اگر شما راجع به گیربکس های دستی خوانده باشید ، می دانید که موتور به وسیله کلاچ به گیربکس وصل شده است . بدون این ارتباط اتومبیل برای این که بتواند بطور کامل توقف کند موتور باید خاموش شود . اما اتومبیل های با گیربکس اتوماتیک کلاچی برای قطع جریان نیرو از موتور به گیربکس را ندارند . در عوض در آنها از وسیله ی جالبی استفاده شده که تورک کنورتور نامیده می شود . آن ممکن است به اندازه کافی بزرگ نباشد اما چیزهایی که داخل آن قرار دارند خیلی جالب هستند .





ما در این مقاله خواهیم آموخت که چرا ماشین های با گیربکس اتوماتیک به تورک کنورتور نیاز دارند و اینکه تورک کنورتور چگونه کار می کند و برخی مزایا و معایب آن چیست ؟





اصول تورک کنورتور

اتومبیل های دارای گیربکس دستی نیز مانند اتومبیل های با گیربکس اتوماتیک نیاز به وسیله ای دارند که به موتور اجازه بدهد موقعی که چرخ ها و دنده ها در گیربکس توقف کرده اند ، موتور روشن بماند . اتومبیل های با گیربکس دستی برای قطع جریان نیرو از موتور به گیربکس از کلاچ استفاده می کنند و اتومبیل های با گیربکس اتوماتیک از تورک کنورتور استفاده می کنند .






تورک کنورتور بین گیربکس و موتور واقع شده است .


تورک کنورتور نوعی کوپلینگ هیدرولیکی است که به موتور اجازه می دهد مستقل از گیربکس بچرخد . موقعی که موتور به آرامی کار می کند ( مانند وقتی که در حالت خلاص کار می کند ) میزان گشتاوری که از طریق تورک کنورتور انتقال می یابد خیلی کم است بنابراین برای نگه داشتن اتومبیل تنها یکه فشار اندک بر روی پدال ترمز کافی است .


موقعی که ماشین توقف کرده اگر شما پدال گاز را فشار دهید برای نگه داشتن اتومبیل باید پدال ترمز را بیشتر فشار دهید . زیرا موقعی که پدال گاز را فشار داده اید سرعت موتور بالا می رود و پمپ ها روغن بیشتر وارد تورک کنورتور می کنند ، که موجب می شود گشتاور بیشتری به چرخ ها انتقال یابد .

اجزای تورک کنورتور


همان طور که در شکل نشان داده شده چهار قطعه درز داخل محفظه محکم تورک کنورتور قرار دارد

·پمپ

·توربین


·استاتور


·روغن گیربکس







اجزای یک تورک کنورتور ( از چپ به راست ) : توربین ، استاتور و پمپ


محفظه تورک کنورتور به چرخ فلایویل موتور پیچ شده ، بنابراین با سرعتی که موتور کار می کند می چرخد . پره های سازنده پمپ تورک کنورتور که به بدنه تورک کنورتور چسبیده اند با همان سرعت موتور می چرخند در نمای پایین نحوه اتصال اجزای داخل تورک کنورتور نشان داده شده است .





پمپ داخل تورک کنورتور نوعی پمپ سانتریفوژی ( گریز از مرکز ) است . چنان که پمپ می چرخد روغن به بیرون پرتاب می شود ، مانند یک ماشین لباس شویی که وقتی کار می کند آب و لباس ها را به جداره های ماشین لباس شویی پرتاب می کند . وقتی که روغن به بیرون پرتاپ می شود خلاء به وجود می آید که روغن بیشتری را به مرکز می کشد .



نمای از پمپ تورک کنورتور که به بدنه چسبیده


روغن وارد تیغه های توربین می شود که توربین به گیربکس وصل شده است چرخیدن توربین موجب می شود که شفت ورودی به گیربکس بچرخد ، که اساس حرکت اتومبیل است . شما در شکل زیر می بینید که تیغه های توربین مورب هستند . این برای آن است که روغنی که از بیرون وارد توربین شده قبل از این که از مرکز آن خارج شود باید تغییر جهت بدهد . این تغییر جهت موجب چرخیدن توربین می شود .








توربین تورک کنورتور : هزار خار وسط توربین را به یاد داشته باشید . این جای است که به گیربکس وصل می شود .


برای تغییر جهت یک جسم متحرک شما باید نیروی به آن جسم وارد کنید ، آن جسم مهم نیست که اتومبیل باشد یا قطره روغن اگر به جسمی نیروی وارد شود که موجب حرکت آن جسم شود منشاء نیرو نیز نیروی در خلاف جهت احساس خواهد کرد . بنابراین توربین باعث می شود روغن تغییر جهت بدهد و روغن موجب چرخش توربین می شود .


روغن خروجی از مرکز توربین در جهت متفاوتی که وارد شده است حرکت می کند . اگر شما در شکل بالا به جهت فلش نگاه کنید می توانید ببینید که روغن خروجی از توربین در جهت مخالف پمپ ( و موتور ) می چرخد . اگر روغن با پمپ برخورد باعث می شد که موتور آرام کار کند( کند ) و نیرو هدر برود و این همان است که چرا تورک کنورتور استاتور دارد .








استاتور روغن برگشتی از توربین را به پمپ می فرستد . که موجب بهتر شدن بازده تورک کنورتور می شود . هزار خار را به یاد داشته باشید که به یک کلاچ یک طرفه داخل استاتور وصل شده است .


استاتور در مرکز تورک کنورتور قرار دارد کار آن به کار گرفتن روغن برگشتی از توربین ، قبل از برخورد دوباره به توربین است . که این کار افزایش چشمگیری در بازده تورک کنورتور دارد .


تیغه های استاتور طوری طراحی شده که جهت روغن را تقریباً به طور کامل معکوس می کند . کلاچ یکطرفه ( داخل استاتور) به یک شفت ثابت در داخل گیربکس وصل شده ( جهتی را که کلاچ می تواند در آن جهت استاتور بچرخد در شکل بالا نشان داده شده ). کلاچ یکطرفه برای این است استاتور نمی تواند در هر جهتی که روغن می خواهد ، بچرخد . کلاچ یکطرفه تنها در خلاف جهت نیروهای روغن که به تیغه استاتور برخورد می کنند می تواند بچرخد .


وقتی اتومبیل حرکت می کند یک اتفاق کوچک ، قدری فریبنده می افتد . در اطراف سرعت 40 مایل بر ساعت ( 64 کیلومتر بر ساعت ) هر دو پمپ و توربین تقریباً با سرعت یکسانی می چرخند ( پمپ همیشه اندکی سریعتر می چرخد ) . در این لحظه روغن برگشتی از توربین که وارد پمپ شده در جهت پمپ می چرخد ، بنابراین شاید فکر کنید دیگر نیازی به استاتور نیست .


با وجود اینکه توربین مسیر روغن تغییر می دهد و آن را به عقب پرتاب می کند ، و در جهتی که توربین می چرخد حرکت روغن خاتمه پیدا می کند. زیرا توربین در جهتی سریعتر می چرخد که روغن در خلاف آن جهت پمپ می شود .


اگر شما در پشت وانتی که با سرعت 60 مایل بر ساعت حرکت می کند ، ایستاده باشید و یک توپ با سرعت 40 مایل بر ساعت به سمت عقب وانت پرتاب کنید توپ با سرعت 20 مایل بر ساعت به سمت جلو حرکت خواهد کرد .


این شبیه چیزی است که در توربین اتفاق می افتد : روغن در یک جهت به عقب پرتاب می شود ، اما نه با سرعتی که در جهت دیگر می خواهد برود .


در این سرعت ها ، واقعاً روغن به پشت تیغه های استاتور ضربه می زند و موجب می شود که استاتور روی کلاچ یکطرفه خلاص بچرخد و مانع حرکت روغن از طریق آن شود .


مزایا و معایب


یکی از کارهای خیلی مهم تورک کنورتور این است که به اتومبیل اجازه می دهد بدون خاموش کردن موتور توقف کند . تورک کنورتور واقعاً به اتومبیل شما گشتاور بیشتری می دهد موقعی که در حین حرکت شتاب می گیرید . تورک کنورتور های جدید می تواند گشتاور موتور را دو تا سه برابر افزایش دهند . این اتفاق تنها موقعی می افتد که موتور سریعتر از گیربکس بچرخد .


در سرعت های بسیار بالا ، گیربکس و موتور تقریباً با سرعت یکسانی کار می کند . به طور مطلوب اگر چه گیربکس با همان سرعت موتور کار بکند این تفاوت در سرعت به علت قدرت تلف شده است .


این است قسمتی از دلیلی که چرا ماشین های با گیربکس اتوماتیک نسبت به ماشین های با گیربکس معمولی بدتر گاز می خورند .

برای مقابله با این اثر ، بعضی ماشین ها تورک کنورتور با کلاچ قفل کننده دارند . وقتی که دو تکه تورک کنورتور به یک سرعت می رسند ، برای رفع لغزش و بهبود راندمان ، این کلاچ آنها به همدیگر قفل می کند .

منبع