کشف ستاره ای در سکوت مطلق

[Rez@ee]

مشاهده سیستم ستاره ای سه تایی حرکات متوازن میان سه ستاره ای که به تازگی توسط تلسکوپ کپلر رصد شده است توجه شدید اخترشناسان را به خود جلب کرده زیرا این سه ستاره در خاموشی و سکوت کامل یکدیگر را همراهی می کنند.


بیشتر ستاره ها به این شهرت دارند که در محیط داخلی خود صدای غرشی ایجاد می کنند و کپلر نیز می تواند چنین صدایی را از تغییر در شدت نور ستاره ها بشنود. با این همه اخترشناسان گزارش داده اند یکی از سه ستاره ای که به تازگی توسط کپلر مشاهده شده در سکوت عجیبی به سر می برد.

این ستاره عظیم سرخ رنگ hd181068a نام داشته و در مدار خود دو کوتوله سرخرنگ دارد که در مدار یکدیگر در حرکتند. مطالعه بر روی صدای ستاره ها به ارتعاش شناسی اختری شهرت دارد و کپلر نیز تا به حال توانسته است ارتعاشات درونی بیش از 500 ستاره را محاسبه کند.

از آنجایی که فرایندهای حرارتی در میان ستاره ها توده هایی از مواد را از هسته ستاره به سمت بالا می کشانند، در نتیجه فشاری که امواج ناشی از این حرکت وارد می آورند، امواج صوتی با فرکانس بسیار پایین به وجود می آیند. همچنین از آنجایی که طی این فرایند گازها فشرده و رها می شوند، تغییرات حرارتی منجر به تغییر در نور ساطع شده از ستاره خواهد شد.

اما ستاره hd181068 نمونه ای غیر عادی است و یکی از ابتدایی ترین دلایل عجیب بودن آن، داشتن سیستم کسوف سه گانه است. از زاویه دید کپلر دو ستاره دوتائی با گردش به دور یکدیگر از مقابل هم عبور می کنند و در عین حال با عبور از مقابل ستاره عظیم سرخ، در این ستاره نیز ایجاد گرفتگی می کنند.

آنچه در این سیستم ستاره ای سه تایی در حال وقوع است را تنها می توان با اندازه گیری مقادیر ناچیز نوری که به واسطه عبور ستاره ها از مقابل یکدیگر فیلتر می شوند، درک کرد. این اولین سیستم ستاره ای سه گانه ای نیست که توسط کپلر کشف شده است در ماه فوریه نیز سیستم سه تایی دیگری به نام koi126 توسط این تلسکوپ کشف شد.

اما سکوت این ستاره غول پیکر باعث شگفتی محققان شده است زیرا اختر شناسان معتقدند ستاره سرخ رنگی به این بزرگی باید تپش داشته باشد. بهترین پیشنهاد برای توجیه سکوت مطلق این ستاره کشش گرانشی موجود میان سه ستاره است که می تواند ارتعاشات درونی hd181068 را خاموش کرده باشد.

بر اساس گزارش بی بی سی، شاید این پدیده به این دلیل رخ دهد که دو ستاره کوچکتر در 0.9 روز مدار یکدیگر را دور می زنند در حالی که انتظار می رود دوره ارتعاشات صوتی ستاره سرخ رنگ نیمی از این مدت زمان باشد. به این شکل احتمال می رود ستاره های دوتائی ارتعاشات ستاره بزرگ را به واسطه وارد کردن نیروی گرانشی درست در لحظه آغاز ارتعاشات، خنثی کرده و از بین می برند.