آتشفشان بزمان

[ابراهیم ناظمی]

آتشفشان بزمان، با مختصات جغرافيايى 40، °28 عرض شمالى و°60 طول شرقى، مشخص مى شود. اين آتشفشان در 115 کيلومترى شمالغرب ايرانشهر و 120 کيلومترى مغرب خاش واقع شده است. ارتفاع آن از سطح دريا 3490 متر است و و نسبت به زمينهاى اطراف 2100 متر ارتفاع دارد.






مخروط اصلى آتشفشان، از نوع استراتوولکان است که گدازه هاى آن، از چندين دهانه خارج شده است. در اطراف قله اصلى چندين مخروط کوچک که از گدازه تيره رنگ بازالتى تشکيل گرديده، ديده مى شود. جنوب قله اصلى نيز جريان گدازه وتوف مشاهده مى گردد.
پى سنگ آتشفشان بزمان بسيار پيچيده است. درشمال و مشرق طبقات چين خورده و پرشيب ميوسن به وسيله گدازه هاى جوان و توفها پوشيده شده است. تمام اين پى سنگ، به بلوک قديمى جازموريان تعلق دارد و آتشفشان بزمان در محدوده شمالى بلوک قراردارد. ظاهراً بزمان جزو آتشفشانهاى جوان ايران است، ولى بدليل تاريخچه پيچيده (شبيه به تفتان) اطلاعات ما به همان اندازه از آن کم است. عده اى از شکارچيان بومى به فعاليت فومرولى دراين منطقه اشاره کرده اند. همچنين، سنگها و توفهاى موجود درقله، رنگ اصلى خود را ازدست داده اند که مى توان آنرا ناشى از دگرسانى مربوط به فعاليت فومرولى دانست. آتشفشان بزمان مانند آتشفشان تفتان و دماوند، جزء آتشفشانهاى نيمه فعال ايران محسوب مى گردد.

[ابراهیم ناظمی]

تصاویری از بزمان ........

[ابراهیم ناظمی]

سنگ شناسى و ژئوشيمى بزمان

استراتوولکان بزمان ساخت پيچيده اى دارد و انواع گدازه ها، نظير آندزيت، داسيت و ريوداسيت، بويژه دردامنه شرقى آن فراوان است. مخروط اصلى، از اجتماع برشهاى ايگنمبرتى، پونس و گدازه تشکيل گرديده که به طور متناوب قرار گرفته اند. تجزيه شيميائى گدازه هاى جديد مقدار SiO₂را بيش از 62 درصد(داسيت و ريوداسيت) و مقدارO K₂ کمتر از 2 درصد نشان مى دهد (درويش زاده، 1965).