بکوش عاجز نباشی!

[zoh_reh]

بکوش عاجز نباشی !

و العجز افه، و الصبر شجاعه، و الزهد ثروه، و الورع جنه، و نعم القرین الرضا
ناتوانى آفت است و بردبارى شجاعت، پرهیز كارى و پارسایى توانگرى است و خرسندى به رویدادها یار و همراهى است با ارزش.

عجز آفت است و صبر شجاعت...

انسانى كه گرفتار ضعفهاى روحى و اخلاقى باشد، همیشه با یك خطر روبه رو است، ‌اینكه: در برابر مسائل مختلف و پیش آمدهاى گوناگون قدرت ایستادگى نخواهد داشت و دچار سستى و لغزش خواهد شد و از راه راست، انحراف پیدا خواهد كرد.



از این رو است كه در تعالیم اسلامى، همیشه تكیه بر این است كه انسان، قبل از هرچیز، ضعفهاى روحى و اخلاقى را از خود دور كند، و قدرت درونى لازم براى ایستادگى در برابر مسائل مختلف را به دست آورد و در حفظ و تقویت آن بكوشد.


امام علی علیه‏السلام نیز، در این كلام، از این گونه جنبه‏هاى مثبت و منفى سخن مى‏گوید و انسان را با عیب و ضعفها، و ارزش قدرتهاى روحى و اخلاقى آشنا مى‏سازد.



بر اساس فرمایش امام علی علیه السلام ضعف و ناتوانى، بزرگترین آفت و دشمن زندگى انسان است. زیرا انسان ضعیف، زود فریب میخورد، زود به لغزش دچار مى‏شود، و زود از راه راست منحرف مى‏گردد. یك انسان ضعف، ممكن است در برابر چند كلمه فریبنده، از راه بدر شود. ممكن است با هر تهدید پوچى دچار وحشت شود، یا اگر پول و مقامى به پیشنهاد كنند، در برابر آن تاب مقاومت از دست برهد، و حاظر به انجام هر كار نادرستى بشود.



افراد بسیارى بوده‏اند كه سالها از عمر خود را در راه عبادت و انجام وظایف شرعى و دینى گذرانده‏اند. ولى بخاطر همین ضعف، ناگهان از راه بدر رفته و حاصل تمام عمر خود را چند لحظه بر باد داده‏اند و چیزى جز رسوایى و بد نامى بدست نیاورده‏اند. این است كه ضعف و ناتوانى از بزرگترین آفتهاى زندگى و از خطرناكترین دشمنان انسان است.



اما در برابر این عجز و ناتوانى، صفتهاى نیكوى روحى و اخلاقى قرار دارد، كه تعدادى از آنها را، در همین كلام پر معنى، بر شمرده است.



شجاع، آن كسى نیست كه در برابر هر مسئله‏ یى به خشم مى‏ آید و عجولانه دست به اقدامات حساب نشده مى‏زند. چون بسیار دیده شده كه چنین افرادى،یكى از این صفات، صبر و بردبارى است، كه عالى‏ترین جلوه‏هاى شجاعت انسان بشمار مى‏رود. شجاع، آن كسى نیست كه در برابر هر مسئله‏یى به خشم مى‏آید و عجولانه دست به اقدامات حساب نشده مى‏زند. چون بسیار دیده شده كه چنین افرادى، صدها گرفتارى براى خود، و هزاران مشكل براى دیگران ایجاد كرده‏اند. بلكه آن كسى براستى شجاعت دارد كه در برابر مسائل و مشكلات بردبار باشد و با صبر و حوصله، درباره آن فكر كند و همیشه، بجاى سریع‏ترین راه حل، در جست و جوى بهترین راه حلها باشد.




صفت دیگر، پارسایى و پرهیز كارى است، كه براى انسان، بهترین ثروتها و بالاترین توانگریها به شمار مى‏آید. انسان پارسا و پرهیز كار، در وجود خود، آنقدر ارزشهاى روحى و معنوى ذخیره مى‏كند، كه دیگر به مال و ثروت دنیا چشم نمى‏دوزد. و همین بى‏نیازى از مال دنیا، او را از بزرگترین ثروتمندان و توانگران، ثروتمندتر مى‏سازد.



خرسندى به رویدادها نیز از صفات ارزنده انسان است. اصولا یك مسلمان مۆمن، از آنچه با اراده و قدرت خداوند، در زندگى‏اش رخ دهد، هرگز اظهار نارضایى نمى‏كند. یعنى به هر پیشامدى كه خداوند برایش مقدر كرده باشد راضى و خرسند است و همین رضایت و خرسندى، باعث مى‏شود كه از پیش آمدهاى گوناگون، دچار رنج و عذاب نشود. چنین كسى اگر ببیند كه دیگران به قدرت و مقام رسیده‏اند و مال و ثروت بدست آورده‏اند. و او از آنها بى‏نصیب مانده است، هرگز حسادت نمى‏ورزد و غم و غصه به دل راه نمى دهد. زیرا صفت خرسندى و رضایتى كه در او وجود دارد، مانند نعمتى با ارزش، همیشه همراه اوست و مانند دوستى مهربان و دلسوز، همیشه او را از دچار شدن به اینگونه رنج و عذابها، باز مى‏دارد.

تبیان