غني سازي گاز دي اكسيد كربن ( گاز كربنيك ) گلخانه

[*مرتضی]

غني سازي هواي گلخانه با دي اكسيد كربن موجب رشد بهتر گياه ، كوتاهتر شده دوره رويش و كيفيت برتر محصول مي شود. هواي بيرون گلخانه حدود ppm 320 دي اكسيدكربن دارد. در داخل گلخانه ، حتي در گلخانه تهويه دار ، دي اكسيد كربن گلخانه بطور سريع توسط گياه در حال رشد فعال تخليه مي شود.
گاز دي اكسيد كربن را بايد از طريق منابع مصنوعي ، با سوزاندن گاز طبيعي ، پروپان، نفت سياه ، خاك اره ، يا گرد زغال يا از منابع دي اكسيدكربن مايع براي حفظ توليد در سطوح بالا جايگزين نمود.


علظت دي اكسيد كربن را مي توان با روش هاي ذيل افزايش داد.
1- بين رديف هاي كشت كاه خيس شده با كودهاي شيميايي وآب قرار مي دهند. دي اكسيد كربن در طي تجزيه كاه آزاد مي گردد. در اين روش مقدار دي اكسيد كربن قابل كنترل نمي باشد.
2- استفاده از دي اكسيد كربن تكنيكال در بسته بندي آماده.
3- گازهاي خروجي از كوره هاي گاز سوز
چون گازهاي خروجي از سوخت زغال سنگ و نفت، دي اكسيد گوگرد دارد نبايد از آنها استفاده نمود.
گازهاي خروجي از گاز سوزها ممكن است به دو طريق مورد استفاده قرار گيرد.
1- انتقال گازهاي خروجي از سيستم حرارت مركزي با لوله به داخل گلخانه.
2- استفاده مستقيم از گازهاي خروجي كوره با سوخت مستقيم گاز در داخل گلخانه
گازهاي خروجي كوره هاي گازسوز را مي توان مستقيم به داخل گلخانه هدايت نمود. سيستم هاي كنترل ويژه ضروري هستند و بايد دقت نمود كه منواكسيدكربن تشكيل نشود. مخلوط كردن گازهاي خروجي با هواي تازه عملي است.
دي اكسيد كربن حاصل از سيستم حرارت مركزي فقط در هنگام روشن بودن سيستم و نياز به گرما توليد مي شود. در صورت نياز به دي اكسيد كربن ، سيستم بايد در هنگام روز حتي در صورت عدم نياز به انرژي گرما كار كند.
ورود مستقيم گازهاي احتراقي هيترهاي گازي با سوخت مستقيم نصب شده داخل گلخانه خيلي مفيد است. چون در مورد انرژي صرفه جويي مي شود. گاز مي سوزد و دي اكسيد كربن با جريان هوا بداخل گلخانه پخش مي شود. منواكسيدكربن توليد نمي شود، چون هواي اضافي كافي وجود دارد.
غلظت دي اكسيد كربن در محل كار انسان نبايستي از حداكثر غلظت مجاز تجاوز نمايد. در آلمان ، اين غلظت ppm 5000 حجم گلخانه مي باشد. شايد تعويض اجباري هوا ممكن است ضرورت يابد.
اندازه گيري غلظت دي اكسيد كربن در داخل گلخانه لازم مي باشد.
ترجمه از :ارازقلي قرنجيك
كارشناس ارشد زراعت و حفظ نباتات