مسافر007
25th July 2011, 12:06 PM
http://khabar.khabaronline.ir/images/position28/2011/7/beacon.jpg
هسته برخي از كهكشانها چنان نوري از خود ساطع مي كند كه باعث شگفتي اخترشناسان شده است. اما مدارك جديد نشان مي‌دهد كه برخلاف باورهاي قبلي، منبع اين نور درخشان برخورد و ادغام كهكشانها در يكديگر نيست.
چه چيزي باعث تابش‌هاي خيره‌كننده نور از سياه‌چاله‌هاي عظيم كهكشان‌هاي دوردست مي‌شود؟ براي مدت‌ها تصور مي‌شد كه اين اجرام كه با نام هسته‌هاي كهكشاني فعال شناخته مي‌شوند، ننيجه برخورد ميان كهكشانها در جهان ابتدايي هستند. اما اكنون شواهدي پيدا شده كه نشان مي‌دهد ادغام كهكشانها در يكديگر عامل اين مساله نيست. در عوض به گفته اخترشناسان، اين فانوس‌هاي كهكشاني روشنايي خود را مديون فرايند لطيف‌تري هستند.
به گزارش نيوساينتيست، هسته‌هاي كهكشاني فعال نواحي فشرده‌اي در مركز كهكشانها هستند كه بسيار روشن‌تر از حد معمول مي‌درخشند. اخترشناسان تصور مي‌كنند كه اين هسته‌ها نيروي خود را سياه‌چاله‌هايي مي‌گيرند كه ميليون‌ها يا ميلياردها بار سنگين‌تر از خورشيد ما هستند. گازهايي كه به دور سياه‌چاله‌ها مي چرخند، در اثر اين فعاليت گرم و روشن مي‌شوند و قبل از اينكه به درون سياه‌چاله كشيده شوند، پرتوهاي ايكس از خود ساطع مي‌كنند.
گازهاي قيفي‌شكل
در روشن‌ترين فانوس‌هاي كهكشاني كه تحت عنوان اختروش (كوازار) شناخته مي‌شوند، گازهاي چرخان اطراف سياه‌چاله مي‌تواند تابشي به مراتب روشن‌تر از كل كهكشان راه‌شيري داشته باشند. تابش اغلب اختروش‌ها مربوط به مدت‌ها قبل است، زماني‌كه كيهان بسيار كوچك‌تر و شلوغ‌تر از زمان فعلي بود. اين اختروش‌ها در اثر برخورد كهكشان‌هاي بزرگ به يكديگر و فروريختن گازها در سياه‌چاله‌ها به وجود آمده‌اند.
همين موضوع سبب شده بود كه بسياري از اخترشناسان تصور كنند هسته‌هاي كهكشاني فعال كم‌نورتر نيز بايد به روش مشابهي نيرو بگيرند. با اين وجود، تئوري‌هاي كيهان‌شناسي پيش‌بيني مي‌كنند كه اگر برخورد عامل اين روشنايي بود، در نتيجه مي‌بايد فانوس‌هاي كهكشاني در تمام كيهان پراكنده مي‌شدند.
براي كشف حقيقت، ويولا آلواتو و همكارانش از موسسه فيزيك پلاسماي ماكس پلانك در آلمان از تلسكوپ فضايي اشعه ايكس XMM-Newton استفاده كردند تا 600 هسته فعال كهكشاني را نيم‌كره جنوبي آسمان مطالعه كنند.
صفحه ناپايدار
گروه آلواتو از تلسكوپ بسيار بزرگ رصدخانه جنوبي اروپا در شيلي استفاده كرد تا مقدار انتقال‌به‌سرخ و فاصله اين كهكشانها را اندازه‌گيري كند. نتايج حاصله شگفتي بزرگي براي تئوري‌هاي اخترشناسان بود. داده‌ها نشان مي‌داد كه نحوه پراكندگي و توزيع اين كهكشانها به صورتي است كه نمي‌تواند نتيجه ادغام كهكشانها باشد.
اما اگر ادغام كهكشانها باعث ايجاد اكثر هسته‌هاي كهكشاني فعال نشده، پس چه عاملي آنها را به وجود آورده است؟ الكسيس فينوگونوف از اعضاي گروه مي‌گويد كه گازهاي درون كهكشان احتمال مسول اين پديده هستند. اگر ميزان گاز موجود در يك كهكشان بيضوي زياد باشد، مي‌تواند باعث ناپايداري صفحه اين كهكشان بشود. اين ناپايداري مي‌تواند باعث شود كه گازها به سمت مركز كهكشان و درون سياه‌چاله آن سرازير شوند.
اين فرايند مي‌تواند نقش مهمي را در تكامل كهكشاني داشته باشد. فينوگونوف توضيح مي‌دهد كه هسته‌هاي كهكشاني فعال ممكن است با دميدن گازها به بيرون از كهكشان، باعث توقف رشد كهكشان شوند. وي مي‌گويد: «به احتمال زياد اين همان فرايندي است كه كهكشانها را از رشد نامحدود باز مي‌دارد.»
منبع: هوپا
هسته برخي از كهكشانها چنان نوري از خود ساطع مي كند كه باعث شگفتي اخترشناسان شده است. اما مدارك جديد نشان مي‌دهد كه برخلاف باورهاي قبلي، منبع اين نور درخشان برخورد و ادغام كهكشانها در يكديگر نيست.
چه چيزي باعث تابش‌هاي خيره‌كننده نور از سياه‌چاله‌هاي عظيم كهكشان‌هاي دوردست مي‌شود؟ براي مدت‌ها تصور مي‌شد كه اين اجرام كه با نام هسته‌هاي كهكشاني فعال شناخته مي‌شوند، ننيجه برخورد ميان كهكشانها در جهان ابتدايي هستند. اما اكنون شواهدي پيدا شده كه نشان مي‌دهد ادغام كهكشانها در يكديگر عامل اين مساله نيست. در عوض به گفته اخترشناسان، اين فانوس‌هاي كهكشاني روشنايي خود را مديون فرايند لطيف‌تري هستند.
به گزارش نيوساينتيست، هسته‌هاي كهكشاني فعال نواحي فشرده‌اي در مركز كهكشانها هستند كه بسيار روشن‌تر از حد معمول مي‌درخشند. اخترشناسان تصور مي‌كنند كه اين هسته‌ها نيروي خود را سياه‌چاله‌هايي مي‌گيرند كه ميليون‌ها يا ميلياردها بار سنگين‌تر از خورشيد ما هستند. گازهايي كه به دور سياه‌چاله‌ها مي چرخند، در اثر اين فعاليت گرم و روشن مي‌شوند و قبل از اينكه به درون سياه‌چاله كشيده شوند، پرتوهاي ايكس از خود ساطع مي‌كنند.
گازهاي قيفي‌شكل
در روشن‌ترين فانوس‌هاي كهكشاني كه تحت عنوان اختروش (كوازار) شناخته مي‌شوند، گازهاي چرخان اطراف سياه‌چاله مي‌تواند تابشي به مراتب روشن‌تر از كل كهكشان راه‌شيري داشته باشند. تابش اغلب اختروش‌ها مربوط به مدت‌ها قبل است، زماني‌كه كيهان بسيار كوچك‌تر و شلوغ‌تر از زمان فعلي بود. اين اختروش‌ها در اثر برخورد كهكشان‌هاي بزرگ به يكديگر و فروريختن گازها در سياه‌چاله‌ها به وجود آمده‌اند.
همين موضوع سبب شده بود كه بسياري از اخترشناسان تصور كنند هسته‌هاي كهكشاني فعال كم‌نورتر نيز بايد به روش مشابهي نيرو بگيرند. با اين وجود، تئوري‌هاي كيهان‌شناسي پيش‌بيني مي‌كنند كه اگر برخورد عامل اين روشنايي بود، در نتيجه مي‌بايد فانوس‌هاي كهكشاني در تمام كيهان پراكنده مي‌شدند.
براي كشف حقيقت، ويولا آلواتو و همكارانش از موسسه فيزيك پلاسماي ماكس پلانك در آلمان از تلسكوپ فضايي اشعه ايكس XMM-Newton استفاده كردند تا 600 هسته فعال كهكشاني را نيم‌كره جنوبي آسمان مطالعه كنند.
صفحه ناپايدار
گروه آلواتو از تلسكوپ بسيار بزرگ رصدخانه جنوبي اروپا در شيلي استفاده كرد تا مقدار انتقال‌به‌سرخ و فاصله اين كهكشانها را اندازه‌گيري كند. نتايج حاصله شگفتي بزرگي براي تئوري‌هاي اخترشناسان بود. داده‌ها نشان مي‌داد كه نحوه پراكندگي و توزيع اين كهكشانها به صورتي است كه نمي‌تواند نتيجه ادغام كهكشانها باشد.
اما اگر ادغام كهكشانها باعث ايجاد اكثر هسته‌هاي كهكشاني فعال نشده، پس چه عاملي آنها را به وجود آورده است؟ الكسيس فينوگونوف از اعضاي گروه مي‌گويد كه گازهاي درون كهكشان احتمال مسول اين پديده هستند. اگر ميزان گاز موجود در يك كهكشان بيضوي زياد باشد، مي‌تواند باعث ناپايداري صفحه اين كهكشان بشود. اين ناپايداري مي‌تواند باعث شود كه گازها به سمت مركز كهكشان و درون سياه‌چاله آن سرازير شوند.
اين فرايند مي‌تواند نقش مهمي را در تكامل كهكشاني داشته باشد. فينوگونوف توضيح مي‌دهد كه هسته‌هاي كهكشاني فعال ممكن است با دميدن گازها به بيرون از كهكشان، باعث توقف رشد كهكشان شوند. وي مي‌گويد: «به احتمال زياد اين همان فرايندي است كه كهكشانها را از رشد نامحدود باز مي‌دارد.»
منبع: هوپا