تیربار M60 ساخت امریكا
در جنگ جهانی دوم ، ارتش امریكا از نوعی تیربار سبك به نام برونینگ 30/0 استفاده می كرد. این تیربار ، برای مقاصدی چون پوشش دادن نیروی زمینی و درگیر شدن با خودروهای زرهی سبك ایده آل به شمار می آمد. ولی سنگینی و بددست بودن آن ، باعث محدود شدن دامنه عملیاتی آن می شد. پس از اتمام جنگ جهانی دوم و با توجه به تغییر یافتن شیوه جنگی بسیاری از ارتش ها ، مهندسان اسلحه سازی امریكا بر آن شدند تا تیرباری سبك تر ، خوشدست تر و دارای نواخت تیر بهتر طراحی كنند. نتیجه این كار ، طراحی و ساخت تیربار M60 بود. تحقیق درخصوص طراحی و ساخت این تیربار ، در سال 1940 آغاز شد.
به گفته بسیاری از صاحبنظران ، تیربار M60 را می توان MG42 امریكایی دانست. چرا كه بدنه از ورق فولاد پرسكاری شده ، سیستم تغذیه نواری و بخش هایی از مكانیزم آن ، از MG42 به عاریت گرفته شده است. اولین نمونه های تیربار M60 ، در سال 1950 به ارتش امریكا تحویل داده شد. ارتش امریكا پس از آزمایش این تیربار و البته ایجاد چند تغییر و بهینه سازی جزئی ، آن را به عنوان تیربار سازمانی نیروهای مسلح خود برگزید. سال 1957 را می توان تاریخ ورود این تیربار به خدمت دانست. این تیربار در جنگ كره با موفقیت مورد آزمایش قرار گرفت. ولی وسیع ترین گستره كاربرد آن را می توان جنگ ویتنام دانست. یعنی جایی كه بیش از 5000 قبضه از این سلاح ، توسط سربازان امریكایی به كار گرفته شد.
گلنگدن این تیربار از نوع باز و عملكرد آن با فشار گاز باروت است. مكانیزم تغذیه آن ، همانطور كه قبلآ ذكر شد از نوع نواری است و عمل خنك شوندگی آن ، با هوا صورت می پذیرد. نوار فشنگ این تیربار ، از نوع فلزی است (همانند تیربار MG42 آلمانی) و معمولآ در 2 نوع 50 و 100 تیر ساخته می شود. تیربار M60 اگرچه سنگین است ، ولی می توان آن را مانند یك سلاح معمولی در دست گرفت و شلیك كرد (نكته ای كه درمورد تیربار برونینگ 30/0 غیرممكن بود) و یا آن را بر روی یك 2 پایه یا 3 پایه قرار داد. انواع جدید این تیربار ، دارای 2 پایه سرخود هستند كه می توان آن را به راحتی تا كرده و در زیر روپوش لوله جاسازی كرد. نكته جال درمورد باز و بسته كردن این سلاح این است كه برای باز و بسته كردن آن می توان از یك فشنگ شلیك نشده به عنوان ابزار استفاده كرده و پین های آن را به راحتی خارج كرد.
در طراحی این سلاح مواردی چون وزن معقول ، طول كم و قابلیت استفاده به صورت انفرادی مد نظر بوده است. استفاده از پلاستیك و مقداری آلومینیم باعث شده تا وزن سلاح به طور محسوسی كاهش پیدا كند. (اگر چه وزن آن كماكان زیاد می باشد كه این وجه اشتراك تمامی تیربارهای تغذیه شونده با نوار است.) جاسازی فنر ارتجاع درون قنداق سلاح و به كارگیری نوع خاصی از گلنگدن نیز باعث كاهش طول سلاح شده است. یكی از معایب تیربار M60 ، حساسیت فوق العاده آن به گرد و خاك و رطوبت می باشد كه این خود یكی از نقاط ضعف این تیربار در جنگ ویتنام بود. همچنین درصورت گیر كردن و خارج نشدن پوكه فشنگ شلیك شده ، راه اندازی مجدد تیربار یك دردسر اساسی می شود. دستگیره تپانچه ای شكل سلاح نیز توسط یك خار فنری شكننده به بدنه سلاح چفت می شود كه خود چفت شدن آن ، باعث شكستن یا از كار افتادن خار فنری می شود.
مدل های مختلف تیربار M60 :
M60E2 : نخستین گونه بهینه سازی شده تیربار M60 است كه به منظور نصب بر روی تانك ها و خودروهای زرهی طراحی شد.
M60E3 : این گونه در سال 1986 وارد خدمت شد و هدف از طراحی آن ، ساخت گونه ای سبك تر و خوشدست تر بود. این مدل M60 ، نخستین گونه ای بود كه به دوپایه سرخود و تاشو مجهز شده بود. سیستم گاز این مدل ، ساده تر و مطمئن تر از مدل های قبلی بود و برای آن یك سیستم ضامن بهینه سازی شده در نظر گرفته شده بود. یك دستگیره حمل راحت و خوشدست نیز از تجهیزات این مدل به شمار می رفت.
M60C : تفاوت اصلی این مدل با انواع قبلی ، سیستم تغذیه آن بود. چرا كه عملكرد گلنگدن آن به كمك نیروی روغن فشرده صورت می گرفت نه با فشار گاز باروت. این مدل ، درواقع برای نصب بر روی هواپیماها طراحی شد. نواخت تیر اینگونه ، با نیروی برق كنترل می شد. گفته می شود چند قبضه از این مدل تیربار ، بر روی برجك تانك های M60 امریكایی نصب شده است.
M60D‌ : این مدل به علت دارا بودن 3 پایه قابل تنظیم ، قابلیت نصب بر روی انواع ناوچه و هلیكوپتر را دارد. تفاوت آن با مدل M60C در این است كه مدل M60D ، فاقد كنترل الكتریكی نواخت تیر می باشد.
انواع مهمات به كار رفته در تیربار M60 :
انواع فشنگ های به كار رفته در این سلاح را می توان اینچنین برشمرد:
فشنگ M61 از نوع ضدزره
فشنگ M62 از نوع رسام
فشنگ M63 از نوع سرتخت
فشنگ M85 از نوع ساچمه ای كروی
فشنگ M993 از نوع تنگستنی ضدزره (جدید)
تمامی این فشنگ ها ، درون نوار فشنگ فلزی مورد تآیید NATO قرار می گیرند. نوار فشنگ های مورد استفاده در امریكا ، دارای 4 فشنگ معمولی و یك فشنگ رسام هستند.
http://www.morningstar.blogfa.com/post-75.aspx