بنابر آمارهاي ارائه شده حدود 5/1 ميليون زوج جوان در کشورمان از مشکل ناباروري رنج مي ‌برند که اين مشکل علل متفاوتي دارد و يکي از آن ها بيماري‌ است به نام آندومتريوز که گاهي عامل اين نازايي‌ ها است.
آندومتريوز بيماري است که طي آن بافت‌ هاي داخل رحم که آندومتر خوانده مي ‌شود به اشتباه در جايي خارج از رحم قرار مي‌ گيرد.
آندومتر، لايه ي دروني از سه لايه ي تشکيل‌ دهنده رحم است که در تمام بافت ‌هاي بدن به جز طحال ممکن است به وجود آيد، ولي شايع ‌ترين محل بروز آن ناحيه لگن است که حدود 40 درصد موارد، تخمدان‌ ها را درگير مي‌ کند.
دکتر نيلا طبسي، جراح و متخصص زنان، زايمان و نازايي در اين باره مي ‌گويد: اين سلول ‌ها در قسمت‌ هاي مختلفي از بدن از جمله داخل حفره ي شکمي يا روي تخمدان قرار مي‌ گيرند و بافت هاي نا به ‌جايي را توليد مي ‌کند.
اين بيماري مي ‌تواند از بعد از دوران بلوغ تا قبل از يائسگي براي خانم‌ ها پيش بيايد و سن خاصي را در ‌بر‌نمي ‌گيرد.
اين پزشک متخصص زنان و زايمان مي ‌افزايد: اين بيماري دليل خاصي ندارد و اتفاقي طبيعي است که به صورت تصادفي براي خانم‌ ها پيش خواهد آمد. يکي از علل بروز اين بيماري نيز مي‌ تواند خود سيکل عادت ماهانه باشد. به اين صورت که خون به صورت برگشت پذير از داخل لوله‌ ها وارد حفره شکمي شده و سلول ‌هايي از آندومتر که هنوز زنده هستند، در آن جا نشسته و کاشته مي‌ شود. همين کاشته شدن سلول‌ ها باعث بروز بيماري مي ‌شود.
علائم بيماري
وي به علائم اين بيماري اشاره کرده و مي‌ افزايد: از‌ جمله علائم اين بيماري دردهاي غيرطبيعي، توده‌ هاي لگني و کيست ‌هاي تخمداني است که نشانه‌ اي از وجود آندومتريوز است.
به گفته ي دکتر طبسي، ممکن است افراد به دليل وجود توده ‌هاي لگني يا کيست‌ هاي تخمدان به پزشک مراجعه کنند، اما علامت واضح وجود اين بيماري، درد شديد هنگام عادت ماهانه است به طوري که هر ماه از ماه قبل درد بيشتري احساس مي‌ شود. آن ها ممکن است با اين علائم به پزشک مراجعه کنند و در اين موارد پزشک بيشتر به آندومتريوز شک خواهد کرد.
دکتر طبسي در خصوص شيوه‌ هاي درمان آندومتريوز مي ‌گويد: تنها راه تشخيص بيماري، داشتن نمونه ي بافت ‌شناسي است، يعني آزمايشگاه بايد بافت آندومتريوز را تشخيص داده و تاييد کند. امروزه بيشتر از شيوه لاپاراسکوپي براي اين منظور استفاده مي ‌شود و بعد از تشخيص، ادامه ي درمان، روش ‌هاي مختلفي دارد که بنابر نظر پزشک از آن ها استفاده مي ‌شود.
در بعضي موارد بنا‌ به نظر پزشک متخصص با داروهاي خاص حتي سيکل عادت ماهانه بيمار را نيز به کلي قطع مي ‌کند تا بيماري بهبود يابد؛ اما در شرايطي که بيمار دختري است که تنها با مشکل دردهاي دوران قاعدگي مراجعه مي ‌کند يا خانمي که نزديک سنين يائسگي است احتياج به کار خاصي جز درمان طبي نيست؛ اما اگر در اثر اين بيماري کيست توليد شده باشد، حتما کيست را بايد برداشت، زيرا کيست مي ‌تواند خود عوارض و مشکلاتي ايجاد کند.
آندومتريوز و نازايي
دکتر طبسي در مورد نازايي ناشي از اين بيماري مي ‌گويد: اگر خانمي در سنين باروري با اين مشکل رو به‌ رو شود، احتمال نازايي نيز ممکن است وجود داشته باشد. پس کسي که سابقه آندومتريوز دارد، کيستي داشته يا به هر صورتي با اين بيماري رو به ‌رو بوده، با درمان‌ هاي پزشکي تحت نظر قرار مي ‌گيرد و به او پيشنهاد مي ‌شود که زودتر بچه ‌دار شود، چرا که آندومتريوز تا حدي باعث کاهش باروري يا ناباروري بانوان مي‌ شود. در اين موارد براي از بين بردن بافت هاي آندومتريوز درمان طبي شديد مانند جراحي انجام مي ‌گيرد و سپس براي باروري با شيوه‌ هاي درماني مختلف به وي کمک مي ‌شود.
از نظر دکتر طبسي، بيماري آندومتريوز ترسناک نيست و مشکل خاصي ندارد و تنها به پيگيري نياز دارد.
او تاکيد مي ‌کند: اين بيماري تنها موجب ناراحتي و اذيت فرد مي‌ شود، ولي به سمت سرطانپزشک بود. يا مشکلات بزرگ ‌تر پيش نخواهد رفت، بنابراين جايي براي نگراني وجود ندارد و با وجود بيماري مي‌ توان به زندگي عادي ادامه داد. تنها بايد پس از تشخيص و درمان، زير نظر
وي درباره ي نقش تغذيه ي مناسب در بهبود اين بيماري مي‌ گويد: داشتن برنامه ‌اي مرتب در مورد خواب و تغذيه کافي و تجربه کردن زندگي بدون استرس باعث مي ‌شود که خانم ‌ها عادت ماهانه ي راحت‌ تري را تجربه کنند. افرادي که آندومتريوز دارند نيز بايد اين موارد را در نظر داشته باشند. مصرف مواد محرک مانند کافئين(قهوه غليظ، چاي زياد و شکلات ‌هاي تلخ) نيز بهتر است کاهش يابد.
اين متخصص زنان و زايمان ياد آور مي‌ شود: آندومتريوز درجات مختلفي دارد، خفيف، متوسط و شديد.
در مواردي که اين بيماري شديد است به دليل وجود چسبندگي‌ هاي لگني ممکن است بارداري سخت شود.
در درجات متوسط ممکن است بيمار بتواند باردار شود و در موارد خفيف نيز آن ها تفاوتي با افراد عادي ندارند.
مهم است که بيماران بدانند با تشخيص آندومتريوز اين گونه نيست که امکان بارداري به کلي از بين برود.


منبع:تبیان