پروانه ميوه‌خوار پسته (كرم مغزخوار)

[ریپورتر]

پروانه ميوه‌خوار پسته (كرم مغزخوار)

reourvaria pistacieola

(lop: gelechiidae)

اين آفت در اكثر مناطق پسته كاري كشور انتشار دارد و غالباً بر روي درختان مسن يافت مي‌شود.



زيست‌شناسي
زمستان را به صورت لارو كامل و به حالت دياپوز داخل پيله‌هاي نازك سفيد كثيف و در حفره‌هايي كه لاروها در زير پوست درخت تهيه مي‌كنند مي‌گذرانند. اين لاروها در شرايط آب و هوايي رفسنجان در اواخر اسفند تبديل به شفيره شده و حشرات كامل حدوداً دو هفته بعد از شفيره خارج مي‌گردند.

ظهور حشرات كامل در اواسط فروردين و همزمان با تورم جوانه‌ها بوده كه پس از جفت‌گيري به صورت انفرادي بر روي گلها و ميوه‌هاي تازه تشكيل شده تخمريزي مي‌نمايند. تخمها حدوداً دو هفته بعد باز شده و لاروهاي سن اول كوچك و شيري رنگ به داخل ميوه‌هاي تازه تشكيل شده نفوذ نموده و از جنين ميوه تغذيه مي‌نمايند. ميوه‌هاي آلوده در اين مرحله تا قبل از سخت شدن پوست استخواني در اثر تغذيه لاروها سياه شده، خشكيده و در نهايت مي‌ريزند. اين مرحله از خسارت اصطلاحاً داغوي پسته ناميده مي‌شود. لاروها پس از خوردن محتويات ميوه آن را سوراخ نموده و خارج مي‌شوند و سپس وارد ميوه بعدي مي‌گردند. در اين مرحله هر لارو قادر است تا 8 ميوه را از بين ببرد. طول دوره لاروي نسل اول 35 تا 40 روز بوده و لاروهاي سن آخر به سمت تنه درختان رفته و در ارتفاع 0.5 تا 1.5 متري و در زير پوستك تنه پيله ساخته و به شفيره تبديل مي‌شوند.

شروع نسل دوم از اواخر تير تا اوايل مرداد بوده و لاروهاي اين نسل پوست سبز ميوه‌ها را سوراخ و از سطح داخلي پوست سبز تغذيه مي‌نمايند و يا از محل شكاف خوردن پوست استخواني (محل خندان شدن پسته) وارد ميوه‌ها شده و از مغز ميوه‌ها تغذيه مي‌نمايند. تغذيه لاروها در اين مرحله از مغز ميوه‌ها، قسمت داخلي پوست سبز پسته و بر جا ماندن فضولات لاروي بر روي پوست استخواني باعث ايجاد لكه‌هاي تيره رنگ بر روي پوست استخواني شده كه سبب كاهش مرغوبيت و بازار پسندي پسته‌ها مي‌گردد. همچنين سوراخ ايجاد شده توسط لاروها مي‌تواند راه نفوذي براي قارچ‌هاي مولد فلاتوكسين بوده و موجب آلودگي ميوه‌ها به افلاتوكسين گردد. بسته‌هاي آفت زده در نسل دوم را در رفسنجان اصطلاحاً چربو مي‌گويند.

لاروهاي نسل دوم پس از كامل شدن به سمت تنه درختان حركت كرده و در زير پوستك تنه و در داخل حجره‌هاي لاروي به زمستان گذراني مي‌پردازند.



کنترل:
1ـ مبارزه شيميايي:

جهت مبارزه مي‌توان از حشره ‌كش‌هاي تيوديكارب (لاروين)، آميتراز (مايتاك) يا متاسيستوكس به نسبت 1:5 در هزار همزمان با ريزش حدود دو سوم گلها در اواخر فروردين ماه يا اوايل ارديبهشت ماه با توجه به شرايط آب و هوايي استفاده نمود.

2ـ استفاده از فرومون: مي‌توان 2 تا 3 عدد حشره ماده را در داخل يك محفظه شيشه‌اي يا پلاستيكي كه دو سر آن سوراخ بوده و با پارچه توري پوشانده شده است قرار دارد. سپس ظرف حاوي پروانه‌هاي ماده را در ارتفاع 5 تا 10 سانتيمتري يك سيني محتوي آب و چند قطره روغن ولك آويزان نمود. پروانه‌هاي نر در اين روش به بوي مترشحه از پروانه‌هاي ماده جلب شده و در داخل سيني محتوي آب افتاده و از بين مي‌روند.

3- استفاده از نوار مقوائی دور تنه درخت در کاهش جمعیت آفت موثر است