ایمنی در آزمایشگاه

[Dr.vet]

ایمنی در آزمایشگاه
اولین و مهمترین موضوع در آزمایشگاه، ایمنی و حفظ سلامت است. می دانیم که اغلب مواد شیمیایی سمی و مضر هستند و تنها مقدار مصرف آن ها با هم تفاوت دارد. در هنگام انجام آزمایش، ضمن توجه به این نکته، باید از خطرهای احتمالی بسیاری آگاهی داشت که امنیت و سلامتی شما و را تهدید می کند.آگاهی از اصول ایمنی آزمایشگاه و رعایت یک یک آن ها تنها راه ممکن برای محافظت در مقابل برخي خطرات کار در آزمایشگاه است.در اينجا سعي شده است، بر اصول اوليه كار در آزمايشگاه مروري داشته باشيم.چک لیست ایمنی محیط آزمایشگاه

• آيا قبل از ترك آزمايشگاه دست هايتان را مي شوييد؟
• آيا در آزمايشگـاه از روپوش مخصوص، ماسك/عينک ايمني، دستكش و كفش و ... استفاده مي كنيد؟
• آيا علائم خطر مناسب و شماره تلفن هاي تماس اضطراري در آزمايشگاه نصب شده است؟
• آيا همة ظروف آزمايشگاهي موجود در آزمايشگـاه شما داراي برچسب ويژه هستند؟ آيا با مفاهيـم برچسب ها آشنا هستيد؟
• آيا مواد شيميايي موجود در آزمايشگاه شما به روش مناسبي ذخيره و نگهداري مي شوند؟
• آيا نحوة جابجايي و استفاده صحيح از مواد شيميايي موجود در آزمايشگاه به شما آموزش داده شده است؟
• آيا در مورد محل نگهداري و استفاده (صحيح) از وسايـل ايمني (دوش، چشم شوي، انواع هود و غيره) در آزمايشـگاه، آموزش هاي لازم را ديده ايد؟
• آيـا از روشهاي اضطراري در صورت تماس با مواد شيميايـي (خطرناك)، نشت و ريـزش مواد، آتش سوزي يا انفجـار آگاهي داريد؟
• آيا نحوه تفكيك و دفن مواد شيميايي مورد استفاده (در آزمايشگاه) را مي دانيد؟
• آيا همة تجهيـزات كنترل كننـدة الكتـريكي/مكانيكي (براي مثال هودهاي بخار) سالم هستند؟
• آيا مي دانيد بعد از پايان ساعات كاري روزانه، چه كسي را (و چگونه) در جريان حضور خود در آزمايشگاه قرار دهيد؟
• آيا در دوره هـاي آمـوزشي ويـژه آزمايشگاه كه توسـط مراجع ذي صلاح داير مي گردد، شركت مي کنيد؟

آگـاهي

• از شرايط و فعاليت هاي خطرناك مطلع شويد و نسبت به رفع آن سريعاً اقدام نماييد.
• تمامي محل هاي ذخيره و نگهداري، يخچال ها و غيره را برچسب مناسب زده و همة مواد شيميايي را در ظروف داراي برچسب مناسب نگهـداري كنيد.
• تاريخ دريافت و بازكردن همه بطري ها را ثبت نماييد.
• تاريخ انقضاي مواد شيميايي را ثبت نماييد.
• شرايط نگهداري ويژه را يادداشت كنيد.
• هنگاميکه كه در معرض هر يك مواد خطرناك زير قرار مي گيريد، اقدامات حفاظتي مناسب را انجام دهيد.
• تركيبات راديواكتيو
• مواد شيميايي خطرناك زيست محيطي
• مواد سرطان زا
• گازهاي فشرده
• مواد اشتعال زا
• مواد خورنده
• مواد سمي
• مواد واكنش گر
• به هنگام نگهداري، مواد شيميايي را در گروههاي سازگار تفكيك كنيد.
• دربارة واكنش هاي بالقوة تجهيزات و لوازم آزمايشگاهي با مواد شيميايي مورد استفاده يا ذخيره شده در آزمايشگاه كسب آگـاهي كنيد: مثلا" آيا مواد اكسيدكننده ها مستقيماً در قفسه هاي چوبي نگهداري مي شوند؟
• علائـم هشدار دهنـده (اخطار) را بـراي خطرات غيرمعمول از قبيـل مـواد قابـل اشتعال، مواد خطرناك زيست محيـطي يا وسائـل بخصوص ديـگر (در محـل هاي مناسب) نصب كنيد.
• براي جلوگيري از واكنش هاي شديد، محلول هاي غليظ را به درون محلول هاي رقيـق بريزيد (يعني هميشه اسيد را به آب اضـافه كنيد، نـه آب را بـه اسيد).
• تجهيزات آزمايشگاهي را صرفاً براي کار ويـژه آن استفاده کنيد.

دستگاه هاي مـورد استفـاده بـراي واكنش هاي خطرناك را بدون حركت دادن آنـها تا وقتي كه واكنش هاي شيميايي بطور كامل تكميـل شود، در جاي مناسب نصب و تثبيت كنيد.حفظ و نگهـداری

• خطرات ايمني را با حفظ و نگهداري محيـط هاي كار در وضعيت مطلوب از بين ببريد.
• حداقل دو خروجي باز (بدون مانـع) در آزمايشگاه تعبيـه شده باشد.
• حداقل دو راهروي باز (بـدون مانـع) به طرف درهاي خروجي آزمايشگاه ايجاد شده باشد.
• همـواره، مواد و وسايـل غير ضـروري را از روي ميزهاي كار، هـودهاي بخار، كف آزمايشـگاه، راهروها و ... بـرداشته و در محل هاي مناسب قرار دهيد.
• نيـكمت هـا، ميـزهاي كـار و ديـگر سطـوح آزمايشگاهي را پس از هـر بار استفـاده با يك مـاده پـاك كننـده يـا ضـد عفوني كننده تميز نماييد.
• همـة تجهيـزات بايستي قبـل از استفاده بازرسي شوند.
• شيشه آلات مورد استفـاده درآزمايشگـاه بايد از جنس بروسيليكات باشند.
• در صورت استفاده از مواد پاك كننده دي كرومات يا اسيد سولفوريك در آزمايشگاه، دقت كنيد كه پاك كردن فقط محدود به هود بخار باشد، در غير اين صورت كلريدهاي سمي كلرومتيل از محلول كرومات/اسيد سولفوريك آزاد مي شوند.
• سعی شـود از محـلول هاي پاك كنندة غيركروماتي استفاده شود.
• در صـورتي كه آزمـايشها ناتمام مانده باشند، يادداشتي حاوي نوع مواد شيميايي مورد استفاده، نام و نام خانوادگي آزمايشگر و شماره تماس او در كنار دستگاههاي مورد استفاده قرار داده شود.
• كف آزمايشگـاه را در همـة اوقـات خشـك نگهداريد.
• در صورت ريـزش هرگونه مواد شيميايي يا آب، کـف آزمايشگـاه را بلافاصـله تميز كرده و با قراردادن علائـم هشـدار، ديگران را نسبت به خطرات بالقوه سُرخوردن آگــاه نماييد.
• بر روي همة ماشين آلات و تجهيزات تحت تعمير يا تنظيم، بايستي قبـل از آنـکه قابـل استفاده باشند، برچسب هشدار نصب گردد.
• سيفون هاي كف آزمايشگاه و سينك ها بايستي به طور مرتب تخليه شده و شسته شوند تا از خروج گـازهاي نامطبـوع يا آزاد شدن بوي مواد شيميايي در جلوگيري شود.
• سيفون هايي كه به طور مرتب مورد استفاده قرار نمي گيرند براي ممانعت از تبخير آب بهتر است با 20-30 ميلي ليتـر روغن معدني پر شوند.

کليه امور خـدمات و نگهداري بايستي توسط پرسنل متخصص و مجاز انجام پذيرد.دفـع ضـايـعات آزمايشگاهي

• ضايعات شيميايي را تفكيك كرده و براي دفـن آماده نماييد.
• همه ضـايعات را با بسته بندي منـاسب دفن كنيد.

دفع پس ماندهای مواد شیمیائی سمی

• قبل از دفع ، لازم است با به کارگیری شیوه های مختلف ، مواد شیمیائی فعال و خطر ناک را بی اثر کرد . به طور مثال : محلول 10 تا 20 درصدی اکریل امید که در آزمایشگاههای مولکولی به کار میرود سمی بسیار قوی به خصوص برای سیستم اعصاب مرکزی است (Neurotoxic) . محلول های اضافه آنرا میتوان با افزودن ترکیبات خاصی ، مثل بیس اکریل آمید و TEMED، به نوع ژل آن که غیر سمی است تبدیل و آنرا در سیکل زباله های شهری قرار داد.
• براي سم‌زدايي تركيبات آلي محلول و سمی، به خصوص محلول اتيديوم برومايد (Et-Br) و ژل‌هاي حاوي اين محلولها ، میتوان از زغال فعال حيواني استفاده نمود که روش آن به شرح ذیل میباشد.
• سم زدائی اتيديوم برومايد (Et-Br) و ژل‌هاي حاوي اين محلولها: ژل‌هاي حاوي اين محلولها را میتوان به مدت يك شبانه‌روز در ظرف حاوي یک تا دو لیتر آب قرار داد تا مواد سمی آن وارد فاز آبی گردد . پس از اسکن کردن ژل آگارز و حصول اطمینان از نبودن ترکیبات آلی در ژل ، به محلول رقيق شده از ماده سمي يك قاشق چاركول اضافه نموده پس از يك ساعت ، محلول سوسپانسيون آن را از يك صافي معمولی میتوان گذراند.
• در اين صورت محلول زيرصافي که عاري از ماده سمي است را میتوان دور ریخت و كاغذ 650°صافي حاوي چاركول و ماده سمی را در كوره لاشه سوز قرار داد. اين ماده سمي در تجزيه خواهد شد.

دفع پس ماند های موادشیمیائی سرطانزا

• قبل از دفع ، لازم است با به کارگیری شیوه های مختلف ، مواد شیمیائی فعال و خطر ناک را بی اثر کرد . به طور مثال : پسماند های ماده بسیار خطرناک و واکنش دهنده اسمیوم تتراکساید را میتوان در روغن مایع قرار داد تا توان اکسید کنندگی این ماده کاهش یابد.
• اسید پیکریک از مواد بسیار فعال و سرطانزا به شمار می آیند و نباید در تماس مستقیم با هوا قرار گیرند. بدین منظور همواره باید مقداری آب بر روی این ترکیب قرار داد.
• فنل و فرم آلدئید نیز از مواد نافذ ، سمی و سرطانزا محسوب می شوند و برای کاستن اثرات سو این ترکیبات ، پسماند های محدود این ترکیبات را می توان در دترژنت هائی با همین ساختار مثل دتول قرار داد تا سمیت آن کاسته شود و سپس آنها را دور ریخت. )

دفع پس ماندهای مواد خطرناک زیست محیطی

• مواد بيولوژيك مخاطره‌آميز : نمونه‌هاي بيولوژيك مشكوك به داشتن عوامل بيماري‌زا ، مي‌تواند شامل نمونه‌هاي خون، ادرار، مدفوع، خلط، مايع مغزي نخاعي، مايع مني و ديگر مايعات بدن انسان يا حيوان ، بافت‌هاي مختلف حيوان آلوده و کلیه مواد زايد بيولوژيك باشند.
• نمونه‌هاي بيولوژيك و ظروف پلاستيكي آلوده را در میتوان در اتوكلاو استريل نمود و پس از اين امر، تمام نمونه‌ها و ظروف را در سيكل عمومي زباله، قرار داد.
• استفاده از ضد عفونی کننده های جدید در حذف ترکیبات آلاینده مختلف ( محلول های دترژنت قوی مثل دی کانکس ) نیز ضروری است.
• دانشجویان را باید آموزش داد که از کاتر برای حذف سوزن سرنگ استفاده کنند و پس از تشریح حيوانات آزمايشگاهي مورد مطالعه را كه مواد سمي، كشنده و غيره به آنها تزريق کرده اند ، امعاء و ا حشاي آنها را با دقت از آزمايشگاه خارج و در كوره‌هاي لاشه‌سوز قرار دهند تا نابود شوند.

دفع پس ماندهای مواد شیمیائی اشتعال زا

• حلالهاي آلي مانند الكل‌‌هاي سبك، اتر، استن را میتوان به طور مجزا در انبارهای خنک حفظ کرد و کم کم از آنها استفاده نمود و پسماند های محدودآنها را در ظروف مقاومی انباشته به منظور سوزاندن در اختیار مسئولین ایمنی قرار داد.
• برای انواع حلال های سنگین آلی ، فنل ، پروپیلن اکساید، گلوتارآلدئید ، فرم آلدئید ، پارا فرم آلدئید ، زایلن و........ جمع آوری کنترل شده ای در محیط و مکان های متفاوت باید صورت گیرد وبا همکاری سازمان های تحت قرارداد با سازمان محیط زیست و انرژی اتمی، آنها را از محل آزمایشگاه دور ساخت.

مواد شیمیائی واکنش گر

رديف	نام ماده شيميايي	مواد شيميايي ناسازگار با اثرات متقابل
1	اسيد سولفوريك	كلرات، پركلرات، پرمنگنات و آب
2	نيتريك اسيد	استيك اسيد، كروميك اسيد، آنيلين، كربن، هيدروژن سولفيد
3	استن	مخلوط اسيد سولفوريك و اسيد نيتريك
4	هيدروژن پراكسايد	غالب فلزات و املاح آن، مواد آلي مثل آنيلين و نيترومتان
5	آنيلين	نيتريك اسيد، پراكسيد هيدروژن
6	گليسيرين	آمونياك، استيلن، بوتا دي ان، كاربيد سديم، مشتقات نفتي
7	سديم، پتاسيم و ليتيم	تتراكريد كربن ، انيدريد كربنيك و آب
8	جيوه	استيلن، هيدروژن
9	يد	استيلن و آمونياك

دفع پس ماندهای مواد شیمیائی خورنده

• این مواد شامل ترکیبات ذیل میتوانند باشند: مواد معدنی ( اسيد های غلیظ نيتريك و سولفوريك، سود، آمونياك و...) و مواد آلی ( فرمالدئيد ،اسید پیکریک و..)
• در جداول پیوست نحوه پاکسازی سریع آنها از محیط های آزمایشگاهی آورده شده است:

مواد شمیائی پاشیده شده	نحوه پاكسازي
اسيدها، مواد آلي	سديم بي كربنات استفاده كنيد بوسيله يك اسفنج يا ابر ماده را جذب كنيد .
اسيدها، مواد غير آلي	از بي كربنات سديم استفاده كنيد، همچنين از اكسيد كلسيم يا بي كربنات سديم مي‌توانيد استفاده كنيد بوسيله يك اسفنج يا ابر ماده را جمع‌آوري كنيد ( اسيد هيدروفلوئوريك يك ماده مستثني است )
اسيد كلريدها	از آب استفاده نكنيد بوسيله شن يا بيكربنات سديم جمع‌آوري و جذب كنيد.
آلدئيدها	بوسيله يك ابر يا اسفنج جذب و جمع‌آوري كنيد
آمين‌هاي آليفاتيك	از بي سولفيت سديم استفاده كنيد بوسيله يك ابر يا اسفنج جذب و جمع‌آوري كنيد
آمين‌هاي آروماتيك	بوسيله يك ابر يا اسفنج جذب و جمع‌آوري كنيد. از تماس پوستي يا استنشاق اجتناب كنيد
آمين‌هاي آروماتيك هالوژن دار	بوسيله يك ابر يا اسفنج جذب و جمع‌آوري كنيد. از تماس پوستي يا استنشاق اجتناب كنيد
تركيبات N3 (داراي قابليت انفجار)	بوسيله يك ابر يا اسفنج جذب و جمع‌آوري كنيد با استفاده از محلول 10 درصد نيترات آمونيوم آلودگي زدايي كنيد
بازها ( قلياها )	با اسيد يا خنثي كننده‌هاي شيميايي خنثي سازي كنيد و به وسيله يك ابر يا اسفنج جذب و جمع‌آوري كنيد
كربن دي سولفايد (قابل اشتعال و سمي)	بوسيله يك ابر يا اسفنج جذب و جمع‌آوري كنيد
كلروهيدرين ها	بوسيله يك ابر يا اسفنج جذب و جمع‌آوري كنيد از تماس پوستي يا استنشاق اجتناب كنيد
سيانيدها	قبل از جارو كردن حتماً ‌آنها را مرطوب كنيد و يا از جارو برقي با فيلترهاي هپا استفاده كنيد. مواد مرطوب را بوسيله يك ابر يا اسفنج جذب و جمع‌آوري كنيد
هاليدها ( آلي يا غير آلي )	از بي كربنات سديم استفاده كنيد
هيدروكربنهاي هالوژن دار	بوسيله يك ابر يا اسفنج جذب و جمع‌آوري كنيد
هيدرازين ها	بوسيله يك ابر و يا اسفنج جذب و جمع‌آوري كنيد از مواد آلي اجتناب كنيد
اسيد هيدروفلوريك	جذب بوسيله كربنات كلسيم يا اكسيد كلسيم نسبت به بي كربنات سديم ترجيح داده مي‌شود. استفاده از بي كربنات سديم منجر به تشكيل سديم فلورايد مي‌شود كه به طور قابل ملاحظه اي از كلسيم فلورايد سمي تر است. مراقب باشيد اسفنج مورد استفاده براي جذب ماده را درست انتخاب كنيد. اسفنجهاي خاصي كه شامل تركيبات سيليكات هستند با اسيد هيدروفلوئوريك ناسازگار مي‌باشند
محلولهاي نمكهاي غير آلي	از سودا استفاده كنيد
مركاپتان ها (‌سولفيدهاي آلي)	با محلول هيپوكلريت كلسيم خنثي سازي كنيد. بوسيله يك ابريا اسفنج جذب و جمع‌آوري كنيد .
نيتريل ها	مواد جامد را جاروكنيد. به وسيله يك ابر يا اسفنج جذب و جمع‌آوري كنيد
تركيبات نيترو	به وسيله يك ابر و اسفنج جذب و جمع‌آوري كنيد. از تماس پوستي و استنشاق اجتناب كنيد
عوامل اكسيد كننده	از بي سولفيت سديم استفاده كنيد
پراكسيدها	به وسيله يك ابر و اسفنج جذب و جمع‌آوري كنيد.
فسفاتها	به وسيله يك ابر و اسفنج جذب و جمع‌آوري كنيد.
مواد احيا كننده	از سودا و بي كربنات سديم استفاده كنيد.

اقدامات ايمني هنگام كار در آزمايشگاه

• استفاده از آزمايشگاه ،تنهـا منحصر به افرادي است كه مجاز هستند.
• ورود اطفـال و كودكان به آزمايشگاه اكيداً ممنوع مي باشد.
• استعمال دخـانيـات، خـوردن، آشاميـدن، نگهداشتن موادغذايي، نوشيدني ها، و استفاده از مواد آرايشي در آزمايشگاه مطلقاً ممنوع است.
• استفاده از لنز تماسي چشمي، بدون استفاده از عينک محافظ، در آزمايشگاه توصيه نمي گردد.
• به هنگام كـار و جابجايي مـواد شيميايي، مواد خطرناك زيست محيطي يا مواد راديوايزوتوپ در محيط آزمايشگاه، از روپوش هاي مخصوص آزمايشگـاه (كه قد آن تا زانوي كاربر باشد) و ماسك هاي چشمي استفاده كنيد.
• همواره آزمايشگاه و محل كار خود را تميـز نماييد و مـواد شيميايي، بيولوژيكي غيرضروري و تجهيزات بلامصرف را در محل مخصوص خود قرار دهيد.
• از جا گذاشتن بطري های مخصوص مـواد واكنش گر (پر يا خالي)، در كف آزمايشگاه خودداري كنيد.
• تنها با مـوادي كـار كنيد كه از ميـزان اشتعـال پـذيري، واكنش دهي، سميت و نيز روشهاي صحيح جابجايي و ذخيره آنها و اقدامات اضطراري مربوطه آگاهي داريد.
• خروجي ها و راهروها را در همة مواقع باز (و بدون هرگونه مانع) نگهداريد.
• تا حد امكـان، از كار به تنهايي در محيط آزمايشگـاه خودداري كنيد.
• اگر طبيعت كـار شما اقتضاء مي كنـد كه به تنهايي در آزمايشگاه كـار كنيد، بايستي حضور خود را به مسئول آزمايشگاه و يا همكاران ديگر اطلاع دهيد.
• هرگونه حـوادث و اتفاقات خطرناك را سريعاً به اطلاع سرپرست آزمايشگاه و مسئولين ذيربط برسانيد.

چشم ها

• عينک آزمايشگـاهي بايستي راحت بوده و تمام چشم ها و اطراف صورت را فرا گرفته و در عين حال مانـع از فعاليت و جابجايي محقق نباشد.
• در صورت نيـاز به پوشش چشمها، نصب علائم مبني بر استفاده از عينك يا ماسک محـافظ چشم و صورت در آزمايشگاه الزامي است.
• در صورت كار با هر يك از مواد زير، استفاده از عينك يا ماسک مناسب آزمايشگاهي ضروري است:
• مواد محرك، خورنده ها، يا مواد سوزش آور
• استفاده از شيشه آلات تحت خلاء يا تحت فشار (افزايش يا كاهش فشار)
• مواد سرمازا
• مواد قابل اشتعال
• مواد راديواكتيو
• مواد منفجره
• ليزرها (حفاظت ويژه از ليزرها ضروري است)
• نور فرابنفش
• مواد خطرناك زيست محيطي

بدن

• روپوش ويژه آزمايشگـاه براي حفاظت از لباس و پوست بدن در مقـابل مـواد شيميايي يا پخش شونده طراحي شده است.
• روپوش ويژه آزمايشگـاه بايستي هميشه متناسب با اندازه بدن و قد آن بايستي تا زانوي كاربر باشد.

دست ها

• پرسنل آزمايشگاه همواره بايد دستكش هاي محافظ در داخل آزمايشگاه بپوشد.
• علاوه بر حفاظت در برابر مـواد شيميايي خطرناك، بعضي از دستكش ها مي توانند بخارات را جذب كرده يا دست ها را در مقابل حرارت (گرما) حفاظت كنند.
• قبل از استفاده از دستكش ها، از وضعيت و سـالم بودن آنهـا (سوراخ شدگي، پارگي و ...) اطمينان حاصل كنيد.
• بـراي درآوردن دستكش ها، ابتـدا از مچ دست شروع كـرده و دستكش را به طرف انگشتان بيرون كشيد.
• بلافاصـله پس از درآوردن دستكش ها، دست هاي خود را بشوييد.

پاها

• هدف از حفاظت از پاها، جلوگيري از آسيب ديدگي در هنگـام تماس با مواد شيميايي خورنده، اشياء سنگين، شـوك الكتريكي (برق گرفتگي در سطوح خيس) و ... مي باشد.
• آسيب پذيرترين قسمت بدن، هنگام ريزش يا سقوط مواد شيميايي خورنده يا اشياء سنگين، پاها هستند.
• در محيط آزمايشگـاه، كفش هايي توصيـه مي شوند كه به طور كـامل پاها را پوشانده و آنها را كاملاً حفاظت كند.
• پوشيدن انواع كفش هاي زير در آزمايشگاه ممنوع است:
• صندل ها و دمپايي
• کفش هاي ورزشي و فابريک
• كفش هاي کف چوبي
• كفش هاي پاشنه بلند

گوش ها

• استفـاده از ماسک محـافظ گـوش در مکان ها و مواقعيکه كه سطح صدا بالاتر از 85 دسي بل باشد الزامي است.
  
• در مکـان هايي كه صـداهاي بيش از حـد مجاز وجـود دارد، حتماً بايستي علائم هشدار دهنده استفاده از ماسك گوش، نصب گردد.
• انواع محافظ گوش عبارتند از:
• توپي های گوش: با پوشاندن گوش، حفاظت اوليـه را نسبت به ورود صدا ايجاد مي كنند.
• گوشی محافظ: حفاظت بيشتری را در مقابل صدا ايجاد كرده و استفاده از آنها بسيار راحت تر از توپي هاي گوش مي باشد.
• پنبه گوش: محافظ هاي ضعيفي در مقابل صدا بوده و استفاده از آنها به هيچ وجه توصيه نمي گردد.

بيني

• بعضي از روشها وفعـاليت هاي آزمايشگـاهي مي توانند بخارات محرك سمي و مـواد آلوده كننده ايجاد كنند. لذا حفاظت از دستگاه تنفسي در اينگونه شرايط ضرورت پيدا مي كند.
• پرسنل آزمايشگاه، در صورت احساس تغيير در كيفيت هوا (آزمايشگـاه/محيط كار)، بايستي مراتب را فوراً اطلاع رساني کنند.

منبع: سایت نظام دامپزشکیگردآورنده: مهندس فاطمه زارعان (كارشناس آزمايشگاه)

http://www.mainvets.com