دامپزشکی در جهان

[sarina_]

===دامپزشکی در جهان===
علم دامپزشکی با عبور انسان نخستین از حالت شکارچی به کشاورز متولدشد.همزمان با رواج اهلی کردن حیوانات , دامپزشکی اهمیت بیشتری یافت.دامپزشکان نیز همانند پزشکان از زمانهای بسیار طولانی مورد احترام مردم قرار داشتند.در لوح حمورابی (2200 سال قبل از میلاد) ارزش کار فردی که به معالجه گاو وسایر حیوانات می پرداخته تعیین نموده است.بعد از سقوط امپراطوری روم و تا حدود قرن سیزدهم میلادی , اسناد کلی راجع به دامپزشکی وجود دارد. در قرون وسطی و اعراب اطلاعاتی را در مورد دامپزشکی از هند و ایران کسب نمودند. کلود بورگلا (1779 – 1702 ) مطالعات فراوانی بر روی اسب انجام داد و دائره المعارف جالبی راجع به آن به رشته تحریر در آورد.
بورگلا باهمکاری آلمبرت , مالشرب , ولتر , دیدرو و تورگو اولین مدرسه دامپزشکی را در شهر لیون فرانسه تاسیس نمودند.با موافقت لوئی پانزدهم ,شورای دولتی پادشاهی قانون تاسیس مدارس دامپزشکی را در تاریخ 4 اوت 1761 تصویب نمود و در تاریخ 10 ژانویه 1762 اولین مدرسه دامپزشکی در دنیا افتتاح شد.در سال 1766 مدرسه دامپزشکی دیگری در مزون آلفورت ( پاریس ) تاسیس شد. سپس تا قبل از سال 1800 به طور متوالی مدارس دامپزشکی در وین , تورین , کپنهاک , پادوآ , هانور , لایپزیک , بولونیا , ناپل , برلین , مونیخ , میلان , لندن و مادرید تاسیس شدند.دامپزشکی همگام با پزشکی پیشرفت نموده و روشها و تکنیکهای مورد استفاده خود را بصورت مشترک با آن بدست آورده است.دامپزشکی در واقع در تقاطع راه پزشکی و کشاورزی قرار گرفته و در روابط میان انسان و حیوان نقش مهمی را ایفا می کند.
===دامپزشکی در ایران===
====دامپزشکی کهن====
در سفرنامه فیثاغورث در مورد زرتشت( پیامبر ایرانیان که زمان ظهور آن حدود 600 سال قبل از میلاد مسیح است )و آئین او نکته جالبی وجود دارد و آن نکته این است که زرتشت از فن دامپزشکی و درمان حیوانات اطلاع داشته است که در کتاب اوستا می توان نکات متعددی درباره پرورش حیوانات و روش درمان بیماریهای دام مشاهده کرد.
در این کتاب برای اولین بار به طبقه بندی حیوانات برمی خوریم . مسئولیت پرورش و درمان بیماریهای حیواناتی چون اسب،گاو، گوسفند ، شتر، سگ، و پرندگان به عهده دامپزشکان بوده است و دامپزشکان بدین جهت دارای مقامی ارجمند و با ارزش بوده اند.
علاوه بر این چون اسب در ارتش ایران باستان نقش بسیار ارزنده و مهمی داشته است ، لذا دامپزشکانی که عهده دار تربیت و پرورش و همچنین درمان بیماریهای آنها بوده اند، دارای مقامی بسیار والا بوده است.
چنانکه رئیس اداره دامپزشکی ارتش در زمان داریوش دارای مقام سپهبدی و فرماندهی دسته سواره نظام بوده است. فن دامپزشکی در حدود 500 سال بعد از میلاد مسیح در ایران به صورت علمی و کلاسیک در آمده است.
باید توجه داشت هدف از تربیت مدرسه دامپزشکی در آن زمان درمان اسبان ارتش بوده است لذا احتیاج به داشتن افراد متخصص و کاردان زیاد بوده و دامپزشکان در آن زمان به نگارش کتبی تحت عناوین پرورش اسب , فن سوارکاری , درمان بعضی از بیماریهای غیر عفونی و عفونی و چگونگی استفاده از اسب در جنگ اقدام نموده اند.
در ایران قدیم پزشکی و دامپزشکی یکی بود و درزمان ساسانیان به تدریج دامپزشکی به صورت تخصصی از پزشکی در آمده است و به عنوان حرفه تا حدی استقلال یافت ولی باز اساس پزشکی و دامپزشکی یکی بود .
مهمترین وظیفه دامپزشک درایران بعد از اسلام درمان و جلوگیری از بیماری اسبان بود که از دو جنبه جهاد و انجام فریضه حج اهمیت فوق العاده داشت. در ایران در تمام سده‌های بعد از اسلام دامپزشکی در مدارس و جایگاههای خاصی تدریس می شد.
پس از این آموزش‌ها جهت صدور اجازه کار آزمون اصلی از دامپزشکان گرفته می شد چنانکه در سایر رشته‌های پزشکی نیز مرسوم بود.
====دامپزشکی نوین====
در سال 1290 هجری شمسی که دولت ایران تصمیم گرفت تشکیلات ژاندارمری نوینی را پایه گذاری نماید از دولت سوئد عده ای کارشناس نظامی برای تاسیس ژاندارمری استخدام نمود که به همراه افسران سوئدی دو نفر دکتر دامپزشک نیز بودند این دو نفر افسر دامپزشک به اتفاق دامپزشکان اقدام به تاسیس مدرسه دامپزشکی برای تربیت کادر مورد احتیاج ارتش نمودند.
- در سال 1311 بنای دانشکده دامپزشکی ابتدا به صورت مدرسه و بعداً دانشکده گذارده شد . در ابتدای امر این دانشکده زیر نظر وزارت کشاورزی بود ولی بعد با اعزام تعداد قابل ملاحظه ای دانشجو به کشور فرانسه و مراجعت ایشان از وزارت کشاورزی منتزع گردید و ضمیمه دانشگاه تهران شد .

-در سال 1304 پس از همه گیری طاعون گاوی (اولین بار در سال 1295 همه گیری طاعون گاوی در شمال
و مرکز ایران گزارش شده است) شیوع یافت و خسارات بسیاری را سبب شد و در نتیجه در وزارت کشاورزی
اداره ای به نام سازمان دفع آفات حیوانی ( که بعداً به صورت سازمان دامپزشکی درآمد)تاسیس گردید .
این شعبه تحت نظارت مؤسسه پاستور ( وابسته به وزارت فوائدعامه)با 22نفر پرسنل شامل 14 نفرکادر فنی و 8 نفر کادر خدماتی تشکیل و مسئولیت آن به عهده مرحوم دکتر عبداله حامدی گذاشته شد .

- در سال 1305 مؤسسه پاستور شعبه دفع آفات حیوانی به وزارت فلاحت منتقل شد.

- در سال 1314 با توجه به ضرورت کنترل بیماریهای مهلک دامی و نظارت بهداشتی دام و فرآورده‌های دامی قانون تفتیش صحی حیوانات به تصویب مجلس شورای ملی رسید و اداره کل دامپزشکی جایگزین مؤسسه دفع آفات حیوانی شد.

- در سال 1324 آئین نامه بازرسی مواد خوراکی مورد تصویب هیات وزیران قرار گرفت و مسئولیت مهمی به دامپزشکی محول گردید.

- در سال 1325 بنابر مصوبه هیئت دولت , بنگاه کل امور دام شامل دو اداره کل دامپروری و دامپزشکی تشکیل گردید. به موجب این مصوبه ادارات دامپزشکی در استانها و شهرستانها بخشی از ادارات کشاورزی استان گردید.

- در سال 1326 اختیارات محدودی به دامپزشکی استانها داده شد به طوری که در هر اداره کشاورزی 2 معاونت ایجاد شد. یکی از این معاونتها ویژه دامپزشکی در نظر گرفته شد. معاون دامپزشکی رئیس اداره دامپزشکی نیز بود و کلیه امور فنی و مالی در اختیار وی قرار داشت.

- درسال 1339 طی دستور وزیر کشاورزی کلیه ادارات دامپزشکی استانها مستقل و تحت نظارت مستقیم مدیر کل دامپزشکی کشور قرار گرفتند.

- بروز بیماری طاعون گاوی در سال 1348 و تلفات سنگین ناشی از آن و نقش حیاتی دامپزشکی در ریشه کنی آن و گسترش دامداریهای صنعتی در کشور ، بازنگری در وظایف و تشکیلات دامپزشکی را اجتناب ناپذیر نمود.

- سرانجام با تلاش و پیگیری مسئولین در سال 1350 قانون سازمان دامپزشکی کشور مشتمل بر 21 ماده و یک تبصره به تصویب مجلس شورای ملی و مجلس سنا رسید.

- در سال 1367 شبکه‌های دامپزشکی استانها دوباره تشکیل و زیر نظر سازمان مرکزی قرار گرفتند . بنا بر دستور وزیر کشاورزی بودجه مستقل به ادارات دامپزشکی استانها اختصاص یافت.

- در سال 1368 بنا بر تصویب مجلس شورای اسلامی ، سازمان دامپزشکی کشور و شبکه هادر استانها از وزارت کشاورزی جدا و به وزارت جهاد سازندگی پیوست.

- در تشکیلات کنونی وزارت جهاد کشاورزی سازمان دامپزشکی کشور به عنوان سازمانی مستقل وابسته به آن وزارت شناخته شده و رئیس سازمان دامپزشکی کشور مستقیما تحت نظارت وزیر به انجام وظیفه می پردازد.
در استانها نیز ادارات کل دامپزشکی ودر شهرستانها شبکه دامپزشکی به طورعمودی زیر نظر سازمان مرکزی دامپزشکی وبه شکل افقی با سازمان جهاد کشاورزی و مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان مرتبط می باشد.
====تشکیلات دامپزشکی استان====
اداره کل دامپزشکی استان تهران متشکل از دو معاونت , هفت اداره مرکزی و 10 شبکه دامپزشکی شهرستان تحت مدیریت مدیر کل می باشد. مدیر کل دامپزشکی مستقیما” توسط رئیس سازمان دامپزشکی به این سمت منصوب میگردد.
در حوزه معاونت فنی پنج اداره مرکزی مبارزه با بیماریهای دامی , نظارت بر بهداشت عمومی , مبارزه با بیماریهای طیور و آبزیان, دارو , درمان و آزمایشگاهها و بررسیها و آموزش فعالیت می نمایند. معاونت اداری و پشتیبانی متشکل از دو اداره امور عمومی و اداره امور مالی می باشد.