روش مبارزه با بروسلوز در گاوداريهاي سنتي بر اساس واكسيناسيون فراگير ، آموزش و ترويج و رعايت مقررات بهداشتي و قرنطيه اي استوار مي باشد .
منظور از گاوداري سنتي گاوداري است كه نگهداري و پرورش گاو در آن بصورت سنتي و مرسوم انجام مي گيرد .

1-ب : واكسيناسيون
واكسيناسيون فراگير به منظور افزايش سطح ايمني عليه بروسلوز و تداوم آن در گاوهاي بالغ به روش زير انجام خواهد شد .
1-1-ب) تمامي گوساله هاي ماده بالاي 3 ماه ، تليسه ها و گاوهاي ماده بالغ با واكسن دز كاهيدهS19د(R.d S19) مايه كوبي مي شوند .
2-1-ب) در اين گروه واكسيناسيون با واكسن هاي كاهش جرم يافتهS19د(R.d S19) هر ساله تكرار و برنامه تست و كشتار متوقف مي گردد .
تذكرات مهم :
1. رعايت زنجيره سرد واكسن از هنگام تحويل از شركت سازنده واكسن تا زمان تزريق به بدن دام و از طرفي توجه به تاريخ انقضاي واكسن الزامي مي باشد .
2. تكان دادن مداوم شيشه هاي حاوي واكسن آماده تزريق از هنگام شروع بكار تا پايان كار واكسيناسيون به منظور دريافت دز واحد در هر رأس دام ، الزامي است .
3. ثبت مشخصات دامدار با ذكر تعداد دام واكسينه و تاريخ واكسيناسيون علاوه بر درج در شناسنامه بهداشتي دام ، جهت بايگاني در شبكه هاي دامپزشكي شهرستانها به منظور بهره برداري بهينه الزامي است .
4. تكه برداري از گوش دام هايي كه با واكسنRdS19 مايه كوبي شده اند با توجه به تكرار سالانه واكسيناسيون ضرورت نداشته ولي نسبت به پلاك كوبي و درج شماره مربوطه در شناسنامه انفرادي دام اقدام گردد .
5. هر دز از واكسنRdS19 معادل 2ccمي باشد كه بايد بطريق زير جلدي در ناحيه پشت كتف تزريق گردد .
6. ميزان جرم موجود در هر دز از واكسنRdS19 معادل يكدهم تا يك بيستم جرم موجود در هر دز از واكسنFdS19 مي باشد .
7. حتي الامكان سعي شود كه گاوهاي آبستن در مرحله كمتر از 5 ماه آبستني واكسينه شوند ‏، هر چند كه استفاده از واكسن در مراحل بعد نيز با حداقل مخاطره احتمالي همراه مي باشد ، لذا در صورت تمايل و در خواست دامدار واكسيناسيون گاو آبستن بالاي 5 ماه نيز بلامانع مي باشد .
8. طريق مصرف واكسن با توجه به نحوه دستورالعمل توصيه شده توسط سازنده واكسن ملاك عمل مي باشد .
9. روش شناسايي دام مبتلا در اين گروه از طريق كشت ميكربي جنين سقط شده ، ترشحات رحمي و شير امكان پذير بوده همچنين امكان تشخيص از طريق آزمايشات سرمي روتين (رزبنگال ، رايت و2ME ) بشرح زير ميسر مي باشد .
1-9. خونگيري از دام هاي مورد نظر حداقل 3 ماه بعد از واكسيناسيون انجام پذيرد .
2-9. خونهاي اخذ شده با ذكر مشخصات دام جهت انجام آزمايشات رزبنگال ، رايت و2ME به آزمايشگاه ارسال گردد تا در صورت مثبت بودن تست سرمي رزبنگال نسبت به سنجش عيار در آزمايشات رايت و2ME جهت تعيين تيتر پايه اقدام گردد . لازم به ذكر است كه در اين خصوص تيتر پايه مي بايستي بر اساس تيتر انتهائي يعني آخرين رقتي از سرم كه در آن واكنش وجود دارد ثبت گردد .
3-9. پس از تعيين تيتر پايه ، 3 تا 4 هفته بعد خونگيري مجدد بعمل خواهد آمد . در صورت هر گونه افزايش عيار در آزمايشات رايت و2ME ، دام راكتور و در غير اينصورت واكنش ناشي از واكسن تلقي گردد .
10. روش شناسائي دام مبتلا از طريق كشت ميكربي در حجم وسيع امكان پذير نبوده ، لذا بهره گيري از كشت نموه هاي مرضي محدود به موارد انفرادي مي باشد .
11. تذكر شماره 9 فقط راهكار شناسايي دام راكتور را به منظور رفع مشكل در موارد خاص ارائه نموده است كه از جمله اين موارد مي توان به ورود گاو از گاوداريهاي گروه ب به گاوداريهاي گروه الف و همچنين در مورد بعضي از مددجويان كميته امداد امام خميني (ره) كه تمايل دارند از گاوداريهاي گروه ب گاو خريداري نمايند اشاره نمود .
12. با مسجل شدن آلودگي دام به هر روش و در هر زمان از اجراي برنامه ، كشتار دام آلوده الزامي بوده و طبق روال غرامت به آنها تعلق مي گيرد .

2-ب : آموزش و ترويج
آموزش و ترويج دامداران در ارتباط با چگونگي برخورد با دام هاي سقط نموده ، جنين هاي سقط شده ، مراقبت هاي بهداشتي موقع زايمان و عدم مصرف شيرخام در قطع سريعتر سيكل بيماري در دام و كاهش قابل ملاحظه تعداد مبتلايان انساني به بيماري تب مالت بسيار مؤثر مي باشد . همچنين آموزش واكسيناتورها و نظارت مداوم بر كار آنها توسط مسئولين دامپزشكي استان الزامي است .

3-ب : رعايت مقررات بهداشتي و قرنطينه اي
ضدعفوني جايگاه و محتويات سقطي و زايماني بوسيله فرمالين و شعله دادن همراه با قرنطينه دام هاي سقط كرده بمدت يك تا دو هفته و جداسازي دام هاي زايمان نموده از گله بمدت حداقل 3 روز به منظور كاهش قابل ملاحظه باكتري بروسلا در محيط حائز اهميت مي باشد .
تذكرات مهم :
1. حداقل سن مناسب خونگيري از گاوهاي واكسينه با واكسنS19 بعد از 18 ماهگي مي باشد .
2. رعايت سن خونگيري در گاوهاي واكسينه با واكسنS19 الزامي است .
3. تفسير نتايج آزمايشات فوق بدون اطلاع از سن دام و تاريخ واكسيناسيون دام ،‌ فاقد ارزش تشخيصي است .
4. از گاو مشكوك 3 تا 4 هفته بعد خونگيري مجدد بعمل مي آيد (در صورت امكان حسب نظر دكتر دامپزشك مسئول كل گله را مي توان خونگيري نمود ) چنانچه در اين مرحله نتايج آزمايشات تكميلي همچنان مشكوك تفسير گردد گاو مذكور راكتور شناخته شده و حداكثر ظرف مدت 15 روز بايد به كشتارگاه اعزام شود . لازم بذكر است در گاوداريهاي داراي دام راكتور اعم از مثبت يا مشكوك از كل گله دو تا سه ماه بعد خونگيري مجدد بعمل خواهد آمد .
5. تفسير نتايج آزمايشات رايت و 2MEدر تليسه هاي 18 تا 24 ماه كه در سن 3 تا 6 ماهگي توسط واكسنF.dS19 مايه كوبي شده اند بشرح زير مي باشد .
الف) در صورت وجود تيتر 80/4 و بالاتر در آزمايش رايت و يا 40/4 و بالاتر در آزمايش2ME دام راكتور مثبت تلقي گرديده و به كشتارگاه اعزام خواهد شد .
ب) در صورت مشكوك بودن دام در نوبت دوم ، اگر در عيار آزمايشات رايت و2ME يا نسبت به مرحله قبل از حداقل يك رقت كاهش مشاهده گرديد دام منفي تلقي مي گردد . مثلاً‌ اگر در مرحله اول خونگيري از يك تليسه 19 ماهه نتايج آزمايشات رايت و2ME به ترتيب 40/2 و 40/1 باشد و در مرحله دوم خونگيري اين نتايج به 20/4 و 20/2 تغيير نمايد . اين دام منفي تلقي ميگردد .
ج) در صورت مشكوك بودن دام در نوبت دوم ، اگر در عيار آزمايشات رايت و2ME نسبت به مرحله قبل حداقل يك رقت افزايش مشاهده گرديد ، دام راكتور مثبت تلقي گرديده و به كشتارگاه اعزام خواهد شد . بعنوان مثال اگر در مرحله اول نتايج آزمايشات رايت و2ME در يك تليسه 21 ماهه به ترتيب 20/3 و 20/3 باشد و در مرحله دوم اين نتايج به 40/2 و 40/1 تغيير نمايد وام مذكور مثبت تلقي مي گردد .
د) در صورت مشكوك بودن دام در نوبت دوم ، اگر در عيار آزمايشات رايت و2ME نسبت به مرحله قبل در همان رقت هيچگونه تغييري حاصل نگرديد دام همچنان مشكوك منظور گرديده و جهت تعيين تكليف نهايي ، مرحله سوم خونگيري لازم مي باشد . در مرحله سوم خونگيري اگر عيار آزمايشات رايت و2ME نسبت به دو مرحله قبل ثابت و يا افزايش نشان دهند دام راكتور مثبت و اگر حداقل يك رقت نسبت به دو مرحله قبل كاهش نشان دهند دام منفي تلقي مي گردد . مثلاً اگر در يك تليسه 18 ماهه نتايج عيار رايت و2ME در مرحله اول 80/1 و 40/3 و در مرله دوم 80/3 و 40/2 باشد ، در صورتيكه در مرحله سوم عيار رايت و2ME،ب 80/2 و 40/2 باشد دام مثبت ولي اگر عيار مرحله سوم به 40/2 و 20/4 كاهش يافت دام مني مي باشد .