روشهایی برای تقویت مهارت شنیدن

[moji5]

مهارت Listening به عنوان یکی از چهار مهارتهای یادگیری زبان امری بسیار مهم و اجتناب ناپذیر است. متاسفانه خیلی ها از جمله خود من زمانی این مهارت را نادیده گرفته و بعدها آسیب های جدی دیدیم. امتحاناتی مثل TOEFL و امتحانات پایان دوره محلی هستند که آنهایی که Listening را ساده تصور می کردند در دام افتاده و شکست می خورند. البته تنها آسیب محدود به این موارد نمی باشد. وقتی که شما تن، لهجه و شیوایی کلام خود را با فردی که از Listening کمال استفاده را کرده، مقایسه کنید، متوجه کلاهی که سرتان رفته می شوید. پس با در نظر گرفتن اینکه شما حساسیت و اهمیت یادگیری این مهارت را قبول دارید می رویم سراغ روشهایی برای بهبود و ارتقاء سطح کیفی آن.


در وهله اول باید توجه داشته باشید که محدودیت اولین فاز عدم پیشرفت هست. پس خودتان را محدود به انواع Listening نکنید. اگر به کلاس زبان می روید و نوع خاصی از کاست یا CD را همراه کتاب خود دارید، و دائما از طریق آن Listening را پیگیری می کنید، دست به تنوع بزنید و به یک کتاب فروشی رفته و انواع دیگر کاست یا CD را تهیه کنید و حتی اگر بی هدف ولی باز گوش کنید. نقطه جالب توجه اینجاست که اگر با علاقه به یک فایل صوتی گوش کنید پس از مدتی تمام کلماتی را که معنایشان را می دانید متوجه خواهید شد. و خیلی جالب تر این که اکثر کلماتی را که می شنوید درک می کنید و تصویری از آن کلمه در ذهن شما نقش می بندد و در تماس های بعدی تان با زبان آن تصاویر ذهنی مثل کمک های غیبی به داد شما می رسند. پس تا جایی که می توانید گوش کنید!
بهترین نوع Listening می توانید کاست های یا CD های خوانده شده از روی کتب داستان، مجلات یا انواع کتاب ها باشد.

یکی از اساسی ترین شرایط درک Listening داشتن علاقه است. این علاقه می تواند در ابعاد مختلفی مورد بررسی قرار بگیرد. ولی موضوع کلی در دو نوع علاقه خلاصه می شود. علاقه کلی به Listening و علاقه به موضوع Listening. اگر کلا به Listening علاقه ندارید که هیچ! هرچه بیشتر گوش دهید بیشتر دانسته هایتان را فراموش می کنید. پس توصیه ام این هست که با در نظر گرفتن اهمیت Listening با شور و اشتیاق و علاقه پای Listening بنشینید و به خود بقبولانید که این Listening تاثیرات بسزایی را در آینده برروی شما خواهد گذاشت. نوع دوم علاقه که همان به موضوع Listening می باشد، خیلی آسان حل می شود، اگر احساس می کنید که Listening مربوط به مکالمه دو نفر راجع به مهمانی دیشب برایتان اصلا جذاب نیست، فوری آن را عوض کنید و به چیزهای دیگری گوش دهید. و نهایتا اینکه بعضی وقتها به خود استراحت بدهید تا قضیه برایتان لوس نشود.

موضوع بعدی بحث منابعی هستند که می توان از آنها برای Listening استفاده کرد. همانطور که در بالا اشاره کردم Listening های مربوط به کتب زبان بهترین گزینه می باشند. علت این امر هم بیشتر بخاطر تناسب آنها با سطح درک شما از زبان می باشند. پس با بالا رفتن درک شما می توانید از منابعی مثل رادیو، کارتون ها و فیلم ها، پادکست ها و … نیز استفاده کنید. البته دقت داشته باشید که نوع منبع انتخابی شما علاوه بر اینکه باید محتوای قدرتمند و با ارزشی داشته باشد باید با علاقه شما هم سازگار باشد. اگر مثلا از اینترنت 26 کیلوبایت! استفاده می کنید، پادکست و رادیوهای آنلاین اصلا توصیه نمی شود.

با متن- بی متن؟
یکی از سوالهایی که خیلی در این زمینه پرسیده می شود، این است که آیا ما هنگام گوش دادن به Listening ها، به متن های نوشته شده از روی همین Listening نگاه کنیم یا نه. در پاسخ باید بگوییم که تا جایی که امکان دارد سعی کنید نگاه کردن به نوشته را به آخرین مرحله موکول کنید. شما فقط گوش بدهید و زیاد هم سعی نکنید که تمام جزئیات را درک کنید. در سه چهار مرتبه اول احتمال ایده کلی از Listening را دریافت کنید، اگر در آخرین مرحله درک کلی Listening برای شما ضرورت دارد، به متن نگاه کنید، مادامی که به متن نگاه نکرده اید، Listening برای شما تازگی خواهد داشت، پس می توانید چند روز بعد مجددا به همان Listening گوش کنید و چیزهای تازه ای را یاد بگیرید!

کیفیت صدا و آرامش محیط هم دو فاکتور مهم و ضروری می باشند. البته خوشبختانه امروزه CD ها و DVD های با کیفیت بالایی عرضه می شوند. پس نگرانی فقط باید بخاطر محیط آرام باشد. هرچه محیطی که در آن قرار دارید آرامش داشته باشد، شما بهتر خواهید توانست که از Listening لذت ببرید. زمانی که من تازه یادگیری زبان رو شروع کرده بودم و در آموزشگاه از اون کاست پلیرهای قدیمی برای پخش Listening ها استفاده می شد ما واقعا عذاب می دیدیم. کیفیت بد، Noise ناجور پلیر و صدها عامل دیگر دست در دست هم Listening را برای ما تبدیل به یک معضل کرده بود.

Listening در هنگام رانندگی هم ایده بسیار جالبی هست. دقت کنید مثلا سی دی های صوتی آنتونی رابینز را می توانید تهیه کنید و در هنگام رانندگی گوش کنید. از نکات بارز این نوع Listening این است که شما اصلا لازم ندارید تا تمرکز روی Listening کنید، بلکه تمرکز شما باید و الزما باید روی رانندگی باشد، و این Listening ناخودآگاه تاثیر خود را خواهد گذاشت. همچنین می توانید از گوشی موبایل خود یا MP3 Player ها هم استفاده کنید و در هرجا و هر زمان توسط هدفون ها به Listening گوش کنید، این ایده که خیلی راحت تحقق می یابد، روی چند تن از دوستان آزمایش کردیم و باور نمی کنید در عرض دو ماه چطور لهجه آنها را از انگلیسی ناجور! به انگلیسی آمریکایی تغییر داده.


تکرار کردن Listening هم ایده جالبی است مادامی که تحت نظر باشد. سعی کنید اگر کلمه ای را درک نکردید هرگز تکرار نکنید تا در ذهن شما نقش ببندد. پس تکرار Listening بهتر است در کلاس و تحت نظر استاد انجام گیرد. حال آنکه برای جملات و کلماتی که خودتان به درستی درک کرده اید، تکرار آنها یکی از بهترین و بی نقص ترین استراتژی ها در راستای یادگیری می باشد.

انگلیسی در خواب!
به نظر من و خیلی از اساتیدی که در این زمینه با اونها مشورت کردم، این روش ها که اخیرا خیلی در جامعه ایرانی رسوخ کرده زیاد کارایی ندارند. به خاطر دلایل بسیار، از جمله مثل قدیمی که ” ره هزار شب رو یک شبه پیمودن” (یا چیزی شبیه این) . همانطور که در یکی از پست های قدیمی گفتم، یاد گیری زبان یک امر زمان بر و نیاز به زمان می باشد و به نظر خیلی ها حداقل 6 ماه تماس مستقیم با زبان نیاز هست تا فرد بتواند نیازهای اولیه خود را با زبان جدید برطرف کند، حال آنکه مدت حداقل دو سال دیگر نیز برای تسلط به زبان مورد نیاز هست. (البته برای باهوش ترین نمونه ها!) پس هیچ وقت تصور نکنید که در 30 شب یا 99 روز بتوانید مسلط! به زبان شوید. ضمن اینکه شب ها فرصت استراحت و خلاصی از دغدغه های روز مره هست. وجه خیلی جالبی ندارد اینکه موقع خواب هم مغزتان را به کار بکشید تا چند کلمه زبان یاد بگیرد. مغزتان بیشتر از جسمتان شبها نیاز به استراحت دارد، پس برای شروع یک روز با انرژی از Listening در شب ها بپرهیزید. __________________