اخبار نجوم

[Helix]

ملاقات روزتا با سيارك لوتـتيا

کاوشگر اروپایی روزتا پس از آنکه به دلیل تاخیر در زمان پرتاب نتوانست به هدف اولیه ی خود برسد، اینک پرده از اسرار سیارکی غول پیکر بر می دارد.
این فضاپیمای تحقیقاتی متعلق به سازمان فضایی اروپا، سرانجام پس از حدود سه هفته تلاش توانست خود را در فاصله ی 454 میلیون کیلومتری از زمین، نقطه ای میان سیاره ی مشتری و مریخ در نزدیکترین فاصله ی ممکن با این سیارک (3162 کیلومتری) از آن برساند.
سیارک غول پیکر لوتتیا برای نخستین بار توسط "هرمن گالد اشمیت" در 15 نوامبر 1852، حدود 150 سال پیش کشف شد. طول بیشترین قسمت کشیدگی این سیارک به 120 کیلومتر می رسد و ظاهری غیرعادی با دهانه ها و شکاف های شگفت انگیز دارد.
این برای نخستین بار است که یک کاوشگر به ملاقات سیارکی با این بزرگی می رود. پیش از این بزرگترین سیارکی که توسط یک فضاپیما از نزدیک تصویربرداری شد، سیارک "ماتیلد" به طول تقریبا 50 کیلومتر بود که توسط کاوشگر "نی یر-شومیکر" ناسا درسال 1997 میلادی (1376 شمسی) مطالعه شد.
روزتا در تمام مدت تصویربرداری خود، تقریبا همه ی دستگاه های تحقیقاتی خود از جمله: (دوربین های چند طیفی، طیف سنج ها، آزمایش های پلاسما و میدان مغناطیسی، ابزارهای سنجش گرد و غبار، آزمایش علمی رادیویی و...) همه را به طور همزمان فعال کرد تا بتواند حداکثر اطلاعات ممکن را از این سیارک بدست آورد.

تصویر گرفته شده توسط کاوشگر روزتا در نزدیکترین فاصله خود از سیارک در تاريخ 19 تير

ثمره ی این تلاش های بی وقفه، تهیه 4 هزار تصویر با کیفیت بالا شد که ارسال هریک از آنها به زمین، بیش از 10 دقیقه زمان نیاز دارد. به این ترتیب مخابره ی اطلاعاتی کامل روزتا با زمین، طی چند روز آینده همچنان ادامه خواهد داشت.
دانشمندان امیدوارند بتوانند با تصاویر و اطلاعات بدست آمده از سیارک لوتتیا، به جنس و ماهیت اصلی آن پی ببرند. برخی از محققین براین باورند که این سیارک از نوع کربنی است و می بایست در "گروه C" قرار گیرد، برخی دیگر نیز به فلزی بودن این سیارک اشاره می کنند و می گویند لوتتیا سیارکی از "گروه M" است.
با این حال بهتر است برای پی بردن به ماهیت اصلی لوتتیا تا زمان کامل شدن اطلاعات اولیه کارشناسان روزتا، تا اوایل مهر ماه که قرار است در کنفرانس یورو پلانت" در رم ارائه شود، منتظر بمانیم.

نمای هنرمندانه از کاوشگر روزتا به همراه سطح نشین "فیلای" که قرار است در سال 1393بر سطح دنباله دار چورمویوف-گراسیمنکو بنشیند

با به پایان رسیدن این ماموریت، کاوشگر روزتا سفر اصلی خود را در اعماق منظومه ی شمسی برای رسیدن به دنباره دار "چورمویوف-گراسیمنکو" آغاز کرد و طبق محاسبات انجام شده قرار است در اردیبهشت 1393 به نزدیکی این دنباله دار برسد. روزتا قرار است با رسیدن به این گوی عظیم یخی، سطح نشینی با نام "فیلای" را برای بررسی دقیق ترکیبات آلي موجود در آن ، روي سطح اين دنباله دار بنشاند.

قطعا پس از ملاقات روزتا با سیارک لوتتیا، باید منتظر ماموریت اصلی و اطلاعات ارزشمند و شگفت انگیز این کاوشگر اروپایی در چهار سال آینده باشیم.

منبع:

www.skyandtelescope.com/news/home/98170374.html

[Helix]

ستاره اي مرده يا پرنده اي زيبا

تلسکوپ فضایی هابل بار دیگر با خیره شدن به آسمان شب توانست صحنه ای جدید از این طبیعت فراموش شده را رمز گشایی کند. جرمی آسمانی همانند یک پرنده ی غول پیکر با رنگی مات که در واقع نمایان گر دوران پایانی عمر یک ستاره و پس زدن جو بیرونی خود است.
این غول سرخ آسمانی در صورت فلکی پلیکان و در فاصله ای نزدیک به پانزده هزار سال نوری از ما قرار دارد. به عبارت ساده تر، پانزده هزار سال پیش این ستاره در حال پس زدن گاز های جو بیرونی خود بوده است و اگر بخواهیم تصویر همین لحظه آن را ببینیم باید پانزده هزار سال منتظر باشیم؛ چراکه نور این ستاره در راه خواهد بود تا به چشم ما برسد.

ستارگانی همانند خورشید در سال های پایانی عمر خود، هنگامی که دیگر هیدروژنی برای تبدیل به هلیوم ندارند، شروع به متورم شدن می کنند و این روند را تا جایی که تبدیل به یک غول سرخ می شوند ادامه می دهند. علاوه براین هنگامی که این دوره تمام شود آنها دوره ی پس زدن گازهای بیرونی خود در فضا را آغاز می کنند.

در این وضعیت اطراف ستاره ی پیر از غبار پر شده و ستاره نگون بخت هم کماکان سرد است. حال در این مرحله ابر های اطراف ستاره بوسیله ی بازتاب نور ستاره می درخشند و غبارهای گرم شده؛ میزان زیادی پرتو های مادون قرمز تولید و ساطع میکند.

هنگامی که ستاره در حال پس زدن گاز های جو خود است هسته ی داغتر آن بتدریج آشکار خواهد شد. زیاد شدن پرتو فرابنفش سبب میشود که گاز های اطراف هسته ملتهب شده و به این ترتیب سحابی سیاره ای جدیدی را شکل می دهند.

این تصویر دلربا نیز مانند تمامی تصاویر دیگر هابل با استفاده از دوربین پیشرفته و با کیفیت مرکزی هابل گرفته شده است. رنگ قرمزی که از این تصویر پدید آمده است حاصل استفاده ی هابل از فیلتری بوده است که نسبت به نور قرمز و زرد حساس است و رنگ آبی نیز حاصل استفاده از فیلتر دقیق و استاندارد آبی ( ثبت شده با شماره ی F435W ) بوده و در نهایت رنگ سبز پس زمینه ی تصویر از تداخل نور های آبی و قرمز این ستاره بدست آمده است.

جالب است بدانید که هابل براي این تصویر 24 ثانیه نوردهی انجام داده که در مجموع 245 ثانیه نیز برای تصویر برداری با فیلتر آبی و قرمز انجام شده است.

منبغ : پايگاه خبري ماهنامه نحوم