غار دو اشکفت در شمال شهر کرمانشاه، در دامنه کوه میوله و مشرف به پارک کوهستان قرار دارد و کهنترین بقایای سکونت انسان در شهر کرمانشاه‌است. با توجه به مطالعات باستان شناسی انجام شده این غار در دوران پارینه سنگی میانی ( بین حدود ۱۲۰ تا ۴۰ هزار سال پیش) مورد سکونت انسان (احتمالاً نئاندرتال) بوده‌است. ارتفاع این غار در حدود ۱۶۰۰ متر از سطح دریاست.
يکي از کهن ترين سکونتگاه هاي بشر در منطقه کرمانشاه غار دو اشکفت در نزديکي تاق بستان است. اين مکان باستاني، شامل دو غار مجاور هم، در دامنه جنوبي کوه ميوله، در ارتفاع حدود سيصد متري از دشت و مشرف بر پارک کوهستان قرار دارد. نخستین بار در سال ۱۹۹۹ بوسیله باستان شناسان كرمانشاهی، ‌فریدون بیگلری و سامان حیدری شناسایی و مطالعه شد.طبق یافته‌های باستان شناسی این غار در دوره پارینه سنگی میانی مسكن انسانهای شكارگر بوده است. با توجه به مطالعات باستان شناسي انجام يافته، يکي از اين دو غار (غار شرقي)، در دوره پارينه سنگي مياني محل سکونت موقت يا فصلي گروه هاي شکارورز ساکن منطقه بود.




پیش از تاریخ

ابزارهای سنگی یافت شده در این مکان مربوط به صنعت موستری زاگرس است. برای ساخت ابزارها هم از رخنمونهای سنگ رادیو لاریت اطراف غار و هم از سنگهای چخماق گاکیه استفاده شده‌است.علاوه بر دو اشكفت، آثار سكونت انسان‌هاي پارينه سنگي در چند غار و پناهگاه ديگر در شمال كرمانشاه يافت شده است. نزديكترين آنها به دو اشكفت پناهگاه ورواسي است كه بوسيله باستان شناسآمريكائی بروس هو كاوش شد. همچنين وي غار قبه در تنگ كنشت را نيز حفاري كرده است.

تمدن

اين گروه هاي شکارچي که احتمالاً از نوع نئاندرتال بودند با توجه به مزايای مختلف اين مکان از جمله وجود چشمه آب دايمی در کنار غار، چشم انداز مناسب دهانه آن به دست و دسترسی نسبتاً آسان به ارتفاعات بالاتر، به طور متوالی از اين غار استفاده کرده اند. همچنين وجود يک برون زد زمين شناسی از جنس راديو لاريت در نزديک غار، امکان ساخت ابزار سنگی را در محل فراهم می کرده است. به طوري که اکثر ابزارهاي سنگی يافت شده در محل، از اين نوع سنگ ساخته شده است. علاوه بر اين منابع سنگ داخل دشت نيز استفاده می کردند. برای مثال منابع سنگ تپه هاي گاکيه در شرق کرمانشاه که حدود دوازده کيلومتر با غار فاصله دارد، در ميان مجموع های يافت شده وجود دارد. ابزارهای يافت شده در دو اشکفت اغلب از نوع خراشنده جانبی و ساير ابزارها مربوط به صنعت موستری زاگرس هستند که بين دويست و پنجاه تا حدود چهل هزار سال پيش ساخت آنها در زاگرس رواج داشته است. آثاري از دوره پارينه سنگی ميانی در ساير غارهای منطقه مثل غار قبه و پناهگاه صخره ای و رواسی در تنگه کنشت و چندين غار ديگر در بيستون نيز يافت شده است.

غذای ساکنان غار

مطالعات انجام شده در مکان هاي پارينه سنگي مياني کرمانشاه نشان مي دهد که ساکنان اين غارها بيشتر به شکار بز کوهی، ميش وحشی، گورخر و اسب وحشی مي پرداختند. البته حيوانات ديگر مثل مارال، گاو وحشی، آهو و گراز نيز شکار مي شدند.










منابع

بیگلری، فریدون و سامان حیدری 1384، گزارش مقدماتی بررسی غار دواشكفت، یك مكان پارینه سنگی میانی در منطقه كرمانشاه، مجموعه مقاله‌های موزه ملی ایران، جلد 1: صص 23-13، موزه ملی ایران