نگاهی به استارت در موتور پیشران مایع

[Joseph Goebbels]

نگاهی به استارت در موتور پیشران مایع :
گرداوری و تالیف : اقای محسن رسول زاده .
منبع : ماهنامه هوافضا / ش 73


حتما همه کسانی که فیلم روشن شدن موتور موشک یا پرتابگرهای فضایی را دیده یا این صحنه را از نزدیک مشاهده کرده اند ، صدای " ووپ " تند و تیزی را که پس از پایان شمارش معکوس و در لحظه روشن شدن موتور به گوش می رسد ، شنیده اند . همچنین بخوبی دیده اند که جریان گاز خروجی از موتور در لحظات اول یکنواخت نیست و گاهی رنگ عوض می کند . این لحظات همان لحظاتی است که موتور استارت می خورد و فشار داخل محفظه احتراق شروع به بالا رفتن می کند . استارت اگرچه لحظاتی بیشتر به طول نمی انجامد ، اما یکی از بحرانی ترین و خطرزاترین مراحل در چرخه کاری یک موتور موشکی ( جامد و مایع ) است .



استارت موتور راکتی سوخت یا پیشران مایع از لحظه حرکت سوخت و اکسید کننده از مخازن شروع شده و تا رساندن فشار محفظه احتراق موتور به فشاری ثابت و پایدار ادامه دارد . در واقع می توان این طور بیان داشت که استارت وظیفه دارد موتور را از حالت سرد و خاموش به مرحله پایدار کاری برساند . استارت یک موتور راکتی پیشران مایع ممکن است از چند دهم ثانیه تا چند ثانیه طول بکشد .



سوخت و اکسید کننده در لحظه صدور فرمان استارت با پاره شدن شیرهای دیافراگمی ، زیر فشار بالادستی ناشی از یک گاز فشرده ( مانند هلیوم ) یا با کمک توربو پمپ ( که بوسیله یک مولد گاز کوچک سوخت جامد شروع به کار کرده است ) از راه لوله ها به سمت تزریقگر ( انژکتور ) های محفظه احتراق روانه می شود .



در برخی موتورها ، اکسید کننده اندکی زودتر وارد محفظه می شود اما همیشه این طور نیست ( معمولا در ازمایش های غیر پروازی سوخت را زودتر روانه احتراق می کنند ) . به هر حال معمولا در هنگام استارت یکی از این 2 عامل ( سوخت یا اکسید کننده ) در محفظه احتراق برتری جرمی دارند . توجه داشته باشید که نسبت سوخت و اکسید کننده در مرحله استارت به کلی با این نسبت در طول احتراق پایای موتور متفاوت است .



ادامه دارد...
گرداوری و تالیف : اقای محسن رسول زاده .

منبع : ماهنامه هوافضا / ش 73