نتیجه گیری:



براساس‌این تحقیق پیشنهاد می‌گردد:
ـ برنامه‌هایی که دربارة امام عصر(ع) ساخته می‌شوند برای مخاطبان خاصی تهیه گردند به عنوان مثال: برای کودکان، نوجوانان، جوانان و زنان....
ـ سازندگان‌این نوع برنامه‌ها به غیر از محتوا باید در ارائه جذابیت تصویری نیز بکوشند زیرا هر چقدر محتوا زیبا باشد اما نحوه ارائه رسانه‌ای نباشد، سبب مخاطب گریزی می‌شود. این مورد از عوامل مهم جذب مخاطب به سوی محتوا‌های دینی است.
ـ به موضوع مهدویت درقالب سریال‌ها و داستان‌ها پرداخته و تشرفات موثق به شکل فیلم،کلیپ و...برای جوانان ساخته شود، البته با توجه به رعایت تمام محدودیت‌های شرعی که برای نشان دادن چهره امام(ع) وجود دارد.
ـ باید ساختارخشک برنامه‌های مذهبی شکسته شود و مجریان برنامه و کارشناسان بتوانند به دور از زبان و بیان خشک، رسمی‌ و قدیمی‌ با مخاطبان ارتباط برقرار کنند. البته تا حدی که محتوا زخمی‌ نشده و آسیبی به آن وارد نگردد.
ـ با حفظ بخش هنری‌ این نوع برنامه‌ها در هر قسمت بنا به تناسب از شاعران، خوانندگان، خطاطان و... استفاده شود و حتی المقدور از تکراری شدن‌ این بخش و تنها پرداختن به یک نوع هنر پرهیز شود.
ـ پس از پایان‌ این‌گونه برنامه‌ها پژوهشی درباره عملکرد برنامه و اینکه چه تأثیری روی مخاطب داشته، صورت گیرد تا مشخص شود‌ این برنامه‌ها چه تاثیری روی اعمال و کردار مخاطبان خود گذاشته‌اند و به اصطلاح در امام زمانی شدن مخاطبان چقدر موثر بوده اند.
ـ بعد معرفتی موضوع مهدویت و انتظار در این برنامه‌ها مورد توجه قرار گیرد و تلاش گردد چهره‌ای جذاب، مطلوب و دوست داشتنی از قیام جهانی امام عصر(ع) به مخاطب ارائه شود، درحالی‌که مخاطبان‌ این برنامه‌ها کمتر با ژرفای اتفاقی که قرار است با ظهور امام عصر (ع) رخ دهد، آشنا می‌شوند.
ـ دراشعار، موسیقی مداحی‌ها یا مراثی که برای سایر معصومین خوانده می‌شود، بازنگری صورت گیرد تا خدای ناکرده به ساحت آن بزرگواران بی احترامی‌ نگردد.
ـ نوآوری وابتکاری از نظر قالب و محتوا در این نوع برنامه‌ها رخ دهد، زیرا بیشتر برنامه‌هایی که در این رابطه تولید شده است در قالب‌های‌ ترکیبی و میزگرد بوده است.




1. ناصری، علی، بازشناختی از یوسف زهرا علیه السلام، چاپ اول، قم: انتشارات کیش مهر، ص 19
2. شفیعی سروستانی، ابراهیم، معرفت امام زمان (ع) و تکلیف منتظران، چاپ اول، تهران: انتشارات موعود عصر(ع)، ص154.
3. مطهری، مرتضی، قیام و انقلاب مهدی (ع) از دیدگاه فلسفه تاریخ، چاپ پانزدهم، تهران: انتشارات صدرا، ص15.
4. منتظرقائم، خلیل، «مهدویت و بازتاب آن در رسانه ملی»، ماهنامه موعود، شماره 68، ص17.
5. حیدری، معصومه، نظرسنجی ازمردم 30 شهرکشور درباره برنامه «به سوی ظهور»، گروه سنجش افکار، شماره تحقیق166/81.
6. صبور، رضا، گفت‌وگوی نگارنده با تهیه کننده برنامه «به سوی ظهور».
7. مطهری، مرتضی، قیام وانقلاب مهدی (ع) از دیدگاه فلسفه تاریخ، چاپ پانزدهم، تهران:انتشارات صدرا، ص14.
8. مطهری، مرتضی، قیام و انقلاب مهدی (ع) از دیدگاه فلسفه تاریخ، چاپ پانزدهم، تهران: انتشارات صدرا، ص15.
9. جمعی از نویسندگان، انتظار در اندیشه‌ها، تهران: انتشارات بنیاد فرهنگی حضرت مهدی موعود (ع)، ص51
10. شفیعی سروستانی، ابراهیم، انتظار، بایدها و نبایدها، چاپ اول، قم: مرکز پژوهش‌های اسلامی‌ صداوسیما، ص69
11. شفیعی سروستانی، ابراهیم، معرفت امام زمان (ع) و تکالیف منتظران، چاپ اول، تهران: انتشارات موعود عصر(ع)، ص 176و174.
12. باهنر، ناصر، «راهبردهای آموزش دینی درتلویزیون با مطالعه در تطبیق رسانه‌های دینی»، فصلنامه پژوهش و سنجش، ویژه نامه آموزش.
13. مهرداد، هرمز، مقدمه‌ای بر نظریات و مفاهیم ارنباط جمعی، تهران:انتشارات فاران، ص52.
14. گیویان، عبداله، دو استعاره بنیادین برای فهم ارتباطات، فصلنامه رادیو وتلویزیون، شماره پاییز 1385، ص39.
15. ویندال، سورین وهمکاران، کاربرد نظریه‌های ارتباطی،‌ ترجمه علیرضا دهقان، چاپ اول، تهران: انتشارات مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه‌ها، ص19.
16. گیویان، عبداله، همان، ص40