بیماری های گوسفندان

[بهـمن]

درمان اسیدوز لاکتوز شکمبه در گوسفند

پژوهشگران دانشکده دامپزشکی دانشگاه شهید چمران اهواز موفق به درمان اسیدوز لاکتوز شکمبه در گوسفند با استفاده از محلولهای هیپرتونیک بیکربنات سدیم شدند.
دکتر”افشین جعفری دهکردی” دانشجوی رشته دکتری تخصصی بیماریهای داخلی دامهای بزرگ در پایان نامه دکترای تخصصی دامپزشکی خود که به راهنمایی دکتر محمد رحیم حاجی حاجیکلایی، دکتر محمد نوری و دکتر فریدون صابری افشار صورت گرفت با مقایسه محلولهای هیپرتونیک و ایزوتونیک بی‌کربنات سدیم در درمان اسیدلاکتیک تجربی شکمبه در گوسفند موفق شد درمان مناسبتری برای این بیماری پیدا کند.
معاون پژوهشی دانشکده دامپزشکی دانشگاه شهید چمران اهواز شنبه در این باره گفت: در این پژوهش به منظور مقایسه محلولهای ایزوتونیک و هیپرتونیک بی‌کربنات سدیم در درمان اسیدوز لاکتیک تجربی شکمبه در گوسفند، ‪ ۱۵‬راس گوسفند ماده تقریبا چهارساله انتخاب و به صورت کاملا تصادفی به سه گروه پنج تایی شامل یک گروه شاهد بیمار و دو گروه تحت درمان تقسیم شدند.
دکتر”محمد رحیم حاجی حاجیکلایی” افزود: هفت روز قبل از ایجاد بیماری با استفاده از تکنیک رومینوستومی، فیستول‌گذاری شکمبه انجام شد و در تمامی گروهها بیماری اسیدوز لاکتیک شکمبه با استفاده از شکر به میزان ‪ ۱۸‬گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن به صورت تلقیح داخل شکمبه‌ای ایجاد شد.
وی اضافه کرد: پس از این اقدام نمونه برداری‌های لازم از گروه شاهد و گروه تحت درمان انجام شد سپس همزمان با کاهش ‪ pH‬خون و شکمبه و آشکار شدن علایم بالینی بیماری اسیدوز لاکتیک شکمبه، درمان با استفاده از درمانهای حمایتی هیدرواکسید منیزیم به صورت داخل شکمبه‌ای و محلولهای ایزوتونیک بی کربنات سدیم ‪ ۳/۱‬درصد و هیپرتونیک بی‌کربنات سدیم ‪ ۴/۸‬درصد محلول در دکستران ‪ ۷۰‬به طور جداگانه به صورت تزریقی انجام شد.
دکتر حاجیکلایی افزود: به منظور ارزیابی اقدامات انجام شده بعد از درمان نیز نمونه خون و شکمبه اخذ شد و معاینات بالینی انجام پذیرفت.
نتایج این مطالعه نشان داد که هر دو نوع روش درمانی، توانایی اصلاح پیامدهای بالینی و آزمایشگاهی اسیدوز لاکتیک شکمبه را داشتند با این تفاوت که استفاده از محلول ایزوتونیک بی‌کربنات سدیم هنگام تجویز نیاز به حجم بالایی از محلول دارد و استفاده از این مقدار حجم نیاز به صرف وقت بسیاری دارد که در این حالت ممکن است درمان ناقص انجام شود ضمن اینکه هزینه بیشتری به دامدار تحمیل می‌شود.
معاون پژوهشی دانشکده دامپزشکی دانشگاه شهید چمران اهواز اضافه کرد:
استفاده از محلول هیپرتونیک بی‌کربنات سدیم با توجه به نیاز به حجم کم، صرف وقت اندک، تکمیل مراحل درمان و نداشتن عوارض جانبی روش مناسبتری برای درمان اسیدوز لاکتیک شکمبه در نشخوارکنندگان است.
دکتر حاجیکلایی افزود: بیماری اسیدوز لاکتیک شکمبه یکی از بیماریهای شایع در نشخوارکنندگان ( گاو ، گوسفند و بز) است که در تمامی فصول به علت پرخوری این دامها در اثر مصرف مواد غذایی حاوی کربوهیدارت بالا مانند آرد گندم، آرد جو، خرمای زیاد، سیب، سیب زمینی و هر نوع مواد قندی دیگر موجب بیماری و تلف شدن دامها می‌شود.
وی با اشاره به اینکه بیماری در دو حالت حاد و مزمن در دامها رخ می‌دهد اظهار داشت: شکل مزمن بیماری در اثر خوردن تدریجی مواد غذایی حاوی کربو هیدرات ایجاد می‌شود که التهاب شکمبه، سوء هاضمه، لنگی، کاهش تولید و کاهش چربی شیر را به همراه دارد.
به گفته دکتر حاجیکلایی نوع حاد بیماری نیز که با خوردن یکدفعه مقدار زیادی مواد غذایی حاوی کربوهیدرات رخ می‌دهد عمده‌ترین علایم آن اسیدوز، بی اشتهایی، کوری، اتساع شدید شکمبه، تجمع آب زیاد داخل شکمبه، کم آبی بافتها، افسردگی، اسهال و در نهایت زمین گیر شدن و مرگ دام در مدت کمتر از ‪ ۲۴‬ساعت است.