ژئومورفولوژی

[فاطمه قطب تحریری]

ژئومورفولوژی ساحلی:


سواحل سدی:

---

سواحل سدی 13 درصد از سواحل کنونی جهان را تشکیل می دهند و مخصوصاً در نقاطی با درجه انباشتگی و شیب کم و در محیطی با فراوانی مواد رسوبی نا پیوسته تشکیل می شوند. به نظر می رسد آن دسته امواج سطحی که از نواحی دور دست می آیند تشکیل این جزایر با شیب کم را تسهیل می کند.

فرسایش سنگ های ساحلی تقریباً از اختلاط سه دسته از فرایندهای وابسته به هم نتیجه می شود. این سه دسته فرایند شامل عمل مکانیکی موج، هوازدگی و فرسایش بیولوژیکی می باشد. که باید به آنها جابجایی توده ای سنگ ها، اثر عوامل آبرفتی یخچالی و بادی را نیز اضافه کرد.

صخره ها:

صخره های پرشیب در مناطقی خاصی به وجود می آیند اول جای که بالا آمدن سطح آب پس از ذوب یخچال ها باعث فرسوده شدن زمین های اطراف با شیب تند می شود. یا جایی که هجوم و ضربه امواج قوی بر روی سنگ هایی که به راحتی خرد می شوند اعمال شود. در این سنگها هوازدگی به منطقه زیر آبی محدود می شود و حرکت توده سنگها به مقدار خیلی کم اثر می کند.
بنابراین روشن است که علاوه بر تأثیر شکل هندسی خط ساحلی، تغییرات سنگ شناسی و ساختمانی نیز تأثیر زیادی روی شکل صخره دارد، به خصوص جایی که فرایندهای تخریبی دریایی فرایندهای نیمه خشکی را تحت تأثیر قرار می دهند.

تقسیم بندی انواع صخره هااز نظر آب و هوایی:

a) صخره های استوایی که به وسیله ریف های جزایر مرجانی و پوشش گیاهی فراوان و متراکم مشخص می شوند. این صخره ها معمولاً به آهستگی پسروی می کنند و زوایای ملایمی دارند.
b) صخره های مناطق بیابانی و خشک که فراوانی مواد حمل شده توسط رودها باعث تقویت و هجوم و قدرت تخریب امواج و ایجاد صخره ها می شود.
c) صخره های مناطق معتدل با انرژی زیاد که در اینجا امواج در مسیر بادهای غربی قرار دارند.
d) صخره هایی که در عرض های جغرافیایی بالا تشکیل می شوند این دسته از صخره ها به علت انرژی کم امواج و فرایندهای دوران های پیش از یخچالی زوایای ملایمی دارند.

سکوهای ساحلی:
گسترش سکوهای ساحلی به صورت کاملاً مشخص با پسروی دریابارها مرتبط است. ظهور سکوهای ساحلی در جایی اتفاق می افتد که صخره یا دریابار عقب نشینشی می کند و در طول ساحل مواد خرده ریز هم به طور مؤثری جابجا می شوند. فعالیت های دریایی معمولاً عامل کنترلی مهمی در شکل گیری سکوهای ساحلی هستند.

کانیون ها یا دره های بزرگ زیر دریایی:

بزرگترین عاملی که در ایجاد سطوح نا منظم دریایی اثر دارد. و در سطوح شیب قاره ای و سکوی قاره ای، پستی و بلندی ایجاد می کند کانیون های زیر دریایی می باشد.
جریانها ی آشفته به عنوان عامل اصلی تشکیل کانیونها مطرح می شود و جریانهای پر چگالی زیر دریائی که با سرعتی معادل یا بیشتر از 2/2 متر در ثانیه حرکت می کنند قادر به حرکت دادن رسوبها و فرسایش بخش های کم شیب هستند.

صخره های مرجانی :

جزء گروه ساختمانی آلی به شمار می روند ودر آبهای کم عمق دریاهای گرمسیری به وسیله مرجانها،جلبک،اسفنجها ،ساخته می شوند این صخره ها ازسه رخساره عمده تشکیل شده اند :
اول) رخساره های ریفی:بخش عمده رشد فعال مرجانها به سمت دریاست
دوم) رخساره های بخشقدامی ریف ، سوم رخساره های پشت ریف

خاک میهن ما شبیه هیچ اقلیم دیگری نیست چگونه می شود یک دل و جان را بر چهار صلیب بلند کشید!
مادران ما شبیه مادران هیچ ملتی نیستند زیرا قلبشان همزمان چهار بار می تپد (شیر کوه بی کس)