موقعیت جغرافیایی استانها

[Mr.Engineer]

استان خوزستان
خوزستان قسمت كوچكي از جنوب غربي ايران است كه در روزگاران كهن جزئي از سرزمين وسيع دولت مستقل عيلام بوده و يكي از قديمي ترين تمدنهاي بشري كه قدمت آن به حدود 8000 سال قبل از ميلاد مي رسد، در اين ناحيه پديد آمده است. دولت هاي عيلام، هخامنشيان، اشكانيان و ساسانيان در اين ناحيه شهرهايي را براي پايتختهاي زمستاني خويش ايجاد كرده بودند. بعد از ظهور اسلام نيز خوزستان آباد بود و به لحاظ قدمت تمدنهاي بشري در ناحيه خوزستان، آثار باستاني با ارزشي از آن دوران در اين سرزمين باقي مانده است.
در حال حاضر استان خوزستان با مساحتي بالغ بر 67.132 كيلومتر مربع و جمعيتي معادل 3.207.674 مفر(1370) يكي از مهمترين استانهاي كشور بشمار مي رود.
صنايع و ذخائر نفت استان خوزستان نسبت به ساير استانهاي كشور از اهميت بيشتري برخوردار است و اولين چاه نفت ايران در اين استان حفر گرديده است. از آن زمان تا كنون عمليات اكتشاف نفت و گاز طبيعي در اين استان ادامه داشت و بر اساس برخي پيش بينيها ميزان ذخائر نفتي شهرستان اهواز بيش از 6 ميليارد بشكه است.
رودخانه هاي مهم استان عبارتند از:كارون(تنها رودخانه قابل كشتيراني در ايران) به طول 890 كيلومتر؛ رودخانه كرخه به طول به طول 755 كيلومتر، رودخانه جراحي. دز شاوور و كوپال.
طول سواحل استان خوزستان در خليج فارس از نوار مرزي استان بوشهر (در جنوب شرقي استان) تا شهر خرمشهر حدوداً 300 كيلومتر مي باشد كه بنادر مهمي از جمله بندر امام خميني. بندر آبادان، بندر ماهشهر و بندر خرمشهر در اين سواحل فعاليت تجاري و بازرگاني دارند.
آبزيان موجود در سواحل اين استان كه حدود 200 نوع را در بر مي گيرد، يكي از غني‌ترين ذخائر پروتئيني استان را تشكيل مي دهند و بيش از 2000 صياد در اين اين استان اقدام به صيد سنتي و صنعتي مي نمايند.

[Mr.Engineer]

استان كرمان
نام تاريخي آن«كارمانيا»، و يكي از ايالات تاريخي سابق ايران است. اين استان در نقطه تلاقي راههاي ارتباطي فارس، سيستان، خراسان و هندوستان قرار دارد. در كتيبة بيستون نام اين ايالت «يوتيه» (يوتيا) آمده است. پس از ظهور اسلام، گروههاي از اعراب به اين ايالت مهاجرت كرده و در آن مسكن گزيدند.
از سال 102 هـ.ق. تسلط بني اميه بر ايالت كرمان بيشتر شد. همچنين ابوعلي ابن الياس در سال 315 هـ.ق. از طرف سامانيان ب حكومت كرمان گماشته شد.
گنجعلي خان از امراي معروف دورة صفويه كه نزديك به 30 سال در ايالت كرمان حكومت كرد، آثار و ابنيه با ارزشي از خود به يادگار گذاشته است. اين بناها امروزه نيز بعنوان مظهري از هنر معماري دوران صفويه پابرجا است.
اين استان داراي 186.422 كيلومتر مربع وسعت مي باشد و در جنوب شرقي ايران قرار گرفته است و داراي آب و هواي متغيري است كه در مناطق كوهستاني و مرتفع هوا سرد و در نواحي پست و جلگه اي هوا گرم گرم مي باشد.
در سال 1370 استان كرمان داراي 1.934.588 نفر جمعيت بوده است. هر يك از استانهاي ايران به اقتضاي ذخائر طبيعي و استعدادهاي صنعتي و ذوق هنري خود داراي شهرت داخلي و جهاني مي باشند. قالي، زيره، پسته، خرما و ذخائر معدني
(مس سرچشمه) نيز بخشي از ثروتهاي اين استان است كه موجب معروفيت جهاني آن گرديده است.
امروزه با توسعه همه جامبه و سرمايه گذاريهاي عمراني و اقتصادي و بخصوص ايجاد منطقه آزاد سيرجان و پيويسن خط راه آهن سراسري كشور و امتداد آن تا آبهاي خليج فارس (بندر عباس) و تأسيس فرودگاه جديد رفسنجان و دهها پروژه ديگر، سيماي استان كاملاً دگرگون شده و به يكي از استانهاي مهم كشور تبديل گرديده است.

[Mr.Engineer]

استان مازندران
استان مازندران با مساحتي در حدود 46.456 كيلومتر مربع در شمال ايران، يازدهيمن استان وسيع ايران به شمار مي آيد. درياي خزر(مازندران) با وسعتي معادل 424.200 كيلومتر مربع كه بزرگترين درياچه جهان محسوب مي شود بين ايران و جمهوريهاي تركنستان- روسيه- آذربايجان و قزاقستان واقع شده و مجاورت آن با اين استان مسبب اصلي تغييرات اقتصادي و اقليمي خاص در اين منطقه مي باشد.
جمعيت استان معادل 3.739.149 فر است كه پراكندگي جمعيت در همه جاي آن يكسان نيست. زبان و لهجه مازندراني بازماندة زبان ايرانيان قديم(پارسي ميانه) كه نسبت به زبان فارسي كمتر تحت تأثير زبان و لهجه هاي اعراب، مغول و تاتار قرار گرفته و گفتني است كه حتي تا قرن پنجم هجري خط پهلوي و ضرب سكه به همين زبان متداول بوده است.
بطور كلي مازندران داراي آب و هواي معتدل و مرطوب است كه به آب و هواي معتدل خزري معروف مي باشد. وجود جنگلهاي وسيع در اين استان در اعتدال هوا و ايجاد رودها نقش اساسي و مهمي دارند. درياي خزر نيز كه به راستي گنجينه اي سرشار از انواع ماهيان، بخصوص ماهي خاويار كه به مرواريد سياه معروف مي باشد در اقصي نقاط دنيا شهرت جهاني دارد و نقش مهمي را از لحاظ اقتصاد مملكت ايفا مي كند.
جلگه هاي ساحلي درياي خزر با انبوهي از رودخانه هاي بزرگ و كوچك، مناظر طبيعي بسيار زيبايي را به وجود آورده اند كه چشمان هر بيننده اي را به خود معطوف مي دارند. شهرها و مراكز توريستي زيادي نظير رامسر- چالوس- نوشهر- بابل- آمل- ساري، بهشهر- گرگان- گنبد كاووس در محدودة اين استان وجود دارند كه با تأسيسات اقامتي و رفاهي خود مانند تله كابين نمك آبرود- اسكلة خاويارگيري در آشوراده بزرگ(بندر تركمن) –پارك حفاظت شدة دشت ناز ساري (محل پرورش گوزن زرد خالدار) و پارك ملي گلستان پذيراي جهانگردان داخلي و خارجي مي‌باشند.
صنايع عمده اين استان وابسته به كشاورزي و جنگل است و دليل وجود اين صنايع، كشاورزي پر رونق و جنگلهاي وسيع اين استان مي باشد. صنايع مازندران به دو دسته صنايع دستي و كارخانه اي و كارگاهي تقسيم مي شوند. صنايع مهم دستي عبارتند از:
قالي بافي، ابريشم بافي. نمدمالي، گليم و جاجيم بافي، چادرشب بافي، چوخابافي. حصير بافي، سفالسازي، نخ ريسي، زيلو و پارچه بافي. از صنايع كارخانه اي مي توان صنايع نساجي مازندران و صنايع نساجي در قائم شهر و ريسندگي بهشهر را نام برد.
از نقاط ديدني اين استان مي توان از :پل باستاني آق قلا- كاخ صفي آباد- غار كمربند و هوتو كه آثاري از نسل اوليه بشر در آن نهفته- پل شاپور(منطقه سواد كوه) ميل گنبد كاووس- بقعة متبركة ابراهيم (بابلسر)- امامزاده قاسم آمل- اثار تاريخي استخر عباس آباد بهشهر- ميل رادكان و بسياري ديدنيهاي ديگر را نام برد.

[Mr.Engineer]

استان گيلان
استان گيلان ناحيه اي سرسبز و دل انگيز در شمال غربي ايران است كه به تكيه بر كوههاي البرز زده و صدها رودخانه پر آب در آن جريان دارد كه همگي آنها به درياي خزر مي رزند. اين استان از شمال به درياي خزر، از جنوب به كوههاي سر به فلك كشيده البرز و از غرب به استانهاي اردبيل و زنجان محدود است.
گيلان از دو منطقه پست و كوهستاني تشكيل شده است: قسمت پست و جلگه اي آن در مجاورت درياي خزر بصورت نوار باريكي از شمال استان در ناحية مرزي آستارا آغاز شده و با چرخش خط ساحلي بسوي شرق، بتدريج بر وسعت آن افزوده مي‌شود. قسمت كوهستاني نيز در امتداد خط مرزي استانهاي اردبيل و زنجان قرار گرفته است.
گيلان از دو منطقه پست و كوهستاني تشكيل شده است:قسمت پست و جلگه اي آن در مجاورت درياي خزر بصورت نوار باريكي از شمال استان در ناحية مرزي آستارا آغاز شده و با چزخش خط ساحلي بسوي شرق، بتدريج بر وسعت آن افزوده مي‌‌شود. قسمت كوهستاني نيز در امتداد خط مرزي استانهاي اردبيل و زنجام قرار گرفته است.
مساحت اين استان 14،811 كيلومتر مربع و جمعيت آن طبق آمار سال 1370 بالغ بر 2.204.047 نفر است. از سالهاي نه چندان دور اين خطه در مسير ارتباطي ايران و اروپا از طريق روسيه قرار داشته و به همين دليل بسياري از ورخان و جهانگردان معروف از اين منطقه ديدن كرده و از زيبائيهاي دل انگيز آن لذت برده اند. مردم گيلان از ديرباز قومي بسيار سلحشور، دلير و جنگجو بوده اند و پيشينه تاريخي آنها به قوم كادوسيان يا گيل باز مي گردد. گيلان در حقيقت به معني سرزين گيل بوده كه در قديم قسمت كوهستاني آن را ديلم مي ناميدند. يكي از خصلتهاي پسنديده اين مردم مهمان‌نوازي آنان است كه گرمي و صفاي آنان را هر تازه واردي به عين مي بيند.
آب و هواي استان گيلان، بدليل موقعيت خاص آن كه در ميان كوهستان البرز و درياي خزر واقع شده معتدل خزري است كه در بهاران لذتبخش ترين آب و هوا را دارا مي‌باشد. مقدار بارندگي سالانه در مركز اين استان در سال 1371 بالغ بر 1734 ميليمتر گزارش شده است كه بيشترين واحد گزارش شده از سراسر ايران مي باشد. همچنين متوسط رطوبت نسبي اين استان بيشترين درصد را در طول سال به خود اختصاص مي‌دهد.
رودهاي استان گيلان: به علت بارندگي فوق العاده زياد، رودهاي متعدد دائمي و پر آبي در اين استان بوجود آمده است. مهمترين آنها سفيد رود به طول حدود 100 كيلومتر است كه از الحاق دو رود عمدة قزل اوزن و شاهرود بزرگ در شرق منجيل تشكيل گرديده است.
استان گيلان بسيار حاصلحيز بوده و مي توان گفت كه اين سرزمين منبع نعمت و بركت، و يكي از ثروتمندترين استانهاي ايران است. محصولات عمده آن عبارتند از: برنج، چاي، توتون، مركبات، ابريشم، انواع ماهي درياي خزر، توليد عسل، انواع چوب، فرآورده هاي حيواني و زيتون.
همچنين در استان گيلان 147 معدن خصوصي و عمومي در سال 1370 فعاليت داشته اند. منابع زيرزميني فراواني نيز در اين استان يافت مي شود.
حصير بافي، گليم و جاجيم، سراميك سازي، بامبوبافي، چاروق دوزي، نمدمالي، خراطي(نازك كاري)، چادرشب بافي و جوراب بافي از صنايع دستي مهم اين استان بشمار مي رود.
در استان گيلان نسبت به ساير استانهاي ايران آثار تاريخي مهم و متمركز چنداني يافت نمي شود، بلكه بصورت پراكنده در سطح استان آثار باستاني چندي وجود دارد كه كهن ترين و ارزنده ترين آثار كشف شده متعلق به اوايل هزاره اول قبل از ميلاد است كه از تپه مارليك(چراغعلي تپه) در شهرستان رودبار بدست آمده است. همچنين در ساير شهرستانهاي اين استان آثار قرون گذشته وجود دارد كه از قرار ذيل مي باشند:
شهرستان رشت:مسجد صفي(مسجد سفيد)، بقعه داناعلي، مسجد كاسه فروشان، مسجد حاج صمدخان، بقعه امامزاده هاشم(در 30 كيلومتري جنوب رشت در مسير راه رشت به رودبار) ، مسجد جامع، امامزاده سيد ابوجعفر و بقعه خواهر امام.
شهرستان لاهيجان:بقعه شيخ زاهد گيلاني(در مسير راه لاهيجان- لنگرود) بقعه مير شهيد، بقعه چهار اوليا و بقعه مير شمس الدين
شهرستان استانه اشرفيه: بقعه آقا سيد جلال الدين اشرف برادر گرامي اما رضا(ع)، بقعه سيد آقا محمد و بقعه آقا سيد حسن
پل خشتي در شهرستان لنگرود و قلعه رودخان (در 20 كيلومتري جنوب شهرستان فومن نيز از جمله آثار قديمي اين استان است.

[Mr.Engineer]

استان سمنان
استان سمنان با داشتن چهار شهرستان(سمنان- شاهرود- دامغان-گرمسار) داراي مساحتي معادل 91.538 كيلومتر مربع مي باشد. جمعيت استان معادل 498.728 نفر و جمعيت شهرستان سمنان بالغ بر 139.094 نفر مي باشد. استان سمنان در دامنه هاي جنوبي سلسله جبال البرز واقع شده كه ارتفاع آن از شمال به جنوب كاسته شده و بالاخره به دشت كوير ختم مي گردد. آب و هواي استان سمنان به علت شرايط جغرافيايي مختلف، هر قسمت از آن داراي آب و هواي متفاوتي است. بدين صورت كه در نواحي كوهستاني هوا سرد، در دامنه كوهها هوا معتدل و در كنار كوير هوا گرم مي باشد. لهجه و زبان مردم استان سمنان يكي از قديمترين زبانهاي موجود ايران است. خصوصاً زبان شهرستان سمنان كه از بقاياي دست نخوردة زبان پهلوي است.
از لحاظ كشاورزي اين استان داراي اهميت چنداني نيست و به علت موقعيت خاص جغرافيايي عملاً با كمبود آب براي مصارف كشاورزي روبروست. مهمترين محصولات غذايي آن عبارتند از: غلات- سيفي جات- سيب زميني و فلفل و محصولات صنعتي آن عبارتند از: پنبه- آفتابگردان- چغندر قند- تنباكو، محصولات درختي مانند: انگور-سيب- پسته كه پسته دامغان از مهمترين محصولات درختي كشور به حساب آمده و در اقتصاد منطقه اهميت بسزاي دارد. پرورش زنبور عسل در مناطق كوهستاني استان سمنان از اهميت خاص برخوردار است و به دو صورت سنتي و مدرن انجام مي گيرد.
صنعت در اين استان پيشرفت قابل توجهي كرده است كه از آن جمله مي توان مجتمعي از كارخانجات صنعتي مختلف كه مهمترين آنها كارخانة پارچه بافي و نخ ريسي- كارخانة كفش و كولرسازي را نام برد. از صنايع دستي اين منطقه مهم مي توان گليم بافي- جاجيم بافي- شال و نمد مالي را نام برد.
ار ابنيه و اثار تاريخي و ديدني استان مي توان از مجموعة بايزيد بسطامي(در شهر بسطام)- شيخ ابوالحسن خرقاني (در قلعه نوخرقان) و مسجد تاريخانه- تپه حصار- چشمه علي دامغان- مسجد اما- مسجد جامع و ارگ- غار دربند(واقع در سمنان) و تپه غول آباد گرمسار را نام برد

[Mr.Engineer]

استان زنجان
استان زنجان كه مي توان آن را فلات زنجان نيز ناميد در قسمت مركزي و شمال غربي كشور واقع شده است كه مساحت آن بالغ بر 36.398 ميلومتر مربع مي باشد و شهرستان هاي قزوين- تاكستان- ابهر وخدابنده در محدودة آن واقع شده اند. اين استان از نظر اقليمي داراي آب و هوايي حد فاصل بين اب و هواي صحرايي و اب و هواي مديترانه اي است ولي با توجه به ظرايط خاص كوهستاني مي توان آن را اقليم معتدل كوهستاني به حساب آورد. جمعيت استان 1،885،251 نفر است.
در استان زنجان چشمه هاي طبيعي متعددي وجود دارد كه مي توان آنها را به دو دسته تقسيم كرد: چشمه هايي كه آب آنها نوشيدني است و مورد مصرف مردم است و چشمه هاي آب معدني. از جمله رودهاي مهمي كه در اين استان جريان دارند سفيد رود است كه در زنجان به قزل اوزن معروف است.
از نظر كشاورزي استان زنجان يكي از مراكز عمدة توليد غلات مي باشد كه برنج طارم از جملة مهمترين آنهاست. همچنين حبوبات و سبزيجات و محصولات جاليزي- محصولات علوفه اي- ميوه- محصولات صنعتي مانند پنبه از محصولات كشاورزي مهم استان به شمار مي آيند. در سالهاي بعد از انقلاب اسلامي كارخانه هاي سنعتي بزرگ در شهرسانهاي استان رشد بسيار نموده كه از آن جمله مي توان نيروگاه برق شهيد رجايي- كارخانه هاي ريسندگي و بافندگي- توليد داروهاي شيميايي- محصولات غذايي و بهداشتي و غيره را نام برد.
صنايع دستي استان زنجان عبارتند از: فرض بافي، گليم بافي، جاجيم بافي، چاقو سازي، توليد ظورف مسي، مليله كاري، سفال پزي، شانه تراشي، قاشق سازي، منبت كاري، نمد مالي.