بیدمشک
در فارسی به ان مشک فیک ، مشبد ، سوگوت و گل بیدک نیز می گویند . در کتب طبی سنتی با نام های گربه بید ، بهرامج ، شاه بید ، بید طبری ، خلاف بان ، وشع و خلاف بلخی آمده است .
بید مشک درختچه ای به ارتفاع حدود 8 متر است که بر روی چون آن برجستگی های نوک تیز دیده می شود . شاخه ها و شاخک های جوان بید مشک ، نازک ، صاف و پوشیده از پوست خاکستری مایل به آبی می باشند . برگ های این درختچه تخم مرغی - سر نیزه ای هستند که در دو پایه نر و ماده به دو شکل متفاوت دیده می شوند . در پایه های ماده ، تخم مرغی و پهن تر از پایه نر ، در سطح رویی سبز و در سطح پشتی ، مایل به آبی و در پایه های نر در سطح پشتی کرکدار و به رنگ سبز روشن می باشند . گل های آن بسیار ریز ، سبز رنگ و مجتمع در گل آذین دم گربه ای هستند . موسم گل دهی در ماه های بهمن و اسفند است .
قسمت های مورد استفاده : پوست ، سرشاخک های جوان ، گل آذین ، برگ ، ریشه
موارد استفاده : پوست تازه همه بیدها دارای سالیسین می باشد که عمل آسپرین را در بدن انسان انجام می دهد . از پوست این درخت به عنوان ارامش بخش و تب بر استفاده می شود . مالیدن عصاره آن موجب درمان ورم می گردد . شکوفه بیدمشک و بو کردن برگ های آن بادهای متراکم سر را معالجه می نماید . از جدا کردن سنبله های معطر آن و گرفتن عرق آنها ، عرق بیدمشک تهیه می شود که به عنوان تقویت کننده ، آرام بخش و ضد رطوبت به کار می رود و برای گرمازدگی مفید است .
ابوعلی سینا مصرف عرق بید مشک را برای امراض قلبی بسیار مفید می داند و جوشانده برگ ها ، پوست و ریشه آن را ( 10 گرم در 2 لیوان آب ) برای امراض ریوی و ضعف اعصاب مؤثر می داند . عرق بیدمشک ، مقوی دل ، دماغ و ملین است و برای تقویت نیروی جنسی در گرم مزاج ها اثر مفید دارد . اگر دم کرده برگ آن را غرغره کرده و یا از روغن شکوفه آن به پیشانی بمالند ، سردرد گرم را تسکین می دهد . مقدار خوراک آن 80 - 32 گرم است . از آنجا که سالیسین و اسید سالیسیک ، تب ، درد و التهاب را تسکین می دهد لذا پوست این درختچه نیز باید دارای همین خواص باشد . برای تهیه روغن شکوفه بیدمشک ، نیم کیلو روغن کنجد را با 120 گرم شکوفه بیدمشک مخلوط کرده و روی آتش خیلی ملایم قرار میدهند تا به تدریج آب آن بخار شده و فقط روغن باقی بماند
منبع : گیاهان دارویی و معطر کوهستانی
نوشته
زیبا درخشان
دکتر محمد شاهقلی
علاقه مندی ها (Bookmarks)