مروري بر 108سال نوبل شيمي

[moji5]

جايزه نوبل شيمي به عنوان بزرگترين جايزه جهاني در اين حوزه علمي همه ساله به دانشمنداني که در توسعه دنيايي بهتر تلاش کرده اند اعطا مي شود.

برندگان جايزه نوبل شيمي در مدت 108 سال گذشته از سال 1901 تا 2009 به شرح زير است:
1901- ژاکوگس هنريکوس وانت هوف از هلند براي کشف قانون فشار اسموزي در محلولها
1902- هرمن اميل فيشر از آلمان براي تلاشهاي در عرصه سنتز هيدروکربورها و آدنينها
1903- ازوانت آگوست آرهنيوس از سوئد براي گسترش شيمي با تئوري درباره افتراق الکتريکي
1904- ويليام رامسي از انگليس براي کشف گازهاي نجيب در هوا و تعيين موقعيت اين گازها در جدول تناوبي
1905- يوهانس فرديريش و ويلهلم آدولف فن باير از آلمان براي توسعه شيمي آلي و شيمي صنعتي با تلاشهايي در عرصه ترکيبات هيدروآروماتيک
1906- هنري مويسان از فرانسه
1907- ادوارد باخنر از آلمان براي تحقيقاتي که در بيوشيمي و براي کشف تخمير غير سلولي انجام داد
1908- ارنست راثرفورد از انگليس / نيوزلند براي کشف وجود مواد راديواکتيو
1909- ويلهلم اوستوالد از آلمان براي مطالعاتي که در عرصه کاتاليزها و اصولي انجام داد که براي حاکميت تعادل شيميايي و سرعت واکنش نقش بنيادي ايفا مي کنند
1910- اوتو والاخ از آلمان
1911- ماري کوري از فرانسه / لهستان براي خدماتي که به پيشرفت شيمي از طريق کشف راديوم و پلونيوم انجام داد
1912- پل سباتيه از فرانسه براي ارائه متد هيدروژناز ترکيبات آلي در حضور فلزات و ويکتور گريگنار از فرانسه براي توسعه گسترده در عرصه شيمي آلي انجام داد
1913- آلفرد وارنر از سوئيس براي کشف پيوند اتمها در مولکولها که منجر به توسعه شيمي غيرآلي شد
1914- تئودور ويليام ريچاردز از آمريکا براي تعيين وزن اتمي تعداد زيادي از عناصر شيميايي
1915- ريچارد مارتي ويلستاتر از آلمان براي تحقيقاتي که روي رنگدانه هاي گياهي به خصوص کلروفيلها انجام داد.
1916 و 1917 به دليل جنگ جهاني اول جايزه اي اعطا نشد.
1918- فريتز هابر از آلمان براي فرايند سنتز آمونياک
1919- جايزه اي اعطا نشد.
1920- والتر هرمن نرست از آلمان براي تحقيق درباره ترموشيمي
1921- فردريک سادي از انگليس براي تلاشهايي که در عرصه شناخت شيمي مواد راديواکتيو و براي مطالعاتي که درباره منشاء و ماهيت ايزوتوپها انجام داد
1922- فرانسيس ويليام آستون از انگليس
1923- فريتز پرگل از اتريش براي اختراع متد ميکروآناليز مواد آلي
1924- جايزه اي اعطا نشد.
1925- ريچارد آدولف زيگموندي از آلمان براي کشف ماهيت اهمگن محلولهاي کلوئيدي و براي متد توسعه شيمي کلوئيدها
1926- تئودور ازودبرگ از سوئد
1927- هاينريش اوتو ويلند از آلمان براي مطالعه درباره ساخت اسيدهاي صفراوي و مواد مرتبط با آنها
1928- آدولف اوتو راينهولد وينداوس از آلمان
1929- آرتور هاردن هانس کارل آگوست از انگبيش و سيمون وان ائلرشلپين از سوئد براي تحقيقات در عرصه تخمير قند و آنزيمهاي تخميرکننده
1930- هانس فيشر از آلمان
1931- کارل بوش از آلمان
1932- ايروينگ لانگموير از آمريکا براي مطالعات در عرصه شيمي سطوح
1933- جايزه اي اعطا نشد.
1934- هارولد کلايتون اوري از آمريکا براي کشف هيدروژن سنگين
1935- فردريک ژوليو و ايرن ژوليو کوري از فرانسه براي سنتز عناصر جديد راديواکتيوي
1936- پطروس ژوزفيوس ويلهلموس وبي از هلند براي خدماتي که به شناخت ساختار مولکولي از طريق مطالعه بر روي دوقطبي هاي الکتريک و تفرق پرتوهاي ايکس و الکترونها در گازها انجام داده بود.
1937- پل کار از سوئيس براي مطالعه بر روي کاروتونوئيدها و فلاوينها، ويتامينهاي A و B2 و والتر نورمن هاورث از انگليس براي مطالعه درياره هيدروکربورها و ويتامين C
1938- ريچارد کوهن از آلمان براي کار بروي کاروتنوئيدها و ويتامينها
1939- آدولف فردريش يوهان بوهتنادخت از آلمان براي کار بر روي هورمونهاي وابسته به جنس و لاوسلاف روژيچکا از سوئيس براي کار بر روي پلي متيلن
از 1940 تا 1942 به دليل جنگ دوم جهاني جايزه اي اعطا نشد.
1943- جورج د- هوزي از مجارستان براي کشف استفاده از ايزوتوپها به عنوان ردياب در مطالعه بر روي فرايندهاي شيميايي
1944- اوتو هان از آلمان
1945- آرتوري ايلماري ويرتانن از فنلاند
1946- جيمز باچلر سامر از آمريکا براي کشف آنزيم هايي که مي توانند بلوري شوند. جان هوارد نوثروپ و وندل مرديت استنلي از آمريکا براي آماده ساز آنزيمها و پروتئينهاي ويروسها به يک شکل خالص بلوري
1947- رابرت رابينسون از انگليس براي مطالعه درباره توليد ماهيت گياهي و سنتز آلکالوئيدها
1948- آرنه ويلهلم کائورين تيزليوس از سوئد
1949- ويليام فرانسيس ژاکويي از آمريکا براي تحقيقاتي که در عرصه ترموديناميک شيميايي به خصوص براي مطالعه رفتار مواد در دماي پايين انجام داد.
1950- اوتو پل هرمن ديلز و کورت آلدر از آلمان غربي
1951- ادوين متيسون مک ميلان و گلين تئودور سيبورگ از آمريکا براي کشف شيمي عناصر با عدد اتمي بالاتر از عدد اتمي اورانيوم
1952- آرچر جان پورتر مارتين و ريچارد لارنس ميلينگتون سينگ از انگليس براي اختراع دستگاه کروماتوگرافي
1953- هرمن اشتائودينگر از آلمان غربي براي کشف در عرصه شيمي ماکرومولکولي
1954- لوئيس کارل پلينگ از آمريکا براي براي تحقيقاتي که در عرصه کشش مولکولي و کاربردهاي آن براي توضيح ساختار مواد پيچيده انجام دادند.
1955- وينسنت دو ويگناد از آمريکا براي تحقيقاتي که درباره بيوشيمي ترکيبات مهم گوگردي به خصوص سنتز هورمونهاي پلي پپتيدي انجام داد.
1956- کريل نورمن هاينسلوود از انگليس و نيکولاي نيکولاوويچ سمينوف از اتحاد جماهير شوروي سابق براي تحقيقاتي که درباره مکانيزمهاي واکنشهاي شيميايي انجام دادند.
1957- الکساندر آر. تاد از انگليس براي کار درباره نوکلئوتيد و کوانزيمهاي نوکلئوتيدي
1958- فرديريک سانگر از انگليس براي کار روي ساختار پروتئينها به خصوص انسولين
1959- ياروسلاو هريروفسکي از چکسلاواکي
1960- ويلارد فرانک ليبي از آمريکا براي توسعه متد استفاده از کربن 14 براي تعيين سن در باستان شناسي، زمين شناسي، ژئوفيزيک و ديگر شاخه هاي علم
1961- ملوين کالوين از آمريکا
1962- مکس فرديناند پروتس و جان کاودري کندريو از انگليس براي مطالعه روي ساختار پروتئيهاي کروي
1963- کارل زيگلر از آلمان غربي و جوليو ناتا از ايتاليا براي کشف در عرصه شيمي و فناوري پليمرها
1964- دوروتي کراوفوت هاجکين از انگليس براي تعيين ساختارهاي مهم مواد بيوشيميايي با استفاده از تکنيکهاي پرتوهاي ايکس
1965- رابرت بارنس وودوارد اي آمريکا براي موفقيت چشمگيري که در سنتزهاي آلي به دست آورد.
1966- رابرت سندرسون موليکن از آمريکا براي کشش شيميايي و ساختار الکترونيکي مولکولها از طريق مطالعه اوربيتالهاي مولکولي
1967- مانفرد ايجن از آلمان غربي، رونالد جورج ريفورد نوريش و جورج پورتر از انگليس
1968- لارس اوزانگر از آمريکا/ نروژ
1969- درک هارولد ريچارد بارتون از انگليس و اود هاسل از نروژ براي توسعه مفهوم صورت بندي و کاربردهاي آن در شيمي
1970- لوئيس فدريکو لليور از آرژانتين براي کشف نوکلئوتيدهاي قندي و نقش آنها در بيوسنتزهاي کربوهيدارتها
1971- جرالد هرتزبرگ از کاناد براي شناخت ساختار الکترونيکي و هندسي مولکولها به خصوص راديکالهاي آزاد
1972- کريستين بي. آنفيسن از آمريکا براي کار بر روي ريبونوکلئوآزها و استنفورد مورد و ويليام اچ. اشتين از آمريکا براي درک اتصالات موجود ميان ساختار شيميايي و فعاليت کاتاليکي مولکول ريبونوکلئويئک
1973- ارنست اوتو از آلمان و فيشر جفريو از انگليس
1974- پل جي. فلوري از آمريکا براي کار نظري و تجربي در شيمي فيزيک ماکرومولکولها
1975- جان وارکاپ کورفورث از استراليا/ انگليس و ولاديمير پرلاگ از سوئيس براي کار بر روي استرئوشيمي واکنشهاي کاتاليزه شده توسط آنزيمها
1976- ويليام نان ليپسکومب از آمريکا
1977- ايليا رومانوويچ پريگونژيني از بلژيگ براي تحقيق درباره ترموديناميک غير متعادل به خصوص توسعه تئوري ساختارهاي پراکنده
1978- پيتر دي. ميشل از انگليس براي درک انتقال انرژي زيستي از طريق فرمولاسيون تئوري کيميوسماتيک
1979- هربرت سي. براون از آمريکا و جورج ويتيگ از آلمان غربي براي توسعه استفاده از ترکيبات محتوي عناصر بور و فسفر در سنتزهاي آلي
1980- پل برگ از آمريکا براي مطالعات بنيادي درباره بيو شيمي اسيدهاي نوکلئيک به خصوص DNA دوباره ترکيب کننده ، والتر گيلبرت از آمريکا و فردريک سنگر از انگليس
1981- کنيچي فوکوي از ژاپن و روالد هافمن از آمريکا براي توسعه تئوريهاي مستقل درباره مکانيزيمهاي واکنشهاي شيميايي
1982- آرون کلاگ از انگليس/ ليتواني براي توسعه ميکروسکوپ الکترونيکي کريستالگراف و کشف ساختار بيولوژيکي پروتئين اسيد نوکلئيک پيچيده
1983- هنري تاب از آمريکا براي کار بر روي مکانيزمهاي واکنشهاي انتقال الکترونها به خصوص فلزات پيچيده
1984- رابرت بروس مريفيلد از آمريکا براي توسعه متدولوژي سنتز شيميايي روي يک ماتريکس جامد
1985- هربرت آي. هاوپتمن و جروم کارل از آمريکا براي موفقيتي که در توسعه متدهاي مستقيم براي تعيين ساختارهاي بلوري
1986- دادلي آر. هرشبلچ از آمريکا، يوان تي. لي از آمريکا/ تايوان و جان سي. پولاني از مجارستان
1987- دونالد جي. کرام از آمريکا، ژان ماري لن از فرانسه و چارلز جي. پدرسون از آمريکا
1988- يوهان ديزنهاوفر، رابرت هابر و هارموت ميخل از آلمان غربي براي تعيين ساختار سه بعدي يک مرکز واکنش فوتوسنتزي
1989- سيدني آلتمن از کانادا/ آمريکا و توماس آر. سچ از آمريکا براي کشف خصوصيات RNA
1990- الياس جيمز کوري از آمريکا براي توسعه تئوري و متدولوژي سنتز آلي
1991- ريچارد آر. ارنست از سوئيس براي توسعه متدولوژي طيف نگاري با روزنانس مغناطيسي هسته اي با وضوح تصوير بالا
1992- رودولف اي. مارکوس از آمريکا براي تئوري واکنشهاي انتقال الکترونها در سيستمهاي شيميايي
1993- کري بي. موليس از آمريکا براي اختراع متد واکنش در زنجيره پليمراز و مايکل اسميت از کانادا
1994- جورج اي. اولا از آمريکا براي تحقيق درباره کربوکاتيونها
1995- پل جي. کراتزن از هلند، ماريو جي. مولينا از آمريکا/ مکزيک و فرانک شروود رولند از آمريکا براي کار درباره شيمي اتمسفر به خصوص تشکيل اوزون
1996- رابرت کورل از امريکا، هارود کرتو از انگليس و ريچارد اسمالي از آمريکا
1997- جينز سي. اسکو از دانمارک براي کشف آنزيم بوني در تبادل سديم- پتاسيم و پل دي. بوير از آمريکا و جان اي. واکر از انگليس
1998- جان اي. پاپل از انگليس براي توسعه متدهاي محاسباتي در شيمي کوانتوم و والتر کوهن از آمريکا براي توسعه تئوري کاربردي چگالي
1999- احمد زويل از مصر/ آمريکا براي مطالعه درباره انتقال واکنشهاي شيميايي با استفاده از طيف نگاري در يک کوادريليوم ثانيه
2000- آلن جي. هيگر از آمريکا، آلن جي مک ديارميد از آمريکا/ نيوزلند و هيدکي شيراکاوا از ژاپن
2001- کي. بري شارپلس و ويليام اس. نولز از آمريکا وو ريوجي نويوري از ژاپن براي کار درباره واکنشهاي اکسيداسون فعال شده توسط کاتاليزهاي کايرال
2002- جان بي. فن از آمريکا و کيوچي تاناکا از ژاپن و کورت ووثريش از سوئيس براي توسعه طيف نگاري با رزونانس مغناطيسي هسته اي وو تعيين ساختار سه بعدي ماکرومولکولهاي بيولوژيکي در محلول
2003- پيتر آگر و رودريک مک کنين از آمريکا براي کشف کانالهاي غشاي سلولي
2004- آرون سيچانور، آورام هرشکو، اريون روز از آمريکا
2005- رابرت گرابز و ريچارد اشروک از آمريکا و ايوه شائوين از فرانسه
2006- راجر ديويد کورنبرگ از آمريکا
2007- گرهارد ارتل از آلمان به پاس تحقيقاتي که در زمينه واکنش هاي شيميايي روي سطوح جامد انجام داد
2008- به اسامو شيمومورا از ژاپن، مارتين چالفاي و راجر.واي. تيسين از آمريکا به خاطر کشف و گسترش پروتئين درخشان سبز.
2009- ونکاترمن راماکريشنان از انگليس، توماس اي. استيتز از آمريکا و آدا اي. يوناث از رژيم صهيونيستي به پاس خدماتي که در کشف ساختار و عملکرد ريبوزمها انجام دادند.