ارزیابی اراضی ایرانی برای کشت آبی

[*FATIMA*]

سلام .
همانطور که از اسمش پیداست من یه مقاله در مورد این موضوع میخوام .
این مقاله شامل سرفصل های زیر است :
ارزیابی اراضی ایرانی برای کشت آبی
اهداف طبقه بندی
فرضیات اساسی سیستم
ساختار طبقه بندی
محدودیت های خاک
محدودیت های شوری و سدیمی
محدودیت های توپوگرافی و فرسایش
محدودیت های زهکشی و خیسی زمین
فرمول محدودیت و تعیین تحت کلاس اراضی
معایب و کاستی های طبقه بندی ایرانی
منم اگه چیزی پیدا کردم در این تاپیک میذارم
یادتون باشه نوشتن حتی 1الی2 خط من رو به سمت ارائه تحقیق بهتر راهنمایی میکنید
با تشکر از همتون
منتظر ارسالاتون هستم
سربلند و پیروز باشید

[*FATIMA*]

این روش ارزیابی برای کشت آبی توسط کارشناسان فائو به رهبری ماهلر و کاشناسان ایرانی در سال 1954 پایه گذاری شد .
اهداف طبقه بندی
هدف از این طبقه بندی به منظور آبیاری این است که از اراضی مناسب آبیاری یک ارزیابی مقدماتی به عمل آورده و محدودیت های فعلی و خطرات تخریب و انحطاط انها را در رابطه با خاک ، شوری و سدیمی ، ناهمواری و فرسایش و زهکشی نشان دهد .
فرضیات اساسی سیستم
مهمترین فرضیات این سیستم عبارتند از :
1/ فرض بر این است که کیفیت و کمیت آبیاری عوامل محدود کننده ای نیستند .
2/ محل و ارتفاع اراضی در رابطه با منابع آب و فاصله تا بازار عوامل تعیین کننده ای در طبقه بندی اراضی محسوب نمیشوند .
3/ فرض بر این است که هیچگونه عملیات اصلاحی و بهبود اراضی که محدودیت های فعلی و کیفیت اراضی را دگرگون سازد ، صورت نخواهد گرفت .
4/ مزارع از نظر مدیریت در سطح نسبتاً مطلوبی برقرار دارند . به عبارتی سطح مدیریت به گونه ای است که زارع از گونه های گیاهی اصلاح شده ، کودهای شیمیایی توصیه شده و سموم مناسب استفاده مینمایند و تا حدودی عملیات زراعی را به صورت مکانیکی انجام میدهد .
5/ این طبقه بندی برای نباتات زراعی یکساله و نباتات صنعتی تحت سیستم آبیاری سطحی طراحی شده است . از این طبقه بندی نمیتوان برای ارزیابی چگونگی مناسب بودن اراضی جهت نباتات زراعی خاص (برنج ، چای ، سبزیجات و یا درختان میوه) استفاده نمود .
ساختار طبقه بندی
این سیستم طبقه بندی دارای دو سطح کلاس و تحت کلاس اراضی میباشد .
الف/ کلاس های اراضی
کلاس I : اراضی قابل کشت
اراضی بدون خطر ، بدون محدودیت های مشهود از لحاظ خصوصیات خاک ، شوری یا زهکشی برای زراعت آبی تحت شرایط فعلی . انتظاری که از این اراضی میرود این است که تحت شرایط اعمال مدیریت خوب ، ظرفیت و استعداد نباتات زراعی متنوعی را که از لحاظ اقلیمی سازگار باشند ، با عملکردی بالا و مداوم و با صرف هزینه های معقول داشته باشند . بواسطه فقدان محدودیت های فعلی ، این اراضی برای زراعت آبی بسیار مناسب بوده و تحت شرایط معمول آبیاری از نظر درآمد و عایدی از ظرفیت بالایی برخوردارند .
کلاس II : اراضی قابل کشت
این اراضی دارای خطرات و یا محدودیت های جزئی از لحاظ خصوصیات خاک ، شوری خاک ، ناهمواری زمین و یا زهکشی برای زراعت آبی در شرایط فعلی میباشند . وسعت دامنه سازگاری این اراضی به نباتات زراعی متنوع یا کمتر از اراضی کلاس I است . بنابراین باید انتظار داشت عملکرد محصول به طور محسوس کمتر ، و هزینه های اصلاح و آماده سازی زمین برای آبیاری بیشتر از کلاس I باشد . با این وجود ، با اعمال شیوه های مدیریت خوب ، این اراضی بدون تردید سودآور میباشند .
کلاس III : اراضی قابل کشت
این اراضی دارای خطرات و یا محدودیت های متوسطی از لحاظ خصوصیات خاک ، شوری و سدیمی ، ناهمواری یا زهکشی برای زراعت آبی تحت شرایط فعلی میباشند . عملکرد محصول در این اراضی کمتر از اراضی II بوده ، نسبت به آن به هزینه اصلاح اراضی و عملیات تهیه زمین بیشتر و به تدابیر و روش های مدیریت پر هزینه تری نیازمندند . هرچند انتظار آنست که مقدار محصولی که از این اراضی به دست می آید در طی سالها بتواند جبران هزینه های اصلاح اراضی و عملیات اداره مزرعه را بنماید ، ولی از زراعت آبی این اراضی بایستی درآمد و عایدی محدودی توقع داشت .
کلاس IV : اراضی با قابلیت کشت محدود
این اراضی دارای محدودیت های شدیدی از از لحاظ خصوصیات خاک ، شوری و سدیمی ، ناهمواری و یا زهکشی برای زراعت آبی تحت شرایط فعلی میباشند ، به استثنای کشت نباتات زراعی خاص و یا تحت شرایط مدیریت ویژه ای که بتواند از عهده این محدودیت ها برآید . در شرایط معمول مدیریت ، کشت و کار اغلب گیاهان زراعی رایج ، در این اراضی مقرون به صرفه نیست . معهذا تحت شرایط خاص ، انتظار میرود زراعت آبی در این اراضی سودآور باشد . این شرایط خاص عبارتند از : عملیات زراعی در واحدهایی به ابعاد غیرعادی ، آبیاری با منابع ارزان آب ، آبیاری روی شیب های تند بعد از تراس بندی و یا روش های خاص آبیاری .
کلاس V : اراضی با قابلیت کشت نامشخص
این اراضی دارای خطرات و یا محدودیت های شدیدی از لحاظ خصوصیات خاک ، شوری و سدیمی ، ناهمواری یا زهکشی برای زراعت آبی تحت شرایط فعلی میباشند . این محدودیت ها را ممکن است بتوان کاهش داد و یا برطرف کرد ، به شرط آنکه این امر از لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه باشد . مناسب بودن اراضی این کلاس برای آبیاری ، موقتاً نامشخص است . در بیشتر موارد این اراضی به عملیات اصلاحی مهمی نیاز دارند .
کلاس VI : اراضی غیر قابل کشت
این اراضی دارای خطرات و محدودیت های شدید برای هر نوع زراعت آبی تحت شرایط فعلی بوده و اصلاح آنها از لحاظ فنی و یا اقتصادی فعلاً مقدور نیست .
ب/ تحت کلاس اراضی
تحت کلاس اراضی ، نشان دهنده نوع محدودیت های اراضی است و با اضافه کردن حرفی در کنار کلاس مشخص میشوند . محدودیت های اصلی عبارتند از :
S : محدودیت های خاک
A : محدودیت های شوری و سدیمی
T : محدودیت فرسایش و توپوگرافی
W : محدودیت خیسی زمین
بسته به نوع محدودیت در مجاورت درجه کلاس ، علامت نوع محدودیت قید میگردد . مثلاً تحت کلاس IIIsw نشان دهنده خاکی در کلاس III دارای محدودیت خاک و زهکشی است .

[*FATIMA*]

فرمول محدودیت و تعیین تحت کلاس اراضی

پس از تعیین علامت و کلاس محدودیت برای 18 فاکتور معرفی شده ، با تلفیق 7
فاکتور مربوط به خاک و 2 فاکتور مربوط به شوری و سدیمی در صورت کسر و 9 فاکتور مربوط به پستی و بلندی و فرسایش و محدودیت های خیسی زمین در مخرج کسر ، فرمول محدودیت به وجود می آید . در مواردی که برای یک فاکتور محدودیتی نباشد و در این حالت فاقد علامت باشد با علامت خط تیره در فرمول نمایش داده میشود .

برخی از اراضی مورد مطالعه در یک منطقه دارای شرایط بحرانی و خاصی میباشند که تحت عنوان اراضی متفرقه شناخته میشوند که انواع آن عبارتند از :
RW : بستر سنگلاخی و سنگریزه دار رودخانه ای
E : اراضی مخروبه بر اثر فرسایش آبی
M : باطلاق ها و مرداب ها
D : تپه های شنی فعال
R : کوهها و تپه های سنگی ، بیرون زدگی سنگی
T : کوهها و تپه ها با ترکیب پیچیده ای از توزیع خاکها و تپه های دست ساز
U : مناطق مسکونی
SB : نهشته های شنی نظیر شن های ساحلی

[*FATIMA*]

محدودیت خاک (S)
بافت سطحی خاک :
جهت بررسی این خصوصیت ، بافت لایه سطحی خاک (20-0 سانتیمتری) مورد ارزیابی قرار میگیرد و بر اساس جدول زیر علامت این محدودیت و حدکثر کلاس اراضی تعیین میشود .
سنگریزه سطحی خاک :
این بخش شامل ذرات بزرگتر از 2 میلیمتر بوده که بر اساس اندازه در 4 گروه قرار میگیرند :
سنگریزه ریز : ذرات بین 5/2-2/0 سانتیمتر
سنگریزه درشت : ذرات بین 5/7-5/2 سانتیمتر
قلوه سنگ : ذرات بین 25-5/7 سانتیمتر
تخته سنگ : ذرات بزرگتر از 25 سانتیمتر
بسته به مقدار و نوع درصد سنگریزه در عمق 20 سانتیمتری بالایی خاک ، علامت و حداکثر کلاس این خصوصیت تعیین میگردد .
سنگریزه عمقی خاک :
درصد سنگریزه حجمی خاک در عمق 80-20 سانتیمتری خاک و یا تا عمق لایه محدود کننده به وسیله جدول زیر ارزیابی شده و کلاس و علامت آن تعیین میشود .
قابلیت آبگذری خاک عمقی :
قابلیت آبگذری خاک در عمق 20 تا 120 سانتیمتری یا بالای لایه محدودکننده مورد بررسی قرار میگیرد . علائم و حدود این کلاس های آبگذری به همراه حداکثر کلاس اراضی در جدول زیر آمده است .
به عنوان یک برآورد کلی ، میتوان از بافت خاک در لایه های عمقی خاک به عنوان راهنمایی در تعیین کلاس آبگذری خاک استفاده نمود . با استفاده از جدول زیر میتوان شدت آبگذری لایه های عمقی خاک برآورد میشود .
عمق خاک و لایه های محدود کننده :
عمق خاک ، عمقی است که بر روی لایه ای محدود کننده قرار دارد . وفتی عمق خاک حادث گردد ، به وسیله علامتی مشخص میشود که دلالت بر نوع لایه محدود کننده و عمق خاک دارد . سه نوع لایه محدودکننده رایج برای رشد گیاه به همراه تعاریف آنها در جدول زیر آمده است .
کلاس های عمق خاک به شرح جدول زیر است . اگر عمق خاک کمتر از 10 سانتیمتر باشد ، اراضی مورد مطالعه جزء اراضی متفرقه طبقه بندی میشوند .
تعیین کلاس های نهایی عمق خاک ، بسته به عمق خاک و نوع لایه محدودکننده طبق جدول زیر صورت میگیرد . این جدول برای خاکهایی با بافت لومی شنی و ریزتر طراحی شده است و اگر بافت خاک در کلاس های درشت تر از این بافت قرار داشته باشد ، یک درجه از کلاس های بدست آمده کسر خواهد شد .
شدت نفوذپذیری :
شدت نفوذپذیر فقط در مطالعات تفصیلی به کمک روش استوانه های مضاعف اندازه گیری میشود . مطلوب ترین میزان نفوذپذیری برای اراضی مسطح در ایران بین 5/2 تا 4 سانتیمتر در ساغت میباشد . آبیاری اراضی که نفوذپذیری آنها کمتر از 2 میلیمتر در ساعت باشد ، مستلزم شرایط خاصی است . همچنین اراضی با نفوذپذیری بیش از 7 سانتیمتر در ساعت نیز مناسی نیستند و مستلزم شرایط خاص آبیاری نظیر آبیاری بارانی هستند . براساس مقدار شدت نفوذ محاسبه شده از اراضی مورد نظر ، طبق جدول زیر حداکثر کلاس اراضی این فاکتور تعیین میشود .

[*FATIMA*]

محدودیت های شوری و سدیمی
شوری خاک :
برای برآورد وضعیت شوری خاک از هدایت الکتریکی در عصاره اشباع خاک (ECe) استفاده میشود . ابتدا پروفیل خاک به سه بخش مساوی 50 سانتیمتری تقسیم میشود . برای هریک از اعماق 50-0 ، 100-50 ، 150-100 سانتیمتری مقدار EC اندازه گیری میشود . هنگامی که لایه های محدود کننده در داخل پروفیل خاک موجود باشد ، شوری برای اعماق بالای لایه محدود کننده محاسبه میگردد . با استفاده از راهنمای ارائه شده در جدول زیر علامت شوری برای هر لایه تعیین میشود .

علائم درجه بندی و حداکثر کلاس اراضی برای شوری خاک

سدیمی بودن خاک :

کلاس های سدیمی براساس مقدار PH و یا ESP خاک در عمق 75-0 سانتیمتری از سطح خاک طبق جدول زیر قابل بررسی میباشد .

[*FATIMA*]

محدودیت های توپوگرافی و فرسایش (T)
این محدودیت توسط 3 عامل شیب عمومی ، شیب جانبی و میکرورلیف تعریف میگردد :
شیب عمومی :
مقادیر درصد شیب عمومی منطقه ، تعیین کننده علامت این خصوصیت و حداکثر کلاس اراضی میباشد .
شیب جانبی :
در برخی حالات که اراضی مواج و تپه ماهوری هستند ، علاوه بر شیب عمومی ، شیب جانبی نیز باید مورد ارزیابی قرار گیرد . در این حالت از علائم جدول زیر برای تعریف درجه شیب جانبی استفاده میشود .
سپس برای تعیین نهایی کلاس اراضی برای شیب های کمپلکس از جدول زیر استفاده میشود .
میکرورلیف :
شامل ناهمواریهایی است که در فواصل کمتر از 100 متر در سطح اراضی دیده میشود .
وضعیت فرسایش در حال حاضر :
بسته به نوع و شدت فرسایش آبی یا بادی در حال حاضر در یکی از کلاس های شش گانه قرار میگیرد .
برای فرسایش آبی :
برای فرسایش بادی :
وضعیت رسوبگذاری :
بسته به مقدار رسوبگذاری و مساحتی از اراضی منطقه که تحت تأثیر رسوبات حاصل از فرسایش آبی یا بادی قرار دارد با علائم d1,d2,d3 مشخص شده و کلاس اراضی برای این محدودیت مشخص میگردد .
الف / رسوبگذاری ناشی از فرسایش آبی :
d0/اگر کمتر از 10% منطقه بواسطه رسوبگذاری ناشی از فرسایش آبی تحت تأثیر قرار گرفته باشد .
d1/ اگر 10-40% منطقه بواسطه رسوبگذاری ناشی از فرسایش آبی تحت تأثیر قرار گرفته باشد .
d2/ اگر 40-75% منطقه به واسطه رسوبگذاری ناشی از فرسایش آبی تحت تأثیر قرار گرفته باشد .
d3/ اگر بیش از 75% منطقه به واسطه رسوبگذاری ناشی از فرسایش آبی تحت تأثیر قرار گرفته باشد .
ب / رسوبگذاری ناشی از فرسایش بادی :
(d0) / برجستگیهای شنی تثبیت شده پراکنده به فواصل 10 متر و ارتفاع کمتر از 20 سانتیمتر
(d1) / ارتفاع پشته های متشکل از شن روان تثبیت شده بین 20 تا 100 سانتیمتر باشد .
(d2) / تعداد زیادی پشته های شنی تثبیت نشده با فاصله کمتر از 10 متر و ارتفاع بین 20 تا 100 سانتیمتر
(d3) / تپه های شنی پراکنده با ارتفاعی بیش از 1 متر و وجود لایه های نازک شن بین تپه ها
D / تپه های شنی فعال و لایه های شنی با ضخامت بیش از یک متر (اراضی متفرقه)

[*FATIMA*]

محدودیت های زهکشی و خیسی زمین (W)
عمق سفره آب زیرزمینی :
محدودیت عمق تا سفره آب زیرزمینی و شوری آب زیرزمینی طبق جدول زیر تعریف شده که براساس عمق سفره و کیفیت آن علامت این محدودیت و حداکثر کلاس اراضی قابل تشخیص است .
هیدرومرفی و لایه های نفوذناپذیر عمقی :
خصوصیات هیدرومرفی در خاک منعکس کننده شرایط زهکشی در خاک میباشد . به عبارتی به عنوان یک معیار مشخص کننده وضعیت زهکشی خاک شناخته میشوند . در صورتی که اطلاعات دقیقی از وضعیت Eh خاک در دسترس باشد به عنوان بهترین معیار تعیین کننده کلاس محسوب میگردد ولی معمولاً در مطالعات خاکشناسی چنین اطلاعاتی در دسترس نیست و از حضور رنگین دانه ها استفاده میشود . خصوصیات هیدرومرفی عبارتند از : خصوصیات مرفولوژیکی خاک که دارای رنگین دانه هایی با کرومای 2 یا کمتر بوده و 60% یا بیشتر زمینه لایه های زیرین خاک واجد یکی یا بیش از عوارض ذیل است :
1/ اگر هیو 2/5 یا قرمزتر و ولیوی مرطوب بیش از 5 است ، کرومای مرطوب 2 یا کمتر است .
2/ اگر هیو 2/5 یا قرمزتر و ولیوی مرطوب 5 یا کمتر است ، کرومای مرطوب 1 یا کمتر است .
3/ اگر هیو زردتر از 2/5 است ، کرومای مرطوب 2 یا کمتر است .
4/ کرومای مرطوب 1 یا کمتر و رنگین دانه ها میتوانند وجود داشته یا نداشته باشند .
کلاس های مختلف این ویژگی به همراه علائم و حداکثر کلاس اراضی آن در جدول زیر ارائه شده است .
* : منظور از تضاد بافتی این است که در یک فاصله 15 سانتیمتری اختلاف بافت خاک دولایه در حد دو یا بیشتر کلاس بافتی تغییر کند . مثلاً یک لایه L روی H و یا یک لایه M روی V
** : W0 نشاندهنده شرایط سفره آب زیرزمینی است ، به طوریکه سفره آب زیرزمینی شیرین بوده و عمق آن در فاصله 2-5 متری از سطح قرار دارد و اگر آب شور باشد عمق آن باید در فاصله 3-5 متری باشد .
خطر آب گرفتگی و غرقاب شدن :
غرقاب شدن عبارتست از زیر آب رفتن سطح خاک که به واسطه صعود موقتی آب تحت الارض یا نقوذپذیری کند خاک ایجاد میگردد . بسته به مدت زمان آب گرفتگی و دوره بسامد آن در طی سالها علامت آن طبق جدول زیر تعریف میشود و در نهایت کلاس اراضی تعیین میگردد .
خطر سیل گیری :
خطرات ناشی از سیل در مورد اراضی به کار میرود که خطر غرقاب شدن بواسطه آبهای جاری وجود دارد . بسته به بسامد سیل در طی سالها ، کلاس خطر سیل گیری و حداکتر کلاس اراضی به صورت جدول زیر تعیین میشود .

[*FATIMA*]

معایب و کاستی های طبقه بندی ایرانی :
1/ فاکتور های اقلیمی (نظیر درجه حرارت ، رطوبت نسبی ، ساعات آفتابی و عوامل دیگر) که از عوامل مهم کنترل کننده قابلیت اراضی برای کشت آبی هستند ، در این روش نادیده گرفته شده است .
2/ توجهی به ملاحظات اجتماعی و اقتصادی نشده است .
3/ این روش تنها اراضی را برای کشت آبی گیاهان طبقه بندی میکند و در سطوح تفصیلی تر استفاده نظیر نوع محصولات و واریته آنها توانایی لازم را ندارد .
4/ فاکتورهای جغرافیایی نظیر موقعیت زمین نسبت به جاده و راهها ، فاصله تا بازار ، موقعیت و قابلیت دسترسی به منابع آبی مناسب لحاظ نشده است .
5/ در مقیاس های مختلف و مناطقی با شرایط گوناگون ؛ فاکتورهای مورد استفاده برای طبقه بندی ثابت هستند و محقق نمیتواند بسته به شرایط آنها را تعدیل نماید .

[*FATIMA*]

http://www.uc-njavan.ir/images/bler799mbugvnmwlxlcq.jpg
اینم یک نمونه از تعیین کلاس اراضی برای کشت آبی

[azinnor]

سلام
چرا نمونه موجود نیست؟؟؟