نام گذاری آلکان ها

[*مینا*]

"به نام وجودی که وجودم ز وجودش گشته است موجود"

سلام به همه ی برو بچه های شیمیست دانشجویان، مخترعین، مکتشفین و دانشمندان پر افتخار آینده ی ایران، و حتما کل جهان.


* در این تاپیک قصد داریم نحوه نام گذاری ترکیبات آلی رو یاد بگیریم ، که در ابتدا از ترکیبات ساده شروع می کنیم .بعد از توضیحات ،برای یاد گیری بهتر چند تا مثال هم براش حل می کنیم .

* اگر سوالی داشتین همین جا بپرسین !

* در تایپ مطالب ایت تاپیک از آموزش های اساتید دانشگاه تبریز استفاده کردم .

* در صورت کپی برداری ، (( منبع : سایت علمی نخبگان جوان )) فراموش نشه

* دوستان عزیزی که تمایل به همکاری دراضافه کردن اطلاعاتی در این تاپیک دارند می تونن با من تماس بگیرن و من حتما در صورتی که اطلاعاتشون تکراری نباشه در پست ها به اسم خودشون قرار خواهم داد .

[*مینا*]

نام گذاری ترکیبات ساده آلی بسیار راحته ، تنها کاری که باید بکنید اینه که بر اساس قواعد آیوپاک عمل کنید به ترتیب زیر ::

1_ مشخص کردن زنجیره ی اصلی ::
*.....طولانی ترین زنجیر کربنی را به عنوان زنجیره ی اصلی انتخاب می کنیم .
*.... اگر در ترکیب موجود 2 تا زنجیره با کربن های مساوی یافتیم ،آنگاه آنی زنجیره ی اصلی است که تعداد گروه های آلکیل (تعداد استخلاف) بیشتری داشته باشد .

2_ زنجیره ی اصلی را شماره گذاری می کنیم ::
*....زنجیره ی اصلی دو سر دارد ، از سری شروع به شماره گذاری می کنیم که کمترین عدد ممکن به یک استخلاف برسد .
*....اگر از هر دو طرف یک شماره به استخلاف رسید از طرفی شروع به شماره گذاری می کنیم که تعداد استخلاف بیشتری در کربن مورد نظر دارد .
*... اگر تعداد استخلاف ها در نزدیک ترین کربن هر دو طرف یکی بود ، از هر دو طرف شماره گذاری کرده ، سپس شماره های کربن های دارای استخلاف را جمع می کنیم ، طرفی که کمتر شد را به عنوان زنجیره ی اصلی شروع به نام گذاری می کنیم .

3_ اگر گروه های آلکیل خودشان استخلاف داشته باشند ، برای آنها هم به طور جداگانه نام گذاری می کنیم سپس در نام زنجیره ی اصلی قرار می دهیم .

4_ نام گروه های آلکیل را بر اساس حروف الفبای انگلیسی(به ترتیب) می نویسیم .


ذکر چند نکته ::
** اسامی استخلاف های پیچیده را در ابتدا می نویسیم .
** در نام گذاری استخلاف ها ، تقدم بر استخلاف های پیچیده است .
** قابل توجه است که استخلاف ها را بر اساس حروف الفبا به ترتیب می نویسیم .
** اگر در نام گذاری با چند استخلاف یکسان روبرو شدیم ، ابتدا شماره استخلاف ها را ذکر کرده سپس اسمش را به دنبال شماره ها می نویسم .



منبع : سایت علمی نخبگان جوان

[*مینا*]

ذکر چند مثال آموزشی::

..........................

؟ در دو شکل بالا دو ترکیب را از دو جهت شماره گذاری کرده ایم ،به نظر شما کدام یک صحیح است ؟

* هر دو زنجیره ی اصلی دارای 5 کربن است .
* در شکل سمت چپ ،کربن شماره ی 3 به اولین استخلاف رسیده در حالی که در شکل سمت راست ،کربن شماره ی 2 به اولین استخلاف رسیده است .
* در شکل سمت چپ در زنجیره ی اصلی فقط یک استخلاف وجود دارد در حالی که در شکل سمت راست دو استخلاف .
با توجه به آن چه که گفته شد شکل سمت راست صحیح تر است ، اما سوالی که مطرح می شود این است که چرا شماره گذاری در شکل سمت راست از راست به چپ نبوده ؟؟ جواب این سوال با توجه به مطالب ذکر شده در پست شماره ی 2 کاملا مشخص است :: این که در شماره گذاری از راست به چپ اولین استخلاف به سومین کربن می رسید ، در حالی که در شماره گذاری از چپ به راست اولین استخلاف به دومین کربن رسیده است ،
و می دانیم که زنجیره ی اصلی را باید طوری انتخاب کنیم که کمترین شماره به اولین استخلاف تعلق یابد .

***خب اما اسم این ترکیب :: 3_اتیل_2_متیل پنتان

..........................

خب فکر می کنم با توجه به توضیحاتی که در شکل قبلی ذکر شد خیلی راحت بتونید تشخیص بدین که کدوم یکی از این دو شکل صحیح هست ، شکل سمت راستی درسته .

* موضوع جالب توجهی که در این مثال دیده می شه اینه که چرا شماره گذاری از کربن های 1 شروع نشده ؟! در جواب این سوال ، هیچ فرقی نمی کرد اگه از کربن های شماره ی 1 شروع می کردیم شماره گذاری رو

***خب اما اسم این ترکیب :: 3_اتیل_2و2_دی متیل پنتان

تو این شکل ترکیبی که گذاشتیم،یک نکته جالبی داره :: ترکیب از هر دو طرف شماره گذاری شده ، اما از هر دو طرف اولین استخلاف به کربن شماره ی 2 یا 2 رسیده باید چی کار کنیم ؟؟

* ترکیب را از هر دو طرف شماره گذاری کرده سپس شماره ی کربن های دارای استخلاف را جمع می کنیم ، آنی که کوچکتر بود را انتخاب می کنیم ::

2+4+5+6= 17
2+3+4+6 = 15 -----> شماره کمتر شد پس این ردیف شماره گذاری را انتخاب می کنیم .

***خب اما اسم این ترکیب :: 2و3و4و6 تترا متیل هپتان



امید وارم تا این جا براتون مفید بوده باشه

منبع : سایت علمی نخبگان جوان

[*مینا*]

** در نام گذاری ترکیبات آلی گروه هایی که دارای استخلاف های بزرگی هستند را با اسامی زیر نام گذاری می کنیم :: 2= بیس ، 3 = تریس، 4 = تترا کیس ، 5= پنتا کیس ، 6 = هگزا کیس ، 7 = هپتا کیس ، 8 = اکتا کیس ، 9 = ننا کیس ، 10 = دکا کیس .

ترکیب فوق رو نام گذاری کنید سپس به جوابش که پایین گذاشتم رجوع کنید !

***خب اما اسم این ترکیب :: 4 و 7 بیس (1 متیل اتیل ) آن دکان .

[*مینا*]

حل چند تمرین از نام گذاری ترکیبات ساده ی آلی ::


ابتدا ترکیب های زیر رو نام گذاری کنید سپس به جوابی که پایینش گذاشتم سری بزنید ، بهتره اول خودتون نام گذاری کنید ،اگه اشتباه بود با مراجعه به جواب متوجه اشتباهتون بشید ،

اگر سوالی بود در خدمتیم

؟؟

ترکیب اول ::

؟؟

ترکیب دوم ::

و اما نوبت به جواب ها میرسه ، اما قبلش خودتون دوباره جواب هاتون رو چک کنید بعد به جواب پایین سر بزنید .


ج)

ترکیب اول::

اسم ترکیب :: 4_(1و1 دی متیل اتیل )5_اتیل_2و2و3و6و7 پنتا متیل اکتان

ج)

ترکیب دوم::

اسم ترکیب :: 4_اتیل_8_متیل_6_پروپیل دودکان

[*مینا*]

چندتا تمرین دیگه از نام گذاری آلکان ها ::

با توجه به توضیحاتی که بالا دادم ، اول ترکیبات رو خودتون نامگذاری کنید سپس به جواب ها که توضیح هم درشون هست رجوع کنید .

؟؟

ج )

اول باید زنجیره ی اصلی رو انتخاب کنید، که امیدوارم درست انتخاب کرده باشین .

** زنجیره ی اصلی نمی تونه 1 ....8 باشه ، چون تعداد استخلاف هاش کمتر از زمانیه که زنجیره رو 1...8 در نظر بگیریم . نمی تونیم زنجیره رو از 1 ، 2 شروع کنیم به دلیل تعداد استخلاف ها ،

حالا سوال پیش میاد که از کدوم طرف شماره گذاری کنیم زنجیره رو ! البته قبلا بهش پاسخ دادیم ، به روش زیر عمل می کنیم

2+2+3+6+7+7 = 27
2+2+3+6+7+7 = 27

با توجه به اعداد بدست اومده مشخص میشه که ، فرقی نمی کنه که از کدوم طرف شماره گذاری رو شروع کنیم .


اسم ترکیب :: 3و6 دی اتیل _ 2و2و7و7 تترا متیل اکتان



اگر سوالی بود در خدمتیم

[*مینا*]

یه ترکیب ساده ی ساده

؟؟

ج)
امیدوارم اگه تا این جا هر مشکلی داستین رفع شده باشه ، و این مثال آخر رو از این قسمت درست حل کرده باشین ،

اسم ترکیب :: 3و6 _ بیس ترسیو بوتیل نونان = 3و6 بیس(1 متیل اتیل ) نونان

[manehsan]

** در نام گذاری ترکیبات آلی گروه هایی که دارای استخلاف های بزرگی هستند را با اسامی زیر نام گذاری می کنیم :: 2= بیس ، 3 = تریس، 4 = تترا کیس ، 5= پنتا کیس ، 6 = هگزا کیس ، 7 = هپتا کیس ، 8 = اکتا کیس ، 9 = ننا کیس ، 10 = دکا کیس .

ترکیب فوق رو نام گذاری کنید سپس به جوابش که پایین گذاشتم رجوع کنید !

***خب اما اسم این ترکیب :: 4 و 7 بیس (1 متیل اتیل ) آن دکان .

با سلام
میشد 4 و7 تی بوتیل هم گفت