لوکمی

[nedasoltani]

درخون هرانسان سالم سه گروه اصلی گلبول یا گویچه زندگی می کنند که وظایف خاص خودرا انجام می دهند این گویچه ها عبارتند از :

• گلبول قرمز
  
• پلاکت
• گلبول سفید

گلبول قرمز:کار انتقال اکسیژن از ریه ها به بافت های مختلف و بر عکس انتقال دی اکسیدکربن ازبافت ها به ریه رابر عهده دارد.
پلاکت ها :ذرات کوچکی هستند که همانند گلبول قرمز و سفید از سلولهای بنیادی مغز استخوان بوجود آمده ودر انعقاد خون به هنگام خونریزی دخالت می کنند.
گلبولهای سفید:به دو گروه لنفوسیتیک و میلوسیتیک تقسیم می شوند، کار دفاع از بدن را دربرابر عوامل خارجی را بر عهده دارند.
پیش ساز و مادر گلبولهای ومادر تمام گلبولهای خونی یک انسان بالغ ،درمغز استخوان زندگی می کند که سلول بنیادی نام دارد.
سلولهای بنیادی همانند تمام سلولهای بدن رشد می کنند وتقسیم می شوند.تفاوت اصلی سلولهای بنیادی با سایر سلولهای بدن این است که در فرایند رشد وتقسیم خود به سلولهای مختلف تبدیل میشوند ومیتوانند سه گروه اصلی گلبولهای انسانی را به وجود آورند




برای انکه سلولهای بنیادی درمغز استخوان بتوانند به سلولهای اختصاصی تبدیل شوند،باید مسیر طولانی را بپیمایند و فرآیند تقسیم آنها بسیار پیچیده است وبه سادگی شکل فوق نیست بلکه شکل فوق یک نمای شماتیک است.
همانطور که در شکل بالا ملاحضه میشود سلول بنیادی در تقسیم اولیه خود به دوزیر گروه سلولهای بنیادی میلوئید و سلولهای بنیادی لنفوئید تبدیل می شوند.به گروهی از بیماری ها و سرطانهای خونی که ریشه آنها درسلولهای بنیادی میلوئید باشد ،اختلالات میلوپرولیفراتیومیگویند.
گروهی از بیماریها که ریشه انها درسلولهی بنیادی لنفوئید باشد اختلالات لنفوپرولیفراتیو میگویند.
ذکر این نکته لازم است که تعدادی از سلولهای بنیادی رده لنفوئید به غدد لنفاوی رفته تا کار خود را ادامه دهند این نکته نشان میدهد که لنفوم(سرطان غدد لنفاوی)جزءاختلالات لنفوپرولیفراتیو میباشد.
نکته:وقتی میگوییم لوکمی منظورمان یک نوع سرطان خون است ولی وقتی می گوییم سرطان خون منظورمان حتما لوکمی نیست و میتواند بیماریهای دیگرباشد.
لوکمی:عبارت است از رشد غیر طبیعی وسرطانی سلولهای بنیادی در مغز استخوان.
تولید سلولهای فراوان و رهاکردن آنها درخون که دربسیاری از مواقع نابالغ هستندوتوانایی فعالیتهای طبیعی خود را ازذست داده اندسلول های تولید شده فراوان ،مغز استخوان را پر میکنند و اجازه رشد به سلولهای سالم وطبیعی سایر رده های خونی مثل پلاکت ها وگلبولهای قرمز رانمی دهند.ازطرف دیگر گلبولهای سفید نابالغ که وارد جریان خون میشوند به بافتهای مختلف رفته ودر انها جایگزین میشوند که باعث به وجود آمدن یک سری علائم پزشکی مثل

• بزرگ شدن غددلنفاوی
• بزرگی طحال
• بزرگ شدن کبد میشوند.

[nedasoltani]

سلام به دوستان گرامی در قسمت قبل دیدیم که گلبولهای قرمز، سفید و پلاکتها از سلولهای بنیادی درمغز استخوان تولید میشوند و بیماری لوکمی عبارت است از رشد غیر طبیعی و سرطانی سلولهای بنیادی در مغز استخوان. دراین قسمت به علائم بالینی این بیماری می پردازیم

علائم مربوط به لوکمی را در سه گروه اصلی تقسیم بندی می کنند :

1)علائم مربوط به ساخته نشدن گبولهای سالم درمغز استخوان:مغز استخوان در یک انسان بالغ جایگاه ساخته شدن گلبولهای سالم سه گانه یعنی گلبولهای قرمز، سفید و پلاکتها می باشد. هر کدام از گلبولهای سه گانه کارایی خاص مربوط به خود را دارند که کمبود آنها می توانند باعث به وجود آمدن علائم بالینی مختلف شود.الف) اختلال در به وجود آمدن گلبولهای سفید سالم: گلبولهای سفید که تعداد آنها حدود 7 هزار در هر میکرولیتر خون می باشد خود به چند رده کوچکتر تقسیم بندی میشود که در زیر به آن اشاره شده است:
Click here to view the original image of 2000x1134px.

نکته:تقسیم بندی فوق به صورت کلی میباشد.

نکته2) به تقسم بندی فوق مونوستیها رامی توان اضافه نمود که پیش از ماکروفايه میباشند.هرگاه گلبولهای سفید سالم به هردلیل کم شوند، عفونت آغاز میشودوذکر این نکته ضروری است که در لوکمی های متعدد، اختلالات متعدد رده گلبولهای سفید بوجود می آید و تظاهرات بالینی لوکمی ها که ناشی از عفونت ها هستند، با توجه به گلبولهای سالم ،همچنین شدت ونوع کمبود این گلبولها متفاوت می باشد. به عنوان مثال در لوکمی لنفوبلاستیک مزمن (CLL) ایمنی همورال دچار اختلال میشود و بیمار با عفونت های تکرار شونده مانند ذات الریه تکرار شونده مواجه میشودب)علائم مربوط به کمبود گلبولهای قرمز (کم خونی): وقتی سلولهای بدخیم لوکمی مغز استخوان را اشغال کنند،جایی برای تولید ورشد گلبولهای قرمز نمی ماند بنا براین بیمار دچار کم خونی میشود علائم مربوط به کم خونی عبارتند از :

· ضعف· بیحالی· خستگی· کسالت· بی اشتهایی· سرگیجه

ج)علائم مربوط به کمبود پلاکتها :پلاکتها یکی از اجزای بند آمدن خونریزی از بدن میباشند. علاوه برپلاکتها ،عواملی باعنوان فاکتورهای انعقادی و... به پلاکتها کمک می کنند. وقتی به علت پرشدن مغزاستخوان از سلولهای لوکمی،تعداد پلاکتها کم شود زمینه برای خونریزیهای غیرطبیعی مانند خونمردگیهای زیر پوستی وخون دماغ شدن و... آماده میشود.

به طورطبیعی در هر میکرولیتر خون انسان سالم بین 150هزار تا 400هزار پلاکت وجود دارد که کاهش آن باتوجه به آن شدت می تواند برای بیمارعلامت ایجاد کند.

نکته: ذکر این نکته ضروری است که کاهش پلاکتها علل متعدد دارد و یکی از دهها یا صدها علت آن بیماری لوکمی است.

2) علائم مربوط به جایگزین شدن سلولهای بدخیم در بافتهای مختلف:

· رسوب در کبدباعث بزرگی کبد· رسوب در طحال باعث بزرگی طحال· رسوب درغدد لنفاوی باعث بزرگی غدد لنفاوی· رسوب در پوست باعث ضایعات پوستی· رسوب در مفاصل باعث تورم ودرد مفاصل میشود

3)علائم مربوط به زیاد بودن گلبولهای سفید نابالغ در خون:

سردرد

سرگیجه

تنگی نفس

نکته:این تظاهرات وقتی روی می دهد که تعداد گلبولهای سفید نابالغ بیش از دویست هزار در میکرولیتر باشند

گردآورنده : جناب آقای مجید شکری

منبع : کتاب سرطان خون دکتر / محمود آبادی