مواد مسموم کننده گوش

[MR_Jentelman]

مسموميت گوش (ototoxicity) به آسيب گوش، به ويژه حلزون گوش، اعصاب شنوايي و وستيبول گوش بر اثر برخي مواد سمي اطلاق ميگردد. اختلالات موقت و يا دايم بر روي حس تعادل و قواي شنوايي از جمله تاثيرات اين قبيل مواد سميت زا ميباشد. غالب اوقات با قطع مصرف داروهاي مضر دستگاه شنوايي، مشکلات شنوايي ايجاد شده بر طرف گرديده و قواي شنوايي به حالت اول باز ميگردد. اما گاهي اوقات صدمات وارده دائمي بوده و حس شنوايي ميتواند کاهش و يا کاملا از بين برود. تاکنون 130 دارو که اثر مسموميت زايي آنها بر روي گوش اثبات گرديده، شناسايي شده است.

علايم مسموميت گوش:

از دست رفتن موقت و يا دايم حس شنوايي-سر گيجه-زنگ زدن گوش-مختل شدن حس تعادل.

نکته: عناصر مسمويت زا ميتوانند به شکل دارو (تزريق وريدي، خوراکي و يا قطره گوش) و يا به شکل بخارات سمي وارد جريان خون شوند.

مواد سمي براي گوش:

1- آنتي بيوتيک هاي گروه آمينوگليکوزيدها (aminoglycosides): نظير جنتمايسين (gentamicin)، کانامايسين (kanamycin)، آميکاسين (amikacin)، نئومايسين (neomycin)، استرپتومايسين (streptomycin)، توبرامايسين (tobramycin)، آمـــــفـــــــــوتريسين (amphotericin)، کاپرئومايسين (capreomycin)، پارومومايسين (paromomycin)، دي هيدرو استــــرپتومايسين (dihydrostreptomysin)، نتيل مايسين (netilmycin)

2- دوز بالاي آنتي بيوتيک هاي گــــروه ماکروليد ها (macrolides): اريترومايسين (erythromycin)، آزيترومايسين(azithromycin)، روکسي ترومايسين (roxithromycin)، ديريترو مايسين (dirithromycin)، کلاريترومايسين (clarithromycin).

3- ساير آنتي بيوتيکها: ونکومايسين (vancomycin)، سولفوناميدها (sulfonamides)

4- ادرار آورها: استازولاميد(acetazolamide)، بومتانيد(bumetanide)، اتاکرينيک اسيد(ethacrynic acid)، فوروسميد (furosemide)، هيدرو کلرتيازيد(hydrochlorthiazide).

5-ضد التهاب هاي غير استروئيدي: آسپرين، ايبوپروفن، ناپروکسن، ديکلوفناک.(مصرف زياد آنها باعث ايجاد زنگ گوش و کاهش شنوايي ميشود)

6-داروهاي ضد سرطان (شيمي درماني): سيسپلاتين (cisplatin)، کاربوپــــلاتين (carboplatin)، بلئومايسين (bleomycine).

7-داروهاي قلب: فلکائينيد (flecainide)، متوپرولول (metoprolol)، پروپرانولول (propranolol)، کوئينيدين (quinidine).

8-داروهاي ضد مالاريا: کوئينين سولفات (quinine sulfate).

9-ساير داروها: بلوک کننده هاي کانال کلسيم، دسفروکسامين(desferroxamine)، ميزوپروستول(misoprostol).

10-کورتيکواستروئيدها: کورتيزون، استروئيدها.

11-حلال ها، بخارات سمي و مواد شميايي: نظير قلع، سرب، جيوه، منگنز، آرسنيک، تينرهاي رنگ، بوتانول، بنزين، بوتيل نيتريت، کربن دي سولفايد، استايرن (styrene)، تولوئن (toluene)، تريکرواتيلن (trichloroethylene)، اگزيلن(xylene).

12-بي حس کننده ها: ليدوکائين.

13-الکل، کافئين و نيکوتين.

14- مصرف استامينوفن ايجاد مسمويت نمي کند. اما مصرف همزمان استامينوفن و هيدوروکودون (hydrocodone) حتي ميتواند به ناشنوايي بينجامد.

نکته: کليه داروهاي ضد افسردگي و آرام بخشها در تعادل بدن ايجاد اختلال ميکنند، اما اين اثر ارتباطي به سميت آنها بر روي گوش ندارد.

پيشگيري:

اجتناب از مصرف داروهاي واجد سميت براي گوش مگر زماني که توسط يک پزشک متخصص تجويز شده باشد. همچنين کنترل دقيق ميزان صحيح مصرف دارو الزامي است.


منبع: بخش سلامت