گزارش بازديد از كارخانه آجر سفال تبريز

[محسن آزماینده]

گزارش بازدید آجرسفال
کارخانه آجرسفال تبریز
این کارخانه در چند کیلومتری شهر تبریز و در نزدیکی پتروشمی تبریز قرار دارد. و به گفته مهندسان آن یکی از بزرگترین و مجهزتریرن کارخانه های هم نوع است ومحصولات آن علاوه بر این که در ایران مصرف می شوند به کشورهای همسایه مانند ارمنستان صادر می شوند.
در ابتدای ورود به کارخانه و نیز در کل بازدید با برخورد مناسب مسئولین کارخانه مواجه شدیم که از مزایای کارخانه آجرسفال تبریز بود.
بازدید از کوره هوفمن که از قدیمیترین انواع کوره برای پخت آجر محسوب میشود، شروع شد. سپس از خط تولید، خشک کن و کوره دیدن کردیم.
کوره ی هوفمن
در این کوره آجرها بصورت دستی در کوره جمع می شوند و پس از پر شدن داخل کوره در ورودی کوره که گلوگاه نامیده می شود با آجر و گل پوشانده میشود و سپس از بالای کوره مشعل هایی که سوختپاش گفته می شوند. وبعد از پوختن آجرها که این مرحله توسط مسئول آن بخش مشخص می شود. در این مرحله فهمیدن این که آجر آیا پخته یا نه توسط اپراتور واز طریق رنگ آجر مشخص می شود
اشکال عمده این که به این سیستم می توان گرفت این است که در هر مرحله آجر خام داخل کوره جمع پس از حرارت تاC 960ْ و پخته شدن آجرها کوره تخلیه می شود و تمام حرارت کوره به هدر می رود که این عامل باعث افزایش مصرف سوخت می شود برای آجرها با ابعاد بزرگتر استفاده میشود.
خط تولید کارخانه
خاک توسط کامیون از معادن اطراف به کارخانه منتقل می شود و داخل Box feeder ریخته مشود بعد از این مرحله یک خرد کن وجود دارد این خرد کن دارای یک سرند و دو غلطک است غلطک ها خاک را روی سرند می مالند. مواد ریز عبور کرده و مواد درشتتر آنقدر سایش می یابند تا به ابعاد مورد نظر برسند.ته ریز خرد کن توسط نوار نقاله به والس ها منتقل می شوند در این قسمت خط تولید به دو خط تبدیل می شود .
مواد بعد از عبور از والس و خرد شدن تا 1/4 mm به میکسر می روند، در میکسر آب و خاک با هم مخلوط میشوند. مخلوط به سیلو منتقل می شود ظرفیت آنها حدود 2 ton است. در سیلو زمان ماند که حدود 8 تا 10 است به مخلوط داده می شود تا گل کاملا همگن شود یا به اصطلاح بگیرد.
بعد از سیلو خط تولید دوباره 1 خط میشود گل آماده شده در سیلو به والس مرحله دوم منتقل می شود تا احیانا اگر مواد درشت در ترکیب مانده باشند در این مرحله از بین بروند، بعد گل آماده شده توسط نوار نقاله به میکسر تولید منتقل می شود تا مخلوط کاملا یکنواخت شود. مخلوط بدست آمده که حدود 18  26 % رطوبت دارد. به دستگاه پرس منتقل می شود در این دستگاه رطوبت از طریق اعمال نیروی مکش در حدود 0.8 رطوبت موجود در گل را می گیرد. در خروجی دستگاه می توان با نصب دهانه، آجر به شکل مورد نظر را تولید کرد. قالب های ایجاد شده در پرس به دستگاه برش انتقال میابند.
دستگاه برش دارای یک چشم الکترونیکی است که عملکرد آن را به صورت اتوماتیک درآورده است. به این صورت که قالب بعد از ورود به دستگاه توسط یک جک به طرف چپ هل داده می شود و در اندازه مورد نظر توسط نخ ها بریده می شود. فاصله نخ ها تعیین کننده اندازه آجر است وبر حسب نیاز مشتری تغییر می کند. ( مثلا در آجرهای نما11,7,5.5 می تواند باشد.)

نمایی از دستگاه برش و نخها
ضایعات دستگاه دستگاه برش توسط نوار نقاله والس مرحله دوم منتقل میشود.
آجرهای بریده شده داخل سینی هایی جمع می شوند و سینی ها در الواتر قرار می گیرند و الواتور ها پس از قرار گرفتن در یک سیستم ریلی به خشک کن منتقل می شوند. دمای خشک کن در حدود 50-65C است.در خشک کن تمام رطوبت آجر گرفته می شود و آجرها برای مرحله پخت در کوره حاضر می شوند.
کوره پخت در این قسمت از نوع تونلی است دمای این کوره در حدود 850-980C )) و هر آجر باید 5.5-5ساعت در کوره بماند.این کوره نسبت به کوره هوفمن پیشرفته تر است. سوخت این کوره قبلا مازوت بوده ولی در حال حاضر از گاز استفاده می شود.
آجرها پس از پخت در کوره به بخش تخلیه و تحویل به مشتری منتقل می شوند.
خاک اولیه کارخانه
خاک کارخانه از معادن اطراف ( نزدیکی مایان )آورده میشود و وجود آهک در خاک به عنوان ماده مضر به حساب می آید. عامل موثر دیگر در خاک اولیه رنگ آن است که باید مناسب برای تولید آجر باشد. انتخاب خاک مناسب برای کارخانه توسط حاج آقا فیروزی ریاست کارخانه صورت می گیرد.
محصولات آینده کارخانه
کارخانه آجرسفال تبریز قصد دارد در آینده محصولات جدید خود که آجرهای رنگی است تولید و به بازار عرضه کند. در تولید این آجرها نکات مهم استفاده از افزودنی های رنگی و نحوه ی پخت است که رنگ آجر در اثر حرات از بین نرود.