طرح روحانی خانواده باید در کنار پزشک خانواده نهادینه شود

[نسیم بهآر]

پيشنهاد جالب حجت الاسلام ماندگاري در گفت‌وگو با رجانيوز:

طرح روحانی خانواده باید در کنار پزشک خانواده نهادینه شود
گروه معارف: سبك زندگي اسلامي و پرداختن به اين مقوله كه ملازم با ورود به حوزه تمدن سازي است، با اظهار نظر رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیداری که با جوانان در سفر به خراسان شمالی داشتند، وارد فاز جديدي شده است. چنانكه ايشان با اشاره به شکل گیری تمدن نوین اسلامی، ضمن بیان دو بخش اصلی در شکل گیری تمدن اسلامی، مهترین بخش در شکل گیری این تمدن را سبک زندگی اسلامی دانستند و از آن به عنوان بخش نرم افزاری تمدن نوین اسلامی یاد کردند.رهبر معظم انقلاب درباره گروه هاي مرجعي كه مسئوليت پرداختن به اين مقوله را در جامعه بر عهده دارند نيز فرمودند: «بعد از آنكه علت ها را پيدا كرديم، آن وقت بپردازيم به اين كه چگونه مي توانيم اينها را علاج كنيم. اينها به عهده‌ى كيست؟ به عهده‌ى نخبگان - نخبگان فكرى، نخبگان سياسى - به عهده‌ى شما، به عهده‌ى جوانها. اگر در محيط اجتماعى ما گفتمانى به وجود بيايد كه ناظر به رفع آسيبها در اين زمينه باشد، ميتوان مطمئن بود با نشاطى كه نظام جمهورى اسلامى و ملت ايران دارند، با استعدادى كه وجود دارد، ما در اين بخش پيشرفتهاى خوبى خواهيم كرد؛ آن وقت درخشندگى ملت ايران در دنيا و گسترش انديشه‌ى اسلامىِ ملت ايران و انقلاب اسلامى ايران در دنيا آسانتر خواهد شد. بايد آسيب‌شناسى كنيد و بعد علاج كنيد».بر همين اساس رجانيوز سلسله گفتگوهايي را باصاحب نظران اين عرصه انجام داده است. آنچه در ادامه ميخوانيد، گفتگوي رجانيوز با حجت الاسلام محمد مهدی ماندگاری استاد حوزه علمیه قم با محور آسیب شناسی سبک زندگی اسلامی و راه‌کارهای علاج این آسیب‌ها است.بهترين بودن اهل بيت عليه‌السلام را در زندگي‌مان پياده نكرديمرهبر معظم انقلاب چندي پيش در سخنان خود به اين نكته اشاره داشتند كه در بخش سبک زندگی پیشرفت ما چشمگیر نیست؛ چه عواملي باعث جلوگيري از پیشرفت ما در این بخش شده است؟ اگر در زمینه سبک زندگی بخواهیم آسیب شناسی کنیم، باید ابتدا به این مسأله اشاره کنیم که ما بر خلاف دیگر مردم دنیا، دین خدا و اولیای خدا را دوست داریم، بدین معنا که دین خدا و اولیای خدا دین و الگوی محبوب ما بوده، ولی متأسفانه دین و الگوی معمول ما نیستند، این به چه معناست؟ بزرگترین اشکال ما این است که وقتی اذعان می کنیم به این که خدا، اسلام، قرآن، پیغمبر و اهل‌بیت‌عليهم‌السلام بهترین هستند، این مطلوبیت و بهترین بودن را در سبک زندگی‌مان پیاده نکرده‌ایم؛ بنابراین این پیاده نشدن بزرگ‌ترین آسیب امروز در بین مردم ما است.نتیجه این عمل نکردن چیست؟ نتیجه این است که ادعاهای‌مان بر این است که دین خدا کامل‌ترین دین و اهل‌بیت عصمت و طهارت عليهم‌السلام نیز کامل‌ترین انسان‌ها هستند، طبیعتا ما نیز باید در عمل پیرو کامل‌ترین باشیم ولی متأسفانه این گونه نیستیم.امروز اغلب انسان‌های ممکن است پیرو افرادی باشند که انسان‌های بدی نباشند ولی قاعده این است که اگر ما به دین اعتقاد داریم باید از دین پیروی کنیم. از دیدگاه مقام معظم رهبری دین نقشه راه و زندگی، سبک زندگی و همچنین هندسه زندگی است و اهل‌بیت عليهم‌السلام نیز الگوی زندگی هستند، بنابراین ما اگر اعتقاد داریم که این سبک زندگی کامل است باید این راه و روش را در زندگی خود پیاده کنیم. ولی این اتفاق تاکنون به صورت کامل رخ نداده است بلکه به صورت «نُؤْمِنُ بِبَعْض وَ نَكْفُرُ بِبَعْض» تحقق یافته است.متأسفانه امروز مشاهده می‌شود که درصد بخشی که از سبک زندگی اسلامی استفاده نمی‌کنیم، گاهی مواقع بیشتر از زمانی است که مورد استفاده قرار می‌دهیم.مشكل ما اين است كه تمام آثار دين را با تمام وجود حفظ نكرده‌ايمچگونه می‌توانیم این مشکلات و علت‌ها را علاج کنیم؟در روش‌های آموزش ما اصطلاحاتی با عنوان‌های علم الیقین، عین الیقین و حق الیقین وجود دارد، مثالی هم که علما در این خصوص می‌زنند این است که یک انسانی از دور دود می‌بیند و به وجود آتش اعتراف می‌کند، در زمانی خود آتش را ملاحظه می‌کند به وجود آتش اعتراف می‌کند و گاهی در آتش می‌سوزد و به آتش اعتراف می‌کند. ریشه مشکل امروز جامعه ما این است که ما آثار خوب دین را می‌دانیم و به آن معترف هستیم؛ آثار دین مبین اسلام را هم در زندگی اهل‌بیت عليه‌السلام ـ نظیر جاودانگی، عزت، معنویت، امنیت و آرامش ـ مشاهده می‌کنیم، بدین معنا که عزت و امنیتی که ما به خاطر دین به دست آوردیم به خاطر دین بوده است اما هنوز همه آثار دین و زیبایی‌های دین را با تمام وجود حس نکرده‌ایم. بدین مفهوم که گاهی اوقات یا نتوانسته‌ایم کنیم و یا نگذاشته‌اند که آن‌ها را حس کنیم.عمل به سبك زندگي ديني بستر برای ظهور امام زمان(عج) را فراهم می‌كنددر صورتی که منویات مقام معظم رهبری در خصوص سبک زندگی اسلامی تحقق یابد، چه آینده‌ای برای زندگی جوامع عموم مسلمانان قابل پیش‌بینی است؟ما اعتقاد داریم که اگر به سبک زندگی دینی و سخنان مقام معظم رهبری عمل شود برای ما سه منفعت حاصل خواهد شد. نخست این که این اسلامی شدن موجب حفظ ما می‌شود، این پوستین ما را گرم می‌کند چرا که اسلام پوستین است، این نقشه راه زندگی، انسان را به مقصد می‌رساند و این هندسه موجب راه اندازی امورات انسان می‌شود.

دوم آن که این هندسه و پوستین نمایش قشنگی برای عموم جهانیان دارد، زیرا امروز همه دنیا می‌دانند که کمونیسم و لیبرالیسم به پایان راه خودشان رسیده‌اند و مردم دنیا به دنبال راه و الگوی زندگی هستند؛ هنگامی که ملاحظه کنند که یک الگوی موفقی 34 سال از عمرش را با موفقیت گذرانده است، بیان می کنند که این الگو حتما موفقیتش از همه بیشتر است، زیرا شرق و غرب عالم از بیرون و غده‌های سرطانی درونی می‌خواستند او را زمین بزنند اما نتوانستند و حرکت پیشرفتش متوقف هم نشده است.بنابراین اگر ما به سبک زندگی دینی عمل کنیم، اثر ابتدایی‌اش آن است که راه ما قوت پیدا می‌کند و سود و فایده‌اش برای ما است و اثر دیگرش این است که دیگران از ایران اسلامی به عنوان الگو استفاده می‌کنند.منفعت سوم آن است که بستر برای ظهور امام زمان(عج) فراهم می شود؛ امام علی‌عليه‌السلام در خصوص این که اگر به سبک زندگی اسلامی عمل نشود و به شعار آن اکتفا شود می‌فرمایند «در این صورت اسلام به پوستین وارونه‌ای می‌ماند» بدین معنا که پوستین وارونه نه برای آدمی گرما دارد و نه برای دیگران جذابیت و الگویی دارد و نه بستر ظهور را فراهم می کند.آنچه كه وظيفه نخبگان جامعه استوظیفه نخبگان، حوزه های علمیه، دانشگاه‌ها، رسانه‌ها، تریبون دارها و... در تبیین سبک زندگی اسلامی چیست؟نخست این که مبانی سبک زندگی دینی را باید تبیین کنند، یعنی ایمان به غیب تقویت شود تا اصل نیاز دین به وجود آید.دوم آن که اصول و ویژگی‌های سبک زندگی دینی باید تبیین شود، این اصول و ویژگی‌ها عبارتند از: الف) سبک زندگی دینی با هدف رنگ توحیدی یافتن و بنده خدا شدن است، ب)در جاده ولایت قرار گرفت(ولایت قرآن و فقاهت و عترت)، ج)مقصد هم سعادت است که شامل سعادت دنیوی، سعادت در حیات، ممات و آخرت؛ سعادت در حیات این است که انسان بهترین استفاده از نعمت‌های خداوند متعال را با هدایت از قرآن و عترت در مسیر بندگی داشته باشد، سعادت در ممات هم شهادت انسان است و سعادت آخرت هم بهشت(جنت) است.سوم وظیفه این گروه از اقشار جامعه این است که لوازم سبک زندگی را بیان کنند؛ به عقیده بنده مراحل سبک زندگی دینی که همان لوازم است سه مبحث است، نخست پیدا کردن فهم دینی(یعنی انسان هم دین را بشناسد و هم همه چیز را با دین بشناسد)، دوم رعایت حدود دین و سوم انسان این ارزش را برای خودش حفاظت کند.نتیجه بحث در خصوص وظیفه نخبگان، تبیین مبانی، اصول و دستاوردها و ویژگی های مراحل سبک زندگی دینی است.

باید یک روحانی که پزشک روح است، داشته باشیمراهکار شما برای عملیاتی شدن سبک زندگی اسلامی اسلامی در بین جوامع اسلامی چیست؟اگر می خواهیم سبک زندگی ما دینی باشد، باید از راهنمایی دین استفاده کنیم یعنی هیچ کاری را قبل از سؤال از علما انجام ندهیم. در جبهه‌های حق علیه باطل(هشت سال دفاع مقدس) نیز این گونه بود و در هر گردانی چند روحانی حضور داشتند که رزمندگان از آن ها سؤال می‌کردند.امروز باید مساجد تقویت شود و همانند طرح پزشک خانواده، هر خانواده‌ای روحانی خانواده داشته باشد، چرا که اگر جسم انسان از اهمیتی برخوردار است، روح او از اهمیت بالاتری برخوردار است. بنابراین باید یک روحانی که پزشک روح است داشته باشیم و انسان در خصوص اصول کلی مسائلی نظیر قرار دادها، پوشش‌ها، خریدها، تفریح‌ها و ... از روحانیت سؤال کند و هر جا هم که شک بیشتری داشتیم دقیق‌تر درباره آن موضوع سؤال کنیم.

منبع