يكي از ساز‌هايي كه مختص ايرانيان مي‌باشد كمانچه نام دارد . اين ساز از نظر انگشت گذاري مانند ويولن عمل مي‌كند با اين تفاوت كه آن را مانند حالت ويولنسل مي‌نوازند .
كمانچه داراي 4 سيم مي‌باشد و با آرشه نواخته مي‌شود . كاسه كمانچه معمولا بسته است ( به جز كمانچه لري كه معروف به پشت‌باز است ) پوستي كه روي كاسه آن مي‌كشند از جنس پوستي است كه براي تار استفاده مي‌كنند و بعضا ديده شده كه از پوست تمبك نيز استفاده مي‌‌كنند .

صداي كمانچه در مقايسه با ويولن سوز مخصوصي دارد . اگر بخواهيم يك مقايسه كلي بين ويولن و كمانچه انجام دهيم اولين چيزي كه به ذهن مي‌رسد اين است كه كمانچه صداي فوق‌العاده محزون‌تري دارد .

از اساتيد بنام اين ساز مي‌توان اشخاص زير را نام برد :
پيرولي كريمي ( لرستان ) - فرج علي‌پور ( لرستان ) - علي‌اكبر شكارچي ( لرستان )
كيوان كلهر ( تهران ) - علي‌اصغر بهاري ( تهران ) و ...

همانطور كه مي‌بينيد نام كمانچه و لرستان چنان با هم گره خورده كه هر گاه نام اين ساز به گوش مي‌رسد ناخودآگاه آدمي به ياد اين سرزمين مي‌افتد . به قول يكي از دوستانم كه در بروجرد زندگي مي‌كند : آنجا از هر 20 نفر 15 نفر كمانچه مي‌زنند .