نيش سفره ماهي

[MR_Jentelman]

<H1>نيش سفره ماهي


</H1>شايد خبر آن رام کننده تمساح استراليايي را که سرانجام با نيش سفره ماهي در قفسه سينه از پاي در آمد، در رسانه ها شنيده باشيد. اين اتفاق در ماه فوريه 2007 رخ داد و معلوم کرد که خطرناک تر از تمساح ها، سفره ماهي ها هستند!



در مطبوعات علمي داخل کشور، گزارشي از آقاي دکتر «مهدي سدهي‌زاده » متخصص بيماري هاي پوست خواندم که در آن يک مرد آبزي دان باز (علاقه‌مند به آکواريوم) از ناحيه دست دچار گزش سفره ماهي شده بود.
اين گزارش مصور، دست تاول زده مرد 36 ساله‌اي را نشان داد که دچار تورم دردناک شده است.
ليدوکائين در محل زخم تزريق مي شود و ذرات و قطعات کوچک به جا مانده از خارهاي سفره ماهي خارج مي شود. زخم، مورد بررسي پرتونگاري از نظر بقاياي جسم خارجي قرار مي‌گيرد و انجام الکترو کارديوگرافي و کنترل فشار خون و نبض نمودار آن است که پزشک معالج نسبت به اين زخم‌ها شناخت کافي و وافي داشته است. بيمار دوره‌اي از داروهاي «سفالوسپورين» و «ماکروليد» دريافت مي کند و زخم سرانجام بدون تمهيدات جراحي بهبود مي يابد و بيمار تا پنج ماه تحت نظر و پي‌گيري قرار مي‌گيرد.
بعضي از افراد بر حسب علاقه و دلمشغولي (Hobby)، مارهاي سمي را نگهداري مي کنند و پرورش مي دهند براي آنکه آنها را زيبا و خوش خط و خال مي يابند!
بعضي ها رطيل شکار مي کنند براي آنکه جالب و بي نظيرند. بعضي ها سفره ماهي در آکواريوم مي پرورند. تمام حيواناتي از اين دست، در جاي خود بسيار خطرناک‌اند.
در کلمبيا آمار منابع بهداشت حکايت از آن دارند که سالانه بيش از دو هزار مورد حادثه از جانب سفره ماهي هاي آب شيرين روي مي دهد. طي دوره‌اي متجاوز از پنج سال در يک بيمارستان کوچک محلي هشت مورد مرگ حادث شده است. 23 مورد قطع اندام تحتاني گزارش شده است و 114 مورد از سانحه ديدگان از کار کردن باز ماندند دامپزشکان نسبت به اين واقعيت‌هاي تکان دهنده هشدار داده‌اند.

سفره ماهي، ماهي آکواريومي بي همانندي است. سفره ماهي هم با زندگي در آب شور خو مي گيرد و هم آب شيرين، و در آبزي دان بزرگ شکوهمندانه به جلوه گري مي پردازد.
سفره ماهي ها در زمره نوع کوسه ماهي هاي پهن طبقه بندي مي شوند که داراي اسکلت غضروفي‌اند و استخواني در بدن آنها وجود ندارد.


تمام بدن يک دست و يک پارچه از غضروف ساخته شده است. متجاوز از 150نوع آن شناسائي شده اند که غالبا در آب اقيانوس ها به سر مي برند و از صدف‌ها و نرم‌تنان تغذيه مي کنند.
دندان هاي آنها همچون تله روي هم مي افتد، و داراي آرواره هاي بسيار قوي اند ولي تهديدات مرگبار آنها که متوجه انسان مي شود نه از اين آرواره هاي قوي، بلکه از ناحيه دم است. دم ماهي داراي نيش زهرآگيني است که در بدن قرباني فرو مي رود و او را از پاي در مي آورد.
سفره ماهي ها اندازه هاي متغيري دارند و پهناي آنها از 25 و 30 سانتي متر تا 8/1 متر مي‌ رسد و اغلب آنها حداقل 90 سانتي متر طول دارند. دم آنها معمولا دوبرابر طول بدنشان است. علاقه مندان به آبزي‌دان ها در آمريکاي شمالي سفره ماهي هاي آب شيرين را پرورش مي دهند.
بوميان آمريکايي شمالي اين ماهي ها را «هراسناک» توصيف مي کنند.


گزارش هايي از بروز زخم در علاقه مندان به آبزي دان ها وجود دارد که فقط بخشي از همه آنچه است که اتفاق مي افتد با اين وجود در اين گونه افراد زخم هايي جدي پديدار مي شود.
زهر سفره ماهي در دم آن استقرار يافته است. ستون فقرات در ناحيه دمي و ريش دار و از غلاف جلدي مستور شده و به غدد زهر مربوط مي شود. نيش به ساختمان داخلي ستون فقرات و منطقه ريش‌دار اطلاق مي شود و وسيله دفاعي اين حيوان محسوب مي شود.
اگر انسان با پاي برهنه بر پشت آنها قدم بزند، بهترين شرايط براي فرو کردن دم در بدن حاصل مي‌شود و اگر فردي بخواهد سربه سر اين حيوان بگذارد و او را بترساند يا شکار کند، به سرعت دم خود را همچون تازيانه‌اي به کار مي گيرد و در عضو متعرض شخص فرو مي برد.

زخم سفره ماهي از دو جهت قابل بررسي است:
1- آسيب فيزيکي از کنش نيرومند و نافذ ستون فقرات
2- زهري که زخم را آغشته مي کند.
و اين دو اثر، هماهنگ به با هم عمل مي‌کنند.
آسيب‌هاي وارده به اندام تحتاني شناگران و قايقرانان، دست ها و بازوان ماهي گيران و دارندگان آکواريوم را درگير مي کند.
اگر رگ درشتي صدمه ببيند، خونريزي وسيعي رخ مي دهد که مي تواند حتي کشنده باشد.
در بررسي منابع موردي از پارگي شريان راني (فمورال) توسط سفره ماهي گزارش شده و قرباني در اثر خونريزي بلافاصله از پاي در آمده است.
در 5 درصد زخم ها ستون فقرات سفره ماهي شکسته شده و بر جا مي ماند به ويژه آنکه ماهي به قرباني حمله کند.
نفوذ نيش در بخشي از بدن (شکم، کشاله ران، سينه) يک آورژانس جدي پزشکي است. ورود زهر نکروزدهنده به طور مستقيم در حفره بدن و اثرات آن روي قلب و ساير اندام هاي داخلي، مرگ محتوم را به دنبال دارد.

تمام زهرهاي انواع سفره ماهي مشابه يکديگرند


زهر حاوي سروتونين، 5 نوکلئوتيداز و فسفو دي استراز است. دو آنزيم اخير مسئول نکروز و تحليل بافت هستند سرو تونين موجب بروز دردي جانکاه در محل ضايعه است. اگر جلوي اين واکنش ها گرفته نشود، پي در پي ادامه پيدا خواهند کرد. نيش زهر سفره ماهي اگر در حد تحريک باشد و درمان پذيرد، حالتي شبيه سلوليت باکتريايي پديد مي آورد. هر نيش بدون درد نمود آن خواهد بود که نيش خشک بوده و قرباني خوش‌شانس از خطر جسته در رفته است.
اين حالت ممکن است به يک يا چند علت ذيل اتفاق افتاده باشد:
الف- غلاف ممکن است پيش از اين پاره شده و مخزن زهر آن تخليه شده باشد.
ب- غلاف در نفوذ به زخم دچار وقفه شده باشد.
ج- وقفه‌اي در پاره شدن غلاف حاصل شده باشد. بنابراين زهر همچنان در حيوان باقي بماند.
د- ستون فقرات بيش از اين شکسته باشد.
ولي در افرادي که طي تروماي فيزيکي زهر را هم دريافت داشته باشند، نکروز يافت و عفونت ثانويه باکتري يايي درمان را با دشواري مواجه مي سازد. و ماهي ها و دوره هاي طولاني آنتي بيوتيک درماني داخل وريدي ضرورت پيدا مي کند.
زخم ساق پا درمان پذيرد و پاها به مدت چند هفته يا شايد چند ماه در وضعيت استراحت قرار گيرد زيرا که نکروز و عفونت باکتري هايي زماني که قرباني مي ايستد و يا قدم مي زند تشديد مي يابد.
منبع :http://www.tebyan.net/science_techno...2/1/84607.html