*تاریخ معاصر دندانپزشکی*

[AvAstiN]

در دوره قاجاریه طب ایران به تدریج از سنتی به اروپایی تبدیل گشت و بنظر می رسد طب مدرن ایران نیز از مدرسه دارالفنون آغاز شده است. قبل از تأسیس دارالفنون، طب بطور كلی سنتی بوده و درمانها بطور تجربی و بدون پایه علمی با وسایل بسیار ابتدایی و توسط افراد فاقد صلاحیت انجام می شد و شاید در حال حاضر هم در برخی نقاط دور افتاده انجام شود. برای درد دندان، عطارها از داروهای گیاهی مانند روغن نخود، آب پیاز، شیره انجیر، تریاك و برای رفع آبسه های دندانی از صمغ كتیرا و باقلا و آرد گندم سرخ شده در روغن استفاده می كردند. كشیدن دندان ها توسط دلاكهای حمام و سلمانی ها و بدون بی حسی به نحوی بسیار دردناك و وحشت آور انجام می شده و گاهی سلمانی ها این كار را بصورت دوره گرد در محلات انجام می دادند. پوسیدگیهای دندانی، دندانهای تغییر رنگ یافته بر اثر ضربه، دندانهای شكسته و فضاهای بی دندانی (ناشی از كشیدن دندان)همه توسط روكش های طلا كه توسط زرگرهای ماهر ساخته می شد ترمیم می گشت. این روكشها را استامپ یا استامپه و یا شارپی می نامیدند. شارپی از نام دستگاهی بنام شارپ گرفته شده كه این روكشها توسط آن ساخته میشد. تأسیس و افتتاح رسمی دارالفنون تهران در سال 1228 ه.ش توسط امیركبیر صدر اعظم ناصرالدین شاه انجام شد و سرآغاز معرفی نظام جدید آموزش و از اقدامات مهم فرهنگی كشور می باشد. دارالفنون اولین مدرسه دولتی ایران بوده و به كمك استادان اروپایی آموزش رشته های مختلف در آن آغاز گشت. رشته پزشكی دارالفنون قبل از تأسیس دانشگاه تهران تنها مركز آموزش طبابت در ایران بود. درآبانماه سال 1297 شمسی مدرسه طب از مدرسه دارالفنون جدا شد و مرحوم دكتر لقمان الدوله به ریاست آن منصوب گردید. دانشگاه تهران در عهد رضا شاه تأسیس گردید و نخستین قسمت آن كه ساخته شد، تالار تشریح بود كه در سال 1313شمسی افتتاح گردید. در سال 1316 كلیه قسمتهای دانشكده طب به ساختمان جدید دانشگاه تهران منتقل شد و شروع بكار نمود. در سال 1335 دو رشته داروسازی و دندانپزشكی كه از شعب دانشكده پزشكی بود، بصورت مستقل درآمد. بیمارستان امیر اعلم علاوه بر بخشهای متعدد پزشكی، دارای بخش دندانپزشكی و جراحی فك و صورت ، شامل پرتونگاری و دو درمانگاه عمومی، آموزشی و اطاق عمل بود. از سال 1290 شمسی پرداختن به حرفه های طبابت، داروسازی و دندانسازی موكول به تحصیل و دریافت اجازه نامه رسمی از وزارت معارف شد. در سال 1300 در تهران تنها 3 نفر دندانپزشك بودند: دكتر فالك كوش میلچارسكی(اهل لهستان، دندانپزشك مخصوص رضا شاه و از تكنسین های فوق العاده پروتز دندانی) دكتر اتكیناشتومپ(تبعه سوئیس، دندانپزشك مخصوص اتابك)، دكتر هارطیون استپانیان(اهل تركیه و از زمره پزشكان دربار) در سال 1307 رضا شاه طی فرمانی دستور تأسیس مدرسه دندانسازی را صادر كرد و دو سال بعد این مدرسه شروع بكار نمود. محل اولیه این مدرسه، در دارالفنون بود و مدیریت فنی آن را دكتر میلچارسكی بعهده داشت. در سال 1316 با تاسیس دانشگاه تهران در محل فعلی، مدرسه طب و شعب مربوط به آن به این مكان نقل مكان كردند و شرط ورود به این دانشكده ها دارا بودن دیپلم كامل متوسطه تعیین گشت. در ادامه شكل گیری دندانپزشكی كشور، در سال 1322 شورای دانشگاه، اطلاق كلمه دندانپزشك بجای طبیب دندانساز و دندانساز بجای مكانیسین دندان را پذیرفت و از سال 1324 گواهی نامه رسمی و پروانه اشتغال به كار فارغ التحصیلان دندانپزشكی با عنوان دندانپزشك صادر شد. دوره دانشكده دانشگاه تهران تا سال 1330، 4 سال، از آنسال تا 1348، 5 سال و بعد از آن تاكنون 6 سال بوده است. در سال 1355 مدرسه دندانسازی از دانشكده پزشكی مجزا گردید و دانشكده دندانپزشكی نامیده شد. گروههای آموزشی اولیه عبارت بودند از: ارتودنسی، بیماریهای دهان پروتز ، جراحی و دندانپزشكی عملی. از سال 1339 عضویت پزشكان و دندانپزشكان در سازمان نظام پزشكی اجباری شد و این سازمان مرجع رسیدگی به تخلفات و شكایات در رابطه با امور پزشكی و دندانپزشكی قرار گرفت. در رأس آن هیأت مدیره سازمان قرار دارد كه تعداد دندانپزشكان آن دو نفر است. در سال تحصیلی 39-1338 آموزشگاه پرستاری دندانپزشكی در مقطع فوق دیپلم با هدف آموزش دستیار دندانپزشك آغاز به كار نمود. اولین نشریه دندانپزشكی كشورآ« نشریه دانشكده دندانپزشكی دانشگاه تهرانآ» در سال 1336 منتشر شد و بعدها به مجله دانشكده دندانپزشكی تغییر نام یافت. در سال 1340 ، چهار كرسی جدید تشخیص پروتز ثابت جراحی فك و صورت و كالبد شناسی دندان ایجاد شد و در سال 1344 آموزشگاه بهداشت دهان و دندان تأسیس گردید كه مدرك آن فوق دیپلم می باشد. سرانجام بهره برداری از ساختمان جدید دانشكده در سال 1345 با ظرفیت 200 دانشجو انجام گرفت كه دكتر محسن سیاح اولین رئیس آن و این دانشكده، اولین دانشكده دندانپزشكی كشور می باشد. در سال 1344 در پی احداث دانشگاه ملی ایران، دانشكده دندانپزشكی این دانشگاه بعنوان دومین دانشكده دندانپزشكی كشور كار خود را با 120 دانشجو آغاز كرد. در سال 1346 آموزشگاه تربیت تكنسین های پروتز دندانی در این دانشكده تأسیس یافت و در سال 1347 آموزشگاه عالی بهداشت دهان و دندان دانشكده شروع به فعالیت كرد. در سال 1361 نام دانشگاه ملی ایران به دانشگاه شهید بهشتی تغییر یافت. پس از دانشكده دندانپزشكی دانشگاه ملی تا سال 1357، تعداد دانشكده های دندانپزشكی به 5 عدد افزایش یافت: مشهد 1344 شیراز 1348 اصفهان 1352 تا قبل از انقلاب ، تنها دو دانشكده دندانپزشكی تهران و ملی ایران فقط در 5 رشته ارتودنسی، پریودنتولوژی، بیماریهای دهان وتشخیص، پروتز و جراحی فك و دهان و صورت دوره های تخصصی ایجاد گردیده بود و پس از انقلاب تعداد رشته های تخصصی به 11 رشته رسید كه هرساله از طریق آزمون پذیرش دستیاری ، تعدادی دستیار تخصصی می پذیرند. وظیفه تربیت و آموزش كادر درمانی دندانپزشكی(دندانپزشك، بهداشتكار دهان ودندان و تكنسین پروتز دندان) تا سال 1364 به عهده وزارت فرهنگ و آموزش عالی و از آن پس به عهده وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكی گذاشته شد. هم اكنون مراكز آموزش دندانپزشكی شامل 16 دانشكده دندانپزشكی زیر نظر وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشكی و دو دانشكده دندانپزشكی دانشگاه آزاد اسلامی(واحد تهران و واحد خوراسگان اصفهان) می باشد. در سالهای اخیر مراكز آموزش بهداشتكاران دهان ودندان به دانشكده های دندانپزشكی تبدیل شده است. آموزش دندانپزشكی عمومی در سالهای قبل از انقلاب، تنها در 4 دانشكده تهران، ملی، مشهد و شیراز بصورت سالی ترمی و واحدی با گذراندن 240 واحد درسی شامل علوم پایه، پره كلینیك و كلینیك انجام می شد. در حال حاضر برنامه شامل 205-202 واحد درسی و طول دوره 6 سال است. پس از دو سال و گذراندن 68 واحد دروس عمومی و علوم پایه، دانشجویان وارد دوره بالینی (پره كلینیك و كلینیك) می شوند و آموزش خود را با حضور بیماران ادامه می دهند. در انتهای دوره 6 ساله و پایان یافتن واحدها و ارائه پایان نامه به ارزش 6 واحد، فارغ التحصیل می شوند. در مورخ 21/7/1372 امتحان جامع علوم پایه دندانپزشكی و داروسازی تصویب شد و از آن زمان به بعد لازم الاجرا گردیده است. رشته های وابسته به دندانپزشكی ، دوره دو ساله (كاردانی) بهداشت دهان ودندان (پرستاری دندانپزشكی) و تكنسین ساخت پروتز دندانی می باشد. ادامه تحصیل و دریافت درجه تخصصی پس از فارغ التحصیل شدن در رشته دندانپزشكی عمومی در 10 رشته(ارتودنسی، اطفال، اندودنتیكس، پاتولوژی، پروتز، پریودنتیكس، ترمیمی، تشخیص بیماریهای دهان، جراحی دهان و فك و صورت و رادیولوژی دهان) در داخل كشور امكان پذیر است. اولین امتحان تخصصی در سال 1353 در دانشگاه تهران بطور داخلی انجام گرفت. اولین امتحان سراسری در دانشگاه ملی در سال 1354 انجام شد و سپس یك دوره دیگر امتحان در سال 56-1355 برگزار گردید. پس از پیروزی انقلاب تا كنون 16 دوره امتحان توسط دبیرخانه شورای آموزش دندانپزشكی و تخصصی كشور برای گزینش دانشجوی دوره دستیاری انجام گرفته است. همچنین به مننظور رسمی شدن درجه تخصصی دانشجویان فارغ التحصیل رشته های مختلف تخصصی تا كنون 18 دوره امتحانات بورد تخصصی بصورت متمركز برگزار گردیده است. اولین فعالیت صنفی دندانپزشكی تأسیس سندیكای دندانسازان ایران در سال 1322 می باشد. فعالیتهای محدود علمی و فنی حاصل تلاش این سندیكا بود. در سال 1329 كانون دندانپزشكان ایران بوجود آمد كه خود بخود بدون اعلام انحلال در سال 1335 منحل شد. سومین مجمع علمی صنفی دندانپزشكی در 24 دیماه 1341 با نام جامعه دندانپزشكان ایران بنیان نهاده شد كه چون مبانی مستحكمی داشت، دندانپزشكان ایرانی آن را خانه انگاشتند و در حفظ و بقا و اعتلای آن كوشیدند. این جامعه بعدها به نام جامعه دندانپزشكی ایران تغییر نام داد تا فراگیر همه حرف وابسته به دندانپزشكی باشد. در سال 1361 جامعه اسلامی دندانپزشكان تشكیل شد و در سال 1369 انجمن دندانپزشكی جمهوری اسلامی ایران را به ثبت رسانده و فعالیت خود را آغاز كردند. بالاخره در سال 1375 بین هیأت مدیره انجمن دندانپزشكی ایران و جامعه دندانپزشكی ایران ادغام صورت گرفت و هم اكنون به نام انجمن دندانپزشكی ایران ، خانه دندانپزشكان ایرانی می باشد .

[AvAstiN]

در زمان باستان، مایاها مردمانی با فرهنگ سطح بالا بودند كه در گواتمالا و هندوراس فعلی می زیستند. آنهاكه از مردم بابل باستانی نیز قدیمی تر بودند، به دلایل مذهبی اقدام به قرار دادن اینله روی دندانها و یا سوراخ كردن صورت و گوش می نمودند. آنها در قرار دادن اینله های سنگی زیبا روی حفرات تراش داده شده دندانهای قدامی بالا و پایین و گاهی دندانهای پرمولر، مهارت داشتند. بدون شك، این اینله ها روی دندانهای زنده قرار داده میشد و آنچنان دقیق این كار انجام می گرفته كه حتی تا هزار سال بعد این اینله ها، در جای خود باقی می ماندند. اینله هابا سمانهای خاص به حفره چسبانده می شد كه جنس عمده آنها با اسپكتروگرافی، كلسیم فسفات تشخیص داده شده است. در اوان كودكی، دختران فرقه Vanomami در ونزوئلا ، باریكه های تیز شده از چوب سخت و بامبو را به لبها و گونه هایشان فرو مینمودند كه جنبه زیبایی داشته است. پونتیك یا دندان مصنوعی در این دنچر پارسیل ثابت، جایگزین ثنایای میانی سمت راست بالا كه از دست رفته، شده است. احتمالاً دندانی از یك گاونر است كه به نواری از طلا پرچ شده است(متعلق به سرزمینEtruria Musee de l Ecole Dentaire de paris) مسواك خاورمیانه بنام Siwak و Misswak یك شاخه كوچك از درخت سالوادورا پرسیكا به نظر نیم اینچ است كه آن را برای یك روز در آب غوطه ور می سازند تا الیاف آن از هم جدا شود. چوب این درخت حاوی بیكربنات سدیم و اسیدتانیك و سایر موادی است كه تأثیر مثبتی روی لثه ها دارد. در این عكس كه حدوداً متعلق به سال 1910 می باشد. یك دندانپزشك الجزیره ای دیده می شود كه در حال كشیدن یك دندان با یك وسیله اروپایی است كه كلید نامیده می شود. Watter Hermann Ryff ( 1562-1500 ) رساله جراحی بزرگ Gross chirurgey را در سال 1545منتشر ساخت و بنظر می رسد چندین بار آن را تجدید (Great Surgery) چاپ نمود، از جمله یكی در سال 1559 كه در آن تصاویری از قلمهای جرمگیری Scaler دیده می شود. تصاویر Ryff دقیق و درست بود. متأسفانه عمر او كفاف نداد و كتاب دندانپزشكی كه او تصمیم داشت بنویسد، هرگز چاپ نشد. یك دندانپزشك در حال سفر، وسایل خود را در یك دهكده در هلند برپا داشته و كمك او به بیماران حیرت تماشاگران را برانگیخته و موجب سرگرمی آنها گشته است. این صندلی دندانپزشكی آلمانی كه تودوزی شده و تشك دار است و از هر جهت به خوبی آراسته شده، متعلق به دهه 1890 بوده و توسط یك پدال پایی بالا و پایین برده می شود. در نمای موزه ملی تاریخ آمریكا در واشنگتن ، این مدل مطب دكتر G.V.Blackدر ایالت ایلی نویز دیده می شود كه متعلق به سال 1885 است. صندلی دندانپزشكی James Beall Morrison در سال 1868 یك مكانیسم منحصر به فرد داشت كه به دندانپزشك اجازه می داد آن را در هر جهتی كج نماید. با وجود مزایای واضح آن، فقط چهار نمونه از این صندلی ساخته شد(موزه دانشكده كپنهاك) صندلی دندانپزشكی توسط كمپانی سازنده وسایل دندانپزشكی در 1875 معرفی گردید كه بر اساس بروشور تبلیغاتی آن می توانست به اندازه كافی به عقب خم شود تا به دندانپزشك اجازه دهد، نشسته كاركند، ولی اغلب دندانپزشكان تا حدود سال 1950 ترجیح می دادند كه حین كار ایستاده باشند. كلینیك اصلی درمانگاه دندانپزشكی Eastman در روچستر نیویورك، در روز افتتاح آن در سال 1917در اینجا دیده می شود. دندانپزشكان همه تازه فارغ التحصیلان مدارس دندانپزشكی هستند كه علاقمند كسب تحصیلات بالاتر می باشند. در 6 مارس 1840 اولین كالج دندانپزشكی دنیا در ایالت مریلند بنام كالج بالتیمور، در نتیجه تلاشهای Hayden,Harris تأسیس گردید. كشف مهم بی حس كننده در علم پزشكی توسط یك دندانپزشك آمریكایی بنام Hartford در سال 1844 انجام شد و آن گاز خنده آور نیتروزاكساید بود. وی پس از انجام بی حسی(بی هوشی)، دندان فردی را بدون احساس درد، كشید. در پایان دهه اول قرن بیستم، بی حسی موضعی جایگزین بی هوشی عمومی در مطب دندانپزشكی گردید. معرفی توسط شیمیدان آلمانی Alfred Einharn در 1904 دندانپزشكی را با حذف درد از اعمال دندانپزشكی متحول شاخت. در اوایل دهه 1920 اغلب دندانپزشكان، دستگاه اشعه X و استریلیزاتور داشتند. جامعه پرستاران دندانپزشكی (دستیاران دندانپزشكی) در اوایل سال 1923 تشكیل گردید و دندانپزشكی چهار دستی به تدریج فراگیر شد. دكتر آلفرد فونس Bridgeport در ایالت آمریكا، اولین فردی بود كه به نقش مهم بهداشت دهان ودندان در حرفه دندانپزشكی یقین پیدا كرده و تربیت بهداشتكار دهان و دندان را پایه گذاری نمود. او در نوامبر 1913 اولین كلینیك بهداشتكاران دهان ودندان را به نام كلینیك در گاراژ خانه خود افتتاح نمود. دندانپزشكان در سال 1847 به نقش پیشگیری كننده فلوراید در پیشرفت پوسیدگیهای دندانی پی بردند. در سال 1908 دكتر Mckay كه در چشمه های كلرادو زندگی می كرد. متوجه ایجاد لكه های قهوه ای رنگی بنام در روی دندان كودكان شهرش شد كه امروزه می دانیم در اثر مصرف بیش از حد فلوراید می باشد. او فهمید كه ماده ای در منبع آب شهر عامل بروز آن است و اینكه این كودكان پوسیدگی بسیار پایینی دارند. ولی آن عامل را شناسایی نكرد. اولین كلینیك دندانپزشكی رایگان برای در دنیا در سال 1902 توسط Jessen از استراسبورگ آلمان افتتاح گردید. اولین ژورنال تخصصی، ژورنال پریودنتولوژی بود كه در سال 1930 چاپ شد. در طی قرن بیستم، هشت تخصص در دندانپزشكی تكامل یافت كه امروزه هریك ژورنالهای اختصاصی خود را داراست. انجام امتحانات بورد در هر رشته به ترتیب زیر انجام شد: ارتودنسی 1930 جراحی دهان 1946 پاتولوژی دهان 1948 پروتز 1948 كودكان 1949 دندانپزشكی اجتماعی 1951 اندودانتیكس 1964

[solinaz]

در زمان باستان، ماياها مردماني با فرهنگ سطح بالا بودند كه در گواتمالا و هندوراس فعلي مي زيستند. آنهاكه از مردم بابل باستاني نيز قديمي تر بودند، به دلايل مذهبي اقدام به قرار دادن اينله روي دندانها و يا سوراخ كردن صورت و گوش مي نمودند. آنها در قرار دادن اينله هاي سنگي زيبا روي حفرات تراش داده شده دندانهاي قدامي بالا و پايين و گاهي دندانهاي پرمولر، مهارت داشتند. بدون شك، اين اينله ها روي دندانهاي زنده قرار داده ميشد و آنچنان دقيق اين كار انجام مي گرفته كه حتي تا هزار سال بعد اين اينله ها، در جاي خود باقي مي ماندند. اينله هابا سمانهاي خاص به حفره چسبانده مي شد كه جنس عمده آنها با اسپكتروگرافي، كلسيم فسفات تشخيص داده شده است.
در اوان كودكي، دختران فرقه Vanomami در ونزوئلا ، باريكه هاي تيز شده از چوب سخت و بامبو را به لبها و گونه هايشان فرو مينمودند كه جنبه زيبايي داشته است.
پونتيك يا دندان مصنوعي در اين دنچر پارسيل ثابت، جايگزين ثناياي مياني سمت راست بالا كه از دست رفته، شده است. احتمالاً دنداني از يك گاونر است كه به نواري از طلا پرچ شده است(متعلق به سرزمينEtruria Musee de l Ecole Dentaire de paris)
مسواك خاورميانه بنام Siwak و Misswak يك شاخه كوچك از درخت سالوادورا پرسيكا به نظر نيم اينچ است كه آن را براي يك روز در آب غوطه ور مي سازند تا الياف آن از هم جدا شود. چوب اين درخت حاوي بيكربنات سديم و اسيدتانيك و ساير موادي است كه تأثير مثبتي روي لثه ها دارد.
در اين عكس كه حدوداً متعلق به سال 1910 مي باشد. يك دندانپزشك الجزيره اي ديده مي شود كه در حال كشيدن يك دندان با يك وسيله اروپايي است كه كليد ناميده مي شود.
Watter Hermann Ryff ( 1562-1500 ) رساله جراحي بزرگ Gross chirurgey را در سال 1545منتشر ساخت و بنظر مي رسد چندين بار آن را تجديد (Great Surgery) چاپ نمود، از جمله يكي در سال 1559 كه در آن تصاويري از قلمهاي جرمگيري Scaler ديده مي شود. تصاوير Ryff دقيق و درست بود. متأسفانه عمر او كفاف نداد و كتاب دندانپزشكي كه او تصميم داشت بنويسد، هرگز چاپ نشد.
يك دندانپزشك در حال سفر، وسايل خود را در يك دهكده در هلند برپا داشته و كمك او به بيماران حيرت تماشاگران را برانگيخته و موجب سرگرمي آنها گشته است.
اين صندلي دندانپزشكي آلماني كه تودوزي شده و تشك دار است و از هر جهت به خوبي آراسته شده، متعلق به دهه 1890 بوده و توسط يك پدال پايي بالا و پايين برده مي شود.
در نماي موزه ملي تاريخ آمريكا در واشنگتن ، اين مدل مطب دكتر G.V.Blackدر ايالت ايلي نويز ديده مي شود كه متعلق به سال 1885 است.
صندلي دندانپزشكي James Beall Morrison در سال 1868 يك مكانيسم منحصر به فرد داشت كه به دندانپزشك اجازه مي داد آن را در هر جهتي كج نمايد. با وجود مزاياي واضح آن، فقط چهار نمونه از اين صندلي ساخته شد(موزه دانشكده كپنهاك) صندلي دندانپزشكي توسط كمپاني سازنده وسايل دندانپزشكي در 1875 معرفي گرديد كه بر اساس بروشور تبليغاتي آن مي توانست به اندازه كافي به عقب خم شود تا به دندانپزشك اجازه دهد، نشسته كاركند، ولي اغلب دندانپزشكان تا حدود سال 1950 ترجيح مي دادند كه حين كار ايستاده باشند.
كلينيك اصلي درمانگاه دندانپزشكي Eastman در روچستر نيويورك، در روز افتتاح آن در سال 1917در اينجا ديده مي شود. دندانپزشكان همه تازه فارغ التحصيلان مدارس دندانپزشكي هستند كه علاقمند كسب تحصيلات بالاتر مي باشند.

در 6 مارس 1840 اولين كالج دندانپزشكي دنيا در ايالت مريلند بنام كالج بالتيمور، در نتيجه تلاشهاي Hayden,Harris تأسيس گرديد.
كشف مهم بي حس كننده در علم پزشكي توسط يك دندانپزشك آمريكايي بنام Hartford در سال 1844 انجام شد و آن گاز خنده آور نيتروزاكسايد بود. وي پس از انجام بي حسي(بي هوشي)، دندان فردي را بدون احساس درد، كشيد.
در پايان دهه اول قرن بيستم، بي حسي موضعي جايگزين بي هوشي عمومي در مطب دندانپزشكي گرديد. معرفي توسط شيميدان آلماني Alfred Einharn در 1904 دندانپزشكي را با حذف درد از اعمال دندانپزشكي متحول شاخت. در اوايل دهه 1920 اغلب دندانپزشكان، دستگاه اشعه X و استريليزاتور داشتند.
جامعه پرستاران دندانپزشكي (دستياران دندانپزشكي) در اوايل سال 1923 تشكيل گرديد و دندانپزشكي چهار دستي به تدريج فراگير شد. دكتر آلفرد فونس Bridgeport در ايالت آمريكا، اولين فردي بود كه به نقش مهم بهداشت دهان ودندان در حرفه دندانپزشكي يقين پيدا كرده و تربيت بهداشتكار دهان و دندان را پايه گذاري نمود. او در نوامبر 1913 اولين كلينيك بهداشتكاران دهان ودندان را به نام كلينيك در گاراژ خانه خود افتتاح نمود.
دندانپزشكان در سال 1847 به نقش پيشگيري كننده فلورايد در پيشرفت پوسيدگيهاي دنداني پي بردند. در سال 1908 دكتر Mckay كه در چشمه هاي كلرادو زندگي مي كرد. متوجه ايجاد لكه هاي قهوه اي رنگي بنام در روي دندان كودكان شهرش شد كه امروزه مي دانيم در اثر مصرف بيش از حد فلورايد مي باشد. او فهميد كه ماده اي در منبع آب شهر عامل بروز آن است و اينكه اين كودكان پوسيدگي بسيار پاييني دارند. ولي آن عامل را شناسايي نكرد.
اولين كلينيك دندانپزشكي رايگان براي در دنيا در سال 1902 توسط Jessen از استراسبورگ آلمان افتتاح گرديد.
اولين ژورنال تخصصي، ژورنال پريودنتولوژي بود كه در سال 1930 چاپ شد.
در طي قرن بيستم، هشت تخصص در دندانپزشكي تكامل يافت كه امروزه هريك ژورنالهاي اختصاصي خود را داراست. انجام امتحانات بورد در هر رشته به ترتيب زير انجام شد:
ارتودنسي 1930
جراحي دهان 1946
پاتولوژي دهان 1948
پروتز 1948
كودكان 1949
دندانپزشكي اجتماعي 1951
اندودانتيكس 1964
درمانگران ایران

[solinaz]

از روزگار كهن ، بيماري دهان مشكل انسانها بوده است. جمجمه افرادCro-Magnonكه 25000 سال پيش در زمين ساكن بودند. شواهدي از پوسيدگي دندان را نشان ميدهد. قديمي ترين منبع ثبت شده بيماري دهان از يك متن سومري است.(Circa 5000 سال قبل از ميلاد) كه كرمهاي دندان را بعنوان دليل پوسيدگي دندان شرح مي دهد. هيچ كس نمي تواند انكار كند كه در طي سالها دندانپزشكي گامهاي عظيمي برداشته و گذشته ، حال و آينده دندانپزشكي يكي از عنوانهاي مورد بحث پيشكسوتان دندانپزشكي در چهل و هفتمين گردهمايي ساليانه آكادمي دندانپزشكان عمومي مي باشد.

Eric Curtis دندانپزشك، مورخ نامدار دندانپزشكي و سخنگوي آكادمي دندانپزشكان عمومي مي گويد: مطمئناً چيزهاي زيادي از قرون وسطي تا ابتداي سالهاي 1700 ، زماني كه اغلب درمانهاي دندانپزشكي توسط افرادي بنام جراحان آرايشگر انجام ميشد، تغيير كرده است. اين افراد همه كاره، دندانها را مي كشيدند و جراحي هاي كوچك را انجام ميدادند، بعلاوه مو كوتاه مي كردند، زالو مي انداختند و موميايي مي كردند.
دندانپزشكان در سالهاي 1700 به جوامع آمريكايي مهاجرت كردند و خود را ابتدا وقف حذف دندانهاي بيمار و قرار دادن دنچرهاي مصنوعي نمودند.
در سالهاي 1800 حرفه دندانپزشكي شامل كارهايي نظير كشيدن دندانها با Turnkay ( يك وسيله ابتدايي شبيه به آچار چرخ ضامن دار كه براي كشيدن دندانها استفاده مي شد)، تميز كردن دندانها با كاغذ تراش (Seraper) و برداشت پوسيدگيها با وسايل دستي بود.
مواد ترميمي استفاده شده قلع، ورق طلا، سرب و نقره بود. دنچرها از عاج تراشيده ميشد و يا از دندانهاي گاونر فرم دادن ميشد.
در قرن گذشته، اميد به زندگي افراد تقريباً دو برابر شده است و تغييرات بسيار زيادي در كيفيت زندگي رخ داده است. بعضي از اين تغييرات كه تأثير مثبتي بر دندانپزشكي داشته اند شامل موارد زير مي باشند: تأكيد بيشتر بر بهداشت فردي ، دسترس بودن آنتي بيوتيك ها، واكسن ها، فلوريداسيون، رژيم هاي غذايي بهبود يافته، الكتريسيته و گرما، اشعه X ، تلفن، كامپيوترها و اينترنت.
دانش دندانپزشكي امروزي شامل استفاده از ترميم هاي نقره و سفيد، فلوريداسيون، روشهاي air abrasion براي ترميم حفرات و غيره مي باشد.
افزايش تعداد افراد بالاي 65 سال كه دندانهايشان را حفظ كرده اند نيزدندانپزشكي را تحت تأثير قرار داده است و توجه بيشتري به نيازهاي پيچيده افراد مسن تر معطوف گشته است.
افزايش جمعيت آگاهتر و فرهيخته تر در آمريكا بطور نسبي، تعداد ملاقاتهاي دندانپزشكي براي داشتن لبخندي زيبا را افزايش داده است كه كاملاً در تضاد با دلايل ويزيتهاي دندانپزشكي در صد سال گذشته است: تسكين درد و بازيابي عملكرد.
در قرن آينده، با افزايش تعداد افرادي كه دندانهايشان را در طول زندگي سالم نگهداشته اند، اين تمايل در مشتريان افزايش خواهد يافت.
دكتر Curtis مي گويد: بطور حتم هيچ كس نمي داند كه آينده دندانپزشكي چه چيزي را در خود خواهد داشت. من تصور مي كنم با ورود به قرن بيست و يكم ما شاهد تركيبي از دندان پزشكي با مراقبتهاي جامع سلامتي باشيم و تمركز بيشتري بر ارتباط بين سلامت دهان و سلامت عمومي خواهد بود. تكنولوژي همراه با كامپيوتر براي تشخيص و درمان و درمانهاي با واسطه ژن كه ساختار ژني دندانها را به منظور مقاوم ساختن آنها به پوسيدگي تغيير مي دهد نيز بنا به اظهارات دكتر Cutis در آينده مهم خواهدبود.
درمانگران ایران

- - - به روز رسانی شده - - -

[solinaz]

در دوره قاجاريه طب ايران به تدريج از سنتي به اروپايي تبديل گشت و بنظر مي رسد طب مدرن ايران نيز از مدرسه دارالفنون آغاز شده است. قبل از تأسيس دارالفنون، طب بطور كلي سنتي بوده و درمانها بطور تجربي و بدون پايه علمي با وسايل بسيار ابتدايي و توسط افراد فاقد صلاحيت انجام مي شد و شايد در حال حاضر هم در برخي نقاط دور افتاده انجام شود. براي درد دندان، عطارها از داروهاي گياهي مانند روغن نخود، آب پياز، شيره انجير، ترياك و براي رفع آبسه هاي دنداني از صمغ كتيرا و باقلا و آرد گندم سرخ شده در روغن استفاده مي كردند. كشيدن دندان ها توسط دلاكهاي حمام و سلماني ها و بدون بي حسي به نحوي بسيار دردناك و وحشت آور انجام مي شده و گاهي سلماني ها اين كار را بصورت دوره گرد در محلات انجام مي دادند. پوسيدگيهاي دنداني، دندانهاي تغيير رنگ يافته بر اثر ضربه، دندانهاي شكسته و فضاهاي بي دنداني (ناشي از كشيدن دندان)همه توسط روكش هاي طلا كه توسط زرگرهاي ماهر ساخته مي شد ترميم مي گشت. اين روكشها را استامپ يا استامپه و يا شارپي مي ناميدند. شارپي از نام دستگاهي بنام شارپ گرفته شده كه اين روكشها توسط آن ساخته ميشد. تأسيس و افتتاح رسمي دارالفنون تهران در سال 1228 ه.ش توسط اميركبير صدر اعظم ناصرالدين شاه انجام شد و سرآغاز معرفي نظام جديد آموزش و از اقدامات مهم فرهنگي كشور مي باشد. دارالفنون اولين مدرسه دولتي ايران بوده و به كمك استادان اروپايي آموزش رشته هاي مختلف در آن آغاز گشت. رشته پزشكي دارالفنون قبل از تأسيس دانشگاه تهران تنها مركز آموزش طبابت در ايران بود. درآبانماه سال 1297 شمسي مدرسه طب از مدرسه دارالفنون جدا شد و مرحوم دكتر لقمان الدوله به رياست آن منصوب گرديد. دانشگاه تهران در عهد رضا شاه تأسيس گرديد و نخستين قسمت آن كه ساخته شد، تالار تشريح بود كه در سال 1313شمسي افتتاح گرديد. در سال 1316 كليه قسمتهاي دانشكده طب به ساختمان جديد دانشگاه تهران منتقل شد و شروع بكار نمود. در سال 1335 دو رشته داروسازي و دندانپزشكي كه از شعب دانشكده پزشكي بود، بصورت مستقل درآمد. بيمارستان امير اعلم علاوه بر بخشهاي متعدد پزشكي، داراي بخش دندانپزشكي و جراحي فك و صورت ، شامل پرتونگاري و دو درمانگاه عمومي، آموزشي و اطاق عمل بود. از سال 1290 شمسي پرداختن به حرفه هاي طبابت، داروسازي و دندانسازي موكول به تحصيل و دريافت اجازه نامه رسمي از وزارت معارف شد. در سال 1300 در تهران تنها 3 نفر دندانپزشك بودند: دكتر فالك كوش ميلچارسكي(اهل لهستان، دندانپزشك مخصوص رضا شاه و از تكنسين هاي فوق العاده پروتز دنداني) دكتر اتكيناشتومپ(تبعه سوئيس، دندانپزشك مخصوص اتابك)، دكتر هارطيون استپانيان(اهل تركيه و از زمره پزشكان دربار) در سال 1307 رضا شاه طي فرماني دستور تأسيس مدرسه دندانسازي را صادر كرد و دو سال بعد اين مدرسه شروع بكار نمود. محل اوليه اين مدرسه، در دارالفنون بود و مديريت فني آن را دكتر ميلچارسكي بعهده داشت. در سال 1316 با تاسيس دانشگاه تهران در محل فعلي، مدرسه طب و شعب مربوط به آن به اين مكان نقل مكان كردند و شرط ورود به اين دانشكده ها دارا بودن ديپلم كامل متوسطه تعيين گشت. در ادامه شكل گيري دندانپزشكي كشور، در سال 1322 شوراي دانشگاه، اطلاق كلمه دندانپزشك بجاي طبيب دندانساز و دندانساز بجاي مكانيسين دندان را پذيرفت و از سال 1324 گواهي نامه رسمي و پروانه اشتغال به كار فارغ التحصيلان دندانپزشكي با عنوان دندانپزشك صادر شد. دوره دانشكده دانشگاه تهران تا سال 1330، 4 سال، از آنسال تا 1348، 5 سال و بعد از آن تاكنون 6 سال بوده است. در سال 1355 مدرسه دندانسازي از دانشكده پزشكي مجزا گرديد و دانشكده دندانپزشكي ناميده شد. گروههاي آموزشي اوليه عبارت بودند از: ارتودنسي، بيماريهاي دهان پروتز ، جراحي و دندانپزشكي عملي. از سال 1339 عضويت پزشكان و دندانپزشكان در سازمان نظام پزشكي اجباري شد و اين سازمان مرجع رسيدگي به تخلفات و شكايات در رابطه با امور پزشكي و دندانپزشكي قرار گرفت. در رأس آن هيأت مديره سازمان قرار دارد كه تعداد دندانپزشكان آن دو نفر است. در سال تحصيلي 39-1338 آموزشگاه پرستاري دندانپزشكي در مقطع فوق ديپلم با هدف آموزش دستيار دندانپزشك آغاز به كار نمود. اولين نشريه دندانپزشكي كشور« نشريه دانشكده دندانپزشكي دانشگاه تهران» در سال 1336 منتشر شد و بعدها به مجله دانشكده دندانپزشكي تغيير نام يافت. در سال 1340 ، چهار كرسي جديد تشخيص پروتز ثابت جراحي فك و صورت و كالبد شناسي دندان ايجاد شد و در سال 1344 آموزشگاه بهداشت دهان و دندان تأسيس گرديد كه مدرك آن فوق ديپلم مي باشد. سرانجام بهره برداري از ساختمان جديد دانشكده در سال 1345 با ظرفيت 200 دانشجو انجام گرفت كه دكتر محسن سياح اولين رئيس آن و اين دانشكده، اولين دانشكده دندانپزشكي كشور مي باشد. در سال 1344 در پي احداث دانشگاه ملي ايران، دانشكده دندانپزشكي اين دانشگاه بعنوان دومين دانشكده دندانپزشكي كشور كار خود را با 120 دانشجو آغاز كرد. در سال 1346 آموزشگاه تربيت تكنسين هاي پروتز دنداني در اين دانشكده تأسيس يافت و در سال 1347 آموزشگاه عالي بهداشت دهان و دندان دانشكده شروع به فعاليت كرد. در سال 1361 نام دانشگاه ملي ايران به دانشگاه شهيد بهشتي تغيير يافت. پس از دانشكده دندانپزشكي دانشگاه ملي تا سال 1357، تعداد دانشكده هاي دندانپزشكي به 5 عدد افزايش يافت: مشهد 1344 شيراز 1348 اصفهان 1352 تا قبل از انقلاب ، تنها دو دانشكده دندانپزشكي تهران و ملي ايران فقط در 5 رشته ارتودنسي، پريودنتولوژي، بيماريهاي دهان وتشخيص، پروتز و جراحي فك و دهان و صورت دوره هاي تخصصي ايجاد گرديده بود و پس از انقلاب تعداد رشته هاي تخصصي به 11 رشته رسيد كه هرساله از طريق آزمون پذيرش دستياري ، تعدادي دستيار تخصصي مي پذيرند. وظيفه تربيت و آموزش كادر درماني دندانپزشكي(دندانپزشك، بهداشتكار دهان ودندان و تكنسين پروتز دندان) تا سال 1364 به عهده وزارت فرهنگ و آموزش عالي و از آن پس به عهده وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي گذاشته شد. هم اكنون مراكز آموزش دندانپزشكي شامل 16 دانشكده دندانپزشكي زير نظر وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشكي و دو دانشكده دندانپزشكي دانشگاه آزاد اسلامي(واحد تهران و واحد خوراسگان اصفهان) مي باشد. در سالهاي اخير مراكز آموزش بهداشتكاران دهان ودندان به دانشكده هاي دندانپزشكي تبديل شده است. آموزش دندانپزشكي عمومي در سالهاي قبل از انقلاب، تنها در 4 دانشكده تهران، ملي، مشهد و شيراز بصورت سالي ترمي و واحدي با گذراندن 240 واحد درسي شامل علوم پايه، پره كلينيك و كلينيك انجام مي شد. در حال حاضر برنامه شامل 205-202 واحد درسي و طول دوره 6 سال است. پس از دو سال و گذراندن 68 واحد دروس عمومي و علوم پايه، دانشجويان وارد دوره باليني (پره كلينيك و كلينيك) مي شوند و آموزش خود را با حضور بيماران ادامه مي دهند. در انتهاي دوره 6 ساله و پايان يافتن واحدها و ارائه پايان نامه به ارزش 6 واحد، فارغ التحصيل مي شوند. در مورخ 21/7/1372 امتحان جامع علوم پايه دندانپزشكي و داروسازي تصويب شد و از آن زمان به بعد لازم الاجرا گرديده است. رشته هاي وابسته به دندانپزشكي ، دوره دو ساله (كارداني) بهداشت دهان ودندان (پرستاري دندانپزشكي) و تكنسين ساخت پروتز دنداني مي باشد. ادامه تحصيل و دريافت درجه تخصصي پس از فارغ التحصيل شدن در رشته دندانپزشكي عمومي در 10 رشته(ارتودنسي، اطفال، اندودنتيكس، پاتولوژي، پروتز، پريودنتيكس، ترميمي، تشخيص بيماريهاي دهان، جراحي دهان و فك و صورت و راديولوژي دهان) در داخل كشور امكان پذير است. اولين امتحان تخصصي در سال 1353 در دانشگاه تهران بطور داخلي انجام گرفت. اولين امتحان سراسري در دانشگاه ملي در سال 1354 انجام شد و سپس يك دوره ديگر امتحان در سال 56-1355 برگزار گرديد. پس از پيروزي انقلاب تا كنون 16 دوره امتحان توسط دبيرخانه شوراي آموزش دندانپزشكي و تخصصي كشور براي گزينش دانشجوي دوره دستياري انجام گرفته است. همچنين به مننظور رسمي شدن درجه تخصصي دانشجويان فارغ التحصيل رشته هاي مختلف تخصصي تا كنون 18 دوره امتحانات بورد تخصصي بصورت متمركز برگزار گرديده است. اولين فعاليت صنفي دندانپزشكي تأسيس سنديكاي دندانسازان ايران در سال 1322 مي باشد. فعاليتهاي محدود علمي و فني حاصل تلاش اين سنديكا بود. در سال 1329 كانون دندانپزشكان ايران بوجود آمد كه خود بخود بدون اعلام انحلال در سال 1335 منحل شد. سومين مجمع علمي صنفي دندانپزشكي در 24 ديماه 1341 با نام جامعه دندانپزشكان ايران بنيان نهاده شد كه چون مباني مستحكمي داشت، دندانپزشكان ايراني آن را خانه انگاشتند و در حفظ و بقا و اعتلاي آن كوشيدند. اين جامعه بعدها به نام جامعه دندانپزشكي ايران تغيير نام داد تا فراگير همه حرف وابسته به دندانپزشكي باشد. در سال 1361 جامعه اسلامي دندانپزشكان تشكيل شد و در سال 1369 انجمن دندانپزشكي جمهوري اسلامي ايران را به ثبت رسانده و فعاليت خود را آغاز كردند. بالاخره در سال 1375 بين هيأت مديره انجمن دندانپزشكي ايران و جامعه دندانپزشكي ايران ادغام صورت گرفت و هم اكنون به نام انجمن دندانپزشكي ايران ، خانه دندانپزشكان ايراني مي باشد .

درمانگران ایران

[erika35]

پژوهشگران باستان شناس می گویند نتایج بررسی های باستانشناسی آنان نشان داده است که انسان‌های عصر حجر هم دندان‌های خود را پر می‌کردند . آنان دندانی قدیمی از ۶۵۰۰ سال پیش کشف کرده‌اند که با موم زنبور عسل پر شده است و به نظر می‌رسد که این قدیمی‌ترین سند دندانپزشکی در اروپا باشد.
به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز ، تکه‌ای موم بر روی دندانی از زمان ما قبل تاریخ نشان می‌دهد که حتی در دوران عصر حجر نیز انسان‌ها دندان‌های خود را پر می‌کردند. دانشمندان این سند را با کمک تکنولوژی اشعه‌ی مادون قرمز و توموگرافی مورد بررسی قرار دادند.
● موم زنبور عسل به عنوان کاهش دهنده‌ی دردپژوهشگران در کشور اسلوونی یک استخوان فک همراه با یک دندان از ۶۵۰۰ سال پیش یافتند که با موم زنبور عسل پر شده بود. فردریکو برناردینی، مدیر تیم علمی مرکز بین المللی فیزیک نظری در شهر تریست (ایتالیا) در این‌باره گفت: «این کشف، قدیمی‌ترین سندی است که نشان می‌دهد دندانپزشکی در اروپای ما قبل تاریخ وجود داشته است. علاوه بر این، این تکه‌ تاریخی نشان می‌دهد که ماده‌ی پرکننده‌ی دندان عملکرد درمانی داشته و درد را کاهش می‌داده».پژوهشگران نتایج کشفیات خود را در نشریه‌ی علمی „PlosOne“ منتشر کرده‌اند.
● مته‌ دندانپزشکی حدود ۹۰۰۰ سال پیش در پاکستاندندانهای کشف شده در یک عملیات حفاری باستانشناسی در پاکستان – در نواحی مرز ایران و افغانستان- بیانگر این نکته است که علم دندانپزشکی قدمتی ۹۰۰۰ ساله دارد. محققین ضمن حفاری بقایای گورستانی ازعصر حجر، ۱۱ عدد دندان تراشیده شده یافتند. این اکتشاف به تکنولوژی پیشرفته و مهارت فن دندانپزشکی در آن زمان، اشاره دارد.دانشمندان معتقدند که دندان مورد نظر، یا کمی قبل و یا کمی پس از مرگ صاحب آن با موم پر شده اما آنها قادر به نام بردن زمانی دقیق نیستند. پژوهشگران می‌گویند، اگر این عمل قبل از مرگ فرد انجام شده باشد، نشان دهنده‌ آن است که ماده‌ پرکننده‌ دندان به منظور خاصی به کار گرفته شده است: کاهش درد و جلوگیری از ترک دندان.پژوهش‌های قبلی نشان داده ‌بودند که حدود ۹۰۰۰ سال پیش دندانپزشکان از مته‌‌ دندانپزشکی استفاده می‌کردند.تیمی علمی از دانشگاه Poitiers فرانسه در منطقه‌ بلوچستان در پاکستان، دندان‌هایی آسیا پیدا کردند که دارای سوراخ‌های ایجاد شده توسط مته دندانپزشکی بودند.آنها نتایج تحقیق خود را سال ۲۰۰۶ در نشریه‌ علمی «Nature» منتشر کردند. پرکردن دندان یا ترمیم دندان به بازگرداندن عملکرد و شکل ظاهری دندان آسیب‌دیده با مواد ترمیم کننده دندان گفته می‌شود.خرابی ساختار دندان معمولاً در اثر پوسیدگی دندان یا آسیب‌های خارجی به‌وجود می‌آید. تا هنگامی که پوسیدگی به پالپ دندان ( که عوام به آن عصب دندان می‌گویند) نرسد، می‌شود دندان را بدون درمان ریشه ( که عموما به آن عصب‌کشی می‌گویند) پر کرد و این ربطی به عمق پوسیدگی ندارد. پس بهتر است هرچه زودتر دندانهای پوسیده را پر کرد تا پوسیدگی به عصب نرسد.ترمیم دندان در دو مرحله انجام می‌شود.۱ – آماده کردن دندان برای جاگذاشتن مواد ترمیمی در آن
۲ – جاگذاری کردن مواد ترمیمی در داخل دندان. مرحله آماده کردن دندان برای جاگذاشتن مواد ترمیمی شامل برش دندان با مته‌های مخصوص دندان است که بعد از آن مواد ترمیمی در دندان جایگزین می‌شوند.همچنین در این مرحله قسمت‌های پوسیده دندان که از لحاظ ساختاری از بین رفته‌اند خارج می‌شوند. با روند پیچیده‌ای که پرکردن یک دندان دارد، به دست آمدن شواهدی مبنی بر پرکردن دندان از ۶۵۰۰ سال پیش بسیار جالب توجه است.
● علت تراشیدن دندان هاباستان شناسان معتقدند : ” از آنجائیکه بر طبق شواهد، تعدادی از این دندان ها چندین بار تراشیده شده اند، احتمالا این کار اهداف درمانی داشته و به منظور زیبایی انجام نشده. ” اما انگیزه اصلی از این کار هنوز به صورت قطعی مشخص نشده است.طبق بررسی های انجام شده، سطح همه این دندان ها صاف و نرم هستند، بدین معنی که صاحبان این دندان ها افرادی زنده بودند که برای غذا خوردن از دندان های تراشیده شده شان استفاده می کردند.
طبق نظریات محققین، در آن زمان، همان وسیله ای که برای برپایی آتش استفاده می شد – ابزاری کمانی شکل که از پیچیدن مقداری ریسمان به دور تکه چوبی باریک ساخته می شد و در نوک آن سنگ چخماق قرار می گرفت – برای سوراخ کردن دندان ها نیز به کار می رفت.
در حقیقت این وسیله به شکل مته ای بود که با فشار دادن سنگ چخماق در نوک آن و چرخاندانش به حالت دورانی، در دندان سوراخ ایجاد می کرد.
برطبق اظهارات محققین، سوراخ کردن و تراشیدن دندان‌ها، بسیار سریع انجام می‌شده و تولید حرارت نیز می‌کرده. دندانپزشکان با استفاده از این روش، قادر بودند حفره‌هایی به قطر ۰.۰۴ اینچ در دندان بیماران ایجاد کنند.
محققین اکنون در جستجوی شواهدی هستند که نشان دهد این سوراخ ها توسط چه نوع ماده ای پر می‌شده؟ هرچند اظهارات برخی از آنان، از وجود ماده ای خمیری شکل که از علف تهیه می شده و برای پر کردن پوسیدگی دندان به کار می رفته ، خبر می دهد، اما این فرضیه هنوز به اثبات نرسیده است.