سیاره‌ ناخلفی که ستاره‌ والدش را پیر می‌کند

[farhad_jomand]

	منبع خبر:isna.ir
طبقه بندی:فنی مهندسی > هوا فضا	تاریخ خبر:1393/06/31

سیاره‌ ناخلفی که ستاره‌ والدش را پیر می‌کند

بر اساس داده‌های جدید رصدخانه اشعه ایکس چاندرا، نوعی سیاره، ستاره‌ میزبانش را وادار می‌کند مسن‌تر از عمر واقعی‌اش رفتار کند. به گزارش سرویس علمی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، این کشف نشان می‌دهد چگونه یک سیاره عظیم می‌تواند بر رفتار ستاره والدش تاثیر بگذارد. ستاره WASP-18 و سیاره‌اش به نام WASP-18b در فاصله 330 میلیون سال نوری از زمین واقع شده‌اند. سیاره WASP-18b دارای جرمی 10 برابر مشتری است و در کمتر از 23 ساعت حول ستاره‌ میزبانش می‌چرخد؛ این امر آن را در فهرست گروه سیارات «مشتری داغ» در میان سیارات فراخورشیدی قرار داده است. این جرم کیهانی، نخستین نمونه از یک سیاره مدارگرد است که ستاره‌اش (به اندازه جرم خورشید) را وادار می‌کند ویژگی‌های یک ستاره مسن را از خود به نمایش بگذارد. سیاره مزبور یکی از عظیم‌ترین مشتری‌های داغ و یکی از نزدیک‌ترین سیارات به ستاره میزبانش است و این موضوع منجر به بروز رفتار غیرمنتظره از سوی آن شده است. بر اساس مطالعات تیم علمی، ستاره میزبان بین 500 تا دو میلیارد سال قدمت دارد و در حالی که این رقم شاید بالا به نظر برسد، بر اساس استانداردهای نجومی، جرمهای کیهانی این‌چنینی جوان هستند. در مقایسه، خورشید منظومه شمسی پنج میلیارد سال عمر دارد و تصور می‌شود نیمی از عمر خود را سپری کرده است. ستارگان جوان فعال‌تر بوده و میدا‌ن‌های مغناطیسی قوی‌تر، جرقه‌های بزرگ‌تر و انتشارات اشعه ایکس شدیدتری را در مقایسه با همتاهای مسن‌ترشان از خود بروز می‌دهند. فعالیت مغناطیسی، جرقه‌زنی و انتشارات اشعه ایکس با چرخش ستاره مرتبط هستند که معمولا با بالارفتن سن کاهش می‌یابند. با این حال دانشمندان با استفاده از رصدخانه چاندرا مدت طولانی است که WASP-18 را مطالعه کرده‌اند اما هیچ نوع پرتو ایکسی شناسایی نکرده‌اند. با استفاده از روابط تثبیت‌یافته بین فعالیت مغناطیسی و انتشار اشعه ایکس و همچنین سن واقعی ستاره، محققان دریافته‌اند ستاره WASP-18 حدود 100 برابر کمتر از آنچه باید، فعال است. محققان بر این باورند که نیروهای جزر و مد خلق‌شده توسط کشش گرانشی سیاره عظیم (مشابه اثر ماه بر جذر و مد زمین اما در مقیاس عظیم‌تر) احتمالا میدان مغناطیسی ستاره را مختل کرده است. قدرت میدان مغناطیسی به میزان انتقال گرما در ستاره و این که گاز داغ به چه میزان در داخل ستاره حرکت می‌دهد، بستگی دارد. گرانش سیاره احتمالا موجب حرکت‌های گاز در درون ستاره شده‌ که این حرکت‌ها، انتقال گرما را تضعیف کرده‌اند. این امر موجب ضعیف‌ترشدن میدان‌های مغناطیسی شده و باعث می‌شود ستاره پیرتر از سن واقعی‌اش عمل کند. ستاره WASP-18 به ویژه در مقابل این اثر آسیب‌پذیر است زیرا ناحیه انتقال گرمای آن باریک‌تر از اکثر ستارگان است و این امر آن را در مقابل نیروهای جزر و مدی که به آن وارد می‌شود، آسیب‌پذیر می‌کند. جزئیات این مطالعه در مجله Astronomy and Astrophysics منتشر شد.