جشن دیگان شاد و تبريك باد !!

[باستان شناس]

دی به آذر روز از دی ماه برابر با 8 دی در گاهشماری ایرانی
واژه ی دی که در اوستا «دتهوش»(Dathush) یا «دزوه»(Daz-vah) می باشد به معنی دادار یا آفریننده و آفریدگار است که همیشه به مانند صفتی برای اهورامزدا آورده شده است.

واژه ی «دی» از مصدر «دا» آمده است که در اوستا و فارسی هخامنشی (پارسی باستان) و سانسکریت به معنی دادن، آفریدن، ساختن، و بخشیدن، است.

در پهلوی «داتن»(Datan) و در فارسی «دادن» شده است و «داتر»(Dater) که در پهلوی «داتار» و در فارسی «دادار» یا آفریدگار گفته می شود و در خود اوستا در آفرینگان گاهنبار بند 11 صفت دتهوش برای دهمین ماه سال بکار رفته است.

ابوریحان بیرونی درباره ی «دی» می گوید :

«... دی ماه، نخستین روز آن خرم روز است و این روز و ماه هر دو به نام خداوند است که «هرمز» نامیده می شود، یعنی حکیم و دارای رای و آفریدگار.
در این روز عادت ایرانیان چنین بوده که پادشاه از تخت شاهی پایین می آمد و جامه ای سفید می پوشید و در بیابان بر فرش های سپید می نشست و دربان و یساولان را که شکوه پادشاه با آن هاست به کنار می راند و هر کس که می خواست پادشاه را ببیند، خواه دارا و خواه نادار بدون هیچ گونه نگهبان و پاسبان، نزد شاه می رفت و با او به گفتگو می پرداخت و در این روز پادشاه با برزگران می نشست و در یک سفره با آن ها خوراک می خورد و می گفت :
من مانند یکی از شماها هستم و با شماها برادرم، زیرا استواری و پایداری جهان به کارهایی است که به دست شما انجام می شود و امنیت کشور نیز با من است، نه پادشاه را از مردم گریزی است و نه مردم را از پادشاه ...»

چهار جشن منسوب به «دی» یا «دادار»(خداوند - هرمزد) :
1- اورمزد و دی ماه در نخستین روز دی ماه
2- دی بآذر و دی ماه در هشتمین روز دی ماه
3- دی بمهر و دی ماه پانزدهمین روز دی ماه
4- دی بدین و دی ماه بیست و سومین روز دی ماه

که «کوشیار گیلانی» در «زیج جامع» این روزها را «دی جشن» می نامد.

[باستان شناس]

جشن ديگان..جشن زايش خورشيد

روز دی از دی ماه ، خرم روز، جشن خورشید اندرین روز بود واین ماه به نزد مغان ماه خدای است ، دی ماه از ماه های ویژه است که سرتا سر آن جشنهای ایزدی برپا میشده است .

زیرا واژه ی دی یکی از نامهای خداوند است . بدین روی روزهای سرتا سر این ماه ، سپند (مقدس) بوده است .

بنابراین ، سه روز از روزهای هر ماه هم به نام دی نامدار شده است .

که اینچنین گزاره شوند هشتمین روز هر ماه (دی به آذر) روز ، روز پانزدهم هر ماه (دی به مهر) روز ، و روز بیست و سوم هر ماه (دی به دین) روز ، شوند (علت) این فراگرد، نشان کردن (مشخص کردن) هر یک از این روزها است ، واژه ی پس از دی ، به آشکاری، نام روز پس از آن است ، مانند روز هشتم دی ، و روز نهم آذر ، پس گفته میشود (دی به آذر) و ........

روز نخست هر ماه نام خداوند است . پس در دی ماه چندین جشن و مراسم نیایش برگزار می شده است ، نخستین روز دی ماه که هرمزد روز است .

خرم روز نیز نامیده می شده است ، و بلندترین شب سال درپایان آذر ماه و آغاز دی ماه قرار دارد که به آن شب یلدا میگویند .

جشنهای دیگان ، کم کم از یاد واندیشه ی همگان بدر شد ، ولی زرتشتیان با بر پا کردن آیین نیایش (دعا) به درگاه مزدا اهورا یاد این جشنها را زنده نگه داشته اند و اما پر ارزش ترین و با شکوهترین آیین( مراسم) دیگانی که همان جشن شب یلدا است ، در سرتا سر ایران و کشورهای آریایی و همه ی کشورهای اروپایی و گیتی به فراخورد های گوناگون برگزار میشود .

بنابر گفته ی ابوریحان ، دی ماه را خور ماه نیز میگویند و خرم روز که نخستین روز دی ماه است یکی از روزهای سپند (مقدس) است زیرا خورشید از این پس با قدرت و شکوه ، خود را با بلندتر شدن گاه برآمدن (زمان طلوع) نشان میدهد . و به درستی این روز ، روز زایش میترا یا روز زایش خورشید است .

در این روز خوی (عادت) ایرانیان چنین بود که پادشاه از تخت شاهی به زیر می آمد و رخت (جامه ، لباس) سپید میپوشید و در بیابان بر فرش های سپید می نشست ، و نگهبانان و دربان ها و سربازان را که نشان شکوهمندی شاه بدانهاست را به کنار میراند و با خاطری آسوده هر کس که نیازمند میشد می توانست با پادشاه سخن بگوید ، خواه گدا باشد یا دارا یا از بزرگان باشد یا دهقان، بدون نگهبان و دربانی به نزد پادشاه میرفت و بی هیچ دامنگیری گفتگو میکرد و در این روز پادشاه با دهقان و برزیگران به گرد می نشست و در یک سفره با ایشان خوراک میخورد و می گفت :

من امروز یکی از شما یانم چون یک برادر، زیرا ادامه ی گیتی به کارهایی است که به دست شما میشود و نه پادشاه را از برزیگران گریزی است و نه دهقانان را از پادشاه ، و چون راستی امر چنین شد پس من که پادشاه هستم با شما برادر خواهم بود ، مانند دو برادر مهربان هوشنگ و ویکرد که چنین بودند .

[باستان شناس]

************

عزيز روز ديگان...*شب يلدا *را به همه ايرانيان پيشاپيش تبريك ميگم....

[باستان شناس]

اين جشن بزرگ ايراني رو به همه ايرانيان با شادي تبريك ميگم.
برترين جشن اين ماه شب يلداست....و اين شب رو پيشاپيش به همه ايرانيان گلم كه هميشه تا زمانيكه زنده هستم مخلص همشون هستم......
با شادي تبريك ميگم...

اميدوارم همگي در سر سفره شب يلدا در بلندترين شب سال در اين شب ايراني در كنار خانواده با تفالي به خواجه اهل دل ..خواجه شيراز .... با يادي گرامي از اين شاعر بلند مرتبه ايران و صد البته جهان...به استقبال آينده برويم...

ديگان شاد و فروزان باد بر همه...........