چپ دستها در اصطلاح
درزبان انگلیسی، چپ دست راleft-handerو به عنوان صفت برای شخص left handed person میگویند و آن کسی است که یا از روی عادت یا برای آسانی از دست چپبیشتر استفاده میکند.
از جمله نشانههای چپدستی یا راستدستیمیتوان بلند کردن دست در کلاس، پرتاب کردن توپ، مسواک زدن، شانه کردن،چکش زدن، آب دادن پای گیاه و دوختن را نام بُرد.
درقدیم چپدستی را عیب و علّت میدانستند. زمانی یک مرد ژاپنی حق داشت زنچپدستش را طلاق بدهد. اسکیموها فکر میکردند که چپ دستها جادوگرند. درزبان لاتینی چپ راsinisterمیگویند که به معنی شوم و نحس و بد یُمن است. در زبان فرانسوی برای دو واژه چپ و ناشی یک کلمهgaucheبکار میرود و درزبان آلمانی کلمهlinkischبه معنی چپدست و آدم ناجور است. در همین فارسیخودمان هنوز بسیاری از مردم راست را درست میپندارند و چپ را بد و نادرستمیدانند و اصطلاحاتی مانند چشم چپ بودن، خواب زن چپ بودن، با کسی چپافتادن و ... نمونه هایی از این طرز تلقی است.
اینکه آیا چپدستی یا راستدستییک صفت یا خصیصه ژنتیکی (ارثی)است یا نه ، موضوع تحقیقات بسیار بوده است. چپ دستی زمینه ارثی دارد و تا حدزیادی ناشی از فعالیّت بیشتر سمت راست مغز است. در یک بررسی، مشاهده گردیدکه حدود 5 تا 8 درصد از جنینها در رحِم مادر، طرف چپشان را بیشتر حرکتمیدادند.
در خانوادههایی که حتی یک والد (بخصوص مادر) چپدست است،احتمال بروز چپدستی بیشتر است.
بااین حال، چپدستی به طور کامل ارثی یا ژنتیکی نیست، بلکه عوامل محیطی رشدو نمو و حتی شرائط اجتماعی و فرهنگی نیز در آن دخالت دارد. کسانی که بادست راست کار میکنند معلوم نیست که از بدو تولد راستدست بودهاند یابعداً و به اقتضای شرائط و عوامل محیطی راستدست شدهاند. تشخیص چپدستی وراستدستی در افراد و این که کسی واقعا چپدست یا راستدست است چندان آساننیست و نمیتوان این دو گروه را با اطمینان از هم جدا نمود و به همین دلیلبرآورد نسبت این دو گروه در جامعه مشکل است.
گفته میشود حدود 10 تا 15درصد از مردم چپدست هستند. درصد بسیار کوچکی هم هستند که چپ و راستبرایشان فرقی نمیکند. امروزه در جوامع متمدن پذیرفتهاند که چپدستیمطلقاً عیب نیست و نباید بچه را مجبور کرد تا با دست راست بنویسد. ضمناًاین هم هنوز به تحقیق معلوم نیست که آیا حیوانات و دیگر پستانداران نیزترجیح و گرایشی نسبت به یک سَمت از بدن خود دارند یا نه؟
گاهیچپدستها جنبه یک اقلیّت را پیدا میکنند، یعنی در عمل با آنها اینگونهبرخورد میشود و نوعی تبعیض پیش میآید. وسایل مختلف را علیالقاعده برایراستدستها میسازند، از وسائل آشپزخانه و قیچی و قلم خودنویس گرفته تا صفحه اعداد روی keyboard که در سمت راست است. دست دادن و سلام نظامی و دست سوگند بر انجیلنهادن و صلیب کشیدن بر روی سینه همه باید با دست راست باشد، و چهناخوشایند است برای ارباب کلیسا که بچهای با دست چپ روی سینه صلیب بکِشد. در هر حال، چپدستها خیلی خوب خودشان را با دنیایی که برای راستدستهاساخته و پرداخته شده تطبیق دادهاند. معلوم نیست که راستدستهامیتوانستند به این خوبی خودشان را با دنیایی متفاوت تطبیق دهند.
دریک بررسی که باشگاه چپدستان انگلیس بر روی 45000 عضو چپدست خود انجامداد، نکات جالبی مشاهده گردید. معلوم شد که در روبوسی کردن انتخاب گونهاول برای بوسیدن بین چپ دستها و راستدستها فرق دارد و همین امر سببتصادم بینیها میشود! در مهمانیها هم برخی چپدستها کارد وچنگال را بهترتیب دیگری در دست میگیرند و یا اشتباهاً از لیوان پهلو دستیشانمیخورند. در برخی جوامع، غذا خوردن با دست چپ ناپسند و مذموم است شاید ازاین نظر که از دست چپ برای تطهیر و شستشو استفاده میشود. چپدستها درسینما و تآتر هم بیشتر دوست دارند در سمت چپ بنشینند. لباس هایشان را هماز طرف دیگر بر سر جالباسی میزنند و رو به سمت دیگر آویزان میکنند. گاهیگذاشتن پرونده در کابینت و کتاب در قفسه هم جهت دیگری دارد. بستن بند کفشو گره کراوات و بسیاری چیزهای دیگر هم فرق میکند.
نتایجبررسی های تاریخی مشاهیر بزرگ دنیا حاکی از آن است که تنیچند از هنرمندان طراز اول جهان که دستی معجزهگر داشتهاند، از جمله میکلآنژ، لئونارد داوینچی، رامبران و پیکاسو چپدست بودهاند. باخ، بتهوون،انیشتن، چارلی چاپلین و فرد آستر و ناپلئون بناپارت، مادام کوری و بسیاری دیگر نیز چنین بودهاند. ،
از ششپرزیدنت اخیر آمریکا چهارتاشان: فورد، ریگان، بوش (پدر) و کلینتون چپدستبودهاند و هستند. راستی - Bill Gates - آقای کامپیوتر هم همینطور ...
مروری بر خصوصیّت چپ دستی و برخی مشکلات چپ دستان در جوامع مختلف :
بدنانسان آنقدرها که فکر میکنیم متقارن نیست. عدم تقارن داخلی که واضح است،قلب در سمت چپ و کبد در سمت راست قرار دارد و تقریباً در هر ده هزار نفراین وضعیّت برعکس است. در ظاهر و از خارج نیز عدم تقارن وجود دارد کهچندان محسوس نیست. به چهره دوستانتان خیره شوید، شکل این نیمه صورت با آننیمه کمی فرق دارد. اگر تصویر یک نیم رخ را با کمک آیینه کامل کنیم وتصویر نیم رخ دیگر را نیز چنین کنیم، دو تصویر کامل با هم مشابه نخواهندبود. غالباً هر کس با یک طرف صورت بیشتر میخندد و به هنگام تبسم لب به یکسمت بیشتر حرکت میکند.
معمولایک چشم ما بر چشم دیگرمان غالب است و این همان چشمی است که با آن دردوربین یا میکرسکپ نگاه میکنیم.
برای آزمایش، یک دستتان را به جلو دراز کنید. هر دو چشم را باز نگاه دارید و نوک انگشتتان را با نقطهای در چند متری خودتان میزان کنید. حال یک چشم را ببندید و به آن نقطه نگاه کنید، بعد با چشم دیگر نگاه کنید. چشم غالب آن است که آن نقطه و سر انگشت را(مثل دو چشم) در یک امتداد ببیند.
بعضی ها "چپپا" هستند و با پای چپشانبهتر کار میکنند، با آن پا راه میافتند و بهتر لگد میزنند. در بازیفوتبال، فوتبال واقعی و ایرانی، مقابله با بازیکن چپ پا تفاوت میکند
نتایج تحقیقات دانشمندان انگلیسی نشان می دهد که تعداد افراد چپ دست نسبت به یک قرن قبل سه برابر شده است.
پروفسور مک مانوس در اینخصوص اظهار داشت: "این یک پدیده جهانی است که احتمالا با کاهش تلاش هایکودکان در نوشتن با دست راست مرتبط است. در حقیقت کودکان به طور طبیعیعادت دارند که در شروع گرفتن مداد با دست از دست چپ خود استفاده کنند."
بهنوشته ساندی تایمز، برای قرن ها چپ دست ها به عنوان بیمار شناخته می شدند. در امپراتوی بریتانیا در عصر ویکتوریا از سیستم های مختلفی برای جلوگیریکودکان از نوشتن با دست چپ استفاده می شد و به آنها آموزش داده می شد کهتنها با دست راست بنویسند.
این فرهنگ در انگلیس و دیگر کشورهایاروپایی تا دهه 70 ادامه داشت و هیچ مشکلی از سوی معلمان، دانش آموزان ویا والدینی که کودک چپ دست خود را وادار به نوشتن با دست راست می کردند،احساس نمی شد. کودکان نیز به تدریج می آموختند همانطور که با دست راست مینویسند، قاشق را در دست گیرند، بازی کنند و تمام فعالیت های خود را انجامدهند.
این روند ادامه داشت تا زمانی که تحقیقات اخیر نشان داد چپ دستینه تنها یک بیماری نیست، بلکه می تواند به عنوان یک عطیه ویژه از سویخداوند در نظر گرفته شود. درحقیقت این تحقیقات نشان می داد که چپ دست هااز سطح هوش و خلاقیت بالاتری نسبت به راست دست ها برخوردارند.
ایندانشمند دانشگاه کالج لندن با بررسی فیلم های آرشیوی از سال 1900 تا کنونکشف کرد که در یک قرن قبل تنها 16 درصد از جمعیت دنیا برای دست دادن ازدست چپ استفاده می کردند، درحالی که این رقم اکنون به 24 درصد رسیده است.
پس:
آن دسته از والدینی كه بچههای چپ دستخود را مجبور می کنند علی رغم میلشان مداد را با دست راست بگیرند، بد نیستچند نكته را در مورد افرادی كه چپ دست هستند بدانند..
آخرینتحقیقات نشان میدهد كه تمام آن دسته از افرادی كه چپ دست هستند، در قسمتهای مشخصی از مغزشان نسبت به راست دستها پیشرفته ترند؛ به طور مثال آنهاخلبانان بهتری میشوند و معمولا از جمله افرادی هستند كه به راحتیمیتوانند دو كار را هم زمان به خوبی انجام دهند، مثل صحبت كردن و رانندگی
.
اثباتاین موضوع كه آنها به راحتی میتوانند از پس دو كار فكری هم زمان برآیند،در تحقیقات گسترده مجله "هوش" ثبت شده و ظاهرا شكی هم در مورد آن وجودندارد.
تحقیقات در دانشگاه ملی استرالیا نیز نشان دهنده ی آناست كه چپ دستها معمولا هنگام یادگیری زبان از هر دو نیم كره ی مغزشاناستفاده میكنند و این در حالی است كه راست دست ها فقط از نیم كره ی راستخود كمك می گیرند.
دو نیم كره ی مغز در واقع شبیه هم هستند. آنها در مورد دریافت اطلاعات دقیقا یكسان عمل می كنند و یك راهكار را برایتحلیل در نظر میگیرند. اما معمولا وظایفی همچون یادگیری زبان معمولا دریكی از آنها صورت می گیرد كه در مورد چپ دست ها ظاهرا هر دو این دو نیمكرهها فعال هستند
دیگر منطقه ای كه در مغز نقطه ای كاملا مشخصدارد، همان دریافت اطلاعات است كه معمولا در سمت راست بدن انجام می شود. به این معنا كه از سمت راست اطلاعات وارد شده و به نیم كره چپ میرود تامورد تحلیل قرار بگیرد و اطلاعاتی هم كه از قسمت چپ بدن وارد شدهاند، بهنیم كره ی راست می رود و در آنجا مورد تحلیل قرار میگیرند كه در هر دوحالت مغز، آنها را دریافت می کند و پس از تركیب آنها، دستوری را برایشنیدن یا دیدن صادر میكند.
آخرین تحقیقات در مورد چپ دست ها نشاندهنده آن است كه مغز این افراد برای دریافت اطلاعات، از هر دو نیم كره یخود كمك میگیرد. این در حالی است كه گستردهترین تحقیقات روی افراد چپدست و راست دست نیز نشان داده است كهارتباط بین نیم كره ی راست و چپ مغز در افراد چپ دست بسیار بهتر و سریع تر از راست دست هاستوبه این معناست كه چپ دستها در فعالیتهایی همچون ورزش و بازیها بسیارسریع تر هستند و واكنش های سریع آنها باعث بهتر بودن آنان میشود، زیرامیتوانند به راحتی از هر دو نیم كره مغز خود در فعالیتها استفاده كنند.
درضمن هر زمان كه یك سمت مغز آنها از دریافت اطلاعات خسته شد و توانایی آنپایین آمد، نیم كره ی دیگر به سرعت به كمك می آید و جای آن را میگیرد
.
به همین علت، افراد كهنسال چپ دست معمولا در زمان پیری كه مغز هر فردی رو به كندی و تحلیل میرود،حافظه و عكس العمل های بهتری می توانند داشته باشند
.
باتوجه به این حقایق باید گفت اگر هنوز در گوشه ای از دنیا افرادی وجوددارند كه فرزندان چپ دست خود را به گرفتن مداد با دست راست مجبود می كنند،لطفا دست نگه دارند.
علاقه مندی ها (Bookmarks)