سوزنی برگان

[*FATIMA*]

جنس نوئل
نوئل
Picea abies (L.) Karst
Norway spruce
Pinaceae
سوزنی برگ بلندی است با 60-30 متر ارتفاع و با تنه ای بدون انشعاب و راست که انشعابات آن به صورت پیرامونی میباشد به طوریکه تشکیل تاج مخروطی را میدهد . پوشت درختان جوان قهوه ای و زبر میباشد ولی در درختان مسن تر قرمز مایل به قهوه ای تا قهوه ای مایل به خاکستری است و معمولاً به صورت فلس جدا میشود . شاخه های جوان مایل به قهوه ای یا قهوه ای مایل به زرد و جوانه ها خشک و بدون رزین میباشند . برگهای سوزنی نزدیک به انتها بر روی شاخه های پایین تر به صورت مارپیچ قرار گرفته اند ولی اگر از پایین به آنها نگاه شود به صورت دو ردیف متقابل به نظر میرسند . مخروط های نر و ماده جوان بر روی یک درخت تشکیل میشوند . مخروط های نر قرمز و کروی و تا 20 میلیمتر قطر دارند . مخروط های ماده بدون پایک ، قرمز یا سبز و تا 60 میلیمتر طول دارند . مخروط ها در ابتدا افراشته و بعدها به صورت آویزان درمی آیند ، در سال اول میرسند و سپس به طور کامل می افتند . این در اصل یک گسترش پراکنده در جنگلهای نواحی کوهستانی مرکز و جنوب شرقی اروپا و همچنین یک گسترش متوالی و پیوسته در شمال و شمال شرقی اروپا دارد . برای قرنها این درخت به صورت خالص و به عنوان مهمترین درخت اروپا کاشته میشود . بسیاری از کولتیوارهای آن در پارکها و باغات کاشته میشوند ولی برخی از آنها زیاد معمول نیستند .
Picea obovata Ledeb.
Siberian Spruce
Pinaceae
این درخت بسیار شبیه گونه قبلی میباشد و اغلب تصور میشود که واریته ای از آن باشد . مهمترین عامل شناسایی آنها مخروط های کوچکتر و شکل فلس های دانه میباشد . بومی شمال شرق اروپا به خصوص شرق اورال و سیبری تا آنسوی دریاچه بایکال است . این درخت از سال 1908 کاشته شده است .
نوئل های جنوب شرق اروپا
Picea omorica (Pancic) Purkyne
Serbian spruce
Pinaceae
درختی است به ارتفاع 30 تا 50 متر با یک تاج مخروطی بسیار باریک که از انشعابات کوتاهی که به سمت پایین خم شده یشکیل شده است . فقط شاخه ها در جوانی حالت افقی یا افراشته دارند . پوست تنه نازک ، قهوه ای و به صورت فلسهای جدا میشوند . شاخه های جوان کرکدار و جوانه ها بدون رزین میباشند . برگهای سوزنی نرم ، لطیف و در سطح رو سبز تیره درخشان که در پیرامون شاخه رشد کرده و به سمت نوک پرپشت تر میباشند از تراکم آنها کاسته میشود . هر یک 20-5 میلیمتر طول دارند ، مسطح با یک نوک کوتاه و دو نوار سفید پهن استماتی در سطح زیر هستند . گلها در اردیبهشت تا خرداد ظاهر میشوند . مخروط ها تشکیل گروه های 5 تایی میدهند که 6-3 سانتیمتر نیز طول دارند . آنها استوانه ای طویل ، در هر دو انتها باریک ، دارای رزین ، بنفش تیره که بعدها به قهوه ای مایل به زرد براق تغییر رنگ میدهند . فلس های دانه مدور و در حاشیه کمی دندانه دار میباشند . این درخت بومی دامنه های شمالی کوه های آهکی حاشیه بخش میانی رودخانه درینا میباشد (بوسنی) از سال 1889 کاشته شده است و در شرایط گوناگون بسیار بردبار است .
Picea orientalis (L.) Link
Oriental spruce
Pinaceae
این کونیفر ممکن است در شرایط خودرو به ارتفاع 50-40 متر هم برسد . دارای تنه ای راست و بدون انشعاب و ضخیم و تاجی مخروطی باریک با انشعابات انبوه میباشد . پوست آن در ابتدا قهوه ای مایل به خاکستری و در درختان مسن تر قهوه ای مایل به قرمز و فلسی شکل است (فلسها منظم و دایره ای) . شاخه ها خاکستری مایل به زرد ، کرکدار ، جوانه ها کوچک و بدون رزین میباشند . این درخت کوتاه ترین برگ سوزنی را بین تمام نوئل ها دارد . برگها را مقطع چهارگوش ، نوک کند ، نرم ، لطیف و به صورت انبوه در اطراف شاخه قرار گرفته اند . دوره گلدهی آن در اردیبهشت میباشد . مخروط ها دوکی شکل تا استوانه ای ، با 7 سانتیمتر طول ، برخی اوقات کمی خمیده ، سبز – خاکستری مایل به قرمز رزین دار هستند که بعدها قهوه ای براق میشوند . فلسها گرد و در حاشیه صاف میباشند . هر دانه تیره رنگ آن یک بال روشن دارد . خاستگاه اصلی این گونه در دامنه های غربی کوه های قفقاز در ارتفاع 1400 تا 2100 متر و همچنین در نقاطی از آسیای صغیر در کوهستان های با ارتفاع 600 تا 2300 متر میباشند . از سال 1827 کاشته شده و برخی اوقات در جنگلداری نیز به کار میرود . کولتیوارهایی از آن در باغات کاشته میشود مانند :cv.Aurea
نوئل های صادراتی موفق
نوئل نقره ای
Picea pungens Engelm
Colorado spruce
Pinaceae
ارتفاع این درخت در حالت خودرو به 30 تا 50 متر میرسد . دارای تنه ای راست و بدون انشعاب ، ضخیم و با انشعاباتی پیرامونی و پوستی که در ابتدا قهوه ای – خاکستری و زبر میباشندو بعدها به صورت فلس هایی جدا میشوند . شاخه ها و انشعابات آن ضخیم ، صاف و بدون کرک و قهوه ای زنگاری ، جوانه ها حنایی رنگ یا زنگاری و فاقد رزین با فلس هایی برگشته به سمت خارج میباشند . برگهای سوزنی آن 25-18 میلیمتر طول دارند ، چهار وجهی ، تیز و خارمانند و با نوارهای سفید استماتی روی هر جهار وجه آن و به صورت پراکنده در اطراف شاخه به خصوص در انتهای شاخه های یکساله قرار گرفته اند . آنها سبز تیره هستند اما مواد مومی متر شخم از گیاه به درخت (بخصوص در برخی کولتیوارها) یک منظره نقره ای مایل به آبی میدهد (به این علت نوئل نقره ای نامیده میشود) اگر شاخه ای از آن را در بالای یک شعله حرارت دهیم ، ماده مومی به سرعت ذوب شده و رنگ واقعی آن نمایان میشود . دوره گلدهی آنها در اردیبهشت و خرداد میباشد . مخروط ها استوانه ای با 10-6 سانتیمتر طول ، حنائی رنگ و با فلسهای کاغذی شکل و نازک که مواج و با پیچ و خم های امریکای شمالی و عمدتاً کوه های راکی و نواحی از مونتانا تا آیریزونا است (ارتفاع 3000-1500 متر) از سال 1850 کاشته شده و چون آلودگی ها را به خوبی تحمل میکند برای شهرها درخت مناسبی است .
Picea sitchensis (Bong.) Carr.
Sitka Spruce
Pinaceae
درخت بزرگی است به ارتفاع 60-30 متر و با تنه ای ضخیم که قطر آن به 4 متر میرسد . تاج آن مخروطی پهن (پهن تر از همه نوئل ها) و انشعابات آن طویل ، افقی و گسترده میباشد . پوست آن قهوه ای مایل به قرمز و در درختان مسن به صورت فلس جدا میشوند . شاخه های جوان حنایی رنگ ، صاف ، بدون کرک ، جوانه ها نوکدار و دارای رزین میباشند . برگها باریک (به عرض یک میلیمتر).در حدود25-15 میلیمتر طول ، مسطح با نوکی تقریباً خاری شکل ، در سطح فوقانی سبز تیره و در سطح تحتانی با دو نوار مایل به سفید میباشند . وقتی از بالا به آنها نگاه شود به نظر میرسند برگها در تمام جهات گسترده است ولی از زیر تصور میشود که که دو ردیفی هستند . زمان گلدهی در اردیبهشت و خرداد است . مخروط های نر افراشته و زرد روشن و مخروط های ماده قرمزروشن هستند . مخروط های رسیده ، استوانه ای ، با 10-6 سانتیمتر طول ، قهوه ای روشن با فلسهای کاغذی شکل نازک که در رأس دارای دندانه ای نامنظم و طویل میباشند . دانه ، قهوه ای آن یک بال بیضی شکل باریک دارد . این گونه بومی امریکای شمالی در نواحی بین آلاسکا و کالیفرنیا است . محل رویش آن در یک کمربند ساحلی باریک با عرض حدود 100 کیلومتر از کوهپا یه ها تا ارتفاع 1600 متر میباشد . در اروپا از سال 1831 کاشته شده است .

[*FATIMA*]

جنس سرخدار
Taxus
Yew
سرخدار
Taxus baccata L.
Common or English yew
Taxaceae
درخت کوچکی است با 20-12 متر ارتفاع و تنه ای با یک یا چند انشعاب و تاجی انبوه ، تخم مرغی شکل تا گسترده و اما گاهی به خصوص در نکثیر بعدی ممکن است به ندرت به صورت درحتچه ای بزرگ و گسترده باشد . پوست قهوه ای آن حتی در شاخه های باریک نیز به صورت فلسی یا صفحاتی جدا میشوند. شاخه های جوان آن صاف و مدتها سبز باقی میمانند و فقط بعد از گذشت 3 تا 5 سال قهوه ای رنگ میگردند . جوانه ها تخم مرغی ، بدون نوک و با فلسهایی ناوی شکل هستند . برگهای سوزنی مسطح ، به طول 30-15 میلیمتر (در برخی کولتیوارها بی نهایت کوتاه) و عرض حدود 2 میلیمتر و با نوکی کشیده میباشند . آتها در سطح رو سبز مات یا براق و در سطح زیرین سبز روشن تا سبز – زرد هستند . برگهای شاخه های اصلی دارای نظم مارپیچی و در شاخه های فرعی به صورت دو ردیف متقابل میباشند . برگها دارای پایکی هستند که کاملاً بر روی شاخه پرس شده است . گلها در اسفند تا فروردین ماه ظاهر میشوند . مخروط های نر و ماده بر روی پایه های متفاوت تشکیل میشوند . دارای یک تخمدان انتهایی میباشد که شامل 3 جفت براکته است . دانه های تخم مرغی شکل در حدود 6 میلیمتر قطر دارند و با پوشش گوشتی قرمز رنگ و فنجانی شکل آریل احاطه شده اند . آنها در اواخر تابستان تا مهر میرسند . به غیر از پوشش گوشتی قرمز رنگ آریل تمام قسمتهای سرخدار سمی میباشد . سرخدار در بیشتر اروپا گسترش دارد . در حالت خودرو تغییرپذیری ناچیزی از خود نشان میدهد . مدتهای زیادی است که کاشته میشود و کولتیوارهای متعددی از آن با اختلاف در رنگ برگها (cv.Aurea , cv.Washingtonii ) اندازه و شکل برگها (cv.Adpressa ) و غیره در پارکها و باغات کاشته میشود .

[*FATIMA*]

جنس نوش
Thuja and Platacladus
Thuja occidentalis L.
White Cedar or American Arborvitae
Cupressaceae
کونیفری است متوسط با 30-20 متر ارتفاع و تاجی مخروطی باریک ، انشعابات آن بر روی تنه به سمت پایین رشد میکنند و به صورت افقی گسترده میشوند . پوست قهوه ای مایل به قرمز ، نرم و به صورت نوارهای باریک طولی جدا میشود . در درختان بالغ تمام برگها فلس مانند و کاملاً بر روی شاخه پرس شده اند (در تهالها در سال اول و در برخی کولتیوارها مانند cv.Ericoides برگها سوزنی شکل هستند) هر یک از برگهای مسطح در بخش میانی دارای غده مشخص میباشند . برگها در دو طرف خود کمی نوکدار هستند ، در حدود 2 میلیمتر طول دارند و به سختی شاخه را در برگرفته اند . مخروطهای کوچک نر در انتهای شاخه ها تشکیل میشوند . مخروطهای جوان ماده بعد از بالغ شدن به مخروطهایی دوکی شکل ، با 10 میلیمتر طول تبدیل میشوند و دارای فلسهایی هستند که در زمان شکوفایی مخروط رسیده حالت همپوشی پیدا میکنند . هر یک از فلسهای چوبی (6-3جفت) دارای نوک تیز نسبتاً کوچک میباشد . این درخت بومی بخشهای شرقی امریکای شمالی است و از طرف غرب تا وینی پج پیش میرود . عودتاً در دره های مرطوب و بر روی رسوبات آبرفتی مشاهده میشود . در سال 1536 به اروپا وارد شد . چندین کولتیوار با اختلاف در فرم ، رنگ و نوع شاخ و برگ آن وجود دارد .
Thuja Plicata D.Don
Western Red cedar
Cupressaceae
کونیفر بلند و تنومندی است که اغلب بلندی آن به 60 متر میرسد . تاج آن مخروطی با انشعاباتی افقی گسترده که به سمت پاییین و تا سطح زمین میرسند . پوست تنه قهوه ای مایل به قرمز و به صورت نوارهای باریک و نازک جدا میشود . شاخه های اصلی و فرعی حالت هلالی دارند و برگهایی که آنها را میپوشانند فلس مانند و به طول 5 تا 11 میلیمتر میباشد . درختان بالغ گاهی برگهای سوزنی شکل دارند که به صورت برگهای بسیار کوچکی (به طول 2 میلیمتر) بر روی شاخه های فرعی قرار دارند . مخروط های رسیده در حدود 12 میلیمتر طول دارند ، سبز و بعدها قهوه ای روشن با 5 یا 6 جفت فلس که در زمان شکوفایی مخروط حالت همپوشی پیدا میکنند . دانه ها تخت و هر یک دارای حاشیه ای غشایی است . این درخت بومی نواحی اطراف اقیانوس آرام در امریکای شمالی از آلاسکا تا کالیفرنیا و شرق تا کوههای راکی میباشد . اکثراً در دره ها و حاشیه رودخانه ها و نهرها مشاهده میشوند . در اروپا از سال 1853 کاشته شده است . کولتیوارهای زیادی از آن در باغات وجود دارد مانند :cv.Fastigiata , cv.Zebrina
Platycladus orientalis (L.) franco
Chinese Thuja
Cupressaceae
این نوش درخت بسیار بزرگی نیست (در کولتیوارها اکثراً به صورت درخت کوچک یا درختچه) . ارتفاع آن 20-10 متر و با پوستی قهوه ای تیره که به صورت تکه هایی جدا شده و میریزند . انشعابات آن عمودی و زمانیکه فشار داده شوند ، بوی ناخوشایندی متصاعد میکنند . برگهای فلس مانند به صورت جفتهای متقابل و آنهایی که در وسط قرار دارند ، مسطح و تخت و دارای غده میباشند ولی برگهای کناری کاملاً به شاخه پرس شده اند . بخش آزاد آنها حدود 2-5/1 میلیمتر طول دارد . دارای نوک کمی پهن میباشند که تا نیمه برگهای فلسی بعدی امتداد مییابد . مخروطها تخم مرغی شکل ، به طول 15 میلیمتر در ابتدا گوشتی و دارای پوششی خاکستری مایل به آبی میباشند . هر کدام ، از سه کولتیوار نیز از آن وجود دارد مانند :cv.Elegantissima برای تزئین باغات ، کولتیوارهای آن بیش از گونه های طبیعی جفت فلس نوک تیز برجسته تشکیل شدند که بعدها چوبی شده و کاملاً شکوفا میشوند . دانه ها استوانه ای و بدون بال میباشند . این درخت بومی شمال شرقی چین و منچوری میباشد و در سال 1737 به اروپا آورده شده است . تعدادی کاربرد دارد برای مثال نمونه هایی با برگهای فلسی شکل که سروپا کوتاه ژاپنی نامیده میشوند و یا کولتیوارهایی با برگهای سوزنی پایدار مانند :cv.Meldensis , cv.Decussata

[*FATIMA*]

جنس کاج
Pinus cembra L.
Arolla Pine or Swiss Stone Pine
Pinaceae
کونیفری با 10 تا 20 متر ارتفاع و تنه ای راست و بدون انشعاب میباشد . تاج آن استوانه ای تا مخروطی انبوه و از شاخه های پهن کوتاه تشکیل شده است . در ارتفاعات بالا (آلپ ، کارپاتین) کوجکتر و اغلب از یک سمت انشعاب مییابند ( درختان بیرق مانند نامیده میشوند) پوست آن صاف و بعدها فلس مانند و قهوه ای مایل به خاکستری میشود . شاخه های جوان زنگاری کرک آلود و بعدها تیره تر میشوند . جوانه ها تخم مرغی شکل و کمی رزین دار هستند ، برگها راست ، سبز تیره ، با 12-5 سانتیمتر طول که بر روی درخت برای بیش از 5 سال باقی میمانند . مخروط های نر در محور براکته ها روی شاخه های جوان تشکیل میشوند . دانه های گرده دارای کیسه های هوایی میباشند . مخروط های ماده قرمز تیره به صورت منفرد یا گروهی در زیر جوانه انتهایی شاخه های یکساله تشکیل مییابند . مخروط های رسیده افراشته ، تخم مرغی بدون نوک تا کروی ، با 8-5 سانتیمتر قطر و بنفش کمرنگ که بعدها قهوه ای میشوند . آنها شکفته نشده همراه دانه ها در سال سوم می افتند . دانه های بزرگ (10-8 میلیمتر) قهوه ای تیره آن خوراکی هستند . این گونه بومی دامنه های کوههای آلپ (2400-2600 متر) و کارپاتین (1900-1400 متر) میباشند . از سال 1746 کاشته شده اند .
Pinus Peuce Griseb
Macedonian Pine
Pinaceae
سوزنی برگ متوسطی است که ارتفاع آن به 30-20 متر میرسد . دارای تنه ای راست و بدون انشعاب و تاجی مخروطی و انبوه یا استوانه ای پهن با رأسی مخروطی شکل میباشد . شاخه های آن عموماً به سمت پایین و تا نزدیک زمین رشد میکنند . پوست آن در ابتدا صاف ، قهوه ای مایل به خاکستری و بعدها فلسی شکل میشود . شاخه ها نسبتاً ضخیم ، سبز براق ، بعدها تیره تر و جوانه ها رزین دار هستند . برگها حدود یک میلیمتر عرض و 10 سانتیمتر طول دارند ، سبز – خاکستری با نوارهای روشن استماتی ، راست و در حاشیه مضرس خاردار میباشند . مخروط های نر قرمز – نارنجی یا زرد هستند و در قاعده شاخه های جوان مزعی تشکیل میشوند ، در حدود 12 میلیمتر طول دارند ، مخروطی شکل و در خرداد ماه گرده افشانی میکنند . مخروط های ماده انتهایی ، معمولاً سبز در مقابل نور قرمز که بعدها بنفش میشوند . مخروط های رسیده دارای پایک کوتاه ، آویزان با 15-8 سانتیمتر طول ، استوانه ای باریک ، به سمت رأس باریک شده یا خمیدگی پیدا میکنند ، رزین دار ، سبز تیره که بعدها قهوه ای مایل به قرمز میشوند . دانه ها با 5 میلیمتر طول دارای بالی به طول 15 میلیمتر میباشند . این کاج بومی نواحی کوهستانی بالکان است و تا شبه جزیره (آلبانی مقدونیه) امتداد پیدا کرده است . در ارتفاع 1000 تا 2300 متر رشد میکند و از سال 1864 کاشته شده است .
Pinus Strobus L.
White or Weymouth Pine
Pinaceae
کونیفر بزرگی است به ارتفاع 50-30 متر ، با تاجی در ابتدا مخروطی منظم و باریک که بعدها به صورت نامنظم و پهن و گسترده میشود . در درختان بزرگ انشعابات شاخه های قدیمی و با طول نامساوی به صورت پیرامونی کامل نیست . تنه راست و صاف ، پوست در ابتدا سبز – خاکستری و بعد مایل به قهوه ای و به صورت طولی به خصوص در بخش قاعده شکاف میخورد . شاخه های یکساله ، باریک ، قابل انحناء و قهوه ای مایل به سبز و جوانه ها کمی رزین دار میباشند . برگهای سوزنی روی شاخه های ریز 14-5 سانتیمتر طول دارند ، بسیار باریک (0/5mm ) راست و با حاشیه مضرس تیز که فقط در حدود 3 سال به روی درخت باقی میمانند . دوره گلدهی در اردیبهشت و خرداد میباشد . مخروط های نر کوچک ، با 6 میلیمتر طول ، مایل به سفید یا صورتی ، مخروط های ماده جوان و صورتی رنگ ، انتهایی و به صورت منفرد یا در گروههای 4 تایی ، مخروطی – استوانه ای و به طول حدود 15 میلیمتر میباشند . مخروط های رسیده ، باریک ، استوانه ای ، با 16-8 (حداکثر20) سانتیمتر طول و برخی اوقات خمیده ، آویزان و ماهد رزینی سفیدرنگی از خود تراوش میکنند . آنها در سال دوم میرسند و مرمری و هر یک دارای بال قهوه ای راه راه و با 18 میلیمتر طول میباشند . این کاج بومی نواحی آتلانتیک امریکای شمالی از مانی توبا و نیوفاندلند در شمال تامیشیگان و جورجیا در جنوب میباشد . این درخت گاه جنگلهای خالص و گاهی مخلوط را تشکیل میدهد . از سال 1705 کاشته شده است . در اروپا در بسیاری نقاط به عنوان یک درخت الواری و در باغات به صورت کولتیوارهای متفاوت کاشته میشود .
کاجهای مدیترانه ای با برگهای سوزنی جفت و جوانه های فاقد رزین
Pinus Pinea L.
Stone Pine or Umbrella Pine
Pinaceae
کونیفر متوسطی است با 30-25 متر ارتفاع ، تنه ای در ابتدا راست ولی بعدها به چندین شاخه بزرگ تقسیم میشود و به صورت موازی یا مورب به سمت بالا رشد کرده و خصوصیت تاج چتری شکل را به وجود می آورند . پوست قهوه ای مایل به قرمز و شیاردار آن با شکافهای خاکستری رنگ به صورت ورقه هایی جدا میشود . شاخه ها صاف ، جوانه ها دارای فلسهای چین داری میباشند که به سمت بیرون برگشته است . برگها روی شاخه های کوتاه رشد کرده و تا حدود 3 سال بر روی درخت باقی میمانند . مخروط های نر تخم مرغی شکل و با طول حدود 13 میلیمتر نارنجی رنگ هستند . زمان گلدهی آن در خرداد میباشد . مخروط های رسیده ، انتهایی ، معمولاً منفرد ، متقارن ، کوتاه ، تخم مرغی و مخروطی تا کروی با 14-8 سانتیمتر طول ، قهوه ای براق و با قاعده تخت هستند . فلسها ضخیم ، آپوفیزها شش گوش هرمی شکل و اُمبلیک چهارگوش میباشد . دانه ها با طول 2 سانتیمتر و بالی باریک خوراکی هستند . این گونه از کاج های تیپ مدیترانه ای است که از پرتقال تا خاور نزدیک گسترش دارد . مدت های طولانی است که کاشته شده ، بنابراین حدود گسترش طبیعی آن کاملاً مشخص نیست .
Pinus Pinaster Ait.
Maritime Pine
Pinaceae
کاج بلندی است اغلب به ارتفاع 40 متر ، با شاخه هایی ضخیم ، نامنظم و گسترده ، افراشته و آویزان که تشکیل تاجی مخروطی را میدهد (برخی اوقات کروی یا چتری شکل) . پوست آن ضخیم ، خاکستری – سیاه ، دارای شیارهای عمیق و جوانه های بزرگ آن دارای فلس های چین دار نقره ای میباشد . برگها با 25-10 سانتیمتر طول ، سخت و خارمانند هستند . مخروط نر استوانه ای و زرد – قهوه ای میباشد . مخروط های رسیده با پایک کوتاه در دسته های 2 تا 4 تایی یا بیشتر و با زاویه ای به سمت پایین رشد میکنند . آنها 18-9 سانتیمتر طول دارند ، قهوه ای کمرنگ ، آپونیزه های فلس ها لوزی شکل و هر کدام با یک اسمبلیک ناوی شکل مورب و برجسته میباشند . آنها روی درخت به صورت ناشکوفا تا چند سال باقی میمانند . طول دانه ها حدود 7 میلیمتر و هر کدام دارای بالی هستند که 3 تا 4 برابر خودشان طول دارند . این کاج بومی نواحی مدیترانه ای ، از پرتقال تا یونان و شمال آفریقا میباشد . چند زیر گونه از آن وجود دارد مانند زیر گونه پیناستر در نواحی غرب مدیترانه و زیر گونه آتلانتیکا از پرنقال . این درخت مدتهای زیادی است که کاشته میشود . همچنین گاهی رزین آن را توسط شیارهایی که در بخش قاعده تنه داده میشود جمع آوری میکنند . در برخی نواحی جنگلهای وسیعی را تشکیل میدهد و همچنین در جنوب انگلستان رشد و پیشرفت خوبی داشته است .
Pinus helepensis Mill
Aleppo Pine
Pinaceae
سوزنی برگ کوچکی است با 20-10 متر ارتفاع ، با تنه ای راست و بدون انشعاب ، تاج آن در ابتدا هرمی شکل و بعدها با از دست دادن شاخه های ردیف پایینتر که در درختان مسن مشاهده میشود دارای تاجی تقریباً کروی و تنه ای s مانند میشوند . پوست آن نقره ای مایل به خاکستری ، بعضی وقتها قهوه ای رنگ و دارای شیارهای عمیق میباشد . شاخه های جوان صاف ، خاکستری روشن ، سبز مایل به خاکستری یا نارنجی رنگ هستند . جوانه ها فاقد رزین ، با 10-5 میلیمتر طول و فلسهای آن به سمت بیرون انحناء دارند . برگها دوتایی و خیلی به ندرت در دسته هایی با تعداد بیشتر مشاهده میشوند . حداقل برای 2 سال روی درخت باقی میمانند و سبز روشن ، نرم و لطیف ، باریک ، تابدار ، با 9-5 سانتیمتر طول ، نوکدار و با حاشیه ای مضرس تیز میباشند . مخروط های نر قرمز رنگ منفرد یا در گروه های 2 تا 3 تایی و محدود به انتهای شاخه هستند . مخروط های بالغ به صورت منفرد یا در چرخه های 2 یا 3 تایی روی پایکی کوتاه رشد میکنند . آنها مخروطی – دوکی شکل ، با 11-7 سانتیمتر طول و قهوه ای – زرد براق میباشند . در سال سوم میرسند و روی درخت برای چند سال باقی میمانند . دانه ها تیره رنگ ، با 6 سانتیمتر طول و هریک دارای بالی به طول 25 میلیمتر هستند . این گونه ، کاج تیپیک نواحی ساحلی مدیترانه ای از پرتقال و شمال آفریقا تا خاور نزدیک و بالکان میباشد و از سال 1683 در انگلستان کاشته شده است . امروز به طور معمول در سراسر نواحی مدیترانه ای و اغلب در حاشیه خیابانها و جاده ها کاشته میشود .
کاجهایی با برگهای سوزنی جفت و جوانه های رزین دار
Pinus Contorta Loudon
Shore Pine
Pinaceae
کونیفر متوسط یا کوچکی است (برخی اوقات فقط 10 متر بلندی دارد اما در شرایط مطلوب و در پارکها به 25 متر نیز میرسد) با تاجی مخروطی باریک که از انشعاباتی کوتاه و خمیده به سمت پایین و رأسی قائم و روبه بالا تشکیل شده است . پوست آن در ابتدا صاف اما سریعاً قهوه ای و فلسی شکل میشود و یا اینکه ترکهایی به صورت صفحات نسبتاً کوچک در آن ظاهر میگردد . شاخه های جوان صاف و خاکستری رنگ که بعدها زرد مایل به قهوه ای میشوند . جوانه ها دوکی شکل و به طول 12 میلیمتر هستند . برگها در راستای محور پیچ خورده (از این رو نام آنرا Contorta نهادند) و سبز – زرد روشن یا سبز تیره ، به طول 6-3 سانتیمتر و عرض 2 میلیمتر است . مخروط های رسیده تخم مرغی شکل ، در بخش خارجی خود کمی خمیده ، با6-3 سانتیمتر طول ، در گروههای 2 تا 3 تایی قرار میگیرند و برای چند سال به صورت ناشکوفا بر روی درخت باقی میمانند . آپوفیزهای فلسها قهوه ای روشن هستند . دانه ها کوچک ، قهوه ای و هر یک دارای بالی به طول 1 تا 2 سانتیمتر میباشند . این کاج بومی اطراف اقیانوس آرام در امریکای شمالی و در نواحی کوهستانی در حدود 200 کیلومتر عرض نوار ساحلی از آلاسکا تا کالیفرنیا امتداد یافته است . در اروپا از سال 1831 کاشته شده است و به عنوان یک درخت جنگلی نیز مورد استفاده بوده است . تنوع و تقسیمات درون گونه ای بسیاری دارد . در اروپا به عنوان درخت مقاومی است که زمستانها را حتی در پترسبئرگ روسیه تحمل میکند . درخت جالب توجهی نیست و به همین علت اغلب در پارکها دیده نمیشود . عموماً در پارکها دو زیر گونه برگهای پهن تر از گونه اصلی دارند و اغلب به عنوان گونه مستقل مورد بحث میباشند .
Pinus heldreichii Christ
Bosnian Pine
Pinaceae
کونیفری است متوسط با 30-25 متر ارتفاع ، با تنه ای راست ، بدون انشعاب و تاجی مخروطی ، انبوه و انشعاباتی به صورت مارپیچی از پایین تنه شروع میشود . پوست آن در ابتدا صاف و بدون کرک ، خاکستری مایل به سبز و دارای شکاف های مورب کوچک که بعدها خاکستری روشن میشود و به صورت ورقه مانند شکاف میخورد . شاخه های جوان یکساله ، صاف و بدون کرک و دارای نقش های لوزی شکل میباشد (در برخی کتابها آمده که بعد از افتادن برگها از شاخه های قدیمی ، پوست این کاج شبیه پوست مار میشود . برگها دارای 10-5 سانتیمتر طول ، خارمانند و سبز تیره مشخص ، در طول شاخه به صورت انبوه و در انتها تشکیل خوشه متراکمی را میدهد . مخروط های نر نزدیکی که به انتهای شاخه های یکساله قرار دارند ، تخم مرغی یا استوانه ای شکل هستند ، در حدود 2 سانتیمتر طول دارند و قبل از گرده افشانی به رنگ ارغوانی یا نارنجی میباشند (در نیمه خرداد) . مخروط های ماده جوان در گروه های 3 تا 5 تایی در انتهای شاخه های یکساله تشکیل میشوند . مخروط های رسیده و بالغ در ابتدا ارغوانی تیره و در سال دوم بزرگتر شده و به قهوه ای روشن یا قهوه ای مایل به قرمز تغییر رنگ میدهند و در حدود 7 سانتیمتر طول دارند . طول دانه ها در حدود 6 میلیمتر است و هر یک بالی به طول 25 میلیمتر دارند . این کاج به صورت طبیعی و خالص در نواحی از رشته کوههای آهکی ایتالیا و بالکان در ارتفاع 2000-1500 متر مشاهده میشود . از سال 1865 کاشته شده است (در بریتانیا از سال 1890) فقط تعداد کمی کولتیوار دارد و بهترین آنها کاج پاکوتاه cv.Smidt میباشد که در سال 1926 کاشته شده است .
کاج سیاه
Pinus nigra Arnold
Pinaceae
گونه کاج سیاه تعداد زیادی از کاجهای مناطق نیمه مدیترانه ای را شامل میشود که در میان کوههای جنوب اروپا از اسپانیا تا قفقاز جامعه نسبتاً خالصی را تشکیل داده اند و به صورت گونه مستقل کوچک یا زیر گونه و یا حتی واریته رده بندی شده اند . این کاج ها شکلهای متفاوتی دارند که در خصوصیات جزئی برگ و مخروط با هم اختلاف دارند . ارتفاع آنها به حدود 30-20 متر و خیلی به ندرت به 50 متر میرسد (در شرایط خاک نامطلوب یا سراشیبی های صخره ای حدود 10 متر) تاج آن در ابتدا مخروطی و بعدها نامنظم و گسترده با رأسی چترمانند یا کروی است . پوست آن خاکستری تا حاکستری مایل به سیاه (نام آن به همین علت است) و دارای شکافهای عمیق حتی در بخش های بالای تنه میباشد . انشعابات آن در ابتدا به صورت مارپیچی اما بعدها نامنظم میشوند . شاخه های یکساله زرد مایل به سبز ، قهوه ای مایل به زرد یا سیاه مایل به خاکستری ، صاف و معمولاً براق هستند . جوانه ها استوانه ای و رزین دار میباشند . برگها روی شاخه های ریز و به صورت جفت هستند و حدود 19-5 سانتیمتر طول دارند (هر زیرگونه طول خاص خود را دارد) آنها معمولاً سبز تیره ، راست یا در راستای محور طولی پیچ خورده ، با حاشیه مضرس و نوک تیز میباشند . مخروط های نر 3 سانتیمتر طول دارند و در اوایل خرداد گرده افشانی میکنند . مخروط های رسیده و بالغ ، تخم مرغی شکل ، با 8-3 سانتیمتر طول (تفاوت بین زیرگونه ها) قهوه ای روشن ، براق که بعدها حاکستری مایل به قهوه ای کدر میشوند . آپوفیز تا حدودی ناوی شکل و امبلیک خاری کوتاه دارد که به زودی می افتد . معروف ترین زیرگونه آن P.nigra subsp. Nigra میباشد که عمدتاً به صورت خودرو بر روی خاک های آهکی و سرپانتین در نواحی کوهستانی استرالیا و کروتیا در ارتفاع 1000-600 متر مشاهده میشود . این کاج کاربرد گسترده ای در جنگلکاری ، نه فقط در نواحی آهکی خشک بلکه همچنین در حاکهای غیر حاصلخیز برای حفظ چشم اندازها بعد از عمل بهره برداری دارد . کولتیوارهایی از آن که ظاهراً با هم اختلاف دارند ، جوامعی را در چشم اندازهای باغات تشکیل میدهند مانند :cv.Pyramidalis , cv.Pygmaea
Pinus mugo Turra
Mountain Pine (Shrub form)
Pinaceae
کونیفر بسیار کوچکی است و معمولاً به صورت درختچه با چند تنه پیچ و تابدار میباشد . ارتفاع آن کمتر از 3-2 متر است (به ندرت در کولتیوارها از 5 متر تجاوز میکند) این درختچه با وسعت و تراکم زیاد حد بالای جنگل و یا دشت را دربرمیگیرد . پوست آن قهوه ای – خاکستری تا خاکستری- سیاه و فلس مانند میباشد . شاخه های جوان سبز و بعدها تیره تر تا قهوه ای مایل به سیاه میشوند . جوانه ها دارای نوک کند ، در حدود 6 میلیمتر طول ، رزین دار و دارای فلسهای کاملاً بسته میباشد . برگها به صورت جفت ، داسی شکل یا راست ، با 4-3 سانتیمتر طول و نوکی کند ، حاشیه ای مضرس تیز و سبز تیره مات براق هستند . آنها بر روی درخت برای 6 سال باقی میمانند . مخروط های نر در حدود 4/1 میلیمتر طول دارند و قرمز تیره یا نارنجی – زرد و مخروط های ماده جوان استوانه ای و بنفش یا ارغوانی هستند . گلدهی در خرداد و تیر میباشد . مخروط های رسیده و بالغ بدون پایک یا فقط پایک بسیار کوتاهی دارند و در گروه های 1 تا 3 تایی در انتهای شاخه های سال گذشته ظاهر میشوند . آنها متقارن ، تخم مرغی با 5-2 سانتیمتر طول و بنفش میباشند و بعدها سبز و بالاخره قهوه ای تیره میشوند . در قاعده تخت و آشکارا شکوفا میشوند . یک زائده ناوی شکل مورب بر روی آپوفیز مسطح و تخت هر فلس وجود دارد . دانه ها قهوه ای با 5-3 میلیمتر طول و هر یک دارای بالی سیاه – قهوه ای با سه برابر طول دانه میباشند . این گونه بومی کوههای آلپ و نواحی کوهستانی در شرق سوئیس است . همچنین در آپنین ، کارپاتین و بالکان نیز میروید و در جنگلهای بوهمین پراکنده میباشد . قرن هاست که کاشته شده و در پارکها به علت سازش پذیری کاربرد زیادی دارد . کولتیوارهای فراوانی از آن وجود دارد . به نظر بسیاری از گیاه شناسان گونه P.rotundata , P.uncinata دارای صفات یکسانی هستند در حالیکه برخی دیگر آنها را گونه های مجزایی میدانند .
Pinus rotundata Link.
Mountain Pine (tree form)
Pinaceae
کونیفر کوچکی با حداکثر 20 متر ارتفاع ، تنه ای راست و بدون انشعاب ، پوستی سیاه – خاکستری و تاجی مخروطی باریک میباشد . برگها جفت ، کمی در راستای محور طولی پیچ خورده ، سبز تیره و بر روی درخت برای مدت طولانی باقی میمانند . مخروط های نر در حدود 10 میلیمتر طول دارند و نارنجی رنگ و مخروط های ماده بنفش میباشند . مخروط های رسیده ، افقی با طول 5-3 سانتیمتر ، مخروطی و نامتقارن هستند . فلسهایی که در معرض نور خورشید قرار دارند چهار وجهی کوتاه و کمی حالت انحناء دارند . آپوفیزها هرمی و امبلیک دارای خار خمیده کوتاه میباشد . دانه ها در حدود 5 میلیمتر طول دارند و هر یک دارای بالی به طول حدود 12 میلیمتر و به رنگ خاکستری – زرد با خاشیه تیره میباشند . این کاج بومی کوخخای آلپ و نواحی کارپاتین است . محل رویش آن در ارتفاع حدود 160 تا 1100 متر میباشد . در اواخر قرن نوزدهم ، گونه هیبرید آن Pinus x digenea Beck نزدیک مرز بین استرالیا و بوهمیا یافت شده است و این موضوع زمانی رخ داده که دو گونه P.sylvestris , P.rotundata با هم مخلوط بوده و هیبرید فوق نتیجه گرده افشانی طبیعی بین این دو گونه بوده است . درختی با 20 متر ارتفاع و پوستی قهوه ای خاکستری و مخروط هایی نامتقارن میباشد .
Pinus uncinata Ramond
(Pyrenean) Mountain Pine
Pinaceae
این کاج در مناطق کوهستانی اروپای غربی ، کونیفر کوچکی است که کمتر از 10 متر ارتفاع دارد . تاج آن مخروطی باریک و با P.rotundata عمدتاً در شکل آپوفیزها اختلاف دارد . مخروط ها تخم مرغی یا مخروطی شکل با 4-3 سانتیمتر طول (به ندرت 7 سانتیمتر) میباشند . آپوفیزهای فلس ها در جهتی که در معرض نور خورشید هستند به سمت قاعده مخروط خمیدگی پیدا میکنند . اسمبلیک طویل و برجسته است . این کاج بومی غرب اروپا و عمدتاً پیرنه میباشد و همچنین به صورت پراکنده و خودرو در کوه های آلپ و کوههای مجاور آن مشاهده میشود .
Pinus Sylvestris L.
Scots Pine
Pinaceae
ارتفاع این کاج به 30 تا 45 متر میرسد . تنه آن استوانه ای بدون انشعاب و راست است (به طور مثال کاج تربن از بوهمیا) و یا در اغلب موارد کوتاه و پیچ خورده که سریعاً به شاخه های متعددی تقسیم میشوند ( به خصوص در مورد درختان باقیمانده از جنگلهای مخروبه کاج در سراشیبی های صخره ای) تاج درخت جوان مخروطی است و انشعابات آن در انتها بیشتر شده و منظره نیمکروی را به خود میگیرند . شاخه ها آویزان با رأسی نامنظم و پرمانند هستند . پوست آن در ابتدا صاف اما سریعاً به صورت فلس های نازک کاغذی شکل جدا میشوند . رنگ آن نارنجی مایل به قرمز – قهوه ای است . در قسمت پایین تنه پوست زبر و دارای شیار و شکاف های زیاد و در برش عرضی به طور مشخص لایه لایه هستند . شاخه های جوان معمولاً صاف ، زرد مایل به سبز ، جوانه ها قرمز مایل به قهوه ای و به طول 12 میلیمتر و کمی رزین دار یا فاقد آن میباشند . برگها به صورت جفت بر روی شاخه های کوتاه قرار گرفته و بعد از 2 یا 3 سال میریزند . آنها 8-3 سانتیمتر طول و 8/1-1 میلیمتر عرض دارند . نوک تیز ، راست یا کمی پیچ و تابدار و عموماً سبز – خاکستری هستند . با این وجود (به خصوص در کولتیوارها) ممکن است رنگهای متفاوتی را نشان دهند و اغلب با یک پوشش مومی پوشیده شده و در حاشیه مضرس تیز میباشند . دوره گلدهی آن در اردیبهشت است . مخروط های نر تخم مرغی شکل با 8 میلیمتر طول و زرد روشن میباشد . مخروط های ماده تخم مرغی شکل تا کروی ، قرمز رنگ به صورت منفرد یا دوتایی و در انتهای شاخه های سال گذشته تشکیل میشوند . مخروط های رسیده و بالغ دارای پایکی کوتاه و در زمان رسیدن به پایین متمایل میشوند . آنها در ابتدا سبز و بعدها قهوه ای و بالاخره به قهوه ای – خاکستری تغییر رنگ مییابند . مخروطی شکل و در قاعده گرد و متقارن هستند . اندازه مخروط ها برای هر جامعه در بخشهای مختلف اروپا ثابت است اما بین جوامع اختلاف زیادی وجود دارد (طول آنها بین 6-5/3 سانتیمتر متغیر است) آپوفیزهای فلسها لوزی شکلی ، تا حدودی هرمی و جهتی که در معرض نور خورشید است کمی محدب تر به نظر میرسد . امبلیک کوچک و تحت و آپوفیزها ، گوناگون ، تخت یا محدب میباشند . مخروط های خاکسنری مات در سال سوم شکوفا شده و دانه ها را آزاد میسازند . دانه ها در حدود 4 میلیمتر طول دارند و هر کدام دارای بالی مایل به قهوه ای و با 20-10 میلیمتر طول میباشد . این کاج یکی از بزرگترین مناطق رویشی را دارد . در شمال غرب اروپا ، در سراسر نواحی شرق تا سیبری گسترش یافته است (حتی تا آنسوی مدار قطب شمال) از تظر تجاری بسیار مهم و قرن هاست که کاشته میشود . تعدادی از کولتیوارهای زینتی آن وجود دارد . آنها ممکن است از نظر رنگ برگ ها cv.Aurea و ظاهر cv.Globosa viridis با هم اختلاف داشته باشند .
کاجهایی با برگهای سوزنی سه تایی در یک غلاف
Pinus jeffreyi Grev. et Balf.
Jeffreys Pine
Pinaceae
کونیفر بلندی است ، 45-30 متر ارتفاع ، تنه ای معمولاً راست و بدون انشعاب و ضخیم و تاجی مخروطی منظم و تنک و انشعاباتی پیرامونی که عموماً به صورت افقی میباشند . پوست آن قهوه ای – خاکستری و به مدت طولانی صاف ولی بعدها شکافدار میشود و تقریباً در نمام سطح سیاه و در برش عرضی قهوه ای مایل به قرمز است . شاخه ها ضخیم ، جوانه ها تا 30 میلیمتر طول دارند ، برگها تنک و به طول 23-16 سانتیمتر ، ضخیم ، نوک تیز و با حاشیه ای نضرس میباشند . مخروط ها تخم مرغی تا مخروطی شکل با پایک کوتاه و به وزن 5/0 کیلوگرم ، دانه ها به طول حدود 12 میلیمتر و هر کدام با بال بلندی به طول 3 سانتیمتر میباشند . بومی منطقه نسبتاً کوچکی در کنار اقیانوس آرام از امریکای شمالی ، اورگان و کالیفرنیا در ارتفاع حدود 1500 متر یافت میشود و در اروپا از سال 1852 کاشته شده است .
Pinus Ponderosa Dougl. ex p. et C.Lawson
Western yellow Pine or Ponderosa Pine
Pinaceae
کونیفر بلند و تنومندی است که ارتفاع آن به 70-40 متر میرسد . دارای تاجی مخروطی ، انبوه ، تنه ای راست و ضخیم میباشد که اغلب در بخش بالای تاج به جند شاخه موازی تقسیم میشود . پوست آن سریعاً دارای شکاف های ضخیم و مسطح شده و به صورت صفحاتی جدا میشود . در برش عرضی زرد مایل به قهوه ای میباشد . شاخه های برگدار کوتاه و انبوه در بخش پایینی تاج به صورت افقی قرار گرفته اند . شاخه های یکساله ضخیم ، صاف و جوانه ها رزین دار هستند . برگها به طول 25-8 سانتیمتر و بر روی شاخه برای چند سال باقی میمانند . زمان گلدهی آنها در خرداد میباشد . مخروط های نر قرمز تیره و در حدود 2 سانتیمتر طول دارند . مخروط های ماده جوان به صورت منفرد یا در گروه های 2 تا 5 تایی در انتهای شاخه تشکیل شده ، قرمز رنگ و تخم مرغی شکل هستند . مخروط های بالغ ارغوانی تیره و مخروط های رسیده قهوه ای براق میباشد . دانه های قهوه ای رنگ آن به طول 9 میلیمتر و هر یک دارای بال بلندی به طول 20 میلیمتر است . این گونه بومی نواحی کوهستانی امریکای شمالی میباشد . ولی نواحی خشک تربین بریتیش کلمبیا و مکزیکو را در ارتفاع 300 تا 2100 متری ترجیح میدهد . از سال 1827 کاشته شده است . تنوع درون گونه ای آن زیاد است ولی عموماً در سطح واریته رده بندی شده است .
Pseudotsuga
Pseudotsuga menziesii (Mirb.) Franco
Douglas
Fir
Pinaceae
کونیفربسیار بلندی است با 50 تا 80 متر ارتفاع که در رویشگاه طبیعی خود حتی به 100 متر هم میرسد . تنه آن ضخیم ، راست و بدون انشعاب میباشد و تا 4 متر قطر دارد . تاج مخروطی پهن آن از انشعابات باریک افقی و گسترده با چوبی ترد و شکننده تشکیل شده است که از بحش پایین تاج به آسانی جدا میشود . پوست در درختان جوان صاف و خاکستری با تعداد زیادی تاولهای رزین دار و در درحتان مسن ضخیم با شکاف های عمیق و قهوه ای مایل به قرمز میباشد . جوانه ها نوک تیز ، دوکی شکل ، با 1 سانتیمتر طول ، قهوه ای و در قاعده دارای رزین میباشند . برگها مسطح و پهن ، نرم و لطیف ، قابل انحناء با 35-15 میلیمتر طول ، نوکدار یا بدون نوک ، فاقد شکاف در رأس ، سبز تیره با یک شیار طولی در سطح فوقانی و دو نوار استماتی روشن در سطح تحتانی هستند . دوره گلدهی آنها در اردیبهشت و خرداد میباشد . مخروط های نر بر روی شاخه های سال قبل تشکیل میشوند ، مخروطی شکل و در ابتدا ارغوانی و سپس به زرد روشن تغییر مییابد . مخروط های ماده جوان در انتهای شاخه و به صورت منفرد و یا در گروه های 2 تا 3 تایی و خیلی به ندرت 5 تا 6 تایی تشکیل میشوند . آنها قرمز تیره و در ابتدا سبز رنگ میباشند . مخروط های بالغ ، آویزان با پایک کوتاه ، استوانه ای – تخم مرغی با 8-5 سانتیمتر طول و از 25 تا 50 فلس دانه دار تشکیل شده است . آنها دارای براکته های سه لوبه مشخصی میباشند که رشد زیادی کرده و بلندتر از فلسها میگردند و نوک آنها به سمت رأس مخروط میباشد ( هر یک دارای رگبرگ میانی طویل و دو دندانه میباشند) . دانه ها قهوه ای روشن و هر یک دارای بالی با طول مساوی و در سال اول میرسند . این درخت بومی امریکای شمالی است و در یک ناحیه نسبتاً پخناوری از اورگان و واشینگتن تا کالیفرنیا و شرق کوه های راکی گسترش یافته است و همراه با واریته خود مشاهده میشود .
Pseudotsuga menziesii (Mirbel) Franco var.glauca (Mayr) Franco
Colorado Douglas Fir
Pinaceae
کونیفری است با 35 تا 50 متر ارتفاع و تاجی مخروطی باریک و پوستی فلسی و شکافدار اما به ندرت چوب پنبه ای میشود . برگها به طول 25-15 میلیمتر ، پهن تر از گونه اصلی با شکاف کم عمقی در رأس و خاکستری یا سبز آبی میباشند . مخروط ها به طول 7-5 سانتیمتر و از تعداد کمتری فلس تشکیل شده است(کمتر از 30 فلس) در نواحی بومی واریته های ساحلی به صورت منفرد و یا جنگلهای مخلوط میباشند ولی واریته کوهستانی عموماً به صورت یک درخت نادر در جنگل و در ارتفاع بالا رشد میکند (2000متر و بیشتر) . اولین بار به اروپا در سال 1827 و برای بار دوم در سال 1884 وارد شده است .

[*FATIMA*]

سکویا
Glant trees
Sequoia Sempervirens (D.Don) Endl.
Coast Redwood
Taxodiaceae
کونیفر بلند و غول پیکری است که بیش از 100 متر ارتفاع دارد و ممکن است سال های زیادی عمر کند (1000تا2000 سال) . تنه آن بسیار ضخیم و بدون انشعاب (محیط تنه 25 متر) ، تاج مخروطی پهن و انشعاباتی پیرامونی دارد . پوست آن قهوه ای مایل به قرمز ، شیاردار ، نرم و فیبری میباشد . برگها متناوب و تعدادی که روی شاخه های اصلی و بزرگ قرار گرفته اند ، مستطیلی شکل و به طول حدود 6 میلیمتر و آنهایی که بر روی شاخه های فرعی قرار دارند ، خطی – نیزه ای تا داسی شکل و به طول حدود 18 میلیمتر هستند . رنگ آنها سبز روشن و یا سبزآبی است و دارای خطوط استماتی و رگبرگ میانی مشخص در سطح زیرین هر برگ میباشند . آنها دمبرگ دار و به صورت دو ردیفی هستند . گلدهی در اردیبهشت ماه صورت میگیرد . مخروط های نر و ماده بر روی یک درخت تشکیل میشوند . مخروط های نر انتهایی و محوری و مخروط های ماده انتهایی از 12 تا 20 فلس تشکیل شده است . مخروط های بالغ در سال دوم میرسند ، تخم مرغی شکل و به طول 25-20 میلیمتر و از فلس های دیسک مانند و قهوه ای تشکیل شده اند . بر روی هر فلس 2 تا 5 دانه بالدار (دو بال) وجود دارد . این درخت در یک نوار باریکی در طول سواحل اقیانوس آرام در امریکای شمالی ، از جنوب غربی اورگان تا کالیفرنیا و دامنه های کوهستانی تا ارتفاع 1000 متر و بر روی رسوبات آبرفتی و سراشیبی ها میروید . در سال 1795 شناسایی شده و در سال 1840 به اروپا وارد شد ، اما شرایط آب و هوایی مناسبی را نیاز دارد .

[*FATIMA*]

درخت غول
Sequoiadendron giganteum (Lindl.) Buchh.
Giant Sequoia or wellingtonia
Taxodiaceae
درخت بسیار بلند تا غول پیکری است که بیش از 100 متر ارتفاع دارد . تنه آن بسار ضخیم و بدون انشعاب ، تاج مخروطی پهن و انشعابات آن عموماً به صورت مارپیچی میباشد . پوست قهوه ای مایل به قرمز ، نرم و اسفنجی ، به ضخامت 50-30 سانتیمتر ، شیاردار و به صورت نوارهای باریکی جدا میشوند . برگها با آرایش مارپیچی و بر دو نوع هستند . برگهایی که بر روی شاخه های بزرگ و اصلی قرار دارند به طول 15-10 میلیمتر و به صورت سوزنی و پرس شده روی شاخه و آنهایی که بر روی شاخه های فرعی قرار گرفته اند فلس مانند و به طول 6-3 میلیمتر میباشند . برگهای سوزنی و فلسی هر دو سبز – خاکستری و در زمستان (در اروپا) کمی قهوه ای – برنزی میشوند . دوره گلدهی آنها از اسفند تا فروردین ماه است . گلها تک جنس و بر روی یک درخت تشکیل میشوند . مخروط های نر به طول حدود 5 میلیمتر ، زرد ، منفرد یا به صورت گروه های 5 تایی در انتهای شاخه تشکیل میگردند . مخروط های ماده جوان به طول حدود 10 میلیمتر ، تخم مرغی شکل ، سبز و دارای حدود 20 تا 40 فلس دانه دار و در انتهای شاخه ظاهر میشوند . مخروط های بالغ به طول 8-4 سانتیمتر و فلس های چوبی سختی دارند . آنها در سال سوم شکوفا میشوند و دانه هایی با بالهای باریک ، آزاد میسازند . این درخت به صورت خودرو و طبیعی در حدود 30 جایگاه مجزا در کوههای سیرانوادا در کالیفرنیا دارد . در سال 1854 به اروپا آورده شد و با شرایط مختلف آنجا سازش پیدا نمود (صدمات یخبندان) .

[*FATIMA*]

دارتالاب
Taxodium and Metasequoia
Taxodium distichum (L.) Rich
Swamp Cypress or Bald Cypress
Taxodiaceae
این درخت به ارتفاع 40-30 متر و به ندرت بیشتر میرسد . تاج آن در جوانی مخروطی باریک و در درختان مسن استوانه ای پهن و در رأس کروی میباشد . در مکانهایی با میزان رطوبت بالا یا در خاکهای اشباع شده تولید برآمدگی هایی چوبی در سطح خاک و در اطراف تنه میکنند (پنوماتوفر یا ریشه های تنفسی) . پوست قهوه ای مایل به قرمز ، نرم ، نازک و به صورت فلس یا نوارهای طولی ترک میخورد . شاخه ها و انشعابات آن صاف و سبز یا قهوه ای میباشند . شاخه های ریز 10-5 سانتیمتر طول دارند ، باریک و با برگها میریزند . برگهای خزان کننده (سوزنی) نوک تیز ، خطی با قاعده ای پرس شده روی شاخه ، سبز روشن که در پاییز به قهوه ای برنزی تغییر رنگ میدهند . مخروط های نر شامل 6 تا 8 پرچم و به صورت پانیکولهای طویلی میباشند . مخروط های ماده جوان ، در رأس شاخه های سال قبل ظاهر شده و دارای پایکی کوتاه هستند . مخروط های چوبی که در سال اول میرسند ، مدور ، به قطر 32-20 میلیمتر و از 12-10 فلس تشکیل شده اند . هر فلس دارای دو دانه سه وجهی میباشد . این درخت بومی جنوب شرقی امریکای شمالی است . این گونه در نواحی باتلاقی از دلاویز تا فلوریدا و غرب تامینسوری و تکزاس میروید . از سال 1640 کاشته شده است و چندین کولتیوار با فرمهای مختلف نیز از آن وجود دارد .
Metasequoia glyptostroboides. Hu et Cheng
Down Redwood
Taxodiaceae
درختی است با ارتفاع 40-30 متر ، تنه ای راست ، بدون انشعاب ، تاج آن در ابتدا مخروطی و بعدها کروی و با انشعاباتی پیرامونی میباشد . پوست آن قهوه ای مایل به قرمز و به صورت فلس یا نوارهای باریک جدا میشود .
شاخه ها در ابتدا سبز مایل به قهوه ای و بعدها قهوه ای با شاخه های کوتاه متعدد به طول 9-5 سانتیمتر که در پاییز به همراه برگها میریزند . برگ های سوزنی سبز روشن تا سبز آبی ، خطی ، مسطح ، نوک تیز ، منقابل و با آرایش دو ردیفی ، به طول 35-10 میلیمتر و با قاعده ای سخت پرس شده روی شاخه میباشند . مخروط های نر در هر گل دارای 20-15 پرچم ، تخم مرغی شکل و تشکیل گروه های 2 تا 5 تایی را در قاعده برگهای جفت و در انتهای شاخه میدهند . مخروط های ماده جوان بعد از بالغ شدن کروی شکل میشوند ، با طول 25-18 میلیمتر و در ابتدا سبز و بعدها قهوه ای تیره و از 30-20 فلس متقابل و متلاقی اشکیل شدند که فقط فلس های میانی حامل دانه هایی قهوه ای با دو بال غشایی میباشد . در مورد این درخت مدتها تصور میشد که منقرض شده است تا اینکه در سال 1940 به صورت خودرو در ناحیه کوچکی در مرکز چین یافت شد . بذرهای اولیه آن در سال 1949 به باغات گیاه شناسی تمام دنیا فرستاده شد . نمونه ای که اکنون در اروپا میباشد هنوز از 15 متر بلندتر نشده است .

برگرفته از کتاب درختان و درختچه ها به مترجمی مهرانگیز پولادیان و دکتر اصغر کهندل