کلمه ی نوروز را چگونه بنویسیم ؟

[moji5]

نوروز بزرگ ترين جشن ما ايرانيان است كه به پيشينه‌ي تاريخي آن مي باليم. در خارج از ايران، بايد نام نوروز را با الفباي لاتين نوشت تا كساني كه پارسي نمي دانند بتوانند اين كلمه را بخوانند. ولي مي بينيم كه هر كس بر اساس سليقه‌ي خود اين كلمه را به لاتين بر مي گرداند و از حدود دو سال پيش كه اينجانب (دكتر بهرام گرامي) مسوول نوشتن كتابي درباره‌ي نوروز با زبان انگليسي شدم، در مسير تحقيق و پژوهش در منابع لاتين به نگارش هاي گوناگوني از اين كلمه برخوردم. بخش نخست كلمه نوروز را به سه شكل نوشته‌اند:
·Naw
·No
·Now
·Nov (در تاجيكستان)
بخش دوم آن را هم به سه شكل نوشته اند:
·Rouz
·Rooz
·Ruz
اين گوناگوني در نوشتن يك كلمه زماني چشمگير مي‌شود كه گروهي دو بخش را سر هم و به شكل يك كلمه نوشته و برخي ديگر جدا از هم مي‌نويسند. برخي هم در بين آن خط تيره مي‌گذارند. تنها در اينترنت حدود 17 ريخت گوناگون از اين كلمه را يافته‌ام!! شايد اين ناهمگوني براي ما مهم نباشد ولي هنگامي كه يك بيگانه با آن برخورد كند مشكل ساز است. براي آنها سه عقيده پيش مي‌آيد: 1- سال نوي ايراني نام و نشان درست و حسابي ندارد؛ 2- اصل و ريشه‌ي آن براي ايرانيان درست و روشن نيست؛ 3- گروه هاي گوناگون ايراني، سال نوي متفاوتي را جشن مي‌گيرند.
از آنجا كه دانشنامهٔ ایرانیکا كه بيش از دو دهه پيش با پشتكار دانشمند گرانقدر، استاد دكتر احسان يارشاطر بنيان گذاشته شده است و مجلدات آن تاكنون زير نظر ايشان و در دانشگاه كلمبيا چاپ و پخش شده است و بي ترديد مهم ترين و بزرگ ترين منبع براي ايرانشناسي به زبان انگليسي است، .... براي همين من (مولف) از ايشان دربارۀ چگونگي نوشتن نام نوروز به لاتين پرسش كردم و ايشان هم پاسخ من را دادند: «... نوروز يك كلمه است و نگارش آن نه تنها براي انگليسي زبانان بلكه براي ديگر مليت هاي اروپايي هم با رعايت قواعد آواشناسي (phonetics) و پس از انديشه و ملاحظات بسيار، به شكل Nowruz توصيه شده است. پس از پاسخ من يادداشت كوتاهي در فصلنامه «ره آورد» كه در لوس آنجلس چاپ مي شود در اينباره نوشتم. هيات اجرايي يونسكو در سال 1998 از دبير كل يونسكو خواست تا بودجه‌اي براي برنامه اي بزرگ كه در ايران با نام «شاهكارهاي شفاهي و غير ملموس ميراث بشري» شناخته مي شود تصويب كند. هدف پاياني اين طرح حفظ و احياي زبان، ادبيات شفاهي، موسيقي، رقص، بازي ها، اسطوره شناسي، آداب و آيين ها ، صنايع دستي و هنرهاي سنتي مي باشد.... تاكنون حدود 50 اثر ثبت شده حتي از عراق و ويتنام و ازبكستان و تاجيكستان هم اثر ثبت شده داريم اما افسوس كه هنوز ايران در خم كوچه‌ي پرونده‌ي نوروز مانده است.... پس از دريافت پاسخ دكتر يارشاطر، اين توصيه را به همه رساندم. مثلا از آن پس يونسكو و ميراث فرهنگي شكل پيشنهادي نوروز را به شكل Nowruz رعايت مي كنند. همچنين بنياد ميراث ايران وابسته به دانشگاه آكسفورد در پاسخ به نامه ي من در تاريخ 21 سپتامبر 2004 اعلام داشت كه از اين پس كلمه نوروز را به شكل Nowruz به كار خواهد برد. همچنين مرحوم دكتر محمد مقدم، پژوهشگر نامدار بزرگ ايراني، در رساله‌ي دكتراي خود با نام «ريشه هاي هند و اروپايي جشن هاي سال نو ايراني» كه در سال 1938 يعني پيش از جنگ دوم جهاني به دانشگاه Princeton آمريكا ارايه كرده است ، نوروز را به همين شكل Nowruz نوشته است. همچنين رييس جمهور آمريكا در پيام تبريك نوروز براي ايرانيان آمريكا، در تاريخ 20 مارس 2003 اين كلمه را به همين شكل Nowruz به كار برده است. اميد است كه همه‌ي ايرانيان عزيز چگونگي نگارش نوروز را به ياد داشته باشند و آن را هم به ديگران گوشزد كنند تا براي يكنواختي، همگان در نوشته هاي خود، نوروز و سال نوي ايراني را با شكل درست به جهانيان بشناسانند.