مناقشه جزایر سه‌گانه ایرانی در خلیج‌فارس

[باستان شناس]

مناقشه جزایر سه‌گانه ایرانی در خلیج فارس

میان ایران و امارات متحده عربی از سال ۱۳۵۴هجری خورشیدی با خروج نیروهای انگلیسی از این جزایر(ابوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک) و ورود نیروهای نظامی ایران به این سه جزیره بر اساس توافقات صورت گرفته میان دو کشور آغاز شد.

این اختلافات بر روابط ایران با کشورهای عربی و جنگ ایران و عراق اثر گذار بوده است

ورود نیروهای ایران

در ۸ آذر۱۳۵۰ با قراردادی که با میانجی‌گریبریتانیا میان دولت ایران و شیخ شارجه بسته شد، حاکمیت ایران بر جزیره ابوموسی به رسمیت شناخته شد و در ۹ آذر یک روز قبل از خروج نیروهای انگلیسی از منطقه و دو روز قبل از تشکیل رسمی اتحادیه امارات، نظامیان ایران وارد سه جزیره شدند.
به موجب موافقتنامه شارجه ایران متعهد شد که به مدت ۹ سال، سالیانه یک و نیم میلیون لیره به شیخ شارجه بپردازد.

در مورد جزایر تنب که ایران آن‌ها را ملک خود می‌دانست، قراردادی با شیخ رأس‌الخیمه به امضا نرسید.
اشغال سه جزیره هرچند از توجیهات تاریخی و دلایل نظامی برخوردار بود، اما با توجه به تسلط ایران بر آب‌های خلیج فارس و تنگه هرمز بیشتر از جنبه سیاسی اهمیت داشت.

گروهی اعتقاد دارند که این اعاده حاکمیت، در واقع ابزاری برای بالا بردن پرستیژ محمدرضا پهلوی بود که با پس گرفتن ادعاهای ایران بر مجمع‌الجزایر بحرین کمرنگ شده بود.

در جریان اعاده حاکمیت ایران بر جزایر، سه تن از نیروهای ایران (سروان رضا سوزنچی، مهناوی حبیب سلکی کهریری و ناوی آیت‌الله خانی) به دلیل ناهماهنگی میان شیخ شارجه با پلیس بومی جزیره تنب بزرگ کشته شدند.

این درحالی بود که ورود نیروهای ایرانی به جزایر از قبل با شیوخ شارجه و راس الخیمه هماهنگ شده بود و شیخ شارجه، برادر خود شیخ صقر را به استقبال نیروهای ایران فرستاده بود


ازغندی، علیرضا. روابط خارجی ایران (۱۳۲۰-۱۳۵۷). چاپ پنجم، تهران: نشر قومس، ۱۳۸۴، ISBN 964-5516-25-0، ‏۳۹۶-۳۹۷.
مجله خواندنیها. شنبه ۱۳ آذرماه ۱۳۵۰ شماره ۲۳ سال سی و دوم

[باستان شناس]