تونل های غرقابی

[ژوراسیک]

تونل های غرقابی
تونل های غرقابی بر دو نوع هستند: Immeresed Tunnels و Submerged Floating Tunnels یا همان SFT

تفاوت ها و شباهت هایی بین این دو نوع وجود دارد. از شباهت های آن ها می توان گفت که هر دو، روشی جهت گذر
از زیر آب هستند به گونه ای که از یک سری قطعات کوچکتر تقسیم شده اند. این قطعات در خشکی ساخته شده و ممکن
است از جنس فولاد و یا بتن باشند سپس به طور مجزا به داخل آب برده شده و سپس از بهم پیوستن آن ها تونل مورد نظر تشکیل می شود.
تفاوت این دو روش در نحوه جاسازی قطعات تشکیل دهنده در زیر آب و نحوه پایدار نگه داشتن آنهاست.

در نوع Immersed ابتدا با تکنیک لایروبی یک ترانشه در بستر دریا یا کانال حفر و سپس قطعات تونل داخل ترانشه مذکور
جاسازی شده و سپس لایه ای معمولا به ضخامت 2 متر روی آن پوشانده می شود (شکل زیر). با این کار از پایدار بودن تونل
در مقال نیروی بویانسی که منجر به بالا آمدن تونل می شود اطمینان حال می شود. با توجه به تکنیک نصب و جاسازی، این
نوع تونل عموما در اعماق کم استفاده می شود.

از سال 1893 که اولین تونل غرقابی ساخته شد تا کنون حدود 200 تونل در سراسر دنیا ساخته شده است.


شکل 1

در تونل نوع SFT خبری از تراشنه یا لایه پوشاننده نیست. در واقع قطعات آن روی بستر دریا قرار نمی گیرند
بلکه محل نهایی آنها جایی بین کف دریا و سطح آب می باشد (شکل زیر). دو تکنیک جهت غوطه ور نگهداشتن
این تونل وجود دارد. در تکنیک اول سعی می شود قطعات تونل آنقدر سنگین باشد که بتواند با نیروی بویانسی
مقابله کند در این حالت تونل روی یک سیستم نگهداری سوار است. این سیتم نگهداری می تواند ستونهایی باشد
که در کف نصب شده اند (شکل 2) و یا آویزهایی که از بالا به یک شناور که روی سطح آب قرار دارد متصل هستند (شکل 3 سمت راست).


شکل 2



شکل 3
در تکنیک دوم از میل مهارهایی استفاده می شود که یک سر آنها به تونل و سر دیگر در بستر دریا
محکم شده و مانع از بالا رفتن تونل می شوند(شکل 3 سمت چپ).
تونل های غرقابی نمی توانند در هر موقعیت استفاده شوند ولی هرجا که نیاز به گذر از آب است
معمولا می توان از آنها به عنوان چاره ای به جای حفر تونل استفاده کرد. از فواید این تونل ها می توان به موارد زیر اشاره کرد.

• مقطع تونل های غرقابی لزوما نباید دایره ای باشد و تقریبا هر نوع مقطعی قابل ساخت و استفاده کرد.
• زمانی که هدف حفاری تونل است سقف آن باید حداقل به اندازه یک قطر تونل از سطح زمین
  
• عمق داشته باشد در صورتی که این محدودیت در تونل غرقابی وجود نداشته و از اینرو تونل های غرقابی می توانند از تونل های حفاری طول کمتری داشته باشند؛ این مطالب در شکل 4 نشان داده شده است.
  
• تونل های غرقابی در زمان وقوع زلزله ناپایداری کمتری را متحمل می شوند.

شکل 4