آموزش حشره شناسي پزشكي با Mina_Mehr

[Mina_Mehr]

به نام خدا
جلسه ی یازدهم:

3-simuliidae black flies سیمولیده

گونه های 3جنس به طور منظم روی انسان نیش می زنند :
سیمولیوم 1.simiulium
پروسیمولیوم 2.prosimulium
اوسترسیمولیوم 3.Austrosimulium
مهمترین آنها سیمولیوم است که از لحاظ پزشکی اهمیت دارد.
S.damnosum
S.neavei
S. ochraceum
S.metalicm
S.callidum

مورفولوژی: سیمولیده ها به نام مگس سیاه شناخته شده اند دوبالان بسیار کوچکی هستند به طول 5/1تا4میلی متر بابدن قویHamped thorax ،رنگ سیاه دارند ،آنتن های کوتاه وسخت ،قطعات دهانی کوتاه ونسبتا ًمشخص نیستند
اکولوژی: سیمولیده ها ،انتشار جهانی دارند دگردیسی کامل دارندتخم ها همیشه درآبهای جاری گذاشته می شود ولی محل رشد ونمو آنها برحسب گونه های سیمولیوم کاملاًفرق میکند .لانه های لاروی می تواند از یک قطعه کوچک آب ،نهرهایی با جریان آهسته آب انشعابات دریاچه ها ،آبهای جاری شده از سدها تا جریان تند رودخانه هاوآبشارها تغییر نماید .دگردیسی کامل دارند 8-6مرحله لاروی دارند.فقط ماده ها خونخواری می کنند .بالغین به فواصل زیاد از لانه های لاروی دور می شوند .بر خلاف پسیکودیده ها در روزهای ابری ودر هوای طوفانی فعالیت شان افزایش می یابد .
اهمیت در پزشکی وبهداشت :
1-بعضی از گونه های سیمولیوم در آفریقا وبعضی دیگر در آمریکای مرکزی جنوبی کرمهای( نماتد های) انگلOnchocera volvulus را به انسان انتقال می دهد که به نام بیماری انوکوسرکیازیس معروف است (بیماری کوری رودخانه ای )
s.neavei,s.damnosum آفریقا
s.metalicum s.ochraceum آمریکای مرکزی وجنوبی
این بیماری در مناطق غربی،مرکزی وقسمتاعظم شرق آفریقااست .آلوده ترین جاناحیه صحراsavanah بویژه در غرب آفریقااست .یک کانون آلرژی کوچک نیز درجنوب یمن وجود دارد .سیمولیوم ،تنها ناقل آنکوسرکیازیس انسانی هستند.روش انتقال مثل سایر میکروفیلرها توسط ناقلین خونخوار است .فاصله بین بلعیدن میکروفیلی وبوجودآمدن لاروآلوده کننده بسته به درجه حرارت 6-13روز طول می کشد .
-دربرزیل s.amazonicumآلوده به میکروفیلر غیرپاتوژن masonella ozardi یافت می شود.
3-گزش اینها چون به صورت دسته جمعی پرواز میکنند وتزریق بزاق سمی می تواند برای دامها کشنده باشد .
روشهای کنترل :
1- دور کننده ها :دی اتیل تولامید –بوتیریل تتراهیدروکینولئین
2- سمپاشی هوایی برروی گیاهان محل استراحت بالغین اثر موقتی وموضعی دارند
3- سمپاشی کانالهای آبیاری –کاربرد د.د.ت درنیجریه واگاندا نتایج خوبی نشان داده است (بر علیه لاروها)سمپاشی در طی سال چندین نوبت صورت می گیرد .
4- چون دوام کرم بالغ در بدن انسان 15سال است باید برنامه ریزی بیش از این مدت در نظر گرفته شود.
پشه ریزه –پشه کوره ceratopogonidae-Biting-midges
مهمترین جنس کولیکوئیدسCulicoides می باشد .ولی گونه های جنس لپتوکونوپوسLeptoconopsنیز گزش آن مهم است .بالغین حشرات کوچکی در حدود5-5/1 میلی متر هستند .قطعات دهانی سوراخ کننده –مکنده دارند .روی بالها مجهز به کدهای شیری وسفید رنگ است (در کوکیلوئیدس).تخم ها را روی گل ولای وخاک مرطوب به خصوص در نزدیکی باتلاقها گذاشته می شود وهمچنین روی برگهای در حال پوسیدن خاک هوموس ،کود حیوانی ویابه روی گیاهان وسایر اشیاءکه نزدیک آب هستند ویادرآب نیمه غوطه ورند.
(25-14روز)4مرحله دلاوری دارند –ماده ها خونخواری می کنند .برای تبدیل شدن به شفیره به تقاط خشک تر می آیند شفیرگی 3تا10روز طول می کشد بالغین در تمام ساعات شب وروز خونخواری می کنند ولی بسیاری از گونه ها به هنگام غروب ونیمه اول شب فعال هستند وایاد ناراحتی می کنند .
اهمیت پزشکی :
1- گاز گرفتن (نیش زدن )
2- انتقال آلودگیهای فیلری مانسونلا اوزاردی ودیپتالونماپرستانس.
3- انتقال بعضی آربویروسها
کنترل :شبیه کنترل پشه های کولیسیده است .
ادامه دارد....

[Mina_Mehr]

ضمیمه ی جلسه ی یازدهم....

[reza_sokout]

سلام
مرسی از تلاش همه
لطفاً اطلاعات دقیق و جامعی در خصوص سمهای مورد استفاده جهت مبارزه با سوسری(آلمانی)و دوز مصرفی و دفعات تکرار برایم ارسال کنید.
ممنون.

[امير آشنا]

سلام
مرسی از تلاش همه
لطفاً اطلاعات دقیق و جامعی در خصوص سمهای مورد استفاده جهت مبارزه با سوسری(آلمانی)و دوز مصرفی و دفعات تکرار برایم ارسال کنید.
ممنون.

سلام دوست عزیز

به سایت خودت خوش اومدی

این سوال رو باید تو انجمن کشاورزی مطرح کنی تا به جواب برسی

موفق باشی

[Mina_Mehr]

به نام خدا...
جلسه ی دوازدهم...
زیر راسته خانواده Brachycera tabanidaeدارای 4زیر خانواده هستند که دوتای آنها از نظر پزشکی مهم می باشند
1- Chrysopinae مثل . Chrysops spp
2- Tabaninae مثل Tabanus spp .
مورفولوژی :خصوصیات مربوط به زیر راسته brachyceraقطعات دهانی پاره کننده_ مکنده, جنس تابانوس شامل بزرگترین دوبالان خونخوار است رنگهای متنوعی دارند چشمان مرکب بزرگ دارند .خرمگس هاسر بزرگ دارند .
ماده ها dioptica : فاصله بین چشمان مرکب وجود دارد .
نرها holoptica :چشمان مرکب به هم متصل هستند .
اکولوژی :تابانیده ها انتشار جهانی دارند دگردیسی کامل است .ماده ها خونخواری می کنند .
ازانسان هم خونخواری می کنند .تخم گذاری روی مناطق آبزی ونیمه آبزی کنار باتلاقها علفها وگیاهان کناره باتلاقها وصخره ها گذاشته می شود (100تا1000تخم)
محیط زیست لاروها در گل ،گیاهان در حال پوسیدن ، هوموس و خاک مرطوب آبهای کم عمق وبا تلاقها است و از
اکسیژن هوا تنفس می کنند .4تا9مرحله دلاوری ممکن است در طول 3-1سال طی شود.خو نخواری در موقعی که
شدت آفتاب حداکثراست انجام می گیرد .بسیاری از گونه ها در جنگلها و بسیاری در بوته زارها به سر می برند .
اهمیت پزشکی:
به علت خونخواری متناوب ،پروازسریع وطولانی می توانند ناقل مکانیکی سیا ه زخم
Bacillus anthrasis نشخوار کنندگان - انسان به طور اتفاق در سیکل بیماری قرار می گیرد .
تولارمی franciesella tularensis . بیماری در اصل متعلق به جوندگان وخرگوشها است وانسان بوسیله نیش تابانیده ها به صورت تصادفی در سیکل بیماری قرار می گیرند.
-انتقال بیولوژیک loa loa
-گزش دردناک
روش کنترل :
استفاده از تله های چسبان ،دور کننده ها, خشکاندن باتلاقها
زیراراسته سیکلورافاcyclorrhapha سومین زیر راسته دوبالان ،زیر راسته سیکلورافا است وشامل مگسها می شود
3مگس مهم که دراین درس بررسی می شوند به شرح زیر است :
-مگس خانگی musca domesticaکه از خانواده موسیده می باشد.اندازه آن 9-6میلی متر است .قطعات
دهانی آن لیسنده می باشد و برای تغذیه از مواد مایع و نیمه مایع و موادی که قابلیت تبدیل به مایع را دارند
مناسب است.تخم گذاری مگس های خانگی در روی مواد آلی در حال فساد مثل باقی مانده مواد غذایی و سبزیجات
درحال پوسیده شده انجام می گیرد.دوره زندگی از تخم تاتخم حدوداً15روز صورت می گیرد .تمامی مگس های سیکلوراف دارای 3مرحله لاروی هستند .تمامی مراحل زندگی برروی محل تخم گذاری صورت می گیرد یگ مگس غیر خونخواراست .
مگس اصطبلstomoxys calcitrans که از خانواده موسیده است اندازه آن کوچکتر از مگس خانگی است قطعات دهانی آن به صورت یک خرطوم سوزن مانند است که درانتهای آن مجهز به خارهای کیتینی است که بوسیله آنها پوست راپاره می کنند .از رشد لب پایین بوجود آمده است وبرای خونخواری سازگاری یافته است .از نظر سیکل زندگی تقریباًمثل مگس خانگی است . جنس نروماده هردو عمل خونخواری را انجام می دهند . مگس تسه تسه یاglossina:از مگس خانگی بزرگتراست12-9میلی متر دارای قطعات دهانی سوراخ کننده_
مکنده هستند .بر خلاف دو مگس دیگر یک مگس لاروگذاراست.لارو مرحله سوم توسط حشره ماده متولدمی شود.
یعنی تخم مادر اتروس ماده باز شده و لارو های مرحله 1و2پوست اندازی کرده و لارومرحله سوم متولد می شود.
در هر بار یک لارو توسط حشره ماده متولد می شودو این رقم به طور طبیعی 5تا8عدد می باشد یک مگس خونخوار است و جنس نرو ماده هر دوعمل خونخواری را انجام می دهند.از انسان وانواع متنوعی از پستانداران اهلی ووحشی وهمچنین خزندگان وپرندگان خونخواری می نمایند .هیچ یک از گونه های تسه تسه انحصاراًاز یک میزبان خونخواری نمی کنند .پراکندگی این مگس محدود به قاره افریقا است .

اهمیت پزشکی:
-مگس خانگی :بواسطه اینکه براحتی وارد اماکن انسانی می شود وعدم وابستگی به منبع غذایی خاص دارای پتانسیل بالایی جهت انتقال مکانیکی عوامل بیماریزای متنوعی می باشند .مگس خانگی از طریق پلی ویلی های ()موجوددر پاها ،قطعات دهانی ،موها وخارهای موجود روی بدن ،استفراغ موادخورده شده ومدفوع می تواند بیماریهایی با کتریایی ،تخم کرمها وکیست تک یاخته ها رابه طریق مکانیکی منتقل کند .کمترین شانس انتقال بوسیله ی مدفوع مگس خانگی به علت PH اسیدی می باشد.
-مگس اصطبل :
1-گزش دردناک 2-انتقال مکانیکی سیاه زخم 3-انتقال مکانیک تولارمی .
-مگس تسه تسه :
1-انتقال بیولوژیک تریپا نوزوما گامینس توسط گلوسینا پالپالیس وگلوسینا تاکینوئیدس در غرب آفریقا ودر مرکز وشزق آفریقا.معمولاًاعتقاد براین است که تنها منبع بیماری انسان است .
2-انتقال بیولوژیک تریپانوزومای رودزینس توسط گلوسینا مورسیتانس
گلوسینا سوئینر تونی وگلوسینا پالیدیپس به صورت محدودتر در نقاطی از آفریقا. مخزن بیماری می تواند حیوانات اهلی ووحشی مثل گاو هستند. یک بیماری زئونوز است .
بیماری خواب درهر دومورد از طریق غددبزاقی مگس های تسه تسه منتقل می شود.
روشهای کنترل :
در مورد مگس خانگی ومگس اصطبل شامل 1-روشهای مکانیکی (مثلاًاستفاده از مگس کش وهواکش )2-روشهای بهسازی محیط شامل جمع آوری ودفع صحیح زباله ،دفع صحیح مدفوع ،استفاده از توری در پنجره 3-کنترل شیمیایی شامل استفاده از سموم حشره کش آلی فسفره ،کاربامات وپیرتروینه برعیله لارودرمحیط های رشد ونموآنهاکه به صورت سم پاشی ابقایی باشد ودوم بر علیه بالغین 4-کنترل بیولوؤیک ،استفاده از زنبورهای خانواده ترومالیده جهت پارازیته نمودن شفیره مگسها .
در مورد مگس تسه تسه ،کارمبارزه مشکل تر است .چون لارومرحله سوم پس از تولد بلافاصله به عمق خاک فرورفته وتبدیل به شفیره می شود بنابراین کنترل بیماری خواب از طریق ناقل شامل بهسازی محیط مثلاًایجاد قرنطینه های جغرافیایی می باشد .همچنین استفاده از تله های چسبان یکی دیگر از راههای کنترل بالغین است .


میازیس myiasis
عارضه میازیس یکی از مثالهای بارز در خصوص عامل بیماریزابودن بند پایان است .آلودگی بافت های انسانی ودامی به لارو مگسها راکه باعث تخریب ونکروز بافتها در اثر تغذیه لاروها وفعالیتهای آنها می شودرامیازیس گویند میازها را به دوشکل تقسیم بندی می کنند .
در تقسیم بندی bishopمگسهای مولد میاز رابراساس محل قرار گرفتن میاز در عضو وبافت طبقه بندی می کنند که یک طبقه بندی کاربردی است ومخصوص اطبا می باشد .مثلاًمیاز گوش ،میاز چشم ،میاز دستگاه گوارش و ...
تقسیم بندی صحیح برای میازها تقسیم بندی pattonمی باشد .
در این طبقه بندی لارومولد میاز ،بر اساس بیولوژی آنها تقسیم بندی می شود.در این تقسیم بندی ،میازها به سه گروه تقسیم بندی می شوند
میازهی اتفاقی (میازهای دروغین –pseudomyiasis )که دراین نوع انسان بر حسب تصادف دچار این عارضه می شود وبیشتر همان میاز دستگاه گوارش درمورد انسان است.اگر انسان از مواد غذایی آلوده به لارو مگسها تغذیه کند ،دچار عوارضی مثل اسهال ،استفراغ شکم درد و...می شودکه به صورت موقت وگذرا می باشد گروههای زیادی از مگسها از جمله لارومگس خانگی از این دسته هستند .البته میاز گوارش درمورد دام میاز حقیقی می تواند باشد (لارومگس گاسترو فیلوس در معده اسب)که عوارضی ایجاد میکند. در مورد انسان لارومگس Eristalis tenax میاز مقعد راایجاد می کند که باعث عوارضی مثل التهاب وعفونت مقعد می گردد.این مگس از خانواده سرفیده است .
-میازهای اختیاری facultative myiasis :دراین گروه ،لارومگسهای مولد میاز جهت تکمیل سیکل زندگی نیازی به بافت زنده ندارند ومی توانند در همان بافت نکروز به زندگی خود ادامه دهند ولی گاهی اوقات به بافتهای زنده مجاور نیز حمله برده وبا تغذیه از ان موجبات ایجاد تخریب ونکروز این بافت ها رافراهم می آورند مگسهای خانواده کالیفوریده ،موسیده وسارکوفاژیده میتوانند موجبات این میاز را فراهم می آورند .وجود یک عفونت اولیه موجبات هجوم این مگس ها به بافتهای انسانی ودامی را فراهم آورده است .
Obligatory myiasis –میازهای اجباری
عارضه اصلی میازیس رااین دسته از لاروهای مگس ها ایجاد میکنند .دراین گروه از مگسها ،لاروشان جهت تکمیل سیکل زندگی به بافت زنده نیاز دارد ،ازاین جهت مگسهای یاد شده لاروگذاری ویا تخم گذاری خود رادر بافت زنده وحفرات طبیعی بدن انسان ودام انجام میدهد .به طور کلی میازیس یک بیماری زئونوز است وبنابراین انسان به طور اتفاقی در سیکل این عارضه قرار می گیرد .برای مثال سه مگس لاروشان در ایران به عنوان عمده عوامل میازیس مورد توجه قرار گرفته اند :
مگسchrysomyia bezziana میاززخم
از خانواده کالیفوریده (مگسهای آبی –سبز)که تخم گذاری خود رادرون بافتهای زخم شده قرار می دهد ولارو آن میاز اجباری بافتهای زنده است
-مگس های شطرنجی (ولفارتیا ماگنیفیکا)گونه ولفارتیا ماگنیفیکاکه هرگز برروی اجساد لاروگذاری نمی کنند .می توانند میاززخم ،گوش ،بینی وچشم باشند واز خانواده سارکوفاژیده می باشند.
-مگس سسپوOEUSTERUS OVIS
که از خانواده استریده می باشد ومیاز چشم ،حلق وبینی رادرانسان می تواند ایجاد کند .این لارو می‌تواند میاز حلق بیشتر در مورد چوپان ها را ایجاد کند.یک مگس لاروگذار است . لارو گذاری در سینوس های گوسفند انجام می دهد.
کنترل میازها:
1- کنترل مگس های بالغ
2- خروج لارواز عضوکه به عنوان بهترین وسیله درمان شناخته شده است .
3_اقدامات فردی :مثلاًدرمورد مگس سسپوچوپانها از کلاههای توری دار استفاده کنند.
ادامه دارد.....

[Mina_Mehr]

به نام خدا...
جلسه ی سیزدهم....
راسته ككهاaphaniptera siphonoptera fleas
حدود 3000 گونه کك وجود دارد كه متعلق به 200 جنس هستند ولي نسبتاً تعداد كمي داراي اهميت پزشكي مي باشند. حدود 94 درصد از گونه ها پستانداران رانيش مي زنند وبقيه انگل پرندگان هستند.ککها خانواده هاي متعددي دارند. ولي آنهايي كه از نظر پزشكي اهميت دارند عبارتند از pulicidae ( پوليسيده) كه شامل جنسهاي Xenopsylla,Pulex,T unga,Ctenocephaites مي باشد.
مورفولوژي : ظاهراً فاقد بال هستند5/8-1 ميلي متر هستند. و كم و بيش بيضي شكل و در طرفين فشرده هستند. پاهاي عقبي براي جهيدن درست شده است. قطعات دهاني سوراخ كننده - مكنده دارند.
ککها را به دو دسته تقسيم مي كنند: 1- شانه دار2- فاقد شانه
شانه يا ctenidium از پشت سر هم قرار گرفتن چندين دندانه كيتين ساخته شده است. گزنوپسيلا، پولكس و تونگا جزءککهاي فاقد شانه و كتنوسفاليدس جزء ککهاي شانه دار است.
ککهاي نر داراي يك پنيس هستند كه در داخل شكم برگشته است. و ماده داراي اسپرماتكاي 3 قسمتي هستند. شكل پنيس و اسپر ماتكا در گروه هاي مختلف ککها داراي اشكال متفاوتي هستند.
آلولژي و بيولوژي ککها :
ککها داراي دگرديسي كامل هستند. جنس نر و ماده هر دو خونخواري مي كنند. ککها تخم هاي خود را درون لانه میزبان خود و يا در شكاف ديوارهاي گلي و يا درون خار و خاشاك و گردوغبار مي گذارند. ککها داراي 3يا2 مرحله لاروي هستند. دوره زندگي از تخم تا بالغ 3-2 هفته طول مي كشد. در طول شبانه روز مي توانند از ميزبان خود خونخواري كنند.
بعضي ازککها مثل كك طاعون x.cheopis انگل موقت و غير اختصاصی هستند. بعضي ديگر مثل كك انسان p.irritans انگل موقت و اختصاصي انسان هستند. بعضي از ککها مثل تونگا انگل دائمي و غير اختصاصي انسان و خوك هستند. عده اي ديگرمثل كك پرندگان اكيدنوفاگا گالينا انگل دائمي و اختصاصي پرندگان وحشي و مرغ و خروس هستند.
اهميت پزشكي:
1- انتقال طاعون plague
عامل بيماري طاعون ميكروبي yersinia peltis است. ناقل جهاني آن كك طاعون x.cheopis است. ناقل آن در ايران x.buxtoni,x.astiae است. كانونهاي بيماري در ايران استانهاي غربي و شمال غربي هستند. مخازن بيماري جوندگان وحشي هستند.
كك ناقل در اثر خونخواري از ميزبان آلوده، باسيلهاي طاعون را دريافت كرده و اين باسيلها دردستگاه گوارش قدامي به شدت تكثير يافته و باعث ايجاد يك توده ميكروبي شده و موجب انسداد بخش دوم دستگاه گوارش كه عمل بلوكاز گويند، مي شود. بنابراين كك دائم احساس گرسنگي كرده وپی در پي خونخواري ميكند و در نتيجه ککها خون خورده شده را به صورت آلوده به باسيل طاعون از طريق ضمائم دهاني به بيرون استفراغ مي كنند. اين روش انتقال بيماري طاعون در نوع طاعون خياركي يا بابونيك ديده مي شود. در دو نوع ديگر طاعون كه طاعون پنومونيك ياريوي و طاعون سپتي سمي مي باشد انتقال نيازي به كك ندارد. طاعون يك بيماري زئونوز است كه توسط خونخواري ککهاي گوناگون به صورت اپي زئونوزي دربين جوندگان در آمده و سپس به وسيله خونخواري ککهايي كه مشترك بين انسان و جونده هستند، انسان در سيكل بيماري قرار می گيرد. كك ناقل پس از مدتي خود نيز در اثر حالت بلوكاز مي ميرد.
2- انتقال تيفوس آندميك (تيفوس مورن):
عامل بيماري ريكتزيا موزري) تيقي( است. كك ناقل كه در وهله اول كك طاعون و در وهله دوم كك انسان است در اثر خونخواري ريكتزياها را دريافت كرده و ريكتزياها در دستگاه گوارش كك تكثير پيدا كرده و پس از مدتي در مدفوع كك ديده مي شود. مدفوع آلوده از راه زخم گزش كك، زخم های روی پوست بدن وغشاء های ملتحمه ظریف میزبان بعدی راآلوده می کنند . يك بيماري زئونوز است. و مخصوص رات ها rats مثل Rattus rattusاست.
3- سستودها:
ديپيليديوم كانينوم يكي از معمولي ترين كرم هاي نواري سگها و گربه ها مي باشد و گاهي در بچه ها ديده مي شود، در صورتي كه هيمنولپیس دي مينوتا ، رات ها ،موش ها و گاهي انسان را آلوده مي كند. اين كرم هاي نواري مي توانند به وسيله كك ها به انسان و جوندگان منتقل مي شوند . تخم اين انگل ها با مدفوع رات ها و ديگر حيوانات اهلي دفع مي شود، و ممكن است بوسيله لارو كك ها كه ازمدفوع تغذيه مي كنند خورده مي شود. لارو اين انگلها در بدن ککها به حالت سيستي سركوئید در مي آيد. در صورت بلعيده شدن اين ككهاي آلوده انسان و حيوانات اهلي به اين انگلها مبتلا مي شوند. گزنوپسيلا خنوپیسن ناقل اين بيماري است.
4-tungiasis Chigoeیاfigger
اين بيماري توسط فعاليت كوچكترين كك شناخته شده در دنيا يعني Tunga penetrans ايجاد مي شود. اندازه اين ككها حدود يك ميلي متر است.
ككهايي كه ازشفيره خارج مي شوند به دنبال ميزبان مناسبي ميگردند. پس از خونخواري نرها ميزبان را بزرودي ترك مي كنند ولي ماده ها پس از بارور شدن در نقاط نرم پوست مثل لاي انگشتان پا يا زير ناخن انگشت پا وارد پوست می شوند.دیگر نقاط وهمچنین کف پا ممکن است مورد حمله این كک قرار بگیرد. كفل افرادي كه عادتا روي زمين مي نشينند مثل گدايان و بچه هاممكن است آلوده شود و آلودگي شديد خصوصا ً‌نزد افراد جذامي ديده شده است.
انگل بوسيله پاره كردن پوست و ايجاد تونل زير پوست ميزبان قرار مي گيرد. در اين حالت به تغذيه ادامه مي دهد. اطراف محل استقرار كك قرمز و خارش دار مي شود و ممكن است آلودگي ثانوي باعث ايجادزخم و چرك شود. تخم ريزي كك روي بدن صورت ميگيرد ولي تخم ها روي زمين مي افتند. درصورتيكه شدت آلودگي و مدت آن طولاني باشد منجر به قطع عضو مربوط مي شود.
5-تريپانوزوما لوئيسي
اين بيماري در رات ها وجود داد و توسط مدفوع كك مي تواند منتقل بشود.
كنترل:
كنترل گلها از دو ديدگاه صورت مي گيرد.
1- از ديدگاه آفت اهلي. در اين صورت ككها بايد بوسيله گردپاشي حيوانات اهلي و سمپاشي اماكن آلوده كنترل شوند. نظافت محيط زيست و جاروب كردن مستمر فيزيكي از راههاي پيشگيري است.
2- ازديدگاه ناقل بودن طاعون: در اين صورت لانه هاي جوندگان بايد بوسيله سمومي مثل سوين (كاربايل) از گروه كاربارمات انجام مي گيرد كه يك سم سيستميك است. كك ناقل و جونده بايد همزمان نابوده شونده بنابراين از اين سموم استفاده مي شود.
رده عنكبوتيان Arachnida
بدن عنكبوتيان بر حسب گروههاي مختلف از tagme هاي مختلف تشكيل شده است.
الف- بدن در راسته عنكبوتها aranea و رطيلها solpugida از دو tagme تشكيل شده است. در اين دو گروه سر و قفس سينه در يكديگر ادغام شده است و تشكيلcephalothorax(سفالوتراکس) ( سر-قفس سينه) را داده است و قسمت دوم شكم ياabdomen است. سفالوتراكس را prosomaوشكم را episthosomaنيز گويند.عقربها نيز بدنشان به همين شكل تقسيم بندي شده است.
ب- بدن در راسته كنه ايهاAcarina نيز از دو قسمت تشكيل شده است. سرhead وبقیه بدن idiosoma
راسته عنكبوتها
عنكبوتها داراي يك جفت پاي حسي كه پدیپالپ ناميده مي شوند هستند. در قسمت قدامي سفالوتوراكس كیسه ی زهري قرار دارد و محتويات آن از راس كلسيرها خارج مي شود.
عنكبوتها با تزريق زهر طعمه خود را فلج كرده و يا مي كشند و سپس آن را به مصرف مي رسانند.
يك گونه عنكبوت كه بيوه سياه ياblack widow ناميده مي شود كهlatrodectus mactans لاترودکتوس ماكتانس گويند. زهر آن بسيار دردناك و مسموم كننده است و مي تواند كشنده باشد و داراي خاصيت نوروتوكسيك است.
ادامه دارد...

[Mina_Mehr]

به نام خدا....
جلسه ی چهاردهم...
راسته رطيلها solpugida
برخلاف عنكبوتها، شكم رطيلها به صورت بندبند ومشخص است و داراي كلیسر هاي بزرگ و غير زهري هستند. گازگرفتن آنها بوسيله كلسيرها مي تواند منجر به عفونتهاي باكتريايي شود. شكم درعنكبوتها يكپارچه به نظر مي رسد و داراي كلیسر هاي زهري هستند.
براي درمان گزش با عنكبوتهاي زهري مثل بيده سياه L.mactansويا loxosceles reclusa (لوكزوسلز ركلوزا) از تزريق وريدي 10 ميلي ليترmethocartamol( يك گرم در 10 ميلي ليتر سرم فیزیولوژی) و به دنبال آن 10 ميلي ليتر گلوكتات كلسيم 10 درصد مانع تشنج مي شود.
بستن موضع گزيده شده با رگبند نيز بسيار مهم و كمك كننده است آنتي توكسين بيوه سياه از شركت مرگ شارپ آندروقابليه است.
كنه ايها Acarina
كنه ايها به دو گروه كلي تقسيم مي شوند:
الف- كنه ها ticks
ب-مايت ها mites
طبقه بندي علمي آنها بر حسب محل قرار گرفتن سوراخ تنفسي است ولي در اينجا ما طبقه بندي ساده و كاربردي را مي گوييم:
كنه ها داراي اندازه هاي ماكروسكوپيك هستند و بيش از 2-3 ميلي ليتر طول دارند. مايت ها داراي اندازه هاي ميكروسكوپيك هستند.
مايت ها در روي بدن مجهز به موهاي ابريشمي بلند است ولي كنه ما اين موها را ندارند.
1- هيپوستوم يا خرطوم در كنه ها داراي دندانه است ولي مايت ها فاقد دندانه است.
كنه ايها داراي يك نوع دگرديسي خاص هستند كه شامل مراحل تخم –لارو- نمف و بالغ مي باشد. تمامي كنه ها و مايت ها مهم از نظر پزشكي تخمگذار هستند ولي مايت ها pymotes=pediculoides زنده زا هستند.
كنه ها (راسته متاستيگماتا)
كنه هاي مهم پزشكي و دامپزشكي به 2 خانواده آرگازيدهargasidae و ايكسو ديده ixodidae تعلق دارند.
مرفولوژي مقايسه اين كنه هاي آرگازيده و ايكسو ديده: كنه هاي آرگازيده را وقتي از سطح بالا (پشتي) در حالت نمفي و بالغ مورد بررسي قرار دهيم، سر و قطعات دهاني زير بدن idiosoma پنهان است و ديد نمي شوند، در صورتيكه در مورد كنه هاي ايسكو ديده، سر وقطعات دهاني از ناحيه پشتي ديده مي شوند.
كنه هاي ايسكو ديده در سطح پشتي مجهز به يك پلاك كيتيني و محكم به نام اسكوتوم هستند و بنابراين به كنه هاي سخت hard ticksموسوم هستند. كنه هاي آرگازيده را كه فاقد اين پلاك هستند را كنه هاي نرم يا soft ticks گويند.
اكولوژي و بيولوژي مقايسه اين كنه هاي نرم و سخت :
هر دو خانواده خو نخوراند.داراي نوعي دگرديسي ناقص هستند.

كنه هاي آرگازيده كنه هاي ايكسوديده
خونخواري: چندين ساعت 3-1 هفته
تخمگذاري: 5-4 نوبت (بطور متناوب) يكبار تخم گذاري
لارو:1 مرحله 1 مرحله
نمف:5-4(8 دفعه هم هست) 1مرحله
تخمگذاري كنه ها در شكاف در و ديوارهاي گلي ويا روي علفهاي هرز صورت مي گيرد.
اهميت پزشكي كنه هاي آرگازيدهArgasidae :
1-انتقال تب راجعه كنه اي (آندميك)
عامل تبهاي راجعه كنه ايي از يك منطقه جغرافيايي به منطقه ديگر تفاوت دارد و گونه هاي متفاوت بورليا هستند و ناقلين آنها هم به صورت منطقه اي تفاوت پيدا مي كنند. تب راجعه كنه ايي اصلي ايران تب راجعه كنه ايي بومي ايران است كه در تمامي نقاط ايران به جز خوزستان وجود دارد.
عامل تب راجعه كنه اي بومي ايارن بورليا پرسيكا است و كنه،ornitho dorous tholozani است. عاملين ساير تب هاي راجعه كنه ايي در ايران عبارتند از:
- تب راجعه microti borrelia ناقل آن o.erraticus است و در برازجان – بوشهر و خوزستان وجود دارد.
- تب راجعهb.latishevi كه ناقل آن كنه o.tartakoveski است در خراسان سبزوار و گرگان وجود دارد.
مخازن بيماري در تمامي موارد بالا علاوه بر خود كنه ناقل، جوندگان وحشي هستند. كنه ناقل دراثر خونخواري , بورلياها را دريافت مي كند. بورلياها ظرف 24 ساعت از جدار دستگاه گوارش عبور کرده ووارد هموسل می شوندودر همولنف به شدت تكثير پيدا مي كنند.درتمامي موارد بالا هم كنه هاي كامل و هم كنه هاي مرحله نمف و لارو بوسيله گزش كنه و تزريق بزاق آلوده بورلياها را منتقل مي كنند. اما در مورد كنه o.mobata كه ناقل بورليا دوتونی درافریقاست در حالت نمفی ولاروی از طریق بزاق وگزش کنه ودر حالت كامل بوسيله مايع كوكسال هم بورلياها را منتقل مي كنند. سایركنه هاي ارنيتودور دفع مايع كوكسال خارج از بدن ميزان صورت مي گيرد.

2- تب كيو Q fever :
يك بيماري ريكتز يابي است كه عامل آن كوكسيلا بورنتي Coxiella burneti است. اين بيماري كم و بيش انتشار جهاني دارد و اصولاً بيماري جوندگان، پستانداران كوچك و چهار پايان اهلي است. بيماري به آساني به افرادي كه از شير يا ديگر غذاهاي آلوده استفاده مي كنند منتقل مي شود. انتقال به وسيله گزش كنه هاي آرگازيده و احتمالاًایکسودیده هم صورت مي گيرد. انتقال از راه تخم هم در بين كنه ها وجود دارد.
اهميت ديگر كنه هاي آرگازيده از نظر پزشكي مربوط به جنس آرگاس مي باشد:
كنه مرغي Argas persicus
بزاق آن حاوي توكسين است كه براي جوجه هاي مرغ به شدت كشنده است ولي ناقل بيماري عفوني براي انسان نيستند.
اهميت پزشكي كنه هاي ايكسو ديده:
1-فلج كنه ايي tick paralysis
بعضي از كنه هاي سخت مخصوصاandersoni dermacentor در ماسنتور آندر سوني و گونه هاي مختلف ايسكو دس، هيالوما و همافيزاليس مي توانند در انسان دامها، حيوانات دست آموز و حيوانات وحشي وضعي ايجاد كنند كه فلج کنه ای نامیده می شود.علائم فلج کنه ای که در اثر خونخواری وتزریق بزاق کنه های ایکسودیده ایجاد می شود در انسان عبارت است از یک فلج حاد بالارونده كه روي پاها اثر مي كند و درنتيجه شخص قدرت راه رفتن و ايستادن را از دست مي دهد و به علت فلج شدن اعصاب محركه تكلم، تنفس و عمل بلع بااشكال صورت مي گيرد.
اشکال در تنفس مي تواند حيوانات و در موارد نادري انسان را بكشد. پس از جداكردن كنه معمولاً بيمار طي چند روز يا چند هفته كاملاً بهبهود مي يابد. فلج كنه اي عامل بيماريزا ندارد بلكه مواد سمي بزاق كنه ماده كه در مدت طولاني تغذيه به ميزبان تزريق مي شود باعث فلج مي گردد. اين بيماري با اهميت كمتري توسط كنه هاي آرگازيده نيز منتقل مي شود.
2-بيماريهاي آربوويروسي: آنسفاليت بهار و تابستان روسي، تب هموراژيك( مسك) بيماري جنگلي كياسانوز، تب هموراژيك كريمه اي كنگو، تب كنه كلرادو، آسفاليت هاي كنه ايي توسط گرش كنه منتقل مي شوند.
در سالهاي اخير در ايران تب Crimean-congo haemorragic fever( CCHF) ديده شده است. كه بوسيله گزش كنه هاي هيالو مارژيناتوم منتقل مي شود.
3-بيماري هاي ريكتز يايي منتقله توسط كنه هاي ایکسودیده: تب لکه ای کوههای راکی –تيفوس كنه اي سيبريه-تب بوتونوز توسط گزش و خونخواري كنه، مدفوع كنه و يا له كردن كنه منتقل مي شوند. درتمامی مواردانتقال از راه تخم هم وجود دارد.
4-بيماري تدلارمي كه عامل آن فرانسيسلا تولارنسيس است توسط گزش كنه هاي ايكسوديده نيز صورت مي گيرد. ساير روشها تماس مستقيم با گوشت آلوده و حيوانات آلوده زنده يا جسدآنها است .

كنترل:
1- كنترل علفهاي هرز
2- سمپاشي اماكن آلوده با انواع کنه کشها و حشره كشها
3- حمام كنه كش براي حيوانات آلوده
4- استفاد از دور كنندگان


مايت ها mites :
2 مايت هم از نظر پزشكي اينجا شرح داده مي شود.
1- عامل گال انسان (جرب ساركوپتي) sarcoptes scabiei
از خانواده ساركوپتيده و راسته آاستيگما تا مي باشند.
ساركوپتس ها داراي اشکال بيولوژيك متعددي برحسب نوع ميزبان خود هستند ولي از نظر مورفولوژي شبيه هم هستند.
مورفولوژي : اين مايت ها داراي بدني نسبتاً كروي هستند. روي بدن آن مجهز به خطوطي مثل اثر انگشت است. روي بدن مجهز به تیغه هايي هستند. نرها 2/0 ميلي متر و ماده ها حدوداً 4/0 ميلي متر هستند. داراي 4 جفت پا هستند كه جفت 1و2 در ناحيه قدامی بدن و جفت سوم و چهارم در ناحيه خلفي بدن قرار دارند. در نرها در انتهاي جفت اول، دوم و چهارم پاها مجهز به پديسل pedicel هستند و جفت سوم فاقد آن وداراي يك عدد موي طويل ابريشمي شكل مي باشد و ماده ها فقط جفت دوم واول پا ها مجهز به پديسل مي باشد و جفت سوم و چهارم مجهز به يك عدد موي طويل ابريشمي شكل است.
اکولوژي و اهميت بيماريزايي :
داراي دگرديسی ناقص هستند و انتشار جهاني دارند. مايت هاي ماده در محل هايي از پوست که ظريف و چين خورده است وجود دارند مثل بين انگلشتان پا, مچ ها, آرنج ها, پا ها, آلت تناسلي، پوست بيضه ها, لينوها و زير بغل مستقر مي شوند ( از گردن به پايين در مورد انسان). مايت هاي ماده تقريباً يك ساعت پس از قرار گرفتن روي پوست خودرا در آن پنهان مي كند. وقتي ماده ها در لايه سطحي پوست پنهان شدند, روزانه حدود 3-2 ميلي متر دالانهاي پيچ در پيچ حفر ميكنند كه در سطح پوست به صورت خطوط مارپيچ نازك و به طول چند ميلي متر تا چند سانتی متر ديده مي شوند. مايت ها (هيره ها) سلولهاي جلد را جويده و از مايعات مترشحه آن تغذيه مي كند و در مدت پيشرفتش در دالانها 6-4 تخم بزرگ مي گذارد تخم ها طي 3-5 روز باز شده ولاروهاي كوچك و پا از آن خارج مي شوند. اين لاروها از دالانها بيرون آمده و روي پوست قرار مي گيرند و در آنجا تعداد زيادي از آنها مي ميرند ولی تعداد کمی موفق مي شوند كه در لايه شاخي پوست پنهان شده يا وارد پياز مو شوند، اين لاروها تونل ايجاد نكرده بلکه گودال كوچكي برای پوست اندازي moulting pocket بوجود مي آورند. لارو از مايعاتي كه سلولهاي آسيب ديده پوست ترشح مي كنند تغذيه كرده و رشد مي كنند ولي گودال را به تونل تبديل نمي نمايد.
لارو پس از 3-2 روز پوست اندازي كرده و به نمف تبدیل مي شوند. دوره زندگي از جسم تا تخم 31-14 روز به طول مي انجامد. پارازيت اجباري ودائمي بدن انسان هستند. اين بيماري دارای 3 علامت 1- خارش شبانه 2- وجود دالانها يا تونلهاي زير پوستي 3- وجود تاولهاي مرواريدي شكل مي باشد.
فعاليت لاروها،نمف هاوبالغین منجر به ايجاد بيماري گال يا جرب مي شود, ارتباط مستقيم با عدم رعايت بهداشت فردي دارد.
2- عامل جرب دمودسي (دمودكس فوليكو لوروم )(demodex fouicolorum)(راسته ی پرواستیگماتا )
جنس دمودكس گونه هاي متعددي از هيره هاي )مايت هاي( غيرعادي دارد. كه بعضي از آنها باعث بروزگال شديدي در حيوانات مي شوند و فقط يك گونه دمودكس فوليكولوروم ياهيره )مايت( كه فوكيلول مو را آلوده مي سازد. اين هيره بسيار كوچكmm (4/0 -3/0) است. بدني كرمي شكل دارد و 4 جفت پا در يك ردیف قرار دارد و شكم مخطط دارند. دمودكس ها درفوليكول هاي مو، غدد چربی مخصوصاً بيشتر روي پلك ها، بيني، گونه ها، در قسمت هاي مجاور بيني و همچنين درترشحات گوش (موم گوش) و جوش كوچك صورت يافت مي شوند و از ترشحات زير جلدي خصوصاًSebum تغذيه مي كنند. ماده ها در پايه موها تخم مي گذارند و لارو 6 پا از تخم خارج مي شود كه پس از پوست اندازي به نمف و در پايان به بالغ تبديل مي گردد . كليه مراحل رشد كه 15-13 روزطول مي كشد در فوليکولهاي مو يا غدد چربي انجام مي شود. درباره بيولوژي دمودكس ها اطلاعت كمي در دست است ولي از قرار معلوم گروه كثيري از مردم بالغ خصوصاً خانم ها بدون اينكه آگاه باشند دمودكس دارند. روي بچه ها و جوانان دمودكس بندرت يافت مي شود.
هر چند گاهي ممكن است دمودكس ها باعث درماتيت، جوش، زرد زخم واگيردار يا ورم پلك بشوند ولي معمولاً به نظر نمي رسد كه اثرات سويي ايجاد كنند. شستشوي روزانه با آب و صابون مي تواند آلودگي را كاهش دهد.

پایان...

[Mina_Mehr]

مجموعه ی فوق جمع بندی کامل و آموزش تقریبا جامعی در ارتباط با درس حشره شناسی پزشکی هست که امیدوارم همگی دوستان بتونن استفاده ی مفیدی رو از این بخش ببرن....
موفق باشین

منبع : سایت علمی نخبگان جوان

استفاده از مطلب تنها با ذکر منبع مجاز است

[00220022]

با سلام
از بابت مطلب هايي كه نوشتي ممنون دوست عزيز
ميشه كمي از پشه هاي مولد مياز و بيماري مياز صحبت كنيد
ممنون

[salehe.b]

عالیییییییییییییییییییییی ییی