بیماری گوشه/ Gaucher's disease

[سونای]

بیماری گوشه (به انگلیسی: Gaucher's disease) جزء بیماری‌های ذخیره‌ای لیزوزومال (از دسته لیپیدوز) است . این بیماری ژنتیکی اتوزومال مغلوب می‌باشد .

بیماری گوشه با نقص در فعالیت یا کمبود آنزیم بتا - گلوکوسربروزیداز (b glucocerebrosidase ) و در نتیجه تجمع گلوکوسربروزید در ماکروفاژهای بافتی که در کبد، طحال و مغز استخوان و گاهی در ریه، کلیه و روده یافت می‌شوند، تشخیص داده می‌شود. ( به زبان ساده تر چربی در لیزوزوم ماکروفاژها تجمع می‌یابد و متابولیزه نمی‌شود )







علائم بالینی

عوارض ثانویه خونی شامل آنمی شدید و ترومبوسیتوپنی به علاوه هپاتواسپلنومگالی ( بزرگی کبد و طحال ) پیشرونده و عوارض اسکلتی شامل استئونکروز و استئوپنی همراه با شکستگی‌های پاتولوژیک ثانویه، تورم غدد لنفاوی، عوارض نورولوژیک می‌باشند.


درمان

درمان با جایگزین سازی آنزیم یا پروتئین دچار کمبود یا افزایش فعالیت آن به روش نوترکیب DNA است .
ایمیگلوسراز تزریقی، آنالوگ آنزیم انسانی بتاگلوکوسربروزیداز ( b glucocerebrosidase ) است که توسط تکنولوژی DNA نوترکیب تولید می‌شود. تلاش برای جایگزینی نقص گلوکوسربروزیداز در بیماران گوشه توسط Brady و همکارانش با بکارگیری گلوکوسربروزیدازجنینی تغییر یافته (Ceredase) شروع شد . تکنولوژی DNA نوترکیب سپس به تولید موثرتر گلوکوسربروزیداز و تهیه (imiglucerase) انجامید که در 1994 پذیرفته شد.

• 

منبع

[سونای]

درداخل تمامي سلولهاي بدن يک ارگاني وجود دارد به نام ليزوزوم که بوسيله آنزيم هايي که درون آن وجود دارد مواد زائد موجود در سلول تجزيه شده و از بين مي روند .


- بيماري گوشه( بيماري ذخيره اي ليزوزومي ) :

مرتبط با کار ليزوزوم ها است به اين معني که در اين بيماري به علت کمبود يکي از آنزيم هاي ليزوزوم مشکلاتي براي بدن ايجاد مي شود که ماده زائد( موکو پولي ساکاريد) در بدن ذخيره شده و به سلول آسيب مي رساند. گوشه يک بيماري اتوزومال مغلوب است يعني به صورت ژنتيکي و وابسته به DNA افراد از يک نسل به نسل ديگر منتقل مي گردد.

بسته به بافتي که در بدن اين مشکل را پيدا کند علائم بيماري فرق خواهد کرد بعنوان مثال چشم ،استخوان ، کبد ، طحال و سيستم عصبي مرکزي ممکن است درگير شوند و در نتيجه علائم مخصوص اين ارگان ها ايجاد خواهد شد .


گوشه دو نوع دارد :

نوع اول و دوم هر دو کمبود يک نوع آنزيم باعث بيماري است و در هر دو نوع کبد و طحال درگير بوده و بزرگ مي شوند .

در نوع اول از دوران جنيني بيماري شروع شده

و در نوع دوم از 2 سالگي به بعد ايجاد مي گردد.


در نوع اول اختلال رشد و ناهنجاري هاي استخواني و شکستگيها ايجاد مي گردد ولي درگيري سيستم مغزي وجود ندارد .

در نوع دوم ناهنجاري هاي استخواني وجود نداشته و لي سيستم عصبي مرکزي ( مغزي ) درگير مي شود وعقب افتادگي ذهني ايجاد مي گردد و اين مشکل با افزايش سن پيشرفت مي کند ودر نهايت فلج ايجاد مي گردد.
اين بيماري در يهوديان بيشتر از نژادهاي ديگر ديده مي شود .


درمان:

درمان خاصي ندارد و تنها راهي که روي آن تحقيق شده است مهندسي ژنتيک است يعني از طريق اصلاح ژنها ي موجود در DNA اين کمبود آنزيم را برطرف مي کند .

منبع

[سونای]

آخرین روش های درمان بیماری گوشه




بیماری گوشه ( Gaucher's disease) جزء بیماری‌های ذخیره‌ای لیزوزومال (از دسته لیپیدوز)است.این بیماری با نقص در فعالیت یا کمبود آنزیم بتا - گلوکوسربروزیدا و در نتیجه تجمع گلوکوسربروزید در ماکروفاژهای بافتی که در کبد، طحال و مغز استخوان و گاهی در ریه، کلیه و روده یافت می‌شوند، تشخیص داده می‌شود.
به گزارش بنیان، بیماری گوشه به زبان ساده تر داخل همه سلول هاي بدن ارگاني به نام ليزوزوم وجود دارد که توسط آنزيم هايي که درون آن وجود دارد مواد زائد موجود در سلول تجزيه شده و از بين مي روند .
بیماری گوشه مرتبط با کار ليزوزوم ها است، به اين معني که در اين بيماري به علت کمبود يکي از آنزيم هاي ليزوزوم اختلالاتی در کارکرد بدن به وجود می آید که باعث ذخیره سازی ماده زائد( موکو پولي ساکاريد) در بدن شده و به سلول آسيب مي رساند. گوشه يک بيماري اتوزومال مغلوب است، يعني به صورت ژنتيکي و وابسته به DNA افراد از يک نسل به نسل ديگر منتقل مي گردد.
با توجه به بافتي که مشکلات ذکر شده در آن ایجاد شود، علائم بيماري فرق خواهد کرد.برای مثال ممکن است چشم ،استخوان ، کبد ، طحال و سيستم عصبي مرکزي درگير شوند و در نتيجه علائم مخصوص اين ارگان ها ايجاد خواهد شد.همچنین درد استخوان، آسیب به استخوان ها، بزرگی کبد و طحال و کم خونی از دیگر علائم این بیماری است.
لازم به ذکر است عوارض ثانویه خونی بیماری گوشه شامل آنمی شدید و ترومبوسیتوپنی به علاوه هپاتواسپلنومگالی ( بزرگی کبد و طحال ) پیشرونده و عوارض اسکلتی شامل استئونکروز و استئوپنی همراه با شکستگی‌های پاتولوژیک ثانویه، تورم غدد لنفاوی، عوارض نورولوژیک، است.



بیماری گوشه به چند گروه تقسیم می شود و اکثر مبتلایان چه کسانی هستند؟

بيماري گوشه از لحاظ فنوتيپ باليني به سه گروه(II ،III ،I) تقسيم مي شود. نوع يك بيماري، نوع مزمن و بدون درگيري دستگاه عصبي و شايعترين شكل بيماري است. مبتلايان به آن از هپاتواسپلنومگالي، ترومبوسيتوپني، خونريزي از مفاصل، آنمي، اختلالات ريوي و اسكلتي، محدوديت رشد و كاهش كيفيت زندگي رنج مي برند.درمان شامل جايگزيني آنزيم گلوكوسربروزيداز مي تواند تا حدودي باعث بهبودي علايم نوع 1 شود.

نوع 2و 3 همراه با درگيري دستگاه عصبي است كه با توجه به سن وقوع و ميزان پيشرفت بيماري تشخيص داده مي شدند اما اين تشخيص قطعي نيست. چنانچه اختلالي قبل از سن 2 سالگي شروع شود و همراه با محدوديت حركتي، پيشرفت سريع بيماري و مرگ بين 2-4 سالگي باشد در گروه نوع 2 قرار می گیرد، در حالي كه نوع3 قبل از 2 سالگي شروع شده و اغلب پيشرفت آهسته اي دارد و ممكن است فرد تا دهه سوم و چهارم زنده بمانند.نوع 2 وخيم ترين شكل بيماري است.

در جمعيت آشكنازي هاي يهود، شيوع بيماري 1 در 500 و فراواني ناقلان 1 در 10 است. در اسراییل تا كنون 400 نفر دچار گوشه شده اند و 2500 نفر ناقل گزارش شده اند.تقریبا از هر 12 تا 15 یهودی آشنکتازی یک نفر حامل آلل بیماری گوشه است.




بیماری گوشه چگونه درمان می شود؟

خبرها حاکی از آن است که با تشخیص زودهنگام بیماری گوشه، می توان از پیشرفت این بیماری جلوگیری کرد.بروز علائم بهترین راه تشخیص بیماری گوشه است.علاوه بر تشخیص زودهنگام، از آنجایی که بیماری گوشه یک بیماری ارثی و ژنتیکی است که نسل به نسل منتقل می شود، به نظر می رسد دستکاری ژنتیکی و دوباره سازی سلول های آسیب دیده بهترین راه درمان هستند. در واقع بررسي ژنتيكي در دو خانواده با سابقه فرزند مبتلا به بيماري گوشه با نتايج مشابه در آنها، حاكي از وجود جهش L444P به‌صورت هتروزيگوت در هر دو والد بود.
به گزارش پایگاه اینترنتی پزشکی بالینی شرکت داروسازي شاير اعلام کرد موفق به اخذ تاييديه از سوي اداره نظارت بر غذا و داروي ايالات متحده براي محصول جديد خود به نام ولاگلوسراز (Velaglucerase) شده است.

اين دارو که به صورت تزريقي براي درمان بيماري گوشه تجويز مي‌شود با نام تجاري VPRIV توليد مي‌شود و در واقع آنزيمي است که از سلول‌هاي بنيادي انساني گرفته مي‌شود؛ استفاده از اين دارو هم براي رده سني کودکان و هم در بزرگسالان مجاز اعلام شده است.

ولاگلوسراز در واقع نوع هيدروليتيک وليزوزومال از آنزيم گلوکوسربروزيداز است که در نوع يک از بيماري گوشه کمبود آن باعث اختلالات سيستماتيک در سطح بدن بيماران مي‌شود. دارو با دوز 60 واحد به ازاي هر کيلوگرم از وزن بدن هر يک هفته درميان تجويز مي‌شود. تزريق دارو به صورت انفوزيون داخل وريدي طي 60 دقيقه صورت مي‌گيرد. در کارآزمايي‌هاي باليني اين دارو با موفقيت روي 99 بيمار مورد آزمايش قرار گرفته است.

همچنین بر اساس مقاله ای تحت عنوان ساب كلونينگ ژن آنزيم گلوكوسربروزيداز موش سوري در وكتور لنتي ويرال و انتقال آن به رده سلولي HEK که به ژن درماني پرداخته است توضیح داده شده که استراتژي اوليه ي ژن درماني براي درمان بيمار ي هاي تك-ژني نظير بيماري گوشه بوده است. بيماري گوشه يكي از بهترين ا نتخاب ها براي ژن درماني است.پس از تكثير و كلونينگ ژن آنزيم گلوكوسربروزيداز در وكتور بيان كننده با انتقال و سپس بيان آن در سلول هاي خوني مي توان بيماري را درمان نمود. وكتورهاي مختلفي جهت انتقال ژن وجود دارند، يكي از مناسب ترين وكتورها براي انتقال و بيان ژن هاي نوتركيب وكتور لنتي ويرال است.

وكتورهاي لنتي ويرال مشتق از 1HIV- قابليت انتقال ژن هاي نوتركيب را به سلول هاي قابل تقسيم و غيرقابل تقسيم دارند.

سلول هاي هدف وكتور لنتي ويرال انواع سلول هاي تمايزيافته تخصصي نظير سلو ل هاي دستگاه اعصاب مركزي، شبكيه، حلزون گوش مياني، سلو ل هاي عضلات اسكلتي و قلبي، سلو ل هاي غدد درونريز ، كبدي و سلول هاي خوني است. با حذف ژن هاي اصلي، فرعي و تنظيمي وحذف بخشي از ترادف ناحيه نسخه برداري لنتي ويروس نسل سوم وكتور لنتي ويرال انتقالي توليد مي شوند كه ايمن و مناسب انتقال ژن هاي نوتركيب هستند. حذف ژن ها از وكتور سبب كاهش كارايي و توانايي القاي آن مي شود به همين منظور ترادف ژن هايي را در وكتور قرار مي دهند تا قابليت القاي سلول هاي هدف را داشته باشد .

منبع