شاهزاده کوچولو
21st August 2011, 11:00 AM
همام تبریزی
محمد پسر فریدون همام تبریزی (زاده ۶۳۶ هجری تبریز (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%B2) - درگذشته صفر ۷۱۴) شاعر (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%D8%B9%D8%B1) پارسی [۱] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D8%A8%D8%B1%DB%8C% D8%B2%DB%8C#cite_note-IranicaHomam-0) سده هشتم هجری در ایران است. او در غزل (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%BA%D8%B2%D9%84) از خود توانائی بسیار نشان داده است.
همام شدیدا دوستدار سعدی (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D8%B9%D8%AF%DB%8C) شیرازی بوده و با او مکاتبه داشته و بنا بر برخی یادداشت ها، هنگامی که سعدی به آذربایجان (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A2%D8%B0%D8%B1%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D 9%86) سفر کرده، با همام نیز دیدار داشته. شماری از غزلیات (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%BA%D8%B2%D9%84) او بر مبنای غزل‌هائی از سعدی، بر همان وزن (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%88%D8%B2%D9%86_%28%D8%B4%D8%B9 %D8%B1%29&action=edit&redlink=1&preload=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%A C%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8 C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C&editintro=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8 %AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D9%86%D9%88%D8%A A%DB%8C%D8%B3&summary=%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%DB%8C%DA%A 9+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D9%86%D9%88+%D8% A7%D8%B2+%D8%B7%D8%B1%DB%8C%D9%82+%D8%A7%DB%8C%D8% AC%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%B1&nosummary=&prefix=&minor=&create=%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D8%AA+%DA%A9%D8%B1%D8%AF %D9%86+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D8%AC%D8%AF %DB%8C%D8%AF) و قافیه (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%81%DB%8C%D9%87) و ردیف (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D8%AF%DB%8C%D9%81) ساخته شده‌اند.
همام و زبان آذری
همام تبریزی به زبان بومی آن‌زمان تبریز (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%B2) و آذربایجان یعنی زبان آذری (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A2%D8%B0%D8%B1%DB%8C) نیز اشعار و ابیاتی دارد از جمله:
ملمعی (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%85%D9%84%D9%85%D8%B9&action=edit&redlink=1&preload=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%A C%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8 C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C&editintro=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8 %AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D9%86%D9%88%D8%A A%DB%8C%D8%B3&summary=%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%DB%8C%DA%A 9+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D9%86%D9%88+%D8% A7%D8%B2+%D8%B7%D8%B1%DB%8C%D9%82+%D8%A7%DB%8C%D8% AC%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%B1&nosummary=&prefix=&minor=&create=%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D8%AA+%DA%A9%D8%B1%D8%AF %D9%86+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D8%AC%D8%AF %DB%8C%D8%AF) از «همام تبریزی» به فارسی و آذری:
[۲] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D8%A8%D8%B1%DB%8C% D8%B2%DB%8C#cite_note-1)
بدیدم چشم مستت رفتم از دست
کوام آذردلی بو کو نبی مست دلم خود رفت و می‌دانم که روزی
به مهرت هم بشی خوش گیانم اژ دست به آب زندگی ای خوش عبارت
لوانت‌لاو جَه‌من دیل و گیان بست دمی بر عاشق خود مهربان شو
که زی‌سر مهرورزی گست بی گست به عشقت گر همام از جان برآیذ
مواژش کان یوان بمروت و وارست گرم خا واکَنی لشنم بوینی
به بویت خُته بام ژاهنام سرمست معنی بیت‌های آذری:
کدام آذردلی است که مست نشودبه مهرت هم برود جان خوشم از دستلاف لبانت ز من دل و جان ببُردکه زینسان مهرورزی زشت باشد زشتمگویش کآن جوان بمرد و وارستاگر خاک را واکَنی لاشه‌ام را ببینی / به بویت خفته باشم در آرامگاهم سرمست[۳] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D8%A8%D8%B1%DB%8C% D8%B2%DB%8C#cite_note-autogenerated1-2)
غزلی از «همام تبریزی» با این مطلع (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%B7%D9%84%D8%B9):
خیالی بود و خوابی وصل یاران
شب مهتاب و فصل نوبهاران که بیت مقطع (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%85%D9%82%D8%B7%D8%B9&action=edit&redlink=1&preload=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%A C%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8 C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C&editintro=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8 %AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D9%86%D9%88%D8%A A%DB%8C%D8%B3&summary=%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%DB%8C%DA%A 9+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D9%86%D9%88+%D8% A7%D8%B2+%D8%B7%D8%B1%DB%8C%D9%82+%D8%A7%DB%8C%D8% AC%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%B1&nosummary=&prefix=&minor=&create=%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D8%AA+%DA%A9%D8%B1%D8%AF %D9%86+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D8%AC%D8%AF %DB%8C%D8%AF) آن به زبان آذری است:
[۴] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D8%A8%D8%B1%DB%8C% D8%B2%DB%8C#cite_note-3)
وهار و ول و دیم یار خوش بی
اوی یاران مَه ول بی مَه وهاران معنی: بهار و گل به چهره یار خوش است، بی یاران نه گل باشد نه بهاران.[۳] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D8%A8%D8%B1%DB%8C% D8%B2%DB%8C#cite_note-autogenerated1-2)
محمد پسر فریدون همام تبریزی (زاده ۶۳۶ هجری تبریز (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%B2) - درگذشته صفر ۷۱۴) شاعر (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%D8%B9%D8%B1) پارسی [۱] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D8%A8%D8%B1%DB%8C% D8%B2%DB%8C#cite_note-IranicaHomam-0) سده هشتم هجری در ایران است. او در غزل (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%BA%D8%B2%D9%84) از خود توانائی بسیار نشان داده است.
همام شدیدا دوستدار سعدی (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D8%B9%D8%AF%DB%8C) شیرازی بوده و با او مکاتبه داشته و بنا بر برخی یادداشت ها، هنگامی که سعدی به آذربایجان (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A2%D8%B0%D8%B1%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D 9%86) سفر کرده، با همام نیز دیدار داشته. شماری از غزلیات (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%BA%D8%B2%D9%84) او بر مبنای غزل‌هائی از سعدی، بر همان وزن (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%88%D8%B2%D9%86_%28%D8%B4%D8%B9 %D8%B1%29&action=edit&redlink=1&preload=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%A C%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8 C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C&editintro=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8 %AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D9%86%D9%88%D8%A A%DB%8C%D8%B3&summary=%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%DB%8C%DA%A 9+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D9%86%D9%88+%D8% A7%D8%B2+%D8%B7%D8%B1%DB%8C%D9%82+%D8%A7%DB%8C%D8% AC%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%B1&nosummary=&prefix=&minor=&create=%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D8%AA+%DA%A9%D8%B1%D8%AF %D9%86+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D8%AC%D8%AF %DB%8C%D8%AF) و قافیه (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%81%DB%8C%D9%87) و ردیف (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D8%AF%DB%8C%D9%81) ساخته شده‌اند.
همام و زبان آذری
همام تبریزی به زبان بومی آن‌زمان تبریز (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%B2) و آذربایجان یعنی زبان آذری (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A2%D8%B0%D8%B1%DB%8C) نیز اشعار و ابیاتی دارد از جمله:
ملمعی (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%85%D9%84%D9%85%D8%B9&action=edit&redlink=1&preload=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%A C%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8 C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C&editintro=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8 %AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D9%86%D9%88%D8%A A%DB%8C%D8%B3&summary=%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%DB%8C%DA%A 9+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D9%86%D9%88+%D8% A7%D8%B2+%D8%B7%D8%B1%DB%8C%D9%82+%D8%A7%DB%8C%D8% AC%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%B1&nosummary=&prefix=&minor=&create=%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D8%AA+%DA%A9%D8%B1%D8%AF %D9%86+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D8%AC%D8%AF %DB%8C%D8%AF) از «همام تبریزی» به فارسی و آذری:
[۲] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D8%A8%D8%B1%DB%8C% D8%B2%DB%8C#cite_note-1)
بدیدم چشم مستت رفتم از دست
کوام آذردلی بو کو نبی مست دلم خود رفت و می‌دانم که روزی
به مهرت هم بشی خوش گیانم اژ دست به آب زندگی ای خوش عبارت
لوانت‌لاو جَه‌من دیل و گیان بست دمی بر عاشق خود مهربان شو
که زی‌سر مهرورزی گست بی گست به عشقت گر همام از جان برآیذ
مواژش کان یوان بمروت و وارست گرم خا واکَنی لشنم بوینی
به بویت خُته بام ژاهنام سرمست معنی بیت‌های آذری:
کدام آذردلی است که مست نشودبه مهرت هم برود جان خوشم از دستلاف لبانت ز من دل و جان ببُردکه زینسان مهرورزی زشت باشد زشتمگویش کآن جوان بمرد و وارستاگر خاک را واکَنی لاشه‌ام را ببینی / به بویت خفته باشم در آرامگاهم سرمست[۳] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D8%A8%D8%B1%DB%8C% D8%B2%DB%8C#cite_note-autogenerated1-2)
غزلی از «همام تبریزی» با این مطلع (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%B7%D9%84%D8%B9):
خیالی بود و خوابی وصل یاران
شب مهتاب و فصل نوبهاران که بیت مقطع (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%85%D9%82%D8%B7%D8%B9&action=edit&redlink=1&preload=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8%A C%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8 C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C&editintro=%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%DB%8C%D8 %AC%D8%A7%D8%AF+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D9%86%D9%88%D8%A A%DB%8C%D8%B3&summary=%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF+%DB%8C%DA%A 9+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D9%86%D9%88+%D8% A7%D8%B2+%D8%B7%D8%B1%DB%8C%D9%82+%D8%A7%DB%8C%D8% AC%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%B1&nosummary=&prefix=&minor=&create=%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D8%AA+%DA%A9%D8%B1%D8%AF %D9%86+%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87+%D8%AC%D8%AF %DB%8C%D8%AF) آن به زبان آذری است:
[۴] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D8%A8%D8%B1%DB%8C% D8%B2%DB%8C#cite_note-3)
وهار و ول و دیم یار خوش بی
اوی یاران مَه ول بی مَه وهاران معنی: بهار و گل به چهره یار خوش است، بی یاران نه گل باشد نه بهاران.[۳] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D8%A8%D8%B1%DB%8C% D8%B2%DB%8C#cite_note-autogenerated1-2)