انباره های داده Data wareHouse چیست ؟

[آبجی]

oltp چیست؟

سیستم های تولید مکانیزه ای که داده ها را جمع آوری نموده و به مصرف می رسانند سیستم های oltp نامیده می شوند. این سیستم ها تولید کنندگان واقعی داده ها هستند.

حیات بازرگانی نوین مبتنی بر داده هاست. در حال حاضر تقریبا حجم کل اطلاعات در کامپیوترها هر ۵ سال دو برابر می شود و با توجه به سرعت ایجاد برنامه های چند رسانه ای و بانکهای اطلاعاتی پیش بینی می شود که شتاب رشد اطلاعات به دو برابر در سال برسد.
تولید کنندگان این اطلاعات موسسات و شرکت های جدیدی هستند که امور خود را توسط کامپیوترها هدایت می کنند.

[آبجی]

برنامه های کاربردی خادم و مخدوم بدو دسته تقسیم می شوند:

" سیستم های پشتیبانی تصمیم گیری (DSS)
" سیستم های پردازش زنده (OnLine) اطلاعات

این دو دسته هر یک راه های کاملا متفاوتی را جهت حل مسایل تجاری ارایه می کنند. قبل از آنکه به ارزش انباره های داده پی ببریم لازم است تفاونهای این دو را بشناسیم.

سیستم های OLTP در کلیه خدمات بازرگانی دیده می شوند از جمله سیستم های رزرواسیون، دستگاه های فروش ، کنترل انبار، سهام و فروش و … . این سیستم ها غالبا به زمان پاسخی بین ۱ تا ۳ ثانیه در ۱۰۰ در صد اوقات نیاز دارند. تعداد کاربران آنها در ساعات مختلف روز ، هفته و ماه می تواند بشدت متغیر باشد و درتمامی این اوقات به همان زمان پاسخ قبلی نیاز دارند. در این گونه سیستم ها معمولا مخدومین بجای ارتیاط با بانکهای اطلاعاتی(Database Servers) به خادمین تعاملی (Transaction Servers) متصل می شوند. البته این گونه ارتباط لازمه دستیابی به سرعت مورد نیاز مخدومین (Clients) است.

OLTP خود نیز به دو نوع عادی (Lite) و قوی (Heavy) تقسیم می گردد. خادمین عادی قادرند تعامل را در غالب پردازش های ثبت شده در بانک اطلاعاتی (Stored Procedures) به اجرا بگذارند و خادمین قوی از (TP Monitor) برای اجرای دستورات استفاده میکنند.در OLTP برای دستیابی به سرعت، سربار ارتباطی شبکه ها در حداقل ممکن نگاه داشته می شود و غالبا ارتباطات در حد انتقال یک دستور SQL اسکیوال هستند.
امروزه حتی کوچکترین تجارتها هم قادرند بسرعت پایگاه های اطلاعاتی بزرگی یا با جمع آوری اطلاعات صندوق های فروش ایجاد کنند چه رسد به وب سرور ها که می توانند ظرف مدت بسیار کوتاهی چندین گیگا بایت اطلاعات جمع آوری نمایند.

زمانی برای هر کار مکانیزه ای نیاز به میلیونها پول و ده ها متخصص بود . اما امروزه هر کسی بسادگی با خرید چند کامپیوتر شخصی و استخدام یک برنامه نویس می تواند از امکانات رایانه ای بهره مند گردد. بعبارت دیگر دسترسی به خدمات رایانه ای برای ایجاد پایگاه های خصوصی از داده ها برای همگان آسانتر شده است.

در مجموع داده هایی که توسط سیستم های OLTP جمع آوری می شود مستقیما مورد استفاده افراد ایجاد کننده آن قرار دارد. آنها دقیقا می دانند این داده ها چیستند و همچنین می دانند چگونه نیاز های اطلاعاتی لحظه ای خود را که بطور روزمره بوجود می آید حل کنند.

[آبجی]

سوالی که مطرح است اینست که اگر کسی خارج از مجموعه OLTP به این اطلاعات نیاز داشته باشد چه باید کرد. این افراد از کجا می دانند چه داده ای موجود است؟ کجا بایستی آنرا پیدا کرد و چگونه به آن دسترسی پیدا کنند؟ داده ها به چه شکلی (Format) است ؟ چه معنایی دارد؟
آخرین چیزی که افراد OLTP به آن رضایت خواهند داد آنست که اجازه دهند دیگران به اطلاعات گرانبهای آنان دسترسی داشته باشند. کسانی که حتی نمی دانند چه می خواهند، درخواستهای سیکویل زمانگیری را بر روی بانکهای اطلاعاتی اجرا می کنند که سرعت و قابلیت سیستم تولید کننده داده ها را پایین می آورد.

در گذشته افراد بیرون از سیستم ، از همکاران MIS خود می خواستند با همکاران مشابه خود در سیستم مربوطه تعامل داشته و نهایتا اطلاعات مورد نظر را از سیستم استخراج نمایند. اما امروزه حتی مجموعهMIS خود هم بدرستی نمی داند چه اطلاعاتی در سازمان موجود است. اطلاعات بشدت توزیع شده و پراکنده است و تقریبا روی هر کامپیوتری بخشی از اطلاعات سازمان وجود دارد.

یکی از ویژگیهای کامپیوتر های شخصی و همچنین معماری خادم/مخدوم موجب شده است که افراد اکثرا به اطلاعات سازمانی و کاربرد اطلاعات در سازمان علاقه ای نداشته و ترجیح می دهند اطلاعات را تحت مالکیت شخصی اداره کنند به این ترتیب بین اطلاعات سازمان و شخصی (یا واحد های متشکله) شکاف وجود خواهد داشت. از طرف دیگر بین داده های سیستمی و اطلاعات استخراج شده نیز شکاف دیگری مشاهده می شود. کسانی که از بیرون به این اطلاعات نگاه می کنند افرادی هستند که بدنبال یافتن طرحها، روالها و تمایلات در داده ها هستند بطوریکه بتوانند تصمیمات بهتری بگیرند. تنیدن حصار بدور اطلاعات بمعنی تنیدن حصار در برابر تجارت دیگران است و خیلی زود همگان بازنده جنگ این حصارها خواهند بود.

چگونه اطلاعات را در اختیار داریم اگر بدیگران اجازه دسترسی به آنرا بدهیم.

سولات زیادی مطرح هستند که بایستی پاسخ داده شوند و از آن جمله اند:

چگونه مطمین شویم که عملکرد بیرونی ها (غریبه ها) عملکرد سیستم ما را کند نمی کند؟
چه اطلاعاتی را بایستی در اختیار بیرونی ها قرار دهیم؟
چه اطلاعاتی درونی و شخصی (فقط مربوط به سیستم تولید کننده داده) است؟
چه کسی مالک اطلاعات به اشتراک گذاشته شده است؟
چه کسی این اطلاعات را بروز میکند؟
آیا بایستی بگذاریم دسترسی به اطلاعات مستقیم باشد یا آنرا در بانک دیگری کپی کنیم؟
اطلاعات استخراج شده چگونه نگهداری شده و چگونه بروز می شود؟

برای پاسخ به سوالات فوق بایستی نیاز های استفاده کنندگان از این اطلاعات را بشناسیم و تفاوتهای میان سیستمهای پشتیبان تصمیم گیری و OLTP را درک کنیم.

[آبجی]

چه کسانی از این داده ها استفاده میکنند؟

بیایید نامی برای این دسته از افراد انتخاب کنیم. این افراد مصزف کنندگان اطلاعات هستند( کسانی هستند که تصمیمات استراتژیک می گیرند) فعلا نام این افراد را شکارچی اطلاعات می گذاریم چون این نام معرف هر کسی است که به یک pc دسترسی دارد و نیازمند اطلاعات است. البته بازرگانان و صنعتگران اولین دسته از این افراد هستند.

[آبجی]

سیستم پشتیبانی تصمیم گیری چیست؟

یک سیستم کارآمد، ابزاریست برای تحلیل داده ها ، یافتن ارتباط بین داده ها، تولید گزارش های کارآمد، دسترسی منعطف به داده ها، راهکار های نمایش اطلاعات در انواع ممکن، قابلیت پاسخ به سوالات اگر … چه ، چاپ اطلاعات،انتقال داده ها به صفحات گسترده .
در مقایسه با سیستم های تولید داده، این ابزارها از انعطاف بیشتری در زمان پاسخگویی برخوردار هستند.
معمولا کنترل یکپارچگی در آنها رعایت نشده است و قابلیت دسترسی همزمان کاربران به آن غالبا محدود است. جستجوی اطلاعات و یا بروز رسانی اطلاعات غالبا بمعنی پردازش روی تمامی اطلاعات خواهد بود. این برنامه ها برای غیر برنامه نویسان تهیه شده و بیشتر فعالیت ها در آن از طریق نشان بده و کلیک کن (Point and Click) انجام می شود.

[آبجی]

سیستم های اطلاعات مدیران اجرایی (Executive Information Systems)

این دسته از برنامه ها از ابزارهای DSS قوی تر، ساده تر و کار آمدتر هستند. همچنین به یک زمینه تجاری خاص نزدیکتر و طبیعتا گرانتر هم هستند. البته اختلاف بین DSS و EIS بتدریج کم رنگ شده است. ابزارهای EIS بتازگی دامنه عمل خو.د را گسترش داده و در سطح سازمان (Enterprise) خود را مطرح کرده اند بطوریکه مدیران و تحلیلگران نیز از این ابزار ها استفاده می کنند

.ابزارهای DSS/ESS بطور خلاصه ابزارهای (OLAP) OnLine Analytical Processing یا ابزارهایMDA Multidimensional Analysis نامیده می شوند و در لایه های بالاتر به آنها ابزارهای داده کاوی (Data Mining) و کارآگاهان شخصی (Intelligent Agent) گفته می شود.