آنچه باید در مورد هر یک از سرطان ها بدانید...

[poune]

آنچه باید دربارۀ سرطان کولون و رکتوم بدانید
What You Need To Know About™ Cancer of the Colon and Rectum



دربارۀ این مقاله
این مقالة پايگاه علمي، پزشكي و آموزشي مؤسسة تحقيقات، آموزش و پيشگيري سرطان (www.ncii.ir) دربارۀ سرطان کولون و رکتوم است. به سرطانی که از کولون شروع شود سرطان کولون، و به سرطانی که از رکتوم شروع شود سرطان رکتوم می‌گویند. سرطانی که از هريك از این اندام‌ها شروع شود را سرطان کولورکتال مي‌نامند.
در این مقاله، مطالبی دربارۀ عوامل خطرزای احتمالی، غربالگری، علائم، تشخیص، و درمان خواهید خواند. همچنین فهرستی از سؤال‌ها هم برای پرسیدن از پزشک وجود دارد. شاید همراه داشتن این مقاله در ملاقات بعديتان با پزشک مفید باشد.
اگر اطلاعات بیش‌تری دربارۀ سرطان کولورکتال می‌خواهید، لطفأ به سایت ما به پايگاه علمي، پزشكي و آموزشي مؤسسة تحقيقات، آموزش و پيشگيري سرطان (www.ncii.ir) مراجعه کنید.

کولون و رکتوم
کولون و رکتوم بخش‌هایی از دستگاه هاضمه هستند. آنها یک مجرای بلند و قابل انعطاف را به نام روده بزرگ تشکیل می‌دهند. کولون حدود 1 تا 1.5 متر ابتدای روده بزرگ، و رکتوم چند سانتی‌متر انتهایی آن است.
غذای نیمه هضم شده از روده کوچک وارد کولون می‌شود. کولون مواد غذایی و آب را از غذا جدا كرده و بقیه را تبدیل به مواد زائد (مدفوع) می‌کند. مواد زائد از کولون عبور مي‌كند و وارد رکتوم می‌شود سپس از راه مقعد از بدن خارج می‌شوند.
این تصویر کولون و رکتوم را نشان می‌دهد.

آشنایی با سرطان
سرطان در سلول‌ها (واحد سازنده بافت‌ها) شروع می‌شود. بافت‌ها هم اندام بدن را می‌سازند.
در حالت عادی، سلول‌ها رشد می‌کنند و تقسیم می‌شوند تا همزمان با نیاز بدن سلول‌های جدید ایجاد کنند. وقتی سلول‌ها پیر می‌شوند، می‌میرند، و سلول‌های جدید جای آنها را می‌گیرند.
بعضی وقت‌ها، این فرایند منظم دچار اختلال می‌شود. سلول‌های جدید وقتی بدن به آنها احتیاج ندارد تشکیل می‌شوند، و سلول‌های پیر هم زمانی که باید بمیرند نمی‌میرند. سلول‌های اضافی یک توده از بافت به نام بافت زائد یا تومور تشکیل مي‌دهند.

تومورها خوش‌خیم یا بدخیم هستند:

تومورهای خوش‌خیم سرطان نيستند:

• تومورهای خوش‌خیم به‌ندرت تهدیدکننده حیات انسان هستند.
• اکثر تومورهای خوش‌خیم قابل خارج کردن هستند و بعد از آن معمولاً دوباره رشد نمی‌کنند.
• تومورهای خوش‌خیم به بافت‌های اطراف خود تهاجم نمی‌کنند.
• سلول‌های با منشاء تومورهای خوش‌خیم به بقیه بخش‌های بدن گسترش پیدا نمی‌کنند.

تومورهای بدخیم سرطان هستند:

• تومورهای بدخیم در کل خطرناک‌تر از تومورهای خوش‌خیم هستند. آنها می‌توانند تهدید کننده حیات انسان باشند.
• تومورهای بدخیم معمولاً قابل خارج کردن هستند. اما بعضی وقت‌ها بعد از آن هم دوباره رشد می‌کنند.
• تومورهای بدخیم به بافت‌ها و اندام‌های کناري خود حمله مي‌کنند و به آنها صدمه مي‌زنند.
• سلول‌های سرطانی معمولاً از یک تومور بدخیم جدا مي‌شود. و به بقیه نقاط بدن گسترش پیدا مي‌كنند. سلول‌های سرطانی با ورود به جریان خون یا دستگاه لنفاوی به تمام بدن انتشار مي‌يابند. سلول‌های سرطانی، تومورهای جدید که به بقیه اندام‌ها آسیب می‌رساند را می‌سازند. به گسترش سرطان متاستاز گفته می‌شود.

وقتی سرطان کولورکتال به خارج از کولون و رکتوم گسترش مي‌يابد، سلول‌های سرطانی معمولاً در غده لنفاوی مجاور پیدا می‌شوند. اگر سلول‌های سرطانی به این غدد رسیده باشند، ممکن است به سایر غدد لنفاوی و اندام‌ها نیز گسترش پیدا کرده باشند. سلول‌های سرطان کولورکتال بیش‌تر اوقات به کبد رسوخ می‌کنند.
وقتی سرطان از محل اصلی خود به یک نقطه دیگر بدن نفوذ كرد، تومور جدید با سلول‌های غیرطبیعی مشابه و نامی مشابه تومور مبدأ را دارند. مثلاً، اگر سرطان کولورکتال به کبد رسوخ كرد، سلول‌های سرطانی در کبد در حقیقت سلول‌های سرطانی کولورکتال هستند. نام این بیماری سرطان کولورکتال گسترش یافته (متاستازي) است، و سرطان کبد نام نمی‌گیرد. به همین دلیل، مانند سرطان کولورکتال درمان می‌شود، نه سرطان کبد. پزشکان تومور جدید را بیماری دوردست یا متاستاز می‌نامند.

عوامل خطرزا
هیچ‌کس دلایل دقیق سرطان کولورکتال را نمی‌داند. پزشکان اغلب نمی‌توانند توضیح دهند چرا شخصی به این بیماری مبتلا می‌شود و شخص دیگر نمی‌شود. با اين‌حال، واضح است که سرطان کولورکتال واگیر نیست و هیچ كس نمی‌تواند این بیماری را از دیگری بگیرد.
تحقیقات نشان داده است که كساني که عوامل خطرزای مشخصی دارند بیش‌تر از بقیه احتمال ابتلا به این بیماری را دارند. عامل خطرزا، چیزی است که احتمال ابتلا به بیماری را افزایش می‌دهد.

مطالعات، عوامل خطرزای زیر را برای سرطان کولورکتال یافته است:

• سن بالای 50 سال: احتمال ایجاد سرطان کولورکتال با افزایش سن بیش‌تر می‌شود. بیش از 90 درصد مبتلايان به این بیماری بعد از 50 سالگی تشخیص داده می‌شوند. سن متوسط تشخیص، 72 سال است.
• پولیپ‌های کولورکتال: پولیپها بیرون زده‌گی‌هایی روی دیواره داخلی کولون یا رکتو‌م‌اند، كه در افراد بالای 50 سال شایع‌اند. بیش‌تر پولیپ‌ها خوش‌خیم (غیرسرطانی) هستند، اما بعضی از پولیپ‌ها (آدنوم‌ها) به سرطان تبدیل مي‌شوند. پیدا کردن و خارج کردن پولیپ‌ها احتمال سرطان کولورکتال را کاهش مي‌دهد.
• سابقه خانوادگی سرطان کولورکتال: وابستگان نزدیک (پدر و مادر، برادرها، خواهرها، یا فرزندان) یک فرد با سابقه‌ای از سرطان کولورکتال، بیش‌تر احتمال ابتلا به این بیماری را دارند، به‌خصوص اگر آن فرد در سنین پایین مبتلا به سرطان شده باشد. اگر چند تن از وابستگان نزدیک سابقه ابتلا به سرطان کولورکتال را داشته باشند، احتمال حتی بیش‌تر می‌شود.
• تغییرات ژنتیک: تغییرات در ژن‌های خاصی احتمال سرطان کولورکتال را افزایش می‌دهد.
• سرطان کولون غیرپولیپی ارثی (HNPCC) شایع‌ترین نوع ارثی (ژنتیک) سرطان کولورکتال است و شامل 2 درصد کل موارد سرطان کولورکتال می‌شود. این بیماری به علت تغییراتی در یک ژن HNPCC ایجاد می‌شود. بیش‌تر كساني که یک ژن تغییر یافته HNPCC دارند به سرطان کولون مبتلا می‌شوند، و سن متوسط ابتلا به سرطان کولون در این افراد 44 سال است.
• پولیپوز آدنومتوز فامیلیال (FAP) بیماری ارثیِ نادری است که در آن صدها پولیپ در کولون و رکتوم تشکیل می‌شوند. به علت تغییر در یک ژن خاص به نام APC ایجاد مي‌ شود، و اگر بيماري پوليپوز آدنومتوز فاميليال (FAP) درمان نشود، تا سن 40 سالگی تبدیل به سرطان کولورکتال می‌شود. پوليپوز آدنومتوز فاميليال (FAP) کم‌تر از 1 درصد کل موارد سرطان کولورکتال را شامل می‌شود.

اعضای خانواده كساني که مبتلا به سرطان كولون غيربيوپسي ارثي (HNPCC) یا پوليپوز آدنومتوز فاميليال (FAP) هستند بايد آزمایش ژنتیک برای جست‌وجوی تغییرات ژنتیکی خاص انجام دهند. ممکن است برای کسانی که در ژن‌هایشان این تغییرات را دارند، مسئولین بهداشتی روش‌هایی را برای کم کردن احتمال سرطان کولورکتال، و یا برای تشخیص آسان‌تر بیماری پیشنهاد کنند. پزشک می‌تواند برای بزرگسالان مبتلا به پوليپوز آدنومتوز فاميليال (FAP) ، برای خارج کردن تمام یا بخشی از کولون و رکتوم جراحي پیشنهاد کند.

• سابقه شخصی سرطان: كسي که قبلا مبتلا به سرطان کولورکتال بوده می‌تواند دوباره مبتلا به سرطان کولورکتال شود. همچنین، خانم‌هایی که سابقه سرطان تخمدان، رحم (آندومتر)، یا پستان دارند بیش‌تر احتمال دارد که به سرطان کولورکتال مبتلا شوند.
• کولیت اولسراتیو یا بیماری كولون: شخصی که سال‌ها مبتلا به بیماری‌ای باشد که باعث التهاب کولون شود (مانند کولیت اولسراتیو یا بیماری کولون) بیش‌تر در معرض خطر ابتلا به سرطان کولورکتال است.
• رژیم غذایی: مطالعات نشان می‌دهد که رژیم‌های غذایی با چربی بالا (به‌خصوص چربی حیوانی) و کلسیم، فولات، و فیبر پایین ممکن است خطر سرطان کولورکتال را زیاد کند. همچنین، بعضی مطالعات نشان می‌دهد کسانی که در رژیم غذایی خود کم‌تر از میوه و سبزی‌ها استفاده می‌کنند ممکن است در معرض خطر بیش‌تر سرطان کولورکتال قرار داشته باشند. البته نتایج تحقیقات همیشه یکسان نیست، و تحقیقات بیش‌تری در مورد تأثير رژیم غذایی در احتمال ابتلا به سرطان کولورکتال باید انجام شود.
• سیگار کشیدن: كسي که سیگار می‌کشد ممکن است در معرض خطر بیش‌تری برای ابتلا به پولیپ و سرطان کولورکتال باشد.

از آنجا ‌که بيماران مبتلا به سرطان کولورکتال امكان دارد دوباره به سرطان کولورکتال مبتلا شوند، بايد به‌صورت منظم کنترل شوند. اگر مبتلا به سرطان کولورکتال هستید، شايد نگران باشید اعضای خانواده شما به این بیماری مبتلا شوند. آنها که فکر می‌کنند در معرض ابتلا به این بیماری هستند باید با پزشک خود مشورت کنند، و او روش‌هایی را برای کاهش این خطر و وقت ملاقات‌های مناسبی را برای کنترل منظم پیشنهاد خواهد كرد. برای آشنایی بیش‌تر با روش‌هایی که پولیپ‌ها و سرطان کولورکتال را تشخیص مي‌دهند به بخش غربالگری مراجعه کنید.

غربالگری
آزمایش‌های غربالگری برای پیدا کردن پولیپ‌ها و سرطان قبل از اینکه علائمی وجود داشته باشد به پزشک کمک مي‌کند. پیدا کردن و خارج کردن پولیپ‌ها ممکن است از سرطان کولورکتال پیشگیری کند. همچنین، به‌نظر می‌رسد درمان سرطان کولورکتال وقتی که این بیماری در مراحل ابتدایی تشخیص داده شود مؤثرتر است.

برای پیدا کردن پولیپ‌ها یا سرطان کولورکتال در مراحل ابتدایی:

• افراد در دهۀ 50 سالگی و مسن تر باید غربالگری شوند.
• كساني که خود را در گروه خطر بیش‌تر از متوسط از نظر سرطان کولورکتال مي‌دانند باید با پزشک خود دربارۀ لزوم انجام غربالگری قبل از 50 سالگی، و اینکه چه آزمایشی را بدهند، فواید و خطرات هر آزمایش، و فاصله بین ملاقات‌ها مشورت کنند.

از آزمایش‌های غرباگری زیر برای پیدا کردن پولیپ‌ها، سرطان، و سایر نقاط غیرطبیعی در بدن می‌توان استفاده کرد. دربارۀ هر آزمایش پزشك توضيحات بيش‌تري خواهد داد.

• آزمایش خون مخفی در مدفوع (FOBT): گاهی سرطان یا پولیپ‌ها خونریزی می کنند، و آزمایش خون مخفی در مدفوع (FOBT) می‌تواند مقادیر بسیار کم خون در مدفوع را شناسایی کند. بايد دانست كه موارد خوش‌خیم (مانند بواسیر) نیز باعث ایجاد خون در مدفوع مي‌شود.
• سیگموئیدوسکوپی: پزشک داخل رکتوم (راست روده) و بخش پایینی کولون را با لوله‌اي دارای روشنایی به نام سیگموئیدوسکوپ بررسی می‌کند، و اگر پولیپی پیدا شود آن را خارج می‌کند. فرایند خارج کردن پولیپ‌ها «پولیپکتومی» نام دارد.
• کولونوسکوپی: پزشک داخل رکتوم (راست روده) و تمام کولون را با استفاده از یک لوله بلند، دارای روشنایی به نام کولونوسکوپ بررسی می‌کند، و پولیپ‌هایی را که پیدا می‌کند خارج می‌سازد.
• باریم انما (تنقیه) با کنتراست دوگانه: به بیمار یک تنقیه با محلول باریم داده می‌شود، و هوا به داخل رکتوم پمپ می‌شود. چندین عکس رادیولوژی از کولون و رکتوم گرفته می‌شود. باریم و هوا کمک می‌کنند رکتوم و کولون واضح‌تر در عکس‌ها نشان داده شوند و پولیپ‌ها و تومورها دیده شوند.
• معاینه انگشتی رکتوم: معاینه انگشتی معمولاً بخشی از معاینات بالینی معمول است. پزشک یک انگشت که داخل دستکش، و چرب شده را داخل رکتوم قرار می‌دهد تا نقاط غیرطبیعی را حس کند.
• کولونوسکوپی مجازی: این روش در حال مطالعه است. به بخش «امیدبخشی تحقیقات سرطان» مراجعه کنید.

خواندن خلاصه نکات مقاله پايگاه علمي، پزشكي و آموزشي مؤسسة تحقيقات، آموزش و پيشگيري سرطان (www.ncii.ir) تحت عنوان «غربالگری سرطان کولورکتال: پرسش و پاسخ» را به شما توصيه مي‌كنيم.


می‌توانید سؤال‌هاي زیر را از پزشک خود را بپرسید:

• کدام آزمایش را برای من پیشنهاد می‌کنید؟ و چرا؟
• هزینه این آزمایش چقدر است؟ آیا بیمه برنامه‌ای برای پرداخت آزمایش‌های غربالگری دارد؟
• آیا آزمایش دردناک خواهد بود؟
• چقدر طول می‌کشد تا بعد از آزمایش از نتایج آن با خبر شوم؟

علائم

یک علامت شایع سرطان کولورکتال تغییر در عادات گوارشی است. بعضی از این علائم عبارتند از:

• داشتن اسهال یا یبوست.
• احساس عدم تخليه كامل روده.
• دیدن خون (قرمز روشن یا خیلی تیره) در مدفوع.
• متوجه شوید مدفوع باریک‌تر از معمول شده است.
• داشتن زور پیچ یا گرفتگی عضلانی مداوم، یا احساس پری یا نفخ.
• کاهش وزن بدون دلیل مشخص.
• احساس خستگی شدید دائمی.
• داشتن حالت تهوع یا استفراغ.

در اغلب موارد این علائم مربوط به سرطان نیستند. سایر مشکلات جسمی نیز می‌توانند علائم مشابهی ایجاد کنند. هر كس که این علامت‌ها را داشته باشد باید با پزشک مشورت کند تا در سریع‌ترین زمان ممکن تشخیص داده شود و درمان گردد.
معمولاً سرطان در مراحل ابتدایی باعث ایجاد درد نمی شود. مهم است که منتظر احساس درد برای رفتن به پزشک نباشید.

تشخیص
اگر نتایج آزمایش غربالگری فرد نشان‌دهنده سرطان باشند یا اگر فرد علائم بالینی دارد، پزشک باید متوجه شود آیا دلیل آن سرطان یا سایر عوامل است و از او دربارۀ سوابق پزشكي خودش و خانواده‌اش سؤال می کند و معاینه بالینی به عمل می‌آورد، و یک یا چند آزمایش که در بخش غربالگری توضیح داده شد هم انجام مي‌شود.
اگر معاینه بالینی و نتایج آزمایش‌ها حاكي از عدم وجود سرطان باشد، پزشک تصمیم مي‌گیرد که دیگر هیچ آزمایش و هیچ درمانی لازم نیست، و فقط یک نوبت ملاقات برای بررسی‌های کلی پیشنهاد مي‌کند.
اگر آزمایش‌ها یک منطقه غیرطبیعی (مانند پولیپ) را نشان دهند. احتمال دارد یک نمونه‌برداری برای بررسی سلول‌های سرطانی لازم باشد. اغلب بافت غیرطبیعی را هنگام کولونوسکوپی یا سیگموئیدوسکوپی خارج مي‌كنند و متخصص آسیب‌شناسی با میکروسکوپ، بافت را از نظر سلول‌های سرطانی بررسی می کند.

می‌توانید قبل از انجام نمونه‌برداری از پزشک خود این سؤال‌ها را بپرسید:

• نمونه‌برداری چگونه انجام می‌شود؟
• آیا برای نمونه‌برداری بايد به بیمارستان بروم؟
• چقدر طول می‌کشد؟ آیا بدون بیهوشی انجام می‌شود؟ آیا درد دارد؟
• آیا خطر دارد؟ آیا امکان عفونت یا خونریزی بعد از عمل وجود دارد؟
• چقدر طول می کشد تا بهبود بیابم؟ چه زمانی می‌توانم رژیم غذایی معمولی داشته باشم؟
• چه زماني از نتیجه آزمایش با خبر مي‌شوم؟
• اگر سرطان داشته باشم، چه کسی دربارۀ مراحل بعدی با من صحبت می‌کند؟ و چه زمانی؟

مرحله‌بندی
اگر نمونه‌برداری نشان دهد که سرطان وجود دارد، پزشک برای انتخاب بهترین درمان نیاز به آگاهي از چگونگي گسترش (مرحله) بیماری دارد. مرحله بیماری براساس تهاجم یا عدم‌تهاجم تومور به بافت‌های مجاور، گسترش یا عدم‌گسترش سرطان، و محل‌های احتمالی انتشار آن در بدن، تعیین می‌شود.

به‌منظور تعيين مرحله بيماري بعضی از این آزمایش‌ها تجویز مي‌شود:

• آزمایش خون: پزشک دنبال آنتی‌ژن ِکارسینوامبریونیک (CEA) و ترکیبات دیگر در خون می‌گردد. مقدار آنتی‌ژن ِکارسینوامبریونیک CEA در خونِ بعضی از كساني که سرطان کولورکتال یا مشکلات دیگر دارند بالا است.
• کولونوسکوپی: اگر برای بیمار کولونوسکوپی انجام نشده باشد، پزشک به‌وسیله کولونوسکوپی به دنبال مناطق غیرطبیعی در تمام طول کولون و رکتوم می‌گردد.
• سونوگرافی داخلِ رکتومی: یک ردیاب سونوگرافی (مافوق صوت) داخل رکتوم قرار می‌دهند. ردیاب امواج صوتیِ غیرقابل شنیدن را به بیرون می‌فرستد. امواج از رکتوم و بافت‌های اطراف آن منعکس می‌شود، و یک کامپیوتر از انعکاس امواج برای تولید تصویر استفاده می‌کند. ممکن است تصویر عمق رشد تومورِ رکتوم یا گسترش احتمالی سرطان به غدد لنفاوی یا بافت‌های مجاور را نشان دهد.
• عکس اشعه ايكس از قفسه سینه: عکس‌های اشعه ايكس قفسه سینه نشان مي‌دهند که آیا سرطان به ریه رسوخ كرده یا نه.
• سي.تي.اسکن (CT Scan): یک دستگاه اشعه ايكس که به کامپیوتر متصل است تعدادي عکس دقیق از مناطق داخل بدن می‌گیرد. گاهي یک ماده رنگی به بيمار تزریق مي‌شود. سي.تي.اسکن (CT Scan) نشان مي‌دهد که آیا سرطان به کبد، ریه‌ها، یا اندام‌های دیگر منتشر شده یا نه.

پزشک بعضي وقت‌ها از آزمایش‌های دیگري (مانند MRI) نیز برای بررسی گسترش سرطان استفاده مي‌کند. گاهی مرحله‌بندی تا انجام جراحی برای خارج کردن تومور، کامل نمی‌شود (جراحی برای سرطان کولورکتال در بخش درمان توضیح داده شده است).

سرطان کولورکتال با مراحل زیر توصیف مي‌شود:

• مرحله صفر (0): سرطان فقط در داخلی‌ترین لایه پوشاننده کولون یا رکتوم دیده می‌شود. نام دیگر مرحله صفر سرطان کولورکتال كارسينوم درجا(Carcinoma In Situ) است.
• مرحله يك (I): تومور به لایه داخلی کولون یا رکتوم رسوخ کرده ولي هنوز به داخل دیواره نفوذ نکرده است.
• مرحله دو (II): تومور بیش‌تر به داخل دیواره کولون یا رکتوم گسترش پیدا کرده است، و به بافت‌هاي مجاور تهاجم کرده، اما هنوز سلول‌های سرطانی به غدد لنفاوی نرسيده است.
• مرحله سه (III): سرطان به غدد لنفاوی مجاور رسيده، اما به بخش‌های دیگر بدن گسترش پیدا نکرده است.
• مرحله چهار (IV): سرطان در بخش‌های دیگر بدن مانند کبد و ریه‌ها منتشر شده است.
• عود: به سرطانی گفته می‌شود که درمان شده و پس از یک دوره زمانی که در آن دوره سرطان قابل شناسایی نیست، برمی‌گردد. ممکن است بیماری در کولون یا رکتوم، یا بخش دیگری از بدن عود کند (برگردد).

درمان
بسیاری از بيماران مبتلا به سرطان کولورکتال می‌خواهند نقش فعالی در تصمیم‌گیری دربارۀ مراقبت پزشکیِ خودشان داشته باشند. و اين طبیعی است که بخواهند تا جایی که امکان دارد دربارۀ بیماری و انتخاب‌های درمانی خودشان بدانند. البته شوک واضطراب بعد از تشخیص، امكان فکر کردن به سؤال‌هایی که می خواهید از پزشک خود بپرسید را مشکل مي‌کند. معمولاً نوشتن فهرست سؤال‌ها قبل از وقت ملاقات کمک می‌کند.
برای یادآوری حرف‌های پزشک می‌توانید یادداشت برداريد یا با اجازة او حرف‌هايش را ضبط كنيد. يا یک عضو خانواده یا یک دوست را برای شرکت در بحث، یادداشت برداشتن، یا فقط شنيدن حر‌ف‌هاي پزشك همراه خود ببرید.
لازم نیست تمام سؤال‌ها را در یک جلسه بپرسید. بعداً باز هم این امکان را دارید تا از پزشک یا پرستارتان بخواهید تا مسائلی را که واضح نیستند، توضیح دهند و دربارۀ جزئیات بیش‌تر بپرسید.
ممکن است پزشک بيمار را به متخصصی که در زمینۀ درمان سرطان کولورکتال تجربه دارد ارجاع دهد، یا خود بیمار درخواست ارجاع کند. متخصصینی که سرطان کولورکتال را درمان می‌کنند عبارتند از: جراح‌ها، متخصص‌های سرطان، و پرتوتابی سرطان (Radiation Oncologists) گاهي گروهی از پزشکان در درمان بيمار با هم همکاری دارند.

گرفتن نظر دوم
قبل از شروع درمان، می‌توانید نظر دومی را هم دربارۀ تشخیص و برنامه درمانی خود كسب كنيد. بسیاری از شرکت‌های بیمه در صورت درخواست بیمار یا پزشک، هزینه نظر دوم را می‌پردازند.
مدتی زمان و تلاش برای جمع‌آوری اطلاعات پزشکی و هماهنگی برای دیدن پزشک لازم است. معمولاً اشکالی ندارد چند هفته برای به‌دست آوردن یک نظر دوم طول بکشد. در بیش‌تر موارد تأخیر در شروع درمان، درمان را کم اثر نخواهد کرد. برای اطمینان، مي‌توانيد دربارۀ این تأخیر با پزشک خود مشورت کنید زیرا در شرايط خاصي بيماران مبتلا به سرطان کولورکتال به درمان فوری نیاز دارند.

چندین روش برای پیدا کردن پزشک به‌منظور كسب نظر دوم وجود دارد:

• براي دستيبابي به مراكز درماني و متخصصين مربوط به سرطان مي‌توانيد به پايگاه علمي، پزشكي و آموزشي مؤسسة تحقيقات، آموزش و پيشگيري سرطان (www.ncii.ir) مراجعه كنيد.
• پايگاه علمي، پزشكي و آموزشي مؤسسة تحقيقات، آموزش و پيشگيري سرطان (www.ncii.ir) خلاصه نکات مفیدی به نام «اگر مبتلا به سرطان هستید چگونه یک پزشک یا امکانات درمانی پیدا کنید» ارائه می دهد.

روش‌های درمانی
گزينه‌هاي درمان عمدتاً بستگی به محل تومور در کولون یا رکتوم و مرحله بیماری دارد. درمان سرطان کولورکتال شامل جراحی، شیمی‌درمانی، درمان بیولوژیک، یا پرتودرمانی است. بعضی بيماران ترکیبی از این درمان‌ها را دارند. این درمان‌ها در زیر توضیح داده شده‌اند.
گاهی سرطان کولون به شکل متفاوتی از سرطان رکتوم درمان می‌شود. انواع درمان سرطان کولون و رکتوم به‌طور جداگانه در زیر توضیح داده شده‌اند.
پزشک گزينه‌هاي درمان و نتایج احتمالی را برای بیمار شرح مي‌دهد. شما و پزشکتان می‌توانید برای رسیدن به یک برنامه درمانی که با نیازهای شما سازگاری دارد، با هم مشورت و همكاري کنید.
گزينه‌هاي درمان سرطان شامل درمان موضعی و درمان سیستمیک (فراگیر) است.

• درمان موضعی: جراحی و پرتودرمانی، درمان‌های موضعی هستند. این درمان‌ها بافت‌هاي سرطاني را در کولون یا رکتوم یا نزدیک آنها، از بدن بيمار خارج می‌کنند. زمانی‌که سرطان کولورکتال به سایر نقاط بدن گسترش پیدا کرده باشد، از درمان موضعی برای کنترل بیماری در همان نقاط مشخص استفاده مي‌شود.
• درمان سیستمیک (فراگیر): شیمی‌درمانی و درمان بیولوژیک (زیست‌شناختی) درمان‌های سیستمیک هستند. داروها وارد جریان خون می‌شوند و سرطان را در سرتاسر بدن نابود یا مهار می‌کنند.

چون درمان سرطان معمولاً به سلول‌ها و بافت‌های سالم آسیب می‌رساند، عوارض جانبی هم شایع هستند. عوارض جانبی عمدتاً بستگی به میزان و نوع درمان دارند، و برای بيماران مختلف متفاوتند، و از جلسه درمانی تا جلسه دیگر تغییر مي‌کنند. قبل از شروع درمان، گروه مراقبت پزشکی شما عوارض جانبی احتمالی را توضیح می‌دهند و روش‌هایی را برای کمک به مهار آنها توصیه می‌کنند.
در هر مرحله بیماری، مراقبت حمایتی برای کاهش عوارض جانبی، برای تسكين درد علائم دیگر و ايجاد آرامش براي نگرانی‌های روحی در دسترس است.
می‌توانید با پزشک خود دربارۀ شرکت در پژوهش بالینی که یک مطالعه تحقیقی دربارۀ روش‌های درمانی جدید است، صحبت کنید. بخش «امیدبخشی تحقیقات سرطان» اطلاعات بیش‌تری دربارۀ پژوهش بالینی دارد.

قبل از آغاز درمان سؤال‌هاي زیر از پزشک مناسب به‌نظر مي‌رسد:

• مراحل این بیماری چیست؟ آیا سرطان گسترش پیدا کرده است؟
• انتخاب‌های درمانی من کدامند؟ کدام را برای من پیشنهاد می‌کنید؟ آیا بر روي من بیش‌تر از یک نوع درمان انجام می‌شود؟
• فوایدی که برای هر نوع درمان انتظار دارید چيست؟
• خطرها و عوارض جانبی احتمالی هر نوع درمان چه هستند؟ چگونه می شود این عوارض جانبی را درمان کرد؟
• برای آمادگي شروع درمان چه کاری بايد انجام دهم؟
• درمان چه اثری روی فعالیت‌های طبیعی ِ من خواهد داشت؟ آیا مشکلات ادراری خواهم داشت؟ مشکلات گوارشی
• مانند اسهال یا خونریزی از مقعد چه‌طور؟ آیا درمان اثری روی فعالیت جنسی من ايجاد خواهد كرد؟
• هزينه درمان چقدر است؟ و آیا توسط بیمه پرداخت می‌شود؟

جراحی
جراحی رایج‌ترین درمان مورد استفاده برای سرطان کولورکتال است.

• کولونوسکوپی: ممکن است یک پولیپ بدخیم کوچک از کولون یا قسمت بالایی رکتوم بيمار به‌وسیله کولونوسکوپ خارج شود. بعضی از تومورهای کوچک را نيز از راه مقعد بدون استفاده از کولونوسکوپ خارج مي‌كنند.
• لاپراسکوپی: سرطان کولون در مراحل ابتدایی را به کمک یک لوله باریکِ دارای روشنایی به نام لاپراسكوپ (Laparoscope) خارج مي‌كنند. به اين نحو كه سه یا چهار برش کوچک به داخل شکم داده می‌شود. سپس جراح به‌وسیله لاپراسکوپ داخل شکم را می‌بیند. و تومور و قسمت‌هایی از کولون را برمي‌دارد. در صورت لزوم غدد لنفاوی مجاور نیز برداشته مي‌شوند. جراح برای بررسی گسترش سرطان، بقیه روده و کبد را هم مورد ملاحظه قرار مي‌دهد.
• جراحی باز: جراح یک برش وسیع برای برداشتن تومور و قسمت‌هایی از کولون یا رکتوم سالم روی شکم ایجاد می‌کند. بعضی از غدد لنفاوی مجاور نیز خارج می‌شوند. آن‌گاه جراح برای بررسی گسترش سرطان، بقیه روده و کبد را هم دقيقاً مورد ملاحظه قرار مي‌دهد.

وقتی قسمتی از کولون یا رکتوم خارج می‌شود، معمولاً جراح بخش‌های سالم را دوباره به هم متصل مي‌کند، اما بعضی اوقات اتصال دوباره امکان ندارد. در این موارد، جراح برای خروج مواد زائد (مدفوع) از بدن راه جدیدی درست می‌کند،به اين نحو كه یک سوراخ (استوما، Stoma) در دیواره شکم ایجاد می‌کند، انتهای بالایی روده را به استوما متصل می‌کند، و انتهای دیگر را می‌بندد. عملی که برای ایجاد استوما انجام می‌شود کولوستومی (Colostomy) نام دارد. یک کیسه برای جمع‌آوری مواد زائد روی استوما را می‌پوشاند، و یک ماده چسبنده آن را در محلش نگاه می‌دارد.
برای اکثر بیماران، استوما موقتی است. و فقط تا زمانی‌که کولون یا رکتوم بعد از جراحی بهبود پیدا می‌کند لازم است. بعد از بهبود، جراح بخش‌های روده را دوباره به هم متصل می‌کند و استوما را می‌بندد. بعضی بيماران مخصوصاً کسانی که تومور در بخش پایینی رکتوم آنها قرار دارد به استومای دائمی نیاز دارند.
بيماراني که کولوستومی مي‌شوند گاهي دچار تحریک پوست اطراف استوما مي‌شوند. پزشک، پرستار، یا متخصص درمان استومای روده‌ایِ (Enterostomal Therapist) به بیمار آموزش مي‌دهند كه چگونه محل استوما را تمییز نگاه دارد و از تحریک و عفونت جلوگیری کنید. بخش توانبخشي اطلاعات بیش‌تری تحت عنوان چگونه بيماران بايد از استوما مراقبت کنند، دارد.
زمان بهبود پس از عمل، از يك بيمار به بيمار دیگر متفاوت است. ممکن است برای چند روز اول احساس ناراحتی کنید. دارو به کنترل درد کمک می‌کند. قبل از جراحی باید دربارۀ شیوه تسکین و يا كاهش درد با پزشک یا پرستار خود صحبت کنید. بعد از عمل اگر به مسكن بیش‌تری احتیاج داشتید، پزشک ميزان آن را متناسب با وضع شما تنظیم مي‌کند.
احتمال دارد که بیمار برای مدتی احساس خستگی یا ضعف کند. همچنین گاهی وقت‌ها جراحی باعث یبوست یا اسهال می‌شود. گروه مراقبت پزشکی بيمار را از نظر علامت‌های خونریزی، عفونت، یا مشکلات دیگری که احتیاج به درمان فوری دارند، تحت‌نظر می‌گیرد.

قبل از آغاز درمان سؤال‌هاي زیر از پزشک مناسب به‌نظر مي‌رسد:

• مراحل این بیماری چیست؟ آیا سرطان گسترش پیدا کرده است؟
• انتخاب‌های درمانی من کدامند؟ کدام را برای من پیشنهاد می‌کنید؟ آیا بر روي من بیش‌تر از یک نوع درمان انجام می‌شود؟
• فوایدی که برای هر نوع درمان انتظار دارید چيست؟
• خطرها و عوارض جانبی احتمالی هر نوع درمان چه هستند؟ چگونه می شود این عوارض جانبی را درمان کرد؟
• برای آمادگي شروع درمان چه کاری بايد انجام دهم؟
• درمان چه اثری روی فعالیت‌های طبیعی ِ من خواهد داشت؟ آیا مشکلات ادراری خواهم داشت؟ مشکلات گوارشی
• مانند اسهال یا خونریزی از مقعد چه‌طور؟ آیا درمان اثری روی فعالیت جنسی من ايجاد خواهد كرد؟
• هزينه درمان چقدر است؟ و آیا توسط بیمه پرداخت می‌شود؟

شیمی‌درمانی
در شیمی‌درمانی از داروهای ضد سرطان برای کشتن سلول‌های سرطانی استفاده می شود. داروها وارد جریان خون می‌شوند و روی سلول‌های سرطانی در سرتاسر بدن اثر می‌گذارند.
معمولاً داروهای ضد سرطان از راه رگ تزريق می‌شوند، اما بعضی از آنها به‌صورت خوراکی به بیمار داده می‌شوند. ممکن است شما در بخش سرپایی بیمارستان، در مطب پزشک، یا در خانه درمان شوید. به‌ندرت نياز به بستري شدن در بیمارستان خواهيد داشت.
عوارض جانبی شیمی‌درمانی عمدتاً بستگی به نوع دارو و دوز (میزان دارو در خون) دارد. این داروها می‌توانند به آن دسته از سلول‌های طبیعی که سریع تقسیم می‌شوند نيز آسیب برسانند.

• سلول‌های خون: این سلول‌ها با عفونت مبارزه می‌کنند، به انعقاد خون کمک می‌کنند، و اکسیژن را به تمام بخش‌های بدن می‌رسانند. وقتی که داروها روی سلول‌های خونی اثر می‌گذارند، بیش‌تر احتمال دارد که فرد دچار عفونت شود، در برخي نقاط بدن او کبودي ايجاد شود و یا به‌آسانی خونریزی کند وخیلی ضعیف یا خسته شود.
• سلول‌های ریشه موها: شیمی‌درمانی معمولاً باعث ریزش مو مي‌شود. اما موهای بيمار، مدتي پس از شيمي‌درماني دوباره رشد خواهند کرد، اما احتمالاً رنگ و جنسشان تغییر مي‌کند.
• سلول‌های پوشاننده دستگاه گوارش: شیمی‌درمانی معمولاً باعث کاهش اشتها، تهوع و استفراغ، اسهال، یا زخم‌های دهان و لب مي‌شود.

شیمی‌درمانی سرطان کولورکتال گاهي باعث دردناک شدن و قرمز شدن پوست کف دست و پا مي‌شود، و ممکن است پوسته‌ریزیِ پوست ایجاد شود.
گروه مراقبت پزشکی راه‌هایی برای کنترل بسیاری از این عوارض جانبی به بیمار پیشنهاد مي‌کند. بیش‌تر عوارض جانبی وقتی درمان تمام ‌شود از بین می‌روند.
خواندن مقالة پايگاه علمي، پزشكي و آموزشي مؤسسة تحقيقات، آموزش و پيشگيري سرطان (www.ncii.ir) به نام «شما و شیمی‌درمانی: راهنمای کمک به خود در طول درمان سرطان» را به شما توصيه مي‌كنيم.

درمان بیولوژیک
بعضی از مبتلایان به سرطان کولورکتالِ گسترش یافته، آنتی بادیِ مونوکلونال (تک دودمانی)، که نوعی درمان بیولوژیک است دریافت می‌کنند.
آنتی‌بادی‌های مونوکلونال به سلول‌های سرطان کولورکتال متصل می‌شوند، و در رشد سلول‌های سرطانی و گسترش سرطان، تداخل ایجاد می‌کنند. بیماران، آنتی‌بادی تک‌دودمانی را از راه رگ در مطب پزشک، بیمارستان، یا درمانگاه دریافت می‌کنند. بعضی بیماران همزمان شیمی درمانی نیز مي‌شوند.
در طول درمان، گروه مراقبت پزشکی مراقب نشانه‌هایی از بعضی مشکلات هستند. بعضی‌ها برای پیشگیری از یک واکنش حساسیتی (آلرژیک) احتمالی، از دارو استفاده می‌کنند. عوارض جانبی عمدتاً بستگی به نوع آنتی‌بادیِ مونوکلونال مورد استفاده دارد. عوارض جانبی شامل بثورات پوستي، تب، دردهاي شکمی، استفراغ، اسهال، تغییرات فشار خون، خونریزی، یا مشکلات تنفسی است كه معمولاً بعد از اولین درمان خفیف‌تر می‌شوند.
خواندن مقالة پايگاه علمي، پزشكي و آموزشي مؤسسة تحقيقات، آموزش و پيشگيري سرطان (www.ncii.ir) در مورد درمان بیولوژیک تحت عنوان: «درمان‌هایی که از دستگاه ایمنی بدن برای مقابله با سرطان استفاده می‌کنند» هم مفید است.خواندن مقالة پايگاه علمي، پزشكي و آموزشي مؤسسة تحقيقات، آموزش و پيشگيري سرطان (www.ncii.ir) در مورد درمان بیولوژیک تحت عنوان: «درمان‌هایی که از دستگاه ایمنی بدن برای مقابله با سرطان استفاده می‌کنند» هم مفید است.

این سؤال‌ها قبل از شیمی‌درمانی یا درمان بیولوژیک از پزشک مناسب به‌نظر مي‌رسد:

• چه داروهایی برای من تجویز می‌شود؟ این داروها چکار می‌کنند؟
• درمان چه زمانی آغاز می‌شود؟ چه زماني تمام می‌شود؟ هر چند وقت يكبار تكرار مي‌شود؟
• برای درمان به کجا خواهم رفت؟ آیا بعد از درمان می‌توانم تا خانه رانندگی کنم؟
• برای مراقبت از خود در طول درمان چه کاری بايد انجام دهم؟
• از کجا می‌فهمیم که درمان مؤثر است؟
• بروز کدام یک از عوارض جانبی را بايد اطلاع دهم؟
• آیا عوارض بلندمدت هم وجود خواهند داشت؟

پرتودرمانی
در پرتودرمانی (Radiation Therapy) از پرتوهای (اشعه) با انرژی بالا برای کشتن سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود. پرتودرمانی فقط در محل مورد درمان اثر می‌گذارد.
پزشکان از انواع مختلفی از پرتو‌درمانی برای درمان سرطان استفاده می‌کنند. بعضی وقت‌ها بیماران دو نوع پرتو دریافت می‌کنند.

• پرتوخارجی: پرتو از یک دستگاه در خارج از بدن بيمار تابانده می‌شود. رایج‌ترین دستگاهی که برای پرتودرمانی مورد استفاده قرار مي‌گيرد تسهیل‌کننده خطی (Linear Accelerator) نام دارد. اکثر بیماران برای درمانشان مجموعاً 5 روز در هفته و برای چند هفته به بیمارستان یا درمانگاه می‌روند.
• پرتو داخلی (کاشت پرتو یا براکی‌تراپی): پرتو از یک ماده رادیواکتیو که در یک لوله باریک که مسقیماً داخل تومور یا نزدیکی آن كار گذاشته شده تابيده مي‌شود. بیمار در بیمارستان بستري مي‌شود و وسیله کاشته شده مجموعاً برای چند روز در محلش می‌ماند که معمولاً قبل از اینکه بیمار به خانه برود خارج می‌شود.
• پرتودرمانی هنگام عمل (IORT): در بعضی موارد دادن پرتو در طول عمل انجام می‌شود.

عوارض جانبی عمدتاً به ميزان پرتوتابی و آن قسمت از بدن که تحت درمان قرار می‌گیرد بستگي دارد. پرتودرمانیِ شکم و لگن معمولاً باعث تهوع، استفراغ، اسهال، مدفوع خونی، یا حرکات روده‌ای فوری (نیاز به دفع مدفوع فوری) مي‌شود. گاهي نيز باعث مشکلات ادراری، مانند عدم توانایی در کنترل ادرار مي‌شود. علاوه بر این پوست بیمار در محل مورد درمان قرمز، خشک، و حساس مي‌شود، به‌خصوص پوست اطراف مقعد بسیار حساس است.
احتمال زیادی وجود دارد که بیمار در طول پرتودرمانی به‌خصوص در چند هفته آخر درمان خیلی خسته شود. در عین حالی که استراحت مهم است، پزشکان معمولاً به بیماران توصیه می‌کنند تا جایی که امکان دارد فعال باشند.
با آنكه عوارض جانبی شیمی‌درمانی می‌توانند آزار دهنده باشند و معمولاً پزشک آنها را درمان یا کنترل مي‌کند، پس از پایان درمان از بین می‌روند.
خواندن مقالة پايگاه علمي، پزشكي و آموزشي مؤسسة تحقيقات، آموزش و پيشگيري سرطان (www.ncii.ir) تحت عنوان «شما و پرتودرمانی: راهنمایی برای کمک به خود در طول درمان سرطان»، هم مفید است.

می‌توانید این سؤال‌ها را از پزشک خود دربارۀ پرتودرمانی بپرسید :

• چرا به این درمان نیاز دارم؟
• چه زمانی درمان شروع می‌شود؟ و چه زماني تمام می‌شود؟
• در طول درمان چه احساسی خواهم داشت؟
• چگونه می‌فهمیم که درمان مؤثر است؟
• برای مراقبت از خود در طول درمان چه کاری می‌توانم انجام دهم؟
• آیا می‌توانم به فعالیت‌های عادي خود ادامه دهم؟
• آیا عوارض طولانی مدت وجود دارند؟

درمان سرطان کولون
بیش‌تر بیماران مبتلا به سرطان کولون با جراحی درمان می‌شوند. بعضی بیماران، هم جراحی و هم شیمی‌درمانی می‌شوند و بعضی از كساني که بیماری پیشرفته دارند درمان بیولوژیک (زیست شناختی) می‌شوند.
مبتلایان به سرطان کولون به‌ندرت به کولوستومی نیاز پیدا می‌کنند.
با آنکه پرتودرمانی به‌ندرت برای درمان سرطان کولون استفاده می‌شود، لكن گاهی برای تسکین درد و علائم دیگر مورد استفاده قرار مي‌گيرد.

درمان سرطان رکتوم
در تمامی مراحل سرطان رکتوم، جراحی رایج‌ترین درمان است. بعضی از بيماران، جراحی، پرتودرمانی، و شیمی‌درمانی می‌شوند و بعضی از كساني که بیماری پیشرفته دارند درمان بیولوژیک (زیست شناختی) می‌شوند.
از هر هشت بیمار مبتلا به سرطان رکتوم، یک نفر به کولوستومی دائمی نیاز دارد.
پرتودرمانی ممکن است قبل یا بعد از جراحی انجام شود. بعضی بیماران قبل از جراحی پرتودرمانی می‌شوند تا تومور جمع شود (کوچک شود)، و بعضی‌ها هم بعد از عمل، پرتودرمانی می‌شوند تا سلول‌هایی که باقی مانده است کشته شوند. در بعضی از بیمارستان‌ها ممکن است بیمار در طول عمل جراحی پرتودرمانی شود، و بعضي از بیماران نيز فقط برای تسکین درد و علائم دیگر که به علت سرطان ایجاد می‌شوند، پرتودرمانی مي‌شوند.

تغذیه و فعالیت بدنی
درست خوردن و فعال بودن تا حد امکان، مهم است.
بیمار برای حفظ وزن مناسب در طول و بعد از جراحی، نیاز به مقدار مناسب کالری دارد، پروتئین، ویتامین و مواد مغذی کافی نيز مورد نياز اوست. درست غذا خوردن به بیمار کمک می‌کند تا احساس بهتر و انرژی بیش‌تری داشته باشد.
شاید درست خوردن مشکل باشد. گاهی اوقات به خصوص در طول درمان یا بلافاصله بعد از آن، ممکن است بيمار اشتها نداشته باشد یا احساس ناراحتی یا خستگی کند و يا احساس كند مزه غذاها به خوبی قبل نیستند. امکان دارد حالت تهوع، استفراغ، اسهال و زخم‌های دهانی هم داشته باشد.
پزشک، متخصص تغذیه یا مسئول مراقبت پزشکیِ می‌توانند راه‌هایی برای مقابله با این مشکلات پیشنهاد کنند. مقالة پايگاه علمي، پزشكي و آموزشي مؤسسة تحقيقات، آموزش و پيشگيري سرطان (www.ncii.ir) با عنوان «نکات مفید دربارۀ خوردن برای بیماران سرطانی» ایده‌ها و دستورهای غذایی مفیدی دارد.
بسیاری معتقدند وقتی فعالند، احساس بهتری دارند. پیاده‌روی، یوگا، شنا و فعالیت‌های دیگر می‌توانند شما را قوی نگاه دارند و انرژی شما را زیاد کنند. البته بايد قبل از انتخاب هر نوع فعالیت بدنی از پزشک نظر بخواهيد. همچنین اگر فعالیت بدنی باعث ایجاد درد یا مشکلات دیگر مي‌شود حتماً پزشک یا پرستار خود را آگاه كنيد.

توانبخشی
بخش مهمی از مراقبت‌های سرطان توانبخشی است. گروه مراقبت پزشکی هر تلاشی می‌کند تا بیمار هرچه سریع‌تر به زندگي طبیعی خود برگردد.
اگر بیمار استوما داشته باشد، باید بداند چگونه از آن مراقبت کند. پزشکان، پرستارها و متخصصین درمان استومای روده‌ای می‌توانند به او کمک کنند. اغلب، متخصصین درمان استومای روده‌ای قبل از جراحی با بیمار دربارۀ اقداماتی که انجام می‌شود، گفت‌وگو می‌کنند. آنها به بيمار می‌آموزند كه چگونه بعد از عمل، از استوما مراقبت کند و دربارۀ مسائل مربوط به شیوه زندگی، از جمله موارد احساسی، فیزیکی (بدنی) و جنسی با او حرف مي‌زنند. آنها معمولاً اطلاعاتی هم دربارۀ منابع و گروه‌های حمایتی در اختیار بيماران قرار مي‌دهند.

مراقبت پس از عمل
مراقبت‌هاي بعد از درمان سرطان کولورکتال از اهميت برخوردار است. حتی وقتی به نظر می‌رسد که سرطان به‌طور کامل از بدن بيمار خارج شده یا درمان شده است، بیماری به علت باقی ماندن سلول‌های سرطانیِ شناسایی نشده در بعضی نقاط بدن بعد از درمان، عود می‌کند. پزشک، روند بهبود و نيز از نظر نشانه‌های عود (بازگشت) زير نظر خواهد داشت. معاينات کلی (Checkups) کمک می‌کند تا مطمئن شویم هر تغییری در سلامت، شناسایی و در صورت لزوم درمان می‌شود.
چکاپ کلی معمولاً شامل معاینه بالینی (معاینه رکتوم با انگشت)، تست‌های آزمایشگاهی (آزمایش خون مخفی مدفوع و آزمایش CEA)، کولونوسکوپی، عکس‌های اشعه ايكس، سي.تي.اسکن CT Scan و آزمایش‌های دیگر است. اگر در فاصله بررسی‌های کلی مشکلی داشتید باید با پزشک تماس بگیرید.
مقالة پايگاه علمي، پزشكي و آموزشي مؤسسة تحقيقات، آموزش و پيشگيري سرطان (www.ncii.ir) با عنوان «مجموعه‌های به‌سوی آینده: زندگی بعد از درمان سرطان» را هم می‌توانید بخوانيد. این مقاله به سؤال‌هايي دربارۀ مراقبت پس از عمل و مسائل دیگر پاسخ می‌دهد. همچنین شرح می‌دهد چگونه با پزشک خود دربارۀ رسیدن به یک طرح اجرایی برای بهبود و آینده سالم، گفت‌وگو کنید.

طب تکمیلی
طبیعی است که بخواهید به خودتان کمک کنید تا احساس بهتری داشته باشید. بعضی از مبتلایان به سرطان می‌گویند که طب تکمیلی به آنها کمک می‌کند تا احساس بهتری داشته باشند. یک رویکرد وقتی طب تکمیلی نامیده می‌شود که همراه با درمان معمول استفاده شود. طب سوزنی، ماساژ درمانی، فرآورده‌هاي گیاهی، ویتامین‌ها و رژیم‌های خاص و مراقبه (Meditation) نمونه‌هایی از این رویکردها هستند.
اگر به امتحان کردن روش‌های جدید فکر می‌کنید از پزشک خود راهنمايي بخواهيد. چیزهایی که به نظر مطمئن می‌آیند، مانند چای‌های خاص گیاهی، احتمال دارد كه روی روند درمان معمول بيمار اثر بگذارند و گاهي خطرناک باشند. و بعضی رویکردها حتی در صورت تنها استفاده شدن باز هم می‌توانند خطرناک باشند.
شايد خواندن مقالة پايگاه علمي، پزشكي و آموزشي مؤسسة تحقيقات، آموزش و پيشگيري سرطان (www.ncii.ir) با عنوان «فکر کردن دربارۀ طب تکمیلی و جایگزین: راهنمایی برای مبتلايان به سرطان» برای شما مفید باشد.

قبل از تصمیم‌گیری دربارۀ استفاده از طب تکمیلی و جایگزین می‌توانید از پزشک خود این سؤال‌ها را بپرسید:

• استفاده از این رویکرد چه منافعی می‌تواند برای من داشته باشد؟
• خطرات آن چیست؟
• آیا منافع احتمالی آن بیش‌تر از خطرات آن است؟
• باید مواظب چه عوارض جانبی باشم؟
• آیا این روش تغییری روی نحوه کارکرد درمان سرطان من ایجاد می‌کند؟ آیا ممکن است خطری داشته باشد؟
• آیا این روش در حال مطالعه در پژوهش بالینی است؟
• چقدر خرج خواهد داشت؟ آیا بیمه هزینه‌ها را می‌پردازد؟
• آیا می‌توانید مرا به یک متخصص طب تکمیلی و جایگزین ارجاع دهید؟

منبع حمایتی
زندگی با یک بیماری جدی مانند سرطان کولورکتال امري ساده نیست. ممکن است نگران مراقبت از خانواده، حفظ شغل، یا ادامه فعالیت‌های روزمره خود باشید. همچنین نگرانی دربارۀ انواع درمان و کنترل عوارض جانبی، بستری شدن در بیمارستان، و هزینه‌های درمانی هم از نگرانی‌های شایع هستند. پزشکان، پرستارها و سایر اعضای گروه مراقبت پزشکی می‌توانند به سؤال‌هايي دربارۀ درمان، کار، یا فعالیت‌های دیگر پاسخ دهند. اگر بخواهید دربارۀ احساسات یا نگرانی‌های خود حرف بزنيد گفت‌وگو با یک مددکار اجتماعی يا مشاور در روانپزشكي نیز می‌تواند مفید باشد. مددکار اجتماعی معمولاً می‌تواند منابعی برای کمک مالی، رفت‌وآمد، مراقبت در خانه، یا حمایت‌هاي احساسي و هیجانی به شما پیشنهاد کند.
گروه‌های حمایتی نیز می‌توانند کمک کنند. در این گروه‌ها بیماران یا اعضای خانواده آنها برای درمیان گذاشتن و مبادله آنچه دربارۀ مقابله با بیماری و اثرات درمان تجربه كرده‌اند، با بیماران دیگر و اعضای خانواده آنها گفت‌وگو می‌کنند. این گروه‌ها گاهي حمایت‌های شخصی، یا حمایت از طریق تلفن، یا اینترنت را عرضه مي‌کنند. می‌توانید با یک عضو گروه مراقبت پزشکی خود دربارۀ پیدا کردن یک گروه حمایتی صحبت کنید.
براي دستيابي به مراكز دولتي و غيردولتي حمايتي مي‌توانيد به پايگاه علمي، پزشكي و آموزشي مؤسسة تحقيقات، آموزش و پيشگيري سرطان (www.ncii.ir) مراجعه كنيد.
همچنين مقالة پايگاه علمي، پزشكي و آموزشي مؤسسة تحقيقات، آموزش و پيشگيري سرطان (www.ncii.ir) با عنوان. «صرف وقت: حمایت برای بیماران مبتلا به سرطان» براي شما سودمند خواهد بود.

امیدبخشی تحقیقات سرطان
تحقیق در زمینۀ پیشگیری.
تحقیق در زمینۀ غربالگری و تشخیص.
تحقیق در زمینۀ درمان.
پزشکان سرتاسر دنيا در حال انجام انواع مختلفی از پژوهش‌های بالینی (مطالعات تحقیقی که افراد به‌صورت داوطلبانه در آن شرکت می‌کنند) هستند. پزشکان در این پژوهش‌ها روش‌های جدید برای پیشگیری، شناسایی، و درمان سرطان کولورکتال را مورد مطالعه قرار مي‌دهند.
پژوهش‌های بالینی برای پاسخ به سؤال‌هاي مهم و برای اطمینان از بی خطر و مؤثر بودن روش‌های جدید طراحی و اجرا می‌شوند. در حال حاضر تحقیقات به پیشرفت‌هایی رسیده و محققان به پژوهش‌هاي خود برای دست يافتن به روش‌های مؤثرتر ادامه می‌دهند.
در صورتی‌که ثابت شود رویکرد جدید مؤثر است، كساني که به پژوهش بالینی می‌پیوندند احتمالاً جزو اولین‌ها هستند که از مزایای آن بهره‌مند می‌شوند. و حتي اگر شرکت‌کننده در پژوهش مسقیماً نفع نبرد، با کمک به پزشکان برای آگاهي بیش‌تر دربارۀ بیماری و نحوه کنترل آن، سهم مهمی در پیشرفت علم پزشکی دارد. با آنكه پژوهش‌های بالینی در مواردي خطراتی دارد، ولي محققان تمام تلاش خود را به‌كار مي‌برند تا از بیماران محافظت کنند.
اگر مي‌خواهيد بخشی از یک پژوهش بالینی باشید، با پزشک خود صحبت کنید. همچنين می‌توانید مقالة پايگاه علمي، پزشكي و آموزشي مؤسسة تحقيقات، آموزش و پيشگيري سرطان (www.ncii.ir) را با عنوان «شرکت در مطالعات تحقیقی درمان سرطان» بخوانید. این مقاله توضیح می‌دهد که پژوهش‌های بالینی چگونه انجام می‌شوند و مزایا و خطرات احتمالی آنها چيست.

تحقیق در زمینۀ پیشگیری
برای پی بردن به اینکه آیا مکمل های غذایی یا داروها می توانند از ایجاد سرطان کولورکتال جلوگیری کنند یا نه، پژوهش‌هايي در حال انجام است. به‌عنوان مثال، محققان در حال مطالعه روی ویتامین D ومکمل‌های کلسیم، مکمل‌های سلنيوم (Selenium) و داروی سلكوكسيب (Celecoxib) در بيماراني هستند که پولیپ دارند.

تحقیق در زمینۀ غربالگری
دانشمندان در حال آزمایش روش‌های جدید برای بررسی پولیپ‌ها و سرطان کولورکتال هستند. آنها در حال مطالعه سیگموئیدوسکوپی مجازی هستند. که یک نوع سي.‌تي‌.اسکن از کولون است. در این روش از داخل کولون عکس‌های اشعه ايكس X می‌گیرند.

تحقیق در زمینۀ درمان
محققان همچنين در حال مطالعه شیمی‌درمانی و درمان بیولوژیک هستند. آنها داروهای جدید، ترکیبات جدید، و غلظت‌های دارویی مختلف را مورد بررسی قرار مي‌دهند و نيز به دنبال روش‌هایی برای كاستن از عوارض جانبی درمان هستند.

درمان و مراقبت حمایتی

• درمان بیولوژیک: درمان‌هایی که از دستگاه ایمنی بدن برای مقابله با سرطان استفاده می‌کند.
• شما و شیمی‌درمانی: راهنمایی برای کمک به خود در طول درمان سرطان.
• شما و پرتودرمانی: راهنمایی برای کمک به خود در طول درمان سرطان.
• نکات مهم دربارۀ تغذيه مبتلایان به سرطان: قبل، حین، و بعد از درمان.
• شناخت درد سرطان:
• کنترل درد: راهنمایی برای بیماران مبتلا به سرطان و خانواده‌هایشان.
• رهایی از درد سرطان.
• درمان‌های بیولوژیک برای سرطان: پرسش و پاسخ.
• اگر مبتلا به سرطان هستید چگونه پزشک یا امکانات درمانی پیدا کنید.

زندگی با سرطان

• سری زندگی پیش‌رو: زندگی پس از درمان سرطان.
• صرف وقت: حمایت از مبتلایان به سرطان.
• کنار آمدن با سرطان پیشرفته.
• سازمان‌های ملی که خدماتی را به مبتلایان به سرطان و خانواده‌هایشان عرضه می‌کنند،

پژوهش‌های بالینی

• شرکت در مطالعات تحقیقاتی درمان سرطان.

طب تکمیلی و جایگزین

• فکر کردن دربارۀ طب تکمیلی و جایگزین: راهنمایی برای مبتلایان به سرطان
• طب تکمیلی و جایگزین در درمان سرطان: پرسش و پاسخ

مراقبان

• وقتی کسی که دوستش دارید تحت درمان سرطان کولورکتال است: حمایت از مراقبت‌کنندگان.
• وقتی کسی که دوستش دارید مبتلا به سرطان پیشرفته است: حمایت از مراقبت‌کنندگان.
• زندگی پیش‌رو: وقتی کسی که دوستش دارید درمان سرطان را به پایان برده است.

[poune]

آنچه باید دربارۀ سرطان مری بدانید
What You Need To Know About Cancer of the Esophagus


دربارۀ این مقاله
آگاهی دربارۀ مراقبت‌‌‌های پزشکی در مورد سرطان مری به شما کمک می‌کند تا نقش فعالی در انتخاب نحوۀ مراقبت از خود داشته باشید. اين مقاله به موارد زير پرداخته است:

• تشخیص و مرحله بندی
• درمان
• مراقبت حمایتی و تغذیه
• شرکت در مطالعات تحقیقاتی

این مقاله شامل فهرستی از پرسش‌هاست که شاید شما بخواهید از پزشک خود بپرسید، چون بسیاری ترجیح می‌دهند فهرستی از سئوالات را هنگام ديدار با پزشک همراه داشته باشند. برای یادآوری آنچه پزشک به شما می‌گوید، می‌توانید حرف‌هاي او را یادداشت‌ کنید و یا با اجازۀ وی از ضبط صوت استفاده کنید. شما همچنین می‌‌توانید یکی از اعضای خانواده‌ و یا یکی از دوستان را براي یادداشت‌برداری، یا پرسش و یا فقط گوش‌دادن گفتگوي شما با پزشك همراه ببريد.
برای كسب آگاهي‌هاي تازه دربارۀ سرطان مری، به پايگاه علمي، پزشكي و آموزشي مؤسسة تحقيقات، آموزش و پيشگيري سرطان (www.ncii.ir) سربزنيد.

مری
مری در قفسۀ سینه است و در حدود 25 سانتی متر طول دارد.
این عضو بخشی از دستگاه گوارش است. غذا از طریق مری از دهان به معده منتقل می‌شود.

مری لوله‌ای ماهیچه‌ای است. دیوارۀ‌ مری چندین لایه دارد:

• لایه داخلی یا پوشاننده: این بافت مری مرطوب است، به گونه‌ای که غذا بتواند به‌راحتي به معده برود.
• زیر مخاط: غدد این لایه مخاط تولید می‌کنند. مخاط مری را مرطوب نگه می‌دارد.
• لایۀ ماهیچه‌: ماهیچه‌ها غذا را به سمت معده هل می‌دهند.
• لایۀ بیرونی: لایۀ بیرونی سطح مری را می‌پوشاند.

سلول‌های سرطانی
سرطان در سلول‌ها آغاز می‌شود که تشکیل‌دهندة بافت‌ها هستند، بافت‌ها هم اعضای بدن را می‌سازند.
سلول‌های طبیعی رشد می‌کنند و هنگامی‌ که بدن به آنها نیاز دارد تقسیم می‌شوند تا سلول‌های جدیدی تشکیل دهند. وقتی سلول‌های طبیعی پیر می‌شوند و یا آسیب می‌بینند، می‌میرند و سلول‌های جدید جای آنها را می‌گیرند.
گاه، این فرآیند اشتباه پیش می‌رود. سلول‌های جدید هنگامی‌که بدن به آنها نیازی ندارد تشکیل می‌شوند و سلول‌های پیر و یا آسیب‌دیده، برخلاف روال طبیعی، از بین نمی‌روند. ساخت سلول‌های اضافه اغلب تشکیل توده‌ای از بافت را می‌دهد که به آن تومور می‌گویند.
توده‌هاي زائد (تومورها) در دیوارۀ مری خوش‌‌خیم (غیرسرطانی) و یا بدخیم (سرطانی) اند. در دیوارۀ نرم داخلی، بخش‌های زبر غیرطبیعی، برآمدگی‌های کوچک، یا یک تومور، ايجاد مي‌شود. تومورهای خوش‌خیم مثل تومورهای بدخیم (سرطانی) مضر و خطرناك نیستند.

تومورهای خوش‌خیم:

• به ندرت تهدیدی برای زندگی به شمار می‌آیند.
• قابل برداشتن‌اند و معمولاً بار دیگر رشد نمی‌کنند.
• به بافت‌های اطراف حمله نمی‌کنند.
• به بخش‌های دیگر بدن گسترش نمی‌یابند.

سرطان مری در سلول‌های لایۀ درونی مری شروع می‌شود، و به مرور گاهی به طور عمقی به داخل مری و بافت‌های اطراف حمله می‌کند. سلول‌های سرطانی می‌توانند با جداشدن از تومور اوليه گسترش یابند.
سلول‌هاي سرطاني گاهی وارد رگ‌های خونی و یا رگ‌های لنفاوی می‌شوند که شاخه‌ای به تمام بافت‌های بدن هستند. سلول‌های سرطانی معمولاً به سایر بافت‌ها می‌چسبند و رشد می‌کنند و تشکیل تومورهای جدیدی می‌دهند و به آن بافت‌ها صدمه وارد می‌کنند. به پخش سلول‌های سرطانی متاستاز می‌گویند. برای آگاهي دربارۀ سرطان مری گسترش یافته به بخش مرحله‌بندی مراجعه کنید.

انواع سرطان مری
دو نوع مهم از سرطان مری وجود دارد. هردو نوع به شیوۀ مشابهی تشخیص، درمان و مدیریت می‌شوند. دو نوع از رایج‌ترین انواع سرطان مری را بر اساس شکل میکروسکوپی سلول‌های سرطانی نامگذاری می‌کنند. هر دو نوع در سلول‌های بافت داخلی مری شروع به رشد می‌کنند.

آدنوکارسینوم مری: این نوع معمولاً در قسمت پایین مری نزدیک به معده یافت می‌شود.

سرطان سلول سنگفرشی مری: این نوع سرطان معمولاً در قسمت بالای مری یافت می‌شود و در سراسر دنیا رایج‌ترین نوع است.
عوامل بروز سرطان
وقتی که سرطان شما مشخص ‌می‌شود، بسیار طبیعی است که با خود فکر کنید که چه چیزی باعث این بیماری شده‌است.
پزشکان به ندرت می‌توانند توضیح دهند که چرا یکی به سرطان مری دچار می‌شود و دیگری دچار نمی‌شود، به‌هرحال، ما می‌دانیم افرادی که عوامل بروز سرطان خاصی دارند بیشتر از افراد دیگر در معرض ابتلا به سرطان مری قرار دارند. عامل بروز سرطان به عاملی می‌گویند که احتمال ابتلا به بیماری را افزایش می‌دهد.
بنابر مطالعات، این موارد عوامل بروز سرطان مری بوده‌اند:

• سن 65 سال یا بالاتر: سن، عامل اصلی سرطان مری است. احتمال ابتلا به بیماری با افزایش سن افزایش می‌یابد. بیشترین افرادی که بیماری سرطان مری آنها مشخص شده است 65 ساله و یا مسن‌تر هستند.
• مذکر بودن: در ایالات متحده، مردان سه برابر بیشتر از زنان درمعرض ابتلا به سرطان مری هستند.
• استعمال دخانیات: افرادی که دخانیات مصرف می‌کنند بیشتر از افرادی که دخانیات مصرف نمی‌کنند در معرض ابتلا به این بیماری هستند.
• مصرف زیاد مشروبات الکلی: افرادی که بیش از سه بار در روز مشروبات الکلی می‌نوشند بیشتر از افراد غیرالکلی درمعرض ابتلا به سرطان سلول سنگفرشی مری هستند. افراد الکلی که دخانیات هم مصرف می‌کنند در معرض خطر بسیار بالاتری نسبت به افرادی هستند که دخانیات مصرف نمی‌کنند. به عبارت دیگر، این دو عامل با کمک هم خطر ابتلا به بیماری را بسیار افزایش می‌دهند.
• برنامۀ غذایی: مطالعات به ما می‌گویند که پیروی از برنامۀ غذایی‌ که شامل مقدار کمی میوه‌ و سبزی است خطر ابتلا به سرطان مری را افزایش می‌دهد. به هرحال، نتایج مطالعات برنامۀ غذایی همیشه همدیگر را تأئید نمی‌‌‌کنند و جهت فهم بهتر اینکه چگونه برنامۀ غذایی بر خطر ابتلا به سرطان مری تأثیر می‌گذارد مطالعات بیشتری مورد نیاز است.
• چاقی مفرط: چاقی مفرط خطر ابتلا به آدنوکارسینوم مری را افزایش می‌دهد.
• بازگشت (Reflux) اسید معده: بازگشت(Reflux) اسید یک جریان عقبگرد غیرطبیعی اسید معده به داخل مری است. بازگشت(Reflux) بسیار معمول است، علامت آن سوزش سردل است ولی در بعضی از افراد علائم خاصی ندارد. اسید معده معمولاً به بافت مری آسیب می‌رساند، و بعد از چندین سال، این آسیب‌بافتی در بعضی افراد منجر به سرطان آدنوکارسینوم مری می‌شود.

Barrett Esophagus (مری بارت): بازگشت(Reflux) اسید معده معمولاً به مری آسیب می‌رساند و به مرور باعث شرایطی معروف به مری بارت) Barrett Esophagus( می‌شود. در این صورت، سلول‌های قسمت پایینی مری غیرطبیعی هستند. بیشتر كساني که مبتلا به مری‌بارت) Barrett Esophagus( هستند از آن بی‌اطلاع‌اند. وجود مری‌بارت) Barrett Esophagus( باعث افزایش خطر ابتلا به آدنوکارسینوم مری می‌شود. این عامل خطرناک‌تر از بازگشت(Reflux) اسید به تنهایی است.
بسیاری دیگر از عوامل احتمالی بروز سرطان (از قبیل دخانیات بدون دود) نیز بررسی شده‌اند. محققان به مطالعه در زمینۀ عوامل احتمالی بروز سرطان ادامه می‌دهند.
وجود عامل بروز سرطان بدین معنی نیست که فرد دچار سرطان مری خواهد شد. بیشتر كساني که عامل بروز سرطان در آنها ديده شده، هرگز دچار سرطان مری نمی‌شوند.

علائم:
سرطان مری در مراحل اولیه معمولاً علائمي از خون نشان نمي‌دهد، اما با رشد بیش‌تر سرطان، شایع‌ترین علائمی که بروز می‌‌‌کنند عبارت‌اند از:

• غذا در مری گیر می‌کند و یا گاهی برمی‌گردد.
• درد هنگام بلع غذا.
• درد در قفسۀ سینه و ناحیۀ پشت.
• کاهش وزن.
• سوزش سر دل (یا ترش کردن).
• صدای گرفته و یا سرفه‌ای که طی دو هفته رفع نمی‌شود.

این علائم معمولاً در اثر سرطان مری و یا بيماري‌هاي ديگر به‌وجود می‌آیند. اگر شما هر يك از این علائم را دارید باید به پزشک خود اطلاع دهید به‌گونه‌ای که بيماري مشخص و هر چه زودتر درمان شود.

تشخیص
اگر علائمی از نشانه‌‌‌های سرطان مری در خود ديديد، پزشک باید بفهمد که آیا این علائم واقعاً به علت سرطان به‌وجود آمده‌اند و یا علت دیگری دارند. پزشک شما را معاینه می‌‌‌کند و دربارۀ‌ تاریخچۀ سلامت شخصی و خانوادگی شما سئوالاتی می‌پرسد. شما باید آزمایش خون بدهید یا یکی از این موارد را انجام دهید:

بلع باریم: بعد از اینکه شما محلول باریم را می‌نوشید، از مری و معدۀ شما با اشعۀ ایکس عکسبرداری می‌کنند. محلول باریم باعث می‌شود که مری شما در اشعۀ ایکس واضح‌تر دیده‌شود. این آزمایش همچنین به سری دستگاه گوارش فوقانی معروف است.

آندوسکوپی: پزشک از لوله‌ای باریک که مجهز به نور است (آندوسکوپ) برای بررسی مری شما استفاده می‌کند. پزشک ابتدا با اسپری بی‌حسی، حلق را بی‌حس می‌کند و گاهی هم جهت آرام کردن فرد، به او دارو می‌دهد. لوله را از دهان و یا بینی به مری می‌رسانند. پزشک شاید عنوان آندوسکوپی دستگاه گوارش فوقانی (Upper)، EGD و یا ازوفاگوسکوپی (Esophagoscopy) را برای این فرایند به کار ببرد.

نمونه‌برداری: سرطان معمولاً در لایۀ درونی مری شروع می‌شود. پزشک از یک آندوسکوپ جهت برداشتن بافت از مری استفاده می‌کند. آسیب‌شناس، بافت را به منظور معاینۀ میکروسکوپی سلول‌های سرطان بررسی می‌کند. نمونه‌برداری تنها راه مطمئن جهت دانستن این امر است که آیا سلول سرطانی وجود دارد یا نه.

می‌‌‌توانید قبل از انجام نمونه‌برداری این سئوالات را با پزشک در میان بگذارید:

• عمل کجا انجام می‌‌‌شود؟ آیا باید در بیمارستان بستري شوم؟
• چقدر طول خواهد کشید؟ آیا بهوش خواهم بود؟
• آیا دردناک است؟ آیا داروي بیهوشی به من تزریق می‌شود؟
• چه خطراتی در پی دارد؟ احتمال عفونت و یا خونریزی بعد از آن چقدر است؟
• چگونه باید برای این کار آماده شوم؟
• چقدر طول می‌کشد که دوباره بهبود یابم؟
• چقدر طول می‌کشد تا از نتایج آن آگاه شوم؟ آیا نسخه‌ای از گزارش آسیب‌شناختی را به من خواهند داد؟
• اگر سرطان داشته‌باشم، چه کسی با من در مورد مرحلۀ بعد صحبت خواهد کرد؟ و چه موقع؟

مرحله بندی:
اگر نمونه‌برداری نشان دهد که سرطان دارید پزشک باید از مرحلۀ بیماری آگاه شود برای اینکه به شما کمک کند که بهترین درمان را انتخاب کنید.

مرحله‌بندی تلاش دقیقی برای یافتن این موارد است:

• سرطان تا چه عمقی به دیواره‌های مری رسوخ كرده است؟
• آیا سرطان به بافت‌های اطراف رسوخ كرده است؟
• آیا سرطان گسترش یافته ‌است؟ در این صورت، به چه قسمت‌هايی از بدن منتشر شده است؟

زمانی که سرطان مری گسترش می‌یابد، اغلب در غدد لنفاوی مجاور یافت می‌شود. اگر سرطان به این غدد رسیده‌ باشد، بعید نیست که به غدد لنفاوی دیگر، استخوان‌ها و سایر اعضا گسترش یابد. علاوه بر این، سرطان مری گاهی به کبد و ریه‌ها نیز نفوذ مي‌كند.

پزشک شما معمولاً دستور یک و یا چند مورد از آزمایشهای مرحله‌بندی زیر را می‌دهد:

سونوگرافی آندوسکوپیک: پزشک لوله‌ای باریک مجهز به نور (آندوسکوپ) را به داخل حلق که با دارو بی‌حس شده، می‌فرستد. امواج از بافت‌های مری و اندام اطراف به بیرون می‌تابد. کامپیوتر تصویری از اکوها (بازتاب‌‌‌ها) به‌وجود می‌آورد. تصویر نشان می‌دهد که سرطان تا چه عمقی به دیوارۀ مری نفوذ كرده است. پزشک معمولاً از يك سوزن براي برداشتن نمونۀ بافت از غدد لنفاوی استفاده می‌کند.

سی‌تی‌اسکن: یک دستگاه اشعۀ ايکس که متصل به کامپیوتر است یک سلسله تصاویر دقیق از قفسۀ سینه و شکم می‌گیرد. پزشکان از سی‌تی‌اسکن استفاده می‌کنند تا سرطان مری را که به غدد لنفاوی و یا سایر قسمت‌ها گسترش‌يافته پیدا ‌کنند. معمولاً از دهان و یا از طریق تزریق وریدی مادۀ حاجب دریافت می‌کنید. ماده حاجب باعث می‌شود که قسمت‌های غیرعادي راحت‌تر مشاهده ‌شوند.

ام.‌آر.آی: از یک آهنربای قوی متصل به کامپیوتر براي گرفتن عکس‌های دقیق از بخش‌های داخلی بدن استفاده می‌کنند. ام‌.آر.‌آی. نشان می‌دهد آیا سرطان در غدد لنفاوی و یا دیگر قسمت‌ها منتشر شده است یا نه. گاهی، يك مادۀ حاجب به رگ تزريق مي‌شود. مادۀ حاجب باعث می‌شود که قسمت‌های غیرطبیعی به طور واضح‌تری در تصاویر نشان داده ‌شوند.

توموگرافی با گسیل پوزیترون PET Scan)): به شما مقدار کمی قند رادیواکتیو تزریق می‌شود. قند رادیواکتیو علامت‌هايي ارسال می‌کند که اسکنر توموگرافی با گسیل پوزیترون آن را دریافت می‌کند. اسکنر PET تصویری از قسمت‌هایی از بدن شما، یعنی جایی که شکر آنجا جذب می‌شود، به‌وجود می‌آورد. سلول‌های سرطانی در تصویر واضح‌تر نشان داده‌می‌شوند؛ چون آنها شکر را سریع‌تر از سلول‌های طبیعی دريافت مي‌كند. اسکن PET نشان می‌دهد که آیا سرطان مری گسترش پیدا کرده‌ است یا نه.

اسکن استخوان: مقدار کمی از مادۀ رادیواکتیو به بيمار تزریق می‌کنند. این ماده در خون حرکت می‌کند و در استخوان‌ها جمع می‌شود. دستگاهی به نام اسکنر، پرتو را شناسایی و اندازه‌گیری می‌کند. اسکنر تصاویری از استخوان‌ها به وجود می‌آورد، كه نشان می‌دهند سرطان به استخوان‌ها سرایت کرده‌ یا نه.

لاپاروسکوپی: بعد از اینکه بیمار، بیهوشی عمومی ‌شد، جراح برش‌های کوچکی در شکم ایجاد می‌کند، و لولۀ باریک و مجهز به نوري (لاپاروسکوپ) را به داخل شکم وارد می‌کند، و نمونه‌هایی از غدد لنفاوی یا سایر بافت‌ها را به‌منظور بررسی سلول‌های سرطانی برمی‌دارد.
گاهی، مرحله‌بندی تا بعد از جراحی جهت برداشتن سرطان و غدد لنفاوی مجاور کامل نمی‌شود.
وقتی سرطان از محل اولیۀ خود به قسمت‌های دیگر بدن سرایت می‌کند، تومور جدید همان نوع از سلول‌های غیرطبیعی و همان نام تومور اولیه را دارد. مثلاً، اگر سرطان مری به کبد سرایت کند، سلول‌های سرطانی در کبد در واقع سلول‌های سرطانی مری هستند. این بیماری، سرطان مری متاستاتیک است و نه سرطان کبد. به این دلیل، آن را به عنوان سرطان مری درمان می‌کنند و نه سرطان کبد. پزشکان تومور جدید را تومور بیماری "دوردست" و یا متاستاتیک می‌نامند.

مراحل سرطان مری برقرار زير است:

مرحلۀ صفر: سلول‌های غیرطبیعی فقط در لایۀ داخلی مری مشاهده می‌شوند. به این مرحله کارسینوم در جا می‌گویند.

مرحلۀ1: سرطان از طریق لایۀ داخلی به زیر مخاط واردشده و رشد کرده‌است. (تصویر، زیر مخاط و سایر لایه‌ها را نشان می‌دهد).

مرحلۀ 2 یکی از این موارد است:

• سرطان از طریق لایۀ داخلی به زیر مخاط وارد می‌شود و سلول‌های سرطانی به غدد لنفاوی گسترش می‌یابد.
• سرطان به لایۀ ماهیچه‌ای هجوم می‌آورد. سلول‌های سرطانی گاه در غدد لنفاوی یافت می‌شوند.
• سرطان در لایۀ بیرونی مری رشد می‌کند.

مرحلۀ 3 یکی از این موارد است:

• سرطان در لایۀ بیرونی مری رشد می‌کند و سلول‌های سرطانی به غدد لنفاوی منتشر مي‌شوند.
• سرطان به بافت‌های مجاور از قبیل راه‌های تنفسی نفوذ كرده و گاه به غدد لنفاوی نيز رسوخ می‌کند.

مرحلۀ 4: سلول‌های سرطانی به اندام دوردست از قبیل کبد گسترش یافته‌اند.
درمان:

• جراحی
• پرتودرمانی
• شیمی‌درمانی

افراد مبتلا به سرطان مری چندین راه درمانی دارند. این راه‌ها عبارت‌اند از: جراحی، پرتودرمانی، شیمی‌درمانی و یا ترکیبی از هر سه درمان. مثلاً، پرتودرمانی و شیمی‌درمانی معمولاً قبل و یا بعد از عمل انجام می‌شوند.

اینکه چه نوع درمانی برای شما مناسب است اساساً بستگی به این موارد دارد:

• سرطان در کجای مری قرار گرفته‌ است؟
• آیا سرطان به بافت‌های مجاور هجوم برده‌است؟
• آیا سرطان به غدد لنفاوی و یا اندام دیگر رسوخ كرده ‌است؟
• علائم موجود در بیمار.
• سلامت عمومی بیمار.

مهار سرطان مری با درمان‌های فعلی بسیار مشکل است. به همین دلیل، بسیاری از پزشکان افراد مبتلا به این بیماری را تشویق به شرکت در پژوهش‌های بالینی - مطالعات تحقیقاتی در مورد شیوه‌های جدید درمان - می‌کنند. پژوهش‌های بالینی گزینۀ مناسبي برای افراد مبتلا به سرطان مری در هر يك از مراحل است. بخش شرکت در تحقیقات سرطان را بخوانيد.
معمولاً گروهی از کارشناسان امور درمان به شما کمک می‌کنند. پزشک گاه شما را به متخصصی ارجاع می‌دهد و یا شما تقاضای مراجعۀ به پزشک ديگري را می‌کنید. شاید هم بخواهید به متخصص بیماری‌های گوارشی، پزشکی که در درمان مشکلات مربوط به اعضای گوارشی تخصص دارد، مراجعه کنید. کارشناسان دیگری که به درمان سرطان مری می‌پردازند عبارت‌اند از جراحان سینه‌ای، تومورشناسان و همچنین تومورشناسان پرتودرمان. گروه خدمات سلامت همچنین شامل یک پرستار تومورشناس، و یک کارشناس رسمی تغذیه است. اگر راه‌های تنفسی به سرطان مبتلا شده ‌باشد، معمولاً درمانگر تنفسی هم جزء گروه درمانی است. اگر در بلع غذا مشکل دارید، بعید نیست نیاز پیدا کنید که به آسیب‌شناس گفتاری مراجعه کنید.
گروه خدمات سلامت شما راه‌های درمانی، نتایج مورد انتظار، و عوارض جانبی احتمالی را برایتان توضیح می‌دهند. از آنجایی که درمان سرطان اغلب به سلول‌ها و بافت‌های سالم نیز آسیب می رساند، عوارض جانبی بسیار رایج است. پیش از اینکه درمان آغاز شود، از گروه خدمات سلامت خود دربارۀ عوارض جانبی احتمالی و اینکه چگونه درمان، فعالیت‌های طبیعی‌ شما را تغییر می‌دهد، بپرسید. شما و گروه خدمات سلامت شما می‌توانید به یکدیگر در اجرای یک طرح درمانی که برطرف کنندۀ نیازهای شما باشد کمک کنید.

پیش از شروع درمان می‌‌‌توانید این سئوالات را از پزشک بپرسید:

• مرحلۀ بیماری چیست؟ آیا سرطان گسترش یافته‌ است؟ آیا غدد لنفاوی نیز علائمی از سرطان نشان می‌دهند؟
• هدف درمان من چیست؟ راه‌های درمانی من چه هستند؟ کدام مورد را به من توصیه می‌کنید؟ و چرا؟
• آیا بیش از یک نوع درمان خواهم داشت؟
• برای آماده‌شدن جهت درمان چه کار بايد انجام دهم؟
• آیا نیاز به بستري شدن در بیمارستان دارم؟ اگر دارم، برای چه مدت؟
• خطرات و عوارض جانبی هر درمان چیست؟ مثلاً، آیا احتمال دارد که در طی و یا بعد از درمان دچار مشکلات تغذیه بشوم؟ با عوارض جانبی چگونه بايد مقابله كرد؟
• درمان چقدر هزینه ‌دارد؟ آیا بیمه آن را پوشش می‌دهد؟
• آیا مطالعۀ تحقیقاتی (پژوهش‌های بالینی) برای من مناسب است؟
• آیا می‌توانید پزشکان دیگری را به من توصیه کنید که گزینه‌های درمانی ديگري را پیشنهاد کنند؟
• چند وقت به چند وقت باید معاینۀ عمومی انجام دهم؟

جراحی
جراحی‌های گوناگوني برای سرطان مری وجود دارد. نوع جراحی بستگی به این دارد که سرطان در کجا واقع شده‌‌‌است. جراح گاهی تمامی مری و یا فقط قسمتی را که به سرطان مبتلا شده، برمی‌دارد. معمولاً، جراح تنها بخشی از مری را که مبتلا به سرطان است، غدد لنفاوی و بافت‌های نرم مجاور را برمی‌دارد. قسمتی و یا کل معده را هم بعید نیست بردارند. شما و پزشکتان می‌توانید دربارۀ نوع جراحی و اینکه کدام یک برایتان مناسب‌تر است با هم صحبت کنید.
جراح برش‌هایی را در قفسۀ سینه و شکم جهت برداشتن غده‌هاي سرطاني ایجاد می‌کند. در بسیاری از موارد، جراح معده را بالاتر می‌کشد و آن را به قسمت باقیماندۀ مری وصل می‌کند. و یا از بخشی از روده براي اتصال معده به قسمت باقیماندۀ مری استفاده می‌کند. جراح شاید از قسمتی از رودۀ کوچک و یا رودۀ بزرگ برای این کار استفاده کند. اگر معده را بردارد، از قسمتی از روده جهت اتصال به قسمت مری به رودۀ کوچک استفاده می‌کند.
هنگام جراحی، جراح معمولاً یک لولۀ تغذیه در روده کوچک قرار می‌دهد. این لوله به بیمار کمک می‌کند تا زمانی که دورۀ نقاهت را طی می‌کند مواد مغذی کافی دریافت کند. اطلاعات مربوط به تغذیۀ بعد از عمل جراحی در تست تغذیه یافت می‌شود.
شاید چند روز اول بعد از عمل احساس درد کنید. به هرحال، داروها کمک می‌کنند تا درد مهار شود. پیش از جراحی، بهتر است درمورد تسکین درد با گروه خدمات پزشكي خود گفت‌وگو کنید. پس از جراحی، گروه در صورتی که شما نیاز به مسكن بیشتری داشته‌ باشید می‌تواند برنامه را با نیاز شما تطبیق دهد.
گروه خدمات پزشكي مراقب علائم نشت غذا از قسمت‌های تازه متصل شده در دستگاه گوارشی شماست. آنها همچنین مراقب التهاب ریه و یا سایر عفونت‌ها، مشکلات تنفسی، خونریزی، و یا مشکلات دیگری هستند که نیاز به درمان دارند.
مدت زمان دورۀ نقاهت هر فرد با دیگري فرق می‌کند و به نوع جراحی هم بستگی دارد. شاید برای حداقل یک هفته در بیمارستان بستری باشید.

می‌توانید این موارد را ازپزشکان بپرسید:

• آيا جراحی را توصیه می‌کنید؟ در این صورت، کدام نوع را؟
• آیا غدد لنفاوی و سایر بافت‌ها را برمی‌دارید؟ آیا قسمتی و یا کل معده را برمی‌دارید؟ و چرا؟
• خطرات جراحی چيست؟
• بعد از جراحی چه احساسی دارم؟
• درد چگونه بعد از جراحی مهار می‌شود؟
• چه مدت در بیمارستان خواهم بود؟
• آیا مشکلات تغذیه خواهم داشت؟ آیا نیاز به برنامۀ غذایی خاصی دارم؟
• آیا نیاز به لولۀ تغذیه دارم؟ اگر دارم، برای چه مدت؟
• چگونه باید از آن مراقبت کنم؟ در صورت بروز مشکل، چه کسی به من کمک می‌کند؟
• آیا هیچ‌گونه عوارض جانبی دراز مدت خواهم داشت؟

پرتودرمانی
در پرتودرمانی (که به رادیوتراپی هم معروف است) برای نابودی سرطان از اشعۀ بسیار قوی استفاده می‌کنند كه تنها سلول‌های ناحیۀ تحت درمان را هدف قرار می‌دهد.
از پرتودرمانی گاه قبل و یا بعد از جراحی استفاده می‌شود و یا به جای جراحی از آن استفاده می‌کنند. از پرتودرمانی معمولاً همراه با شیمی‌درمانی به‌منظور درمان سرطان مری استفاده می‌کنند.
پزشکان از دو نوع پرتودرمانی براي درمان سرطان مری استفاده می‌کنند. بعضی افراد هردو نوع را دریافت می‌کنند:

• پرتودرمانی خارجی: پرتو از دستگاهی خارج از بدن تابانده مي‌شود.
• دستگاه، پرتو را بر غدد سرطاني هدفگیری می‌کند. پرتودرماني در بیمارستان و یا درمانگاه انجام مي‌شود، و معمولاً 5 روز در هفته و چندین هفته ادامه می‌یابد.
• پرتودرمانی داخلی (پرتودرمانی از فاصلۀ نزدیک): پزشک گلوی شما را با اسپری بی‌حسی، بی‌حس می‌کند و به شما داروی آرامش‌بخش می‌دهد، و سپس پزشک لوله‌ای را داخل مری فرو مي‌برد. پرتو از داخل لوله وارد بدن می‌شود. هنگامی‌ که لوله را برمی‌دارند، هیچ‌گونه آثار رادیواکتیوی در بدن باقی نمی‌ماند، معمولاً، تنها یک دوره درمان صورت می‌گیرد.

عوارض جانبی درمان اساساً بستگی به میزان پرتو و نوع پرتو دارد. پرتودرمانی خارجی بر قفسۀ سینه و شکم، گاه باعث سوزش گلو، دردی شبیه به سوزش سردل (یا ترش کردن)، و یا درد در معده و روده می‌شود. بیمار معمولاً دچار حالت تهوع و یا اسهال هم می‌شود.
گروه خدمات پزشكي می‌تواند داروهایی به شما بدهد تا مانع این مشکلات بشود و یا آنها را مهار کند.
همچنین گاهی پوست شما در قسمت‌های تحت درمان، قرمز، خشک و یا حساس می‌شود. موهای قسمت تحت درمان هم معمولاً می‌ریزد. یک عارضۀ جانبی پرتودرمانی که در ناحیۀ قفسۀ سینه کمتر اتفاق می‌افتد، آسیب به ریه، قلب و یا نخاع است.
احتمالاً در طی پرتودرمانی و بخصوص در هفته‌های نهایی پرتودرمانی خارجی بسیار احساس خستگی می‌‌‌کنید. همچنین بعید نیست چند هفته بعد از اتمام دورۀ پرتودرمانی نیز این احساس خستگی را داشته‌باشید. استراحت بسیار مهم است، اما پزشکان معمولاً به بیماران توصیه می‌کنند حتی‌المقدور فعال بمانند. پرتودرمانی منجر به مشکلات بلع غذا هم می‌شود. مثلاً گاهی، پرتودرمانی به مری آسیب‌ می‌رساند و بلع غذا را برای شما دردناک می‌کند. و یا پرتو، باعث باریک‌ترشدن مری می‌شود. بعید نیست پیش از پرتودرمانی، یک لولۀ پلاستیکی وارد مری کنند تا آن را باز نگه دارند. اگر پرتودرمانی منجر به مشکل بلع غذا شود، در غذا خوردن دچار مشکلاتی می‌شوید. از گروه خدمات پزشكي خود دربارۀ تغذیه مناسب بپرسید. برای آگاهي بیشتر بخش تغذیه را بخوانيد.
مطالعۀ مقالة شما و پرتودرمانی از پايگاه علمي، پزشكي، آموزشي مؤسسه تحقيقات، آموزش و پيشگيري سرطان (www.ncii.ir) نيز ممکن است برای شما مفید است.

قبل از انجام پرتودرمانی می‌‌‌توانید ‌این موارد را از پزشک خود بپرسید:

• کدام نوع پرتودرمانی را می‌توانم انجام دهم؟ آیا هر دو نوع برای من مناسب است؟
• درمان چه موقع آغاز می‌شود؟ و کی تمام می‌شود؟ هر چند وقت یک‌بار باید آن را انجام دهم؟
• آیا باید در بیمارستان بستري شوم؟
• برای مراقبت از خود قبل، در حین و بعد از درمان چه کارهایی باید انجام دهم؟
• در طی درمان چه احساسی دارم؟ آیا خودم برای درمان به بيمارستان رفت و آمد کنم؟
• چگونه می‌فهمیم که درمان چقدر مؤثر است؟
• بعد از پرتودرمانی چه احساسی دارم؟
• آیا عوارض جانبی طولانی مدت هم دارد؟

شیمی‌درمانی
بیشتر بيماران مبتلابه سرطان مری شیمی‌درمانی می‌شوند. در شیمی‌درمانی، از داروهایی جهت تخریب سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود. داروها از طریق درون‌وريدي تزریق و به بيمار رسانده می‌شوند. درمان معمولاً در کلینیک، مطب پزشک، و یا در منزل صورت می‌گیرد. برخی از بيماران براي شيمي‌درماني نیاز به بستری‌شدن دارند.
شیمی‌درمانی به‌صورت دوره‌ای انجام می‌شود. هر دوره شامل یک دورۀ درمان و یک دورۀ استراحت است.
عوارض جانبی اساساً به نوع داروها و میزان آن بستگی دارد. شیمی‌درمانی سلول‌های سرطانی را که سریع رشد می‌کنند از بین می‌برد، اما به سلول‌های طبیعی هم که سریع رشد می‌کنند آسیب می‌رساند:

• سلول‌های خونی: هنگامی که شیمی‌درمانی میزان سلول‌های خونی سالم را پایین می‌آورد. احتمال بیشتری وجود دارد که شما مبتلا به عفونت‌ها و یا بدون دلیل مشخصی دچار کبودی بدن و یا خونریزی شوید و نیز احساس ضعف و خستگی زیاد ‌کنید. گروه خدمات بهداشتي شما گاه شیمی‌درمانی را برای مدت کوتاهی متوقف می‌کنند و یا میزان دارو را کاهش می‌دهند. داروهایی نیز وجود دارد که به بدن شما کمک می‌کنند تا سلول‌های خونی جدید بسازد.
• سلول‌های ریشۀ‌مو: شیمی‌درمانی معمولاً منجر به ریزش مو می‌شود، ولي بعد از پايان درمان، آنها باز رشد خواهند کرد ولی در رنگ و بافت مو تغییر ایجاد می‌شود.
• سلول‌هایی که دستگاه گوارش را می‌پوشانند: شیمی‌درمانی باعث کم‌اشتهایی، حالت تهوع و استفراغ، اسهال و یا سوزش دهان و لب می‌شود.
• گروه خدمات پزشكي شما می‌تواند داروهایی را به شما تجویز و یا شیوه‌های دیگری را جهت کمک در رفع این مشکلات پیشنهاد کند.

عوارض جانبی دیگر شامل خارش پوست، درد مفاصل، حس سوزش یا بی حسی در دست‌ها یا پاها، مشکلات شنوایی، و یا تورم پاها است. گروه خدمات پزشكي شما راه‌هایی را برای مهار بسیاری از این مشکلات ارائه می‌کند. بسیاری از این عوارض پس از اتمام درمان فروكش مي‌كنند.
مطالعۀ مقالة «شما و شیمی‌درمانی» از پايگاه علمي، پزشكي و آموزشي مؤسسة تحقيقات، آموزش و پيشگيري سرطان (www.ncii.ir) برای شما مفید است.

می‌توانید قبل از انجام شیمی‌درمانی، این موارد را از پزشک بپرسید:

• چه داروهایی را دریافت می‌کنم؟
• درمان کی آغاز می‌شود؟ و کی تمام می‌شود؟ هر چند وقت یک‌بار درمان انجام می‌شود؟
• برای مداوا به کجا باید مراجعه کنم؟ آیا باید در بیمارستان بستری شوم؟
• برای مراقبت از خودم در طی درمان چه کاری بايد انجام دهم؟
• چگونه می‌فهمیم که درمان مؤثر است؟
• آیا در طی درمان دچار عوارض جانبی خواهم شد؟ کدام عوارض جانبی را باید به شما اطلاع دهم؟ آیا می‌توانم مانع بروز این عوارض جانبی شوم و یا آنها را درمان کنم؟
• آیا این داروها بعدها ایجاد عوارض جانبی خواهند کرد؟

نظردوم
پیش از شروع درمان، شاید بخواهید تا از نظر دومی در مورد تشخیص و برنامۀ درمانی خود آگاه شوید. شاید هم بخواهید مرکز پزشکی را بیابید که تجربۀ زیادی در درمان سرطان مری دارد. حتی بعید نیست بخواهید با پزشکان مختلفی در مورد تمامی گزینه‌های درمان، عوارض جانبی و نتایج احتمالی مشورت کنید.
اگر نظر دومی بگیرید، پزشک دوم شما هم شاید با تشخیص و برنامۀ درمانی پزشک اولتان موافق باشد. و یا پزشک دومتان شیوۀ دیگری را پیشنهاد کند. در هر دو صورت، شما اطلاعات بیشتری بدست آورده‌اید و بر اوضاع مسلط‌تر شده‌ايد، و شما معمولاً با دانستن اینکه گزینه‌های خود را بررسی کرده‌اید، با اطمینان بیشتری تصمیم می‌گیرید.
جمع‌آوری اطلاعات پزشکی و ملاقات با پزشک دوم گاهی مستلزم زمان و تلاش بیشتری است. در بسیاری موارد، صرف چندین هفته جهت گرفتن نظر دوم مشکلی ایجاد نمی کند. تأخیر در شروع درمان معمولاً موجب کم‌اثرتر شدن درمان نمی‌شود. برای اطمینان بیشتر، باید در مورد این تأخیر با پزشکتان مشورت کنید. شیوه‌های مختلفی برای پیدا کردن پزشك متخصص برای گرفتن نظر دوم وجود دارد. می‌توانید از پزشک خود، جامعه پزشکی منطقه‌اي يا استاني خود، بیمارستان‌هاي اطراف، و یا دانشکده پزشکی در مورد نام متخصصان سئوال کنید. سایر منابع را می‌توان در گزیدۀ مقالات پايگاه علمي، پزشكي، آموزشي مؤسسه تحقيقات، آموزش و پيشگيري سرطان (www.ncii.ir) در «چگونه می‌توان در صورت داشتن سرطان، پزشک و یا امکانات درمانی یافت» پیدا کرد.

مراقبت حمایتی

1. سرطان راه مری را مسدود می‌کند.
2. درد.
3. غمگینی و سایر احساسات

سرطان مری و درمان آن معمولاً منجر به مشکلات دیگر سلامت می‌شود. شما می‌توانید قبل، در طی و بعد از درمان سرطان از مراقبت حمایتی برخوردار شوید.
مراقبت حمایتی، درمانی جهت مهار درد و علائم دیگر است تا عوارض جانبی درمان را کاهش دهد. و به شما کمک کند بر ناراحتي‌هايي که تشخیص سرطان در شما ایجاد می‌کند غلبه کنید. گاه نياز داريد از مراقبت حمایتی برخوردار می‌شوید تا از اینگونه مشکلات جلوگیری و یا آنها را مهار کنید و نیز آرامش و کیفیت زندگی خود را در طی درمان بهبود بخشید.
می‌توانید اطلاعات مربوط به مراقبت‌ حمایتی را از در پايگاه علمي، پزشكي، آموزشي مؤسسه تحقيقات، آموزش و پيشگيري سرطان (www.ncii.ir) بيابيد.

سرطان، راه مری را مسدود می‌کند
شاید دچار مشکلاتی در بلع غذا شوید، چون که سرطان، راه مری را مسدود می‌کند. عدم توانایی در بلع غذا، خوردن را سخت و گاهي غیرممکن ‌می‌سازد. این امر همچنین خطر ورود غذا را به راه‌های تنفسی افزایش می‌دهد. این امر موجب عفونت ریوی به نام ذات‌الریه می‌شود. علاوه براین، عدم توانایی در فرو دادن مایعات و بزاق دهان بسیار آزاردهنده است.

گروه خدمات پزشكي شاید یک یا چند مورد از گزینه‌های زیر را پیشنهاد کند:
استنت: دارویی جهت تسکین به شما تزریق می‌شود. پزشک استنت (لوله‌ای ساخته شده از شبکۀ فلزی و یا پلاستیکی) را در مری شما قرار می‌دهد. غذا و یا مایعات می‌توانند از لوله بگذرند. به هرحال، غذاهای سفت قبل از بلعیدن بايد خوب جویده ‌شوند. اگر مقدار زیادی از غذا یکدفعه بلعیده شود بعید نیست که در استنت گیر کند.

لیزر درمانی : لیزر، اشعه متمرکز شده‌ای از نور بسیار قوی است که بافت‌ها را با گرما از بین می‌برد. پزشک از لیزر براي از بین بردن سلول‌های سرطانی که راه مری را مسدود کرده است، استفاده می‌کند. لیرز درمانی معمولاً بلع غذا را برای مدتی ساده‌تر مي‌کند، اما احتمال دارد لازم شود که بعد از چند هفته این درمان را تکرار کنید.

درمان فتودینامیک: دارویی به شما تزریق می‌شود و این دارو در سلول‌های سرطانی مری جمع می‌شود. دو روز بعد از تزریق، پزشک از یک آندوسکوپ جهت تاباندن نور خاصی (مانند لیزر) بر قسمت‌های سرطانی استفاده می‌کند. هنگامی‌ که دارو در معرض نور قرار می‌گیرد فعال می‌شود. دو و یا سه روز بعد، پزشک شما را معاينه می‌کند تا بفهمد که آیا سلول‌های سرطانی از بین رفته‌اند. افرادی که این دارو به آنها تزریق می‌شود باید برای مدت یک ماه یا بیشتر در معرض نورآفتاب قرار نگیرند. علاوه بر این، ممكن است لازم باشد که چند هفتۀ بعد، این درمان را تکرار کنید. می‌توانید مقالة پايگاه علمي، پزشكي و آموزشي مؤسسة تحقيقات، آموزش و پيشگيري سرطان (www.ncii.ir) را دربارۀ درمان فتودینامیک: بخش «پرسش و پاسخ» بخوانيد.

پرتودرمانی: پرتودرمانی باعث کوچکترشدن تومور می‌شود. اگر تومور راه مری را بسته باشد، پرتودرمانی داخلی و یا گاهی اوقات پرتودرمانی خارجی را به‌کار می‌گیرند تا بلع غذا راحت‌تر شود.

اتساع با بالون: پزشک لوله‌ای را در قسمتی از مری که مسدود شده‌ وارد می‌کند. سپس از بالون جهت باز کردن آن قسمت استفاده می‌کند. این کار باعث می‌شود که بلع غذا برای چند روز راحت‌تر صورت گیرد.

سایر شیوه‌هاي تغذیه: بخش تغذیه را مطالعه کنید تا از شیوه‌های دیگر دریافت غذا در هنگامی که خوردن مشکل می‌شود آگاه شوید.

درد
سرطان و درمان آن معمولاً ایجاد درد می‌کند. گاه بلع غذا دردناک می‌شود و یا بعید نیست به علت سرطان یا استنت در قفسۀ سینۀ خود احساس درد کنید. گروه خدمات پزشكي یا متخصص مهار درد می‌تواند شیوه‌هایی را جهت از بین‌بردن و یا کاهش درد به شما پیشنهاد کند.

غمگینی و احساسات دیگر
احساس غمگینی، اضطراب و سردرگمی بعد از تشخیص یک بیماری حاد طبیعی است. بعضی افراد با حرف زدن در مورد احساساتشان آرامش پيدا مي‌كنند. به قسمت مراكز حمایتی مراجعه کنید.

تغذیه
برآوردن نیازهای تغذیه قبل، در طی درمان و بعد از آن از اهميت برخوردار است. شما نیاز به میزان معيني کالری‌، پروتئین، ویتامین، و مواد معدنی دارید. دریافت تغذیۀ مناسب موجب می‌شود که شما احساس کنید بهترید و انرژی بیشتری دارید. به هرحال، هنگامی‌ که شما دچار سرطان مری هستيد، به دلایل زیادی، خوردن غذا مشکل می‌شود. شاید احساس ناراحتی و یا خستگی کنید و شاید هم تمایلی به خوردن غذا نداشته‌ باشید. همچنین سرطان باعث می‌شود که بلع غذا برای شما مشکل شود. اگر شما شیمی‌درمانی می‌شوید، شاید احساس کنید که غذاها دیگر خوشمزه نیستند. همچنین بعید نیست به عوارض جانبی پس از درمان از قبیل کم‌اشتهایی، حالت تهوع، استفراغ و یا اسهال دچار شوید.
اگر دچار مشکلاتی در خوردن غذا شدید، شیوه‌های متعددی وجود دارد که نیازهای تغذیه‌اي شما را برآورده‌ می‌کند. کارشناس تغذیه هم به شما کمک می‌کند تا شیوه‌ای را برای دریافت میزان کافی از کالری‌ها، پروتئین‌، ویتامین‌ها و مواد معدنی پیداکنید:

• کارشناس تغذیه گاهي پیشنهاد مي‌کند که در نوع غذایی خود تغییر ایجاد کنید. گاهی، تغییر بافت، فیبر و میزان چربی در غذا به کاهش میزان ناراحتی شما می‌انجامد. کارشناس تغذیه همچنین شاید پیشنهاد کند تا میزان غذا و زمان خوردن آن را تغییر دهید.
• اگر بلع غذا برایتان بسیار مشکل است، کارشناس تغذیه و پزشکتان به شما توصیه خواهند کرد تا شما مواد مغذی را از راه لولۀ تغذیه دریافت کنید.
• گاهی، مواد مغذی را مستقیماً با استفاده از تغذیۀ داخل وریدی به داخل جریان خون، به بدنتان خواهند رساند.

تغذیه بعد از عمل جراحی
کارشناس تغذیه به شما کمک می‌کند يك برنامۀ تغذيه تنظيم کنید که نیازهای غذایی شما را برآورده کند. برنامه‌ای که نوع و میزان غذای شما را بعد از عمل در بر می‌گیرد، کمک می‌کند كه از کاهش وزن یا مشکلات غذایی جلوگيري شود.
اگر معدۀ شما را در طی جراحی برداشته‌اند، بعید نیست دچار مشکلی شوید که به سندروم دامپینگ معروف است. این مشکل هنگامی اتفاق می‌افتد که غذا و یا مایعات، سریع وارد رودۀ کوچک می‌شوند، موجب دل درد، حالت تهوع، نفخ، اسهال و یا سرگیجه مي‌شود. این موارد به شما کمک می‌کنند تا سندروم دامپینگ را مهار کنید:

• غذای کم‌تری بخورید.
• قبل و بعد از غذای سفت، مایعات کم‌تری بنوشید.
• خوردن غذا و نوشیدنی‌هاي شیرین از قبیل کلوچه، شکلات، نوشابه، و آبمیوه را محدود کنید.

همچنین شاید گروه خدمات پزشكي داروهایی جهت مهار علائم به شما پیشنهاد کند.
بعد از عمل جراحی، نیاز داريد که مکمل‌های روزانه‌ای متشکل از ویتامین‌ها و مواد معدنی از قبیل کلسیم را مصرف کنید و شاید به تزریق ویتامین نیاز داشته‌باشید.

مواردی دربارۀ تغذیه که می‌توانید از کارشناس تغذیۀ خود بپرسید:

• چگونه مانع کاهش وزن زیاد شوم؟ چطور بدانم که به میزان کافی پروتئین و کالری دریافت کرده‌ام؟
• چه غذاهایی نیازهای من را برطرف می‌کنند؟
• چگونه می‌توانم غذاهای مورد علاقه خود را بدون اینکه موجب تشدید مشکلات گوارشی شوند در برنامۀ ‌غذایی خود بگنجانم؟
• آیا غذاها و یا نوشیدنی‌هایی هستند که باید از آنها پرهیز کنم؟
• چه ویتامین‌ها و مواد معدنی باید مصرف کنم؟

پیگیری مراقبت‌ها
بعد از درمان سرطان مری، نیاز به معاینۀ عمومی دارید. معاینه‌های عمومی کمک می‌کنند که شما مطمئن شوید که متوجه هرگونه تغییر در سلامت خود هستید و در صورت نیاز درمان خواهید شد. در حین معاینۀ عمومی بايد هر گونه مشكل را با پزشک در ميان گذاريد.
معاینه‌های عمومی در برگیرندۀ معاینه‌های فیزیکی، ‌آ‍زمایش خون، رادیوگرافی قفسۀ سینه، سی‌تی‌اسکن (C.TScan)، آندوسکوپی و سایر آزمایش‌هاست.
پايگاه علمي، پزشكي، آموزشي مؤسسه تحقيقات، آموزش و پيشگيري سرطان (www.ncii.ir) انتشاراتی دارد که کمک می‌کنند به پرسش‌های پیگیری مراقبت‌ها و مسائل دیگر پاسخ داده شود. مطالعۀ مقالة به نام «رویارویی در بعد از عمل : زندگی بعد از درمان سرطان» برای شما مفید خواهد بود.
همچنين به شما توصيه مي‌كنيم گزیدۀ مقالات پايگاه علمي، پزشكي، آموزشي مؤسسه تحقيقات، آموزش و پيشگيري سرطان (www.ncii.ir) به نام «پیگیری مراقبت بعد از درمان سرطان: پرسش و پاسخ» را بخوانيد.

مواردی که می‌توانید بعد از اتمام دورۀ درمان از پزشک بپرسید:

• هر چند وقت يكبار به معاینۀ عمومی نياز دارم؟
• چه آزمایش‌هایی جهت پیگیری درمان به من پیشنهاد می‌کنید؟
• هنگام معاینات عمومی چه مشکلات و یا عوارضی را باید به شما اطلاع دهم؟

مراجع حمایتی
آگاهی از اینکه شما سرطان مری دارید می‌تواند زندگی شما و نیز زندگی كساني را که به شما نزدیک هستند تغییر دهد. سروکار داشتن با این تغییرات معمولاً بسیار مشکل است. این امر بسیار طبیعی است که شما، خانوادۀ شما و دوستان شما براي غلبه‌ بر ناراحتي‌هايي كه آگاهي از ابتلا به سرطان با خود می‌آورد، نیاز به کمک داشته ‌باشید.

• نگرانی‌ها دربارۀ درمان و مهار عوارض جانبی، ماندن در بیمارستان و هزینه‌های پزشکی بسیار طبیعی است. شما همچنین شاید نگران مراقبت از خانوادۀ خود، حفظ شغل، و یا ادامۀ فعالیت‌های روزانۀ خود باشید. اینها مواردی است که شما جهت دریافت حمایت می‌توانید به آنها مراجعه کنید:
• پزشکان، پرستاران و دیگر اعضای گروه خدمات پزشكي می‌توانند پاسخگوی شما دربارۀ درمان، کار کردن و یا دیگر فعالیت‌ها باشند.
• مددکاران اجتماعی با مشاوران می‌توانند به شما در مواقعی که نیاز دارید تا دربارۀ احساسات و نگرانی‌های خود حرف بزنيد، کمک کنند. در اغلب موارد، مددکاران اجتماعی می‌توانند منابعی را جهت کمک‌های مالی، رفت‌وآمد، مراقبت‌ درمنزل و یا حمایت‌های عاطفی به شما پیشنهاد کنند.
• گروه‌های حمایتی نیز آمادة کمک هستند. در این گروه‌ها، بیماران و اعضای خانوادۀ آنها با بیماران دیگر و اعضای خانواده‌شان براي مبادله آنچه دربارۀ غلبه بربیماری و عوارض درمان یاد گرفته‌اند، ديدار می‌‌کنند. این گروه‌ها می‌توانند حمایت‌های خود را به صورت رودررو، از طریق تلفن، و یا از طریق اینترنت ارائه کنند. بد نيست با يكي از اعضاي گروه خدمات پزشكي خود دربارۀ یافتن گروه حمایتی صحبت کنید.
• براي اطلاع از توصیه‌هایی برای مقابله با سرطان، می‌توانید پايگاه علمي، پزشكي، آموزشي مؤسسه تحقيقات، آموزش و پيشگيري سرطان (www.ncii.ir) به نام «صرف زمان: حمایت برای افراد سرطانی» را بخوانيد.

شرکت در تحقیقات سرطان
شرکت در تحقیقات سرطاندر سراسر کشور، پزشکان در حال انجام انواع مختلفی از پژوهش‌های بالینی هستند (مطالعات تحقیقاتی که افراد به‌صورت داوطلبانه در آن شرکت می‌کنند). پژوهش‌های بالینی جهت پاسخگویی به پرسش‌های مهم و نیز درک اینکه آیا راهكارهاي جدید، ایمن و مؤثرند یا نه، طراحی شده‌اند.
تحقیقات تاکنون به پیشرفت‌هایی نائل شده‌اند، و براي بيش‌تر زنده ماندن به بيماران كمك كرده‌اند این پژوهش‌ها همچنان ادامه دارد، و محققان مي‌كوشند شيوه‌های بهتری براي مراقبت از افراد مبتلا به سرطان مری بیابند:

• عمل جراحی: جراحان در حال مطالعه هستند که چگونه برش‌های کوچک را جايگزين برش‌های بزرگ کنند. جراح، برش‌های کوچکی در ناحیۀ گردن، قفسۀ سینه و شکم ایجاد می‌کند، و درون قفسۀ سینه را با یک لاپارواسکوپ مشاهده می‌کند و مری سرطاني را برمی‌دارد.
• شیمی‌درمانی و درمان بیولوژیک: در حال حاضر، مؤسسة ملي سرطان (www.cancer.gov) از تحقيق درمان بیولوژیک (آنتی‌بادی تک دودمانی) که همراه شیمی‌درمانی انجام می‌شود حمایت مالی می‌کند.
• مراقبت‌های حمایتی: پزشکان همچنین در حال آزمایش شیوه‌هایی به‌منظور مقابله با مشکلات ناشی از سرطان و درمان آن هستند.
• حتی اگر این پژوهش‌ها برای شرکت‌كنندگان مستقیماً فایده‌ای نداشته ‌باشند، لااقل نقش مهمی در کمک به پزشکان جهت آگاهی بیشتر از سرطان و شیوۀ مهار آن داشته‌اند. اگرچه پژوهش‌های بالینی گاهی خطرهايي برای بیماران دربردارند، اما پزشکان نهایت تلاش خود را براي مقابله آن خطرها به‌کار می‌برند.
• شرکت در مطالعات تحقیقاتی درمان سرطان

یافتن پزشک، گروه‌های حمایتی، و سازمانها دیگر

• در صورت ابتلا به سرطان، چگونه پزشک و یا امکانات درمانی بیابید
• گروه‌های حمایتی سرطان: پرسش و پاسخ
• سازمان‌های ملی که خدماتی به افراد مبتلا به سرطان و خانوادۀ آنها ارائه می‌دهند.
• درمان سرطان و مراقبت‌های حمایتی
• پرتودرمانی و شما
• پرتودرمانی چیست؟ آنچه باید دربارۀ پرتودرمانی خارجی بدانید
• پرتودرمانی چیست؟ آنچه باید دربارۀ پرتودرمانی از فاصلۀ نزدیک بدانید (نوعی از پرتودرمانی داخلی)
• شما و شیمی‌درمانی
• درمان فتودینامیک برای سرطان: پرسش و پاسخ.
• نکات مربوط به تغذیه برای بیماران سرطانی.

کنار آمدن با سرطان

• صرف زمان: حمایت از مبتلايان به سرطان
• مدیریت عوارض جانبی پرتودرمانی: هنگام احساس ضعف و خستگی چه باید کرد (خستگی مفرط)

زندگی پس از درمان سرطان

• بعد از عمل: زندگی بعد از درمان سرطان
• پیگیری مراقبت‌ها بعد از درمان سرطان: پرسش‌ها و پاسخ‌ها
• رو به جلو: شیوه‌هایی که می‌توانید بر سرطان اثر بگذارید.

سرطان پیشرفته یا عود کننده

• کنار آمدن با سرطان پیشرفته
• وقتی سرطان عودمی‌کند

درمان تکمیلی

• به درمان تکمیلی و جایگزین بينديشيم: راهنمایی برای مبتلايان به سرطان
• درمان تکمیلی و جایگزین در درمان سرطان: پرسش وپاسخ

مراقبت‌ها

• وقتی عزیز شما تحت درمان سرطان است: حمایت از مراقب‌ها
• وقتی عزیز شما سرطان پیشرفته دارد: حمایت از مراقب‌ها
• رو به جلو: وقتی عزیز شما دوره درمان سرطان را کامل کرده‌ است.
• مراقبت از مراقب: حمایت از مراقبین سرطان

[poune]

آنچه باید دربارۀ تومورهای مغزی بدانید
What You Need To Know About Brain Tomurs

درباره این مقاله
این مقاله دربارة تومورهایی است که در مغز شروع می‌شود (تومورهای مغزی اولیه).
این مقاله تنها در مورد تومورهای مغزی اولیه است؛ سرطانی که از قسمت دیگر بدن به مغز گسترش مي‌یابد، با تومورهای مغزی اولیه متفاوت است.
سرطان ریه، سرطان پستان، سرطان کلیه، ملانوم، و دیگر انواع سرطان معمولاً به مغز گسترش مي‌یابند. زمانی‌که این امر اتفاق مي‌افتد، این تومورها، تومورهای مغزی متاستاتیک نامیده مي‌شوند.
افراد مبتلا به تومورهای مغزی متاستاتیک گزینه‌های درمانی متفاوتی دارند. درمان اساساً به این بستگی دارد که سرطان در کجا آغاز شده است. به‌جای این مقاله، اگر بخواهید، مي‌توانيد گزیدة مقالات پايگاه علمي، پزشكي و آموزشي مؤسسة تحقيقات، آموزش و پيشگيري سرطان (www.ncii.ir) را دربارة سرطان متاستاتیک مطالعه کنید.
این مقاله در مورد تشخیص، درمان و مراقبت‌های حمایتی به شما اطلاعات مي‌دهد؛ آگاهی از مراقبت‌های پزشکی در تومور‌های مغزی، به شما کمک مي‌کند تا نقش مؤثری در انتخاب مراقبت از خود داشته باشید.
این مقاله شامل فهرستی از سؤالات است که مي‌توانيد از پزشک خود بپرسید. بسیاری از مردم فکر می‌کنند که به‌همراه داشتن فهرستی از سؤالات هنگام ديدار پزشک مفید است؛ برای فراموش نكردن آنچه پزشک به شما می‌گوید می‌توانید یادداشت‌برداری کرده یا از ضبط صوت استفاده کنید؛ همچنین می‌‌توانید یکی از اعضای خانواده و یا یکی از دوستانتان را جهت یادداشت‌برداری، پرسیدن سؤال یا فقط گوش‌دادن به صحبت‌هاي پزشك با خود ببرید.
برای آگاهي از جدیدترین اطلاعات دربارة سرطان مغز، لطفاً به پايگاه ما: http://www.ncii.ir مراجعه کنید.

مغز

مغز تودۀ نرم و اسفنجی از بافت‌ها است، كه محافظت می‌شود توسط:

• استخوان جمجمه
• سه لایه نازک از بافت‌ها، مننژها یا آبشامه (Meninges)
• مایع آبکی (مایع مغزی نخاعی) که در فضای بین مننژها و در فضاهای داخل مغز (بطن‌های مغز) جریان دارد.

مغز کارهایی را که تصميم به انجام آن مي‌گيريم (مانند راه ‌رفتن و یا حرف‌ زدن) و کارهایي را که بدن ما بدون فکر کردن انجام می‌دهد (مانند تنفس) هدایت مي‌كند. مغز همچنین مسئول حواس پنجگانة ما (بینایی، شنوایی، بساوايي، چشایی و بویایی)، حافظه، احساسات، و شخصیت ما است و شبکه‌ای از عصب‌ها، پیام‌ها را از مغز به بقیه‌ بدن و بالعکس می‌رسانند؛ برخی عصب‌ها مستقیماً از مغز به چشم‌ها، گوش‌ها، و دیگر قسمت‌های سر می‌روند؛ عصب‌هاي ديگر در درون نخاع قرار دارند تا مغز را به دیگر قسمت‌های بدن وصل كنند.
در داخل مغز و ستون فقرات، سلول‌های گلیال (Glial )، سلول‌های عصبی را محاصره مي‌كنند و آنها را در مکان خود ثابت نگه می‌دارند.

سه بخش مهم در مغز فعالیت‌های مختلفی را کنترل مي‌كنند:

مخ: مخ از اطلاعات داده شده توسط حواس استفاده مي‌كند تا به ما بگوید در اطراف ما چه می‌گذرد و بدن ما چگونه بايد به آنها پاسخ دهد. این بخش از مغز، کنترل‌کنندۀ مطالعه، تفکر، یادگیری، صحبت، و احساسات است.
مخ به نیمکره‌های مغزی چپ و راست تقسیم می‌شود. نیمکره راست عضلات سمت چپ و نیمکره چپ عضلات سمت راست بدن را کنترل مي‌كند.

مخچه: مخچه تعادل در راه رفتن و ایستادن و دیگر فعالیت‌های پیچیده را کنترل مي‌كند.

ساقة مغز: ساقة مغز، مغز را به ستون فقرات متصل مي‌كند؛ وظيفة این بخش کنترل تنفس، حرارت بدن، فشار خون، و دیگر عملکردهای اساسی بدن است.


درجات تومور و انواع آن
درجة تومور
انواع تومورهای اولیة مغز
هنگامی‌که بیش‌تر سلول‌های طبیعی، پیر و یا آسیب‌دیده می‌شوند، از بین مي‌روند و سلول‌های جدیدي جای آنها را می‌گیرند. برخی اوقات، این فرآیند اشتباه پیش می‌رود؛ سلول‌های جدید در هنگامی‌که بدن به آنها نیاز ندارد تشکیل مي‌شوند و سلول‌های پیر و یا آسیب‌ دیده عادی ازبین نمی‌روند. توليد سلول‌های اضافی اغلب تشکیل توده‌ای از بافت را می‌دهد، که به آن رشد زائد و یا تومور اطلاق می‌شود؛ تومورهای اولیة مغز می‌توانند خوش‌خیم و یا بدخیم باشند.

تومورهای خوش‌خیم مغزی دارای سلول‌های سرطانی نيستند.

• معمولاً تومورهای خوش‌خیم قابل برداشتن هستند و به ندرت دوباره رشد می‌کنند.
• تومورهای مغزی خوش‌خیم معمولاً دارای مرز و یا لبة مشخصی هستند. سلول‌های تومورهای خوش‌خیم به ندرت بافت‌های اطراف خود را مورد هجوم قرار می‌دهند و در دیگر قسمت‌های بدن گسترش نمی‌یابند. به هرحال، تومورهای خوش‌خیم می‌توانند با فشار بر نقاط حساس مغز باعث مشکلات جدی در سلامتي شوند.
• برخلاف تومورهای خوش‌خیم بیش‌تر قسمت‌های ديگر بدن، برخي اوقات تومورهای مغزی خوش‌خیم زندگی فرد را تهدید مي‌كنند.

تومورهای مغزی بدخیم (که سرطان مغزی نیز نامیده‌ می‌شود) حاوی سلول‌های سرطانی هستند:

• تومورهای مغزی بدخیم عموماً جدی‌تر و اغلب تهدیدی برای زندگی محسوب می‌شوند.
• احتمال دارد سریع‌تر رشد و تجمع کرده یا به بافت‌های مغزی مجاور حمله كنند.
• سلول‌های سرطانی ممکن است از تومورهای مغزی بدخیم بیرون آيند و در دیگر قسمت‌های مغز و یا نخاع گسترش یابند، ولي به‌ندرت در دیگر قسمت‌های بدن گسترش می‌یابند.

درجه بندی تومور
پزشکان، تومورهای مغزی را براساس درجه آنها دسته‌بندی مي‌كنند؛ تومور درجه یک، توموري است که سلول‌هايش در زیر میکروسکوپ قابل رؤيت باشند.

درجه يك: بافت خوش‌خیم است. سلول‌ها تقریباً شبیه سلول‌های طبیعی مغزی هستند و به آرامی رشد می‌کنند.

درجه دو: بافت بدخیم است و در مقایسه با تومورهای درجه1، سلول‌ها شباهت کم‌تری به سلول‌های طبیعی دارند.

درجه سه: بافت‌ بدخیم، سلول‌هایی دارد که با سلول‌های طبیعی متفاوت است؛ سلول‌های غیرطبیعی فعالانه رشد مي‌كنند (آناپلاستیک Anaplastic).

درجه چهار : بافت‌های بدخیم سلول‌هایی بسیار شبیه به سلول‌های غیرطبیعی با تمایل به رشد سریع، دارند.
سلول‌های تومور‌های درجه پایین (درجه يك و دو) طبیعی‌تر به‌نظر مي‌رسند، و عموماً کندتر از سلول‌های تومورهای درجه بالا (درجه سه و چهار) رشد می‌کنند.
در طی زمان، یک تومور درجه پایین ممکن است تبدیل به تومور درجه بالا شود. به هرحال، اين تغییر اغلب در بین بزرگسالان بیش‌تر از کودکان اتفاق می‌افتد.
مي‌توانيد گزیدة مقالات سرطان پايگاه علمي، پزشكي و آموزشي مؤسسة تحقيقات، آموزش و پيشگيري سرطان (www.ncii.ir) به نام درجة‌ تومور را مطالعه کنید.
انواع تومورهای مغزی اولیه
انواع مختلفی از تومورهای مغزی اولیه وجود دارند؛ تومورهای مغزی اولیه براساس نوع سلول‌ها و یا قسمتی از مغز که در آن شروع به رشد می‌کنند، نامگذاری می‌شوند. برای مثال، بیش‌تر تومورهای مغزی اولیه در سلول‌های گلیال (Glial) شروع می‌شوند. این نوع تومور گلیوم (Glioma) نامیده می‌شود.

شایع‌ترین انواع تومورهای مغزی دربزرگسالان عبارتند از:

آستروسیتوما(Astrocytoma): اين تومور درسلول‌های گلیال (Glial) ستاره‌اي شكل، که آستروسیت (Astrocytes) نامیده می‌شوند، شروع می‌شود. این تومور می‌تواند در هر درجه‌ای باشد، در بزرگسالان، یک آستروسیتوما (Astrocytoma) اغلب در مخ به‌وجود آورد.

• آستروسیتومای درجه يك و دو: گلیوم (Glioma) درجه پایین نیز نامیده مي‌شود.
• آستروسیتومای درجه سه: آستروسیتومای آناپلاستیک نیز نامیده می‌شود.
• آستروسیتومای درجه چهار: گلیوبلاستوما (Gliblastoma ) و یا گلیوم آستروستیک بدخیم هم نامیده می‌شود.

منینژیوم(Meningioma): اين تومور در مننژ (Meninnges) بروز مي‌کند. این نوع تومور می‌تواند درجه يك، دو یا سه باشد. معمولاً به صورت خوش‌خیم (درجه یک) شروع مي‌شود و به‌آرامی رشد می‌کند.

الیگودندروبلاستوما (Oligodendroglimoa): اين تومور در سلول‌های مادة چرب پوشش‌دهندة عصب‌ها، كه آن را محافظت می‌کند، بروز می‌کند. این اتفاق معمولاً در مخ رخ می‌دهد؛ این بیماری در افراد میانسال شایع‌تر است و می‌تواند در درجات دو و سه باشد.

شایع‌ترین انواع تومورهای مغزی درکودکان عبارتند از:

مدولوبلاستوما (Medulloblastoma ): اين تومور معمولاً در مخچه بروز مي‌کند و به تومور اولیه نوروآکتودرمال (Neuroectodermal ) معروف است. این تومور درجه چهار است.

آستروسیتومای درجه يك و یادو: در کودکان، این تومور درجه پایین در هر قسمتي از مغز ممکن است بروز کند. شایع‌ترین آستروسیتوما در کودکان، آستروسیتوم پیلوسیتیک جوانان است. تومور این بیماری درجه يك است.

تومور اپاندیموم (Ependymoma): اين تومور درسلول‌هایی که حفرة مغز و یا کانال مرکزی نخاع را می‌پوشانند بروز می‌کند. این نوع بیماری در کودکان و نوجوانان شایع‌تر است و می‌تواند درجه يك، دو و یا سه باشد.

گلیوم ساقه مغز (Brain Stem Glioma): اين تومور در پایین‌ترین قسمت مغز بروز مي‌كند و می‌تواند درجه پایین و یا بالا باشد. شایع‌ترین نوع آن گلیوم منتشر داخل پل مغز است.
می‌توانید جهت کسب اطلاعات بیش‌تر دربارۀ انواع تومورهای مغزی به پايگاه http://www.ncii.ir مراجعه کنید.

عوامل خطرزا
هنگامی‌که به شما می‌‌‌گویند دچار تومور مغزی شده‌ايد، طبیعی است اگر با خود بیاندیشید چه عاملی باعث بروز بیماری در شما شده است؛ اما هیچ‌کس علت دقیق تومورهای مغزی را نمی‌داند. پزشکان به‌ندرت می‌توانند توضیح دهند که چرا یک فرد دچار تومور مغزی مي‌شود ولی دیگری نمی‌شود.
محققان در حال مطالعه هستند که ببينند آیا افراد دارای عوامل خطرزا خاص، به نسبت دیگران، بيش‌تر در معرض خطر ابتلا به تومور مغزی هستند يا خير؛ عامل خطرزا آن چیزی است که احتمال ابتلا به یک بیماری را افزایش مي‌دهد.

در مطالعات به عوامل خطرزا زیر برای تومورهای مغزی دست یافته‌اند:

• پرتوي یونیزه‌کننده: پرتوي یونیزه‌کننده‌اي که از اشعه‌های ايكس در دوزهای بالا (از قبیل پرتودرمانی با یک دستگاه بزرگ که پرتوهایی به ناحیه سر مي‌دهد) و دیگر منابع ساطع مي‌شود می‌تواند باعث صدمه به سلول‌ها شده منجر به ايجاد یک تومور شود. افرادي که در معرض پرتوهای یونیزه کننده قرار می‌گیرند، خطر ابتلای آنها به تومور مغزی، از قبیل مننژیم و گلیوم، بیش‌تر است.
• پیشینة خانوادگی: به‌ندرت اتفاق می‌افتد که تومورهای مغزی در چند نسل از يك خانواده بروز كند؛ تنها تعداد بسیار کمی از خانواده‌ها، چندین عضو مبتلا به تومور مغزی دارند.

محققان در حال مطالعه این نکته هستند که آیا استفاده از تلفن همراه، داشتن جراحات در ناحیة سر، و یا قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی خاص در محل کار و یا میدان‌های مغناطیسی، عوامل خطرزای مهمی هستند یا نه؛ مطالعات هنوز ارتباط مداومی بین این عوامل بروز بیماری خاص و تومورهای مغزی نشان نداده‌اند، اما بايد مطالعات بیش‌تری در اين مورد انجام گيرد.

علائم بیماری
علائم تومور مغزی بستگی به اندازه تومور و محل آن دارد. علائم هنگامی‌ بروز مي‌كنند که تومور بر عصب‌های یک قسمت از مغز فشار آوردند و یا به آن صدمه بزنند. علاوه بر این، علائم ممکن است هنگامی آشكار شوند که تومور، مانع جریان مایع در داخل یا اطراف مغز، و یا تجمع مایع موجب تورم مغز شود. موارد زیر رایج‌ترین علائم تومورهای مغزی هستند:

• سردردها (که معمولاً در اوايل صبح شدیدتر هستند)
• حالت تهوع و استفراغ
• تغییرات در صحبت، بینایی و شنوایی
• مشکلات در تعادل و راه‌ رفتن
• تغییرات در خلق، شخصیت، و توانایی تمرکز
• مشکلات در حافظه
• انقباض ماهیچه‌ای (صرع یا تشنج)
• خواب‌رفتگی و یا سوزش در بازوها و پاها

اغلب اوقات، این علائم به‌علت وجود تومور مغزی نيستند و برخی دیگر از مشکلات سلامت نیز مي‌توانند باعث بروز این علائم شوند. اگر شما دارای هر يك از این علائم هستيد، بایستی با پزشک خود مشورت کنید تا این مشکلات تشخیص داده شده درمان شوند.

تشخیص بیماری
اگر شما دارای علائمی هستند که از احتمال وجود تومور مغزی خبر می‌دهد، پزشک بایستی یک معاینه فیزیکی از شما به‌عمل آورد و سؤالاتی دربارة سابقة بيماري‌هاي شخصي و خانوادگیتان بپرسد.

• معاینة دستگاه عصبي: پزشک بینایی، شنوایی، هوشیاری، قدرت عضلات، هماهنگی، و (رفلکس‌ها) شما را بررسی مي‌كند و همچنین چشم‌هایتان را جهت بررسی تورمی که در اثر فشار یک تومور بر عصبی که چشم را به مغز وصل می‌نماید به‌وجود می‌آید، مورد معاینه قرار می‌دهد.
• ام‌آر‌آی (MRI): دستگاه بزرگي مجهز به آهنربای قوی، که به کامپیوتر متصل است، جهت عکس‌برداری دقیق از نواحی مختلف سر مورد استفاده قرار مي‌گیرد. برخی اوقات رنگ مخصوصی (مادة حاجب) هم به داخل رگ‌های خونی در بازو یا دست شما تزریق می‌شود، تا کمک کند تفاوت‌های بافت‌های مغز بیش‌تر نشان داده ‌شوند؛ اين عکس‌ها می‌توانند نواحی غیرعادی، از قبیل تومور، را نشان دهند.
• سی‌تی‌اسکن (CT Scan): دستگاه اشعة ايکس، متصل به کامپیوتر، یک‌سری عکس‌های دقیق از سر شما می‌گیرد؛ گاهي مادة حاجب نيز به داخل رگ‌های بازو یا دست شما تزریق مي‌شود. ماده حاجب باعث می‌شود كه نواحی غیرعادی راحت‌تر دیده‌شوند.

پزشک شما ممکن است دستور آزمایش‌هاي دیگری را نیز بدهد:

• آنژیوگرام (Angiogaram): مواد رنگی که به داخل جریان خون تزریق می‌شود موجب می‌شود كه رگ‌های خونی مغز در اشعه ايكس نشان داده شوند؛ اگر تومور در مغز وجود داشته‌باشد، اشعه ايكس تومور و یا رگ‌های خونی که آن تومور را تغذیه می‌کنند نشان می‌دهد.
• نمونه‌برداری از مایع مغزی نخاعی: پزشک از مایع مغزی نخاعی شما (مایعی که فضا‌های داخل و اطراف مغز و نخاع را پر می‌کند) نمونه‌برداری مي‌كند. این فرآیند با بی‌حسی موضعی انجام می‌شود. پزشک از یک سوزن بلند نازک، جهت برداشتن مایع از داخل قسمت پایینی ستون فقرات، استفاده می‌کند. نمونه‌برداری از نخاع حدود 30 دقیقه طول می‌کشد. شما بایستی برای چندین ساعت بعداز نمونه‌برداری به پشت دراز بکشید تا دچار سردرد نشوید. اين مایع جهت كشف سلول‌های سرطانی و یا دیگر علائم بیماری، در آزمایشگاه مورد مطالعه قرار می‌گیرد.
• نمونه‌برداری: به برداشتن بافت‌ها، جهت بررسی وجود سلول‌های تومور، نمونه‌برداری می‌گویند؛ آسیب‌شناس جهت كشف سلول‌های سرطاني، به بررسي سلول‌هاي غيرعادي زیر میکروسکوپ می‌پردازد. نمونه‌برداری می‌تواند سرطان، تغییر بافت منجر به سرطان و يا دیگر شرایط غيرعادي را نشان دهد؛ اين روش تنها راه مطمئن جهت تشخیص تومور مغزی، اطلاع از درجه آن وبرنامه‌ریزی درمان است.

جراح می‌تواند جهت بررسی سلول‌های توموری، به دو طریق به بافت‌ها دست بیاید:

• نمونه‌برداری در هنگام درمان: جراح زمانی‌که در حال جراحی جهت برداشتن تمام يا قسمتي از تومور است، نمونه‌برداری مي‌كند. بخش جراحی را مطالعه کنید.
• نمونه‌برداری استریو تاکتیک (Stereotactic ): اين كار با بي‌حسي موضعي يا بيهوشي كامل انجام مي‌گيرد؛ ابتدا يك كلاه از جنس سخت بر سر بيمار مي‌گذارند، سپس جراح برش کوچکی در پشت سر ایجاد کرده و با مته سوراخ کوچکی در جمجمه ایجاد مي‌كند؛ جهت هدایت سوزن از طریق سوراخ به مکان تومور از CT و یا MRT استفاده می‌شود و جراح نمونه‌ای از بافت را توسط سوزن بیرون می‌آورد؛ زمانی‌که تومور به‌طور عمیقی در داخل مغز و یا در قسمتی از مغز باشد، به‌نحوي كه نتواند تحت عمل جراحی قرار گیرد، از نمونه‌برداري سوزن استفاده مي‌‌شود.

اگر تومور در ساقه مغز و یا بخش معین دیگری باشد، جراح نمي‌تواند بدون آسیب ‌رساندن به بافت‌های طبیعی مغز، از تومور نمونه‌برداری كند؛ در این شرايط، پزشک جهت آگاهي هر چه بیش‌تر از تومور مغز، از CT و یا MRI و یا دیگر آزمايش‌هاي تصویربرداری استفاده مي‌كند.

فردی که نیاز به بيوپسي دارد، مي‌تواند از پزشک این سؤالات را بپرسد:

• چرا نیاز به نمونه‌برداری دارم و نتایج نمونه‌برداري برنامة درمانم را تا چه حد تحت‌تأثیر قرار می‌دهد؟
• چه نوع نمونه‌برداری روي من انجام مي‌گيرد؟
• چقدر طول می‌کشد؟ آیا هوشیار خواهم بود؟ آیا درد دارد؟
• تا چه ميزان احتمال عفونت و خونریزی بعداز نمونه‌برداری وجود دارد؟ آیا خطرات دیگری هم وجود دارد؟
• بعد از چه مدتی نتایج را دریافت مي‌كنم؟
• اگر دارای تومور مغزي می‌باشم، دربارۀ درمان با چه كسي بايد صحبت كنم و چه زماني؟

درمان
جراحی
پرتودرمانی
شیمي‌درمانی
افرادی که دارای تومور مغزی هستند، چند گزینة درمان در اختیار دارند؛ این گزینه‌ها عبارتند از جراحی، پرتودرمانی، و شیمي‌درمانی. بسیاری از بيماران ترکیبی از این درمان‌ها را دریافت مي‌كنند.

انتخاب نحوۀ درمان اساساً بستگی به موارد زیر دارد:

• نوع و درجۀ تومور
• مکان تومور درمغز
• اندازۀ آن
• سن و سلامت عمومی

برای برخی از انواع سرطان مغز، پزشک بايد بداند آیا سلول‌های سرطانی در مایع مغزی نخاعی نیز وجود دارند يا نه.
پزشک می‌تواند گزینه‌های درمانی، نتایج احتمالی و عوارض جانبی را برای شما تشریح كند. از آنجا که درمان سرطان معمولاً به سلول‌ها و بافت‌های سالم نیز آسیب می‌رساند، عوارض جانبی هم بسیار شایع هستند. بنابراين قبل از آغاز درمان، از تیم خدمات پزشكي خود درباره عوارض جانبی احتمالی و اینکه در چه صورت درمان مي‌تواند فعالیت‌های طبیعی شما را تغییر دهد، سؤال کنید. شما به كمك تیم خدمات پزشكيتان می‌توانید برنامة‌ درمانی طراحی کنید که نیازهای پزشکی و شخصی شما را برآورده كند.
اگر مي‌خواهيد در مورد شرکت در پژوهش‌های بالینی، مطالعة تحقیقاتی شیوه‌های جدید درمان، اطلاعاتي به‌دست آوريد، به بخش شرکت در تحقیقات سرطان مراجعه کنید.
پزشک ممکن است شما را به نزد یک متخصص بفرستد، و یا اینکه شما چنین درخواستی از او داشته باشید؛ متخصصین درمان تومورهای مغزی عبارتند از: متخصص بیماری‌‌‌های مغز و اعصاب، جراح مغز و اعصاب، سرطان‌‌‌شناس تومورهای مغزی، ‌‌‌راديوتراپيست آنكولوژيست (Radiation Oncologist) و رادیولوژیست عصبی.
گروه خدمات پزشكي همچنین شامل یک پرستار سرطان‌‌‌شناس، كارشناس تغذیه، مشاور بهداشت روان، مددکار اجتماعی، فیزیوتراپیست یا توان درمانگر، یک درمانگر شغلی و گفتار درمان، و نیز یک متخصص درمان فیزیکی است؛ کودکان هم شايد به یک مربی جهت کمک به انجام تكاليف درسيشان نياز داشته‌باشند. (اطلاعات بیش‌تري در مورد درمانگرها و مربیان به شما ارائه می‌دهد)

شايد لازم باشد قبل از شروع درمان، این سؤالات را از پزشکتان بپرسید.

• به چه نوع تومور مغزی مبتلا هستم؟
• این تومور خوش‌خیم است یا بدخیم؟
• درجة تومور چند است؟
• چه گزینه‌های درمانی دارم و کدام را توصیه می‌کنید؟ چرا؟
• مزاياي احتمالی هر کدام از گزینه‌های درمان چه هستند؟
• برای آماده شدن جهت درمان چه کاری می‌توانم و بايد انجام دهم؟
• آیا نیازي هست که در بیمارستان بستری شوم؟ اگر چنین است، برای چه مدت؟
• خطرات و عوارض جانبی احتمالی هر کدام از گزینه‌های درمانی چه هستند؟ چگونه با عوارض جانبی آن‌ها كنار بيايم؟
• هزینة احتمالی درمان چقدر است و آیا بیمه آن را تحت‌پوشش قرار می‌دهد؟
• درمان چگونه بر فعالیت‌های عادي من اثر می‌گذارد؟ چقدر احتمال دارد که بعد از درمان دوباره مجبور به یادگيري چگونه راه ‌رفتن، حرف زدن، خواندن و یا نوشتن شوم؟
• آیا شركت در تحقيقات براي من مناسب است؟
• آیا می‌توانید پزشکان دیگری را توصیه کنید که گزینة دومی را به‌جاي گزینه‌‌های درمانی من ارائه دهند؟
• هرچند وقت یک‌بار بایستی معاینة عمومی شوم؟

جراحی
جراحی اولین شیوة معمول برای درمان اغلب تومورهای مغزی است. براي جراحی بایستی بیهوشی عمومی دریافت كنيد و قبلاً هم موی سر خود را بتراشید؛ البته هميشه نیازی به تراشیدن تمامی سر خود نداريد.
جراحی جهت بازکردن جمجمه را كرانيوتومي Craniotomy مي‌نامند؛ براي اين كار جراح برشي در پوست سر شما ایجاد كرده و از اره مخصوصي براي بريدن مقداری از استخوان جمجمه استفاده مي‌كند.
گاهي ممکن است هنگامی‌که جراح تمامی تومور مغز يا بخشي از آن را برمی‌دارد به هوش باشید؛ جراح تا مقدار ممکن تومور را بر می‌دارد و از شما خواسته مي‌شود که مثلاً پای خود را حرکت دهيد، بشمرید، یا الفبا را بگوييد و یا یک داستان نقل كنيد. توانایی شما در انجام این دستورها به جراح کمک می‌کند تا از بخش‌های مهم مغز مراقبت كند.
بعد از اینکه تومور برداشته‌ شد، جراح سوراخ جمجمه را با تکه‌ای از استخوان و یا با تكه فلز می‌پوشاند و سپس برش پوست را بخيه مي‌زند.
برخی مواقع جراحی غیرممکن است، مثلاً اگر تومور در ساقه مغز و یا بخش خاص دیگری باشد، جراح ممکن است قادر نباشد بدون آسیب رساندن به بافت‌های طبیعی مغز، تومور را بردارد. اين افراد ‌که نمی‌توانند مورد جراحی قرار گیرند، بايد پرتودرمانی و یا دیگر درمان‌ها را دریافت كنند.در چند روز اول پس از جراحي ممكن است سردرد داشته باشيد و يا احساس بيقراري كنيد در اين‌صورت دارو مي‌تواند معمولاً درد را كنترل كند.
قبل از جراحی، بایستی برنامة کاهش درد را با گروه پزشكي خود در میان بگذارید . بعد از جراحی، تیم شما می‌تواند، در صورتی‌که نیاز به تسکین درد بیش‌تری داشته‌باشد، برنامة خود را با شما تنظیم كند.
شما همچنین ممکن است گاهي احساس خستگی و یا ضعف کنید. زمان مورد نیاز برای دورة نقاهت در افراد مختلف متفاوت است. ممکن است چند روزی را هم در بیمارستان سپری کنید.
برخی مشکلات غیرمعمول ديگر نیز بعد از جراحی تومور مغزی اتفاق مي‌افتد. مغز ممکن است متورم شده یا مایع در جمجمه جمع شود. گروه پزشكي شما، علائم تورم و یا تجمع مایع را کنترل كند؛ به ‌طور مرتب در شما مورد بررسي قرار مي‌دهد. شما ممكن است براي كمك به كاهش تورم استروئيد (كورتن) دريافت كنيد.
جهت بیرون کشیدن مایع، شايد به جراحي دومي هم نیاز باشد. جراح یک لولة باريك بلند در بطن مغز قرار مي‌دهد. (برای برخی افراد، شانت قبل از انجام عمل جراحی تعبيه مي‌شود) لوله از زیرپوست به قسمت دیگري از بدن ـ معمولاً به شکم ـ وصل می‌شود. مایع اضافه از مغز بیرون کشیده ‌شده به داخل شکم ریخته می‌شود. برخی اوقات هم مایع به داخل قلب ریخته می‌شود.
عفونت مشکل دیگری است که ممکن است بعد از جراحی اتفاق بیفتد، در اين‌صورت گروه درماني به شما آنتی‌بیوتیک می‌دهد.
جراحی مغز گاهي مي‌تواند به بافت‌های سالم نیز آسیب برساند؛ آسیب مغزی ممکن است یک مشکل جدی باشد و مي‌تواند باعث بروز مشکلاتی در فکر کردن، دیدن، و یا صحبت ‌کردن شود. برخی اوقات هم اين آسیب مغزي دائمی و يا طولاني است. و شايد به توان درمانگری، گفتار درمانی، و یا درماني شغلی نیاز داشته‌ باشید. به بخش بازتوانی مراجعه کنید.

شما بهتر است در مورد جراحي این سؤال‌ها را از پزشکتان بپرسید:

• آیا جراحی رابه من پیشنهاد می‌کنید؟
• بعد از عمل چه احساسی خواهم داشت؟
• اگر احساس درد داشته‌ باشم، شما چه کاری برای من انجام خواهید داد؟
• چه مدت در بیمارستان بستری خواهم بود؟
• آیا دچار عوارض طولانی‌مدت خواهم شد؟ آیا موهایم دوباره رشد خواهند کرد؟ آیا استفاده از فلز و یا پارچه، جهت جایگزینی استخوان جمجمه، عوارض جانبی خواهد داشت؟
• چه موقع می‌توانم فعالیت‌های روزمره خود را از سر بگیرم؟
• احتمال بهبودی کامل من چقدر است؟

پرتودرمانی
پرتودرمانی، با استفاده از اشعه ‌ايكس بسیار قوی، اشعه ‌گاما، و یا پروتون، باعث از بین بردن سلول‌های سرطانی مي‌شود.
پرتودرمانی معمولاً بعد از جراحی آغاز می‌شود. پرتو، سلول‌های توموری را که ممکن است در برخی بخش‌ها باقی مانده باشند از بین می‌برد. برخی اوقات، در مورد بيماراني که نمی‌توانند جراحی شوند، از پرتودرمانی استفاده مي‌كنند.
پزشکان جهت درمان تومورهای مغزی از انواع پرتودرمانی خارجی و داخلی استفاده می‌کنند.
• پرتودرمانی خارجی: اگر جهت درمان به یک درمانگاه و یا بیمارستان بروید، دستگاه بزرگی در خارج از بدن، اشعه‌های پرتو را به سر شما مي‌تاباند. از آنجايی‌که سلول‌های سرطانی مي‌توانند در بافت‌های سالم اطراف تومور نیز گسترش پیدا کرده‌ باشند، پرتو به تومور، بافت‌های مغزی اطراف و یا تمامی مغز نیز تابانده مي‌شود؛ همچنين برخی بيماران به تابش پرتو بر نخاع نيز نياز دارند. برنامة درمان به سن، نوع و اندازه تومور بستگي دارد. پرتودرمانی خارجی تفکیک شده (Fractionated External Beam Therapy) شايع‌ترين شیوة پرتودرمانی است، که برای افراد دارای تومور مغزی استفاده می‌شود. استفاده از دوز کامل پرتو در طول چندین هفته، به حفظ بافت‌های سالم در ناحیه تومور کمک می‌کند. معمولاً درمان پنج روز در هفته و به مدت چندین هفته است. یک ویزیت معمولی اغلب کم‌تر از یک ساعت و هر درمان فقط چند دقیقه طول می‌کشد.

برخی مراکز درمانی در حال بررسي روش‌هاي جديدی جهت به‌كارگيري پرتودرمانی خارجی هستند:

• پرتودرمانی با شدت سازمان یافته یا پرتودرمانی سه بعدی تطبیقی: در این نوع درمان از کامپیوتر جهت هدف‌گيري دقیق تومورها استفاده می‌شود، تا میزان آسیب به بافت‌های سالم کاهش یابد.
• پرتودرمانی با اشعه پروتون: به‌جای اینکه منبع پرتو اشعه ايكس باشد، منبع آن پروتون است و پزشک تومور را هدف اشعة‌ پروتون قرار می‌دهد. دوز تابش پرتو به بافت سالم از اشعة پرتون، کم‌تر از دوز اشعة ايكس است.
• پرتودرمانی استریوتاکتیک: پرتوهای باریکی از اشعه ايكس و یا اشعه گاما از زوایای مختلف به سمت تومور هدف‌گیری می‌شوند. برای این فرآیند، شما کلاهي از جنس سخت را به سر مي‌گذاريد. ممكن است درمان در يك نوبت (جرحي استريوتاكتيك) و یا چندین نوبت انجام مي‌گيرد.

پرتودرمانی داخلی (پرتودرمانی ایمپلنت و یا براکی‌تراپی): پرتودرمانی داخلی معمولاً برای درمان تومورهای مغزی رایج و در دست مطالعه است. پرتو از مادة رادیواکتیو موجود درایمپلنت‌هایی که دانه‌ها (Seeds) نامیده مي‌شوند، متصاعد مي‌شود. دانه‌ها در داخل مغز کار گذاشته مي‌شوند و برای ماه‌ها پرتوهایی متصاعد می‌کنند؛ بعد از تمام شدن پرتو، این دانه‌ها نیازی به برداشته ‌شدن ندارند.
برخی افراد بعد از درمان دچار عوارض جانبی کمی شده یا اصلاً دچار عوارض جانبی نمی‌شوند. در موارد نادری هم افراد تا چندین ساعت بعد از پرتودرمانی خارجی دچار حالت تهوع مي‌شوند. گروه پزشكي شما می‌تواند شیوه‌هایی ارائه دهد كه به شما برای غلبه بر این مشکل كمك كند. پرتودرمانی گاهي هم باعث مي‌شود شما بعد از هر درمان شديداً احساس خستگی کنید. البته استراحت کردن بسیار اهمیت دارد، اما پزشکان معمولاً به افراد توصیه می‌کنند تا آنجا که می‌توانند فعال باقی بمانند.
علاوه بر این، پرتودرمانی خارجی معمولاً باعث از دست دادن مو در آن قسمت از سر می‌شود که مورد درمان واقع شده است. معمولاً ظرف چندین ماه موها دوباره شروع به رشد می‌کنند. پرتودرمانی همچنین باعث مي‌شود که پوست سر و گوش‌ها قرمز، خشک و حساس شود. گروه خدمات پزشكي شما می‌تواند شیوه‌‌هایی را براي کاهش این مشکلات به شما پیشنهاد كند.
برخی اوقات پرتودرمانی باعث می‌شود که بافت مغز متورم شود. شما ممکن است دچار سردرد شويد یا احساس فشار کنید. گروه خدمات پزشكي شما می‌تواند مراقب علائم بروز این مشکلات باشد. آنها می‌توانند داروهایی را برای کاهش این ناراحتی‌ها تجويز كنند. پرتو گاهی بافت‌های سالم مغز را از بین می‌برد و اگرچه این امر بسیار نادر است، این عارضه جانبی می‌تواند باعث سردرد، تشنج و حتی مرگ شود.
پرتو ممکن است به غده هیپوفیز و دیگر قسمت‌های مغز آسیب برساند. برای کودکان، این عارضه باعث مشکلات یادگیری و كندي رشد و پیشرفت مي‌شود؛ علاوه بر این، پرتو خطر ايجاد تومورهای ثانویه را در مراحل بعدی زندگی افزایش می‌‌دهد.
مطالعة مقالة پايگاه علمي، پزشكي و آموزشي مؤسسة تحقيقات، آموزش و پيشگيري سرطان (www.ncii.ir) به نام «پرتودرمانی و شما» می‌تواند مفید باشد.

بهتر است قبلاً این سؤال‌ها را دربارۀ پرتودرمانی از پزشکتان بپرسید:

• چرا به این درمان نیاز دارم؟
• درمان چه موقع شروع می‌شود و چه موقع پایان می‌یابد؟
• در طی درمان چه احساسی خواهم داشت؟ آیا عوارض جانبی نیز وجود دارد؟
• برای مراقبت از خودم در طی درمان، چه کاری بايد و می‌توانم انجام دهم؟
• چگونه می‌توانم بفهمم که پرتودرمانی مؤثر بوده است؟
• آیا قادر خواهم بود در طی درمان به فعالیت‌های روزمره خود بپردازم؟

شیمي‌درمانی
گاهی اوقات از شیمي‌درمانی، يعني استفاده از داروها برای از بين بردن سلول‌های سرطانی، جهت درمان تومور‌های مغزی استفاده می‌شود. داروها به شیوه‌های زیر به بيمار داده‌ مي‌شود:

• خوراکی یا داخل وریدی: شیمي‌درمانی ممکن است در طی و یا بعد از پرتودرمانی انجام شود. داروها وارد جریان خون مي‌شوند و در تمام بدن جریان پیدا می‌کنند. اين داروها ممکن است در بخش بیماران سرپایی بیمارستان، درمطب پزشکان، و یا در منزل به بيمار داده‌ شوند. شما به‌ندرت نیاز خواهید داشت که در بیمارستان بمانید.

عوارض جانبی شیمي‌درمانی اساساً بستگی به این دارد که چه نوع دارو و چه مقدار از آن به بيمار داده ‌شده است. عوارض جانبی رایج عبارتند از حالت تهوع و استفراغ، از دست دادن اشتها، سردرد، تب و لرز، و احساس ضعف. اگر داروها سطح سلول‌های خونی سالم را پایین بیاورد، احتمال بیش‌تری دارد که شما دچار عفونت، کبودی و یا خونریزی و نیز احساس ضعف و خستگی شوید. گروه خدمات پزشكي شما به بررسی سطح پایین سلول‌های خونی خواهد پرداخت. برخی از عوارض با مصرف دارو کاهش پیدا خواهند کرد.

• در ویفرهایی (Wafer) که در داخل مغز کار گذاشته می‌شوند: در برخی افراد بزرگسالی که دچار گلیوم درجه بالا هستند، جراح چندین ویفر را در داخل مغز قرار می‌دهد. هر ویفر تقریباً به اندازه 19 ميلي‌متر است. در طی چندین هفته، ویفرها حل شده و دارو را در داخل مغز آزاد می‌کند. دارو، سلول‌های سرطانی را از بین می‌برد. این امر ممکن است مانع برگشت تومور در مغز بعد از جراحی جهت برداشتن تومور بشود.

افرادی که یک ایمپلنت (یک ویفر) حاوی دارو را دریافت مي‌كنند جهت کنترل علائم عفونت بعد از جراحی توسط گروه خدمات پزشكي تحت نظر قرار می‌گیرند. عفونت می‌تواند با استفاده از آنتی‌بیوتیک درمان شود.
براي اطلاعات بيش‌تر مي‌توانيد مقالة پايگاه علمي، پزشكي و آموزشي مؤسسة تحقيقات، آموزش و پيشگيري سرطان (www.ncii.ir) به نام «شما و شیمي‌درمانی» را مطالعه كنيد.

بهتر است این سؤالات را درباره شیمي‌درمانی از پزشکتان بپرسید:

• چرا به این درمان نیاز دارم؟
• این درمان چه کاری انجام خواهد داد؟
• آیا دارای عوارض جانبی است؟ من چه کاری می‌توانم دربارة آن انجام دهم؟
• درمان چه موقع آغاز و چه موقع تمام می‌شود؟
• درمان چگونه می‌تواند بر فعالیت‌های روزمرة من تأثیر بگذارد؟

نظر دوم
قبل از شروع درمان، شايد بخواهید از نظر دومی دربارۀ تشخیص بیماری و برنامه‌ درمانی خود آگاه شوید. برخی افراد نگران این هستند که پزشکشان ممکن است از این نظر دومی را درخواست کنند رنجیده‌خاطر شود. معمولاً خلاف این موضوع صحت دارد و بیش‌تر پزشکان از نظر دوم استقبال می‌کنند.
اگر شما نظر دومی دریافت کنید، پزشک جديد ممکن است با تشخیص و برنامة درمانی پزشک اول موافق باشد و يا شیوۀ دیگری را پیشنهاد كند. در هر دو صورت، اطلاعات شما بيش‌تر مي‌شود و شاید بتوانيد احساس کنترل بیش‌تری بر بیماری خود داشته ‌باشید. شما با دانستن اینکه گزینه‌هایتان را مورد بررسی قرار داده‌اید مي‌توانيد نسبت به تصمیماتی که اتخاذ کرده‌اید احساس اعتماد بیش‌تری کنید.
ممکن است جمع‌آوری نظرهاي مختلف پزشکی و دیدن پزشکان دیگر، مستلزم زمان و تلاش زیادی باشد. در بسیاری موارد، صرف چندین هفته وقت برای گرفتن نظر دوم مشکلی ندارد و تأخیر در شروع درمان معمولاً باعث کم‌اثر شدن آن نمی‌شود. برای کسب اطمینان، بایستی در مورد تأخیر در درمان با پزشکتان مشورت کنید. چون در برخی افراد مبتلا به تومور مغری درمان فوری لازم است.
شیوه‌هایی زیادی برای یافتن یک پزشک برای گرفتن نظر دوم وجود دارد. مي‌توانيد براي دستيابي به مراكز درماني و پزشكان متخصص مي‌توانيد به آدرس پايگاه علمي، پزشكي و آموزشي مؤسسة تحقيقات، آموزش و پيشگيري سرطان (www.ncii.ir) مراجعه كنيد.

تغذیه
مهم است که شما با خوب غذا خوردن از خود مراقبت کنید. شما نیاز دارید که مقدار مناسبی از کالری‌ها را برای حفظ وزن مناسب مصرف کنید. شما همچنین نیاز دارید برای حفظ قدرت خود پروتئین کافی دریافت کنید. خوب غذا خوردن به شما کمک مي‌کند احساس بهتری کرده و انرژی بیش‌تری داشته باشید.
برخی مواقع به‌خصوص در طی و با بلافاصله بعد از درمان، ممکن است علاقه‌ای به غذا خوردن نداشته‌باشید. و احساس ناراحتی و خستگی کنید. ممکن است احساس کنید که غذاها به خوشمزگی گذشته نیستند. علاوه بر این، عوارض جانبی درمان (از قبیل اشتهای کم، حالت تهوع، استفراغ، و یا تاول زدن دهان) می‌توانند باعث شوند که غذا خوردن برایتان سخت شود. پزشک شما، یک متخصص تغذیه، و یا یک مراقب سلامت دیگر می‌توانند به شما پیشنهادهايي جهت کنار آمدن با این مشکلات ارائه دهند. علاوه بر این، مقاله پايگاه علمي، پزشكي و آموزشي مؤسسة تحقيقات، آموزش و پيشگيري سرطان (www.ncii.ir) به نام «نکات خوردن» نظرات و دستورات غذایی مفیدی ارائه می‌دهد.

مراقبت حمایتی
تومور مغزی و درمان آن می‌تواند منجر به دیگر مشکلات سلامت شود. لازم است جهت جلوگیری و یا کنترل این مشکلات مراقبت حمایتی دریافت کنید.
می‌توانید قبل، در طی، و یا بعد از درمان سرطان مراقبت حمایتی دریافت کنید. این امر می‌تواند آرامش شما و کیفیت زندگی شما را در طی درمان بهبود ببخشید.

گروه خدمات پزشكي شما می‌تواند در مشکلات زیر به شما کمک نماید:

• تورم مغز: بسیاری افراد مبتلا به تومورهای مغزی نیاز دارند برای کاهش تورم مغز استروئید مصرف كنند.
• تشنج: تومورهای مغزی می‌توانند باعث تشنج یا صرع شوند . داروهای خاصی کمک مي‌كنند که مانع و یا باعث کنترل اين انقباضات شوند.
• تجمع مایع در جمجمه: اگر مایع در جمجمه جمع شود، جراح یک شانت برای بیرون کشیدن مایع از مغز قرار مي‌دهد.

غمگینی و دیگر احساسات:
بعد از تشخیص یک بیماری جدی، احساس غمگینی، اضطراب و گیجی بسیار طبیعی است. برخی بيماران صحبت کردن درباره این احساسات را مفید می‌دانند. برای اطلاعات بیش‌تر به بخش منابع حمایتی مراجعه کنید.
بيماران بسياري که تومور مغزی دارند در طی درمان‌هایی که برای کند کردن پیشرفت بیماری انجام می‌شوند مراقبت حمایتی دریافت مي‌كنند.
برخی بيماران تصمیم می‌گیرند که درمان ضدتومور را دریافت نکرده‌ و تنها مراقبت حمایتی را جهت مدیریت علائم دریافت كنند.

بازتوانی
بازتوانی می‌تواند بخش مهمی از برنامه درمانی باشد. اهداف بازتوانی بستگی به نیاز شما و اینکه تومور چگونه بر توانایی شما درانجام فعالیت‌های روزمره تأثیر گذاشته است، بستگی دارد.
برخی افراد ممکن است هرگز نتوانند دوباره تمامی توانایی‌هایی را که قبل از تومور مغزی و درمان آن داشته‌اند به‌دست آورند. اما تیم پزشكي شما تمام تلاش خود را می‌کند تا شما هرچه زودتر به فعالیت‌های روزمره و طبیعی خود برگردید.

• فیزیوتراپیست یا توان درمانگر(Physical Therapist): تومورهای مغزی و درمان آنها شايد گاهي باعث فلج شود. آنها همچنین باعث ضعف و مشکلاتی در تعادل شوند. فیزیوتراپیست یا توان درمانگر به افراد کمک می‌کند تا قدرت و تعادل خود را دوباره به‌دست آورند.
• گفتار درمان: گفتار درمان‌ها به افرادی که در صحبت کردن، ابراز افکار و فرو دادن غذا مشکل دارند، کمک مي‌كنند.
• درمانگر شغلی: درمان‌شناس‌های شغلی به افراد کمک می‌کنند تا یاد بگیرند چگونه فعالیت‌های زندگی روزمرۀ خود از قبیل خوردن، استفاده از توالت، حمام ‌کردن و لباس‌ پوشیدن را مدیریت كنند.
• متخصصان درمان فیزیکی: پزشکان با آموزش تخصصی به بيماران مبتلا به تومورهای مغزی کمک می‌کنند تا در حد ممکن فعال باقی بمانند. این امر به آنها کمک می‌کند تا توانایی‌های از دست ‌رفتۀ خود را به‌دست آورند و به فعالیت‌های روزمرۀ خود بازگردند. کودکانی که مبتلا به تومورهای مغزی هستند ممکن است نیازهای خاصی داشته‌باشند. برخی اوقات کودکان، مربیانی در بیمارستان یا در منزل دارند. کودکانی که مشکلاتی در یادگیری و یا به‌یاد آوردن آنچه یاد گرفته‌اند دارند ممکن است نیاز به مربی و یا کلاس‌های خاصی در هنگام برگشت به مدرسه داشته‌باشند.

پیگیری سلامتی بیمار پس از درمان
شما بعد از درمان تومور مغز به معاینه‌های عمومی منظم نیاز دارید. برای مثال، در مورد انواع خاصی از تومورهای مغزی، هر سه ماه یک‌بار نیاز به معاینه عمومی است. معاینه‌های عمومی کمک می‌کنند که این اطمینان را به‌وجود آورند که هرگونه تغییراتی در سلامت شما مورد توجه واقع شده و در صورت نیاز تحت درمان قرار خواهد گرفت.
اگر شما در حین معاینه‌های عمومی هرگونه مشکل سلامتي داشته‌باشید، باید با پزشک خود تماس بگیرید.
پزشک شما را در مورد احتمال برگشت تومور معاینه مي‌كند علاوه بر این معاینه عمومی کمک مي‌كند مشکلات سلامتی که می‌توانند در اثر درمان سرطان به‌وجود آیند تشخیص داده شوند.
معاینه‌های عمومی شامل معاینات دقیق فیزیکی و عصبی و نیز MRI و سی‌تی‌اسکن است. اگر شما یک شانت داشته‌باشید، پزشک، شما آن را بررسی مي‌كند تا ببیند آیا به خوبی کار می‌کند یا نه.
در پايگاه علمي، پزشكي و آموزشي مؤسسة تحقيقات، آموزش و پيشگيري سرطان (www.ncii.ir) در بخش انتشارات فهرست كتاب‌هايي مرتبط با سرطان وجود دارد كه به شما دربارة سؤالات دربارة پيگيري سلامتي بيمار پس از درمان و ديگر كران‌ها كمك مي‌كند. مطالعة مقالة پايگاه علمي، پزشكي و آموزشي مؤسسة تحقيقات، آموزش و پيشگيري سرطان (www.ncii.ir) به نام امید به آینده: زندگی بعد از درمان سرطان مفید است. همچنین مي‌توانيد گزیدة مقالات مقالة پايگاه علمي، پزشكي و آموزشي مؤسسة تحقيقات، آموزش و پيشگيري سرطان (www.ncii.ir) به نام پیگیری سلامتی بیمار پس از درمان سرطان را مورد مطالعه قرار دهید.

منابع حمایتی
آگاهی از اینکه مبتلا به تومور مغزی هستید می‌تواند زندگی شما و نیز زندگی افراد نزدیک شما را تغییر دهد. مدیریت این تغییرات می‌تواند سخت باشد. این امر طبیعی است که شما، خانواده شما، و دوستانتان برای غلبه بر احساساتی که تشخیص بیماری می‌‌تواند برای شما به همراه بیاورد نیاز به کمک داشته ‌باشید.
نگرانی‌ها دربارۀ درمان‌ و مدیریت عوارض جانبی آنها، ماندن در بیمارستان، صورت‌حساب‌های پزشکی، بسیار متداول است. شما ممکن است نگران مراقبت از خانواده، حفظ شغل، و یا ادامه فعالیت‌های روزمره خود باشید.

اینها افراد و مؤسساتي هستند که می‌توانید برای حمایت به آنها مراجعه کنید:

• پزشکان، پرستاران، و دیگر اعضای گروه خدمات پزشكي شما می‌توانند به سؤالاتی دربارۀ درمان، کار کردن و دیگر فعالیت‌هایتان پاسخ دهند.
• مددکاران اجتماعی، مشاوران می‌توانند به شما در مواقعی که نیاز دارید دربارة احساسات و نگرانی‌های خود صحبت کنید، کمک كنند. در اغلب موارد مددکاران اجتماعی می‌توانند منابعی را جهت کمک‌های مالی، رفت‌وآمد، مراقبت‌ در منزل و یا حمایت‌های عاطفی به شما پیشنهاد كنند.
• گروه‌های حمایتی نیز می‌توانند به شما کمک نمایند. در این گروه‌ها، بیماران و اعضای خانواده‌ آنها با دیگر بیماران و اعضای خانواده‌شان، جهت مبادله آنچه که درباره غلبه بر بیماری و اثرات درمان یاد گرفته‌اند، ملاقات مي‌كنند. این گروه‌ها می‌توانند حمایت‌های خود را به‌صورت حضوري، از طریق تلفن، یا اینترنت ارائه دهند. شما می‌توانید با عضوی از گروه خدمات پزشكي خود درباره یافتن يك گروه حمایتی صحبت کنید.

مشارکت در تحقیقات سرطان
تحقیقات سرطان می‌تواند منجر به پیشرفت واقعی در تشخیص و درمان تومورهای مغزی شود. ادامه تحقیق، این امید را ایجاد می‌کند که درآینده حتماً افراد بیش‌تری که مبتلا به تومور مغزی هستند به‌طور موفقیت‌آمیز درمان شوند.
پزشکان سراسر دنيا در حال انجام پژوهش‌های بالینی متعددی هستند (مطالعات تحقیقاتی که درآن افراد به‌طور داوطلبانه شرکت می‌کنند). پژوهش‌های بالینی برای این طراحی شده‌اند تا بفهمند که آیا شیوه‌های جدید مطمئن و مؤثر هستند.
پزشکان در حال یافتن شیوه‌های بهتری برای مراقبت از بزرگسالان و کودکان مبتلا به تومورهای مغزی هستند. آنها در حال آزمایش داروهای جدید و ترکیب داروها با پرتودرمانی هستند. آنها همچنین در حال مطالعه این امر هستند که چگونه داروها ممکن است عوارض جانبی درمانی را کاهش دهند.
حتی اگر افراد در یک پژوهش بالینی به‌طور مستقیم از این امر منتفع نشوند،‌ احتمالاً مي‌توانند با کمک به پزشکان در آگاهی بیش‌تر از تومورهای مغزی و چگونگی کنترل آنها مشارکت مهمی در درمان سرطان داشته ‌باشند. اگرچه پژوهش‌های بالینی ممکن است ایجاد خطر كنند، پزشکان هر کاری را براي محافظت از بیمارانشان انجام می‌دهند.

[poune]

آنچه باید دربارۀ سرطان کبد بدانید
What You Need To Know About Liver Cancer

دربارۀ این مقاله
در اين مقاله با سرطان اوليه كبد آشنا مي‌شويد.
این مقاله تنها مربوط به سرطانی است که در کبد آغاز می‌ ‌شود و مربوط به سرطان‌ ‌هایی نیست که از نواحی دیگر بدن به کبد سرايت مي‌كنند.
انتشار سرطان (متاستاز) از رودۀ بزرگ، ریه‌ ‌ها، پستان یا بخش‌ ‌های دیگر بدن به کبد امری رایج است. هنگامی‌که این حالت رخ می‌ ‌دهد بیماری سرطان کبد نخواهد بود، بلکه سرطانی که در کبد است براساس بافت یا اندامی که سرطان از آنجا آغاز شده نامگذاری می‌ ‌شود. مثلاً، سرطان رودۀ بزرگ را که به کبد منتشر شده است به نام سرطان رودۀ بزرگ متاستاتیک مي‌شناسند و سرطان کبد نیست.
راه‌هاي درمان برای افراد مبتلا به سرطان متاستاتیک در کبد با افرادی که سرطان کبد اولیه دارند متفاوت است. درمان اصولاً براساس محل شروع سرطان مشخص می‌شود. شما مي‌توانيد به‌جاي خواندن اين مقاله، مقالة سرطان متاستاتيك را مطالعه كنيد.
كسب اطلاعات پیرامون مراقبت پزشکی برای سرطان کبد به شما کمک مي‌کند که نقش فعال‌ ‌‌تری در تصمیم‌ ‌‌گیری راجع به نوع مراقبت خود داشته باشید. این مقاله راجع به اين مطالب است:

• تشخیص و مرحله‌بندی
• درمان و مراقبت های حمایتی
• شرکت کردن در مطالعات تحقیقاتی

این مقاله حاوی مجموعه‌ ‌‌ای از سؤالاتی است که شايد بخواهید از پزشک خود بپرسید. بسیاری از افراد، همراه داشتن فهرستی از سؤالات را هنگام ملاقات با پزشک مفید تشخیص داده‌ ‌‌اند. برای کمک به، ياد آوردن، مطالبی را که پزشک مطرح می‌ ‌‌کند يادداشت كنيد یا از پزشک اجازه بگيريد و صدای او را ضبط کنید. همچنین شايد بخواهید یکی از افراد خانواده یا دوستانتان را در هنگام ملاقات با پزشک همراه داشته باشید و از او بخواهید يادداشت برداريد، سؤال بپرسد یا فقط گوش کند.
براي به‌دست آوردن اطلاعات در مورد سرطان كبد به پايگاه علمي، پزشكي و آموزشي مؤسسة تحقيقات، آموزش و پيشگيري سرطان (www.ncii.ir) مراجعه كنيد.
این مقاله‌ها در واقع مربوط به سرطان کبد بزرگسالان است و ارتباطی با سرطان کبد اطفال ندارد. اطلاعات مربوط به سرطان كبد اطفال از طريق پايگاه علمي، پزشكي و آموزشي مؤسسة تحقيقات، آموزش و پيشگيري سرطان (www.nci.ir) و سرويس اطلاعات سرطان قابل دسترس است.

کبد
کبد بزرگ‌ ‌‌ترین اندام درون شکم است و پشت دنده‌ ‌‌ها در سمت راست بدن قرار دارد.
کبد نقش مهمی در سالم نگه داشتن بدن دارد.

• مواد مضر را از خون حذف می‌کند.
• صفرا و آنزیم‌ ‌‌هایی تولید می‌کند که به هضم غذا کمک می‌ ‌‌کنند.
• غذا را به موادی تبدیل می‌کند که برای زنده ماندن و رشد مورد نیاز هستند.

کبد خون مصرفی خود را از دو رگ دریافت می‌کند. بیش‌ترين خون کبد از سیاهرگ پورت کبدی (Hepatic Portal Vein) و بقیة خون از سرخرگ کبدی (Hepatic Artery) وارد می شوند.

سلول‌های سرطانی
سرطان از سلول‌‌ها که اجزاء اصلی تشکیل‌دهندة بافت هستند شروع می‌شود. بافت‌‌ها، اندام بدن را تشکیل می‌ ‌‌دهند.
سلول‌‌های عادی رشد مي‌كنند و تقسیم می‌‌شوند تا با توجه به نیاز بدن سلول‌‌های جدید را تولید کنند. هنگامی‌که سلول‌‌های عادی پیر مي‌شوند یا آسیب می‌‌بینند از بین می‌‌روند و سلول‌‌های جدید جای آنها را می‌‌گیرند.
گاهی، این روند به درستی، پیش نمی‌‌رود. سلول‌‌های جدید هنگامی تشکیل می‌‌شوند که بدن به آنها نیاز ندارد و سلول‌‌هایی که پیر شده‌اند با وجود این‌که باید بمیرند، از بین نمی‌‌روند. جمع شدن سلول‌‌های اضافی معمولاً باعث تشکیل توده‌‌ای از بافت می‌‌شود که به نام رشد بافتي غيرطبيعي، ندول یا تومور مي‌شناسيم.

تومور‌‌های کبد گاهي خوش‌‌خیم (غیرسرطانی) و گاه بدخیم (سرطانی) هستند. تومورهای خوش‌خیم به اندازة تومورهای بدخیم مضر نیستند.

تومورهای خوش‌خیم

• معمولاً تهديدكننده حيات نيستند.
• می‌‌‌توان آنها را خارج کرد و معمولاً دوباره رشد نمی‌‌‌کنند.
• به بافت اطرافشان حمله نمی‌‌‌کنند.
• به بخش‌‌‌های دیگر بدن منتشر نمی‌‌‌شوند.

تومورهای بدخیم

• ممكن است تهديدكننده حيات باشند.
• گاهی، می‌‌‌توان آنها را خارج کرد ولی امكان رشد دوبارة آنها وجود دارد.
• معمولاً به بافت‌‌‌ها و اندام‌‌‌های مجاور خود (نظیر معده یا روده) حمله مي‌كنند و به آنها آسیب مي‌رسانند.
• احتمال انتشار آنها به بخش‌‌‌های دیگر بدن وجود دارد.

بیش‌تر سرطان‌‌‌های کبد اولیه از سلول‌هاي كبدي (هپاتوسيت Hepatocytes) آغاز می‌‌‌شوند. به این نوع سرطان، کارسینومای هپاتوسلولار (Hepatocellular Carcinoma) یا هپاتومای (Hepatoma) بدخیم مي‌گويند.
سلول‌های سرطانی کبد با جداشدن از تومور اصلی (اولیه) در بدن منتشر مي‌شوند. اکثر این سلول‌‌‌ها از طریق وارد شدن به رگ‌های خونی منتشر می‌‌‌شوند ولی سلول‌‌‌های سرطانی کبد را می‌توان در غدد لنفاوی هم مشاهده کرد. گاه سلول‌های سرطانی به بافت‌‌‌های دیگر متصل مي‌شوند، رشد مي‌كنند و تومورهایی را ایجاد مي‌کنند که می‌توانند به این بافت‌‌‌ها آسیب برسانند. برای به‌دست آوردن اطلاعات پیرامون سرطان کبدی که منتشر شده است به بخش مرحله‌‌‌بندی (Staging) مراجعه کنید.

عوامل خطرزا (عوامل بروز سرطان)
وقتي مشخص مي‌شود كه سرطان داريد، طبیعی است این سؤال برایتان مطرح شود که علت به وجود آمدن این بیماری چه بوده است. پزشکان همیشه نمی‌‌‌توانند توضیح دهند که چرا بعضی از افراد به سرطان کبد مبتلا می‌‌‌شوند در حالی‌که افراد دیگر به این بیماری دچار نمي‌شوند. با وجود این، مشخص شده است که احتمال ابتلا به این بیماری در افرادی که عوامل خطر خاصی را دارند بیش‌تر است. عامل خطر چیزی است که احتمال ابتلاي فرد به بیماری را افزایش دهد.

مطالعات انجام شده اين عوامل خطرزا را برای سرطان کبد کشف کرده‌‌‌اند:

• عفونت با ویروس هپاتیت (HBV) يا ویروس هپاتیت C. HCV)): معمولاً سرطان کبد سال‌ها پس از عفونت با یکی از این دو ویروس در فرد ظاهر مي‌شود. در سرتاسر جهان، اصلي‌ترین عامل ابتلا به سرطان کبد، عفونت ناشي از اچ. بی. وی. یا اچ. سی. وی. است. این دو ویروس از طریق خون (نظیر استفاده از سرنگ مشترک) یا رابطة جنسی منتقل مي‌شوند. احتمال دارد این ویروس‌‌‌ها از طریق مادری که آلوده شده به نوزاد منتقل شوند. با وجود اینکه عفونت با اچ. بی. وی. و اچ. سی. وی. نوعی بیماری واگیر است ولی سرطان کبد مسری نیست. سرطان کبد از فرد دیگر به شما منتقل نمی‌‌‌شود.

عفونت‌‌‌ اچ. بی. وی. و اچ. سی. وی. گاه هيچ علامتي ندارد ولی می‌‌‌توان به‌وسیلة آزمایش خون احتمال وجود این ویروس‌‌‌ها در بدن را بررسی کرد. در صورت وجود ویروس، پزشک درمان خاصی را پیشنهاد مي‌دهد. علاوه براین، پزشک دربارۀ روش‌‌‌های جلوگیری از آلوده کردن افراد دیگر با بیمار صحبت خواهد کرد.
واکسن هپاتیت B. از افرادی که تا کنون به عفونت با اچ. بی. وی. مبتلا نشده‌‌‌اند محافظت مي‌کند. پژوهشگران در تلاش برای پیدا کردن واکسنی هستند که بتوان از آن برای پیشگیری از اچ. سی. وی. استفاده کرد.

• مصرف بیش از حد الکل: مصرف الکل خطر ابتلا به سرطان کبد و چند نوع سرطان دیگر را افزایش می‌‌‌دهد. خطر با توجه به مقدار مصرف الکل افزایش می‌‌‌یابد.
• آفلاتوکسین (Aflatoxin) : گاهي سرطان کبد به وسیلة آفلاتوکسین- ماده‌‌‌ای خطرناک که انواع خاصی از کپک‌‌‌ها تولید مي‌كنند- ایجاد مي‌شود. آفلاتوکسین روي بادام زمینی، ذرت و ساير حبوبات و دانه‌‌‌ها تشکیل می‌‌‌شود. در بخش‌‌‌هایی از آسیا و آفریقا سطح آفلاتوکسین زیاد است. در ايران بايد اقدامات ايمني براي محدود كردن افلاتوكسين در مواد غذايي مصرفي انجام شود.
• بیماری ذخیره‌‌‌ای آهن: گاهي سرطان کبد در افرادی که مبتلا به نوعی از بیماری هستند که منجر به ذخیرة مقدار بیش از حد آهن در کبد یا ساير اندام‌‌‌ها می‌‌‌شود رخ مي‌دهد.
• سیروز (Cirrhosis): سیروز بیماري خطرناکی است که هنگامی رخ می‌‌‌دهد که سلول‌‌‌های کبد آسیب دیده و به وسیلة بافت جوشگاه (Scar Tissue) جایگزین شده باشد. قرار گرفتن در معرض شرایط متعدد مي‌تواند منجر به سیروز شود. از جمله اين موارد می‌‌‌توان به عفونت با اچ. سی. وی. یا اچ. بی. وی. ، مصرف بیش از حد الکل، ذخیرة بیش از حد آهن در کبد، مصرف داروهای خاص و انواع خاصی از انگل‌‌‌ها اشاره کرد.
• چاقی و دیابت: تحقیقات نشان داده‌‌‌اند که چاقی و دیابت عوامل خطر مهمی در ابتلا به سرطان کبد هستند.

هر چه عوامل خطر در فرد بیش‌تر باشد احتمال ابتلا به سرطان کبد بیش‌تر خواهد بود. با وجود این، بسیاری از افرادی که عوامل خطر شناخته شده را داشته‌اند به سرطان کبد مبتلا نشده‌اند.

علائم
سرطان کبد زودهنگام معمولاً علامتي ندارد. هنگامی‌که سرطان رشد می‌‌‌کند، یک یا چند مورد از اين علائم رایج در بیمار مشاهده مي‌شود:

• درد در بخش فوقانی شکم در سمت راست
• توده یا احساس سنگینی در بخش فوقانی شکم
• ورم شکم (نفخ)
• از دست دادن اشتها و احساس سیری زودرس
• از دست دادن وزن
• ضعف یا احساس خستگی شدید
• حالت تهوع و استفراغ
• زرد شدن پوست و چشم‌‌‌ها، مدفوع کمرنگ، و ادرار تیرة ناشی از زردی (یرقان)
• تب

این علائم به دلیل سرطان کبد یا مشکلات دیگر به وجود مي‌آیند. در صورت مشاهده هر یک از این علائم به سرعت پزشک خود را مطلع کنید تا مشکل شما در سریع‌‌‌ترین زمان ممکن مشخص و درمان شود.

تشخیص
اگر شما علائمی را دارید که نشانة سرطان کبدند پزشک شما مي‌كوشد تا علت مشکل را پیدا کند.

شايد لازم است یک یا چند مورد از اين آزمون‌هاي را انجام دهید.

• معاینة فیزیکی: پزشک ناحیة شکم شما را لمس می‌‌‌کند تا با بررسي وضعیت کبد، طحال و ساير اندام‌‌‌های مجاور و وجود توده یا هرگونه تغییر در اندازه یا شکل در این
  قسمت‌‌‌ها را تشخیص دهد. علاوه براین، پزشک شکم شما را از لحاظ به‌وجود آمدن آسیت (Ascites) - تجمع غیر عادی آب در شکم- بررسی می‌‌‌کند. همچنین معمولاً چشم‌‌‌ها و پوست از لحاظ وجود علائم زردی معاینه مي‌شوند.
• آزمایش‌‌‌های خون: برای بررسی وجود مشکل کبد از آزمایش‌‌‌های خون متعددی استفاده مي‌كنند. نوعي آزمایش خون میزان آلفا- فیتوپروتئین (Alpha-Fetoprotein: AFP) را تعیین می‌کند. سطح AFP بالا نشان‌دهندۀ وجود سرطان کبد است. آزمایش‌های خون دیگر، چگونگی عملکرد کبد را نشان می‌‌‌دهند.
• سی.تی.اسکن: دستگاه اشعۀ ایکس متصل به کامپیوتر چند عکس از جزئیات کبد و ساير اندام‌ها و رگ‌های خونی ناحیۀ شکم شما تهیه می‌‌‌کند. نوعی مادۀ حاجب به شما تزریق مي‌كنند تا کبد به خوبی در عکس‌‌‌ها قابل مشاهده باشد. احتمال دارد پزشک در سی.تی.اسکن، تومورهایی را در کبد یا نواحی دیگر درون شکم مشاهده کند.
• ام.آر.آی: در ام.آر.آی از یک دستگاه بزرگ با آهنربایی قوی و متصل به کامپیوتر برای تهیۀ عکس‌‌‌هایی حاوی جزئیات از نواحی درون بدن استفاده مي‌كنند. گاهي، مواد حاجب، باعث می‌‌‌شوند نواحی غیرعادی در تصویر واضح‌‌‌تر قابل مشاهده باشند.
• آزمایش سونوگرافی: دستگاه سونوگرافی از امواج صوتی ماوراي صوتي كه به گوش انسان قابل شنیدن نیست استفاده می‌‌‌کند. امواج صوتی پس از برخورد با اندام‌‌‌ها مجموعه‌ای از بازتاب‌ها را (اِکو‌‌‌) ایجاد می‌‌‌کنند. این بازتاب‌ها تصویری (سونوگرام) از کبد و اندام‌های دیگر درون شکم را ایجاد می‌‌‌کنند. تومورها بازتاب‌هايي را ایجاد مي‌کنند که با بازتابي كه بافت‌های سالم توليد مي‌كنند متفاوت است.

بیوپسی
معمولاً برای تشخیص سرطان کبد نیازی به بیوپسی وجود ندارد ولی در بعضی موارد پزشک نمونه‌‌‌ای از بافت را خارج مي‌کند. آسیب‌‌‌شناس بافت را از لحاظ وجود سلول‌‌‌های سرطانی بررسی ميكروسكوپي می‌‌‌کند.

پزشک با استفاده از یکی از اين روش‌‌‌ها به بافت دسترسی پیدا مي‌کند:

• با استفاده از سوزن و از طریق پوست: پزشک سوزن نازکی را در کبد فرو می‌‌‌برد تا مقدار اندكي از بافت را خارج کند. از سی.تی.اسکن یا اولتراسوند برای هدایت سوزن استفاده مي‌كنند.
• جراحی لاپاروسکوپیک: جراح چند شکاف خیلی کوچک روی شکم ایجاد می‌‌‌کند. لولۀ باریک و سبکي (لاپاراسکوپ) درون شکاف فرو مي‌برند. لاپاروسکوپ ابزاری برای خارج کردن بافت از کبد دارد.
• جراحی باز: پزشک از طریق یک شکاف بزرگ مقداری از بافت کبد را خارج مي‌کند.

شايد بخواهید پيش از بیوپسی اين موارد را از پزشک بپرسید:

• نتایج بیوپسی چه تأثیری بر برنامۀ درمان من دارد؟
• از چه نوع بیوپسی استفاده خواهد شد؟
• انجام بیوپسی چه مدت طول می‌‌‌کشد؟ آیا هوشیار خواهم بود؟ آیا بیوپسی درد هم خواهد داشت؟
• آیا این احتمال وجود دارد که بیوپسی سوزنی باعث انتشار سرطان شود؟ احتمال عفونت یا خونریزی پس از بیوپسی چقدر است؟ آیا خطرات دیگری وجود دارد؟
• چه زمانی از نتایج مطلع خواهم شد؟ چگونه می‌‌‌توانم نسخه‌اي از گزارش آسیب‌‌‌شناسی را بگيرم؟
• اگر سرطان در بدن من وجود داشته باشد چه کسی دربارۀ درمان با من صحبت مي‌كند؟ در چه زمانی؟

مرحله‌‌‌بندی سرطان
در صورتی‌که سرطان کبد مشخص شود پزشک باید برای کمک به شما جهت انتخاب مناسب‌‌‌‌‌‌ترین نوع درمان، از مرحلة بیماریتان آگاهی پیدا کند. مرحله‌بندی سرطان، مشخص می‌‌‌‌‌‌کند که سرطان به نواحی دیگر بدن منتشر شده است یا خیر و در صورت انتشار، چه بخش‌‌‌‌‌‌هایی از بدن تحت تأثیر این بیماری قرار گرفته‌اند.
در صورت انتشار سرطان کبد، گاهي سلول‌‌‌‌‌‌های سرطانی در ریه‌‌‌‌‌‌ها مشاهده مي‌شوند. علاه بر این، بعيد نيست سلول‌‌‌‌‌‌های سرطانی در استخوان‌‌‌‌‌‌ها و غدد لنفاوی نزدیک کبد یافت شوند.
هنگامی‌که سرطان از نقطۀ اولیه به نقاط دیگر بدن پخش می‌‌‌‌‌‌شود، تومور جدید نوع سلول‌های غیرعادی و نامی مشابه با تومور اولیه دارد. مثلاً اگر سرطان کبد به استخوان‌‌‌‌‌‌ها منتشر شود، سلول‌های سرطانی درون استخوان در واقع همان سلول‌‌‌‌‌‌های سرطان کبد هستند و نام بیماری سرطان استخوان نیست بلکه سرطان کبد متاستاتیک نام دارد. این سرطان مانند سرطان کبد درمان می‌‌‌‌‌‌شود نه سرطان استخوان. گاهی، پزشکان به تومور جدید، تومور «دور دست» یا بیماری متاستاتیک می‌‌‌‌‌‌گویند.

برای تشخیص انتشار یافتن سرطان کبد، پزشک یک یا چند مورد از اين آزمون‌ها را انجام مي‌دهد:

• سی.تی.اسکن سینه: معمولاً سی.تی.اسکن انتشار سرطان کبد به ریه‌‌‌‌‌‌ها را نشان مي‌دهد.
• اسکن استخوان: پزشک مقدار کمی مادۀ رادیواکتیو درون رگ خونی شما تزریق می‌کند. این ماده با جریان خون منتشر و در استخوان‌‌‌‌‌‌ها جمع می‌‌‌‌‌‌شود. دستگاهی به نام اسکنر، پرتوزایی را تشخیص مي‌دهد و مقدار آن را اندازه می‌‌‌‌‌‌گیرد. این دستگاه عکس‌‌‌‌‌‌هایی از استخوان‌‌‌‌‌‌ها تهیه می‌‌‌‌‌‌کند و در صورت انتشار سرطان به استخوان‌‌‌‌‌‌ها در این عکس‌‌‌‌‌‌ها مشاهده مي‌شود.
• ‌PET اسکن(PET Scan) : پزشک مقدار کمی مادۀ قندی رادیواکتیو به شما تزریق می‌‌‌‌‌‌کند. این مادۀ قندی سیگنال‌‌‌‌‌‌هایی را ساطع می‌‌‌‌‌‌کند که اسکنر پی.ای.تی.(PET) دریافت مي‌كند. این اسکنر تصاویری از نواحی درون بدن شما که مادۀ قندی در آن محل‌‌‌‌‌‌ها جذب شده است تهیه می‌‌‌‌‌‌کند. سلول‌‌‌‌‌‌های سرطانی در این تصاویر روشن‌‌‌‌‌‌تر دیده می‌‌‌‌‌‌شوند زیرا سرعت جذب مواد قندی در این سلول‌‌‌‌‌‌ها سریع‌‌‌‌‌‌تر از سلول‌‌‌‌‌‌های عادی است. اسکن پی.ای.تی. نشان می‌دهد سرطان کبد منتشر شده است یا خیر.

درمان:
جراحی
تخریب بافت
امبولیزاسیون
هدف‌درمانی
پرتودرمانی
شيمي‌درمانی
راه‌هاي درمانی افراد مبتلا به سرطان کبد شامل جراحی (از جمله پیوند کبد)، تخریب بافت، امبولیزاسیون، هدف‌درمانی، پرتودرمانی، و شیمی‌‌‌‌‌‌درمانی هستند. شايد شما از ترکیبی از این درمان‌‌‌‌‌‌ها استفاده کنید.

تعیین یک نوع درمان مفید وابسته به اين موارد است:

• تعداد، اندازه و محل تومور در کبد
• چگونگی عملکرد کبد و بررسی ابتلای شما به سیروز
• بررسی انتشار سرطان به نواحی خارج از کبد

موارد دیگری که در نظر گرفته می شوند شامل سن، وضعیت عمومی سلامتی و نظر شما راجع به درمان‌‌‌‌‌ها و عوارض جانبی احتمالی آنهاست.
در حال حاضر، سرطان کبد تنها در صورتی درمان می‌‌‌‌‌شود که در مرحلۀ اولیه (پيش از انتشار) شناسایی شده باشد و بیمار باید به‌طور کلی وضعیت سلامتی مناسبی داشته باشد تا بتواند تحت عمل جراحی قرار گیرد. در صورتی‌که فرد قادر به انجام جراحی نباشد از درمان‌‌‌‌‌های دیگر برای طولانی کردن مدت زمان زنده بودن و بهبود وضعیت کلی او استفاده مي‌كنند. بسیاری از پزشکان، بیماران مبتلا به سرطان کبد را تشویق می‌‌‌‌‌کنند که در پژوهش‌‌‌‌‌‌های بالینی شرکت کنند. پژوهش‌‌‌‌‌‌های بالینی مطالعات تحقیقاتی هستند که درمان‌‌‌‌‌‌های جدید را آزمایش می‌‌‌‌‌‌کنند. این پژوهش‌‌‌‌‌‌ها گزینۀ مهمی برای افراد مبتلا به سرطان کبد در مراحل مختلف هستند.
شايد پزشک، شما را به متخصص ارجاع دهد یا از او درخواست کنید که شما را به متخصص خاصی ارجاع دهد. متخصصانی که سرطان کبد را معالجه می‌‌‌‌‌‌کنند شامل جراحان (مخصوصاً جراحان کبد و مجاری صفراوی (Hepatobiliary)، سرطان‌‌‌‌‌‌شناس‌‌‌‌� �‌های جراح و جراحان متخصص پیوند، متخصص بیماری‌‌‌‌‌‌های گوارشي، پزشک متخصص سرطان (انكولوژيست) و متخصص پرتودرماني سرطان هستند. گاهي هم، گروه درماني شما از پرستار متخصص سرطان و متخصص تغذیه تشكيل مي‌شود.
مراقبت‌‌‌‌‌‌های پزشکی معمولاً پیرامون هریک از گزینه‌‌‌‌‌‌های درمانی، نتایج مورد انتظار هر یک از آنها و عوارض جانبی احتمالی به شما توضیحاتی ارائه مي‌دهد.
به دلیل اینکه درمان سرطان معمولاً به سلول‌‌‌‌‌‌ها و بافت‌‌‌‌‌‌های سالم نیز آسیب می‌‌‌‌‌‌رساند عوارض جانبی بسیار رایج است. پيش از شروع درمان راجع به عوارض جانبی احتمالی و چگونگی تأثیر درمان بر فعالیت‌‌‌‌‌‌های عادیتان با گروه مراقبت پزشکی خود صحبت کنید. شما و گروه مراقبت‌‌‌‌‌‌های پزشکی می‌توانید با همکاری یکدیگر برنامۀ درمانی را تهیه کنید که پاسخگوی نیازهایتان باشد.

جراحی
جراحی گزینۀ درمانی افرادی است که سرطان کبد‌‌‌‌‌‌شان در مرحلۀ اولیه است. معمولاً جراح، کل کبد یا بخشی از آن را که به سرطان مبتلا شده است خارج مي‌کند. اگر كبد خارج شود در اين‌صورت کبد بیمار با بافت کبد سالم یک اهداکننده جایگزین می‌‌‌‌‌‌شود. شما می‌‌‌‌‌‌توانید دربارۀ انواع جراحی و تصمیم‌گیری در مورد مناسب‌ترین نوع آن با پزشک خود صحبت کنید.

خارج کردن بخشی از کبد
جراحی برای خارج کردن بخشی از کبد را کبد‌‌‌‌‌‌برداری جزئی (Partial Hepatectomy) مي‌گويند. بیمار مبتلا به سرطان کبد در صورتی از خارج کردن بخشی از کبد استفاده می‌‌‌‌‌‌کند که آزمون‌هاي آزمایشگاهی نشان دهند کبد به‌درستی کار می‌‌‌‌‌‌کند و نشانی از انتشار سرطان به غدد لنفاوی مجاور و بخش‌‌‌‌‌‌های دیگر بدن وجود ندارد.
جراح، تومور و بخشی از بافت سالم کبد را که در اطراف تومور قرار دارد خارج می‌‌‌‌‌‌کند. وسعت جراحی به اندازه، تعداد و محل تومورها بستگي دارد. علاوه براین، چگونگی عملکرد کبد نیز بر وسعت جراحی تأثیر دارد.
گاه تا حدود 80 درصد کبد را برمي‌دارند و جراح بخش عادی بافت کبد را باقی می‌‌‌‌‌‌گذارد. بافت سالم باقیمانده، عملکرد کبد را به‌عهده می‌‌‌‌‌‌گیرد. علاوه براین، کبد این توانایی را دارد که بافت خارج شده را مجدداً بازسازی کند. سلول‌‌‌‌‌‌های جدید در چند هفته رشد می‌‌‌‌‌‌کنند.
معمولاً پس از جراحی بیمار برای بازیابی سلامتی نیاز به زمان دارد و این مدت زمان نسبت به هر فرد متفاوت است. بعيد نيست در چند روز اول احساس درد و ناراحتی كنيد. داروها به مهار درد شما کمک مي‌کنند. شما باید پيش از جراحی در مورد برنامۀ تسکین درد با پزشک یا پرستار صحبت کنید. در صورتی‌که پس از جراحی نیاز به داروی مهار درد بیش‌تری داشتید پزشک در برنامۀ شما تغییر ایجاد مي‌کند.
احساس خستگی و ضعف تا مدتی پس از جراحی عادی است. شايد هم مبتلا به اسهال شويد یا احساس پری در شکم داشته باشید. گروه مراقبت پزشکی از شما مراقبت می‌‌‌‌‌‌کنند تا در صورت بروز خونریزی، عفونت یا نارسايي کبد یا مشکلات دیگر اقدامات لازم را انجام دهند.

پیوند کبد
از پیوند کبد در صورتی استفاده مي‌كنند که تومور کوچک باشد، به نواحی خارج از کبد منتشر نشده باشد و بافت کبد مناسب اهدا شده قابل دستیابی باشد.
بافت کبد اهدایی از فردی که فوت کرده است یا از اهداکنندة زنده کبد تهیه می‌‌‌‌‌‌شود. در صورتی‌که اهداکننده زنده باشد، بافت بخشی از کبد است و شامل یک کبد کامل نیست.
در مدت زمانی‌که شما منتظر دسترسی به بافت کبد اهدایی هستید گروه مراقبت‌های پزشکی بر وضعیت سلامتی شما نظارت مي‌كنند و درمان‌‌‌‌‌‌های دیگری را برای شما فراهم می‌‌‌‌‌‌آورند.
هنگامی‌که بافت کبد سالم از سوی اهدا کننده در دسترس قرار گرفت جراح پیوند، کل کبد شما را خارج می‌‌‌‌‌‌کند (کبد‌‌‌‌‌‌برداری کامل) و بافت اهدا شده را به‌جای آن قرار می‌‌‌‌‌‌دهد. پس از جراحی، گروه مراقبت‌‌‌‌‌‌های پزشکی برای مهار درد داروهایی را به شما مي‌دهند. شايد لازم باشد برای چند هفته در بیمارستان بستری شوید. در طی این زمان گروه مراقبت‌‌‌‌‌‌های پزشکی بر چگونگی پذیرش کبد جدید توسط بدنتان نظارت مي‌كنند. شما برای جلوگيري از پس زدن (نپذیرفتن) کبد جدید توسط سیستم دفاعي، از دارو استفاده مي‌كنيد. این داروها معمولاً منجر به پف کردن صورت، بالارفتن فشارخون یا افزایش موهای بدن مي‌شوند.

تخریب بافت
روش‌های تخریب، بافت سرطان را در کبد نابود می کنند. این روش‌‌‌‌‌‌ها شیوه‌هایی برای مهار سرطان کبد و طولانی کردن مدت زمان زندگی بیمار هستند. افرادی از اين روش‌ها استفاده مي‌كنند که منتظر انجام پیوند کبد هستند و يا توانایی انجام جراحی یا پیوند کبد را ندارند. پيش مي‌آيد كه جراحی برای خارج کردن تومور به دلیل سیروز یا شرایط دیگری که منجر به عملکرد نامناسب کبد می‌‌‌‌‌‌شوند امکانپذیر نباشد. علاوه براین، بعيد نيست بیمار به دلیل محل تومور در کبد یا مشکلات پزشکی دیگر نتواند از جراحی استفاده کند. روش‌‌‌‌‌‌های تخریب بافت شامل اين موارد هستند:

• تخریب بافت با امواج رادیویی: پزشک از پروب مخصوصی که الکترودهای کوچکی دارد برای نابودي سلول‌های سرطانی به وسیلۀ گرما استفاده می‌‌‌‌‌‌کند. برای هدایت پروب به سمت تومور از اولتراسوند، سی.تی. یا ام.آر.آی استفاده مي‌شود. معمولاً پزشک پروب را مستقیماً از طریق پوست وارد بدن شما مي‌کند و فقط نیاز به استفاده از بی‌‌‌‌‌‌حسی موضعی وجود دارد.

گاهی، لازم است از جراحی همراه با بیهوشی عمومی استفاده كنند تا پزشک پروب را از طریق شکاف کوچکی در شکم (با استفاده از لاپاروسکوپ) یا از طریق شکاف بزرگ‌‌‌‌‌‌تری که شکم شما را باز می‌‌‌‌‌‌کند، درون بدن وارد کند.
بعضی از بیماران پس از این عمل درد یا تب مختصری خواهند داشت ولی معمولاً نیاز نیست فرد در بیمارستان بستری شود. تخریب بافت با امواج رادیویی نوعی گرما درمانی است. درمان‌‌‌‌‌‌های دیگری که از گرما برای از نابودي تومورهای کبد استفاده می کنند شامل لیزر درمانی یا مایکروویو درمانی است. استفاده از این روش‌‌‌‌‌‌ها کم‌تر از تخریب بافت با امواج رادیویی رایج هستند.

• تزریق اتانول از طریق پوست: پزشک از اولتراسوند برای هدایت سوزنی نازک درون تومور کبد استفاده می‌‌‌‌‌‌کند. الکل (اتانول) به‌طور مستقیم در تومور تزریق می‌‌‌‌‌‌شود و سلول‌های سرطانی را از بین می‌‌‌‌‌‌برد. از این شیوه یک یا دو بار در هفته استفاده مي‌شود. در این روش، معمولاً از بی حسی موضعی استفاده مي‌كنند ولی در صورتی‌که تعداد تومورها در کبد شما زیاد باشد نیاز به استفاده از بیهوشی عمومی وجود دارد.

معمولاً تزریق تب یا درد در پي خواهد داشت. پزشک برای تسکین این مشکلات دارو تجویز مي‌کند.

امبولیزاسیون
برای کسانی‌که نمی‌‌‌‌‌‌توانند از جراحی یا پیوند کبد استفاده کنند استفاده از امبولیزاسیون یا امبولیزاسیون شیمیایی (Chemoembolization) گزینۀ درمانی مناسبی است. پزشک کاتتر باریکی در يكي از سرخرگ‌هاي پای شما وارد مي‌كند و کاتتر را به سمت سرخرگ کبدی حرکت می‌‌‌‌‌‌دهد. برای انجام امبولیزاسیون پزشک ذرات کوچکی را در کاتتر تزریق می‌‌‌‌‌‌کند. این ذرات جریان خون درون سرخرگ را مسدود می‌‌‌‌‌‌کنند. بسته به نوع ذرات استفاده شده، انسداد دایمی یا موقتی است.
در صورت مسدود شدن جریان خون تومور از سرخرگ کبدی(Hepatic Artery)، تومور از بین می‌رود. اگرچه سرخرگ کبدی مسدود است ولی بافت سالم کبد، خون را از طریق سیاهرگ پورت (Hepatic Portal Vein) دریافت می‌‌‌‌‌‌کند.
برای انجام امبولیزاسیون شیمیایی، پزشک پيش از تزریق ذرات کوچک مسدودکنندۀ جریان خون مقداری داروی ضدسرطان (شیمی‌‌‌‌‌‌درمانی) درون سرخرگ تزریق می‌‌‌‌‌‌کند. با مسدود شدن جریان خون، دارو مدت طولانی‌‌‌‌‌‌تری در کبد باقی می‌‌‌‌‌‌ماند.
شما باید برای انجام این عمل از آرام‌بخش استفاده کنید ولی معمولاً نیازی به استفاده از بیهوشی عمومی وجود ندارد. به‌طور معمول به مدت 2 تا 3 روز پس از درمان در بیمارستان بستری خواهید شد.
امبولیزاسیون معمولاً به درد شکمی، حالت تهوع، استفراغ و تب خواهد انجاميد. پزشک برای تخفیف این مشکلات دارو تجویز مي‌کند. بعضی از افراد تا چند هفته پس از درمان احساس خستگی شدید مي‌کنند.

هدف‌درمانی
برخي از افرادی که نمی‌‌‌‌‌‌توانند از جراحی یا پیوند کبد استفاده کنند از داروهایی استفاده مي‌کنند که به آنها هدف‌درمانی مي‌گويند. قرص‌‌‌‌‌‌های سورافنیب (Sorafenib)، نکساوار (Nexavar) اولین هدف‌درمانی تأیید شدة سرطان کبد بودند.
هدف‌درمانی سرعت رشد تومورهای کبد را کاهش می‌‌‌‌‌‌دهد و علاوه براین مصرف خون آ‌‌‌‌‌‌نها را کم می کند. دارو از طریق دهان مصرف می‌‌‌‌‌‌شود.
عوارض جانبی احتمالی شامل حالت تهوع، استفراغ، زخم دهان و از دست دادن اشتها هستند. گاهی، فرد دچار درد در ناحیۀ سینه مي‌شود، مشکلات خونریزی دارد و یا دست و پای او تاول‌‌‌‌‌‌ مي‌زند. گاهي هم دارو باعث افزایش فشارخون مي‌شود. گروه مراقبت‌‌‌‌‌‌های پزشکی فشار خون شما را در طی 6 هفته اول پس از درمان به‌طور مرتب اندازه مي‌گيرند.
اگر بخواهيد، مي‌توانيد گزیده مقالات سرطان پیرامون هدف‌درماني سرطان را مطالعه کنید.

پرتودرمانی
پرتودرمانی از اشعه‌‌‌‌‌‌های با انرژی زیاد برای نابودي سلول‌‌‌‌‌‌های سرطانی استفاده می‌‌‌‌‌‌کند. این روش برای تعداد کمی از افراد که نمی‌‌‌‌‌‌توانند از جراحی استفاده کنند گزینة مناسبی است. گاهی، از این روش همراه با شیوه‌‌‌‌‌‌های درمانی دیگر استفاده مي‌كنند. همچنین مي‌توان از پرتودرمانی برای تسکین درد ناشی از سرطان کبدی که به استخوان منتشر شده است استفاده کرد.

پزشکان از دو نوع پرتودرمانی برای معالجة سرطان کبد استفاده می‌‌‌‌‌‌کنند:

• پرتودرمانی خارجی: پرتوها از دستگاه بزرگی ساطع می‌‌‌‌‌‌شوند. دستگاه اشعه‌ها را به سمت سینه و شکم هدف می‌‌‌‌‌‌گیرد.
• پرتودرمانی داخلی: پرتو، ناشی از گوی‌‌‌‌‌‌های رادیواکتیو کوچک است. پزشک از کاتتر برای تزریق گوی‌‌‌‌‌‌های کوچک درون سرخرگ کبدی استفاده می‌کند. گوی‌‌‌‌‌‌ها منبع خون تومور کبد را نابود مي‌كنند.

عوارض جانبی پرتودرمانی شامل حالت تهوع، استفراغ یا اسهال است. گروه مراقبت پزشکی روش‌‌‌‌‌‌هایی برای درمان يا مهار این عوارض جانبی به شما پیشنهاد مي‌کند.
خواندن مقالة «شما و پرتودرمانی» برایتان مفید است.

شيمي‌درمانی
گاهی، از شیمی‌‌‌‌‌‌درمانی- استفاده از دارو برای کشتن سلول‌‌‌‌‌‌های سرطانی- در درمان سرطان کبد استفاده مي‌كنند. داروها معمولاً از طریق رگ وارد بدن بیمار می‌‌‌‌‌‌شوند (درون وریدی). داروها وارد جریان خون می‌‌‌‌‌‌شوند و به این وسیله در بدن منتشر می‌‌‌‌‌‌شوند.
شیمی‌‌‌‌‌‌درمانی در بخش بیماران سرپایی بیمارستان، مطب دکتر یا خانه اعمال مي‌شود. به ندرت نیازی به بستری شدن در بیمارستان وجود دارد. عوارض جانبی شيمي‌درماني وابسته به نوع دارو و مقدار داروست. عوارض جانبی رایج شامل حالت تهوع، استفراغ، از دست دادن اشتها، سردرد، تب و لرز و ضعف است.
بعضی از داروها سطح سلول‌های سالم خون را کاهش می‌‌‌‌‌‌دهند كه بعيد نيست دچار عفونت شويد یا به آساني خونریزی یا خونمردگی پیدا كنيد و به ضعف و خستگی شدیدی دچار شويد. گروه مراقبت‌‌‌‌‌‌های پزشکی بر سطح سلول‌‌‌‌‌‌های خون شما نظارت خواهند داشت. بعضی از عوارض جانبی با دارو قابل درمان است.
اگر بخواهيد، مقالة «شما و شيمي‌درماني» را مطالعه کنید.

شايد بخواهید پيش از شروع درمان، اين موارد را از پزشک خود بپرسید:

• بیماری در چه مرحله‌ای است؟ آیا سرطان کبد منتشر شده است؟
• آیا من به سیروز مبتلا شده‌ام؟
• آیا برای تعیین امکان انجام جراحی نیاز به انجام آزمایش‌های بیش‌تری دارم؟
• هدف درمان چیست؟ چه راه‌های درمانی برای من مناسب هستند؟ شما چه درمانی را برای من پیشنهاد می‌‌‌‌‌‌کنید؟ چرا؟
• فواید مورد انتظار هر كدام از درمان‌ها چه هستند؟
• خطرات و عوارض جانبی هریک از درمان‌هاچه هستند؟ چگونه می‌‌‌‌‌‌توان عوارض جانبی را مهار کرد؟
• آیا باید در بیمارستان بستری شوم؟ در صورت نیاز به بستری، چه مدت باید در بیمارستان بمانم؟
• شما درد من را چگونه درمان می‌‌‌‌‌‌کنید؟
• هزینۀ درمان چقدر است؟ آیا بیمۀ من هزینۀ درمان را پوشش می‌‌‌‌‌‌دهد؟
• درمان چه تأثیری بر فعالیت‌‌‌‌‌‌های عادی من دارد؟
• آیا پژوهش‌‌‌‌‌‌های بالینی (مطالعات تحقیقاتی) برای من مناسب هستند؟
• باید چند بار معاینه شوم؟
• آیا می‌‌‌‌‌‌توانید پزشک دیگری را به من معرفی کنید که برای گرفتن نظر دوم به او مراجعه کنم؟

نظر دوم
شايد بخواهید پيش از آغاز درمان نظر دومی را راجع به تشخیص بیماری، مرحلۀ سرطان و برنامۀ درمان دریافت کنید. شايد هم بخواهید مرکز پزشکی را پیدا کنید که تجربۀ زیادی در مورد درمان افراد مبتلا به سرطان کبد دارد. حتی شايد بخواهید با چندین پزشک مختلف دربارۀ همۀ راه‌هاي درمانی، عوارض جانبی آنها و نتایج مورد انتظار صحبت کنید. مثلاً می‌‌‌‌‌‌توانید پیرامون برنامة درمانی خود با یک جراح کبد و مجاری صفراوی، سرطان‌‌‌‌‌‌شناس پرتودرمان و پزشک سرطان‌شناس، صحبت کنید.
بعضی نگران این موضوع هستند که نكند پزشكشان در صورت مطرح کردن تقاضای گرفتن نظر دوم ناراحت شود. معمولاً عکس این حالت درست است. بیش‌تر پزشکان از گرفتن نظر دوم استقبال می کنند و بیش‌تر شرکت‌‌‌‌‌‌های بیمه درمانی در صورتی که شما یا پزشک تقاضای دریافت نظر دوم را ارایه کنید هزینۀ آن را پوشش می‌‌‌‌‌‌دهند.
نظر دوم را كه گرفتيد، شايد پزشک دوم با تشخیص و برنامۀ درمانی پزشک اول موافق باشد، شاید هم روش دیگری را پیشنهاد دهد. در هر صورت، شما اطلاعات بیش‌تری به‌دست خواهید آورد و احياناً احساس تسلط بیش‌تری بر شرایط خواهيد داشت. در صورتی‌که بدانید همۀ گزینه‌‌‌‌‌‌ها را بررسی کرده‌‌‌‌‌‌اید نسبت به انتخاب خود احساس اطمینان بیش‌تری خواهید داشت.
معمولاً جمع‌‌‌‌‌‌آوری مدارک پزشکی و ملاقات با پزشک دیگر مدت زمانی طول مي‌كشد. در بیش‌تر موارد، صرف چند هفته وقت برای گرفتن نظر دوم مشکلی نخواهد داشت. تأخیر در شروع درمان معمولاً باعث کم‌تأثیر شدن درمان نمی‌‌‌‌‌‌شود. برای اطمینان از این موضوع بهتر است دربارۀ این تأخیر با پزشک خود مشورت کنید.
روش‌‌‌‌‌‌های متعددی برای پیداکردن پزشکی جهت گرفتن نظر دوم وجود دارد. شما می‌‌‌‌‌‌توانید نام پزشک متخصص را از پزشک خود، جامعۀ پزشکی محلی یا استانی، بیمارستانی در نزدیکی محل سکونت خود یا دانشگاه علوم پزشکی منطقۀ محل زندگی خود بگيريد.

مراقبت‌‌‌‌‌‌های حمایتی
سرطان کبد و درمان آن گاه منجر به بروز مشکلات پزشکی دیگری مي‌شود. شما می‌‌‌‌‌‌توانید قبل، بعد یا در طی درمان از خدمات حمایتی بهره‌‌‌‌‌‌مند شوید. مراقبت حمایتی نوعی درمان برای مهار درد و ساير علائم بیماری و تسکین عوارض جانبی درمان است و به شما کمک می‌‌‌‌‌‌کند تا بتوانید احساسات ناشی از تشخیص ابتلا به سرطان را تحمل کنید. برای پیشگیری یا مهار این مشکلات و بهبود آسایش و کیفیت زندگيتان در طی درمان سرطان مي‌توانيد از مراقبت حمایتی استفاده کنید.

مهار درد
سرطان کبد و درمان آن معمولاً منجر به بروز درد مي‌شوند. پزشک یا یک متخصص در زمینۀ مهار درد يكي از اين روش‌‌‌‌‌‌های متعدد را برای تسکین یا کاهش درد به شما پیشنهاد مي‌کند:

• داروهای مربوط به درد: معمولاً داروها درد را تسکین مي‌دهند. (این داروها گاه باعث ایجاد احساس خواب‌‌‌‌‌‌آلودگی یا یبوست مي‌شوند ولی استراحت کردن و استفاده از ملین‌‌‌‌‌‌ها به بیمار کمک مي‌كند).
• پرتودرمانی: پرتودرمانی با کوچک کردن سرطان به تسکین درد کمک مي‌کند.
• بلوک (انسداد) عصبی (Nerve Block): پزشک مقداری الکل را به نواحی مجاور اعصاب خاصی در شکم تزریق مي‌کند تا درد را متوقف کند.

شايد گروه مراقبت پزشکی روش‌‌‌‌‌‌های دیگری را هم برای تسکین یا کاهش درد پیشنهاد کند. مثلاً از ماساژ، طب سوزنی یا طب فشاری (Acupressure) همراه با ساير روش‌‌‌‌‌‌ها استفاده كنند. علاوه براین، مي‌توانيد آموزش ببینید تا از طریق استفاده از فنون تن‌‌‌‌‌‌آرمیدگی (ریلکسیشن) نظیر گوش دادن به موسیقی با ریتم آرام یا تنفس آرام، درد را تسکین دهید.
برای كسب اطلاعات بیش‌تر پیرامون مهار درد به مقالة «مهار درد» مراجعه کنید.

غمگین بودن و احساسات دیگر
طبیعی است که پس از تشخیص یک بیماری وخيم شما احساس غم، اضطراب یا سردرگمی داشته باشید. بعضی از افراد صحبت کردن دربارۀ احساساتشان را مفید تشخیص داده اند. بخش منابع حمایتی را مطالعه کنید.

تغذیه
اهمیت زیادی دارد که به نیازهای غذایی خود قبل، بعد و در طی درمان سرطان توجه کنید. شما به مقدار مناسبی کالری، پروتئین، ویتامین و مواد معدنی نیاز دارید. دریافت موادغذایی مناسب باعث می‌‌‌‌‌‌شود احساس بهتر و انرژی بیش‌تری داشته باشید.
با وجود این، شايد خسته باشيد، احساس درد كنيد یا تمایلی به غذا خوردن نداشته باشید. علاوه براین، شايد به عوارض جانبی درمان نظیر بی‌‌‌‌‌‌اشتهایی، حالت تهوع، استفراغ و اسهال دچار شويد. پزشک شما، كارشناس تغذیة معتبر یا متخصص در مراقبت‌‌‌‌‌‌های پزشکی پیرامون روش‌‌‌‌‌‌هایی برای داشتن برنامة غذایی سالم توصیه‌‌‌‌‌‌هایی را به شما ارائه مي‌کند.
انجام معاینات پزشکی و برنامه‌‌‌‌‌‌ریزی دقیق اهمیت زیادی دارد. سرطان کبد و درمان آن معمولاً هضم غذا و حفظ وزن مناسب بدن را برای شما دشوار مي‌کنند. پزشک، شما را از لحاظ کمبود وزن، ضعف و کمبود انرژی معاینه مي‌كند.
اگر بخواهيد، مي‌توانيد مقالة «نکات مربوط به غذا خوردن» را مطالعه کنید. این مطلب شامل نکات و دستورات غذایی مفیدی است.

پیگیری سلامتی بیمار پس از درمان
شما باید پس از انجام درمان برای سرطان کبد، به‌طور منظم (مثلاً هر سه ماه یکبار) معاینه شويد. انجام این معاینات موجب مي‌شود مطمئن شويد که هرگونه تغییری در وضعیت سلامتی شما تحت نظر است و در صورت نیاز معالجه شده است. اگر در فاصلة زماني بین معاینات، مشکلات پزشکی داشتید با پزشک تماس بگیرید.
گاهی، سرطان کبد پس از درمان عود می‌‌‌‌‌‌کند. پزشک، معاینات لازم را جهت بررسی عود سرطان انجام می‌‌‌‌‌‌دهد. معاینات معمولاً شامل معاینات فیزیکی، آزمایش‌‌‌‌‌‌های خون، اولتراسوند، سی.تی.اسکن، یا ساير آزمایش‌‌‌‌‌‌هاست.
پزشك افرادی را که از پیوند کبد استفاده کرده‌‌‌‌‌‌اند، از نظر چگونگی عملکرد کبد جدید آزمایش مي‌كند. علاوه براین، پزشک به طور دقیق و از نزدیک شما را زير نظر مي‌گيرد تا اطمینان حاصل کند که کبد جدید را بدن شما پس نزده باشد. افرادی که از پیوند کبد استفاده کرده‌‌‌‌‌‌اند شايد بخواهند دربارۀ نوع آزمایش‌‌‌‌‌‌های لازم برای پیگیری وضعیت سلامتی پس از درمان و زمان انجام آنها با پزشک صحبت کنند.

منابع حمایتی
اطلاع از ابتلا به سرطان کبد زندگی شما و نزدیکانتان را تغییر مي‌دهد. معمولاً کنارآمدن با این تغییرات دشوار است. طبیعی است که شما، اعضای خانواده‌‌‌‌‌‌ و دوستانتان برای تحمل احساساتی که پس از تشخیص سرطان به‌وجود می‌‌‌‌‌‌آید نیاز به کمک داشته باشید.
نگرانی در مورد درمان و مهار عوارض جانبی، بستری شدن در بیمارستان و هزینه‌‌‌‌‌‌های مربوط به خدمات پزشکی عادی است و بعيد نيست دربارۀ مراقبت از خانواده‌‌‌‌‌‌تان، حفظ شغل یا ادامة فعالیت‌‌‌‌‌‌های روزانه نگرانی‌‌‌‌‌‌هایی داشته باشید. در ادامه راه‌هايي را که می‌‌‌‌‌‌توانید برای دریافت حمایت از آنها استفاده کنید مطرح شده است:

• پزشکان، پرستاران و اعضای دیگر گروه مراقبت‌‌‌‌‌‌های پزشکیتان پاسخگوی سؤالات شما در مورد درمان، ادامه کار یا فعالیت‌‌‌‌‌‌های دیگر هستند.
• مددکاران اجتماعی، مشاوران در صورت نیاز به طرح احساسات و نگرانی‌‌‌‌‌‌هایتان به شما کمک مي‌کنند. معمولاً مددکاران اجتماعی منابعی برای دریافت کمک‌‌‌‌‌‌های مالی، حمل و نقل، مراقبت در منزل یا حمایت‌‌‌‌‌‌های روحی به شما معرفی مي‌کنند.

پیداکردن پزشک، گروه حمایتی یا سازمان‌های دیگر

• در صورت ابتلا به سرطان چگونه به پزشک یا خدمات درمانی دسترسی پیدا کنید.
• سازمان‌‌‌‌‌‌های ملی ارایه‌‌‌‌‌‌دهندۀ خدمات به افراد مبتلا به سرطان و خانواده‌‌‌‌‌‌های آ‌‌‌‌‌‌نها.

درمان سرطان و مراقبت­های حمایتی

• شما و پرتودرمانی.
• آشنایی با پرتودرمانی: اطلاعاتی که باید از پرتودرمانی با اشعۀ خارجی داشته باشید.
• شیمی درمانی و شما.
• نکات غذایی برای بیماران مبتلا به سرطان.
• مهار درد.

تحمل سرطان

• صرف وقت: حمایت از افراد مبتلا به سرطان
• مهار عوارض جانبی پرتودرمانی: هنگام خستگی یا ضعف چه باید کرد؟

زندگی پس از درمان سرطان

• نگاهی به آینده: زندگی پس از درمان سرطان.
• مراقبت پس از درمان سرطان
• نگاهی به آینده: روش‌‌‌‌‌‌هایی برای ایجاد تغییر در سرطان

سرطان پیشرفته یا عود کرده

• تحمل سرطان پیشرفته
• هنگامی‌که سرطان باز می گردد.

داروهای تکمیلی

• فکرکردن در مورد استفاده از داروهای تکمیلی و جایگزین: راهنمایی برای افراد مبتلا به سرطان
• داروهای تکمیلی و جایگزین در درمان سرطان: پرسش و پاسخ.

مراقبت‌کنندگان

• وقتی شخصی که دوستش دارید تحت درمان سرطان است: حمایت از مراقبت‌کنندگان
• وقتی شخصی که دوستش دارید مبتلا به سرطان پیشرفته است: حمایت از مراقبت‌کنندگان
• نگاهی به آینده: وقتی درمان سرطان شخصی که دوستش دارید پایان یافته است
• توجه به مراقبت‌کنندگان: حمایت از مراقبت‌کنندگان سرطان

[poune]

آنچه باید دربارۀ سرطان تیروئید بدانید
What You Need To Know About Thyroid Cancer

مقدمه
اين مقاله دربارة سرطاني است كه در تیروئید آغاز مي‌شود.
در این مقاله دربارۀ تشخیص، تعیین مرحلۀ سرطان، درمان و پیگیری سلامت بیمار پس از درمان بحث شده است. آگاهی دربارۀ مراقبت پزشکی مربوط به سرطان تیروئید می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌� ��‌‌تواند به شما در ایفاي نقشی فعال در تصمیم‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌� ��‌‌‌‌گیری در مورد درمان خودتان کمک کند.
این مقاله حاوی فهرستی از سؤال‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ ‌‌‌‌هایی است که می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌� ��‌‌توان آنها را از پزشک پرسید. بسياري، همراه داشتن فهرستی از پرسش‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ ‌‌‌‌ها را در جلسۀ ديدار با پزشک، مفید دانسته‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌� �‌‌‌‌‌اند. برای کمک به یادآوری حرف‌هاي پزشک، می‌توانید از مطالبی که وی می‌گوید یادداشت بردارید یا از وی بپرسید آیا می‌توانید در جلسۀ معاینه از ضبط صوت استفاده کنید یا نه. همچنین شايد بخواهید یکی از اعضای خانواده یا دوستانتان را در جلسۀ ملاقات با پزشک به همراه ببرید، تا در بحث‌ها شرکت کند، یاداشت‌برداری کند یا اینکه تنها حرف‌ها را بشنود.
برای به‌دست آوردن آخرین اطلاعات مربوط به سرطان تیروئید، به پايگاه علمي، پزشكي و آموزشي مؤسسة تحقيقات، آموزش و پيشگيري سرطان (www.ncii.ir) مراجعه کنید.

تیروئید
تیروئید، غده‌ایست که در جلوی گردن شما و زیر محفظۀ صوتی (حنجرۀ)‌تان قرار دارد. یک تیروئید سالم تقریباً به اندازۀ یک سکۀ کوچک است. معمولاً وجودش از روی پوست قابل تشخیص نیست. تیروئید دو بخش (لوب) دارد. یک بافت ظریف (ایسم ‌ Isthmus) این لوب‌ها را از یکدیگر مجزا می‌سازد.

تیروئید هورمون‌های خاصی تولید می‌کند:

• هورمون تیروئید: هورمون تیروئید توسط سلول‌های فولیکولی تیروئید تولید می‌شود. این هورمون بر ضربان قلب، فشار خون، دما و وزن بدن مؤثر است.
• كلسي‌تونين (Calcitonin): كلسي‌تونين توسط سلول‌های سی (C) موجود در تیروئید تولید می‌شود. این هورمون نقش کوچکی در حفظ میزان مناسب كلسيم بدن ایفا می‌کند.

پشت تیروئید، حداقل چهار غدۀ پارا تیروئیدی کوچک وجود دارد. این غدد روی سطح تیروئید قرار دارند و هورمون پاراتیروئید تولید می‌کنند که نقش بزرگی در حفظ میزان مناسب کلسیم بدن ایفا می‌کند.

سلول‌های سرطانی
سرطان در سلول‌ها ‌ واحدهای مستقل سازنده‌ای که بافت‌ها را تشکیل می‌دهند‌ آغاز می‌شود. بافت‌ها نیز اندام‌های بدن را تشکیل می‌دهند.
سلول‌های طبیعی و سالم، با توجه به نیاز بدن به سلول‌های جدید، رشد کرده و تقسیم می‌شوند. هنگامی‌که سلول‌های طبیعی پیر می‌شوند یا آسیب می‌بینند، می‌میرند و سلول‌های جدید جایگزین آنها می‌شوند.
گاهی، این فرایند منظم دچار اخلال می‌شود. سلول‌های جدید هنگامی تشکیل می‌شوند که بدن به آنها نیازی ندارد، و سلول‌های پیر یا آسیب دیده وقتي که باید، نمی‌میرند. افزایش تدریجی این سلول‌های اضافی، اغلب، موجب تشکیل توده‌ای از بافت می‌شود که به آن غده یا تومور می‌گویند.
به غده‌های موجود در تیروئید، اغلب ندول (Nodules) یا «گرهک» می‌گویند. بیش‌تر ندول‌های تیروئید (بیش از 90%) خوش‌خیم (غیرسرطانی) هستند. ندول‌های خوش‌خیم به خطرناکی ندول‌های بدخیم (سرطانی) نیستند:

• ندول‌های خوش‌خیم:
  
  • به‌ندرت کشنده هستند.
  • به بافت‌های مجاور خود حمله نمی‌کنند.
  • به دیگر قسمت‌های بدن سرایت نمی‌کنند.
  • معمولاً نیازی به برداشتنشان نیست.
  • ندول‌های بدخیم:
  
  • ممکن است گاهی کشنده باشند.
  • می‌توانند به بافت‌ها واندام‌های مجاور حمله کنند.
  • می‌توانند به دیگر قسمت‌های بدن سرایت کنند.
  • اغلب می‌توان آنها را برداشت یا از بین برد، اما گاهی اوقات سرطان بازمی‌گردد.

سلول‌های سرطانی می‌توانند با جدا شدن از تومور اولیه گسترش پیدا کنند. این سلول‌ها وارد عروق خونی یا عروق لنفاوی می‌شوند، که به درون تمام بافت‌های بدن گسترده شده‌اند. سلول‌های سرطانی به دیگر اندام‌ها می‌چسبند و در آنجا رشد می‌کنند و به تومورهای جدیدی تبدیل می‌شوند که می‌توانند به آن اندام‌ها آسیب برسانند. به سرایت سرطان، متاستاز می‌گویند.

انواع سرطان تیروئید

سرطان تیروئید، چند نوع دارد:

• سرطان پاپيلري تیروئید : اين نوع سرطان تیروئید در حدود 80%كل موارد ابتلا به سرطان تیروئید را تشكيل مي‌دهد. اين سرطان در سلول‌هاي فوليكولارآغاز شده و به كندي رشد مي‌كند. در صورت تشخيص زودهنگام، بيش‌تر مبتلايان به سرطان تیروئید فوليكولار را مي‌توان با موفقيت درمان كرد.
• سرطان فولیکولار تیروئید: این نوع سرطان تیروئید در حدود 15% کل موارد ابتلا به سرطان تیروئید را تشکیل می‌دهد. این سرطان در سلول‌های فولیکولار آغاز شده و به‌کندی رشد می‌کند. در صورت تشخیص زودهنگام، بیش‌تر مبتلایان به سرطان تیروئید فولیکولار را می‌توان با موفقیت درمان کرد.
• سرطان مدولری تیروئید: این نوع سرطان در حدود 3% کل موارد ابتلا به سرطان تیروئید را تشکیل می‌دهد. این سرطان در سلول‌های سی (C) موجود در تیروئید آغاز می‌شود. سرطانی که در سلول‌های سی (C) آغاز می‌شود می‌تواند موجب تولید مقادیر بالا و غیرطبیعی کلسی‌تونین شود. سرطان مدولری (Medullary) تیروئید هم به‌کندی رشد می‌کند. مهار این نوع سرطان، در صورتی‌که پیش از سرایت به دیگر بخش‌های بدن تشخیص داده و درمان شود، آسان‌تر خواهد بود.
• سرطان تیروئید آناپلاستیک (Anaplastic): این نوع سرطان تیروئید در حدود 2% از کل موارد ابتلا به سرطان تیروئید را تشکیل می‌دهد. این سرطان در سلول‌های فولیکولار موجود در تیروئید آغاز می‌شود. این سلول‌های سرطانی، اغلب به‌سرعت رشد و سرایت می‌کنند. مهار سرطان تیروئید آناپلاستیک بسیار دشوار است.

عوامل خطرزا
پزشکان، اغلب نمی‌توانند دلیل ابتلای یک فرد به سرطان تیروئید و عدم ابتلای دیگري به این سرطان را توضیح دهند. با این‌حال، روشن است که سرطان تیروئید مسری نیست.
تحقیقات نشان داده‌اند که احتمال ابتلا به سرطان تیروئید، در كساني که دارای برخی عوامل خطرزای خاص هستند، بیش‌تر از دیگران است. عامل خطرزا عاملی است که احتمال ابتلا به یک بیماری را افزایش مي‌دهد.
بررسی‌ها نشان داده‌اند که عوامل خطرزای زیر به سرطان تیروئید مربوطند:

• تابش اشعه: آنها که به میزان زیاد در معرض تابش اشعه قرار می‌گیرند، بسیار بیش‌تر از دیگران احتمال دارد به سرطان پاپیلاری تیروئید یا فولیکولار مبتلا شوند. یکی از منشأهای مهم قرار گرفتن در معرض اشعه، درمان به‌وسیلۀ اشعۀ ايكس است. در سال‌های بین دهه‌های 1920 و 1950، پزشکان برای درمان کودکان مبتلا به لوزه‌های متورم، آکنه و دیگر مشکلاتی که در ناحیۀ سر و گردن ایجاد می‌شدند، از اشعۀ ايكس با میزان‌های بالا استفاده می‌کردند. بعدها، دانشمندان به این مسئله پی ‌بردند که تعدادي از كساني که تحت درمان با این شیوه قرار گرفته ‌بودند، به سرطان تیروئید مبتلا شده‌اند.

(در عکس‌برداری با اشعۀ ايكس جهت آزمایش‌های تشخیصی معمول – مثل عکس‌برداری با اشعۀ ايكس از دهان یا قفسۀ سینه‌ از میزان‌های بسیار پایین تابش استفاده می‌شود. فواید این آزمایش‌ها معمولاً بیش‌تر از خطراتشان است. با این‌حال، قرار رفتن مکرر در معرض همین میزان اشعه هم می‌تواند مضر باشد، پس بهتر است با پزشک یا دندانپزشک خود دربارۀ ‌ضرورت انجام هر یک از آزمایش‌های عکس‌برداری با اشعۀ ايکس و نيز نحوۀ استفاده از پوشش‌های محافظ برای دیگر بخش‌های بدن صحبت کنید.)
یکی دیگر از منشأهای تابش اشعه، ریزش رادیواکتیو (Radioactive Fallout) است که شامل ریزش رادیواکتیو ناشی از آزمایش‌های تسلیحات اتمی (مثلاً آزمایش‌هایی که در دیگر نقاط دنیا، و به‌خصوص در دهه‌های 1950 و 1960 انجام شدند)، حوادثی که در نیروگاه‌های هسته‌ای روی می‌دهد (مانند حادثۀ چرنوبیل در سال 1986)، و تشعشات ناشی از کارخانه‌های ساخت تسلیحات اتمی (مانند تأسیسات هَنفورد در ایالت متحده در اواخر دهۀ 1940) هستند. چنین ذرات اتمی شامل ید رادیواکتیو (131‌I) و دیگر عناصر رادیواکتیو هستند. احتمال ابتلا به سرطان تیروئید د در كساني که در معرض تابش یک یا چند منبع يد راديواكتيو (131‌I) قرار می‌گیرند ‌ به‌خصوص در صورتی‌که در آن هنگام در سنین کودکی قرار داشته باشند ‌ افزایش می‌یابد. برای مثال، احتمال ابتلا به سرطان تیروئید در کودکانی که در نتیجۀ حادثۀ چرنوبیل در معرض ید رادیواکتیو قرار گرفته‌اند، بیش‌تر از دیگران است.

سابقۀ خانوادگی ابتلا به سرطان تیروئید مدولری: گاهی سرطان تیروئید مدولری به شکل موروثی درمی‌آید. ژن تغيير يافته RET مي‌تواند از والد به فرزند منتقل شود.قریب به اتفاق آنهايي که ژن دگرگون‌‌شدۀ (آر. ای. تی) دارند به سرطان تیروئید مدولری مبتلا می‌شوند. در صورتی‌که این سرطان به‌تنهایی روی دهد، سرطان خانوادگی مدولری تیروئید، اگر همراه با دیگر انواع سرطان باشد، سندروم نئوپلازی متعدد غدد درون‌ریز(Multiple Endocrine Neoplasia -MEN- Syndrome) نامیده می‌شود.

با آزمایش خون می‌توان دگرگونی ژن «آر. ای. تی» را شناسایی کرد. در صورتی‌که این ژن در فرد مبتلا به سرطان تیرئید مدولری دیده شود، پزشک به اعضای خانواده توصیه می‌کند که همه تحت آزمایش قرار گیرند، و برای آنها که دارای ژن دگرگون‌شده هستند، پزشک آزمایش‌های مرتب، یا جراحی برداشتن تیروئید پیش از بروز سرطان را توصیه مي‌کند.

• سابقۀ خانوادگی ابتلا به گواتر یا غده‌های رودۀ بزرگ: تعداد کمی از افرادی که دارای سابقۀ خانوادگی ابتلا به گواتر (تورم تیروئید) هستند و دارای غده‌های کوچک متعدد تیروئید هستند، در خطر ابتلا به سرطان پاپیلاری تیروئیدند. همچنین، تعداد کمی از كساني که سابقۀ خانوادگی ابتلا به غدد متعدد درون رودۀ بزرگ یا راست‌روده (پولیپ‌های خانوادگی) داشته باشند، در معرض خطر ابتلا به سرطان پاپیلاری تیروئید خواهند بود.
• سابقۀ فردي پزشکی: احتمال ابتلای افراد مبتلا به گواتر یاغده‌هاي خوش‌خيم تیروئید، به سرطان تیروئید نسبت به دیگران بیش‌تر است.
• سن بالای 45 سال: بیش‌تر مبتلايان به سرطان تیروئید، بیش‌تر از 45 سال دارند، و بیش‌تر مبتلايان به سرطان تیروئید آناپلاستیک سنشان بالاي 60 سال است.
• ید: ید ماده‌ای است که در صدف و نمک یددار یافت می‌شود. دانشمندان در حال بررسی ید به‌عنوان یکی از عوامل خطرزای احتمالی مربوط به سرطان تیروئید فولیکولار هستند. میزان بسیار پایین ید در رژیم غذایی خطر ابتلا به سرطان تیروئید فولیکولار را افزایش مي‌دهد. هرچند، بررسی‌های دیگري نشان داده‌اند که میزان بسیار زیاد ید در رژیم غذایی نیز می‌تواند خطر ابتلا به سرطان پاپیلاری تیروئید را افزایش دهد. برای اینکه قطعاً مشخص شود که ید یک عامل خطرزا است یا نه، بررسی‌های بیش‌تری لازم است.

داشتن یک یا چند عامل خطرزا به معنای ابتلای قطعی فرد به سرطان تیروئید نیست. بیش‌تر كساني که دارای عوامل خطرزا هستند، هرگز به سرطان مبتلا نمی‌شوند.

علائم بیماری
معمولاً سرطان تیروئید در مراحل اولیه موجب بروز علائمی نمی‌شود.

اما با رشد سرطان علائم احتمالي آن عبارت است از:

• غده‌ای در جلوی گردن.
• گرفتگی یا تغییرات در صدا.
• تورم غدد لنفاوی ناحیۀ گردن.
• اختلال در بلع یا تنفس.
• دردی در گلو یا گردن که از بین نمی‌رود.

هر چيز در اغلب موارد، این علائم ناشی از سرطان نیستند و دلیل آن معمولاً عفونت، گواتر خوش‌خیم، یا دیگر بیماری‌ها هستند. در صورتی‌که چنین علائمی در فردی بروز کرد و پس از دو یا چند هفته از بین نرفت باید جهت تشخیص و درمان، هرچه زودتر به پزشک مراجعه کند.

تشخیص
اگر علائمی در شما بروز کرد که نشانۀ سرطان تیروئید بود، پزشک به شما کمک می‌کند تا مشخص شود که این علائم ناشی از سرطان‌اند یا دلایل دیگری دارند. پزشک، از شما سابقۀ پزشکی فردي و خانوادگیتان را جویا می‌شود، و سپس یک یا چند آزمایش از آزمایش‌های زیر را هم برای شما تجویز مي‌کند:

• معاینۀ فیزیکی: پزشک تیروئید شما را جهت بررسي وجود توده ـ ندول (Nodule) ـ و نيز گردن و غدد لنفاوی مجاور آن را جهت وجود غده یا تورم مورد معاینه قرار مي‌دهد.
• آزمایش‌های خون: پزشک ممکن است میزان هورمون محرک تیروئید (TSH) را نیز در خون اندازه‌گیری کند. مقادیر بسیار کم یا بسیار زیاد TSH به این معناست که تیروئید به خوبی کار نمی‌کند. اگر پزشک احتمال بدهد که به سرطان تیروئید مدولری مبتلا هستيد، ممکن است میزان کلسی‌تونین شما را اندازه‌گیری کنند و نیز دیگر آزمایش‌های خون را نیز بر روی شما انجام دهند.
• سونوگرافی (Ultrasound): یک دستگاه فراصوتي، امواج صوتی را که قابل شنیدن نیستند تولید می‌کند. با این دستگاه امواج صوتی را به تیروئید می‌فرستند و یک کامپیوتر تصویری از امواجی که از تیروئید بازتاب می‌شوند ایجاد می‌کند. این تصویر می‌تواند ندول‌های موجود در تیروئید را نشان دهد که اندازه‌شان آن‌قدر کوچک است که زیر دست احساس نمی‌شود. پزشک از این تصویر برای پی ‌بردن به اندازه و شکل هر غده و اینکه آن غده‌ها جامدند یا پر از مایع استفاده می‌کند. غده‌هایی که پر از مایع باشند معمولاً سرطانی نیستند. اما غده‌های جامد و توپر می‌توانند سرطانی باشند.
• اسکن تیروئید: پزشک شما ممکن است برایتان یک اسکن از تیروئید تجویز کند. برای این کار باید مقدار کمی مادۀ رادیواکتیو را بخوريد؛ این ماده وارد جریان خون می‌شود. آن سلول‌های تیروئید که این مواد رادیواکتیو را جذب می‌کنند از طریق اسکن، قابل‌مشاهده هستند. به ندول‌هایی که این مواد را بیش‌تر از بافت تیروئید مجاور خود مصرف می‌کنند، ندول‌های «داغ» می‌گویند. ندول‌های داغ معمولاً سرطانی نیستند. به ندول‌هايي که کم‌تر از بافت تیروئید مجاور خود این مواد را مصرف می‌کنند، ندول‌های «سرد» می‌گویند كه ندول‌های سرد می‌توانند سرطانی باشند.
• نمونه‌برداری: نمونه‌برداری تنها راه قطعی تشخیص سرطان تیروئید است. یک آسیب‌شناس نمونه‌ای از بافت مورد نظر را جهت وجود سلول‌های سرطانی در زیر میکروسکوپ بررسی می‌کند.

ممکن است پزشک برای نمونه‌برداری از یکی از دو روش زیر استفاده کند:
• بیوپسی سوزنی ظریف (Fine‌Needle Aspiration): از بیش‌تر افراد به این روش نمونه‌برداری می‌شود. پزشک با استفاده از یک سوزن ظریف مقداری از بافت ندول تیروئید را برمی‌دارد. استفاده از یک دستگاه فراصوتی می‌تواند به پزشک در تعیین محل فرو کردن سوزن کمک کند.
• نمونه‌برداری با عمل جراحی: در صورتی‌که تشخیص از طریق بیوپسی سوزنی ظریف ممکن نباشد، جراح با یک عمل جراحی تمام ندول‌هاي مشكوك را برمی‌دارد. اگر پزشک احتمال وجود سرطان تیروئید فولیکولار را بدهد، معمولاً برای تشخیص، نمونه‌برداری با عمل جراحی را توصيه مي‌كند.

سؤال‌هايي که می‌توانید پیش از نمونه‌برداری از پزشک بپرسید:

• آیا لازم است برای نمونه‌برداری به بیمارستان بروم؟
• نمونه‌برداری چه‌قدر طول می‌کشد؟
• آیا در طول نمونه‌برداری هشیار خواهم بود؟ آیا درد دارد؟
• آیا خطراتی هم دارد؟ احتمال عفونت یا خونریزی پس از نمونه‌برداری چقدر است؟
• بهبودیم چقدر طول خواهد کشید؟
• آیا جای زخم بر روی گردنم خواهد ماند؟
• چقدر طول می‌کشد تا از نتایج مطلع شوم؟ چه کسی این نتایج را برایم توضیح خواهد داد؟
• اگر به سرطان مبتلا باشم، چه کسی با من دربارۀ گام‌های بعدی صحبت خواهد کرد؟ و چه زماني؟

تعیین مرحلۀ سرطان
براي طرح بهترین برنامۀ درمانی، لازم است پزشک از میزان گسترش (مرحلۀ) سرطان آگاه باشد. تعیین مرحلۀ سرطان، تلاشی دقیق براي پی‌ بردن به اندازۀ غده‌هاي کوچک، اینکه سرطان به دیگر بخش‌های بدن سرایت کرده یا نه، و اگر چنین باشد به کدام بخش‌های بدن انتشار يافته است.
سرطان تیروئید، اغلب به غدد لنفاوی، ریه‌ها و استخوان‌ها نفوذ می‌کند. هنگامی‌که سرطان از محل اولیه‌اش به بخش‌های دیگر بدن منتشر مي‌شود، تومور جدید از جنس همان سلول‌های سرطانی تومور اولیه و دارای همان نام هستند. برای مثال، اگر سرطان تیروئید به ریه‌ها سرایت کند، سلول‌های سرطانی موجود در ریه‌ها در واقع همان سلول‌های سرطان تیروئید هستند. نام بیماری، سرطان تیروئید متاستازی است، و نه سرطان ریه. به همین دلیل، برای درمان، این سرطان را به‌عنوان سرطان تیروئید درنظر می‌گیرند، و نه سرطان ریه. پزشکان به تومور جدید «تومور دوردست» یا سرطان متاستازی می‌گویند.

تعیین مرحلۀ سرطان می‌تواند شامل یک یا چند آزمایش زیر باشد:

• سونوگرافی (Ultrasound): با معاینۀ گردن به‌وسیلۀ دستگاه سونوگرافی می‌توان فهميد که آیا سرطان به غدد لنفاوی یا دیگر بافت‌های مجاور تیروئید منتشر شده است یا نه.
• سی.‌تی.‌اسکن: با دستگاه اشعۀ ايكس که به یک کامپیوتر متصل است چند عکس دقیق از نواحی داخلی بدن می‌گیرند. سی‌تی اسکن نشان مي‌دهد که آیا سرطان به غدد لنفاوی، دیگر نواحی گردن یا قفسۀ سینه سرایت کرده است یا نه؟
• ام. آر. آی: در (ام.آر.آی) از یک آهنربای قوی که به کامپیوتر متصل است استفاده می‌شود. در این فرایند عکس‌هایی دقیق از بافت گرفته می‌شود. پزشک می‌تواند این عکس‌ها را بر روی صفحۀ نمایش مشاهده کند یا آنها را روی فیلم چاپ کند. ام.آر.آی می‌تواند نشان دهد سرطان به غدد لنفاوی یا دیگر نواحی رسوخ کرده است یا نه.
• عکس‌برداری از قفسۀ سینه با اشعۀ ايکس: عکس‌برداری از قفسۀ سینه با اشعۀ ايکس می‌تواند سرایت یا عدم سرایت سرطان به ریه‌ها را نشان دهد.
• اسکن کل بدن: ممکن است برای شما، اسکن تمام بدن تجویز شود تا مشخص شود سرطان به دیگر بخش‌های بدن نیز سرایت کرده است یا نه. به شما مقدار کمی از یک مادۀ رادیواکتیو می‌دهند. این ماده وارد جریان خون می‌شود. سلول‌های سرطاني تیروئید در دیگر اندام‌ها یا استخوان‌ها این ماده را مصرف می‌کنند. ممکن است سرطان تیروئیدی که در دیگر بخش‌های بدن منتشر شده باشد در اسکن تمام بدن مشخص شود.

درمان
جراحی.
درمان با هورمون تیروئید.
درمان با ید رادیواکتیو.
پرتودرمانی خارجی.
شیمی‌درمانی.
كساني که به سرطان تیروئید مبتلا هستند، گزینه‌های درمانی متعددی دارند. درمان معمولاً چند هفته پس از تشخیص آغاز می‌شود، اما فرصت خواهید داشت با پزشک خود دربارۀ گزینه‌های درمانی و دریافت نظر دوم صحبت کنید.

انتخاب نوع درمان به موارد زیر بستگی دارد:

• نوع سرطان تیروئید (پاپيلري، فولیکولار، مدولری یا آناپلاستیک).
• اندازۀ غدۀ کوچک.
• سن بیمار.
• انتشار یا عدم انتشار سرطان.

شما و پزشکتان می‌توانید با یکدیگر جهت طرح یک برنامۀ درمانی که نیازهای شما را برآورده کند، همکاری کنید.
ممکن است پزشک، شما را به پزشك ديگري که در زمینۀ درمان سرطان تیروئید تخصص دارد ارجاع دهد، یا اینکه شما از وی بخواهید چنین فردی را معرفی کند. یک متخصص غدد (Endocrinologist) پزشکی است که در درمان بيماراني که دچار اختلالات هورمونی هستند تخصص دارد. ممکن است به یک تیروئیدشناس – یک متخصص غدد که در درمان اختلالات تیروئید تخصص دارد ‌ مراجعه کنید.
و احتمال دارد به گروهی از متخصصان مراجعه کنید. دیگر متخصصانی که سرطان تیروئید را درمان می‌کنند عبارتند از جراحان، پزشکان سرطان‌شناس و سرطان‌شناسان پرتودرمان. گاهي گروه پزشكان معالج شما، یک پرستار سرطان‌شناس و یک متخصص تغذیۀ نیز دارد.
پزشک معمولاً گزینه‌های درمان و نتایج مورد انتظار از هر یک را براي شما توضیح مي‌دهد. سرطان تیروئید را می‌توان با جراحی، درمان با هورمون تیروئید، درمان با ید رادیواکتیو، پرتودرمانی خارجی یا شیمی‌درمانی درمان کرد. بیش‌تر بیماران تحت درمان ترکیبی از این روش‌های درمانی قرار می‌گیرند. برای مثال، درمان متعارف (استاندارد) برای سرطان تیروئید پاپیلاری عبارت است از جراحی، درمان با هورمون تیروئید و درمان با ید رادیواکتیو. هر چند اغلب از پرتودرمانی خارجی و شیمی‌درمانی استفاده نمی‌شود، ولي در مواقعی هم که از این روش‌ها استفاده می‌شود درمان ممکن است ترکیبی باشد.
جراحی و پرتودرمانی خارجی درمان‌های موضعی محسوب می‌شوند. با استفاده از این روش‌ها، سلول‌های سرطانی موجود در تیروئید از بین رفته یا برداشته می‌شوند. اگر سرطان تیروئید به دیگر بخش‌های بدن نفوذ كرده باشد، از درمان موضعی براي مهار سرطان در همان نواحی خاص مي‌توان استفاده کرد.
درمان با هورمون تیروئید، درمان با ید رادیواکتیو و شیمی‌درمانی درمان‌های فراگیر هستند. در درمان‌های فراگیر داروها به جریان خون وارد شده و سرطان را در سراسر بدن از بین برده یا مهار می‌کنند.
شاید بخواهید دربارۀ عوارض جانبی و چگونگی تأثیرگذاری درمان بر فعالیت‌های روزمره خود آگاه شوید. چون روش‌های درمانی سرطان، اغلب به سلول‌ها و بافت‌های سالم نیز آسیب می‌رسانند، بروز عوارض جانبی پدیده‌ای شایع است. عوارض جانبی عمدتاً به نوع و میزان گستردگی درمان بستگی دارند. عوارض جانبی برای افراد مختلف نيز متفاوت است، و همین‌طور ممکن است از یک دورۀ درمان به دوره‌ای دیگر تغییر کنند. پیش از آغاز درمان، از گروه درماني خود بخواهید تا عوارض جانبی احتمالی را برایتان توضیح دهند و روش‌هایی را به‌منظور مهار آنها به شما پیشنهاد کنند.

سؤال‌هايي که می‌توانید پیش از نمونه‌برداری از پزشک بپرسید:

• آیا لازم است برای نمونه‌برداری به بیمارستان بروم؟
• نمونه‌برداری چقدر طول می‌کشد؟
• آیا در طول نمونه‌برداری هشیار خواهم بود؟ آیا درد دارد؟
• آیا خطراتی هم دارد؟ احتمال عفونت یا خونریزی پس از نمونه‌برداری چقدر است؟
• بهبودیم چقدر طول خواهد کشید؟
• آیا جای زخم بر روی گردنم خواهد ماند؟
• چقدر طول می‌کشد تا از نتایج مطلع شوم؟ چه کسی این نتایج را برایم توضیح خواهد داد؟
• اگر به سرطان مبتلا باشم، چه کسی با من دربارۀ گام‌های بعدی صحبت خواهد کرد؟ و چه زماني؟

جراحی
بیش‌تر بيماراني که به سرطان تیروئید مبتلا می‌شوند تحت عمل جراحی قرار می‌گیرند. جراح، تمام یا بخشی از تیروئید را برمی‌دارد. نوع جراحی به نوع و مرحلۀ سرطان تیروئید، اندازۀ ندول Nodule و سن بیمار بستگی دارد.

• تیروئیدبرداری کلی (Total Thyroidoctomy): این نوع جراحی را می‌توان برای تمام انواع سرطان تیروئید مورد استفاده قرار داد. جراح، از طریق ایجاد یک برش، تیروئید را به‌طور کامل بر می‌دارد. در صورتی‌که جراح نتواند بافت تیروئید را به‌طور کامل بردارد، بعداً می‌توان باقیماندۀ آن‌ را با استفاده از درمان با ید رادیواکتیو از بین برد.
• لوب‌برداری (Lobectomy): در مورد برخی از مبتلایان به سرطان پاپیلاری تیروئید یا فولیکولار ممکن است تنها بخشی از تیروئید را بردارند. جراح ایسم و یک لوب را برمی‌دارد. برخی از كساني که تحت عمل لوب‌برداری قرار گرفته‌اند، بعداً جهت برداشتن بقیۀ تیروئید، باز هم تحت عمل جراحی قرار می‌گیرند. موارد کم‌تری هم پیش می‌آید که باقیماندۀ بافت تیروئید با استفاده از درمان با ید رادیواکتیو از بین می‌رود.

زمان مورد نیاز برای بهبود پس از جراحی برای افراد مختلف متفاوت است. ممکن است برای مدت چند هفته احساس ناراحتی کنید. می‌توان با دارو به تسكين درد کمک کرد. پیش از جراحی، باید دربارۀ برنامۀ مهار درد با پزشک یا پرستار خود گفت‌وگو کنید. پس از جراحی نيز، پزشک می‌تواند در صورت نیاز بیش‌تر به تسكين درد، برنامۀ قبلی را تغییر دهد.
در جراحی مربوط به سرطان تیروئید، سلول‌هایی که هورمون تیروئید تولید می‌کنند نیز برداشته می‌شوند. پس از جراحی، تقریباً تمام بیماران بايد برای جبران هورمون تیروئید طبیعی، از قرص‌هاي مخصوصی استفاده کنند. و شما هم لازم است برای بقیۀ عمر خود قرص‌های جایگزین هورمون تیروئید مصرف کنید.
در صورتی‌که جراح غدد پاراتیروئید را بردارد، ممکن است لازم باشد برای بقیۀ عمر خود قرص‌های كلسيم و ویتامین D مصرف کنید.
در تعداد کمی از بيماران، جراحی می‌تواند موجب آسیب به اعصاب یا عضلات خاصی شود. اگر چنین شود، ممکن است آن فرد در صدایش دچار مشکل شود یا یکی از شانه‌هایش پایین‌تر از دیگری بایستد.

سؤال‌هايي که پیش از جراحی می‌توانید از پزشک خود بپرسید:

• چه نوع جراحی را به من توصیه می‌کنید؟
• آیا لازم است غدد لنفاوی‌ام را نیز بردارید؟ آیا غدد پارا تیروئید یا دیگر بافت‌ها را هم برمی‌دارید؟ چرا؟
• خطرات جراحی چیست؟
• پس از جراحی چه حالی خواهم داشت؟ در صورت وجود درد، چگونه آن‌را مهار می‌کنید؟
• برای چه مدت در بیمارستان بستری خواهم بود؟
• جوشگاهم(جای زخم) به چه شکل خواهد بود؟
• آیا امکان بروز عوارض جانبی دائمی هم وجود دارد؟
• آیا لازم است قرص‌های هورمون تیروئید مصرف کنم؟ اگر چنین است، از چه موقع باید مصرفشان را آغاز کنم؟ آیا بايد برای بقیۀ عمرم این قرص‌ها را مصرف کنم؟
• چه زمانی می‌توانم به فعالیت‌های روزمره‌ام بپردازم؟

درمان با هورمون تیروئید
پس از جراحی و برداشتن کامل تیروئید یا بخشی از آن، تقریباً تمام بیماران لازم است قرص‌هایی را برای جبران هورمون تیروئید طبیعی بدن مصرف کنند. با این‌حال، قرص‌های هورمون تیروئید به‌عنوان قسمتی از روند درمان سرطان پاپیلاری تیروئید یا فولیکولار نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. هورمون تیروئید، سرعت رشد سلول‌های سرطان تیروئید را که پس از جراحی در بدن باقی‌ مانده‌اند، کندتر می‌کند.
قرص‌های هورمون تیروئید به‌ندرت موجب عوارض جانبی می‌شوند. پزشک برایتان آزمایش‌های خون تجویز می‌کند تا اطمینان حاصل کند که میزان هورمون تیروئید مصرفیتان مناسب است. مقادیر زیاد هورمون تیروئید می‌تواند موجب کاهش وزن و احساس گرما و تعرق شود. همچنین ممکن است موجب تندی ضربان قلب، درد قفسۀ سینه، گرفتگی عضلات و اسهال شود. مقادیر بسیار کم هورمون تیروئید می‌تواند موجب افزایش وزن، احساس خستگی و سرما، و خشکی پوست و موها شود. اگر دچار عوارض جانبی شديد، پزشک بايد میزان هورمون تیروئید مصرفی‌ را تنظیم کند.

سؤال‌هايي که پیش از درمان با هورمون تیروئید می‌توانید از پزشک بپرسید:

• چرا لازم است این درمان را انجام دهم؟
• چکار می‌کند؟
• برای چه مدت تحت این درمان خواهم بود؟

درمان با ید رادیواکتیو
درمان با ید رادیواکتیو ‌ (131-‌I) روشی درمانی برای سرطان پاپیلاری تیروئید یا فولیکولار است. در این روش تمام سلول‌های سرطانی و طبیعی تیروئید که پس از جراحی در بدن باقی‌مانده‌اند از بین می‌رود.
معمولاً برای مبتلایان به سرطان تیروئید مدولری یا آناپلاستیک، درمان با (131-‌I) تجویز نمی‌شود. این دو نوع از سرطان تیروئید، به‌ندرت به درمان با (131‌-I) جواب می‌دهند.
حتی بیمارانی که به ید حساسیت دارند نیز می‌توانند با اطمینان، تحت درمان با ‌ (131-‌I) قرار بگیرند. این درمان به شکل مایع یا کپسولی خوردني به بیمار داده می‌شود. (131‌-I) وارد جریان خون می‌شود و به سلول‌های سرطانی تیروئید موجود در سراسر بدن می‌رسد. هنگامی‌که به سلول‌های سرطانی تیروئید به اندازۀ کافی(131-‌I) برسد، از بین می‌روند.
بسیاری از بيماران در درمانگاه یا بخش بیماران سرپایی بیمارستان، تحت درمان با ‌ (131-‌I) قرار می‌گیرند و سپس می‌توانند به منزل بروند. بعضي از بیماران لازم است به‌مدت یک روز یا بیش‌تر در بیمارستان بستری شوند. از اعضای گروه بهیاری خود بخواهید تا چگونگی محافظت از اعضای خانواده و همکارانتان را در برابر تابش اشعه، به شما توضیح دهند.
بیش‌تر میزان تشعشع (131-‌I) پس از حدود یک هفته از بین می‌رود. ظرف مدت سه هفته، تنها رد کوچکی از ‌ (131-‌I) در بدن باقی می‌ماند.
در طول درمان، می‌توانید با نوشیدن مقادیر زیاد مایعات از مثانه و دیگر بافت‌های سالم خود محافظت کنید. نوشیدن مایعات به دفع سریع‌تر ‌ (131-‌I) از بدن کمک می‌کند.
بعضي از بیماران در روز اول درمان با‌ (131-‌I) دچار اسهال خفیف می‌شوند. و تعداد كمي از بيماران در ناحیه‌ای از گردن که سلول‌های تیروئید در آن باقی مانده‌اند، دچار تورم و درد می‌شوند، اگر سلول‌های سرطانی تیروئید به خارج از گردن سرایت کرده باشند، ممکن است آن نواحی نیز دردناک شوند.
ممکن است برای مدت کوتاهی پس از درمان با‌ (131-‌I)، دچار خشکی دهان شوید یا حس چشایی یا بویایی خود را از دست بدهید. جویدن آدامس بدون قند یا مکیدن آب‌نبات‌های بدون قند می‌تواند برایتان مفید باشد.
یک عارضۀ جانبی نادر در مردانی که تحت‌درمان با میزان بالای (131-‌I) قرار می‌گیرند، از دست دادن توانایی باروری است. (131-‌I)، ممکن است در زنان موجب ناباروری نشود، اما برخی پزشکان به زنانی که تحت درمان با میزان بالای (131-‌I) قرار گرفته‌اند توصیه می‌کنند که تا یک سال از باردار شدن بپرهیزند.
محققان گزارش داده‌اند که ممکن است تعداد بسیار کمی از بیماران، چند سال پس از اينكه تحت درمان با میزان بالای (131-‌I) قرار گرفتند به سرطان ثانویه مبتلا شوند. برای به‌دست آوردن اطلاعات دربارۀ معاینات پس از درمان به بخش «پیگیری سلامت بیمار پس از درمان» مراجعه کنید.
میزان بالای(131-‌I) موجب از بین رفتن سلول‌های طبیعی تیروئید که هورمون تیروئید را تولید می‌کنند نیز می‌شود. پس از درمان با ید رادیواکتیو، لازم است برای جبران هورمون تیروئید طبیعی، قرص‌های هورمون تیروئید مصرف کنید.

سؤال‌هايي که می‌توانید پیش از درمان با ید رادیواکتیو از پزشک بپرسید:

• چرا این درمان برایم لازم است؟
• اين درمان چه‌كاري انجام مي‌دهد؟
• چگونه باید برای درمان آماده شوم؟ آیا لازم است از غذاها و داروهایی که حاوی ید هستند پرهیز کنم؟ برای چه مدتی؟
• آیا لازم است برای درمان در بیمارستان بستری شوم؟ اگر چنین است، برای چه مدتی؟
• چگونه می‌توانم از اعضای خانواده و دیگران در برابر تابش اشعه محافظت کنم؟ و برای چند روز؟
• درمان با (I-‌131) عوارض جانبی هم دارد؟ در مورد آنها چه کاری از دستم بر می‌آید؟
• احتمال اینکه در آینده هم دوباره تحت درمان با (I‌-131) قرار بگیرم چقدر است؟

پرتودرمانی خارجی
پرتودرمانی (یا رادیوتراپی) خارجی، روشی درمانی است برای هر نوع از سرطان تیروئید، که نتوان آن را با جراحی یا درمان با (I-‌131) درمان کرد. از این روش جهت درمان سرطانی که پس از درمان بازگشته، یا درمان درد استخوان ناشی از سرطانی که به دیگر بخش‌های بدن سرایت کرده نیز استفاده می‌شود.
در پرتودرمانی خارجی از پرتو‌های پرانرژی برای از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود. با استفاده از یک دستگاه بزرگ، اشعه را به گردن یا دیگر بافت‌هایی که سرطان به آنها نفوذ کرده می‌تابانند.
بیش‌تر بیماران جهت درمان، معمولاً به مدت چند هفته و هفته‌ای 5 روز به بیمارستان یا درمانگاه می‌روند. هر بخش درمان تنها چند دقیقه طول می‌کشد.
عوارض جانبی این درمان عمدتاً به میزان تابش و آن بخشی از بدن که تحت درمان قرار دارد، بستگی دارد. تابش اشعه در ناحیۀ گردن می‌تواند موجب خشکی و درد دهان و گلو، گرفتگی صدا یا مشکلات در بلع شود. ممکن است پوست شما نيز در ناحیۀ تحت درمان قرمز، خشک و حساس شود.
احتمال دارد در حین پرتودرمانی و به‌خصوص در هفتة پایانی درمان، احساس خستگی کنید. استراحت مهم است، اما پزشکان معمولاً به بیماران توصیه می‌کنند تا جایی که می‌توانند فعالیت کنند.
با اینکه عوارض جانبی پرتودرمانی می‌تواند آزاردهنده باشد، معمولاً پزشک می‌تواند آنها را مهار یا درمان کند. عوارض جانبی این روش معمولاً پس از به پایان رسیدن درمان از بین می‌روند.

سؤال‌هايي که می‌توانید دربارۀ پرتودرمانی از پزشک بپرسید:

• چرا این درمان برایم لازم است؟
• جلسه‌های درمانی از چه زماني آغاز می‌شوند؟ چند وقت يكبار باید برای انجام آن مراجعه کنم؟ چه موقع به پایان می‌رسند؟
• در طول درمان چه حالی خواهم داشت؟
• چگونه از میزان تأثیرگذاری پرتودرمانی باخبر خواهیم شد؟
• برای مراقبت از خود در طول درمان چه کار می‌توانم بکنم؟
• آیا می‌توانم به فعالیت‌های معمولم بپردازم؟
• آیا این درمان عوارض جانبی دائمی دارد؟

شیمی‌درمانی
از شیمی‌درمانی برای درمان سرطان تیروئید آناپلاستیک استفاده می‌شود. گاهی از این روش برای كاهش علائم سرطان مدولاري يا ديگر انواع سرطان تیروئید نیز استفاده می‌شود.
در شیمی‌درمانی از داروها جهت از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود. این داروها را معمولاً از طریق تزریق به درون رگ به بیمار می‌رسانند، كه پس از اينكه وارد جریان خون شد بر سلول‌های سرطانی موجود در سراسر بدن اثر مي‌کنند.
درمان معمولاً در درمانگاه، مطب پزشک یا خانه بر روی شما انجام مي‌شود. گاهي لازم مي‌شود برخی بیماران در حین درمان در بیمارستان بستری شوند.
عوارض جانبی شیمی‌درمانی عمدتاً به نوع داروهای مورد استفاده و چگونگی رساندن آنها به بیمار بستگی دارد. این داروها می‌توانند به سلول‌های طبیعی که به‌ سرعت تقسیم می‌شوند، از جمله سلول‌های موجود در دهان آسیب بزنند. شایع‌ترین عوارض جانبی شامل حالت تهوع، استفراغ، زخم‌های دهانی، بی‌اشتهایی و ریزش مو هستند. گروه بهیاری شما می‌تواند روش‌هایی را براي مقابله با بسیاری از این عوارض جانبی به شما توصیه کند. بیش‌تر این عوارض جانبی پس از به پایان رسیدن درمان از بین می‌روند.

سؤالاتی که دربارۀ شیمی‌درمانی مي‌توانيد از پزشک بپرسید:

• چرا این درمان برایم لازم است؟
• شيمي‌درماني چگونه عمل مي‌كند؟
• آیا عوارض جانبی هم دارد؟ در مورد این عوارض جانبی چه کاری از دستم بر می‌آید؟
• دورۀ درمان چقدر خواهد بود؟

نظر دوم
پیش از آغاز درمان، ممکن است بخواهید دربارۀ تشخیص و برنامۀ درمانی نظر دومی هم دریافت کنید. دریافت نظر دوم می‌تواند شما را دربارۀ تشخیص و گزینه‌های درمانی مطمئن کند.
جمع‌آوری سوابق پزشکی و ملاقات با یک پزشک دیگر به کمی وقت و تلاش نیاز دارد. در بیش‌تر موارد، صرف چند هفته برای دریافت نظر دوم مشکلی ایجاد نمی‌کند. معمولاً تأخیر در آغاز درمان، تأثیر آن را کاهش نمی‌دهد. برای اطمينان بيش‌تر بهتر است با پزشک خود دربارۀ آثار هرگونه تأخیر مشورت کنید.

مراقبت پیگیرانه
لازم است پس از پایان درمان سرطان تیروئید خود، مرتباً تحت معاینه قرار بگیرید. حتی در صورتی‌که دیگر هیچ نشانه‌ای از سرطان وجود نداشته باشد نیز، گاهی سرطان پس از درمان به دلیل باقی‌ماندن سلول‌های سرطانی در قسمتی از بدن، بازمی‌گردد.
پزشک روند بهبود شما را زیر نظر دارد و با تجویز آزمایش‌های خون و عکس‌برداری، بازگشت سرطان را بررسی می‌کند. سرطان تیروئید در صورت بازگشت، معمولاً در گردن، ریه‌ها یا استخوان‌ها مشاهده می‌شود.
معاینات مرتب، همچنین به شناسایی مشکلات مربوط به سلامت که ناشی از درمان سرطان هستند نیز کمک می‌کند. احتمال اینکه بيماراني که تحت درمان با ید رادیواکتیو یا پرتودرمانی خارجی قرار می‌گیرند، بعدها به سرطان‌های دیگر مبتلا شوند، بیش از دیگران است. اگر بین جلسات معاینه دچار هرگونه مشکلی شدید، باید با پزشک خود تماس بگیرید.
برای آنها که به‌خاطر ابتلا به سرطان پاپیلاری تیروئید یا فولیکولار تحت درمان قرار گرفته‌اند، آزمایش‌های خون تجویز می‌شود تا میزان تي.اس.اچ (TSH) و تیروگلوبولین (Thyroglobulin) خون آنها بررسی شود. هورمون تیروئید به‌طور طبیعی در تیروئید به‌صورت تیروگلوبولین ذخیره می‌شود. در صورتی‌که تیروئید را برداشته باشند، میزان تیروگلوبولین در خون بسیار ناچیز است یا اصلاً وجود ندارد. میزان بالای تیروگلوبولین می‌تواند به معنای این باشد که سرطان تیروئید بازگشته است. پزشک شما کمکتان می‌کند تا به یکی از دو روش زیر برای آزمایش تیروگلوبولین آماده شوید:

• برای مدت کوتاهی مصرف قرص‌های هورمون تیروئید را متوقف می‌کنید: در حدود 6 هفته پیش از آزمایش تیروگلوبولین، پزشک ممکن است نوع قرص هورمون تیروئید را تغییر دهد. در حدود دو هفته پیش از آزمایش، شما مصرف هرگونه قرص هورمون تیروئید را متوقف می‌کنید. این امر می‌تواند باعث بروز عوارض جانبی ناراحت‌کننده‌ای شود. ممکن است افزایش وزن پیدا کنید و احساس خستگی شدید کنید. صحبت با پزشک یا پرستارتان دربارۀ روش‌های کنار آمدن با چنین مشکلاتی مفید است. پس از آزمایش تیروگلوبولین، می‌توانید دوباره مصرف همان قرص هورمون تیروئید سابق خود را از سر بگیرید.
• به شما تي.اس.اچ (TSH) تزریق می‌کنند: ممکن است پزشک به شما TSH تزریق کند. اگر پس از درمان سلول‌های سرطانی در بدن باقی مانده باشند، TSH باعث می‌شود که این سلول‌ها تیروگلوبولین ترشح کنند. آزمایشگاه میزان تیروگلوبولین موجود در خون را اندازه‌گیری می‌کند. بيماراني که این ماده به آنها تزریق می‌شود لازم نیست مصرف قرص هورمون تیروئیدشان را قطع کنند.

بر روی كساني ‌که به‌ دلیل ابتلا به سرطان تیروئید مدولاري تحت درمان قرار گرفته‌اند، آزمایش‌های خون جهت اندازه‌گیری میزان کلسی‌تونین و دیگر مواد موجود در خون انجام می‌شود.

علاوه بر آزمایش‌های خون، ممکن است معایناتي شامل یک یا چند آزمایش عکس‌برداری زیر نیز انجام شود:

• سونوگرافی: ممکن است آزمایش سونوگرافی از گردن نشان دهد که آیا سرطان در این ناحیه بازگشته است یا نه؟
• اسکن تمام بدن: جهت آماده شدن برای اسکن تمام بدن، یا باید به‌مدت چند هفته مصرف قرص هورمون تیروئید را متوقف کنید و یا اینکه به شما TSH تزریق کنند (‌ همان‌گونه که در بالا برای آزمایش تیروگلوبولین توضیح داده شد). بیش‌تر افراد بايد یك تا دو هفته پیش از اسکن از خوردن صدف و نمک یددار خودداري کنند. پزشک مقدار بسیار کمی ید رادیواکتیو یا یک مادۀ رادیواکتیو دیگر به شما می‌دهد. سلول‌های سرطانی این مادۀ رادیواکتیو را مصرف می‌کنند (در صورتی‌که چنین سلول‌هایی وجود داشته باشند). و سلول‌های سرطانی در اسکن، خود را نشان می‌دهند.
• PET اسکن : پزشک از دستگاه اسکن توموگرافی با تابش پوزیترون برای پی ‌بردن به بازگشت سرطان استفاده می‌کند. ابتدا به شما مقدار کمی قند رادیواکتیو تزریق می‌کنند، سپس به‌وسیلۀ یک دستگاه، تصاویری کامپیوتری از نحوۀ مصرف این قند توسط سلول‌های بدن تهیه می‌کنند. سلول‌های سرطانی، قند را سریع‌تر از سلول‌های طبیعی مصرف می‌کنند و نواحی درگیر سرطان در تصویر روشن‌تر ظاهر می‌شوند.
• سی.‌تی.اسکن: سی‌تی‌اسکن می‌تواند بازگشت یا عدم بازگشت سرطان را نشان دهد.
• ام.آر.آی: ام.آر.آی می‌تواند بازگشت یا عدم بازگشت سرطان را نشان دهد.

سؤال‌‌هايي که می‌توانید پس از به پایان رسیدن درمان از پزشک بپرسید:

• چند وقت یکبار لازم است برای معاینه مراجعه کنم؟
• کدام آزمایش‌های مربوط به پیگیری سلامت پس از درمان را برای من تجویز می‌کنید؟ آیا لازم است پیش از انجام این آزمایش‌ها از مصرف نمک یددار و دیکر منابع ید بپرهیزم؟
• بین جلسات معاینه، در صورت بروز چه مشکلاتی باید شما را در جریان بگذارم؟

مراجع حمایتی
آگاه شدن از ابتلا به یک بیماری سخت مثل سرطان تیروئید ساده نیست. ممکن است نگران مراقبت از خانواده‌، حفظ شغل، یا ادامۀ فعالیت‌های روزمرۀ خود شوید. نگرانی‌های مربوط به درمان و مدیریت عوارض جانبی، بستری شدن در بیمارستان و صورت‌حساب‌های پزشکی نیز معمول هستند.
شاید در میان گذاشتن احساساتتان با اعضای خانواده، دوستان، یک نفر از اعضای گروه درماني یا فرد دیگری که به سرطان مبتلاست، مفید واقع شود. در زیر مراجعی که می‌توانید به آنها به‌منظور بهره‌گيري از حمایتشان مراجعه کنید ذکر شده‌اند:

• پزشکان، پرستاران و دیگر اعضای گروه بهیاریتان می‌توانند به پرسش‌های مربوط به درمان، اشتغال، یا دیگر فعالیت‌ها پاسخ دهند.
• اگر بخواهيد دربارۀ احساسات یا نگرانی‌های خود صحبت کنید، حرف زدن با مددکاران اجتماعی، مشاوران، می‌تواند مفید واقع شود. اغلب، مددکاران اجتماعی می‌توانند مراجعی را جهت کمک مالی، حمل و نقل، مراقبت خانوادگی یا حمایت عاطفی به شما معرفی کنند.
• گروه‌های حمایتی نیز می‌توانند مفید واقع شوند. در چنین گروه‌هایی، بیماران یا اعضای خانواده‌هایشان با دیگر بیماران واعضای خانواده‌های آنها ملاقات می‌کنند تا آنچه را دربارۀ کنار آمدن با سرطان و عوارض جانبی درمان آموخته‌اند در اختیار یکدیگر قرار دهند. این گروه‌ها ممکن است حمایت را در ديدار حضوري، از طریق تلفن یا اینترنت به اعضای خود ارائه کنند. می‌توانید از یکی از اعضای گروه درماني خود دربارۀ یافتن یک گروه حمایتی پرس‌وجو کنید.

برای آگاهی از توصیه‌های مربوط به کنار آمدن با سرطان، می‌توانید مقالة پايگاه علمي، پزشكي و آموزشي، مؤسسه تحقيقات ، آموزش و پيشگيري سرطان (www.ncii.ir) با عنوان «فرصت دادن: حمایت از افراد مبتلا به سرطان» را مطالعه کنید.

امیدبخشی تحقیقات سرطان
پزشکان در سراسر دنيا در حال کار بر روی انواع گوناگونی از پژوهش‌های بالینی (بررسی‌های تحقیقاتی که شرکت در آنها به‌صورت داوطلبانه است) هستند. پژوهش‌های بالینی به‌منظور پاسخ به پرسش‌ها و ابهامات مهم و نیز جهت پی‌بردن به میزان بی‌خطر بودن و مؤثر بودن روش‌های جدید طراحی می‌شوند. تحقیقات قبلي موجب پیشرفت‌هایی در تشخیص و درمان سرطان تیروئید شده‌اند. محققان در حال بررسی روش‌های جدید و بهتری برای درمان سرطان تیروئید هستند.
آنها که در پژوهش‌های بالینی شرکت می‌کنند می‌توانند جزء اولین‌هايي باشند که در صورت مؤثر بودن روش جدید از آن بهره‌مند شوند. حتی اگر شرکت‌کنندگان در پژوهش‌های بالینی به‌طور مستقیم از مزایای این پژوهش‌ها بهره‌مند نشوند، با کمک به پزشکان در آگاهی بیش‌تر از سرطان تیروئید و چگونگی مهار آن، کمک قابل توجهی انجام داده‌اند. با اینکه ممکن است پژوهش‌های بالینی خطراتی را نیز به همراه داشته باشند، محققان تمام تلاش خود را انجام می‌دهند تا از بیمارانشان محافظت کنند.

[poune]

آنچه باید دربارۀ سرطان کلیه بدانید
What You Need To Know About Kidney Cancer


مقدمه
مقالة پايگاه علمي، پزشكي و آموزشي مؤسسة تحقيقات، آموزش و پيشگيري سرطان (www.ncii.ir) اطلاعات مهمی دربارۀ سرطان کلیه ارائه می‌دهد. این مقاله به بحث دربارۀ دلایل احتمالی، علائم، تشخیص و درمان می‌پردازد. همچنین اطلاعاتی را براي کمک به بیماران در مقابله با سرطان کلیه فراهم كرده است. دانشمندان جهت آگاهی بیش‌تر از این بیماری در حال مطالعه سرطان کلیه هستند، و در حال یافتن اطلاعات بیش‌تری دربارۀ علل آن، شیوه‌های جدیدی برای درمان اين سرطان هستند. این تحقیقات به افزایش آگاهي‌هاي ما دربارۀ سرطان کلیه کمک می‌کند. پايگاه علمي، پزشكي و آموزشي مؤسسة تحقيقات، آموزش و پيشگيري سرطان (www.ncii.ir) بیش‌ترین اطلاعات به‌روز را از طریق تلفن و اینترنت در اختیار همگان قرار می‌دهد.

کلیه‌
کلیه‌ها یک جفت از اندام بدن انسان هستند که در دو سوي ستون فقرات و در قسمت پایین شکم قرار دارند. بالای هر کلیه یک غده آدرنال چسبیده ‌است. توده‌ای از بافت چربی و یک لایه بیرونی از بافت فیبری (فاسیای ژروتا)، کلیه‌ها و غده‌های آدرنال را در بر می‌گیرد.

کلیه‌ها بخشی از مجاری ادرار هستند. آنها با جداسازی مواد زائد و آب اضافی از خون، ادرار تولید می‌کنند. ادرار در فضایی خالی (لگنچه کلیه) در وسط هر کلیه جمع می‌شود، و سپس از طریق لوله‌ای به نام حالب (Ureter) به مثانه می‌ریزد، و از طریق لوله دیگری به نام پیشابراه (Urethra) از بدن دفع می‌شود.
کلیه‌ها همچنین ماده‌ای تولید می‌کنند که به کنترل فشار خون و تولید گلبول‌های قرمز خون کمک می‌کند.

شناخت سرطان
سرطان در سلول‌ها، یعنی عامل اصلی تولید بافت‌ها، شروع می‌شود. بافت‌ها هم اعضاء و اندام بدن را می‌سازند.
به‌طور طبیعی، سلول‌ها رشد کرده و هنگامی‌که بدن به سلول‌های جدید نیاز دارد، تقسیم شده و سلول جدید تولید می‌کنند. وقتی سلول‌ها پیر می‌شوند، می‌میرند و سلول‌های جدید جای آنها را می‌گیرند.
گاهي این فرآیند منظم، اشتباه پیش می‌رود. سلول‌های جدید زمانی‌که بدن به آنها نیاز ندارد تشکیل می‌شوند و سلول‌های پیر هم در زمانی‌که باید بمیرند، از بین نمی‌روند. این سلول‌های اضافه، تشکیل توده‌ای از بافت را می‌دهند که به رشد زائد و یا تومور معروف است. البته تمام تومورها سرطان نیستند.

تومورها خوش‌خیم (غیرسرطانی) و یا بدخیم (سرطانی) هستند.

• تومورهای خوش‌خیم سرطانی نیستند.
• تومورهای خوش‌خیم به‌ندرت زندگی انسان را تهدید می‌کنند.

معمولاً، تومورهای خوش‌خیم می‌توانند برداشته شوند و به‌ندرت دوباره رشد می‌کنند.
سلول‌های تومورهای خوش‌خیم به بافت‌های اطراف خود و یا دیگر قسمت‌های بدن گسترش نمی‌یابند.

تومورهای بدخیم، سرطانی هستند.

• تومورهای بدخیم عموماً جدی‌تر بوده و ممکن است زندگی بيمار را تهدید کنند.
• تومورهای بدخیم را معمولاً می‌توانند بردارند، اما آنها احتمالاً دوباره رشد می‌کنند.
• سلول‌های تومورهای بدخیم به بافت‌ها و اندام اطراف هجوم برده و به آنها آسیب مي‌رسانند. همچنین، سلول‌های سرطانی می‌توانند از تومور بدخیم جدا شده و وارد جریان خون و یا دستگاه لنفاوی شوند. به همین طریق است که سلول‌های سرطانی از سرطان اولیه (تومور اولیه) جدا شده و گسترش می‌یابد و تومورهاي جدیدی در سایر اندام تولید می‌کند. گسترش سرطان متاستاز نامیده‌ می‌شود. انواع مختلف سرطان، تمایل به گسترش به قسمت‌های مختلف بدن دارند.

انواع مختلفی از سرطان وجود دارد که احتمال دارد در کلیه‌‌ها آغاز شود. این مقاله دربارۀ سرطان سلول کلیوی (Renal Cell Cancer) است که رایج‌ترین نوع سرطان کلیه در بزرگسالان به شمار می‌‌آید. این نوع سرطان آدنوکارسینوم کلیوی و یا هایپرنفروم (Hypernephroma) هم نامیده می‌شود. نوع دیگری از سرطان به نام کارسینوم سلول ترانزیشنال (Transitional Cell Carcinoma) هم وجود دارد که برکلیه‌ها اثر می‌گذارد. این نوع سرطان شبیه به سرطان مثانه بوده و اغلب مانند سرطان مثانه درمان می شود. تومور ویلم (Wilm's Tumor) رایج‌ترین نوع سرطان کلیه در میان کودکان است. این سرطان با سرطان کلیه در بزرگسالان فرق دارد و به درمان متفاوتی هم نیاز دارد.
وقتي كه سرطان کلیه به بیرون از کلیه گسترش می‌یابد، سلول‌های سرطانی اغلب در غدد لنفاوی اطراف یافت می‌شوند. سرطان کلیه همچنین گاهي به ریه‌‌ها، استخوان‌ها و یا کبد نفوذ مي‌كند. و نیز ممکن است از یک کلیه به کلیۀ دیگر گسترش پیدا کند.
زمانی‌که سرطان از مکان اولیه خود به دیگر نقاط بدن گسترش می‌یابد (متاستاز)، تومور جدید دارای همان سلول‌های غیرطبیعی بوده و همان نام تومور اولیه را خواهد داشت. برای مثال، اگر سرطان کلیه به ریه‌‌ها سرایت کند، سلول‌های سرطانی در ریه‌‌ها در واقع سلول‌های سرطان کلیه هستند. این بیماری سرطان کلیه متاستاتیک است و نه سرطان ریه و به شکل سرطان کلیه، و نه سرطان ریه، درمان می‌شود. پزشکان تومور جدید را بیماری متاستاتیک و یا بیماری دوردست می‌نامند.

سرطان کلیه: چه کسی در معرض خطر است؟
سرطان کلیه بیش‌تر در افراد بالای 40 سال اتفاق می‌افتد اما هیچ‌کس علت دقیق این بیماری را نمی‌داند. پزشکان به‌ندرت می‌توانند توضیح دهند که چرا یک فرد به سرطان کلیه مبتلا می‌شود و دیگری نمی‌شود. به‌هرحال، کاملاً روشن است که سرطان کلیه «مسری» نیست، یعنی هیچ‌کس از شخص دیگری به این بیماری مبتلا نمی‌شود.
تحقیق نشان داده‌ که كساني که دارای عوامل خطرزای ابتلا به بیماری هستند بیش‌تر در معرض ابتلا به بیماری سرطان کلیه قرار دارند. عامل خطرزا به هر چیزی اطلاق می‌شود که احتمال ابتلای فرد را به آن بیماری افزایش می‌دهد.

مطالعات، عوامل خطرزای زیر در مورد ابتلا به بیماری سرطان کلیه را مشخص کرده‌‌است:

• استعمال دخانیات: سیگار کشیدن عامل خطرزای اصلی به‌حساب می‌آید. سیگاری‌ها دو برابر بیش‌تر از غیرسیگاری‌ها در معرض ابتلا به این بیماری هستند. مصرف سیگار برگ نیز می‌‌تواند خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهد.
• چاقی مفرط: كساني كه دچار چاقی مفرط هستند بیش‌تر در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند.
• فشار خون بالا: فشارخون بالا خطر ابتلا به سرطان کلیه را افزایش می‌دهد.
• دیالیز طولانی‌مدت: دیالیز نوعي درمان در كساني است که کلیه‌های آنها خوب کار نمی‌کند. دیالیز مواد زائد را از خون جدا می‌سازد. دیالیز شدن طی مدت چندین سال باعث افزایش خطر ابتلا به سرطان کلیه می‌شود.
• سندروم ون هیپل- لینداو VHL يا Von Hippel-Lindau: بیماری بسیار نادري است که در برخی خانواده‌ها بروز می‌‌کند. این بیماری در اثر تغییراتی در ژن (وی.اچ.آي) VHI به‌وجود می‌آید. یک ژن غیرطبیعی (وی.اچ.آي) VHI خطر ابتلا به سرطان کلیه را افزایش می‌دهد، و گاهي باعث افزایش کیست و یا تومورهایی در چشم‌ها، مغز و دیگر اعضای بدن می‌شود. اعضای خانواده، آنهایی که دچار این سندروم هستند لازم است جهت بررسی ژن غیرطبیعی (وی.اچ.آي) VHI تحت آزمایش قرار بگیرند. پزشکان ممکن است برای كساني که دارای ژن غیرطبیعی (وی.اچ.آي) VHI هستند، قبل از اینکه علائم بروز کند شیوه‌هایی را جهت بهبود، تشخیص سرطان کلیه و دیگر بیماری‌ها پیشنهاد کنند.
• شغل: برخی افراد بیش‌تر در معرض خطر ابتلا به سرطان کلیه هستند، زیرا آنها در معرض تماس با برخی مواد شیمیایی خاص و یا عناصری در محل کار خود قرار می‌گیرند. کارگرانی که در كوره‌هاي زغال‌سنگ در صنعت فولاد و آهن کار می‌‌کنند در خطر ابتلا به این بیماری قرار دارند. کارگرانی هم که درمعرض پنبه ‌نسوز و کادمیوم (Cadmium) قرار دارند نیز در خطر هستند.

بیش‌تر كساني که دارای عوامل خطرزای ابتلا به این بیماری هستند، دچار سرطان کلیه نمی‌شوند. از طرف دیگر، بیش‌تر آنهايي که دچار این بیماری می‌شوند هیچ‌گونه علائم خطر شناخته‌‌شده‌ای جهت ابتلا به سرطان در آنها یافت نمی‌شود. آنهايي که فکر می‌کنند که ممکن است در معرض خطر ابتلا به این بیماری باشند، بایستی این نگرانی خود را با پزشکشان در میان بگذارند. پزشک ممکن است بتواند شیوه‌هایی را براي کاهش خطر ابتلا به بیماری پیشنهاد داده و برنامه مناسبی را برای معاینه عمومی طراحی کند.

علائم بیماری

علائم رایج سرطان کلیه عبارتند از:

• وجود خون در ادرار (که ادرار را کمی مایل به قرمز تا قرمز پررنگ می‌‌کند.)
• احساس درد در پهلو که از بین نیز نمی‌رود.
• توده‌ای در پهلو و یا شکم.
• کاهش وزن.
• تب.
• احساس خستگی زیاد و یا احساس ضعف عمومی بدن.

اکثر اوقات، این علائم به معنی سرطان نیستند. یک عفونت، کیست، و یا دیگر مشکلات هم می‌توانند باعث بروز همین علائم شوند. شخصی که دچار هر يك از این علائم است باید برای تشخیص هرگونه مشکل و درمان هرچه سریع‌تر آن، به پزشک مراجعه کند.

تشخیص بیماری

اگر بیمار علائمی دارد که نشان‌دهنده سرطان کلیه است، پزشک ممکن است یک یا چند مورد از روش‌های زیر را جهت تشخيص بيماري او به‌كار برد:

• معاینه فیزیکی: پزشک علائم عمومی سلامت فردی، تب و یا فشار خون بالا را بررسی می‌کند. وی همچنین شکم و پهلوها را جهت بررسی احتمالی تومور لمس می‌کند.
• آزمایش ادرار: ادرار جهت بررسی خون و دیگر علائم بیماری بررسی می‌شود.
• آزمایش خون: آزمایشگاه، نمونه‌ای از خون را جهت بررسی نحوه عملكرد کلیه‌ها بررسی می‌کند، و در صورت لزوم میزان مواد مختلفی از قبیل کراتینین را مورد سنجش قرار مي‌دهد. سطح بالای کراتینین معرف خوب كار نكردن کلیه‌ها است.
• (IVP) Intravenous Pyelogram: پزشک مادۀ رنگی را به بازوی فرد تزریق می‌کند. رنگ در کل بدن حرکت کرده و در کلیه‌ها جمع می‌شود. مادۀ رنگی باعث می‌شود کلیه‌ها در اشعۀ ‌ايكس بهتر نشان داده ‌شوند. سپس همان‌طور که رنگ در کلیه‌ها حرکت کرده و به لوله حالب (Ureter) و مثانه می‌رود، یک سری اشعه ايكس آن را تعقیب می‌کند. اشعۀ ايكس تومور کلیه و یا هر مشکل دیگري را نشان خواهد داد.
• سی.‌تی‌.اسکن (CAT Scan): دستگاه اشعۀ ايكس که به کامپیوتر متصل است یک‌سری عکس دقیق از کلیه‌ها می‌‌گیرد. ممکن است به بیمار مادة رنگی تزریق شود که کلیه‌ها واضح‌تر در عکس نشان داده ‌شوند. اِی.‌سی.‌تی.‌اسکن (ACT) می‌تواند تومور کلیه را نشان دهد.
• سونوگرافی (Ultrasound): دستگاه سونوگرافی از امواج صوتی که قابل شنیدن برای افراد نیست استفاده می‌کند. امواج پس از برخورد به كليه‌ها منعكس مي‌شوند و یک کامپیوتر با استفاده از پژواک صدا، عکسی به نام سونوگرام تولید می‌کند، كه تومور و یا کیست در عکس ظاهر خواهد شد.
• بیوپسی (نمونه‌برداری): در پاره‌اي موارد، پزشک نمونه‌برداری انجام مي‌دهد. نمونه‌برداری به برداشتن بافت جهت بررسی سرطان اطلاق می‌شود. پزشک جهت برداشتن مقدار کمی از بافت، سوزن باریکی را از طریق پوست وارد کلیه می‌کند، و برای هدایت سوزن از سونوگرافی و یا اشعه ‌ايكس استفاده مي‌کند. آسیب‌شناس هم با استفاده از میکروسکوپ سلول‌های سرطانی در بافت را بررسی می‌‌کند.
• جراحی: در بسیاری از موارد، براساس نتایج سی‌تی‌اسکن، سونوگرافی، و اشعۀ‌ ايکس، پزشک اطلاعات کافی را جهت توصیه به جراحی برای برداشتن قسمتی و یا همه کلیه به‌دست می‌آورد. آسیب‌شناس هم با بررسی بافت در زیر میکروسکوپ تشخیص نهایی خود را اعلام خواهد كرد.

مرحله‌بندی
برای طرح بهترین درمان، پزشک بايد مرحله (درجه شدت) بیماری را بداند. مرحله بیماری به اندازه تومور، و اينكه سرطان گسترش یافته يا نه و به چه قسمت‌هایی از بدن رسوخ كرده است، بستگي دارد.
مرحله‌بندی شامل مواردی از قبیل آزمایش‌هاي عکس‌برداری از قبیل سونوگرافی و یا سی.‌تی.‌اسکن مي‌شود. پزشک همچنین ممکن است از ام.‌آر.‌آی. (MRI) نیز استفاده کند. برای چنین آزمایشی، یک آهنربای قوی که به کامپیوتر متصل است عکس‌های دقیقی از اعضای بدن و رگ‌های خونی برمی‌دارد.

پزشکان سرطان کلیه را براساس مراحل زیر درجه‌بندي می‌کنند:

مرحله يك (1): مرحله اولیه سرطان کلیه است. تومور به اندازه 7 سانتی‌متر و حداکثر به اندارۀ یک توپ تنیس است. سلول‌های سرطانی تنها در کلیه یافت می‌شوند.

مرحله دو (2): این مرحله هم، مرحله اولیه سرطان کلیه به‌حساب می‌‌آید، اما تومور بزرگ‌تر از 7 سانتی‌‌متر است. سلول‌های سرطانی فقط در کلیه یافت می‌شوند.

مرحله سه (3): شامل یکی از موارد زیر است:

• تومور فراتر از کلیه‌ها نرفته‌، اما سلول‌های سرطانی دردستگاه لنفاوی و در یکی ازغدد لنفاوی اطراف گسترش یافته‌، و یا
• تومور به غده آدرنال و يا لايه‌هاي چربي و بافت‌هاي فيبري (لیفی) که کلیه‌ها را احاطه کرده‌اند هجوم برده‌، اما سلول‌های سرطانی فراتر از بافت فیبریوس نرفته‌اند. سلول‌های سرطانی ممکن است در یکی از غدد لنفاوی اطراف یافت شوند؛ و یا
• سلول‌های سرطانی از کلیه به رگ‌های خونی بزرگ اطراف رسوخ كرده‌اند. سلول‌های سرطانی ممکن است در یکی از غدد لنفاوی اطراف هم یافت شوند.

مرحله چهار (4): شامل یکی از موارد زیر است:

• تومور از بافت فیبریوس (لیفی) که کلیه‌ها را دربرمی‌گیرد فراتر رفته‌، و یا
• سلول‌های سرطانی در بیش‌تر از یک غدۀ لنفاوی یافت می‌شوند، ویا
• سرطان به دیگر قسمت‌های بدن از قبیل ریه‌‌ها نفوذ كرده ‌است.

سرطان عاده سرطانی است که بعد از درمان عود می‌کند (برمی‌گردد). سرطان ممکن است به کلیه و یا قسمت دیگری از بدن برگردد.

درمان
بيماران مبتلا به سرطان کلیه، اغلب می‌خواهند که نقش فعالی در تصمیم‌گیری برای مراقبت‌های پزشکی خود داشته‌ باشند. آنها می‌خواهند تا آنجا که امکان دارد دربارۀ بیماری خود و درمان آن آگاهی پیدا کنند. به‌هرحال، شوک و فشارهاي عصبي (استرس) بعد از تشخیص ملانوم، فکر کردن دربارۀ تمامی چیزهایی را که بيمار می‌خواهد از پزشک بپرسد، مشکل مي‌کند. تهية فهرستی از سؤال‌ها قبل از ملاقات با پزشک مفید است. بیمار براي به‌خاطر ‌سپردن گفته‌های پزشک می‌تواند یادداشت بردارد و یا از پزشک اجازه بگیرد که از ضبط صوت استفاده کند. بعضي‌ها نیز از یکی از اعضای خانواده و یا دوست خود می‌خواهند تا وی را در هنگام گفت‌وگو با پزشک - جهت شرکت در بحث و یادداشت‌برداری یا فقط گوش‌دادن - همراهی کند.
در مواردي، پزشک، بیمار را به متخصص ديگري ارجاع مي‌دهد و یا خود بیمار تقاضای ارجاع به متخصصین ديگر را مي‌كند. متخصصاني که سرطان کلیه را درمان می‌کنند عبارتند از پزشکانی که در درمان سیستم ادراري تخصص دارند (اورولوژیست) و پزشکانی که در سرطان تخصص دارند.

گرفتن نظر دوم
بیمار مبتلا به سرطان کلیه ممکن است قبل از شروع درمان بخواهد نظر دومی هم راجع به تشخیص و برنامه ‌درمانی خود بگیرد. برخی شرکت‌های بیمه، نظر دوم را الزامی می‌‌دانند و بعضی دیگر از شرکت‌‌های بیمه هم در صورتی‌که بیمار و یا پزشك تقاضای نظر دوم کنند، آن را تحت پوشش قرار مي‌دهند.

شیوه‌های متعددی جهت پیدا کردن پزشکی برای گرفتن نظر دوم وجود دارد:

• پزشک معالج ممکن است بیمار را به یک و یا چند متخصص دیگر ارجاع دهد. در مراکز سرطان، متخصصان متعددی اغلب به‌عنوان یک گروه با هم کار می‌کنند.

آماده شدن برای درمان
درمان، اساساً بستگی به مرحله بیماری و سلامت عمومی بیمار و سن او دارد. پزشک می‌تواند گزینه‌های درمان و نتایج احتمالی آن را توضیح دهد. همچنين پزشک و بیمار می‌توانند با کمک هم برنامه درمانی خاصي را طراحی کنند که مطابق با نیازهای بیمار باشد.

بيماران قبل از شروع درمان می‌‌توانند این سؤالات را از پزشک بپرسند:

• بیماری من در چه مرحله‌ای است؟ آیا سرطان گسترش یافته‌؟ اگر چنین است، کجا؟
• گزینه‌های درمانی من کدام هستند؟ کدام‌‌یک را برای من توصیه می‌‌کنید؟ آیا بیش از یک نوع درمان دریافت خواهم کرد؟
• فواید مورد انتظار هر نوع درمان کدامند؟ آیا این نوع درمان، بیماری را درمان می‌کند و یا فقط آن را کنترل می‌کند؟
• خطرها و عوارض جانبی احتمالی هر درمان چيست؟ آیا دارويي براي کنترل عوارض جانبی به من خواهید داد؟
• درمان چقدر طول خواهدکشید؟
• هزینه احتمالی درمان چقدر خواهد بود؟ آیا بیمه هزینه‌ها را پوشش خواهد داد؟
• درمان چگونه بر فعالیت‌های روزمره من تأثیر خواهد گذاشت؟
• هر چند وقت يكبار نیاز به معاینه عمومی دارم؟
• آیا شرکت در پژوهش بالینی برای من مناسب است؟

لازم نیست بيماران همۀ سؤال‌ها را در یک جلسه بپرسند و یا پاسخ تمام آنها را دريافت كنند. فرصت‌های دیگری هم خواهند داشت تا از پزشک بخواهند موارد مبهم را برای آنها روشن کرده و نیز از وی تقاضای اطلاعات بیش‌تری بکنند.

شیوه‌های درمان
مبتلايان به سرطان کلیه ممکن است تحت عمل جراحی، آمبولیزه کردن شریان، پرتودرمانی، درمان بیولوژیک، و یا شیمی‌درمانی قرار بگیرند. برخی از بيماران هم ترکیبی از درمان‌ها را دریافت مي‌کنند.
در هر مرحله از بیماری، مبتلايان به سرطان کلیه، درمانی را براي کنترل درد و یا علائم دیگر، کاهش عوارض جانبی درمان و کاهش مشکلات عاطفی و عملی دریافت مي‌کنند. این نوع درمان، مدیریت علائم بیماری، مراقبت‌های حمایتی و یا مراقبت‌های تسکینی نامیده شود.

جراحی
جراحی رایج‌ترین نوع درمان برای سرطان کلیه است و نوعی درمان موضعی به‌حساب می آید. جراحی، سرطان در کلیه و نواحی نزدیک به تومور را درمان می‌کند.
به جراحی که جهت برداشتن کلیه انجام می‌شود نفرکتومی (Nephrectomy) می‌گویند. انواع مختلفی از نفرکتومی هست که نوع آن اساساً بستگی به مرحله تومور دارد. پزشک می‌تواند هر نوع درمان را تشریح کرده و توضیح دهد که کدام مورد، مناسب‌ترین نوع درمان برای بیمار است.

• برداشتن کامل کلیه (Radical Nephrectomy): سرطان کلیه معمولاً از طریق نفرکتومی اساسی درمان می‌شود که در آن جراح تمام کلیه همراه با غده آدرنال و قسمتی از بافت اطراف آن را برمی‌دارد. تعدادي از غدد لنفاوی اطراف نیز ممکن است برداشته‌ شوند.
• برداشتن سادۀ کلیه (Simple Nephrectomy): جراح فقط کلیه را خارج می‌‌کند، بعضي از بيماران مبتلا به سرطان کلیه در مرحله يك (1) معمولاً تحت عمل جراحی نفرکتومی ساده قرار مي‌گیرند.
• برداشتن جزئي از کلیه (Partial Nephrectomy): جراح تنها بخشی از کلیه را که حاوی تومور است خارج می‌‌کند. این نوع جراحی معمولاً برای بيماراني به‌کار مي‌رود که تنها یک کلیه دارند يا سرطان بر هر دو کلیه آنها اثر گذاشته ‌است. علاوه بر این، بیمارانی که تومور کلیۀ آنها کوچک (کم‌تراز 4 سانتی‌متر) است هم ممکن است تحت این جراحی قرار بگیرند.

بيماران، قبل از جراحی می‌‌توانند این سؤالات را از پزشک بپرسند:

• چه نوع عمل جراحی را برای من توصیه می‌کنید؟
• آیا باید غدد لنفاوی برداشته ‌شود؟ و چرا؟
• جراحی چه خطراتی دارد؟ آیا دچار عوارض طولانی‌مدت خواهم شد؟ آیا نیاز به دیالیز خواهم داشت؟
• آیا لازم است که مقداری از خون خود را ذخیره کنم تا در موقع نیاز به تزریق انتقال خون از آن استفاده شود؟
• بعد از عمل چه احساسی خواهم داشت؟
• چه مدت باید در بیمارستان بستری باشم؟
• چه موقع می‌توانم به فعالیت‌های عادي و روزمرة خود برگردم؟
• هر چند وقت يكبار باید معاینه عمومی شوم؟
• آیا شرکت در پژوهش بالینی برای من مناسب است؟

آمبولیزه کردن شریان
آمبولیزه کردن شریان، نوعی درمان موضعی است که تومور را کوچک می‌کند. گاهي این درمان قبل از عمل جراحي انجام می‌شود تا آن را ساده‌تر کند. زمانی‌که امکان جراحی وجود ندارد، آمبولیزاسیون ممکن است جهت کمک به کاهش علائم سرطان کلیه مورد استفاده قرار گيرد.
پزشک یک لوله باریک (کاتتر) را داخل رگ خونی پا وارد می‌کند. لوله از داخل رگ خونی اصلی (شریان کلیه) که فراهم‌کننده خون برای کلیه است عبور داده می‌شود، و جهت انسداد جریان خون به کلیه ماده‌ای را وارد خون می‌کند و این انسداد مانع رسیدن اکسیژن و دیگر مواد مورد نیاز جهت رشد تومور می‌شود.

بيماران قبل از شروع آمبولیزه کردن شریان می‌‌توانند این سؤال‌ها را از پزشک بپرسند:

• چرا به این روش نیاز دارم؟
• آیا باید در بیمارستان بستری شوم؟ برای چه مدت؟
• خطرات و عوارض جانبی آن چیست؟
• آیا شرکت در پژوهش بالینی برای من مناسب است؟

پرتودرمانی
پرتودرمانی (که به آن رادیوتراپی هم می‌‌گویند) نوعی دیگر از درمان موضعی است. در پرتودرمانی از اشعۀ با انرژی بالا جهت از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود. این نوع درمان فقط بر سلول‌های سرطانی در ناحیه مورد درمان اثر می‌گذارد. دستگاه بزرگی، پرتو را به بدن می‌فرستد. بیمار در بیمارستان و یا درمانگاه به مدت 5 روز در هفته و طی چندین هفته این درمان دریافت خواهد کرد.
تعداد کمی از بیماران قبل از جراحی جهت کوچک‌ کردن تومور تحت پرتودرمانی قرار می‌گیرند. بعضي نیز آن‌ را بعد از جراحی و جهت از بین بردن سلول‌های سرطانی باقی‌مانده در محل تحت پرتو درماني قرار مي‌گيرند. كساني که می‌توانند تحت عمل جراحی قرار بگیرند ممکن است جهت تسکین درد و دیگر مشکلات به‌وجود آمده در اثر سرطان، تحت پرتودرمانی قرار بگیرند.
بيماران قبل از شروع پرتودرمانی، می‌‌توانند این سؤال‌ها را از پزشک بپرسند:

• چرا نیاز به این نوع درمان دارم؟
• خطرات و عوارض جانبی این درمان چيست؟
• آیا دچار عوارض طولانی‌ خواهم شد؟
• درمان چه موقع شروع خواهد شد؟ چه وقت تمام می‌‌شود؟
• در طول درمان چه احساسی خواهم داشت؟
• جهت مراقبت از خود در طول درمان چه کارهایی بايد انجام دهم؟
• آیا می‌توانم به فعالیت‌های روزمره خود ادامه دهم؟
• هر چند وقت يكبار نیاز به معاینه عمومی دارم؟
• آیا شرکت در یک پژوهش بالینی برای من مناسب است؟

درمان بیولوژیک
درمان بیولوژیک نوعی درمان سیستمیک (فراگیر) است. در این نوع درمان از ماده‌‌ای استفاده می‌شود که از طریق جریان خون وارد سلول‌ها شده و تمام سلول‌های بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهد. درمان بیولوژیک از توانایی طبیعی بدن (سیستم ایمنی) جهت مبارزه با سرطان استفاده می‌کند.
پزشک بعضي از بیمارانی که دارای سرطان متاستاتیک کلیه هستند، Intrfiro Alph و یا Interleukin2 (که IL-2 و یا Aldesleukin نامیده می‌شوند) تجویز مي‌کند. بدن به‌طور طبیعی این ماده‌ها را به مقدار کم و در پاسخ به عفونت‌ها و سایر بیماری‌ها تولید می‌کند. برای درمان سرطان، این مواد در مقادیر زیاد در آزمایشگاه ساخته می‌شوند.

شیمی‌درمانی
شیمی‌درمانی نیز نوعی درمان سیستمیک است. داروهای ضدسرطان از طریق خون در کلیه قسمت‌های بدن جريان مي‌ِيابند. اگرچه که این داروها برای درمان بسیاری از بیماری‌ها مفید واقع شده‌اند، اما برای مبارزه با سرطان کلیه استفاده کمی دارند. به‌هرحال، بسیاری از پزشکان درحال مطالعۀ داروهای جدید و ترکیبات دارویی جدیدی هستند که ممکن است مؤثر واقع شوند. بخش «امیدبخشی تحقیقات سرطان» اطلاعات بیش‌تری را دربارۀ این مطالعات ارائه می‌دهد. بيماران قبل از شروع درمان بیولوژیک و شیمی‌درمانی می‌‌توانند این سؤالات را از پزشک بپرسند:

• چرا نیاز به این درمان دارم؟
• این درمان چگونه عمل می‌کند؟
• فوايد احتمالی این درمان چیست؟
• خطرها و عوارض جانبی احتمالی این درمان چه هستند؟ من چه کاری می‌توانم برای مقابله با آن انجام دهم؟
• درمان چه موقع آغاز می‌شود؟ چه وقت تمام می‌شود؟
• آیا نیاز دارم در بیمارستان بستری شوم؟ برای چه مدت؟
• درمان بر فعالیت‌های روزمره من چه تأثیری خواهد داشت؟
• آیا شرکت در پژوهش بالینی برای من مناسب است؟

عوارض جانبی درمان سرطان
از آنجا ‌که درمان ممکن است به بافت‌ها و سلول‌های سالم آسیب برساند، بنابراین عوارض جانبی ناخواسته رایج هستند. این عوارض جانبی بستگی به بسیاری از عوامل، از قبیل محل تومور و نوع و میزان درمان دارد. عوارض جانبی معمولاً برای همۀ افراد یکسان نبوده و حتی هر جلسۀ درمان با جلسۀ دیگر تفاوت دارد. قبل از شروع درمان، گروه پزشكي، عوارض جانبی احتمالی را برای بیمار تشریح کرده و راه‌هایی را جهت کمک به بیمار برای مدیریت آنها پیشنهاد می‌کند.

جراحی
بهبود بعد از جراحی نیاز به زمان دارد. زمان لازم جهت بهبود برای هر بيمار متفاوت است. بیماران اغلب در روزهای اول بعد از جراحی احساس ناراحتی می‌کنند. بهرحال، دارو معمولاً می‌توانند درد را کنترل کند. بیمار باید قبل از جراحی، درمورد برنامه‌ای جهت تسکین درد با پزشک و یا پرستار خود صحبت کند. در صورت نیاز به تسکین بیش‌تر درد، پزشک می‌تواند بعد از جراحی برنامه را تغییر دهد.
احساس ضعف و خستگی برای مدتی بعد از عمل، رایج است. گروه مراقب پزشكي با کنترل میزان مایعات مصرف‌شده توسط بیمار و میزان ادرار تولید شده، علائم احتمالی مشکلات کلیه را تحت‌نظر قرار می‌دهد. آنها همچنین مراقب علائم خونریزی، عفونت، و یا دیگر مشکلاتی را که نیاز به درمان فوری دارند هستند. تست‌های آزمایشگاهی به گروه مراقب پزشكي کمک می‌کند که علائم بروز مشکلات را زیر نظر داشته‌باشد.
اگر یک کلیه برداشته ‌شود، کلیه باقیمانده عموماً قادر خواهد بود که کار هر دو کلیه را انجام دهد. اما اگر کلیه باقیمانده به‌خوبی کار نکند و یا هر دو کلیه برداشته‌ شوند، برای تصفیۀ خون باید دیالیز انجام شود. برای تعداد کمی از بیماران هم، پیوند کلیه می‌تواند یک گزینه باشد. برای انجام این فرآیند، جراح متخصص پیوند، کلیه سالم یک اهداکننده را جایگزین کلیه بیمار می‌کند.

آمبولیزه کردن شریان
بعد از آمبولیزه کردن شریان، برخی بیماران دچار کمردرد و یا تب خواهند شد. دیگر عوارض جانبی عبارتند از حالت تهوع و استفراغ.

پرتودرمانی
عوارض جانبی پرتودرمانی بستگی زیادی به میزان پرتوي داده‌ شده و محل مورد درمان دارد. ممکن است بیمار در طول پرتودرمانی و به‌خصوص در طی هفته‌های آخر درمان بسیار احساس خستگی کند. استراحت از اهمیت بالایی برخوردار است، اما پزشکان اغلب توصیه می‌کنند که بیماران تا حد امکان فعال باقی بمانند.
پرتودرمانی کلیه و نواحی اطراف آن بعضي وقت‌ها باعث تهوع، استفراغ، اسهال، و یا ناراحتی در دفع ادرار مي‌شود. پرتودرمانی همچنین باعث کاهش تعداد گلبول‌های سفید سالم خون، که در بدن در مقابل عفونت دفاع می‌کنند، خواهد شد. علاوه براین، پوست در نواحی مورد درمان گاهي قرمز، خشک و حساس مي‌شود. با اینکه عوارض جانبی پرتودرمانی می‌تواند باعث ناراحتی شود، پزشک معمولاً آنها را درمان و یا مهار مي‌کند.

درمان بیولوژیک
درمان بیولوژیک گاهي باعث علائمی شبیه به آنفلولانزا، مثل چاییدن، تب، درد مفاصل، ضعف، از دست دادن اشتها، تهوع، استفراغ و اسهال مي‌شود. بعضي بیماران دچار خارش پوست مي‌شوند. این مشکلات می‌تواند جدی باشد، اما بعداز اینکه درمان متوقف شود برطرف می‌شوند.

شیمی‌درمانی
عوارض جانبی شیمی‌درمانی بستگی زیادی به داروهای به‌خصوص و میزان مصرف آن در هر وعده دارد. به‌طور کلي، داروهای ضدسرطان بر سلول‌هایی که به‌سرعت تقسیم می‌شوند تأثیر می‌گذارند، به‌خصوص بر:

• سلول‌های خونی: این سلول‌ها با عفونت مبارزه کرده، به انعقاد خون کمک می‌کنند و اکسیژن را به تمام نقاط بدن می‌رسانند. وقتي كه داروها بر سلول‌های خونی اثر می‌گذارند، احتمال بیش‌تری هست که بیمار به عفونت دچار شود، به‌سادگی کبود شده و یا خونریزی کند و ممکن است احساس ضعف و خستگی هم بکند.
• سلول‌های موجود در ریشه مو: شیمی‌درمانی می‌تواند منجر به ریزش مو شود. ولي موها دوباره رشد می‌کنند، اما موهای جدید گاهي تا حدودی در رنگ و بافت متفاوت از قبل خواهند بود.
• سلول‌هایی که دستگاه گوارش را می‌پوشانند: شیمی‌درمانی می‌تواند باعث كم‌اشتهایي، تهوع و استفراغ، اسهال، و یا سوزش لب و دهان شود. بسیاری از این عوارض جانبی با دارو قابل کنترل هستند.

تغذیه
بیمار باید در طول درمان سرطان، خوب تغذیه کند. آنها باید کالری کافی جهت حفظ وزن متعادل و پروتئین کافی جهت حفظ توانايي خود را دریافت کنند. تغذیه خوب اغلب به مبتلايان به سرطان کمک می‌کند که احساس بهتری داشته و انرژی کافی داشته ‌باشند.
اما خوب خوردن در بعضي مواقع مشکل است. اگر بیمار احساس خستگی و ناراحتی کند، معمولاً تمایلی به خوردن از خود نشان نمي‌دهد. علاوه براین، عوارض جانبی درمان از قبیل: کم‌اشتهایی، حالت تهوع، و یا استفراغ، می‌تواند مشکل‌ساز باشد. بعضي از بیماران در طول درمان سرطان، احساس مي‌کنند که غذا طعم خوبی ندارد.

مراقبت پیگیرانه
پیگیری مراقبت پس از درمان سرطان کلیه، بسیار مهم است. حتی وقتي كه به‌نظر می‌رسد سرطان به‌طور کامل برداشته‌ شده و یا از بین رفته‌ است، بعضي وقت‌ها به علت باقی ‌ماندن سلول‌های سرطانی در بدن، بیماری دوباره عود می‌کند. پزشک بهبود بیمار را بعد از درمان سرطان کلیه زیر نظر می‌گیرد و وی را جهت بررسی عود سرطان معاینه می‌کند. معاینات عمومی کمک می‌کند تا هیچ تغییری در سلامت بيمار نادیده گرفته نشود. ممکن است بیمار نیاز به انجام تست‌های آزمایشگاهی، رادیوگرافی قفسه سینه، سی.‌تی.‌اسکن، و یا دیگر آزمایش‌ها داشته ‌باشد.

حمایت از بيماران مبتلا به سرطان کلیه
زندگی با یک بیماری جدی مانند سرطان کلیه، معمولاً آسان نیست. مبتلايان به سرطان کلیه در مورد مراقبت از خانواده‌های خود، حفظ شغل، و یا ادامه فعالیت‌های روزمره‌شان نگران هستند، نگرانی دربارۀ انواع درمان و مدیریت عوارض جانبی آنها، بستری ‌شدن در بیمارستان‌، و هزینه‌های درمان هم رایج است. پزشکان و پرستاران و نیز دیگر اعضای گروه مراقبت پزشكي می‌توانند پاسخگوی سؤال‌هاي این بيماران دربارۀ درمان، کار، و دیگر فعالیت‌ها باشند. ملاقات با یک مددکار اجتماعی يا مشاور و می‌تواند برای كساني که مایل به صحبت دربارۀ احساسات خود و یا نگرانی‌هایشان هستند، مفید باشد. اغلب، مددکار اجتماعی منابع و مراجعی را جهت ارائه کمک‌های مالی، رفت و آمد، پرستاری در منزل و یا حمایت‌های عاطفی پیشنهاد می‌کند.
گروه‌های حمایتی هم می‌توانند مفید واقع شوند. در این گروه‌ها، بیماران و خانواده‌‌های آنها دور هم جمع می‌‌شوند و آنچه را دربارۀ راه‌های مقابله با بیماری و اثرات درمان یاد گرفته‌‌اند، با دیگران در میان می‌گذارند. اين گروه‌ها حمایت خود را به صورت رو در رو، از طریق تلفن و يا اینترنت ارائه مي‌دهند. بیماران می‌‌توانند با یکی از اعضای گروه مراقبت پزشكي خود دربارۀ پیدا کردن یک گروه حمایتی صحبت کنند.

امیدبخشی تحقیقات سرطان
پزشکان سراسر دنيا مشغول انجام پژوهش‌های بالینی مختلفي هستند. این پژوهش‌ها، مطالعات تحقیقاتی هستند که افراد به‌صورت داوطلبانه در آن شرکت می‌کنند و شیوه‌های جدید درمان – از جمله درمان ملانوم - مورد مطالعه قرار می‌‌گیرد. این تحقیقات تا به‌حال منجر به پیشرفت‌های زیادی شده و پژوهشگران به تحقیقات خود جهت یافتن شیوه‌هایی که مؤثرتر باشند ادامه می‌دهند.
بیمارانی که به این مطالعات می‌پیوندند اولین كساني هستند که فرصت بهره‌ بردن از درمان‌هایی را پیدا می‌کنند که در تحقیقات اولیه امیدبخش بوده‌اند. آنها همچنین با کمک به پزشکان جهت کسب آگاهی بیش‌تر دربارۀ بیماری، سهم مهمی در پیشرفت علم پزشکی دارند. اگرچه پژوهش‌های بالینی ممکن است دارای خطراتی باشد، محققان جهت محافظت از بیمار بسیار با دقت عمل می‌کنند.
پژوهشگران در حال مطالعه جراحی، درمان بیولوژیک، شیمی‌درمانی و ترکیبی از این درمان‌ها هستند. آنها همچنین درحال ترکیب شیمی‌درمانی با درمان‌های جدید از قبیل پیوند سلول‌های بنیادی هستند. پیوند سلول بنیادی به بیمار اجازه می‌دهد که با میزان تجویز و مصرف بالایی از دارو، تحت درمان قرار بگیرد. میزان بالای دارو، سلول‌های سرطانی و نیز گلبول‌های قرمز خون را که در مغز استخوان وجود دارد، از بین می‌‌برد. بعد از مدتی، بیمار سلول‌های بنیادی سالمی را از اهداکننده دریافت می‌کند. سلول‌های بنیادی پیوندی گلبول‌های قرمز خون جدید تولید می‌کند.
شیوه‌‌های دیگری هم در دست مطالعه است. برای مثال، محققین در حال مطالعه واکسن‌های سرطان هستند که به سیستم ایمنی بدن کمک می کند تا سلول‌های سرطانی کلیه را پیدا کرده و مورد حمله قرار دهند.

[poune]

آنچه باید دربارۀ سرطان دهان بدانید
What You Need To Know About Paddy Cancer

مقدمه
مبتلايان به این سرطان، خانواده‌های آنها و دوستانشان با مطالعۀ این مقاله با سرطان دهان بهتر آشنا می‌شوند. در این مقاله علل احتمالی ابتلا به این نوع سرطان، علائم بیماری، تشخیص سرطان و درمان‌های موجود برای آن ذکر شده است. علاوه براین، این مقاله حاوی اطلاعاتی راجع به توانبخشی و منابع حمایتی برای کمک به بیماران، در جهت رویارویی با این بیماری است.
در حال حاضر دانشمندان، این سرطان را مورد مطالعه قرار داده‌اند تا اطلاعات بیش‌تری راجع به آن به‌دست آورند و پزشکان تلاش می‌کنند روش‌های جدیدی برای معالجۀ این بیماری پیدا کنند. این تحقیقات به‌طور پیوسته اطلاعات ما را در زمینۀ این سرطان افزایش می‌دهد.

دهان و حلق
این مقاله اختصاص به سرطانی دارد که در دهان (حفرۀ دهانی) و بخشی از حلق که در انتهای دهان قرار دارد (اوروفارينكس Oropharynx) رخ می‌دهد. حفرۀ دهانی و اوروفارينكس شامل چندین بخش است:

• لب‌ها
• پوشش گونه‌ها
• غدد بزاقی (غددی که بزاق تولید می‌کنند)
• سقف دهان (كام سخت)
• بخش انتهایی دهان (کام نرم و زبان کوچک)
• کف دهان (نواحی زیر زبان)
• لثه‌ها و دندان‌ها
• زبان
• لوزه‌ها

آشنایی با سرطان
سرطان از سلول‌ها که اجزاي سازندۀ بافت‌ها هستند شروع می‌شود. بافت‌ها، تشکیل‌دهندۀ اعضاي بدن هستند.
به‌طور معمول سلول‌ها رشد کرده و تقسیم می‌شوند تا با توجه به نیاز بدن سلول‌های جدید تولید کنند. هنگامی‌که سلول‌ها پیر می‌شوند، می‌میرند و سلول‌های جدید جای آنها را می‌گیرند.
گاهی این فرایند منظم به‌درستی پیش نمی‌رود. سلول‌های جدید هنگامی تشکیل می‌شوند که بدن به آنها نیاز ندارد و سلول‌های پیر هم در زمانی‌که باید از بین بروند، نابود نمی‌شوند. این سلول‌های اضافی، توده‌ای از بافت را تشکیل می‌دهند که به نام غده یا تومور شناخته می‌شود.
تومورها بدخیم یا خوش‌خیم هستند.

• تومورهای خوش‌خیم سرطاني نیستند:
  
  • تومورهای خوش‌خیم خطری برای حیات فرد به‌وجود نمی‌آورند.
  • به‌طور کلی می‌توان تومورهای خوش‌خیم را از بدن خارج کرد و معمولاً این تومورها مجدداً رشد نمی‌کنند.
  • تومورهای خوش‌خیم به بافت اطرافشان حمله نمی‌کنند.
  • سلول‌های تومور خوش‌خیم به دیگر بخش های بدن منتشر نمی‌شوند.
  • تومورهای بدخیم سرطان هستند:
  
  • به‌طور معمول تومورهای بدخیم خطرناک‌تر از تومورهای خوش‌خیم هستند. ممکن است این نوع تومورها خطراتی را برای حیات انسان به همراه داشته باشند.
  • در بیش‌تر مواقع می‌توان تومورهای بدخیم را خارج کرد ولی گاهی این تومورها مجدداً رشد می‌کنند.
  • تومورهای بدخیم می‌توانند به بافت‌ها و اندام مجاورشان حمله کنند.
  • سلول‌های تومورهای بدخیم می‌توانند به دیگر بخش‌های بدن حمله کنند. سلول‌های سرطانی از تومور اصلی (اولیه) جدا شده و وارد دستگاه لنفاوی یا جریان خون می‌شوند و به این طريق در تمام بدن منتشر می‌شوند. سلول‌ها به اندام‌های دیگر حمله کرده و تومورهای جدیدی را ایجاد می‌کنند که به این اندام‌ها صدمه می‌زنند. به پخش شدن سرطان متاستاز گفته می‌شود.

سرطان دهان
سرطان دهان یکی از انواع سرطان است که در گروه سرطان‌هایی به نام سرطان‌های سر و گردن قرار دارد. ممکن است سرطان دهان در هر یک از بخش‌های حفرۀ دهانی یا اروفارينکس به‌وجود آید. بیش‌تر سرطان‌های دهانی از زبان و کف دهان آغاز می‌شوند. تقریباً تمام سرطان‌های دهانی از سلول‌های مسطح (سلول‌های سنگفرشی) (Squamous Cells) پوشانندۀ سطح دهان، زبان و لب‌ها شروع به رشد می‌کنند. به این سرطان‌ها کارسینوم سلول سنگفرشی گفته می‌شود.
معمولاً سرطان دهان از طریق دستگاه لنفاوی منتشر می‌شود (متاستاز). سلول‌های سرطانی که وارد دستگاه لنفاوی می‌شوند توسط لنف (مایعی شفاف و رقیق) به نقاط دیگر منتقل می‌شوند. در بیش‌تر موارد، سلول‌های سرطانی در ابتدا در غدد لنفاوی نزدیک به گردن ظاهر می‌شوند.
علاوه براین، سلول‌های سرطانی می‌توانند به بخش‌های دیگر گردن، ریه‌ها و دیگر نقاط بدن رسوخ كنند. وقتي كه سلول‌های سرطانی منتشر مي‌شوند، تومور جدید دارای سلول‌های نا‌بهنجاری (غیرعادی) مشابه با تومور اولیه است. به‌عنوان مثال در صورتی‌که سرطان دهان به ریه‌ها منتشر شود، سلول‌های سرطانی درون ریه، در واقع سلول‌های سرطان دهان هستند. در این حالت به این بیماری، سرطان دهان منتشر شده (متاستاتیک) گفته می‌شود. نحوۀ درمان این سرطان مشابه با سرطان دهان است (نه سرطان ریه). گاهی پزشکان به تومور جدید بیماری «دور‌دست» یا متاستاتیک می‌گویند.

سرطان دهان: چه کسی در معرض خطر قرار دارد؟
پزشکان نمی‌توانند توضیح دهند چرا عده‌ای به سرطان دهان مبتلا می‌شوند و در عده‌ای دیگر این سرطان هیچگاه به‌وجود نمی‌آید. فقط مشخص شده که این بیماری واگیر نیست و از افراد مبتلا به افراد سالم سرایت نمی‌کند.
پژوهشگران به این نتیجه رسیده‌اند که بعضی‌ها که عوامل خطر خاصی را دارند بیش‌تر از دیگران در معرض ابتلا به این سرطان قرار دارند. عامل خطر به هر عاملی گفته می‌شود که احتمال ابتلای شما به بیماری را افزایش دهد.

موارد زیر از جمله عوامل خطر سرطان دهان هستند:

• دخانیات: استعمال دخانیات عامل بیش‌تر موارد سرطان دهان است. مصرف سیگار، سیگار برگ، پیپ، تنباکوی جویدنی و انفیه در ابتلا به سرطان دهان نقش دارند. علاوه براین، استفاده از دیگر فرآورده‌های تنباکو نظیر بیدیس (Bidis) و کِرِتِکس (Kreteks) احتمال ابتلا به سرطان دهان را افزایش می‌دهند. كساني که برای مدت طولانی روزانه تعداد زیادی سیگار مصرف می‌کنند بیش‌تر از دیگران در معرض خطر هستند. این خطر برای كساني که علاوه بر استعمال دخانیات از مشروبات الکلی نیز استفاده می‌کنند بیش‌تر خواهد بود. در واقع سه مورد از چهار مورد سرطان دهان در كساني رخ می‌‌دهند که از الکل، دخانیات یا هر دوی آنها استفاده می‌کنند.
• الکل: احتمال ابتلا به سرطان دهان در آنها که از مشروب الکلی استفاده می‌کنند بیش‌تر از دیگران است. این خطر با افزایش میزان مصرف نوشیدنی الکلی بیش‌تر می‌شود. در صورتی‌که فرد علاوه بر مصرف مشروبات الکلی از دخانیات نیز استفاده کند احتمال ابتلای او به سرطان بیش‌تر خواهد شد.
• نور خورشید: ممکن است فرد به دلیل قرار گرفتن در معرض نور خورشید به سرطان لب مبتلا شود. استفاده از لوسیون‌ها یا مرهم‌های لب که حاوی مواد محافظ در برابر نور خورشید هستند خطر را کاهش مي‌دهد. همچنین می‌توانید با استفاده از کلاه‌های لبه‌دار مانع از رسیدن اشعه‌های مضر خورشید به‌‌صورت خود شوید. در صورت استفادۀ فرد از دخانیات، خطر ابتلا به سرطان لب نيز افزایش خواهد یافت.
• سابقۀ فردي ابتلا به سرطان سر و گردن: احتمال ابتلا به سرطان‌های سر و گردن در آنها که قبلاً به یک نوع از این سرطان‌ها مبتلا شده بودند افزایش می‌یابد. در این حالت نیز استعمال دخانیات خطر را افزایش خواهد داد.

ترکِ دخانیات خطر ابتلا به سرطان دهان را کاهش مي‌دهد. علاوه براین ترک کردن باعث می‌شود احتمال ابتلای فرد مبتلا به سرطان دهان، به سرطان ثانویه‌ای در نواحی سر و گردن کاهش یابد. همچین ترک کردن باعث می‌شود از خطر ابتلا به سرطان‌های ریه، حنجره، دهان، لوزالمعده (پانکراس)، مثانه و مری نیز كاسته شود.

منابع مختلفی برای کمک به آنها که تمایل به ترک دارند وجود دارد:

• پزشک یا دندانپزشک نيز می‌توانند مراکز ترک سیگار را به شما معرفی کنند.
• پزشک می‌تواند اطلاعاتی را در مورد داروهایی که برای ترک استفاده می‌شوند (بوپروپیون) (Bupropion)به شما ارایه داده و درمان جایگزین نیکوتین را که در آن از برچسب‌ها (پچ‌ها)، آدامس‌ها، قرص‌های مکیدنی، اسپری‌ بینی یا استنشاق‌‌کننده‌ها استفاده می‌شود معرفی کند.

بعضی از مطالعات نشان داده‌اند که ممکن است عدم مصرف فراوان از میوه و سبزی‌ها خطر ابتلا به سرطان دهان را افزایش دهد. در حال حاضر دانشمندان در مورد رابطۀ بین عفونت با بعضی ویروس‌های خاص (نظیر ویروس پاپیلوم انسانی) و ابتلا به سرطان دهان مطالعاتی انجام می‌دهند.
در صورتی‌که فکر می‌کنید در معرض خطر ابتلا به این سرطان هستید نگرانی خود را با پزشک یا دندانپزشک خود در میان بگذارید. می‌توانید درخواست کنید به‌طور منظم تحت معاینه قرار بگیرید. به احتمال زیاد گروه مراقبت پزشکی به شما خواهد گفت استفاده نکردن از دخانیات و عدم مصرف نوشیدنی‌های الکلی مهم‌ترین راهکارهای پیشگیری از ابتلا به سرطان‌های دهان است. همچنین اگر روزانه مقدار قابل توجهی از وقت خود را زیر نور آفتاب سپری می‌کنید با استفاده کردن از مرهم‌های لب حاوی مواد محافظت‌کننده در مقابل نور آفتاب و کلاه‌های لبه‌دار از لب‌های خود محافظت کنید.

تشخیص زودهنگام
انجام معاینات منظم بهترین فرصت برای بررسی کامل دهان، توسط پزشک یا دندانپزشک، از لحاظ وجود علائم سرطان است. معاینات منظم امکان تشخیص درجات اولیه سرطان دهان یا مشکلاتی را که ممکن است در آینده منجر به ابتلا به سرطان دهان شوند فراهم می‌آورد. از پزشک یا دندانپزشک خود بخواهید در طی انجام معاینات متداول، بافت‌های درون دهان را نیز مورد بررسی قرار دهد.

علائم

علائم رایج سرطان دهان شامل موارد زیر است:

• به‌وجود آمدن تکه‌های سفید رنگ، سفید و قرمز رنگ یا قرمز رنگ در دهان یا روی لب‌ها
  
  • تکه‌های سفید رنگ (پلاک سفید Leukoplakia) از رایج ترین انواع هستند این تکه‌ها گاهی اوقات بدخیم می‌شوند.
  • احتمال بدخیم شدن تکه‌های سفید و قرمز رنگ (پلاک قرمز سفید Erythroleukoplakia) بیش‌تر از تکه‌های سفیدرنگ است.
  • تکه‌های قرمز رنگ (پلاک قرمز Erythroplakia) نواحی صاف با رنگ روشن هستند که اغلب بدخیم می‌شوند

• به‌وجود آمدن زخمی در دهان یا روی لب‌ها که با گذشت زمان بهبود پیدا نمی‌کند.
• خونریزی در دهان.
• لق شدن یا افتادن دندان.
• احساس درد یا ناراحتی هنگام فرو دادن غذا.
• احساس ناراحتی هنگام استفاده از دندان مصنوعی.
• وجود غده در ناحیۀ گردن.
• گوش درد.

در صورت مشاهدۀ این علائم به پزشک یا دندانپزشک مراجعه کنید تا هرگونه مشکلی در سریع‌ترین زمان ممکن تشخیص داده شده و تحت درمان قرار بگیرد. در بیش‌تر موارد این علائم به معنای ابتلای فرد به سرطان نیستند. عفونت یا بیماری‌های دیگر نیز می‌توانند عامل به‌وجود آمدن این علائم باشند.

تشخیص
در صورت وجود هر يك از علائمی که نشان‌دهندۀ احتمال ابتلای شما به سرطان دهان باشد، پزشک یا دندانپزشک دهان و حلق شما را از لحاظ وجود تکه‌های سفید یا قرمز، غده، تورم یا هرگونه مشکل دیگر مورد بررسی قرار می‌دهد. در طی انجام این معاینه، پزشک با دقت سقف دهان، انتهای حلق، درون گونه‌ها و لب‌ها را بررسی می‌کند. همچنین پزشک به آرامی زبان شما را بیرون می‌آورد و قسمت‌های جانبی و بخش زیرین آن را معاینه می‌کند. علاوه براین سقف دهان و غدد لنفاوی درون گردن نیز مورد معاینه قرار می‌گیرند.
در صورت مشاهدۀ نواحی غیرعادی، ممکن است نمونه‌ای کوچک از بافت برداشته شود. برداشتن بافت به‌منظور بررسی وجود سلول‌های سرطانی در آن، بیوپسی یا نمونه‌برداری نامیده می‌شود. معمولاً نمونه‌برداری با استفاده از بی‌حسی موضعی انجام می‌شود. گاهی اوقات نیز بیهوشی عمومی برای انجام نمونه‌برداری مورد استفاده قرار می‌گیرد. پس از نمونه‌برداری، آسیب‌شناس بافت را از لحاظ وجود سلول‌های سرطانی زیر میکروسکوپ مورد بررسی قرار می‌دهد. نمونه‌برداری تنها روش قابل اطمینان برای تعیین وجود سلول‌های سرطانی در ناحیۀ غیرعادی است.

در صورتی‌که لازم است نمونه‌برداری انجام دهید می‌توانید سؤالات زیر را از پزشک یا دندانپزشک بپرسید:

• چرا باید نمونه‌برداری انجام دهم؟
• براساس تخمین شما باید چه مقدار از بافت برداشته شود؟
• انجام نمونه‌برداری چه مدت طول می‌کشد؟
• آیا به هوش خواهم بود؟
• آیا نمونه‌برداری همراه با درد است؟
• چه مدت پس از انجام نمونه‌برداری نتیجۀ آن را دریافت خواهم کرد؟
• آیا انجام نمونه‌برداری خطراتی را به همراه دارد؟ احتمال خونریزی و ابتلا به عفونت پس از نمونه‌برداری چقدر است؟
• آیا محل نمونه‌برداری نیاز به مراقبت خاصی دارد؟ چه مدت طول می‌کشد تا محل نمونه‌برداری کاملاً بهبود پیدا کند؟
• آیا پس از نمونه‌برداری می‌توانم به‌طور عادی غذا و نوشیدنی بخورم؟
• در صورتی‌که با انجام نمونه‌برداری مشخص شود به سرطان مبتلا هستم چه کسی راجع به نحوۀ درمان با من صحبت خواهد کرد؟ چه مدت پس از اعلام نتایج با من صحبت خواهند کرد؟

مرحله‌بندی
در صورتی‌كه نمونه‌برداری نشان‌دهندۀ وجود سرطان باشد لازم است پزشک از مرحله بیماری ميزان پيشرفت اطلاع پیدا کند تا بتواند برنامه‌ریزی مناسبی برای درمان شما انجام دهد. درجۀ بیماری وابسته به اندازۀ تومور، انتشار سرطان و نقاطی از بدن است که سرطان به آن رسوخ كرده است.
برای درجه‌بندی از آزمایش‌های مختلفی استفاده مي‌شود. همچنین شاید نیاز به انجام آندوسکوپی باشد. پزشک از یک لولۀ باریک و دارای نور (آندوسکوپ) برای مشاهدۀ نواحی درونی حلق، نای و ریه‌ها استفاده می‌کند. پزشک آندوسکوپ را از طریق بینی یا دهان وارد بدن شما مي‌کند. برای جلوگیری از احساس درد و ناراحتی از بی‌حسی موضعی استفاده می‌شود. همچنین اعمال این بی‌حسی باعث می‌شود شما در روند وارد کردن لوله درون دهان برای پزشک مانع ایجاد نکنید و دهان خود را بدون احساس ناراحتی باز نگه دارید. گاهی بعضی‌ها از مسکن‌های خفیف استفاده می‌کنند و در بعضی موارد پزشک از بیهوشی عمومی برای بیهوش کردن بیمار استفاده می‌کند. این آزمایش در مطب پزشک، درمانگاه بیماران سرپایی یا بیمارستان انجام می‌شود.
ممکن است پزشک برای تشخیص محل‌هایی که سرطان به آنجا نفوذ كرده است از انواع مختلفی از آزمایش‌های تصویربرداری نيز استفاده کند.

• عکس‌برداری با اشعه ايكس از ناحیۀ دهان: تصویربرداری از کل ناحیۀ دهان برای بررسی احتمال منتشرشدن سرطان به فک.
• عکس‌برداری با اشعۀ ايكس از ناحیه قفسۀ سینه: با استفاده از تصاویری که از ناحیۀ قفسۀ سینه و ریه‌های شما تهیه شده است احتمال وجود سرطان در این نواحی بررسی می‌شود.
• سی.تی.اسکن: یک دستگاه اشعه ايكس که به کامپیوتر متصل است مجموعه‌ای از تصاویر حاوی جزئیات از نواحی درونی بدن تهیه می‌کند. گاهي نيز نیاز به تزریق مواد رنگی وجود دارد. تا تومورهای موجود در دهان، حلق، گردن یا نواحی دیگر بدن بهتر در سی.تی.اسکن قابل مشاهده باشند.
• ام.آر.آی: یک آهنربای قوی که به کامپیوتر متصل است تصاویری حاوی جزئیات از بدن شما تهیه می‌کند. پزشک می‌تواند این تصاویر را روی صفحه نمایش مشاهده کرده یا آنها را روی برگه‌های مخصوص چاپ کند. احتمال انتشار سرطان دهان با استفاده از ام.آر.آی مورد بررسی قرار می‌گیرد.

درمان
کاملاً طبیعی است که تمایل داشته باشید راجع به بیماری و گزینه‌های درمانی خود اطلاعات لازم را به‌دست آورید. البته شوک و استرسی که پس از شنیدن خبر تشخیص بیماری برای بیمار به‌وجود می‌آید باعث می‌شود فرد نتواند به‌راحتی به سؤال‌هايي که مي‌خواهد از پزشک بپرسد فکر کند. معمولاً‌ تهیه لیستی از سؤالات، قبل از ملاقات با پزشک به بیمار کمک می‌کند. برای به خاطر سپردن صحبت‌های پزشک می‌توانید یادداشت بردارید یا با اجازه او صدایش را ضبط کنید. يا شايد بخواهيد یکی از دوستان یا اعضای خانواده در هنگام ملاقات با پزشک همراه شما باشند. این فرد می‌تواند در گفت‌وگوها شرکت کند، یادداشت‌ بردارد یا فقط به صحبت‌ها گوش دهد.
ممکن است پزشک، شما را به یک متخصص ارجاع دهد یا شما می‌توانید از پزشک خود بخواهيد که شما را به فرد متخصصی معرفی کند. پزشكاني که در زمینه سرطان دهان تخصص دارند شامل جراحان فک و صورت (Oral And Maxillofacial Surgeons)، متخصص گوش، حلق و بینی (Otolaryngologists)، متخصصين انكولوژي و پرتودرماني و جراح پلاستیک هستند. ممکن است به يك گروه پزشکی ارجاع داده شوید که شامل متخصصانی در زمینه جراحی، پرتودرمانی یا شیمی‌درمانی است. از جمله دیگر افرادی که ممکن است همراه با پزشکان متخصص در یک گروه پزشکی کار مي‌کنند می‌توان به دندانپزشک،گفتار درمانگر، متخصص تغذیه و مشاور بهداشت روانی اشاره کرد.

گرفتن نظر دوم
قبل از شروع درمان شايد بخواهيد نظر پزشک دیگری را راجع به تشخیص و برنامۀ درمانی جویا شوید.

روش‌های متعددی برای پیدا کردن پزشک برای دريافت نظر دوم وجود دارد:

• پزشک، بیمار را به یک یا چند متخصص ارجاع مي‌دهد. در مراکز سرطان معمولاً چند متخصص به‌صورت گروهي با هم کار می‌کنند.

سؤال‌هايي که می‌توانید قبل از شروع درمان از پزشک بپرسید:

• بیماری در چه مرحله‌اي است؟ آیا سرطان منتشر شده است؟ در صورت انتشار، به چه نقاطی رسوخ كرده است؟
• چه گزینه‌های درمانی برای من وجود دارد؟ شما چه گزینه‌ای را به من پیشنهاد می‌کنید؟ آیا لازم است از بیش از یک روش درمانی استفاده کنم؟
• فواید احتمالی هر یک از روش‌های درمانی چیست؟
• خطرات و عوارض جانبی احتمالی هر یک از درمان‌ها چیست؟ این روش درمانی چه تأثیری روی فعالیت‌های روزانۀ من دارد؟ آیا برای کنترل عوارض جانبی دارویی برای من تجویز خواهد شد؟
• درمان چه مدت طول مي‌كشد؟
• آیا باید در بیمارستان بستری شوم؟
• هزینۀ درمان حدوداً چقدر خواهد بود؟ آیا بیمۀ درمانی من آن را پوشش می‌دهد؟
• آیا شرکت در یک پژوهش بالینی (مطالعه تحقیقاتی) برای من مفید است؟
• آیا باید سیگار را ترک کنم؟

آماده شدن برای درمان
انتخاب نوع درمان به‌طور کلی به عواملی نظیر وضعیت عمومی سلامت شما، محل آغاز به رشد سرطان در دهان یا اوروفارينکس، اندازۀ تومور، و بررسی احتمال انتشار سرطان به دیگر نقاط بدن بستگی دارد. پزشک می‌تواند در مورد گزینه‌های درمانی موجود و نتایج احتمالی آنها توضیحاتی به شما ارائه دهد. شما می‌خواهید بدانید درمان چه تأثیری روی فعالیت‌های عادی شما نظیر غذا خوردن و حرف زدن خواهد داشت و آیا این درمان روی ظاهر شما تأثير مي‌گذارد يا نه؟ شما می‌توانید همراه با پزشک خود آن برنامۀ درمانی را تنظیم کنید که پاسخگوی نیازهای فردی شما باشد.
لازم نیست همۀ سؤال‌هاي خود را در یک جلسه مطرح کنید و همۀ اطلاعات مورد نیاز را در طی یک جلسه به‌دست آورید. در آینده می‌توانید مجدداً به پزشک مراجعه کرده و سؤال‌هاي خود را مطرح کنید و از او بخواهید در مورد مسائلی که برای شما مبهم باقی مانده است توضیحات بیش‌تری ارائه دهد.

روش‌های درمان
درمان سرطان دهان ممکن است شامل استفاده از جراحی، پرتودرمانی یا شیمی‌درماني باشد. در بعضی از بیماران از ترکیبی از این درمان‌ها استفاده مي‌شود.
مبتلايان به سرطان دهان، می‌توانند در همۀ درجات بیماری از نوعی درمان برای کنترل درد و دیگر علائم بیماری، درمان عوارض جانبی درمان، و برطرف کردن مشکلات عملی و عاطفی استفاده کنند. به این نوع درمان، مراقبت حمایتی یا کنترل علائم بیماری و یا مراقبت تسکین‌بخش گفته می‌شود.

جراحی
یکی از رایج‌ترین درمان‌ها برای سرطان دهان استفاده از جراحی برای خارج کردن تومور از دهان یا حلق است. گاهی جراح غدد لنفاوی گردن را نیز خارج می‌کند. همچنین ممکن است بافت‌های دیگری از دهان و گردن نیز خارج شوند. گاهی بیماران همراه با جراحی از پرتودرمانی نیز استفاده می‌کنند و در بعضی از موارد بیمار فقط تحت عمل جراحی قرار می‌گیرد.

سؤال‌هايي که قبل از انجام جراحی مي‌توانيد از پزشک بپرسید:

• انجام چه نوع جراحی را به من پیشنهاد می‌کنید؟
• آیا باید یک یا بعضی از غدد لنفاوی نیز خارج شوند؟ چرا؟
• پس از انجام عمل جراحی چه احساسی خواهم داشت؟ چه مدت باید در بیمارستان بستری شوم؟
• جراحی چه خطراتی را به همراه دارد؟
• آیا برای صحبت کردن، غذا خوردن يا فرو بردن آن، با مشکل روبرو خواهم شد؟
• جوشگاه‌ها (جای برش‌های جراحی) در چه بخشی از بدن ایجاد خواهند شد؟ این جوشگاه‌ها چه شکلی خواهند داشت؟
• آیا این نوع جراحی تأثیرات بلندمدتی خواهد داشت؟
• آیا ظاهر من تغییر خواهد کرد؟
• آیا باید از جراحی پلاستیک یا جراحی ترمیمی استفاده کنم؟
• این جراحی چه زمانی باید انجام شود؟
• آیا دندان‌هایم بايد کشیده شوند؟ آیا امکان جایگذاری مجدد آنها وجود دارد؟ این جایگذاری چه زمانی انجام می‌شود؟
• آیا لازم است برای بهبود وضعیت گفتار خود به یک متخصص مراجعه کنم؟
• چه زمان می‌توانم فعالیت‌های عادی خود را دوباره آغاز کنم؟
• هرچند وقت باید مجدداً معاینه شوم؟
• آیا شرکت در پژوهش بالینی برای من مناسب است؟

پرتودرمانی
پرتودرمانی (یا رادیوتراپی) نوعی از درمان موضعی است و تنها روی سلول‌هایی که در ناحیۀ تحت درمان قرار دارند تأثیر می‌گذارد. اگر تومور کوچک باشد یا بیمار نتواند از جراحی استفاده کند تنها از پرتودرمانی استفاده می‌شود. گاهی برای از بین بردن سلول‌های سرطانی و کوچک کردن تومور قبل از جراحی از پرتودرمانی استفاده می‌شود. همچنین ممکن است بعد از جراحی از پرتودرمانی برای از بین بردن سلول‌های سرطانی که در نواحی سرطان باقی مانده‌اند استفاده شود.
در پرتودرمانی از پرتوهایی با انرژی زیاد برای نابودکردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود. پزشکان از دو نوع پرتودرمانی برای درمان سرطان دهان استفاده می‌کنند.

• پرتودرمانی خارجی: در این روش دستگاهي که در خارج از بدن بیمار قرار دارد پرتو را مي‌تاباند. معمولاً بیماران برای مدت چند هفته (و برای 5 روز در هر هفته) به بیمارستان یا درمانگاه مراجعه می‌کنند تا تحت پرتودرمانی قرار گیرند.
• پرتودرمانی داخلی (تشعشع به روش کاشت): در این روش یک مادۀ رادیواکتیو در سوزن‌ها، دانه‌ها یا لوله‌های پلاستیکی نازک قرار داده شده و به‌طور مستقیم در محل بافت سرطانی جایگذاری می‌شود. این ذرات، ساطع کنندۀ تشعشع مورد نیاز هستند. در این روش بیمار باید در بیمارستان بستری شود و مواد جایگذاری شده (کاشته شده) به مدت چند روز در بدن باقی می‌مانند. معمولاً قبل از مرخص شدن بیمار، ذرات رادیواکتیو از بدن او خارج می‌شود.

در بعضی از موارد مبتلايان به سرطان دهان از هر دو نوع پرتودرمانی استفاده می‌کنند.

سؤال‌هايي که قبل از شروع پرتودرمانی می‌توانید از پزشک بپرسید:

• پیشنهاد می‌کنید از چه نوع از پرتودرمانی استفاده کنم؟ چرا من به این نوع درمان نیاز دارم؟
• چه زماني درمان آغاز می‌شود و چه زماني به پایان مي‌رسد؟
• آیا قبل از شروع درمان باید به دندانپزشک مراجعه کنم؟ در صورتی‌که دندانپزشک تشخیص دهد لازم است درمان‌هایی روی دندان‌هایم انجام شود، بعد از انجام این درمان‌ها چه مدت باید سپری شود تا برای انجام پرتودرمانی آماده شوم؟
• خطرها و عوارض جانبی این درمان چیست؟ برای کنترل یا برطرف کردن این مشکلات چه کاری می‌توانم انجام دهم؟
• در طی درمان چه احساسی خواهم داشت؟
• برای مراقبت از خود در طی دورۀ درمان چه کارهایی باید انجام دهم؟
• آیا وضعیت ظاهری و چهره و دهان من پس از درمان فرق خواهد کرد؟
• آیا این درمان اثرات بلندمدتی به همراه دارد؟
• آیا می‌توانم به فعالیت‌های عادی خود ادامه دهم؟
• آیا لازم است از یک رژیم خاص پیروی کنم؟ برای چه مدت؟
• باید هر چند وقت یکبار برای معاینه به پزشک مراجعه کنم؟
• آیا شرکت در پژوهش بالینی برای من مناسب است؟

شیمی‌درمانی
در شیمی‌درمانی از داروهای ضدسرطان برای از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود. شیمی‌درمانی یک درمان سیستمیک (فراگیر) است. زیرا در این روش داروها وارد جریان خون می‌شوند و می‌توانند روی سلول‌های سرطانی در سرتاسر بدن تأثیر بگذارند.
معمولاً داروهای شیمی‌درمانی به بیمار تزریق می‌شوند. می‌توان شیمی‌درمانی را در بخش بیماران سرپایی بیمارستان، مطب پزشک انجام داد. در تعداد محدودی از موارد، بیمار باید در بیمارستان بستری شود.

سؤال‌هايي که قبل از شروع شیمی‌درمانی می‌توانید از پزشک بپرسید:

• چرا به این نوع درمان نیاز دارم؟
• باید از چه دارو یا داروهایی استفاده کنم؟
• داروها به چه صورت عمل خواهند کرد؟
• آیا باید قبل از شروع درمان به دندانپزشک مراجعه کنم؟ در صورتی‌که دندانپزشک تشخیص دهد که باید دندان‌هایم را درست کنم، چند وقت بعد می‌توان شیمی‌درماني را شروع کرد؟
• فواید مورد انتظار این نوع درمان چیست؟
• خطرها و عوارض جانبی احتمالی این نوع درمان چیست؟ برای کنترل یا برطرف کردن آنها چه کاری باید انجام دهم؟
• درمان چه زمانی آغاز مي‌شود و چه زماني پایان خواهد یافت؟
• آیا باید در بیمارستان بستری شوم؟ برای چه مدت؟
• درمان چه تأثیری روی فعالیت‌های عادی من خواهد داشت؟
• آیا شرکت در پژوهش بالینی برای من مناسب است؟

عوارض جانبی درمان سرطان
به دلیل تأثیر درمان سرطان روی بافت‌ها و سلول‌های سالم، معمولاً عوارض جانبی به‌وجود می‌آیند. این عوارض عمدتاً به محل تومور، نوع و شدت درمان بستگي دارد. عوارض جانبی در هر فرد احتمالاً متفاوت است و حتی عوارض جانبی در هر جلسه از درمان مي‌تواند با جلسۀ قبل فرق داشته باشد. قبل از شروع درمان گروه پزشکی در مورد عوارض جانبی احتمالی درمان به شما توضیحاتی خواهند داد و روش‌هایی را نيز برای کمک به کنترل آنها به شما پیشنهاد می‌کند.

جراحی
پس از جراحی لازم است مدتی سپری شود تا بيمار بهبود پیدا کند. این مدت برای بيماران مختلف متفاوت است. ممکن است در چند روز اول پس از جراحی احساس درد و ناراحتی داشته باشید. البته معمولاً می‌توان با استفاده از داروها، درد را تسكين داد. لازم است قبل از جراحی در مورد روش‌های تسکین درد با پزشک یا پرستار خود صحبت کنید تا بتوان برنامۀ مشخصی برای مهار درد فراهم آورد. در صورتی‌که پس از جراحی، نیاز به مسکن‌های قوی‌تری داشتید پزشک می‌تواند در برنامۀ تسکین درد شما تغییراتی ایجاد کند.
طبیعی است که تا مدتی پس از جراحی احساس خستگی و ضعف داشته باشید. همچنین شاید جراحی باعث تورم بافت‌های صورت شما شود. معمولاً این تورم پس از چند هفته از بین خواهد رفت. خارج کردن غدد لنفاوی گاهي باعث ایجاد نوعی از تورم مي‌شود که مدتی طولانی باقی مي‌ماند.
معمولاً جراحی‌هایی که برای خارج کردن تومورهای کوچک درون دهان انجام می‌شوند مشکلات بلندمدتی ایجاد نمی‌کنند، ولي در صورت بزرگ بودن تومور، جراح بخشی از سقف دهان (کام)، زبان و فک (آرواره) را نیز خارج مي‌کند. این نوع جراحی می‌تواند روی توانایی جویدن و فرو دادن غذا یا حرف زدن شما تأثیر بگذارد. علاوه براین ممکن است صورت شما پس از جراحی ظاهری متفاوت با قبل داشته باشد. می‌توان برای بازسازی مجدد استخوان‌ها یا بافت‌های دهان از جراحی پلاستیک یا جراحی ترمیمی استفاده کرد.

پرتودرمانی
تقریباً همۀ بیمارانی که از پرتودرمانی در ناحیۀ سر و گردن استفاده می‌کنند با عوارض جانبی مواجه خواهند شد. به همین دلیل اهمیت دارد قبل از آغاز درمان سرطان وضعیت دهان و دندان‌ها را تا حد امکان بهبود بخشید و تا حد ممکن مشکلات موجود را برطرف کرد. لازم است حداقل دو هفته قبل از آغاز درمان سرطان به دندانپزشک مراجعه کنید تا فاصلۀ زمانی مناسبی بین تعمیرات دندان و بهبود جراحت‌ها و آغاز درمان سرطان وجود داشته باشد.
اصولاً عوارض جانبی پرتودرمانی به مقدار تشعشعی بستگي دارد که به محل تحت درمان اعمال می‌شود. بعضی از عوارض جانبی در ناحیۀ دهان پس از پایان پرتودرمانی از بین خواهند رفت و بعضی از این عوارض نیز برای مدتی طولانی باقی خواهند ماند. ممکن است تعداد معدودی از عوارض جانبی (نظیر خشکی دهان) هیچگاه برطرف نشوند.

پرتودرمانی می‌تواند عامل به‌وجود آمدن یک یا چند مورد از عوارض جانبی زیر باشد:

• خشکی دهان: خشک شدن دهان باعث دشواری خوردن و فرود دادن غذا و حرف زدن می‌شود. همچنین این حالت می‌تواند منجر به پوسیدگی دندان‌ها شود. می‌توانید برای کمک به بهبود این وضعیت مقدار زیادی آب بنوشید، قطعات یخ یا آبنبات‌های بدون شکر بمکید یا از بزاق مصنوعی برای مرطوب نگه داشتن دهان خود استفاده کنید.
• پوسیدگی دندان: تشعشع می‌تواند منجر به پوسیدگی جدی دندان‌ها شود. مراقبت دقیق از دهان به شما کمک می‌کند دندان‌ها و لثه‌های خود را در وضعیت مناسبی نگه‌داری کنید و احساس بهتری داشته باشید.
  
  • پزشکان معمولاً توصیه می‌کنند افراد بعد از هر وعدۀ غذایی و قبل از خواب دندان‌ها، لثه‌ها و زبان خود را با یک مسواک فوق‌العاده نرم و خمیردندان حاوی فلوراید، با ملایمت مسواک بزنند. اگر مسواک زدن باعث می‌شود احساس درد کنید می‌توانید مسواک خود را با قرار دادن در آب گرم نرم‌تر کنید.
  • در مواردي دندانپزشک به شما توصیه مي‌کند كه قبل، بعد و در طی پرتودرمانی از ژل فلوراید استفاده کنید.
  • همچنین چندین بار شست‌وشوی دهان در روز با استفاده از یک محلول خاص برای شما مفید است. می‌توانید این محلول را با استفاده از ترکیب یک چهارم قاشق چای‌خوری جوش‌شیرین و یک هشتم قاشق چای‌خوری نمک که در یک فنجان آب گرم حل کرده‌اید تهیه کنید. پس از شست‌وشو با این محلول دهان خود را با آب معمولی بشوييد.
• درد در ناحیۀ دهان یا گلودرد: پرتودرمانی می‌تواند منجر به ایجاد زخم‌ها و ورم‌های دردناکی شود. پزشک برای کنترل درد داروهایی را برای شما تجویز مي‌کند. همچنین مواد شست‌وشودهندۀ خاصی را برای شما تجویز مي‌کند که گلو و دهان را بی‌حس کرده و به تسکین درد کمک می‌کنند. در صورتی‌که درد شما ادامه پيدا كرد از پزشک بخواهید داروهای قوی‌تری برای شما تجویز کند.
  • زخمی شدن یا خونریزی لثه‌ها: مسواک زدن و استفاده از نخ‌ دندان بايد با ملایمت انجام شود. شاید لازم باشد از مسواک زدن نواحی که زخم شده یا دچار خونریزی می‌شود خودداری کنید. برای جلوگیری از صدمه دیدن لثه‌ها بهتر است از خلال دندان استفاده نکنید.
• عفونت: خشکی دهان و صدماتی که در اثر پرتودرمانی به لایۀ پوشانندۀ دهان وارد می‌شود می‌توانند باعث به‌وجود آمدن عفونت گردند. بهتر است روزانه دهان خود را معاینه کنید و در صورت مشاهدۀ هرگونه تغییرات یا زخم، موضوع را با پزشک یا پرستار در ميان بگذاريد.
• طولانی شدن زمان موردنیاز برای بهبود جراحات ناشی از انجام درمان‌های مربوط به دندان: ممکن است پرتودرمانی منجر به طولانی شدن التیام بافت‌های درون دهان شود. بهتر است قبل از شروع پرتودرمانی برای یک معاینه کامل به دندانپزشک مراجعه کنید و تمام مشکلات موجود را تا حد امکان برطرف سازيد.
• خشکی فک: پرتودرمانی می‌تواند روی عضلات مؤثر در جویدن تأثیر گذاشته و باعث شود باز کردن دهان برای شما دشوار گردد. می‌توانید با انجام نرمش‌های مربوط به ماهیچه‌های فک مانع از خشک شدن (سفت شدن) فک شوید یا از شدت آن بکاهید. بهیاران معمولاً توصیه می‌کنند دهان خود را 20 بار پشت سرهم تا حد ممکن باز کرده و سپس ببندید (باز کردن را تا حدی انجام دهید که درد ایجاد نشود). این کار را سه بار در روز انجام دهید.
• مشکلات مربوط به دندان مصنوعی: ممکن است پرتودرمانی تغییراتی در بافت‌های درون دهان شما ایجاد کند و به دلیل این تغییرات، دندان مصنوعی که قبلاً به‌راحتی از آن استفاده می‌کردید دیگر درون دهان شما جای نگیرد. گاهی به دلیل زخم‌های ایجاد شده و خشکی دهان بعضی از افراد تا حدود يك سال پس از پرتودرمانی نمی‌توانند از دندان مصنوعی استفاده کنند. پس از ترمیم کامل بافت‌ها و برطرف شدن زخم‌های دهان، دندانپزشک می‌تواند دندان مصنوعی شما را مجدداً آماده کرده یا یک دندان مصنوعی جدید را در دهان شما قرار دهد.
• تغییر در حس بویایی و چشایی: ممکن است در طی دورۀ پرتودرمانی طعم و بوی غذاها متفاوت به نظر برسند.
• تغییر در کیفیت صدا: ممکن است صدای شما در پایان روز ضعیف شود، همچنین تغییرات آب‌و‌هوایی روی صدای شما تأثیر بگذارد. گاهی پرتودرمانی در ناحیۀ گردن باعث متورم شدن حنجره می‌شود و این امر منجر به‌وجود آمدن تغییراتی در صدا یا احساس وجود توده‌ای در حلق می‌گردد، كه در صورت لزوم پزشک برای کاهش تورم داروهایی را برای شما تجویز کند.
  • تغییرات در تیروئید: پرتودرمانی می‌تواند روی تیروئید شما تأثیر بگذارد [تیروئید غده‌اي در گردن است که زیر حنجره قرار دارد]. در صورتی‌که تیروئید به اندازۀ کافی هورمون تیروئید تولید نکند ممکن است احساس سرما یا خستگی کرده یا دچار اضافه وزن شوید و پوست و موی شما نیز خشک شوند. پزشک با آزمایش خون سطح هورمون تیروئید را بررسی مي‌کند، و اگر سطح آن كم‌تر از حد مجاز باشد بايد از قرص‌های هورمون تیروئید استفاده کنید.
  • تغییرات پوستی در نواحی تحت درمان: گاهي پوست در ناحیه‌ای که تحت درمان قرار دارد خشک شده یا قرمز مي‌شود. لازم است در این دوران از پوست خود به دقت مراقبت کنید، يعني بهتر است این نواحی را در معرض هوا قرار دهید و در عین حال از این قسمت‌ها در مقابل نور خورشید محافظت کنید. همچنین از پوشیدن لباس‌هایی که روی نواحی تحت درمان ساییده می‌شوند خودداری کنید و این نواحی را اصلاح نکنید. علاوه براین، نباید بدون مشورت با پزشک از کرم‌ها و لوسیون‌ها در این نواحی استفاده کنید.
• خستگی: ممکن است در دوران انجام پرتودرمانی (مخصوصاً در هفته‌های آخر) به‌شدت احساس خستگی کنید. استراحت به اندازۀ کافی اهمیت زیادی دارد البته پزشکان معمولاً به بیماران توصیه می‌کنند تا حد ممکن فعالیت داشته باشند.
  با اینکه عوارض جانبی پرتودرمانی ناراحت‌کننده است ولی پزشکان معمولاً می‌توانند آنها را معالجه کرده یا تحت کنترل قرار دهند. بهتر است در صورت بروز هر مشکلی با پزشک خود تماس بگیرید تا او بتواند در برطرف کردن آن اقدامات لازم را انجام دهد.

شیمی‌درمانی
بعضی از عوارض جانبی شیمی‌درمانی و پرتودرمانی مشتركند. به‌عنوان مثال شیمی‌درمانی نیز ممکن است منجر به دردناک شدن دهان و لثه‌ها، خشکی دهان، عفونت و احساس تغییر در طعم غذاها شود. علاوه براین، بعضی از داروهای ضدسرطان باعث ایجاد خونریزی در دهان و به‌وجودآمدن درد شدیدی مشابه با دندان‌درد می‌شوند. عوارض جانبی به نوع و مقدار داروی ضد سرطان استفاده شده و واکنش بدن نسبت به این داروها بستگي دارد. ممکن است تنها در دورۀ درمان یا برای مدت کوتاهی پس از پایان درمان با این عوارض جانبی مواجه شوید.
به‌طور کلی داروهای ضدسرطان روی همۀ سلول‌هایی که به‌سرعت تقسیم می‌شوند تأثیر می‌گذارند. علاوه بر سلول‌های سرطانی، بعضی دیگر از سلول‌های طبیعی بدن نیز از سرعت تقسیم زیادی برخوردارند. به‌عنوان مثال می‌توان به سلول‌های زیر اشاره کرد.

• سلول‌های خون:‌ این سلول‌ها علاوه بر مبارزه با عفونت، به انعقاد خون کمک می‌کنند و به تمام نقاط بدن اکسیژن مي‌رسانند. در صورتی‌که داروها روی سلول‌های خون تأثیر بگذارند احتمال ابتلای شما به عفونت افزایش خواهد یافت، راحت‌تر دچار کوفتگی و خونریزی می‌شوید و احساس ضعف و خستگی شدید خواهید داشت.
• سلول‌های ریشه مو: بعضی از داروها باعث ریزش مو می‌شوند. بايد بدانيد كه موهای شما مجدداً‌ رشد خواهند کرد ولی رنگ و بافت آنها شايد متفاوت با قبل باشد.
• سلول‌های پوشاننده دستگاه گوارش: بعضی از داروها موجب کاهش اشتها، حالت تهوع و استفراغ، اسهال یا به‌وجود آمدن جراحت‌های روی لب‌ها یا درون دهان می‌شوند. بسیاری از این عوارض جانبی با دارو قابل کنترل هستند.

تغذیه
تغذیه مناسب در دوره درمان سرطان به معنای مصرف مقدار کافی کالری و پروتئین براي جلوگیری از کاهش وزن، بازیابی نیرو و بازسازی مجدد بافت‌های سالم است. با این‌حال گاهي داشتن تغذیه مناسب در طی درمان سرطان دهان دشوار است، يعني بيماران به دلیل از دست دادن اشتها تمایلی به غذا خوردن ندارند و يا به دلیل احساس درد یا خستگی از خوردن غذا خودداری کنند. علاوه براین خشکی و زخم دهان یا تغییر در طعم و بوی مواد غذایی باعث شود غذا خوردن برای بيمار دشوار باشد.
اگر دهان شما دچار خشکی شده است، مصرف غذاهای نرم که با سس‌ها یا شیره گوشت مرطوب شده است برای شما ساده‌تر خواهد بود. معمولاً فرو دادن غذاهایی نظیر سوپ‌های غلیظ ، پودینگ‌ها و میلک‌شیک‌ها آسان‌تر است. پرستار یا متخصص تغذیه می‌تواند در زمینه انتخاب غذای مناسب به شما کمک کند. همچنین مقاله‌اي در پايگاه علمي، پزشكي و آموزشي مؤسسة تحقيقات، آموزش و پيشگيري سرطان (www.ncii.ir) به نام «نکاتی در مورد تغذیة بیماران سرطانی» حاوی تعداد زیادی ایده و دستورهاي غذایی مفید است، كه قابل استفاده مي‌باشد.
گاهی لازم است بعضی از بيماران پس از پرتودرمانی یا جراحی سرطان دهان از لوله تغذیه (غذا رسانی) استفاده کنند. لوله تغذیه یک لوله پلاستیکی قابل انعطاف است که از طریق یک شکاف در ناحیه شکم، وارد معده می‌شود. این لوله تقریباً در همه موارد به‌طور موقت جایگذاری می‌شود. بیش‌تر بيماران به تدریج رژیم غذایی عادی خود را در پیش می‌گیرند.

برای مراقبت از دهان در طی درمان سرطان بهتر است از مصرف مواد غذایی زیر اجتناب کنید:

• غذاهای تند و ترد (برشته شده) مانند چیپس .
• غذاهای داغ، پر ادویه یا دارای اسید زیاد نظیر مرکبات و آب‌میوه‌ها.
• غذاهای شیرین (حاوی شکر) که معمولاً باعث (پوسيدگي دندان‌ها) مي‌شوند.
• نوشیدنی‌های الکلی.

ترمیم (بازسازی)
بعضي مواقع لازم مي‌شود بعضی از مبتلايان به سرطان دهان از جراحی پلاستیک یا ترمیمی برای بازسازی استخوان‌ها یا بافت‌های دهان استفاده کنند. تحقیقات انجام شده در این زمینه منجر به دستیابی به پیشرفت‌های قابل‌ملاحظه‌ای در نحوه ترمیم بافت‌ها و استخوان‌ها شده‌ است.
بعضی از بيماران نیاز دارند از ایمپلنت‌دندانی یا پیوند (پیوند بافتی که از بخش دیگری از بدن جدا شده است) استفاده کنند. می‌توان از پوست، ماهیچه و استخوان‌های ناحیه قفسۀ سینه، بازو یا پا برای پیوند در حفره ‌دهان استفاده کرد. جراح پلاستیک از این بافت‌ها برای بازسازی استفاده می‌کند.
اگر تمایل دارید از ترمیم استفاده کنید بهتر است قبل از آغاز درمان با جراح پلاستيك مشورت کنید. می‌تو‌انید به‌طور هم‌زمان در هنگام خارج کردن غده يا بافت سرطاني تحت جراحی ترمیمی قرار بگیرید یا در صورت تمایل می‌توانید بعداً این جراحی را انجام دهید. در مورد اینکه کدام حالت برای شما مناسب‌تر است بستگي به نظر پزشک شما دارد.

توانبخشی
گروه مراقبت پزشکی به شما کمک می‌کند در سریع‌ترین زمان ممکن به زندگی عادی خود بازگردید و بتوانید فعالیت‌های همیشگی را انجام دهید. اهداف توانبخشی به‌شدت بیماری و نوع درمان بستگي دارد. توانبخشی شامل جایگذاری پروتز‌های مربوط به دندان یا استفاده از ایمپلنت‌های مربوط به دندان است. علاوه براین، احتمال دارد گفتار‌درمانی، مشاوره غذایی یا خدمات دیگر نیز جزئی از توانبخشی باشند.
گاهی انجام جراحی برای بازسازی استخوان‌ها یا بافت‌های دهان امكان‌پذير نيست. یک دندانپزشک که دوره‌های ویژه‌ای را گذرانده است (دندانپزشک متخصص پروتز- پروستو دنتیست) مي‌تواند پروتز‌هایی برای شما بسازد که با کمک آن به‌صورت طبیعی غذا بخوريد و حرف بزنید. برای به‌کار بردن این پروتز‌ها گاهي لازم است آموزش ببینید.
معمولاً در صورتی‌که سرطان دهان یا درمان آن مشکلاتی را برای حرف زدن ایجاد کند دوره‌های گفتار‌درمانی در سریع‌ترین زمان ممکن آغاز می‌شوند. ممکن است گفتار‌درمان در زمان بستری شما در بیمارستان برنامه لازم برای درمان و انجام تمرين‌هاي گفتاردرماني را با شما هماهنگ کند. معمولاً گفتاردرمانی پس از ترخیص شما از بیمارستان نیز ادامه خواهد یافت.

مراقبت پیگیرانه
پیگیری سلامتی بیمار پس از درمان از اهمیت به‌سزایی برخوردار است. گاهی با اینکه به نظر می‌رسد همۀ بخش‌های سرطاني خارج شده یا نابود گشته است فرد مجدداً به سرطان مبتلا می‌شود. يك دلیل عود (بازگشت مجدد) بیماری، سلول‌های سرطانی است که در بدن باقی‌ مانده و تشخیص داده نشده بودند. پزشک بر روند بهبود شما نظارت می‌کند و بررسی لازم را انجام می‌دهد تا در صورت بازگشت بیماری به سرعت آن را تشخیص دهد. انجام معاینات منظم باعث می‌شود هرگونه تغییر در وضعیت سلامتی شما مورد مطالعه قرار گیرد. احتمالاً پزشک، به شما توصيه خواهد کرد که دهان خود را به‌طور منظم معاینه کنید و علاوه براین هنگام ملاقات با دندانپزشک، از او بخواهید معاینات لازم را انجام دهد. اهمیت زیادی دارد که هرگونه تغییر جدید در دهانتان را فوراً به پزشک اطلاع دهید.
معایناتی که به‌طور منظم در مطب پزشک انجام مي‌شود شامل معاینه دهان، حلق و گردن است. هر چند وقت یک بار پزشک یک معاینه جسمی (فیزیکی) کامل انجام مي‌دهد، دستور انجام آزمایش‌هايي را صادر مي‌کند و از عکس‌برداری با اشعه ايكس استفاده مي‌کند.
احتمالاً به‌وجود آمدن سرطان دوم در دهان، حلق یا دیگر نواحی سر و گردن در كساني که قبلاً به سرطان دهان مبتلا بوده‌اند زیاد است.
احتمال ابتلا به سرطان دوم در آنها که از دخانیات یا مشروبات الکلی استفاده می‌کنند بیش‌تر است: پزشکان قویاً به بیماران خود توصیه می‌کنند از نوشیدن مشروبات الکلی و استعمال دخانیات خودداري کنند تا احتمال ابتلا آنها به سرطان دوم و دیگر بیماری‌ها کاهش پیدا کند.

حمایت از مبتلايان به سرطان دهان
زندگی افراد مبتلا به بیماری‌های خطرناک نظیر سرطان دهان ساده نیست. ممکن است نگران مراقبت از خانوادۀ خود، حفظ موقعیت شغلی یا انجام فعالیت‌های روزانه‌تان باشید. علاوه براین معمولاً نگرانی‌هایی در مورد درمان و رویارویی با عوارض جانبی، بستری شدن در بیمارستان و پرداخت هزینه‌های پزشکی وجود دارد. پزشکان، پرستاران و دیگر اعضاي گروه پزشكي می‌توانند به سؤال‌هاي شما در مورد درمان، کار کردن و انجام فعالیت‌های دیگر پاسخ دهند. اگر مي‌خواهيد راجع به نگرانی‌ها و احساسات خود صحبت کنید می‌توانید به مددکار اجتماعی يا مشاور خود مراجعه کنید. معمولاً مددکار اجتماعی می‌تواند منابعی برای دریافت کمک‌های مالی، کمک برای رفت‌وآمد، مراقبت خانگی یا حمایت عاطفی به شما راهنمايي کند.
علاوه براین، گروه‌های حمایتی نیز می‌توانند به شما کمک کنند. در این گروه‌ها، بیماران و اعضاي خانواده‌شان با بیماران دیگر و اعضا خانواده آنها ملاقات می‌کنند و آنچه را که در مورد کنار آمدن با بیماری و تأثیرات درمان آموخته‌اند با یکدیگر در ميان می‌گذارند. در این گروه‌ها افراد به‌صورت حضوری، از طریق تلفن یا به‌وسیلۀ اینترنت با هم در تماس خواهند بود. می‌توانید برای پیدا کردن یک گروه حمایتی از یکی از اعضاي تیم پزشکی خود کمک بخواهید.

امیدبخشی تحقیقات سرطان
پزشکان در نقاط مختلف دنيا انواع مختلفی از پژوهش‌های بالینی را انجام می‌دهند [پژوهش‌های بالینی مطالعات تحقیقاتی هستند که افراد به‌صورت داوطلبانه در آن شرکت می‌کنند.] پزشکان در این پژوهش‌ها در مورد روش‌های جدید و مؤثرتر برای پیشگیری، تشخیص و درمان سرطان دهان مطالعاتی انجام می‌دهند. تاکنون این پژوهش‌ها به پیشرفت‌هایی زیادی دست پیدا کرده‌اند و پژوهشگران همچنان برای يافتن روش‌های مؤثرتر تحقیقاتی انجام می‌دهند.
ممکن است آنها که در پژوهش بالینی شرکت می‌کنند از جمله اولین كساني باشند که از فواید یک درمان مؤثر بهره‌مند می‌شوند. علاوه براین حتی اگر افراد شرکت کننده در این پژوهش‌ها به‌طور مستقیم از فواید درمان بهره‌مند نشوند در هر صورت نقشی مهم در کمک به پزشکان جهت آشنایی بیش‌تر با بیماری و نحوۀ کنترل آن خواهند داشت. با اینکه پژوهش‌های بالینی ممکن است خطراتی را نیز به همراه داشته باشند ولی پزشکان نهایت تلاش خود را برای حفاظت از بیماران انجام می‌دهند.
پژوهشگران، تحقیقاتی را در زمینه داروهای ضد سرطان و ترکیب داروها انجام می‌دهند. در حال حاضر آنها در حال بررسی ترکیب پرتودرمانی با داروها و درمان‌های دیگر هستند. علاوه براین محققان داروهایی را که به پیشگیری یا کاهش عوارض جانبی پرتودرمانی کمک می‌کنند مورد آزمایش قرار می‌دهند.

[poune]

آنچه باید دربارۀ سرطان حنجره بدانید
What You Need To Know About Larynx Cancer

مقدمه
این مقالة پايگاه علمي، پزشكي و آموزشي مؤسسة تحقيقات، آموزش و پيشگيري سرطان (www.ncii.ir) اطلاعات مهمی دربارۀ سرطان حنجره دارد.
این مقاله به بحث دربارۀ علل احتمالی، علائم، تشخیص بیماری، و درمان آن پرداخته و نیز اطلاعاتی را برای کمک به بیماران جهت مقابله با سرطان حنجره ارائه می‌دهد.
اگر بخواهيد انتشارات مرتبط با سرطان دسترسي پيدا كنيد مي‌توانيد به پايگاه علمي، پزشكي و آموزشي مؤسسة تحقيقات، آموزش و پيشگيري سرطان (www.ncii.ir) مراجعه كنيد.

حنجره
حنجره عضوی در جلو گردن شما است. به این عضو همچنین جعبه صوتی گفته می‌شود که با حدود 5 سانتی‌‌‌‌‌متر طول و 5 سانتی‌متر عرض در بالای نای (Trachea) قرار دارد. در زیر و پشت حنجره نيز، مری قرار گرفته است.
حنجره داراي دو لایه ماهیچه است که تارهای صوتی را تشکیل می‌دهد. غضروف جلو حنجره را گاهی سیب آدم (Adams Apple) می‌‌‌‌‌گویند.

حنجره سه بخش مهم دارد:

• قسمت بالای حنجره.
• خود حنجره که در وسط قرار دارد و تارهای صوتی را شامل مي‌شود.
• قسمت پایین حنجره در انتها قرار دارد كه به نای متصل است.

حنجره نقش مهمی در تنفس، فرو دادن غذا، و حرف زدن دارد. حنجره مانند یک سوپاپ بر روی نای عمل می‌کند. این سوپاپ باز و بسته می‌شود تا اجازه تنفس، بلع غذا و حرف زدن را به فرد بدهد:

• تنفس: هنگامی‌که فرد تنفس می‌کند، تارهای صوتی استراحت می‌کنند و باز می‌شوند، و زمانی‌که فرد نفس خود را نگه می‌دارد تارهای صوتی محکم بسته می‌شوند.
• بلع غذا: حنجره از نای مراقبت می‌کند. زمانی‌که غذا را فرو مي‌دهيد، یک لایه به نام اپی‌گلوت ورودی حنجره را می‌پوشاند تا مانع ورود غذا به ریه شود. غذا از طریق مری وارد معده می‌شود.
• صحبت کردن: حنجره تولید صوت می‌کند. زمانی‌که حرف می‌زنید، تارهای صوتی شما محکم بسته شده و بسیار به هم نزدیک می‌شوند. هوا از شش به لابه‌لای آنها رانده شده و باعث لرزش آنها می‌شود. این اتفاق باعث ایجاد صوت می‌شود. زبان، لب‌ها، و دندان‌ها، این صدا را تبدیل به واژگان می‌کنند.

سرطان چیست؟
سرطان در سلول‌ها که عامل اصلی تشکیل بافت هستند، ظاهر می‌شود. بافت‌ها اعضاي بدن را می‌سازند. به‌طور طبیعی، سلول‌ها رشد کرده و هنگامی‌که بدن به سلول‌های جدید نیاز دارد، تقسیم شده و سلول جدید تولید می‌کنند. وقتی سلول‌ها پیر می‌شوند، می‌میرند و سلول‌های جدید جای آنها را می‌گیرند.
گاهي این فرآیند منظم، اشتباه پیش می‌رود. سلول‌های جدید زمانی‌که بدن به آنها نیاز ندارد تشکیل می‌شوند و سلول‌های پیر وقتي ‌که باید بمیرند، از بین نمی‌روند. این سلول‌های اضافه تشکیل توده‌ای از بافت را می‌دهند که به رشد زائد و یا تومور معروف است. رشد زائد در ناحیه حنجره، ندول (Nodules) و یا پوليپ نامیده می‌شوند. بايد دانست كه تمام تومورها سرطاني نیستند.

تومورها خوش‌خیم (غیرسرطانی) و یا بدخیم (سرطانی) هستند:

• تومور خوش‌خیم سرطانی نیست.
• آنها معمولاً کشنده نیستند.
• تومورهای خوش‌خیم را می‌‌‌‌‌‌‌‌‌توان برداشت و به‌ندرت دوباره رشد می‌کنند.
• سلول‌های تومور خوش‌خیم به بافت‌های اطراف خود و یا دیگر قسمت‌های بدن گسترش نمی‌یابند.

تومورهای بدخیم، سرطانی هستند.

• آنها عموماً جدی‌تر بوده و ممکن است زندگی را تهدید کنند.
• تومورهای بدخیم را می‌توانند بر‌دارند، اما احتمال دارد كه دوباره رشد کنند.
• سلول‌های تومور بدخیم به بافت‌ها و ارگان‌های اطراف هجوم مي‌برند و به آنها آسیب مي‌رسانند. همچنین، سلول‌های سرطانی، گاهي از تومور بدخیم جدا شده و وارد جریان خون و یا دستگاه لنفاوی مي‌شوند. به همین طریق است که سلول‌های سرطانی از سرطان اولیه(تومور اولیه) جدا شده و گسترش پیدا مي‌کند و در دیگر اعضا، تومور جدید تولید می‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند. گسترش سرطان را متاستاز می‌‌‌‌‌‌‌‌‌گویند. انواع مختلف سرطان، تمایل به گسترش به قسمت‌های مختلف بدن دارند.

سرطان حنجره مي‌تواند در هر بخشي از حنجره به‌وجود بيايد. بسیاری از سرطان‌‌‌‌‌‌‌‌‌های حنجره در دهانه حنجره شروع می‌شوند. دیواره‌های داخلی حنجره با سلول‌هایی به نام سلول‌های سنگفرشی پوشیده شده است که تقریباً تمام سرطان‌های حنجره در این سلول‌ها شروع می‌شود. این سرطان‌ها به کارسینوم (سرطان) سلول سنگفرشی معروف است.
اگر سرطان حنجره گسترش پیدا کند (متاستاز)، سلول‌های سرطانی اغلب در غدد لنفاوی اطراف در ناحیه گردن پخش می‌شوند. سلول‌های سرطانی همچنین می‌توانند به پشت زبان، دیگر قسمت‌های گلو و گردن، ریه‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها، و دیگر قسمت‌های بدن گسترش یابند. هنگامی‌که این امر اتفاق بیفتد تومور جدید از همان نوع سلول‌های غیرطبیعی تومور اولیه در حنجره است. برای مثال، اگر سرطان حنجره به ریه گسترش پیدا کند، سلول‌های سرطانی ریه در واقع سلول‌های سرطانی حنجره‌ای هستند. به این بیماری، سرطان متاستاتیک حنجره، و نه سرطان ریه، گفته مي‌شود. این سرطان به شیوۀ سرطان حنجره و نه سرطان ریه درمان می‌شود. پزشکان گاهی به این تومور جدید بیماری «دوردست» می‌گویند.

سرطان حنجره: چه کسی در معرض خطر است؟
هیچ‌کس علت دقیق به‌وجود آمدن سرطان حنجره را نمی‌داند. پزشکان به‌ندرت می‌توانند توضیح دهند که چرا یک فرد به این بیماری مبتلا می‌شود ولی دیگری نمی‌شود. اما ما به یقین می‌دانیم که سرطان حنجره مسری نیست، یعنی از کسی به کسی سرایت نمی‌کند. كساني كه دارای عوامل خطرزای خاص هستند به نسبت دیگران بیش‌تر در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند. عامل‌ خطرزا هر چیزی است که احتمال ابتلای فرد را به بیماری بیش‌تر می‌کند.

مطالعات، عوامل خطرزای زیر را در مورد ابتلا به این بیماری مشخص کرده‌‌‌‌‌‌‌‌‌اند:

• سن: سرطان حنجره اکثر اوقات در افراد بالای 55 سال اتفاق می‌افتد.
• جنسیت: مرد‌ها چهار برابر بیش‌تر از زنان در خطر ابتلا به سرطان حنجره هستند.
• استعمال دخانیات: سیگاری‌ها بسیار بیش‌تر از غیر سیگاری‌ها در معرض ابتلا به سرطان حنجره هستند. این خطر برای سیگاری‌هایی که الکل زیاد مصرف می‌کنند بیش‌تر است.

كساني که کشیدن سیگار را ترک می‌کنند خطر ابتلا به سرطان حنجره و نیز سرطان ریه، دهان، لوزالمعده (پانکراس)، مثانه، و مری را بسیار در خود کاهش مي‌دهند. همچنین ترک سیگار احتمال این را ‌که شخص مبتلا به سرطان حنجره دچار سرطان دومی در سر و یا ناحیۀ گردن شود کاهش می‌دهد. (سرطان حنجره بخشی از گروهی از سرطان‌ها به نام سرطان‌های سر و گردن است.)

• الکل: آنها که الکل مصرف می‌‌‌‌‌‌‌‌‌کنند بیش‌تر از غیر‌الکلی‌ها در معرض ابتلا به سرطان در ناحیۀ حنجره هستند. این خطر با میزان الکل مصرفی افزایش پیدا کند. اگر فرد علاوه بر الکل، دخانیات نیز مصرف کند، خطر ابتلا نیز افزایش پیدا می‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند.
• پیشینۀ خانوادگی سرطان سر و گردن: تقریباً یک نفر از چهار نفری که یک بار دچار سرطان سر و گردن شده‌‌‌‌‌‌‌‌‌اند، برای بار دوم هم به سرطان سر و گردن اولیه دچار می‌‌‌‌‌‌‌‌‌شوند.
• شغل: کارگرانی که در معرض بخار اسیدسولفوریک و یا نیکل هستند خطر ابتلا به سرطان ناحیۀ حنجره در آنها بیش‌تر است. همچنین، کار کردن با پنبه نسوز می‌تواند خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهد. کارگرانی که با پنبه نسوز سروکار دارند بایستی از قوانین ایمنی و کار پیروی کنند تا مانع استنشاق رشته‌های پنبه نسوز شوند. دیگر مطالعات نشان می‌دهد داشتن ویروس‌های خاص و یا کمبود ویتامین A در رژیم غذایی احتمال خطر ابتلا به سرطان حنجره را افزایش مي‌دهد. عامل خطرزای دیگر داشتن بیماری ریفلاکس معده به مري (GERD) است که باعث می‌شود اسید معده به داخل مری برگردد.

البته اکثر كساني که دارای این عوامل خطرزا هستند مبتلا به سرطان حنجره نمي‌شوند. اگر نگران احتمال ابتلا به سرطان حنجره هستید، بایستی نگرانی خود را با پزشک در میان بگذارید، او ممکن است شیوه‌هایی را براي کاهش خطر ابتلا به این بیماری و برنامۀ مناسبی را براي انجام معاینات عمومی به شما توصيه كند.

علائم سرطان حنجره:
علائم سرطان حنجره اساساً بستگی به اندازه تومور و محل آن در حنجره دارد. این علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• زبری صدا و دیگر تغییرات صوتی.
• پيدايش توده‌ای در گردن.
• سوزش گلو و یا احساس اینکه چیزی در گلوی شما گیر کرده است.
• سرفه‌ای که برطرف نمی‌شود.
• مشکلات در تنفس.
• بوی بد دهان.
• گوش درد.
• کاهش وزن.

این علائم ممکن است در اثر سرطان و یا دیگر مشکلات کم‌اهمیت‌تري باشد، و فقط اين پزشک است كه می‌تواند این امر را با اطمینان به شما بگوید.

تشخیص بیماری:
اگر علائم سرطان حنجره را در خود دارید، پزشک ممکن است برخی و یا تمامی معاینات زیر را برای شما انجام دهد:

• معاینۀ فیزیکی: پزشک گردن شما را لمس کرده و تیروئید، حنجره، و غدد لنفاوی را براي یافتن توده‌های غیرطبیعی و یا تورم بررسی می‌کند و برای معاینۀ گلو، زبان فرد را به پایین فشار مي‌دهد.
• آندوسکوپی غیرمستقیم: پزشك با استفاده از يك آيينه كوچك با دستة بلند انتهاي گلو را معاينه مي‌كند تا وجود نواحي غيرطبيعي را بررسي كرده و ببيند آيا تارهاي صوتي آنگونه كه بايد حركت مي‌كنند يا نه. این آزمایش درد ندارد اما پزشک ممکن است در ناحیه گلو بی‌حسی موضعی ایجاد کند تا مانع حالت تهوع شود. این معاینه در مطب پزشك انجام می‌شود.
• آندوسکوپی مستقیم: پزشک لوله‌ای باریک و مجهز به نور به نام دستگاه مخصوص معاینۀ حنجره را از طریق بینی یا دهان وارد می‌کند، و همين كه لوله وارد گلو شد، پزشک امكان مي‌يابد نواحی‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای را که توسط آیینه دیده نمی‌شوند معاینه کند. بی‌‌‌‌‌‌‌‌‌حسی موضعی، میزان ناراحتی فرد را کاهش داده و مانع احساس تهوع می‌شود. همچنین برای کمک به آرامش فرد، گاهي به او داروی مسکن مي‌دهند. پزشک در صورت لزوم از بیهوشی عمومی جهت معاينه بیمار استفاده می‌کند. این معاینه در مطب پزشک، درمانگاه، و یا بیمارستان انجام مي‌شود.
• سی‌.تی.‌اسکن: یک دستگاه اشعه ايكس که به کامپیوتر متصل است یک رشته عکس‌های دقیق از ناحیۀ گردن می‌گیرد. گاهي رنگ مخصوصی به بیمار تزریق مي‌شود تا حنجره در عکس‌ها واضح‌تر نشان داده شود. پزشک از طریق نتایج سی.‌تی‌.اسکن، به تومورهای ناحیۀ حنجره و یا قسمتی دیگر از گردن پي مي‌برد.
• نمونه‌برداری: اگر معاینه‌ای نواحی غیرطبیعی را نشان دهد، پزشک ممکن است نمونۀ کوچکی از بافت را بردارد. به برداشتن بافت جهت بررسی سلول‌های سرطانی نمونه‌برداری می‌گویند. برای انجام نمونه‌برداری به بیمار بی‌حسی موضعی و یا بیهوشی عمومی می‌‌‌‌‌‌‌‌‌دهند و پزشک نمونه‌هایی از بافت را از طریق دستگاه مخصوص معاینۀ حنجره برمی‌دارد. سپس آسیب‌شناس بافت‌ها را براي بررسی سلول‌های سرطانی در زیر میکروسکوپ معاینه می‌کند. نمونه‌برداری تنها راه مطمئن برای آگاهی از این امر است که آیا یک تومور، سرطانی است یا خیر.

اگر نمونه‌برداری لازم باشد می‌‌‌‌‌‌‌‌‌توانید سؤال‌هاي زیر را از پزشک بپرسید:

• به چه نوع نمونه‌برداری نیاز دارم؟ چرا؟
• نمونه‌برداری چقدر طول خواهد کشید؟ آیا در طی آن هوشیار خواهم بود؟ و درد دارد يا نه؟
• بعد از چه مدتی از نتایج آن مطلع خواهم شد؟
• خطری وجود دارد؟ احتمال عفونت و یا خونریزی بعد از نمونه‌برداری چقدر است؟
• اگر مبتلا به سرطان باشم، چه کسی دربارۀ درمان با من صحبت خواهد کرد؟ چه موقع؟

مرحله‌بندی:
جهت برنامه‌ریزی بهترین درمان، پزشک باید مرحله، یا میزان پیشرفتِ بیماری را بداند. مرحله‌بندی تلاش دقیق جهت پی بردن به این امر است که آیا سرطان گسترش يافته و اگر چنین است، به کدام قسمت‌های بدن رسوخ كرده ‌است. پزشک به‌منظور آگاهی از اینکه آیا سرطان به غدد لنفاوی، دیگر نقاط گردن و یا مکان‌های دورتر گسترش یافته یا نه، از اشعه ايكس، سی.‌تی.‌اسکن، و یا ام.آر.آی استفاده مي‌کند.

درمان:
مبتلايان به سرطان حنجره اغلب می‌خواهند نقش فعالی در تصمیم‌گیری جهت مراقبت پزشکی خود داشته باشند. این امر طبیعی است که فرد بخواهد بداند چه کارهایی می‌تواند برای بیماری و گزینه‌های درمانی خود انجام دهد،لكن ضربۀ روحی و فشار عصبي (استرس) بعد از تشخیص سرطان ممکن است باعث شود آنچه را که می‌خواهید از پزشک خود بپرسید یادتان برود. موارد زیر چند پیشنهاد است که شاید برای شما مفید باشد:

• فهرستی از سؤالات خود آماده کنید.
• هنگام ملاقات با پزشک از گفته‌هاي او یادداشت‌ بردارید.
• از پزشک بپرسید آیا می‌توانید صداي او را ضبط كنيد.
• از یکی از اعضای خانواده و یا دوستان خود بخواهید که هنگام ملاقات با پزشک شما را همراهی کند.

پزشک ممکن است که شما را به یکی از متخصصین معرفی کند که سرطان حنجره را درمان می‌کند، مثلاً جراح، متخصص گوش و حلق و بيني، و يا راديوتراپيست- انكولوژيست.خودتان هم می‌توانید از پزشک تقاضای ارجاع کنید. درمان معمولاً طی چند هفتة اول بعد از تشخیص شروع می‌شود. معمولاً، زمان کافی برای صحبت با پزشک دربارۀ گزینه‌های درمان، گرفتن نظر دوم، و آگاهی بیش‌تر از بیماری قبل از تصمیم‌گیری دربارۀ درمان وجود دارد.

گرفتن نظر دوم:
قبل از شروع درمان، بیمار ممکن است بخواهد که دربارۀ تشخیص بیماری و برنامۀ‌ درمان نظر دومی نیز دریافت کند. برخی شرکت‌های بیمه تقاضای نظر دوم می‌کنند، دیگر شرکت‌ها ممکن است در صورتی‌که بیمار و یا پزشك تقاضای نظر دوم کند، آن‌را تحت پوشش قرار دهند.

شیوه‌های متعددی جهت پیداکردن پزشکی برای گرفتن نظر دوم وجود دارد:

• پزشک ممکن است که شما را ارجاع داده و یا ممکن است خودتان تقاضای رجوع به یک و یا چند متخصص دیگر را بکنید. در مراکز سرطان، چندین متخصص اغلب در قالب یک گروه با هم همکاری می‌کنند. این گروه ممکن است شامل جراح، راديوتراپيست - آنكولوژيست، و يا هماتولوژيست - آنكولوژيست. آسیب‌شناس گفتاری، و متخصص تغذیه باشد. در برخی مراکز سرطان، می‌‌‌‌‌‌‌‌‌توانید همۀ آنها را در یک روز ملاقات کنید.

آماده ‌شدن برای درمان:
پزشک گزینه‌های درمانی و نتایج مورد انتظار از هر گزینه را برای شما تشریح مي‌کند. ممکن است بخواهید بدانيد که درمان چگونه چهره، نفس کشیدن، و صحبت‌کردن شما را عوض خواهد کرد. شما و پزشکتان می‌توانید برای ایجاد یک برنامه درمانی که مطابق با نیازها و ارزش‌های شخصی شماست همکاری کنید.
گزینه درمان به تعدادی از عوامل از قبیل وضعیت عمومی سلامت بيمار، اینکه سرطان در کجای حنجره شکل گرفته، اندازه تومور، و اینکه آیا سرطان گسترش یافته‌ یا نه، بستگی دارد.
اگر سیگار می‌کشید، یک کار خوب در جهت آمادگی برای درمان، ترک سیگار است. مطالعات نشان داده‌ است که درمان در افراد غیرسیگاری موفق‌تر عمل کرده‌است.

اینها سؤال‌هايي است که قبل از شروع درمان می‌‌‌‌‌‌‌‌‌توانید از پزشک بپرسید:

• سرطان کجا قرار گرفته و آیا گسترش یافته‌است؟
• گزینه‌های درمانی من چيست؟ کدام را برای من توصیه می‌کنید؟ چرا؟
• فواید هر درمان کدام است؟
• خطرات و عوارض جانبی احتمالی هر درمان چیست؟
• بعد از درمان از لحاظ ظاهری چطور به ‌نظر خواهم رسید؟
• بعد از درمان چگونه حرف خواهم زد؟ آیا نیاز دارم که گفتار درمانی هم بکنم؟
• آيا در خوردن دچار مشکل خواهم شد؟
• آیا نیاز خواهم داشت که فعالیت‌های روزانه‌ام را تغییر دهم؟
• چه موقع می‌توانم سرکار برگردم؟
• هزینه احتمالی درمان چقدر خواهد بود؟ آیا بیمه این هزینه را پوشش می‌‌‌‌‌‌‌‌‌دهد؟
• آیا پژوهش بالینی برای من مناسب خواهد بود؟ آیا می‌توانید در پیدا کردن آن به من کمک کنید؟
• هر چند وقت يك بار به معاینه عمومی نیاز دارم؟

لازم نیست که همۀ سؤال‌ها را در یک جلسه بپرسید و یا پاسخ تمام آنها را بفهمید. فرصت‌های دیگری هم خواهد بود تا از پزشک بخواهید موارد مبهم را برای شما روشن کند و نیز از او تقاضای اطلاعات بیش‌تری بکنید.

شیوه‌های درمان:
سرطان حنجره از طریق پرتودرمانی، جراحی، و یا شیمی‌درمانی، درمان مي‌شود. بعضي از بیماران، ترکیبی از درمان‌ها را دریافت می‌کنند.

پرتودرمانی
پرتودرمانی (که به آن رادیوتراپی هم می‌‌‌‌‌‌‌‌‌گویند) از اشعه ايكس با انرژی بالا براي از بین ‌بردن سلول‌های سرطانی مورد استفاده قرار مي‌گيرد. اشعه، تومور و بافت اطراف آن را هدف قرار می‌دهد. پرتودرمانی درمان موضعی است. این نوع درمان تنها بر سلول‌های ناحیه تحت درمان اثر می‌گذارد و اغلب پنج روز در هفته و به مدت پنج تا هشت هفته انجام می‌شود.
سرطان ناحیه حنجره ممکن است تنها از طریق پرتودرمانی و یا با ترکیبی از جراحی و شیمی‌درمانی مورد درمان قرار بگیرد.

• پرتودرمانی به تنهایی: پرتودرمانی به تنهایی برای تومورهای کوچک و یا برای بیمارانی که نمی‌توانند تحت عمل جراحی قرار بگیرند به‌کار می‌رود.
• پرتودرمانی همراه با جراحی: پرتودرمانی ممکن است جهت کوچک کردن تومور بزرگ قبل از جراحی و یا از بین بردن سلول‌های سرطاني باقیمانده در محل بعد از جراحی استفاده شود. اگر تومور بعد از جراحی دوباره رشد کند، اغلب با پرتودرمانی معالجه می‌شود.
• پرتودرمانی همراه با شیمی‌درمانی: پرتودرمانی ممکن است قبل، بعد و يا در حين شیمی‌درمانی به‌کار برده ‌شود.

بعد از پرتودرمانی، بعضي‌ها نیاز دارند که در شکمشان لوله‌های تغذیه‌ قرار بدهند. لوله تغذیه معمولاً به‌طور موقت كار گذاشته می‌شود.

اینها سؤال‌هايي هستند که می‌‌‌‌‌‌‌‌‌توانید قبل از شروع به پرتودرمانی از پزشک بپرسید:

• چرا به این درمان نیاز دارم؟
• خطرها و عوارض جانبی این بیماری چيست؟
• آیا عوارض جانبی طولانی‌مدت نیز وجود خواهد داشت؟
• آیا قبل از شروع درمان باید به دندانپزشک مراجعه کنم؟
• درمان من چه زماني شروع و چه وقت تمام می‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود؟
• در طی درمان چه احساسی خواهم داشت؟
• برای مراقبت از خود در طی درمان چه کارهایی می‌توانم بکنم؟
• آیا می‌توانم به فعالیت‌های عادي خود ادامه دهم؟
• گردن من بعد از عمل چطور به ‌نظر خواهد آمد؟
• آيا احتمال برگشت تومور وجود دارد؟
• هر چند وقت يكبار نیاز به معاینۀ عمومی دارم؟

جراحی
جراحی عملي است که طی آن پزشک با استفاده از یک چاقوی کوچک جراحی و یا لیزر و در حالی‌که بیمار بیهوش است غده يا بافت سرطاني را خارج می‌کند. زمانی‌که بیماری نیاز به جراحی دارد، نوع عمل اساساً بستگی به اندازه و محل دقیق تومور دارد.
انواع مختلفی از برداشتن حنجره (Laryngectomy) (جراحی جهت برداشتن بخشی و یا تمامی حنجره) وجود دارد.

• برداشتن کامل حنجره: جراح تمام حنجره را خارج می‌کند.
• برداشتن یک‌‌‌‌‌‌‌‌‌طرفۀ حنجره (Hemilaryngectemy): جراح قسمتی از حنجره را خارج می‌کند.
• برداشتن حنجره فوق گلوت: جراح، قسمت بالای دهانه حنجره- قسمت فوقانی حنجره – را خارج می‌کند.
• کوردکتومی (Cordectomy): جراح یکی و یا هر دو تار صوتی را خارج می‌کند.

جراح گاهي غدد لنفاوی گردن را نیز خارج می‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند. به این نوع جراحی برداشتن غده لنفاوی می‌گویند. جراح ممکن است تیروئید بیمار را نیز خارج کند.
در طی جراحی برای سرطان حنجره، ممکن است لازم باشد جراح یک دهانه (منفذ تنفسی) ایجاد کند. (این جراحی تراکئوستومی نام دارد) منفذ تنفسی راه تنفسی جدیدی است که از طریق یک منفذ در جلو گردن به‌وجود می‌آید.
هوا از طریق این منفذ به نای و ریه‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها وارد شده و خارج می‌شود. یک لوله تراکئوستومی که لوله تریک (Trake) نيز نامیده می‌شود، راه تنفسی جدیدی را باز نگه می‌دارد. برای بسیاری از بیماران، منفذ تنفسی، موقتی است و تنها تا زمان بهبودی بیمار بعد از عمل مورد نیاز است. براي آگاهي بیش‌تر دربارۀ منفذ تنفسی به بخش «زندگی با منفذ تنفسی» مراجعه کنید.
بعد از جراحی، بعضي از بيماران ممکن است به‌طور موقت نیاز به لولۀ تغذیه داشته ‌باشند.

اینها سؤال‌هايي است که قبل از جراحی مي‌توانيد از پزشک بپرسید:

• بعد از عمل چه احساسی خواهم داشت؟
• آیا نیاز به منفذ تنفسی خواهم داشت؟
• آیا بايد یاد بگیرم چطور از خود و یا بریدگی به‌وجود آمدة خود در منزل مراقبت کنم؟
• اثر زخم در کجا قرار خواهد داشت؟ چگونه به ‌نظر خواهد آمد؟
• آیا جراحی بر توانایی تکلم من اثر خواهد گذاشت؟ اگر اینطور است، چه کسی به من آموزش خواهد داد که به شیوه‌ جدید صحبت کنم؟
• چه موقع می‌توانم به فعالیت‌های عادي خود برگردم؟

شیمی‌درمانی
شیمی‌درمانی به استفاده از داروها جهت از بین ‌بردن سلول‌های سرطانی گفته می‌شود. پزشک ممکن است یک نوع دارو و یا ترکیبی از داروها را برای بیمار تجویز کند. داروهای سرطان حنجره معمولاً از طریق تزریق به جریان خون وارد ‌می‌شود و در كل بدن جريان مي‌يابد.

• شیمی‌درمانی به شیوه‌های مختلفي برای درمان سرطان ناحیه حنجره به‌کار می‌رود: قبل از جراحی و یا پرتودرمانی: در برخی موارد، قبل از جراحی و یا پرتودرمانی، ‌داروهایی براي کوچک‌ کردن یک تومور بزرگ به بيمار داده می‌شود.
• بعد از جراحی و یا پرتودرمانی: شیمی‌درمانی ممکن است بعد از جراحی و یا پرتودرمانی و به‌منظور از بین ‌بردن سلول‌های سرطانی باقیمانده به‌کار برود. این نوع درمان برای سرطان‌هایی که گسترش یافته‌اند نيز به‌کار مي‌رود.
• به‌جای جراحی: شیمی‌درمانی ممکن است همراه با پرتودرمانی و به‌جای جراحی به‌کار برده ‌شود. در این حالت، حنجره را برنمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌دارند و صدای فرد هم باقی می‌‌‌‌‌‌‌‌‌ماند.

شیمی‌درمانی در بخش بیماران سرپایی بیمارستان، در مطب پزشک، و یا در منزل انجام مي‌شود و به‌ندرت بيمار در بیمارستان بستری مي‌شود.

اینها سؤال‌هايي است که قبل از شروع شیمی‌درمانی می‌‌‌‌‌‌‌‌‌توانید از پزشک بپرسید:

• چرا به این نوع درمان نیاز دارم؟
• این نوع درمان چه کاری انجام خواهد داد؟
• آیا دچار عوارض جانبی خواهم شد؟ چه کاری می‌توانم در مورد عوارض جانبی انجام دهم؟
• طول درمان من چقدر خواهد بود؟
• هرچند وقت يكبار نیاز به معاینۀ عمومی دارم؟

عوارض جانبی درمان سرطان:
درمان‌های سرطان بسیار قوی هستند. درمانی که سلول‌های سرطانی را از بین برده و یا نابود می‌سازد ممکن است به سلول‌های سالم هم آسیب برساند. به همین خاطر است که درمان‌ها اغلب باعث عوارض جانبی می‌شوند. این بخش به تشریح بخشی از عوارض جانبی هر يك از درمان‌ها می‌پردازد.
عوارض جانبی در همۀ افراد یکسان نيست و حتی این عوارض در هر جلسه با جلسه قبل تفاوت دارد. قبل از شروع درمان، گروه پزشکی، عوارض جانبی احتمالی و اینکه چگونه می‌توان با آنها مقابله کرد را برای شما تشریح می‌کنند. این امر به شما کمک می‌کند که بدانید اگرچه برخی عوارض جانبی ممکن است به‌طور کامل برطرف نشوند، اما بسیاری از آنها بعد از مدتی کم‌تر آزاردهنده خواهند بود.
گفت‌وگو با دیگر بیماران نیز می‌تواند مفید باشد. مددکار اجتماعی، پرستار و یا دیگر اعضای گروه پزشکی می‌توانند ملاقاتی را با بيماراني ترتیب دهند که درمان مشابهی را دریافت کرده‌‌‌‌‌‌‌‌‌اند.

پرتودرمانی:

بيماراني که پرتودرمانی مي‌شوند ممکن است برخی و یا تمامی این عوارض جانبی را داشته باشند:

• خشکی دهان: نوشیدن مایعات زیاد و يا استفاده از بزاق مصنوعی برای بعضي از بیماران می‌تواند مؤثر باشد. این ماده به‌صورت اسپری و یا بطری تحت فشاری در دسترس است.
• سوزش گلو و یا دهان: گروه پزشکی براي مقابله با اين عوارض دهان شویه‌های خاصی را جهت بی‌حس کردن گلو و دهان و کمک به کاهش سوزش پیشنهاد مي‌كند.
• بهبود دیرهنگام بعد از مراقبت‌های دندانی: بسیاری از پزشکان توصیه می‌کنند که بيمار قبل از پرتودرمانی معاینة دندان و هر گونه کارهای مربوط به آن را انجام دهد.
• پوسيدگي دندان: مراقبت مناسب از دهان می‌تواند به حفظ بهداشت دندان‌ها و لثه‌ کمک کرده و به بیمار احساس بهتری بدهد. اگر مسواک کردن و نخ‌دندان کشیدن به‌صورت معمول برایتان دشواراست، می‌توانید از گاز استريلGauze که یک مسواک نرم است استفاده کنید و یا از مسواکی استفاده کنید که به‌جای تارهای زبر (Bristle) سراسفنجی دارد. دهان‌شویه‌ای که از آب‌نمک، جوش شيرين، و یا ترکیبی از آنها درست شده، دهان را تمیز نگه داشته و مانع فساد دندان‌ها مي‌شود. استفاده از دهان‌شویه و خمیردندان حاوی فلوراید هم مفید است.
• تغییراتی در حس چشایی و بویایی: در طی پرتودرمانی، ممکن است غذا برای بیمار طعم یا بوی متفاوتی داشته باشد.
• خستگی مفرط: در طی پرتودرمانی و به‌خصوص در هفته‌های آخر ممکن است بسیار خسته شوید. استراحت اهمیت زیادی دارد، اما پزشکان اغلب به بیماران توصیه می‌کنند که تا حد امکان فعال بمانند.
• تغییراتی در کیفیت صدا: ممکن است صدای فرد ضعیف شود و یا تغییرات آب و هوایی هم روی آن تأثیر بگذارد. تغییرات در صدا و احساس وجود توده‌ای در گلو ممکن است در اثر تورم در ناحیه حنجره در اثر پرتودرمانی به‌وجود بیاید. معمولاً پزشک دارویی را جهت کاهش تورم تجویز مي‌کند.
• تغییرات پوستی در ناحیه تحت درمان: پوست در ناحیه تحت درمان گاهي قرمز و یا خشک مي‌شود. مراقبت مناسب از پوست در این مرحله حائز اهمیت بسیار است. سعی کنید که این ناحیه را در معرض هوا قرار دهید ولی از آن در مقابل خورشید محافظت کنید. نباید قبل از پرتودرمانی چیزی روی پوست خود قرار دهید. همچنین، هرگز نباید بدون مشورت با پزشک از لوسیون و یا کرم استفاده کنید.

جراحی:
بيماراني ‌که تحت عمل جراحی قرار می‌گیرند، ممکن است به هر يك از این عوارض جانبی دچار شوند:

• درد: ممکن است در روزهای اول بعد از عمل احساس ناراحتی کنید. به هر حال، دارو معمولاً می‌تواند درد را کنترل کند. باید به راحتی با پزشک و یا پرستار در مورد کاهش درد حرف بزنيد.
• کمبود انرژی: احساس خستگی و یا ضعف بعد از جراحی بسیار رایج است. زمان بهبود عمل برای هر بیمار متفاوت است.
• تورم در گلو: بیمار به مدت چند روز بعد از عمل، قادر به خوردن، نوشیدن، و یا فرو دادن غذا نخواهد بود. بیمار در ابتدا، مایعات را از طریق یک لوله داخل وریدی (IV) که درداخل بازو قرار می‌‌‌‌‌‌‌‌‌دهند دریافت می‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند. بعد از یک یا دو روز، غذا و مایعات را از طریق یک لوله تغذیه (که در طی جراحی کار گذاشته‌اند) که از طریق بینی و گلو به معده می‌‌‌‌‌‌‌‌‌رود دریافت می‌کند.

وقتي‌‌‌‌‌‌‌‌‌که تورم برطرف می‌شود و محل مورد نظر، شروع به بهبود ‌کند، لولۀ تغذیه برداشته می‌شود. فرو دادن غذا در ابتدا مشکل است و بیمار ممکن است نیاز به کمک پرستار و گفتار درمانی داشته باشد. اما به‌زودی غذای معمول را خودش خواهد خورد.
اگر برای مدت بیش‌تری نیاز به لوله تغذیه ‌باشد، لوله تغذیه‌اي که مستقیماً به شکم می‌رود را برای بیمار کار مي‌گذارند. بیش‌تر بیماران به تدریج دوباره شروع به خوردن غذاهای سفت می‌کنند ولی برای تعداد کمی این لولۀ تغذیه ممکن است به‌طور دائم کار گذاشته‌ شود.

• تولید خلط زیاد: بعد از عمل، ریه‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها و نای خلط زیاد تولید می‌کنند، که به آن خلط سینه (Sputum) هم می‌‌‌‌‌‌‌‌‌گویند. برای خارج کردن آن، پرستار با قرار دادن لوله پلاستیکی کوچکی در منفذ تنفسی، ساکشن (عمل مکش) را به‌آرامی انجام می‌دهد. به بیمار یاد می‌‌‌‌‌‌‌‌‌دهند که سرفه کند و خلط را بدون کمک پرستار ساکشن کند.
• بی‌حسی، سفتی و ضعف: بعد از جراحی حنجره، ممکن است قسمتی از گردن و گلوی بیمار بعلت بریده‌ شدن اعصاب، بی‌حس شود. علاوه براین، شانه، گردن، و بازوی شما معمولاً ضعیف و سفت مي‌شود و براي بازیابی قدرت و انعطاف‌پذیری، بعد از درمان نیاز به ورزش درمانی داشته باشید.
• تغییرات در وضعیت ظاهری: گردن بیمار تا حدودی کوچک‌تر خواهد شد و اثرات زخم روی آن باقی خواهد ماند. بعضي‌ها پوشیدن لباسی که روی گردن را بپوشاند مفید می‌دانند.
• تراکئوستومی: بیمارانی که تحت عمل جراحی قرار می‌گیرند یک منفذ تنفسی خواهند داشت. در بسیاری از جراحی‌های برداشتن حنجره فوق گلوت و جراحی برداشتن قسمتي از حنجره، منفذ تنفسی موقتی است. بعد از یک دوره کوتاه درمان، لوله برداشته شده و منفذ تنفسی بسته می‌شود. بیمار باید بعد از آن قادر باشد که به‌طور طبیعی تنفس کرده و صحبت کند. در هر حال صدای فرد ممکن است کمی خشن و ضعیف باشد.

بعد از جراحی برداشتن کامل حنجره، منفذ تنفسی دائمی است. اگر بیماری تحت عمل جراحی کامل حنجره قرار گیرد، باید یاد بگیرید که به شیوۀ جدید صحبت کنيد. بخش یاد بگیریم دوباره حرف بزنيم اطلاعاتی را در این مورد ارائه می‌دهد. بیش‌تر اطلاعات دربارۀ منفذ تنفسی را می‌توان در بخش زندگی با منفذ تنفسی پیدا کرد.

شیمی‌درمانی:
عوارض جانبی شیمی‌درمانی بستگی زیادی به داروهای خاص و میزان تجویز آن دارد. به‌طور کل، داروهای ضد سرطان بر سلول‌هایی که به سرعت تقسیم می‌شود تأثیر می‌گذارند، به‌خصوص بر:

• سلول‌های خونی: این سلول‌ها باعفونت مبارزه کرده، به انعقاد خون کمک می‌کنند و اکسیژن را به تمام نقاط بدن می‌رسانند. زمانی‌که دارو‌ها بر سلول‌های خونی اثر می‌گذارند، احتمال بیش‌تری وجود دارد که بیمار به عفونت دچار شده، به‌سادگی کبود شده و یا خونریزی کند و ممکن است احساس ضعف و خستگی هم بکند.
• سلول‌های موجود در ریشه مو: شیمي‌درمانی گاهي منجر به ریزش مو مي‌شود، ولي موها دوباره رشد می‌کنند، اما موهای جدید تا حدودی در رنگ و بافت متفاوت از قبل خواهند بود.
• سلول‌هایی که دستگاه گوارشی را می‌پوشانند: شیمی‌درمانی می‌تواند باعث كم اشتهايي، تهوع و استفراغ، اسهال، و یا سوزش لب و دهان شود. بسیاری از این عوارض جانبی با دارو‌ قابل درمان هستند.

تغذیه:
بعضي از بيماراني که تحت درمان سرطان حنجره قرار گرفته‌اند، ميل به غذا را از دست مي‌دهند. درد و تغییرات در بو و طعم غذا خوردن را برای بيمار مشکل مي‌کند. با این‌حال، تغذیه خوب بسیار مهم است. خوب ‌خوردن به این معناست که شما کالری و پروتئین کافی دریافت مي‌کنید تا از کاهش وزن جلوگیری کرده، قدرت خود را دوباره به‌دست بیاورید، و بافت‌های سالم را بازسازی ‌کنید.
اگر به‌دلیل خشکی دهان در اثر پرتودرمانی، خوردن مشکل باشد، می‌‌‌‌‌‌‌‌‌توان غذا‌های نرم و ملایمی‌ را که با سس و آب‌گوشت نرم شده امتحان کرد. سوپ ‌غلیظ، پودینگ، و میلک شیک (مخلوط شیر، شربت و بستنی) اغلب برای فرو دادن آسان‌تر هستند. پرستار و متخصص تغذیه به شما در انتخاب غذای مناسب کمک خواهند کرد.
بعد از جراحی و پرتو‌درمانی، بعضي از بيماران نياز به لوله تغذیه خواهند داشت که در شکم تعبیه مي‌شود. بیش‌تر بيماران به آرامی به تغذیۀ معمول خود برمی‌گردند. یادگیری فرو دادن غذا ممکن است نیاز به تمرین و نیز کمک یک پرستار و یا گفتاردرمانی داشته باشد. برای عده‌اي از بيماران فرو دادن مایعات راحت‌تر است، و برای عده‌اي ديگر غذای جامد بلع راحت‌تری خواهد داشت. شما خودتان خواهید فهمید که کدام برایتان مناسب‌تر است.

زندگی با منفذ تنفسی:
یاد گرفتن زندگی با تغییرات به‌وجود‌آمده توسط سرطان حنجره یک چالش خاص است. اعضاي گروه پزشکی تمام تلاش خود را خواهند کرد که هر‌چه زودتر به زندگی عادی خود برگردید.

اگر دارای منفذ تنفسی باشید، شما باید یاد بگیرید که چگونه از آن مراقبت کنید:

• قبل از ترک بیمارستان، به شما یاد می‌‌‌‌‌‌‌‌‌دهند که چگونه تریک (Trake) را درآورده و تمیز کنید، و چگونه ساکشن (عمل مکش) را انجام دهید، و چگونه مراقب پوست اطراف آن باشید.
• اگر هوا خیلی خشک باشد- معمولاً در زمستان هوای ساختمان‌هايی که در آنها بخاری روشن است این‌طور است- بافت‌های نای و ریه‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها ممکن است تولید خلط کنند، و پوست اطراف منفذ پوستی دردناک شود. تمیز نگه‌داشتن پوست اطراف منفذ پوستی و استفاده از یک رطوبت‌ساز در خانه و یا در محل کار می‌تواند از مشکلات شما بكاهد.
• وارد شدن آب به داخل نای و ریه‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها از طریق منفذ تنفسی بسیار خطرناک است. قرار‌ دادن پوشش و یا نگه‌داشتن پارچه در روی منفذ تنفسی هنگام دوش ‌گرفتن و یا اصلاح ‌مانع ورود آب به منفذ تنفسی خواهد شد. دیگر انواع پوشش منفذ تنفسی از قبیل روسری، و پوشش‌هایی که خود بيمار به این منظور تهیه می‌کند باعث حفظ رطوبت در داخل واطراف منفذ تنفسی می‌شود. این پوشش‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها قبل از ورود هوا به داخل منفذ پوستی، دود و‌ غبار موجود در هوا را تصفیه می‌کنند. آنها همچنین هرگونه مایعی را که هنگام سرفه و یا عطسه از نای بیرون می‌آید جذب می‌کنند. بسیاری از بيماران حتی بعد از بهبودی، مایلند که روی منفذ پوستی را بپوشانند. پوشش منفذ پوستی می‌توانند جذاب و در‌عین حال مفید باشد.
• آقایان باید هنگام اصلاح کردن این مسئله را در نظر داشته باشند که گردن آنها ممکن است تا چندین ماه بعد از عمل بی‌حس باشد. برای جلوگیری از شکاف و یا برش، استفاده از ریش‌تراش برقی تا برطرف‌شدن بی‌حسی بهترین راه‌حل به‌نظر می‌رسد.

در همۀ مشاغل ممکن است كساني باشند که منفذ تنفسی دارند و می‌توانند تقریباً هر کاری که قبلاً انجام می‌داده‌اند را ادامه دهند. البته آنها نمی‌توانند نفس خود را نگه دارند و بنابراین زور زدن و یا برداشتن بار‌سنگین برای آنها مشکل است. همچنین شنا و اسکی روی آب بدون آموزش خاص و امکانات ویژه برای جلوگیری از ورود آب به منفذ تنفسی امكان‌پذير نيست.
بعضي‌ها، ممکن است از ظاهر خود و یا طرز حرف زدن خود خجالت بکشند. آنها ممکن است نگران نظر دیگران نسبت به خودشان باشند و یا اینکه زندگی جنسی آنها تحت‌تأثیر این مسئله قرار بگیرد. حرف زدن دربارۀ این نگرانی‌ها برای بسیاری از بيماران مؤثر است. مشاوره و یا گروه‌های حمایتی نیز می‌توانند مفید باشند.

یاد بگیریم دوباره حرف بزنيم:
صحبت ‌کردن بخشی از تقریباً همۀ کارهایی است که انجام می‌دهیم. بنابراین بسیار طبیعی است که از برداشته ‌شدن جعبه صوتی خود احساس وحشت کنید. از دست‌دادن توانایی حرف زدن- حتی برای مدتی کوتاه- بسیار سخت است. در این مدت بیماران و خانوادۀ آنها و دوستان نیاز به درک موقعيت و حمایت از آنها دارند.
در طول یک یا چند هفته بعد از جراحی برداشتن قسمتي از حنجره، بیمار قادر خواهد بود که به‌طور طبیعی صحبت کند. اما بعد از جراحی برداشتن کامل حنجره باید یاد گرفت که چگونه به شیوه جدید حرف زد. گفتار درمانگر، قبل از جراحی با بیمار صحبت کرده و شیوه‌هایی را که می‌توان استفاده کرد برای او توضیح می‌دهد. در بسیاری از موارد، جلسات گفتاردرمانی قبل از ترک بیمارستان آغاز می‌شود.
تا قبل از شروع به دوبارۀ حرف زدن، داشتن شیوه‌های دیگر برای برقراري ارتباط بسیار مهم است.

اینجا چندین ایده ارائه شده‌ که ممکن است برایتان مفید باشد:

• در جیب یا کیف خود کاغذ و خودکار يا مداد داشته باشید.
• از ماشین تحرير، کامپیوتر و یا دیگر وسایل الکترونیک استفاده کنید. لغاتی که مورد نظر شماست می‌توانند روی کاغذ تایپ شوند و یا روی صفحه کامپیوتر ظاهر شده و کامپیوتر آن‌را تلفظ کند.
• یک لغت‌نامه کوچک و یا یک کتاب مصور با خود همراه داشته باشد و به واژگانی که نیاز دارید اشاره کنید.
• بر روی «تخته‌جادویی» یادداشت بگذارید (یک اسباب‌بازی با صفحه پلاستیکی که روی موم مشکی قرار دارد. جابه‌جا کردن پلاستیک صفحه را پاک می‌کند.)

گروه پزشکی می‌تواند به بیمار کمک کند که شیوه‌های جدید حرف زدن را یاد بگیرد. فرا گرفتن بعضی تکنیک‌ها از قبیل حرف زدن از طریق مری و یا سوراخ‌ نای و مری (Trachoesophageal Puncture) نیاز به تمرین و حوصله زیاد دارد و همه بيماران نمی‌توانند در آن موفق شوند. اینکه فرد چقدر سریع یاد گرفته، و یا گفتار او چقدر قابل فهم بوده و اینکه صدای او چقدر طبیعی است بستگی به گستردگی جراحی حنجره دارد.

حرف زدن از طریق مری:
گفتار درمانگر به شما آموزش مي‌دهد که چگونه هوا را به بالای مری خود رانده و سپس آن را دوباره به خارج بفرستید. خروج هوا مانند باد گلو (آروغ) است. این امر باعث می‌شود که دیوارۀ گلو را مرتعش کرده و صدای جدید تولید شود. زبان، لب‌ها، و دندان هنگامی‌که هوا از دهان عبور می‌کند كلمات را تولید می‌‌‌‌‌‌‌‌‌کنند.
این نوع گفتار صوت ضعیفی داشته و ناهنجار به گوش می‌رسند، اما معمولاً نسبت به صداهای تولید شده توسط حنجره مصنوعی، شباهت بیش‌تری به صدای طبیعی دارند. علاوه براین برای تولید این صدا هیچ وسیله‌ای لازم نیست، بنابراین دستان شما آزاد خواهد بود.

سوراخ نای و مری:
برای سوراخ نای و مری (TEP)، جراح حفره‌ای را بین نای و مری ایجاد می‌کند. این حفره در زمان جراحی اولیه و یا جراحی بعدی ایجاد می‌شود. داخل این حفره یک پلاستیک کوچک و یا سوپاپ سیلیکون تعبیه می‌شود. این سوپاپ مانع ورود غذا به نای می‌شود. بعد از سوراخ نای و مری (TEP)، بیمار می‌تواند منفذ تنفسی خود را با انگشت پوشانده و هوا را از طریق این سوپاپ به داخل مری فشار دهد. هوا با ایجاد ارتعاش در گلو ایجاد صدا می‌کند. این صدا بسیار شبیه صدای طبیعی است.

گفتار مصنوعی:
ممکن است وقتي كه دارید حرف زدن با سوراخ نای و مری (TEP) و یا مری را یاد می‌گیرید و یا در صورتی‌که قادر به استفاده از این شیوه‌ها نباشید، از حنجره مصنوعی استفاده کنید. این وسیله به كمك باطری (حنجره الکتریکی) و یا هوا (حنجره بادی) كار مي‌كند.
وسایل مکانیکی مختلفی نيز موجود هستند. گفتار درمانگر به شما کمک می‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند که بهترین وسیله‌ای را که مطابق با نیاز و توانایی شما باشد انتخاب کرده و نحوه استفاده از آن را هم به شما یاد خواهد داد.
یک نوع حنجرۀ الکتریکی وجود دارد که شبیه چراغ‌قوه کوچکی است که صدای مبهم تولید می‌کند، فرد این وسیله را روی گردن خود نگه می‌دارد و صدا از داخل گردن وارد دهان می‌شود. نوع دیگری از حنجرۀ الکتریکی لولۀ پلاستیکی انعطاف‌پذیری دارد که صدا را از یک وسیلۀ دستی به داخل دهان هدایت می‌کند. علاوه براین، وسایلی وجود دارند که داخل یک دندان مصنوعی و یا یک نگهدارنده تعبیه شده‌اند و بيمار می‌تواند آن را داخل دهان خود گذاشته و از طریق کنترل از راه دور، آن را به‌کار بیندازد.
حنجرۀ بادی بر روی منفذ تنفسی قرار گرفته و جهت ایجاد ارتعاش به‌‌جای باطری از هوای خارج شده از ریه‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها استفاده می‌کند. صدای تولید‌شده توسط این دستگاه از طریق یک لوله پلاستیکی وارد دهان می‌شود.

مراقبت پیگیرانه:
پیگیری سلامت، بخش مهمی از درمان سرطان حنجره است. معاینات عمومی منظم این اطمینان را به بيمار می‌دهد که تمام تغییرات ممکن تحت‌نظر هستند و در صورت بروز هرگونه مشکل آنها را سریع تشخیص داده و درمان می‌کنند. پزشک معاینات دقیقی به عمل می‌آورد تا اطمینان حاصل کند که سرطان برنگشته است. معاینات عمومی شامل منفذ تنفسی، گردن و گلو می‌‌‌‌‌‌‌‌‌شوند. هر از گاهی پزشک ممکن است معاینه عمومی کامل انجام داده و عکس‌های اشعه ايكس بگیرد. اگر تحت درمان پرتودرمانی و یا جراحی نسبی حنجره قرار گرفته باشید، پزشک برای معاینۀ شما از دستگاه مخصوص معاینۀ حنجره استفاده خواهد کرد.
درمان سرطان حنجره می‌تواند بر تیروئید نیز اثر بگذارد. آزمایش خون نشان مي‌دهد که آیا غده تیروئید به اندازه کافی هورمون تیروئید تولید می‌کند يا نه. اگر میزان تیروئید پایین باشد، بیمار نیاز به قرص هورمون تیروئید خواهد داشت.
آنها که مبتلا به سرطان حنجره هستند احتمال دارد که به سرطان جدیدی در ناحیه دهان، گلو و دیگر قسمت‌های سر و گردن مبتلا شوند.
این امر به‌خصوص در مورد سیگاری‌ها و الکلی‌ها صدق می‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند. بسیاری از پزشکان جداً از بیماران خود می‌خواهند که سیگار و مصرف الکل را ترک کنند تا خطر ابتلا به سرطان جدید و دیگر مشکلات مربوط به سلامت را کاهش دهند.

حمایت از بيماران مبتلا به سرطان حنجره:
زندگی با بیماری جدی مثل سرطان آسان نیست. گروهي از بيماران به‌منظور غلبه بر ابعاد عاطفی و عملی بیماریشان نیاز به کمک دارند. گروه‌های حمایتی می‌توانند مفید واقع شوند. در این گروه‌ها، بیماران و یا اعضای خانوادۀ آنها دور هم جمع می‌‌‌‌‌‌‌‌‌شوند تا آنچه را که دربارۀ راه‌های مقابله با بیماری و اثرات سوء‌درمان یاد گرفته‌‌‌‌‌‌‌‌‌اند با هم در میان بگذارند. بیمارانی که علاقمند به پیدا کردن گروه‌های حمایتی هستند می‌توانند در این‌باره با یکی از اعضای گروه پزشکی خود صحبت کنند.
بيماران مبتلا به سرطان ممکن است نگران مراقبت از خانوادۀ خود، حفظ شغل، و یا ادامۀ فعالیت‌های روزمرۀ خود باشند. نگرانی دربارۀ درمان‌ها و مقابله با عوارض جانبی، بستری ‌شدن در بیمارستان‌، و هزینه‌های درمان نیز رایج است. پزشکان و پرستاران و نیز دیگر اعضای گروه پزشکی می‌توانند پاسخگوی سؤال‌هاي این بيماران دربارۀ درمان، کارکردن، و دیگر فعالیت‌ها باشند. ملاقات با یک مددکار اجتماعی يا مشاور می‌تواند برای آنها که مایل به صحبت دربارۀ احساسات خود و یا بحث در مورد نگرانی‌هایشان هستند، سودمند باشد. اغلب، مددکار اجتماعی منابعی را جهت کمک‌های مالی، رفت و آمد، پرستاری در منزل و یا حمایت‌های عاطفی ارائه می‌‌‌‌‌‌‌‌‌دهد.

امیدبخشی تحقیقات سرطان
پزشکان سراسر دنيا در حال انجام انواع مختلفي از پژوهش‌های بالینی هستند. این پژوهش‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها مطالعات تحقیقاتی هستند که افراد به‌صورت داوطلبانه در آن شرکت می‌کنند. بعضی از این مطالعات همچنین شامل شیوه‌های جدید درمان سرطان حنجره هستند. تحقیقات تا به‌حال منجر به پیشرفت‌های زیادی شده و محققان به تحقیق خود جهت یافتن شیوه‌هایی که بیش‌تر مؤثر باشند ادامه می‌دهند.
بیمارانی که به این پژوهش‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها می‌پیوندند اولین كساني خواهند بود که فرصت بهره‌ بردن از درمان‌هايی را که در تحقیقات اولیه امید بخش بوده‌اند پیدا می‌کنند. آنها همچنین با کمک به پزشکان جهت کسب آگاهی بیش‌تر دربارۀ بیماری، سهم مهمی در پيشرفت علم پزشکی دارند. اگرچه پژوهش‌های بالینی ممکن است دارای خطرهايي نیز باشد، محققان جهت محافظت از بیماران بسیار با دقت عمل می‌کنند.

مبتلايان به سرطان حنجره در انواع مختلفی از مطالعات درمانی شرکت می‌کنند.

• پرتودرماني: محققان در حال مطالعۀ شیوه‌‌‌‌‌‌‌‌‌های جدیدی از پرتودرمانی هستند. بیماران به‌جای یک بار در روز و به مدت 5 تا 7 هفته، به‌صورت 3 بار در روز، 5 روز در هفته، و فقط به مدت دو هفته تحت پرتودرمانی قرار می‌گیرند.
• داروهایی که عوارض جانبی را کاهش می‌دهند: پژوهشگران همچنين در حال آزمایش درمان‌هایی هستند که عوارض جانبی پرتودرمانی را کاهش می‌دهند. آنها داروهایی را نيز آزمایش مي‌كنند كه به بیمار کمک مي‌کنند که وزن خود را حفظ کرده و یا آسیب‌دیدگی پوست را در طی پرتودرمانی کاهش دهند.
• شیمی‌درماني: دانشمندان در حال مطالعه بر روي داروهایی هستند که سلول‌های سرطانی را از بین می‌برد. این داروها به تنهایی و یا همراه با پرتودرمانی استفاده می‌شوند تا دیگر نیازی به جراحی حنجره نشود.
• درمان بیولوژیک: دانشمندان درحال مطالعه آنتی‌بادی‌های مونولکونال هستند که باعث کند شدن و یا توقف رشد سرطان می‌شوند.

[poune]

آنچه باید دربارۀ سرطان لوزالمعده (پانکراس) بدانید
What You Need To Know About Pancreatic Cancer

مقدمه:
این مقاله پايگاه علمي، پزشكي و آموزشي مؤسسة تحقيقات، آموزش و پيشگيري سرطان (www.ncii.ir) حاوی اطلاعات مهمی پیرامون سرطان لوزالمعده است.
در این مقاله توضیحاتی پیرامون عوامل احتمالی ابتلا به سرطان لوزالمعده ارائه شده است. این مقاله همچنین حاوی اطلاعاتی پیرامون علائم بیماری، تشخیص، درمان و مراقبت‌های پس از درمان است. این اطلاعات به بیماران و خانواده‌های آنها کمک می‌کند تا بیماری را بهتر شناخته و راحت‌تر با آن روبرو شوند.
در حال حاضر دانشمندان مطالعاتی دربارۀ سرطان لوزالمعده انجام می‌دهند تا آگاهي‌هاي بیش‌تری راجع به این بیماری به‌دست آورند. آنها در حال به‌دست آوردن اطلاعات بیش‌تری راجع به علل به‌وجود آمدن این بیماری هستند. پزشکان نیز دربارۀ روش‌های جدید درمان این بیماری تحقیقاتی را انجام می‌دهند. این تحقیقات تاکنون باعث شده است کیفیت زندگی افراد مبتلا به این نوع سرطان بهتر شود.

لوزالمعده:
لوزالمعده غده‌ای است که در داخلی‌ترین بخش شکم، بین معده و ستون فقرات قرار دارد. اندام‌هایی نظیر کبد و روده در اطراف لوزالمعده قرار دارند.
لوزالمعده طولی برابر با 6 اینچ و شکلی شبیه گلابی مسطح دارد. عریض‌ترین بخش لوزالمعده سر آن است، بخش میانی آن بدنه، و باریک‌ترین قسمت، انتهای آن است.
لوزالمعده انسولین و هورمون‌های دیگر را تولید می‌کند. این هورمون‌ها وارد جریان خون شده و در تمام بدن منتشر می‌شوند. آنها برای مصرف و ذخیره‌سازی انرژی ناشی از ‌غذاها به بدن کمک می‌کنند. به‌عنوان مثال انسولین به کنترل میزان قند خون کمک می‌کند.
علاوه براین، لوزالمعده تولید‌کنندۀ شیرۀ لوزالمعده است، كه حاوی آنزیم‌هایی است که به هضم غذا کمک می‌کنند. لوزالمعده شیره‌ها را به درون مجموعه‌ای از مجراهایی که به مجاری صفراوی مشترک منتهی می‌شوند آزاد می‌کند. مواد درون مجاری صفراوی مشترک، وارد دوازدهه که بخش اولیۀ رودۀ کوچک است تخلیه می‌شود.
(لوزالمعده، مجاری صفراوی مشترک و رودۀ کوچک)

آشنایی با سرطان:
سرطان مجموعه‌ای از بسیاری از بیماری‌های وابسته است. همۀ انواع سرطان از سلول‌ها که جزء بنیادی حیات انسان و سازندۀ بافت‌های بدن هستند شروع می‌شوند. بافت‌ها، تشکیل‌دهندۀ اندام‌های بدن هستند.
به‌طور معمول سلول‌ها رشد کرده و تقسیم می‌شوند تا با توجه به نیاز بدن، سلول‌های جدید تولید کنند. هنگامی‌که سلول‌ها پیر می‌شوند، می‌میرند و سلول‌های جدید جای آنها را می‌گیرند.
گاهی این فرایند منظم به‌درستی پیش نمی‌رود. سلول‌های جدید هنگامی تشکیل می‌شوند که بدن به آنها نیاز ندارد و سلول‌های پیر وقتي که باید از بین روند، نمي‌ميرند. این سلول‌های اضافی توده-ای از بافت را تشکیل می‌دهند که به نام غده یا تومور شناخته می‌شود.
ممکن است تومورها بدخیم یا خوش‌خیم باشند.

• تومورهای خوش‌خیم سرطان نیستند. معمولاً می‌توان این نوع تومورها را از بدن خارج کرد و در بیش‌تر موارد این تومورها مجدداً رشد نمی‌کنند. سلول‌های تومور خوش‌خیم به بافت‌های مجاور و دیگر بخش های بدن نفوذ نمي‌كنند و خطری برای حیات فرد به‌وجود نمی‌آورند.
• تومورهای بدخیم سرطان هستند. به‌طورمعمول تومورهای بدخیم خطرناک‌تر از تومورهای خوش‌خیم هستند. این نوع تومورها معمولاً خطراتی را برای حیات فرد به همراه دارند. تومورهای بدخیم می‌توانند به بافت‌ها و اندام مجاورشان حمله کنند. همچنین، سلول‌های سرطانی می‌توانند از تومور بدخیم جدا شده و وارد دستگاه لنفاوی یا جریان خون شوند. سلول‌های سرطانی به این صورت از محل سرطان اصلی (اولیه) حركت كرده و تومورهای جدیدی را در اندام‌های دیگر ایجاد می‌کنند. به پخش شدن سرطان متاستاز گفته می‌شود.

در بیش‌تر موارد، سرطان لوزالمعده در مجراهای هدایت‌کنندۀ شیره‌های وابسته به لوزالمعده به‌وجود می‌آیند. به سرطان تشکیل شده در لوزالمعده كارسينوم یا سرطان لوزالمعده گفته می‌شود.
یکی از انواع نادر سرطان لوزالمعده در سلول‌های تولید‌کنندۀ انسولین و دیگر هورمون‌ها آغاز می‌شود. سرطانی که از این سلول‌ها شروع می‌شود، سرطان سلول جزیره‌ای (Islet Cell Cancer) نام دارد. در این مقاله اطلاعاتی دربارۀ این نوع نادر سرطان ذکر نشده است.
وقتی سرطان لوزالمعده به خارج از لوزالمعده منتشر می‌شود (متاستاز)، معمولاً می‌توان سلول-های سرطانی را در غدد لنفاوی مجاور مشاهده کرد. رسیدن سرطان به این غدد بدین معنا است که ممکن است غدد لنفاوی و بافت‌های دیگر نظیر ریه‌ها و کبد نیز با سلول‌های سرطانی آلوده شده باشند. گاهی سرطان لوزالمعده به (صفاق) (Peritoneum) [بافت پوشانندۀ شکم] منتشر می شود.
هنگامی‌که سرطان از ناحیۀ اولیۀ خود به دیگر بخش‌های بدن منتشر می‌شود، تومور جدید نام یکسانی با تومور قبلی (اولیه) خواهد داشت و سلول‌های ناهنجار تومورهای جدید نیز مشابه با تومور قبلی است. به‌عنوان مثال، اگر سرطان لوزالمعده به کبد رسوخ كند، سلول‌های سرطانی در كبد در واقع سلول‌های سرطانی لوزالمعده هستند. در این شرایط نام بیماری سرطان کبد نیست بلکه سرطان لوزالمعده متاستاتیک (منتشر شده) است. به همین دلیل این نوع سرطان به‌عنوان سرطان لوزالمعده، تحت درمان قرار می‌گیرد نه سرطان کبد.

سرطان لوزالمعده: چه کسی در معرض خطر است
هیچ‌کس از دلیل اصلی بروز سرطان لوزالمعده اطلاعی ندارد. پزشکان به‌ندرت می‌توانند دلیل ابتلای بعضی از افراد به این نوع سرطان، و مبتلا نشدن عده‌ای دیگر را تشریح کنند. در هر صورت مشخص شده که این نوع سرطان واگیر نیست. و هیچ‌کس به دلیل تماس با يك بيمار سرطاني به سرطان مبتلا نمی‌شود.
تحقیقات نشان داده‌اند آن دسته از كساني که عوامل خطرزای خاصی را دارند بیش‌تر از دیگران در معرض ابتلا به این نوع سرطان هستند. عامل خطر به هر عاملی گفته می‌شود که احتمال ابتلای فرد به یک بیماری را افزایش دهد.

تحقیقات، عوامل خطرزاي زیر را شناسایی کرده‌اند:

• سن: احتمال ابتلا به سرطان لوزالمعده با افزایش سن بیش‌تر می‌شود. بیش‌تر موارد ابتلا به این نوع سرطان در افراد بالای 60 سال مشاهده شده است.
• مصرف سیگار: احتمال ابتلای سیگاری‌ها به این نوع سرطان دو تا سه برابر بیش‌تر از غیرسیگاری‌ها است.
• دیابت: سرطان لوزالمعده بیش‌تر در آنهايي رخ می‌دهد که به دیابت مبتلا هستند.
• جنسیت مذکر: احتمال ابتلای مردان به سرطان لوزالمعده بیش‌تر از زنان است.
• سیاه‌پوست بودن: نوع نژاد سياه‌پوست در ابتلا به سرطان بيش‌تر از افراد سفيدپوست است.
• سابقۀ خانوادگی: در صورتی‌که مادر، پدر، خواهر یا برادر فرد به سرطان لوزالمعده مبتلا باشد احتمال ابتلای او به این نوع سرطان سه برابر افزایش می‌یابد. علاوه براین، وجود سابقۀ خانوادگی سرطان تخمدان یا کولون (Colon) نیز خطر ابتلا به سرطان لوزالمعده را افزایش می‌دهد.
• التهاب مزمن لوزالمعده: التهاب مزمن لوزالمعده یکی از مشکلات همراه با دردی است که برای لوزالمعده رخ می‌دهد. بعضی از شواهد نشان می‌دهند این التهاب مزمن، خطر به‌وجود آمدن سرطان لوزالمعده را افزایش می‌دهد.

بعضی از مطالعات نشان داده‌اند که قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی خاص در محل کار یا داشتن رژیم غذایی دارای چربی بیش از حد نیز می‌توانند خطر ابتلا به سرطان لوزالمعده را افزایش دهند.
بسیاری از كساني که دارای عوامل خطرزاي شناخته شده هستند به سرطان لوزالمعده مبتلا نمی‌شوند و در مقابل، آنها که هیچ نوع عوامل خطری ندارند گاهي به این سرطان مبتلا مي‌شوند. كساني که فکر می‌کنند ممکن است در معرض خطر ابتلا به سرطان لوزالمعده باشند باید دربارۀ نگرانی خود با پزشک صحبت کنند. پزشک راه‌هایی برای کاهش خطر تجویز مي‌کند و برنامۀ مناسبی برای انجام منظم معاینات ارائه خواهد كرد.

علائم:
گاهی به سرطان لوزالمعده «بیماری خاموش» گفته می‌شود زیرا سرطان لوزالمعده‌اي که در مراحل اولیه قرار دارد هیچ علائمی نشان نمي‌دهد ولی با رشد سرطان ممکن است علائم زیر ظاهر شوند:

• احساس درد در بخش فوقانی شکم یا پشت.
• زرد شدن پوست و چشم‌ها و تیره شدن ادرار به دلیل زردی (یرقان).
• احساس ضعف.
• از دست دادن اشتها.
• حالت تهوع و استفراغ.
• کاهش وزن.

همیشه این علائم به‌طور قطع نشان‌دهندۀ وجود سرطان لوزالمعده نیستند. عفونت یا وجود بیماری‌های دیگر نیز می‌تواند عامل به‌وجود آمدن این علائم باشد. تنها پزشک مي‌تواند تشخیص دهد كه علت بروز این علائم چيست. در صورت مشاهدۀ هریک از این علائم به پزشک مراجعه کنید تا در صورت وجود مشکل، بتوان آن را در سریع‌ترین زمان ممکن درمان کرد.

تشخیص:
در صورتی‌که بیمار، علائمی که نشان‌دهندۀ احتمال ابتلای او به سرطان لوزالمعده است را داشته باشد، پزشک دربارۀ سوابق پزشکی او سؤالاتی را مطرح مي‌كند و نيز برای تشخیص، از یک یا چند روش زیر استفاده خواهد كرد.

• معاینۀ فیزیکی (جسمی): پزشک پوست و چشم‌ها را از لحاظ وجود علائم وجود یرقان (زردی) معاینه می‌کند. همچنین به‌وسیلۀ لمس کردن ناحیۀ شکم وجود هرگونه تغییر در نواحی نزدیک لوزالمعده، کبد و کیسه صفرا را بررسی خواهد کرد. علاوه بر این، احتمال وجود آسیت (مایع داخل صفاقی - تجمع غیرعادی آب در شکم) نیز توسط پزشک ارزیابی می‌شود.
• تست‌های آزمایشگاهی: ممکن است پزشک نمونه‌هایی از خون، ادرار و مدفوع را از لحاظ وجود بیلی‌روبین (Bilirubin) [رنگ‌ریزۀ ناشی از تجزیه هموگلوبین] و مواد دیگر بررسی کند. بیلی‌روبین ماده‌ای است که از کبد به کیسه صفرا و به روده‌ها منتقل می‌شود. در صورتی‌که مجاری صفراوی مشترک به دلیل وجود تومور مسدود شده باشد بیلی‌روبین نمی‌تواند به‌صورت عادی از این مسیر عبور کند. وجود انسداد باعث می‌شود سطح این ماده در خون، ادرار و مدفوع خیلی بیش‌تر از حد عادی شود. افزایش سطح بیلی‌روبین ممکن است به دلیل وجود سرطان یا مشکلاتی غیر از سرطان رخ دهد.
• سی.تی.اسکن (توموگرافی کامپیوتری): یک دستگاه اشعه ايكس که به کامپیوتر متصل است مجموعه‌ای از تصاویر حاوی جزئیات را تهیه می‌کند. دستگاه اشعه ايكس گرد و حلقه‌ای شکل است و حفره‌ای بزرگ دارد. بیمار روی تخت دراز می‌کشد و تخت از میان حفره عبور می‌کند. هنگامی‌که تخت به‌آرامی مسیر داخل حفره را طی می‌کند کامپیوتر با جمع-آوری اشعۀ ايكس ساطع شده توسط دستگاه تصاویری از لوزالمعده و دیگر اندام‌ها و رگ-های خونی درون شکم تهیه می‌کند.
• سونوگرافی: دستگاه سونوگرافی از امواج صوتی که توسط انسان قابل شنیدن نیستند استفاده می‌کند. هنگامی‌که این امواج به اندام‌ها برخورد می‌کنند منعکس می‌شوند و الگوهایی از اکو را تشکیل می‌دهند. این اکو‌ها تصاویری از لوزالمعده و دیگر اندام‌های درون شکم تشکیل می‌دهند. اکوهای ساطع شده از تومور‌ها با اکوهای ساطع شده از اندام‌های سالم تفاوت دارند.

ممکن است هنگام انجام روش سونوگرافی از تجهیزات داخلی یا خارجی یا هر دو استفاده شود.

• سونوگرافی از طریق شکم (Transabdominal Ultrasound): پزشک برای تهیۀ تصاویری از لوزالمعده دستگاه سونوگرافی را روی شکم قرار می‌دهد و به آرامی آن را حرکت می دهد.
• ای.یو.اس (سونوگرافی اندوسکوپیک) (EUS (Endoscopic Ultrasound)): پزشک یک لولۀ باریک و دارای نور (اندوسکوپ) را از طریق دهان و معده وارد اولین قسمت رودۀ کوچک می‌کند. در رأس این لوله دستگاه سونوگرافی قرار داده شده است. پزشک به‌آرامی آندوسكوپ را از روده به سمت معده جابه‌جا می‌کند تا تصاویری از لوزالمعده و اندام‌ها و بافت‌های احاطه‌کنندۀ لوزالمعده را تهیه کند.
• ای.آر.سی.پی (بررسی آندوسکوپیک مجاری صفراوی و لوزالمعده) ( Rcpendoscopic Retrograde Cholangiopancreatography): پزشک آندوسكوپ را از طریق دهان و معده وارد قسمت اولیۀ رودۀ کوچک می‌کند و سپس لولۀ کوچک‌تری (سوند-کاتتر) را از طریق آندوسكوپ وارد مجراهای صفرا و مجاري لوزالمعده می‌کند. آنگاه مادۀ ایجاد مغایرت از طریق سوند به درون مجراها تزریق می‌شود و پس از آن با استفاده از اشعۀ ايكس تصاویر مورد نیاز تهیه خواهد شد. وجود هرگونه انسداد یا باریک شدن مجراها که به دلیل تومور یا مشکلات دیگر به‌وجود می‌آید در این تصاویر قابل مشاهده است.
• پی.تی.سی (تصویربرداری مجاری صفراوی داخل کبدی از طریق پوست) (Ptcpercutaneous Transhepatic Cholangiography): مادۀ ایجاد مغایرت از مسیر سوزنی که از طریق پوست وارد کبد شده به بدن تزریق می‌شود. در صورتی‌که انسدادی وجود نداشته باشد، این ماده می‌تواند به‌راحتی در مجراهای صفرا حرکت کند. با تزریق این ماده، مجراهای صفرا در تصاویر تهیه شده با اشعۀ ايكس قابل مشاهده خواهند بود. پزشک می-تواند با مشاهدۀ این تصویر، انسداد به دلیل وجود تومور یا مشکلات دیگر را تشخیص دهد.
• بیوپسی (نمونه‌برداری): در بعضی موارد پزشک نمونه‌ای از بافت را خارج مي‌کند. سپس آسیب‌شناس با استفاده از میکروسکوپ وجود هرگونه سلول سرطانی در این بافت را مورد بررسی قرار می‌دهد. نمونه‌برداری به چند روش قابل انجام است. یک روش نمونه-برداری فرو بردن سوزن درون لوزالمعده برای خارج کردن سلول‌ها است. به این روش آسپیراسیون با سوزن ظریف گفته می‌شود. پزشک برای هدایت سوزن از سونوگرافی یا اشعۀ ايكس استفاده می‌کند. گاهی پزشک در حین انجام ای. یو.اس یا ای.آر.سی.پی نمونه بافت را خارج می‌کند. روش دیگر انجام نمونه‌برداری باز کردن شکم در طی عمل جراحی است.

در صورتی‌که لازم است نمونه‌برداری انجام دهید می‌توانید سؤال‌‌هاي زیر را از پزشک بپرسید:

• از چه نوع بیوپسی (نمونه‌برداری) استفاده خواهد شد؟
• نمونه‌برداری چه مدت طول مي‌كشد؟ آیا در حین انجام نمونه‌برداری به‌هوش خواهم بود؟ آیا نمونه‌برداری همراه با درد است؟
• چه مدت طول می‌کشد که نتایج حاضر شود؟
• در صورتی‌که سرطان داشته باشم چه کسی دربارۀ روند درمان با من صحبت خواهد کرد؟ چه زمانی؟

درجه‌بندی
پس از تشخیص سرطان لوزالمعده لازم است پزشک از درجه یا شدت بیماری اطلاع پیدا کند تا بتواند برای بهترین درمان ممکن، برنامه‌ریزی‌های لازم را انجام دهد. تعیین درجه، روندی دقیق برای تعیین اندازۀ تومور درون لوزالمعده، مشخص کردن انتشار یا عدم انتشار سرطان و- در صورت انتشار- تعیین محل‌هایی است که سرطان به آنجا راه يافته است.
ممکن است پزشک در زمان تشخیص سرطان بتواند درجۀ آن را نیز تعیین کند. گاهی برای تشخیصِ مرحله لازم است بیمار آزمایش‌های بیش‌تری انجام دهد. از جمله این آزمایش‌ها می‌توان به آزمایش خون، سی. تی. اسکن، اولتراسونوگرافی، لاپاروسکوپی یا آنژیوگرافی اشاره کرد. نتایج این آزمایش‌ها به پزشک کمک می‌کند مناسب‌ترین نوع درمان برای بیمار را برنامه‌ريزي كند.

درمان:
بسیاری از بيماران مبتلا به سرطان لوزالمعده تمایل دارند نقش فعالی در تصمیم‌گیری راجع به مراقبت‌های پزشکی خود داشته باشند. اين بیماران مي‌خواهند همۀ اطلاعات لازم راجع به بیماری و گزینه‌های درمانی خود را به‌دست آورند. البته شوک و فشار عصبي (استرسی) که پس از شنیدن خبر تشخیص بیماری برای هركس به‌وجود می‌آید باعث می‌شود نتواند به‌راحتی راجع به سؤال‌هايي كه مي‌خواهد از پزشک بپرسد فکر کند. معمولاً‌ تهیه فهرستی از نكات مهم قبل از ملاقات با پزشک به بیمار کمک می‌کند. برای به‌خاطر سپردن صحبت‌های پزشک می‌توانید یادداشت بردارید یا با اجازه او صدایش را ضبط کنید. همچنین ممکن است بخواهيد یکی از دوستان یا اعضای خانواده در هنگام ملاقات با پزشک همراه شما باشد، كه در گفت‌وگوها شرکت کند، یادداشت‌ بردارد و یا فقط به صحبت‌ها گوش دهد.
درمان سرطان لوزالمعده با درمان‌هایی که در حال حاضر رايج است بسیار دشوار است. به همین دلیل پزشکان معمولاً بیماران را تشویق می‌کنند که در پژوهش‌های بالینی شرکت کنند.
در حال حاضر سرطان لوزالمعده تنها در صورتی قابل درمان است که در درجات اولیه و قبل از انتشار به بخش‌های دیگر بدن، تشخیص داده شود. البته بعضی از شیوه‌های درمانی به کنترل بیماری و طولانی‌تر کردن زمان زنده ماندن بیمار کمک می‌کنند و باعث می‌شوند بيمار احساس بهتری داشته باشد. بعضی از بیماران و پزشکان - در صورتی‌که کنترل یا معالجه بیماری ممکن نباشد- از درمان‌ تسکینی استفاده می‌کنند. هدف درمان‌ تسکینی بهبود کیفیت زندگی با استفاده از کنترل درد و دیگر مشکلات ناشی از بیماری است.
ممکن است پزشک بیمار را به سرطان‌شناس (پزشک متخصص درمان سرطان) ارجاع دهد. بیماران نیز می‌توانند از پزشک خود درخواست کنند که آنها را به سرطان‌شناس خاصی معرفی کند. از جمله متخصصانی که در زمینۀ درمان سرطان لوزالمعده فعالیت می‌کنند می‌توان به جراحان، پزشکان سرطان‌شناس و سرطان‌شناس پرتودرمان اشاره کرد. معمولاً درمان چند هفته پس از تشخیص آغاز می‌شود. در این فاصلۀ زمانی بیمار می‌تواند دربارۀ گزینه‌های درمانی با پزشک خود صحبت کند، نظردوم (نظر پزشک دیگر) را دریافت کند و دربارۀ بیماری، اطلاعات بیش‌تری به‌دست آورد.

گرفتن نظر دوم:
قبل از شروع درمان، شايد مايل باشید نظر پزشک دیگری را راجع به تشخیص و برنامۀ درمانی جویا شوید. بعضی از بیمه‌های درمانی، در صورتی‌که پزشک شما درخواست نظر دوم را صادر کند، هزینه‌های لازم را پوشش می‌دهند. ممکن است جمع‌آوری سوابق و مدارک پزشکی و برنامه-ریزی برای ملاقات با پزشک دوم زمان‌بَر باشد. در بیش‌تر موارد به‌وجود آمدن تأخیری مختصر در شروع درمان باعث کم‌ اثر شدن درمان نخواهد شد.
روش‌های متعددی برای پیدا کردن پزشک برای گرفتن نظر دوم وجود دارد:

• پزشک بیمار را به یک یا چند متخصص ارجاع مي‌دهد. در مراکز سرطان معمولاً چند متخصص به‌صورت گروهي با هم کار می‌کنند.
• معمولاً می‌توان فهرست متخصصان هر منطقه را از بیمارستان یا دانشکدۀ پزشکی همان منطقه تهیه کرد.

آماده شدن برای درمان:
پزشک هریک از گزینه‌های درمانی را برای بیمار توضیح داده و نتایج احتمالی استفاده از هریک را برای او بازگو می‌کند. پزشک و بیمار می‌توانند با همکاری هم، يك برنامۀ درمانی را تهیه کنند که پاسخگوی نیازهای بیمار باشد.
نوع درمان وابسته به محل شروع تومور لوزالمعده و انتشار یا عدم انتشار این بیماری است. در هنگام برنامه‌ریزی برای درمان، پزشک عوامل دیگری نظیر سن بیمار و وضعیت عمومی سلامت او را نیز مدنظر قرار خواهد داد.

سؤال‌هايي که قبل از آغاز درمان می‌توانید از پزشک بپرسید:

• تشخیص شما چیست؟
• سرطان از چه بخشی از لوزالمعده آغاز شده است؟
• آیا شواهدی مبتنی بر منتشرشدن سرطان وجود دارد؟ سرطان در چه درجه‌ای قرار دارد؟
• آیا برای بررسی احتمالي انتشار سرطان بايد آزمایش‌های بیش‌تری انجام دهم؟
• چه گزینه‌های درمانی برای من وجود دارد؟ شما چه گزینه‌ای را پیشنهاد می‌کنید؟ چرا؟
• فواید مورد انتظار هریک از درمان‌ها چیست؟
• خطرات و عوارض جانبی هریک از درمان‌ها چیست؟
• هزینۀ درمان حدوداً چه‌قدر خواهد بود؟ آیا این نوع درمان تحت پوشش بیمۀ من قرار دارد؟
• درمان چه تأثیری روی فعالیت‌های عادی و روزمرۀ من خواهد داشت؟
• آیا شرکت در یک پژوهش بالینی (مطالعه تحقیقاتی) برای من مناسب است؟

لازم نیست همۀ این سؤال‌ها را در یک جلسه مطرح کنید و همۀ پاسخ‌ها را هم در یک جلسه بگیرید. می‌توانید در جلسات بعد از پزشک بخواهید دربارۀ مسائلی که مبهم باقی مانده است توضیحات بیش‌تری ارائه دهد یا سؤال‌هاي بیش‌تری از او بپرسید.

شیوه‌های درمان:
گزینه‌های درمانی مختلفی برای بيماران مبتلا به سرطان لوزالمعده وجود دارد. با توجه به نوع و درجه سرطان می‌توان از یکی از روش‌های جراحی، پرتودرمانی یا شیمی‌درمانی استفاده کرد. بعضی از بیماران از ترکیب این درمان‌ها استفاده می‌کنند.
ممکن است از جراحی به تنهایی یا همراه با پرتودرمانی و شیمی‌درمانی استفاده شود.

جراحی
شاید جراح یک بخش یا تمام لوزالمعده را خارج کند. وسعت جراحی به محل و اندازۀ تومور، مرحلۀ بیماری و وضعیت عمومی سلامت بیمار بستگي دارد.

• عمل ویپل (Whipple Procedure): در صورتی‌که تومور در دهانۀ (عریض‌ترین بخش) لوزالمعده قرار گرفته باشد دهانۀ لوزالمعده و بخشی از رودۀ کوچک، مجرای صفرا و معده خارج می‌شود. گاهی جراح بعضی دیگر از بافت‌های مجاور را نیز برمي‌دارد.
• برداشتن انتهای پانکراس (Distal Pancreatectomy): اگر تومور در یکی از بخش‌های بدنه یا انتهای لوزالمعده باشد، جراح این دو بخش را خارج می‌کند. علاوه بر این طحال را نیز خارج خواهد کرد.
• برداشتن کامل لوزالمعده (Total Pancreatectomy): جراح کل لوزالمعده، بخشی از رودۀ کوچک، تکه‌ای از معده، مجاری صفراوی مشترک، کیسه صفرا، طحال و غدد لنفاوی مجاور را خارج می‌کند.

گاهی نمی‌توان سرطان را به طور کامل خارج کرد ولی اگر تومور مجاری صفراوی مشترک یا دوازدهه (بخش آغازین رودۀ باریک) [رودۀ اثنی عشر] را مسدود کرده باشد جراح می‌تواند از بای-پس استفاده کند. بای‌پس این امکان را برای مایعات فراهم می‌کند که در مسیر مجرای گوارشی جریان پیدا کنند. علاوه براین، بای‌پس به درمان درد و زردی (یرقان) ناشی از انسداد نیز کمک می-کند.
در بعضی از موارد پزشک می‌تواند انسداد را بدون انجام عمل بای‌پس برطرف کند. در این حالت پزشک با استفاده از آندوسكوپ یک استنت در محل انسداد قرار می‌دهد. استنت یک لولۀ مشبک فلزی یا پلاستیکی کوچک است که به باز نگه داشتن مجرا یا دوازدهه (رودۀ اثنی عشر) کمک می‌کند.
پس از جراحی بعضی از بیماران مایعات را به روش درون وریدی (به‌وسیلۀ آی. وی.) و از طریق لوله‌های تغذیه‌ای که درون شکم قرار می‌گیرند دریافت می‌کنند. به مرور زمان بیماران مجدداً می‌توانند غذاهای جامد را به‌صورت عادی مصرف کنند. چند هفته پس از جراحی لوله‌های تغذیه برداشته می‌شوند.

سؤال‌هايي که قبل از انجام جراحی می‌توانید از پزشک بپرسید:

• از چه نوع عملی باید استفاده کنم؟
• پس از جراحی چه احساسی خواهم داشت؟
• برای تسکین درد من از چه روشی استفاده خواهید کرد؟
• از چه درمان‌های دیگری باید استفاده کنم؟
• چه مدت باید در بیمارستان بستری باشم؟
• آیا لازم است پس از جراحی از لوله‌های تغذیه استفاده کنم؟ آیا باید از رژیم خاصی پیروی کنم؟
• این عمل چه تأثیرات بلندمدتی خواهد داشت؟
• چه زمانی می‌توانم مجدداً فعالیت‌های عادی خود را آغاز کنم؟
• هرچند وقت يكبار باید معاینه شوم؟

پرتودرمانی (رادیوتراپی)
در پرتودرمانی (رادیوتراپی) از پرتوهایی با انرژی زیاد برای از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود. دستگاه بزرگی، پرتو را روی نقاط موردنظر در ناحیه شکم هدف‌گیری می‌کند. ممکن است از پرتودرمانی به تنهایی، همرا ه با جراحی، شیمی‌درمانی و یا هر دو استفاده شود.
پرتودرمانی نوعی از درمان موضعی است و تنها روی سلول‌هایی که در ناحیۀ تحت درمان قرار دارند تأثیر می‌گذارد. بیمار برای انجام پرتو‌درمانی پنج روز در هفته (به مدت چند هفته) به بیمارستان یا درمانگاه مراجعه می‌کند.
پزشکان از پرتو‌درمانی برای از بین بردن سلول‌هایی که پس از جراحی در بدن باقی مانده‌اند استفاده می‌کنند. علاوه براین برای درمان درد و دیگر مشکلات به وجود آمدۀ ناشي از سرطان از پرتو‌درمانی استفاده می‌شود.

سؤال‌هايي که قبل از انجام پرتو‌درمانی می‌توانید از پزشک بپرسید:

• چرا از این نوع درمان باید استفاده کنم؟
• درمان چه زمانی آغاز شده و چه زمانی پایان خواهد یافت؟
• در طی انجام درمان چه احساسی خواهم داشت؟ آیا این روش عوارض جانبی دارد؟
• برای مراقبت از خود در طی درمان چه کارهایی می‌توانم انجام دهم؟ آیا باید از غذاهای خاصی استفاده کنم یا پرهیز غذایی خاصی داشته باشم؟
• چگونه به مؤثر بودن پرتودرمانی پی خواهیم برد؟
• آیا می‌توانم در حین انجام درمان فعالیت‌های عادی خود را ادامه دهم؟

شیمی‌درمانی
در شیمی‌درمانی از داروهای ضدسرطان برای از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می-شود. پزشکان از شیمی‌درمانی برای کاهش درد و مشکلات دیگری که به دلیل سرطان لوزالمعده به‌وجود آمده است استفاده می‌کنند. ممکن است از شیمی‌درمانی به تنهایی، همراه با پرتو‌درمانی، یا همراه با جراحی و پرتو‌درمانی استفاده شود.
شیمی‌درمانی یک درمان سیستمیک (فراگیر) است. در این روش، داروهايي كه به بيمار تزریق شده، وارد جریان خون می‌شوند و می‌توانند روی سلول‌های سرطانی در سرتاسر بدن تأثیر بگذارند.
معمولاً شیمی‌درمانی یک درمان سرپایی است و در بخش بیماران سرپایی بیمارستان، مطب پزشک یا خانه انجام می‌شود. البته گاهی با توجه به نوع دارو و وضعیت عمومی سلامت بیمار ممکن است لازم باشد فرد در بیمارستان بستری شود.

سؤال‌هايي که دربارۀ شیمی‌درمانی می‌توانید از پزشک خود بپرسید:

• چرا باید از این درمان استفاده کنم؟
• این درمان چگونه عمل می‌کند؟
• از چه داروهایی باید استفاده کنم؟ این داروها از چه طریقی به بدن من منتقل می‌شوند؟ آیا لازم است در بیمارستان بستری شوم؟
• آیا این درمان عوارض جانبی خواهد داشت؟ برای تسکین یا کنترل آنها چه کاری می‌توانم انجام دهم؟
• باید چه مدت تحت درمان باشم؟

عوارض جانبی درمان:
به دلیل تأثیر درمان سرطان روی بافت‌ها و سلول‌های عادی، معمولاً عوارض جانبی به‌وجود می-آیند. این عوارض جانبی به عوامل متعددی از جمله نوع و شدت درمان بستگي دارند. ممکن است عوارض جانبی در هر فرد متفاوت باشد و حتی این احتمال وجود دارد که عوارض جانبی در هر جلسه از درمان با جلسۀ قبل فرق داشته باشد. گروه پزشکی شما دربارۀ عوارض جانبی احتمالی درمان و روش‌هایی که برای کمک به کنترل آنها استفاده می‌شود توضیحاتی به شما ارائه خواهند کرد.

جراحی
جراحی‌هایی که برای سرطان لوزالمعده انجام می‌شوند از نوع جراحی‌های دشوار هستند. لازم است بیمار پس از انجام جراحی چندین روز در بیمارستان بستری شود. ممکن است بیمار احساس ضعف یا خستگی داشته باشد. بسیاری از بیماران باید حدود یک ماه در منزل استراحت کنند. زمان موردنیاز برای بازیابی نیروی قبلی، در افراد مختلف متفاوت است.
عوارض جانبی درمان به وسعت جراحی، وضعیت عمومی، سلامتی بيمار و عوامل دیگر بستگي دارد. بسیاری از بیماران در چند روز اول پس از عمل، احساس درد خواهند کرد. می‌توان این درد را با استفاده از داروها کنترل کرد. بیماران باید دربارۀ تسکین درد با پزشک یا پرستار صحبت کنند. در بخش «کنترل درد» اطلاعات بیش‌تری در این زمینه ذکر شده است.
خارج کردن تمام لوزالمعده یا بخشی از آن باعث می‌شود هضم غذا برای بیمار دشوار شود. گروه مراقبت پزشکی قادر است یک رژیم غذایی و داروهایی را برای شما تجویز کند که به درمان اسهال، درد، انقباض ماهیچه‌های شکم (درد شکم) یا حس سیر بودن کمک می‌کنند. در دورة نقاهت پس از جراحی، پزشک به‌دقت رژیم غذایی و وزن بیمار را تحت نظر خواهد داشت. در ابتدا، ممکن است لازم باشد بیمار تنها از مایعات استفاده کند و مواد غذایی دیگر را با روش درون وریدی یا با استفاده از لوله‌های تغذیه‌ای که درون روده جایگذاری شده است دریافت کند. به تدریج غذاهای جامد نیز به رژیم غذایی افزوده می‌شود.
ممکن است پس از جراحی، سطح هورمون‌ها یا آنزیم‌های وابسته به لوزالمعده در بیماران کم‌تر از حد لازم باشد. این احتمال وجود دارد که افرادی که به میزان کافی انسولین نداشته باشند به دیابت مبتلا شوند. پزشک می‌تواند انسولین و دیگر هورمون‌ها و آنزیم‌ها را برای بیمار تجویز کند. مقالة «تغذیه برای بیماران سرطانی» حاوی اطلاعات بیش‌تری در این زمینه است.

پرتودرمانی
با ادامه پرتودرمانی بیمار احساس خستگی مي‌کند. داشتن استراحت کافی از اهمیت زیادی برخوردار است ولی پزشکان معمولاً به بیماران توصیه می‌کنند تا حد امکان فعالیت‌های خود را ادامه دهند. علاوه براین گاهی پوست در ناحیۀ تحت درمان قرمز، خشک و حساس می‌شود.
ممکن است پرتودرمانی در ناحیۀ شکم باعث به‌وجودآمدن حالت تهوع، استفراغ، اسهال یا دیگر مشکلات مربوط به گوارش شود. گروه مراقبت پزشکی می‌تواند با تجویز داروها یا پیشنهاد ایجاد تغییراتی خاص در رژیم غذایی به کنترل این مشکلات کمک کند. در بیش‌تر بیماران، عوارض جانبی پرتودرمانی با پایان یافتن درمان برطرف می‌شود.

شیمی‌درمانی
عوارض جانبی شیمی‌درمانی وابسته به نوع، مقدار مصرف، و نحوۀ اعمال دارو است. همانند روش-های درمانی دیگر، ممکن است عوارض جانبی برای هر فرد متفاوت باشد.
شیمی‌درمانی سیستمیک روی همۀ سلول‌های بدن که سرعت تقسیم زیادی دارند (از جمله سلول‌های خون) اثر می‌گذارد. سلول‌های خون با عفونت مقابله می‌کنند، به انعقاد خون کمک می‌کنند و حامل اکسیژن به همۀ بخش‌های بدن هستند. هنگامی‌که داروهای ضدسرطان به سلول‌های خوني سالم آسیب وارد می‌کند احتمال ابتلای بیمار به عفونت افزایش خواهد یافت، بیمار راحت‌تر دچار خون‌مردگی و خون‌ریزی می‌شود و احتمالاً احساس می‌کند انرژی کم‌تری دارد. سلول‌های ریشۀ مو و سلول‌های پوشانندۀ مجرای گوارشی نیز سرعت تقسیم زیادی دارند. به همین دلیل ممکن است بیمار به دلیل انجام شیمی‌درمانی دچار ریزش مو شده و به عوارض جانبی دیگری نظیر از دست دادن اشتها، حالت تهوع، استفراغ، اسهال یا زخم دهان مبتلا شود. معمولاً این عوارض جانبی در دوران نقاهت، بین دوره‌های درمان یا پس از پایان درمان به تدریج برطرف خواهند شد. گروه مراقبت پزشکی می‌تواند راه‌هایی برای برطرف کردن این عوارض جانبی به شما ارائه دهد.

کنترل درد
احساس درد یک مشکل رایج برای بیماران مبتلا به سرطان لوزالمعده است. تومور با اعمال فشار به اعصاب و اندام‌های دیگر باعث ایجاد درد می‌شود.
پزشک یا یک فرد متخصص در زمینۀ کنترل درد می‌تواند به روش‌های مختلفی این درد را کاهش داده یا برطرف کند.

• داروهای مربوط به درد: معمولاً داروها می‌توانند درد را برطرف کنند. گاهی این داروها باعث ایجاد خواب‌آلودگی و یبوست می‌شوند ولی استراحت و استفاده از ملین‌ها به فرد کمک خواهد کرد.
• اعمال پرتو: می‌توان با اعمال اشعه‌های پرانرژی، تومور را کوچک کرد و در نتیجه باعث برطرف شدن درد شد.
• بلوک عصبی (انسداد عصب): ممکن است پزشک برای جلوگیری از احساس درد، مقداری الکل به نواحی اطراف بعضی از اعصاب درون شکم تزریق کند.
• جراحی: در صورت لزوم، پزشک با قطع بعضی از اعصاب، مانع از به‌وجودآمدن احساس درد مي‌شود.

ممکن است پزشک روش‌های دیگری را برای تسکین یا کاهش درد پیشنهاد دهد. به‌عنوان مثال می‌توان همراه با روش‌های ذکر شده از آکیوپرشر یا طب سوزنی و ماساژ برای برطرف کردن درد استفاده کرد. همچنین بیمار می‌تواند شيوه‌هاي آرام‌بخشی (ریلکسیشن) مثل گوش دادن به موسیقی آرام یا تنفس آرام و راحت را آموزش ببیند.
برای آگاهي بیش‌تر پیرامون کنترل درد می‌توانید به مقالات پايگاه علمي، پزشكي و آموزشي مؤسسة تحقيقات، آموزش و پيشگيري سرطان (www.ncii.ir) نظیر کنترل درد: راهنمایی برای مبتلايان به سرطان و خانواده‌های آنها، تسکین درد ناشی از سرطان و آشنایی با درد ناشی از سرطان مراجعه کنید.

تغذیه:
معمولاً مبتلايان به سرطان لوزالمعده ميل به غذا خوردن را از دست مي‌دهند (مخصوصاً در صورت احساس درد یا خستگی). علاوه بر آن، بعضی عوارض جانبی درمان مثل از دست دادن اشتها، حالت تهوع یا استفراغ نیز باعث می‌شود غذا خوردن برای بیمار دشوار گردد، و شاید طعم غذاها به‌نظر او متفاوت برسند. با این‌حال بیماران باید سعی کنند به اندازۀ کافی کالری و پروتئین دریافت کنند تا بتوانند کاهش وزن را کنترل کرده، نیروی خود را حفظ کنند و به روند بهبود خود سرعت بخشند. علاوه براین داشتن تغذیه مناسب به بيماران مبتلا به سرطان کمک می‌کند احساس بهتر و انرژی بیش‌تری داشته باشند.
برنامه‌ریزی دقیق و انجام معاینات منظم، از اهمیت به‌سزایی برخوردار است. گاهی سرطان لوزالمعده و درمان آن باعث می‌شود هضم غذا و حفظ سطح مناسب قند خون برای بیمار دشوار شود. پزشک بیمار را از لحاظ کاهش وزن، احساس ضعف و کمبود انرژی مورد معاینه قرار می‌دهد. ممکن است لازم باشد برای جایگزین کردن هورمون‌ها و آنزیم‌هایی که توسط لوزالمعده تولید می-شود از دارو استفاده کرد. پزشک بیمار را به‌دقت تحت نظر قرار خواهد داد و میزان این داروها را تنظیم خواهد کرد.
پزشک، متخصص تغذیه و بهیاران، رژیم غذایی مناسبي به بیمار توصیه‌ مي‌کنند.

مراقبت پیگیرانه
پیگیری سلامت بیمار پس از درمان سرطان لوزالمعده، بخش مهمی از برنامۀ درمان است. بیماران نباید در گفت‌وگو پیرامون این مراقبت‌ها با پزشک خود تأخير کنند. انجام معاینات منظم باعث خواهد شد اطمینان حاصل شود که تغییری در وضعیت سلامت بيمار به‌وجود نيامده است. در صورت به‌وجودآمدن هرگونه مشکل، می‌توان آن را تشخیص داد و درمان کرد. ممکن است این معاینات شامل انجام معاینۀ فیزیکی (جسمی)، تست‌های آزمایشگاهی و استفاده از شیوه‌های مختلف عکس-برداری باشد.

حمایت از بيماران مبتلا به سرطان لوزالمعده:
زندگی برای كساني که به بیماری‌های جدی نظیر سرطان لوزالمعده مبتلا هستند چندان ساده نیست. بعضی‌ها احساس می‌کنند برای کنار آمدن با جنبه‌های احساسی و عملی بیماریشان نیاز به کمک دارند. گروه‌های حمایتی می‌توانند به آنها کمک کنند. در این گروه‌ها، بیماران و خانواده‌هایشان دور هم جمع می‌شوند و آنچه را که دربارۀ کنار آمدن با بیماری و تأثیرات درمان آموخته‌اند با یکدیگر درميان می‌گذارند. بیماران می‌توانند دربارۀ پیدا کردن یک گروه حمایتی با یکی از اعضای گروه مراقبت پزشکی خود صحبت کنند.
بيماران مبتلا به سرطان پانکراس در مورد آینده نگرانند. طبيعي است كه آنها نگران مراقبت از خانوادۀ خود، حفظ موقعیت شغلی یا انجام فعالیت‌های روزانه‌ خود باشند. علاوه بر این معمولاً نگرانی‌هایی دربارۀ درمان و رویارویی با عوارض جانبی، بستری شدن در بیمارستان و پرداخت هزینه‌های پزشکی وجود دارد. پزشکان، پرستاران و دیگر اعضاي گروه پزشکی به سؤال‌هاي بيمار دربارۀ درمان، کار کردن، رژیم و انجام فعالیت‌های دیگر پاسخ مي‌دهند. اگر بیمار بخواهد دربارة نگرانی‌ها و احساسات خود حرف بزند می‌تواند به مددکار اجتماعی، مشاور یا یکی از اعضاي جامعۀ مذهبی خود مراجعه کند. معمولاً مددکار اجتماعی می‌تواند منابعی برای دریافت کمک‌های مالی، کمک برای حمل و نقل، مراقبت خانگی یا حمایت عاطفی به بیمار معرفی کند.

امیدبخشی تحقیقات سرطان:
پژوهشگرانی که در آزمایشگاه‌ها فعالیت می‌کنند مطالعاتی را پیرامون لوزالمعده انجام می‌دهند تا در این زمینه به آگاهي‌هاي بيش‌تري ‌دست يابند. آنها دربارۀ علل احتمالی به‌وجود آمدن سرطان لوزالمعده تحقیقاتی انجام می‌دهند و روش‌های جدید برای تشخیص تومور را مورد بررسی قرار می‌دهند. علاوه بر این، آنها شیوه‌های درمانی جدیدی را برای از بین بردن سلول‌های سرطانی جست‌وجو مي‌كنند.
پزشکان در بیمارستان‌ها و درمانگاه‌ها انواع مختلفی از پژوهش‌های بالینی را انجام می‌دهند (پژوهش‌های بالینی مطالعات تحقیقاتی هستند که افراد به‌صورت داوطلبانه در آن شرکت می‌کنند.) پزشکان در این پژوهش‌ها دربارۀ روش‌های درمان سرطان لوزالمعده مطالعاتی انجام می‌دهند. تاکنون این پژوهش‌ها به پیشرفت‌هایی زیادی دست پیدا کرده‌اند و پژوهشگران همچنان برای پیدا کردن روش‌های مؤثرتر به‌كار خود ادامه مي‌دهند.
بیمارانی که در پژوهش بالینی شرکت می‌کنند از جمله اولین كساني هستند که از فواید یک درمان مؤثر جديد بهره‌مند می‌شوند. علاوه براین، آنها نقشی مهم در کمک به علم پزشکي براي آشنایی بیش‌تر با این بیماری خواهند داشت. با اینکه پژوهش‌های بالینی ممکن است خطراتی را نیز به همراه داشته باشند ولی پزشکان نهایت تلاش خود را برای حفاظت از بیماران انجام می‌دهند.
در پژوهش‌های بالینی مربوط به بیماران مبتلا به سرطان لوزالمعده، پزشکان دربارۀ داروهای جدید، ترکیبات جدید شیمی‌درمانی، و ترکیبات شیمی‌درمانی و پرتو‌درمانی قبل و بعد از جراحی مطالعاتی انجام می‌دهند.
درمان بیولوژیک نیز از جمله درمان‌هایی است که تحت مطالعه قرار دارد. دانشمندان دربارۀ واکسن‌های مختلف سرطان که می‌توانند برای مقابله با سرطان به سیستم ایمنی بدن کمک کنند مطالعاتی انجام می‌دهند. در یکی دیگر از تحقیقاتی که در حال حاضر در حال انجام است از پادتن-های مونوکلونال برای متوقف کردن یا کند کردن روند رشد تومور استفاده می‌کنند.

[poune]

آنچه باید دربارۀ سرطان تخمدان بدانید.
(What You Need To Know About™ Ovarian Cancer)

دربارۀ این مقاله
این مقاله حاوی اطلاعاتی پیرامون درمان، تشخیص بیماری، علائم این نوع سرطان و علل احتمالی بروز آن است. علاوه بر این، فهرستی از سؤال‌هايي که می‌توانید از پزشک خود بپرسید در این مقاله آمده است همراه داشتن این مقاله هنگام ملاقات با پزشک، شما را ياري خواهد كرد.
با کلیک روی عبارات مهم، صفحه‌ای که معنای آن را نوشته باز خواهد شد. نحوه تلفظ بعضی از عبارات نیز در همان صفحه ذکر شده است. همچنین می‌توانید از طریق پايگاه علمي، پزشكي و آموزشي مؤسسة تحقيقات، آموزش و پيشگيري سرطان به معنای بیش از چهار هزار عبارت دسترسی پیدا کنید( http://www.ncii.ir)
این مقاله به تومورهای زایای تخمدان (Ovarian Germ Cell Tumors) یا دیگر انواع سرطان تخمدان نپرداخته است. برای کسب اطلاعاتی پیرامون این نوع سرطان‌ها به پايگاه علمي، پزشكي و آموزشي مؤسسة تحقيقات، آموزش و پيشگيري سرطان (http://www.ncii.ir) مراجعه کنید.

تخمدان‌ها
تخمدان‌ها بخشی از دستگاه تناسلی زنان هستند و در ناحیه لگن خاصره قرار دارند. اندازۀ هر تخمدان حدوداً برابر یک بادام است.
تخمدان‌ها، هورمون‌های زنانه (استروژن و پروژسترون) توليد مي‌كنند. علاوه براین، تخمک‌ها نیز توسط تخمدان‌ها آزاد می‌شوند (تولید می‌شوند). هر تخمک از ناحیۀ تخمدان شروع به حرکت کرده و از طریق لولۀ تخمدان وارد ناحیۀ رحم (زهدان) می‌شود.
زمانی‌که زنان وارد دوران یائسگی خود می‌شوند، تخمدان‌ها تولید (آزاد کردن) تخمک را متوقف کرده و سطح هورمونی که توسط آنها تولید می‌شود نیز کاهش می‌یابد.

آشنایی با سرطان
سرطان از سلول‌ها که اجزاي سازندۀ بافت‌ها هستند شروع می‌شود. بافت‌ها هم تشکیل‌دهندۀ اندام-های بدن انسان هستند.
به‌طور معمول سلول‌ها رشد کرده و تقسیم می‌شوند تا با توجه به نیاز بدن سلول‌های جدید تولید کنند. هنگامی‌که سلول‌ها پیر می‌شوند، می‌میرند و سلول‌های جدید جای آنها را می‌گیرند.
گاهی این فرایند منظم به‌درستی پیش نمی‌رود. سلول‌های جدید هنگامی تشکیل می‌شوند که بدن به آنها نیاز ندارد و سلول‌های پیر هم زمانی‌که باید از بین بروند، نمي‌ميرند. این سلول‌های اضافی توده‌ای از بافت را تشکیل می‌دهند که به نام غده یا تومور شناخته می‌شود.
ممکن است تومورها بدخیم یا خوش‌خیم باشند.

تومورهای خوش‌خیم سرطان نیستند:

• • تومورهای خوش‌خیم خطری برای حیات فرد به‌وجود نمی‌آورند.
  • به‌طور کلی می‌توان تومورهای خوش‌خیم را از بدن خارج کرد و معمولاً این تومورها مجدداً رشد نمی‌کنند.
  • تومورهای خوش‌خیم به بافت اطرافشان حمله نمی‌کنند.
  • سلول‌های تومور خوش‌خیم در دیگر بخش‌های بدن منتشر نمی‌شوند

تومورهای بدخیم سرطان هستند:

• به‌طورمعمول تومورهای بدخیم خطرناک‌تر از تومورهای خوش‌خیم هستند. ممکن است این نوع تومورها خطراتی را برای حیات فرد به همراه داشته باشند.
• در بیش‌تر مواقع، می‌توان تومورهای بدخیم را خارج کرد ولی گاهی این تومورها مجدداً رشد می‌کنند.
• تومورهای بدخیم می‌توانند به بافت‌ها و اندام مجاورشان حمله کنند.
• سلول‌های تومورهای بدخیم می‌توانند به دیگر بخش‌های بدن حمله کنند. سلول‌های سرطانی از تومور اصلی (اولیه) جدا شده و وارد دستگاه لنفاوی یا جریان خون می-شوند و به این شیوه در بدن انتشار مي‌ِيابند. سلول‌هاي سرطاني به اندام‌های دیگر حمله کرده و تومورهای جدیدی را ایجاد می‌کنند که به این اندام‌ها صدمه می‌زنند. به پخش شدن سرطان متاستاز گفته می‌شود.

کیست خوش‌خیم و بدخیم
کیست تخمدان روی سطح تخمدان یا درون آن به‌وجود مي‌آید. کیست حاوی مایعات است و گاهی شامل بافت جامد (توپر) نیز خواهد بود. بیش‌تر کیست‌های تخمدان خوش‌خیم (غیرسرطانی) هستند.
در بیش‌تر موارد، کیست‌های تخمدان با گذشت زمان برطرف می‌شوند. اما گاهی پزشک، کیستی را مشاهده می‌کند که با گذشت زمان از بین نرفته یا بزرگ‌تر شده است. در این شرایط معمولاً پزشک دستور مي‌دهد بیمار آزمایش‌هایی را انجام دهد تا از غیرسرطانی بودن کیست اطمینان پیدا کند.

سرطان تخمدان

ممکن است سرطان تخمدان به دیگر اندام‌ها حمله کرده، به بخش‌هاي دیگر رسوخ كند و در نواحی مختلف بدن منتشر شود:

• حمله: تومور بدخیم تخمدان می‌تواند رشد کرده و به اندام‌های مجاور تخمدان‌ها نظیر لوله-های تخمدان و رحم حمله کند.
• پخش شدن: ممکن است سلول‌های سرطانی از تومور اصلی تخمدان جدا شده و پخش شوند. پخش شدن از ناحیۀ شکم می‌تواند منجر به‌وجود آمدن تومورهای جدید روی سطح بافت‌ها و اعضای مجاور شود. گاهی پزشکان به این بخش‌های تومور، دانه‌ها یا کاشت‌ها (ايمپلنت‌ها) می‌گویند.
• منتشر شدن: سلول‌های سرطانی از طریق دستگاه لنفاوی در غدد لنفاوی ناحیه لگن، شکم و قفسۀ سینه منتشر مي‌شوند. همچنین این سلول‌های سرطانی به‌وسیلۀ جریان خون به اعضایی از بدن نظیر کبد یا ریه‌ها نفوذ مي‌كنند.

هنگامی‌که سرطان از ناحیۀ اولیۀ خود به دیگر بخش‌های بدن منتشر می‌شود، تومور جدید، نام یکسانی با تومور قبلی (اولیه) خواهد داشت و سلول‌های غیرطبیعی تومورهای جدید نیز مشابه با تومور قبلی است. به‌عنوان مثال، اگر سرطان تخمدان به کبد منتشر شود سلول‌های سرطانی در كبد در واقع سلول‌های سرطانی تخمدان هستند. در این شرایط نام بیماری سرطان کبد نیست بلکه سرطان تخمدان متاستاتیک (منتشر شده) است. به همین دلیل این نوع سرطان به‌عنوان سرطان تخمدان، تحت درمان قرار می‌گیرد [نه سرطان کبد]. پزشکان به تومور جدید، بیماری متاستاتیک یا تومور «دور‌دست» می‌گویند.

عوامل خطرزا
پزشکان همیشه نمی‌توانند دلیل ابتلای تعدادی از زنان به بیماری تخمدان و مبتلا نشدن دسته‌ای دیگر از افراد به این بیماری را توضيح دهند. با این‌‌حال می‌دانیم زنانی که عوامل خطرزای خاصی را دارند، بیش‌تر از دیگران در معرض خطر ابتلا به سرطان تخمدان قرار دارند. عامل خطرزا، عاملی است که احتمال ابتلای فرد به یک نوع بیماری را افزایش می‌دهد.

با توجه به مطالعات انجام شده، موارد زیر به‌عنوان عوامل خطرزاي سرطان تخمدان شناخته شده‌اند:

• سابقۀ خانوادگی سرطان: زنانی که مادر، دختر یا خواهر آنها به سرطان تخمدان مبتلا شده‌اند بیش‌تر از دیگران در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند. همچنین میزان خطر ابتلا به سرطان تخمدان در زنانی که سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان پستان، رحم، روده بزرگ یا راست‌روده را دارند بیش‌تر از دیگران است.

در صورتی‌که چندین زن در خانوادۀ فرد، به سرطان تخمدان یا پستان مبتلا شده باشند (مخصوصاً در سنین جوانی) این فرد دارای سابقه خانوادگی قوی (احتمال زیاد ابتلا به سرطان) خواهد بود. اگر شما جزء این دسته از افراد هستید می‌توانید با یک مشاور ژنتیک صحبت کنید. ممکن است مشاور پیشنهاد دهد شما و دیگر زنان خانواده تحت آزمایش ژنتیک قرار بگیرید. گاهی آزمایش‌های ژنتیک می‌توانند وجود بعضی تغییرات ژنی خاص را که خطر ابتلا به سرطان تخمدان را افزایش می‌دهند شناسایی کنند.

• سابقه شخصی ابتلا به سرطان: بیمارانی که قبلاً به سرطان پستان، رحم، روده بزرگ یا راست‌روده مبتلا بوده‌اند بیش‌تر از دیگران در معرض خطر ابتلا به سرطان تخمدان قرار دارند.
• سن بیش‌تر از 55 سال: در بیش‌تر موارد، سرطان تخمدان در زنانی که سنی بیش‌تر از 55 سال دارند تشخیص داده می‌شود.
• باردار نشدن: زنان مسنی که هیچ‌گاه باردار نشده‌اند بیش‌تر از دیگران در معرض ابتلا به سرطان تخمدان قرار دارند.
• هورمون‌درمانی مربوط به یائسگی: بعضی از مطالعات نشان داده‌اند که زنانی که برای مدت 10 سال یا بیش‌تر تنها از استروژن (بدون پروژسترون) استفاده کرده‌اند بیش‌تر از دیگران در معرض خطر ابتلا به سرطان تخمدان قرار دارند.

همچنین دانشمندان دربارۀ استفاده از داروهای باروری، استفاده از پودر تالک یا چاق بودن به‌عنوان عوامل خطرزا، تحقیقاتی انجام داده‌اند. هنوز مشخص نشده که آیا این موارد از جمله عوامل خطرزا هستند یا نه، ولی اگر این شرایط از جمله عوامل خطرزا محسوب شوند، از نوع عوامل خطرزاي قوی نخواهند بود.
وجود عوامل خطرزا به این معنا نیست که فرد به سرطان تخمدان مبتلا خواهد شد. بسیاری از زنانی که عوامل خطرزا را دارند به سرطان تخمدان مبتلا نمی‌شوند. از سوی دیگر، زنانی که به این بیماری مبتلا می‌شوند اغلب عامل خطرزاي شناخته‌شده‌ای ندارند (به‌جز بالارفتن سن). زنانی که فکر می‌کنند در معرض خطر ابتلا به سرطان تخمدان هستند باید به پزشک خود اطلاع دهند.

علائم

سرطان تخمدان در مراحل اولیه شايد علائم مشخصی نداشته باشد ولی با رشد سرطان احتمال بروز علائم زیر وجود دارد:

• احساس درد یا فشار در ناحیه شکم، لگن خاصره، پشت یا پاها.
• احساس تورم یا نفخ در شکم.
• حالت تهوع، سوء‌هاضمه، جمع شدن گاز در معده، یبوست یا اسهال.
• احساس خستگی دائم.

موارد زیر علائمی هستند که رواج کم‌تری دارند:

• تنگی نفس
• احساس نیاز به دفع ادرار به‌طور مکرر. (تكرر ادرار)
• خونریزی غیرطبیعی واژنی [خونریزی شدید در دوران قاعدگی یا خونریزی پس از یائسگی]

در بیش‌تر موارد این علائم به دلایلی غیر از سرطان به‌وجود می‌آیند ولی تنها پزشک قادر است دلیل بروز این علائم را مشخص کند. زنانی که این علائم در آنها بروز كرده است باید حتماً به پزشک مراجعه کنند.

تشخیص بیماری
هرگاه یکي از علائم مشخصه سرطان تخمدان را مشاهده كرديد باید به پزشک مراجعه کنید تا دلیل اصلی بروز این علائم مشخص شود. ممکن است پزشک دربارۀ سوابق خانوادگی و شخصی، سؤال‌هايي از شما بپرسد، و انجام یک یا چند مورد از آزمایش‌های زیر توصيه كند. پزشک می‌تواند توضیحات بیش‌تری راجع به هریک از این آزمایش‌ها به شما ارائه دهد.

• معاینه فیزیکی: پزشک علائم عمومی مربوط به سلامت شما را بررسی می‌کند. شاید پزشک برای بررسی احتمال وجود تومورها یا هرگونه تجمع غیرعادی مایعات (آسیت – مایع داخل صفاقی) در ناحیه شکم، با استفاده از انگشتان خود این ناحیه را لمس کرده و به آرامی روی آن فشار وارد کند. می‌توان نمونه‌ای از مایعات را خارج کرد و این نمونه را از لحاظ دارا بودن سلول‌های سرطان تخمدان مورد بررسي قرار داد.
• معاینه لگنی: پزشک، تخمدان‌ها و اندام‌های مجاور آن را از لحاظ وجود توده‌ها یا هرگونه تغییری در شکل و اندازه‌شان مورد معاینه قرار می‌دهد. آزمایش پاپ بخشی از یک معاینه لگنی است ولی از این آزمایش برای جمع‌آوری سلول‌های تخمدان و نيز تشخیص سرطان آن استفاده نمي‌شود.
• آزمایش خون: درصورت لزوم، پزشک انجام آزمایش خون را تجويز کند. در این آزمایش سطح چندین مادۀ درون خون از جمله سي.اي.125 (CA-125) بررسی می‌شود. سي.اي.125 (CA-125) ماده‌ای است که روی سطح سلول‌های سرطانی تخمدان و بعضی بافت‌های سالم یافت می‌شود. بالا بودن سطح سي.اي.125 (CA-125) می‌تواند نشان‌دهندۀ ابتلای فرد به سرطان یا وجود مشکلات دیگر باشد. تست سي.اي.125 (CA-125) به‌تنهایی برای تشخیص سرطان تخمدان استفاده نمی‌شود. این آزمايش توسط سازمان غذا و داروي ايالات متحده برای نظارت بر واکنش زنان به درمان سرطان تخمدان و تشخیص عود (بازگشت مجدد) سرطان پس از درمان تأیید شده است.
• سونوگرافی: دستگاه سونوگرافی از امواج صوتی که توسط انسان‌ قابل شنیدن نیستند استفاده می‌کند. این دستگاه، امواج صوتی را به سمت اندام‌های درون لگن مي‌فرستد، كه به اندام‌ها برخورد کرده و بازتاب‌هایی ایجاد می‌کنند، و کامپیوتر با استفاده از این بازتاب‌ها (اکوها) تصاویری را ایجاد می‌کند. ممکن است تومور تخمدان، درون این تصاویر قابل مشاهده باشد. برای وضوح بيش‌تر تخمدان‌ها در تصاوير بهتر است دستگاه درون واژن (مهبل) قرارداده شود (سونوگرافی از طریق مهبل) (Transvaginal Ultrasound)
• بیوپسی (نمونه‌برداری): نمونه‌برداری به معنای خارج کردن بافت یا مایعات از بدن برای بررسی وجود سلول‌های سرطانی در آنها است. پزشک با توجه به نتایج آزمایش خون و سونوگرافی دستور برای خارج کردن بافت و مایع از لگن یا شکم با استفاده از جراحی (باز کردن دیوارۀ شکمی - لاپاروتومی) را صادر مي‌كند. معمولاً برای تشخیص دقيق‌تر سرطان تخمدان نیاز به جراحی خواهد بود.

با اینکه بیش‌تر زنان برای تشخیص سرطان تحت لاپاروتومی قرار می‌گیرند ولی برای بعضی از زنان از عملی به نام لاپاروسکوپی (آندوسکوپی شکمی) استفاده می‌شود. پزشک لوله‌ای باریک، سبک و دارای نور (لاپاروسکوپ) را از طریق شکافی کوچک وارد ناحیه شکم می‌کند. گاهي از لاپاروسکوپی برای خارج کردن کیست‌های خوش‌خیم و کوچک یا سرطان تخمدانی که در مراحل اولیه قرار دارد نيز استفاده شود. همچنین از لاپاروسکوپی برای تعیین میزان گسترش و انتشار سرطان استفاده می‌شود.
آسیب‌شناس (پاتالوژیست) با استفاده از میکروسکوپ، مایعات یا بافت خارج شده را از لحاظ وجود سلول‌های سرطانی مورد بررسی قرار می‌دهد، و در صورت مشاهدۀ سلول‌های سرطانی تخمدان، مرحلۀ (Grade) سلول‌ها را مشخص می‌کند. میزان ناهنجاری سلول‌های سرطانی با مراحل 1 و 2 و 3 مشخص می‌شود. شدت انتشار و رشد سلول‌های سرطانی مرحلۀ یک، کم‌تر از سلول‌های مرحلۀ سه است.

درجه‌بندی
برای برنامه‌ریزی بهترین شیوۀ درمان لازم است پزشک از مرحلۀ تومور و اندازه (درجه) آن مطلع باشد (به بخش تشخیص مراجعه کنید). تعیین درجه براساس میزان حملۀ تومور به بافت‌های مجاور، میزان انتشار تومور و بخشی از بدن که تومور به آن قسمت انتشار يافته انجام می‌شود.
معمولاً قبل از تکمیل روند درجه‌بندی، از جراحی استفاده مي‌شود. پزشک نمونه‌های متعددی از بافت ناحیه شکم و لگن را خارج می‌کند و این بافت‌ها را از لحاظ وجود سرطان مورد بررسی قرار می‌دهد.
برای تشخیص گسترش و انتشار سرطان از آزمایش‌های مختلفي به شرح زير استفاده مي‌شود.

• سی.تی.اسکن: از سی.تی.اسکن برای تهیه تصاویری از بافت‌ها و اندام ناحیه شکم و لگن استفاده می‌کنند. دستگاه اشعه ايكس که به یک کامپیوتر متصل شده است تصاویر متعددی تهیه می‌کند. براي وضوح بيش‌تر معمولاً از مادۀ حاجب استفاده مي‌شود. این مواد به بیمار تزریق شده یا به‌صورت خوراكي به او داده مي‌شود. این مواد موجب مي‌شود كه بافت‌ها و اندام‌ها واضح‌تر ديده شوند. در تصاویر تهیه شده با كمك سی.تی.اسکن، معمولاً تومور یا مایعات شکمی قابل مشاهده است.
• تصویربرداری با اشعه ايكس از ناحیۀ قفسۀ سینه: می‌توان با تصویربرداری با كمك اشعه ايكس از ناحیه قفسۀ سینه تومورها یا مایعات را مشاهده کرد.
• عکس‌برداری با اشعه ايكس همراه با تنقیه باریم: اگر پزشک انجام عکس‌برداری با اشعه ايكس از روده تحتانی را تجويز کند، باید از تنقیه با محلول باریم استفاده شود، كه باریم موجب می‌شود روده در تصاویر تهیه شده با استفاده از اشعۀ ايكس قابل مشاهده باشد، و مي‌توان نواحی که به‌وسیلۀ سرطان مسدود شده‌اند را در این تصاویر به وضوح ديد.
• آندوسکوپی رودۀ بزرگ (کولونوسکوپی):‌ پزشک یک لوله بلند و دارای نور را به درون راست‌روده و روده‌بزرگ وارد می‌کند. از این آزمایش برای مشخص کردن انتشار سرطان به راست‌روده یا رودۀ بزرگ استفاده می‌شود.

برای سرطان تخمدان درجات متعددی وجود دارد:

• مرحله يا درجه یک: سلول‌های سرطانی در یک یا هر دو تخمدان وجود دارد. و سلول‌های سرطانی در سطح (رویه) تخمدان‌ها یا در مایعات جمع‌آوری شده از ناحیه شکم قابل مشاهده خواهد بود.
• مرحله يا درجه دو: سلول‌های سرطانی از یک یا هر دو تخمدان به دیگر بافت‌های لگن رسوخ كرده‌اند. سلول‌های سرطانی در اين مرحله روی لوله‌های تخمدان، رحم یا دیگر بافت‌های درون لگن مشاهده مي‌شود. و در مایعات جمع‌آوری شده از ناحیه شکم نيز ديده مي‌شوند.
• مرحله يا درجه سه: سلول‌های سرطانی به بافت‌های خارج از لگن یا به غدد لنفاوی آن منطقه نفوذ كرده‌اند. گاهي سلول‌های سرطانی در خارج از کبد نيز قابل مشاهده هستند.
• مرحله يا درجه چهار: سلول‌های سرطانی در بافت‌های خارج از شکم و لگن رسوخ كرده‌اند و حتي در درون کبد، ریه‌ها یا دیگر اندام‌ها قابل مشاهده هستند.

درمان
بسیاری از زنان مبتلا به سرطان تخمدان، مايلند نقش فعالی در تصمیم‌گیری در مورد مراقبت‌های پزشکی خود داشته باشند. کاملاً طبیعی است که بخواهيد راجع به بیماری و گزینه‌های درمانی آن آگاهي بيش‌تري داشته باشيد. آشنایی بیش‌تر با سرطان تخمدان به بسیاری از زنان کمک می‌کند راحت‌تر این بیماری را تحمل کنند.
شنیدن خبر تشخیص بیماری برای بیمار آنچنان غافلگيرانه است كه موجب فشارهاي عصبي زيادي می‌شود و طبيعي است كه در اين‌حال بيمار نتواند به‌راحتی سؤال‌هايي را مي‌خواهد از پزشک بپرسد به‌خاطر آورد. معمولاً‌ تهیه فهرستی از سؤال‌ها قبل از ملاقات با پزشک به بیمار کمک می‌کند. برای به‌خاطر سپردن حرف‌هاي پزشک می‌توان یادداشت برداشت یا با اجازه او صدایش را ضبط كرد. همچنین شايد بيمار بخواهد یکی از دوستان یا اعضای خانواده هنگام ملاقات با پزشک همراه او باشد. این فرد می‌تواند در گفت‌وگوها شرکت کند یادداشت‌برداری کرده یا فقط به صحبت‌ها گوش دهد.
نیازی نیست که همه سؤال‌هاي خود را در یک جلسه مطرح کنید. شما موقعیت‌های دیگری هم برای صحبت با پزشک یا پرستار خواهید داشت و می‌توانید سؤال‌هاي خود را دربارۀ مواردی که برای شما مبهم است مطرح کرده و از آنها بخواهيد اطلاعات بیش‌تری به شما بدهند.
پزشک در صورت لزوم شما را به یک متخصص سرطان دستگاه تناسلی زنان (Gynecologic Oncologist) ارجاع مي‌دهد. این سرطان‌شناس، یک جراح است که در معالجه سرطان تخمدان تخصص دارد. خود شما نیز می‌توانید از پزشک درخواست کنید شما را به چنین پزشکی ارجاع دهد. از جمله دیگر پزشکانی که در معالجه زنان مبتلا به سرطان تخمدان نقش دارند می‌توان به پزشک متخصص زنان، پزشک سرطان‌شناس و سرطان‌شناس پرتو‌درمانی اشاره کرد. در مواردي يك گروه از پزشکان و پرستاران در معالجه شما مشاركت خواهند داشت.

گرفتن نظر دوم
قبل از شروع درمان، شايد بخواهيد نظر پزشک دیگری را راجع به تشخیص و برنامۀ درمانی جویا شوید.
جمع‌آوری سوابق و مدارک پزشکی و برنامه‌ریزی برای ملاقات با پزشک دوم نیازمند صرف زمان و انرژی زیادی است. بايد گفت در بیش‌تر موارد ايجاد تأخیری مختصر در شروع درمان باعث کم‌اثر شدن درمان نخواهد شد. برای اطمینان‌خاطر از اينكه تأخير، لطمه‌اي به درمان شما نخواد زد بهتر است از پزشک خود نظر بخواهيد. چون گاهی لازم است بعضی از زنان مبتلا به سرطان تخمدان به‌سرعت تحت درمان قرار گیرند.
روش‌های متعددی برای پیدا کردن پزشک برای گرفتن نظر دوم وجود دارد.

• ممکن است پزشک بیمار را به یک یا چند متخصص ارجاع دهد. در مراکز سرطان معمولاً چند متخصص به‌صورت گروهي با هم کار می‌کنند.
• براي دستيابي به پزشكان متخصص و مرتبط در استان و شهرستان خود به پايگاه علمي، پزشكي و آموزشي مؤسسة تحقيقات، آموزش و پيشگيري (www.ncii.ir) مراجعه كنيد.

شیوه‌های درمان
دربارۀ گزینه‌های درمانی موجود و نتایج مورد انتظار هریک از آنها، پزشک توضیحاتی به شما ارائه می‌دهد. برای بیش‌تر زنان از جراحی و شیمی‌درمانی استفاده می‌کنند. پرتودرمانی نیز به‌ندرت برای درمان این نوع سرطان به‌کار گرفته می‌شود.
ممکن است درمان سرطان روی سلول‌های سرطانی درون لگن، ناحیه شکم یا کل بدن تأثیر-گذار باشد.

• درمان موضعی: جراحی و پرتودرمانی از درمان‌های موضعی هستند. این شیوه‌های درمانی، سرطان تخمدان درون لگن را از بین می‌برند. در صورتی‌که سرطان تخمدان به دیگر نقاط بدن منتشر شده باشد، ممکن است از درمان موضعی برای کنترل بیماری در نواحی خاص استفاده شود.
• شیمی‌درمانی داخل صفاقی (Intraperitoneal Chemotherapy): ‌می‌توان داروهای شیمی‌درمانی را از طریق لوله‌های باریک به‌طور مستقیم درون شکم و لگن فرستاد. این داروها، سرطان درون شکم یا لگن را از بین برده یا تحت کنترل قرار می‌دهند.
• شیمی‌درمانی سیستمیک (فراگیر): هنگامی‌که شیمی‌درمانی به‌صورت تزريقي یا خوراکی انجام می‌شود داروها وارد جریان خون شده و سرطان را در تمام بدن نابود کرده یا تحت کنترل قرار می‌دهند.

شاید بخواهید بدانید درمان چه تأثیری روی فعالیت‌های عادی شما مي‌گذارد. شما می‌توانید همراه با پزشک خود برنامه ‌درمانی‌اي را تنظیم کنید که پاسخ‌گوی نیازهای پزشکی و فردی شما باشد.
درمان‌های سرطان معمولاً به سلول‌ها و بافت‌های سالم نيز صدمه وارد می‌کنند، به همین دلیل در بیش‌تر موارد عوارض جانبی رخ می‌دهد. به‌طور کلی عوارض جانبی به نوع و شدت (میزان) درمان شما بستگي دارد و حتي اين عوارض در زنان مختلف، متفاوت است و حتي بيمار در هر جلسۀ درمان به یک نوع از عوارض جانبی دچار مي‌شود. قبل از شروع درمان گروه مراقبت پزشکی دربارۀ عوارض جانبی احتمالی اطلاعاتی را به شما خواهند داد و روش‌هایی را برای کمک به نحوۀ رویارویی با این عوارض پیشنهاد می‌کنند.
دربارۀ شرکت در پژوهش بالینی که نوعی مطالعه تحقیقاتی برای بررسی شیوه‌های جدید درمان است اگر مايل باشيد مي‌توانيد با پزشک خود مشورت کنید. شرکت در پژوهش‌های بالینی یکی از گزینه‌های مهم برای زنان مبتلا به سرطان تخمدان (در درجات مختلف) است. اطلاعات بیش‌تر دربارۀ پژوهش‌های بالینی در بخش «امیدبخشی تحقیقات سرطان» ارائه شده است.

سؤال‌هايي که می‌توانید قبل از شروع درمان از پزشک بپرسید:

• بیماری من در چه مرحله‌ای است؟ آیا سرطان به خارج از تخمدان منتشر شده است؟ در صورتی‌که پاسخ مثبت است، سرطان به چه نقاط دیگری رسوخ كرده است؟
• چه گزینه‌های درمانی برای من وجود دارد؟ آیا شما پیشنهاد می‌کنید از شیمی‌درمانی داخل صفاقي (اینتراپریتونیال) استفاده کنم؟ چرا؟
• آیا شرکت در پژوهش بالینی برای من مناسب است؟
• آیا از چند نوع درمان بايد استفاده کنم؟
• هریک از انواع درمان‌ها چه تأثیرات مثبتی روی وضعیت من خواهد داشت؟ خطرها و عوارض جانبی احتمالی هریک از درمان‌ها چيست؟ برای کنترل عوارض جانبی چه کارهایی می‌توانم انجام دهم؟ آیا این عوارض جانبی پس از پایان درمان متوقف مي‌شود؟
• برای آماده شدن جهت درمان چه کارهایی بايد انجام دهم؟
• آیا لازم است در بیمارستان بستری مي‌شوم؟ در صورت نیاز چه مدت باید بستری باشم؟
• هزینه‌های درمان حدوداً چقدر خواهد بود؟ آیا بیمه درمانی من این هزینه‌ها را پوشش می-دهد؟
• درمان چه تأثیری روی فعالیت‌های روزمره من خواهد داشت؟
• آیا درمان باعث خواهد شد زودتر از زمان معمول دچار یائسگی شوم؟
• آیا می‌توانم پس از درمان، باردار شده و فرزندانی داشته باشم؟
• معمولاً پس از پایان درمان هر چند وقت يكبار باید مورد معاینه قرار گيرم؟

جراحی
در این روش، جراح، برشی بر روی دیوارۀ شکم ایجاد می‌کند. به این نوع جراحی لاپاروتومی می-گویند. در صورت مشاهده سرطان تخمدان جراح تمام بخش‌های زیر یا بعضی از آنها را خارج می-کند:

• هم تخمدان و هم لولۀ رحم (برداشتن لوله‌های رحم و تخمدان - Salpingo-Oophorectomy).
• رحم (برداشتن رحم - Hysterectomy).
• امننتوم (چادرینه - Omentum) [لایه‌ای نازک و چربی مانند از بافت که روی روده‌ها را پوشانده است].
• غدد لنفاوی نزدیک به محل سرطان.
• نمونه‌هایی از بافت لگن و شکم.

اگر سرطان منتشر شده باشد جراح تا حد ممکن بافت‌هاي سرطان‌زده را خارج می‌کند. به این عمل «کم حجم کردن» (Debulking) گفته می‌شود.
اگر سرطان از نوع سرطان تخمدان درجۀ یک باشد میزان وسعت جراحی بستگی به این دارد که فرد بخواهد باردار شود یا نه. بعضی از زنان مبتلا به سرطان تخمدان که سرطان آنها در مراحل اولیه قرار دارد با مشورت پزشک خود تصمیم می‌گیرند که هنگام جراحی فقط یک تخمدان، یک لوله تخمدان و اُمنتوم خارج شود.
ممکن است در چند روز اول پس از جراحی احساس درد داشته باشید. داروها به تسكين درد کمک می‌کنند. قبل از جراحی باید دربارۀ برنامه تسکین درد با پزشک یا پرستار صحبت کنید. اگر پس از جراحی درد شما بیش‌تر از حد انتظار بود پزشک می‌تواند تغییراتی در برنامه تسکین درد اعمال کند.
دوران نقاهت پس از جراحی در زنان مختلف متفاوت است. شما باید چند روز در بیمارستان بستری باشید و ممکن است چندین هفته وقت لازم باشد تا بتوانید مجدداً فعالیت‌های عادي خود را آغاز کنید.
جراحی در زنانی که هنوز یائسه نشده‌اند باعث به‌وجود آمدن احساس گرگرفتگی، خشکی واژنی (مهبلی) و عرق کردن هنگام خواب می‌گردد. دلیل به‌وجود آمدن این حالت‌ها قطع ناگهانی هورمون‌های زنانه است. در رابطه با حالت‌ها و علائمی که مشاهده می‌کنید با پزشک یا پرستار خود صبحت کنید تا بتوانید همراه با یکدیگر برنامه درمانی مناسبی را تنظیم کنید. بعضی از داروها و اعمال بعضی از «تغییرات» در شیوه زندگی به بهبود این علائم کمک می‌کنند و علاوه بر این، اکثر این حالت‌ها با گذشت زمان کاهش خواهند یافت.

سؤال‌هايي که دربارۀ جراحی می‌توانید از پزشک بپرسید:

• شما چه نوع جراحی را برای من پیشنهاد می‌کنید؟ آیا غدد لنفاوی و بافت‌های دیگر نیز خارج می‌شوند؟ و چرا؟
• جواب گزارش آسیب‌شناسی را كي دریافت مي‌کنم؟ چه کسی دربارۀ این گزارش توضیحاتی به من ارائه خواهد داد؟
• بعد از جراحی چه احساسی خواهم داشت؟
• اگر درد داشته باشم چگونه می‌توان آن را تسكين داد و مهار کرد؟‌
• چه مدت باید در بیمارستان بستری باشم؟
• آیا این جراحی عوارض جانبی بلندمدتی به همراه خواهد داشت؟
• آیا جراحی روی روابط جنسی من با همسرم تأثیر خواهد داشت؟

شیمی‌درمانی
در شیمی‌درمانی از داروهای ضدسرطان برای از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود. در بیش‌تر زنان مبتلا به سرطان تخمدان پس از جراحی از شیمی‌درمانی استفاده مي‌شود. گاهی قبل از جراحی شیمی‌درمانی مي‌شوند.
معمولاً از چند نوع دارو در شیمی‌درمانی استفاده می‌شود. داروهایی که برای سرطان تخمدان استفاده می‌شوند به شیوه‌های مختلفی قابل اعمال (استفاده) هستند.

• به‌صورت وریدی (آی.وی) (IV):‌ دارو از طریق لولۀ باریکی که درون رگ بیمار قرار گرفته است تزريق می‌شود.
• به‌صورت وریدی و اعمال مستقیم به درون شکم: بعضی از زنان به‌طور هم‌زمان از شیمی‌درمانی وریدی و شیمی‌درمانی داخل صفاقی (Intraperitoneal) – آی.پی. (IP)- استفاده می‌کنند. در شیمی‌درمانی آی.پی. دارو از طریق لوله نازکی که درون شکم جایگذاری شده اعمال می‌شود.
• به‌صورت خوراکی: بعضی از داروهای مورد استفاده برای سرطان تخمدان از نوع خوراکی هستند.

شیمی‌درمانی به‌صورت دوره‌ای انجام می‌شود. پس از هر دورۀ درمان یک دورۀ استراحت وجود دارد. زمان دورۀ استراحت و تعداد دوره‌های درمان به داروی ضدسرطانی بستگي دارد که مورد استفاده قرار می‌گیرد.
شیمی‌درمانی در درمانگاه، مطب پزشک یا خانه قابل انجام است. گاهی لازم است فرد براي شیمی‌درمانی در بیمارستان بستری شود.
عوارض جانبی شیمی‌درمانی به نوع و مقدار داروی استفاده شده بستگي دارد. بايد اضافه كرد كه داروهاي شيمي‌درماني می‌توانند به سلول‌های سالمی که سرعت تقسیم زیادی دارند نیز صدمه وارد کنند.

• سلول‌های خون:‌ این سلول‌ها علاوه بر مبارزه با عفونت، به انعقاد خون کمک می‌کنند و حامل اکسیژن به تمام نقاط بدن هستند. اگر داروها روی سلول‌های خون تأثیر بگذارند احتمال ابتلای شما به عفونت افزایش مي‌ِيابد، راحت‌تر دچار کوفتگی و خونریزی می‌شوید و احساس ضعف و خستگی شدید خواهید داشت. پزشک مرتباً سطح سلول‌های خون شما را بررسی می‌کند تا در صورت کاهش مقدار آنها داروهایی که به تولید سلول‌های جدید خون کمک می‌کنند تجویز کند.
• سلول‌های ریشه مو: بعضی از داروها باعث ریزش مو می‌شوند. البته موهای شما مجدداً‌ رشد خواهند کرد ولی ممکن است رنگ و بافت آنها با گذشته متفاوت باشد.
• سلول‌های پوشاننده دستگاه گوارش: بعضی از داروها منجر به کاهش اشتها، حالت تهوع و استفراغ، اسهال یا به‌وجود آمدن زخم‌هايي بر روی لب‌ها یا درون دهان می‌شوند. دربارۀ داروهایی که به بهبود این شرایط کمک می‌کند با گروه مراقبت پزشکی خود صبحت کنید.

بعضی از داروهایی که برای درمان سرطان تخمدان مورد استفاده قرار می‌گیرند منجر به کاهش (یا از دست دادن) شنوایی، مشکلات کلیوی، درد مفاصل و احساس کرختکی و سوزش (سوزن سوزن شدن) در دست‌ها و پاها می‌شوند. بیش‌تر این عوارض با پایان یافتن درمان بهبود خواهند یافت.

سؤال‌هايي که دربارۀ شیمی‌درمانی می‌توانید از پزشک خود بپرسید:

• درمان كي آغاز مي‌شود؟‌ و كي پایان مي‌ِيابد؟ ‌چند بار تحت درمان قرار خواهم گرفت؟
• از چه دارو یا داروهایی باید استفاده کنم؟
• داروها چگونه روی سرطان تأثیر می‌گذارند؟
• آیا توصیه می‌کنید به‌طور همزمان از شیمی‌درمانی وریدی و آی. پی. (اینتراپریتونیال – درون صفاقی) استفاده کنم؟ و چرا؟
• فواید احتمالی درمان چیست؟
• این روش درمانی چه خطرهايي به همراه دارد؟ احتمال بروز چه عوارض جانبی هست؟
• آیا می‌توانم از بروز این عوارض پیشگیری یا آنها را درمان کنم؟ چگونه؟
• این روش درمانی چقدر هزینه خواهد داشت؟‌ آیا بیمۀ درمانی من هزینۀ آن را پرداخت مي‌كند؟

پرتودرمانی
در پرتودرمانی (رادیوتراپی) از پرتوهایی با انرژی زیاد برای از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود. دستگاه بزرگی، پرتو را روی نقاط موردنظر هدف‌گیری می‌کند.
معمولاً به‌ندرت از پرتودرمانی برای درمان اولیه سرطان تخمدان استفاده می‌شود ولی ممکن است از این روش برای درمان درد و دیگر مشکلاتی که به دلیل بیماری به‌وجود آمده است استفاده شود. پرتودرمانی در بیمارستان یا درمانگاه انجام می‌شود. انجام هربار پرتودرمانی تنها چند دقیقه طول مي‌كشد.
عوارض جانبی به مقدار پرتو و بخشی از بدن که تحت پرتودرمانی قرار گرفته بستگي دارد. پرتودرمانی در ناحیه شکم و لگن گاهي باعث به‌وجود آمدن حالت تهوع، استفراغ، اسهال یا مدفوع خونی مي‌شود. همچنین در بعضي مواقع پوست شما در ناحیه‌ای که تحت درمان قرار گرفته است قرمز، خشک یا حساس مي‌شود. با اینکه عوارض جانبی باعث ایجاد ناراحتی برای بيمار مي‌شوند ولی معمولاً پزشک آنها را درمان کرده یا کنترل مي‌کند. البته این عوارض با پایان درمان به تدریج بهبود خواهند یافت.

مراقبت‌های حمایتی
سرطان تخمدان و درمان آن گاهي منجر به بروز مشکلات دیگری برای بيمار مي‌شوند. برای پیشگیری یا کنترل این مشکلات و بهبود کیفیت زندگیتان می‌توانید از مراقبت‌های حمایتی استفاده کنید.

گروه مراقبت‌های پزشکی می‌تواند دربارۀ مشکلات زیر به بیمار کمک کند:

• درد: پزشک یا یک متخصص در زمینه کنترل درد می‌تواند راه‌هایی برای درمان یا کاهش درد به بيمار پیشنهاد دهد.
• شکم متورم شده (ناشی از تجمع مایعات غیرعادی که آب آوردن شکم یا آسیت (Ascites)- استسقاء- نامیده می‌شود): متورم شدن شکم، مشکلاتی را برای بيمار به‌وجود مي‌آورد. گروه مراقبت پزشکی شما در صورت تجمع مایعات، می‌تواند آنها را خارج کند.
• مسدود شدن روده: سرطان گاهي روده را مسدود مي‌کند. پزشک می‌تواند با جراحی این انسداد را برطرف کند.
• تورم پاها (ناشی از لنف‌ادم (Lymphedema)): اگر پاها متورم شوند خم کردن آنها دشوار خواهد بود و بيمار احساس درد خواهد داشت. استفاده از باندهای فشاری (متراکم کننده)، ماساژ و انجام تمرینات ورزشی برای شما مفید است علاوه براین، برای برطرف کردن مشکلات ناشي از تورم، می‌توانید به فیزیوتراپ‌هایی که در زمینۀ کنترل لنف‌ادم آموزش دیده‌اند مراجعه کنید.
• تنگی‌نفس: سرطان پیشرفته منجر به جمع شدن مایعات در اطراف ریه می‌شود. گاهی اوقات وجود این مایعات باعث می‌شود بيمار دچار مشکلات تنفسي شود. گروه پزشکی می-تواند در صورت جمع شدن مایعات آنها را خارج کند.
• غمگین بودن: احساس غم و ناراحتی پس از تشخیص ابتلا به یک بیماری خطرناک کاملاً طبیعی است. بعضی از بيماران حرف زدن راجع به احساساتشان را مفید تشخیص داده‌اند.

براي به‌دست آوردن اطلاعات بيش‌تر پيرامون مراقبت‌هاي حمايتي مي‌توانيد به پايگاه علمي، پزشكي و آموزشي مؤسسة تحقيقات، آموزش و پيشگيري سرطان (www.ncii.ir) مراجعه كنيد.

تغذیه و فعالیت بدنی
زنان مبتلا به سرطان تخمدان باید از خود به‌خوبی مراقبت کرده و به سلامت خود اهمیت دهند. داشتن تغذیه مناسب و فعالیت بدنی کافی از جمله مواردی است که باید به آنها توجه شود.
برای حفظ وزن مناسب باید کالری کافی دریافت کنید و برای حفظ مقاومت بدنی خود از مقدار مناسبی پروتئین در برنامۀ‌ غذایی خود استفاده کنید. داشتن تغذیه مناسب باعث می‌شود احساس بهتر و انرژی بیش‌تری داشته باشید.
گاهی [مخصوصاً بلافاصله بعد از درمان یا در دورانی که تحت درمان قرار دارید] ممکن است تمایلی به غذا خوردن نداشته باشید، احساس ناراحتی یا خستگی کنید، و يا احساس کنید غذاها به خوشمزگی گذشته نیست، عوارض جانبی درمان (نظیر کاهش اشتها، حالت تهوع، استفراغ و زخم شدن دهان) نيز غذا خوردن را برای شما دشوار سازد. پزشک، متخصص تغذیه یا بهیاران می‌توانند راه‌هایی برای مقابله با این مشکلات به شما ارائه دهند.
بسیاری از زنان هنگامی‌که فعالیت بدنی خود را حفظ می‌کنند احساس بهتری دارند. پیاده‌روی، یوگا، شنا و انجام فعالیت‌های دیگر باعث می‌شوند استقامت بدنتان حفظ شده و انرژیتان افزایش پیدا کند. توجه داشته باشید که قبل از شروع هرگونه فعالیت بدنی از پزشک معالج خود نظر بخواهيد. علاوه براین در صورتی‌که پس از آغاز فعالیت بدنی احساس درد یا ناراحتی دیگری داشتید حتماً با پزشک یا پرستار خود در میان بگذارید.

مراقبت پیگیرانه
پس از درمان سرطان تخمدان لازم است به‌طور منظم تحت معاینه قرار بگیرید. گاهی با اینکه علائمی از سرطان به چشم نمی‌خورد ولی بیماری مجدداً باز می‌گردد (عود می‌کند). دلیل عود سرطان این است که بعضی از سلول‌های سرطانی، پس از درمان در بدن باقی می‌مانند.
انجام معاینات منظم باعث می‌شود هرگونه تغییرات در بدن شما مورد بررسی قرارگرفته و در صورت نیاز درمان شود. معاینات شامل آزمایش لگن، آزمایش سی.ای. 125، انواع آزمایش‌های خون و انواع مختلف تصویربرداری است.
اگر در فاصلة زمانی بین معاینات با مشکلی مواجه شدید حتماً با پزشک خود در ميان بگذاريد.

طب تکمیلی
طبیعی است که بخواهید همه راه‌های مختلف برای بهبود وضعیت خود را بررسی کنید. بعضی از بیماران سرطانی مي‌گويند طب تکمیلی به بهبود وضعیت آنها کمک کرده است. طب تکمیلی روشی است که همراه با درمان متعارف (استاندارد) سرطان به‌کار برده می‌شود. از جمله انواع مختلف طب تکمیلی می‌توان به طب سوزنی، ماساژ‌درمانی، استفاده از فراورده‌های گیاهی، ویتامین‌ها یا رژیم‌های خاص و مدیتیشن (مراقبه) اشاره کرد.
اگر مي‌خواهيد از یک روش جدید برای درمان خود استفاده کنید حتماً این موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید. گاهی بعضی از روش‌هایی که مطمئن به‌نظر می‌رسند، (نظیر مصرف بعضی چای‌های گیاهی) نحوۀ عملکرد درمان سرطان شما را تغییر می‌دهند. این تغییرات می‌توانند زيان‌بخش باشند. همچنین بعضی از روش‌های تکمیلی، حتی اگر به‌تنهایی به‌کار گرفته شوند خطرناک خواهند بود.

سؤال‌هايي که قبل از تصمیم‌گیری پیرامون استفاده از طب تکمیلی می‌توانید از پزشک خود بپرسید:

• این روش چه فواید احتمالی دارد؟
• خطرات آن چیست؟
• آیا فواید احتمالی بیش‌تر از خطرهاي آنست؟
• انتظار بروز چه عوارض جانبی را باید داشته باشم؟
• آیا این روش باعث تغییر در روند عملکرد درمان سرطان من خواهد شد؟ آیا این تغییر خطرناک است؟
• آیا این روش در پژوهش‌های بالینی هم مورد مطالعه قرار دارد؟
• هزینه آن چقدر است؟ آیا بیمۀ درمانی من هزینه‌ها را پرداخت مي‌كند؟
• آیا می‌توانید مرا به یک متخصص در زمینۀ طب تکمیلی ارجاع دهید؟

منابع حمایتی
دانستن این موضوع که به سرطان تخمدان مبتلا هستید زندگی شما و اطرافیان شما را تحت تأثير قرار خواهد داد. گاهی کنار آمدن با این تغییرات دشوار است. طبیعی است که شما، اعضاي خانواده و دوستانتان احساسات گوناگون و گاهی اوقات گیج‌کننده‌ای داشته باشید.
ممکن است نگران مراقبت از خانوادۀ خود، حفظ موقعیت شغلی یا انجام فعالیت‌های روزانه‌تان باشید. علاوه براین معمولاً نگرانی‌هایی دربارۀ درمان و رویارویی با عوارض جانبی، بستری شدن در بیمارستان و پرداخت هزینه‌های پزشکی وجود دارد. پزشکان، پرستاران و دیگر اعضاي گروه پزشکی شما می‌توانند به سؤال‌هاي شما دربارۀ درمان، کارکردن و انجام فعالیت‌های دیگر پاسخ دهند. اگر مي‌خواهيد دربارة نگرانی‌ها و احساسات خود حرف بزنيد می‌توانید به مددکار اجتماعی يا مشاور مراجعه کنید. معمولاً مددکار اجتماعی منابعی را برای دریافت کمک‌های مالی، کمک برای رفت‌وآمد، مراقبت خانگی یا حمایت عاطفی به شما معرفي مي‌کند.
علاوه براین گروه‌های حمایتی نیز می‌توانند به شما کمک کنند. در این گروه‌ها بیماران و اعضاي خانواده‌شان با بیماران دیگر و اعضاي خانواده آنها ملاقات می‌کنند و آنچه را که دربارۀ کنارآمدن با بیماری و تأثیرات درمان آموخته‌اند با یکدیگر در ميان می‌گذارند. در این گروه‌ها افراد به‌صورت حضوری، از طریق تلفن یا به‌وسیلۀ اینترنت با یکدیگر در تماس خواهند بود. می‌توانید برای پیدا کردن یک گروه حمایتی از یکی از اعضاي گروه پزشکی خود کمک بخواهید.
طبیعی است که نگران تأثیر سرطان تخمدان و درمان آن روی روابط جنسی خود باشید. می-توانید دربارۀ عوارض جانبی جنسی احتمالی و موقت یا دائمی بودن این عوارض با پزشک خود صحبت کنید. در هر صورت بهتر است شما و همسرتان دربارۀ احساستان با یکدیگر صحبت کرده و با هم در جست‌وجوي روش‌هایی جهت حفظ روابط صمیمی بین خود در طی درمان و بعد از آن، باشيد.

امیدبخشی تحقیقات سرطان
پزشکان در سرتاسر دنيا انواع مختلفی از پژوهش‌های بالینی را انجام می‌دهند. [پژوهش‌های بالینی مطالعات تحقیقاتی هستند که افراد به‌صورت داوطلبانه در آن شرکت می‌کنند.] پزشکان در این پژوهش‌ها دربارۀ روش‌های جدید و مؤثرتر برای پیشگیری، تشخیص و درمان سرطان تخمدان مطالعاتی انجام می‌دهند.
هدف انجام پژوهش‌های بالینی پاسخ به سؤال‌هاي مهم در زمینۀ درمان سرطان و بررسی بی-خطر بودن و مؤثر بودن روش‌های جدید است. تاکنون این پژوهش‌ها به پیشرفت‌های زیادی دست پیدا کرده‌اند و پژوهش‌گران همچنان برای پیدا کردن روش‌های مؤثرتر در فعاليتند.
زنانی که در پژوهش‌هاي بالینی شرکت می‌کنند از جمله اولین كساني خواهند بود که از فواید یک درمان مؤثر بهره‌مند می‌شوند. علاوه براین حتی اگر زنان شرکت‌کننده در این پژوهش‌ها به‌طور مستقیم از فواید درمان بهره‌مند نشوند در هر صورت نقشی مهم در کمک به پزشکان جهت آشنایی بیش‌تر با سرطان تخمدان و نحوۀ کنترل آن خواهند داشت. با اینکه پژوهش‌های بالینی ممکن است خطرهايی را نیز به‌همراه داشته باشند ولی پزشکان نهایت تلاش خود را برای حفاظت از بیماران انجام می‌دهند.
پژوهشگران مطالعات مختلفی را روی زنان در سرتاسر کشور انجام می‌دهند.

• مطالعات پیشگیرانه: اگر فرد دارای سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان تخمدان باشد، می-توان با خارج کردن تخمدان قبل از بروز سرطان احتمال به‌وجود آمدن سرطان را کاهش داد. به این جراحی اوفورکتومی پیشگیرانه (Prophylactic Oophorectomy) گفته می‌شود. زنانی که در معرض خطر ابتلا به سرطان تخمدان هستند در پژوهش‌های بالینی که برای مطالعۀ فواید و زيان‌هاي این نوع جراحی انجام می‌شود شرکت می‌کنند. علاوه براین، در حال حاضر پزشکان مطالعاتی را در زمینۀ داروهای مؤثر در پیشگیری از سرطان تخمدان – برای زنان در معرض خطر ابتلا به این نوع سرطان- انجام می‌دهند.
• مطالعات غربالگری: پژوهشگران در حال مطالعۀ روش‌هایی برای پیدا کردن سرطان در زنانی هستند که علائم بیماری را ندارند.
• مطالعات درمانی: پزشکان داروهای جدید و ترکیبات جدید را مورد آزمایش قرار می‌دهند. آنها مطالعاتی پیرامون درمان‌های بیولوژیک نظیر پادتن‌های مونوکلونال انجام می‌دهند. پادتن‌های مونوکلونال به سلول‌های سرطانی متصل مي‌شوند و در روند رشد سلول‌های سرطاني و انتشار آن به دیگر بخش‌های بدن تداخل ایجاد می‌کنند.