تکثیر سلول‌های بنیادی مغز استخوان به کمک نانوبیوسرامیک‌ها

[nedasoltani]

تکثیر سلول‌های بنیادی مغز استخوان به کمک نانوبیوسرامیک‌ها

پژوهشگران ایرانی در مطالعاتی بر روی نانوبیوسرامیک‌های شیشه زیست فعال و هیدروکسی آپاتیت مشتق از ‏استخوان حیوان، موفق به دستیابی به قابلیت افزایش زیستایی و تکثیر سلول‌های بنیادی مغز استخوان انسان شدند. ‏

پژوهشگران ایرانی در مطالعاتی بر روی نانوبیوسرامیک‌های شیشه زیست فعال (ترکیب ‏‎63S‎‏) و هیدروکسی آپاتیت مشتق از ‏استخوان حیوان، موفق به دستیابی به قابلیت افزایش زیستایی و تکثیر سلول‌های بنیادی مغز استخوان انسان شدند. ‏بیوسرامیک‌های ترمیم‌کننده استخوان مصرف نسبتاً بالایی در دندانپزشکی و ارتوپدی دارند.‏

در سال‌های اخیر، بیوسرامیک‌ها از جمله مواد‌زیستی هستند که به علت ویژگی‌های خاص خود مورد توجه دانشمندان و ‏محققان قرار گرفته است. شیشه زیست فعال و هیدروکسی آپاتیت‌ها نیز از آن دسته‌اند که ویژگی‌های منحصربه‌فرد آن‌ها باعث ‏شده است تا مطالعات بیشتری بر روی این مواد در مورد استفاده به عنوان ترمیم‌کننده‌ها، صورت گیرد.
‏
دکتر علی دوست محمدی، عضو هیئت علمی دانشگاه شهرکرد، هدف این تحقیقات را ارزیابی سمیت و فعالیت زیستی ‏نانوبیوسرامیک‌های شیشه زیست فعال (ترکیب ‏‎63S‎‏) و هیدروکسی آپاتیت مشتق از استخوان حیوان در تماس با سلول‌های ‏بنیادی مغز استخوان انسان، بیان کرد و گفت: «در این پژوهش دو ترکیب نانوبیوسرامیکی شیشه زیست فعال و هیدروکسی آپاتیت ‏طبیعی ساخته شدند و سمیت سلولی آن‌ها در تماس با سلول‌های بنیادی مغز استخوان انسان بررسی و ارزیابی شد. نتایج حاکی از ‏عدم سمیت و فراتر از آن، قابلیت این مواد در افزایش زیستایی و تکثیر سلول‌های بنیادی مغز استخوان انسان بود.»‏

وی ادامه داد: «برای انجام تحقیقات مورد نظر مراحل این گونه پیش گرفته شده است که نانوذرات شیشه زیستی به روش ‏سل-ژل ساخته شد و نانوهیدروکسی آپاتیت طبیعی از دیافیز استخوان ران گاو بالغ استحصال گردید. سپس زیستایی و ‏تکثیرپذیری سلول‌های بنیادی مغز استخوان انسان در تماس با نانوبیوسرامیک‌ها ارزیابی و مقایسه شد.»‏

فعالیت زیستی بالای نانوذرات به گونه‌ای که حتی در زمان‌های کم و مقادیر زیاد نیز تأثیر سمی و کشنده بر روی سلول‌های ‏بنیادی نداشته و در برخی مقادیر رشد و تکثیر بیشتر سلول‌ها نسبت به نمونه کنترل را نیز به همراه داشته است. این زیست ‏فعالی ارتقا یافته، ناشی از سطح ویژه بسیار بالای نانوذرات بیوسرامیکی است.‏

بیوسرامیک‌های ترمیم‌کننده استخوان مصرف نسبتاً بالایی در دندانپزشکی و ارتوپدی دارند. نتایج این پژوهش نشان داد که ‏نانوذرات این مواد، تأثیری به مراتب بیشتر در ترمیم و التیام نواقص استخوانی خواهد داشت. در صورت تکمیل آزمون‌های نهایی، ‏عرضه تجاری این محصولات بخش مهمی از نیاز جامعه پزشکی را برطرف خواهد نمود.‏

به گفته دوست محمدی آزمون‌های تکمیلی در راستای تجاری‌سازی این مواد در دست انجام بوده و ساخت و ارزیابی ‏ترکیبات نوین این دست از نانوبیوسرامیک‌ها با خصوصیات منحصربفرد از مراحل بعدی این پژوهش است.‏

نتایج این کار تحقیقاتی که به دست دکتر علی دوست محمدی و همکاران وی صورت گرفته است، در مجله
‏ ‏Biomedical papers of the Medical Faculty of the University Palacký, Olomouc, ‎Czechoslovakia‏ منتشر شده است. ‏