زيتون تلخ (melia azedarach)

[زهرا قربانی]

زیتون تلخ یک گونه برگریز می باشد در خانواده Meliaceae (شال سنجد) با نام معمول China berry که بومی جنوب شرقی آسیا ( پاکستان، هند ، هندوچین )و استرالیا می باشد. میوه این درخت سمی میباشد. جزء درختانی می باشد که سایبان خوبی میباشد و تنه این درخت از چوب بسیار مرغوبی است که تراکم متوسطی دارد و محدوده رنگی آن از قهوه ای روشن تا قرمز تیره می باشد وبه علت شباهتی که به چوب ساج دارد گاهی با این چوب اشتباه گرفته می شود . از برگهای این درخت به عنوان حشره کش طبیعی استفاده می شود و بسیار سمی هستند. میوه این درخت زیتون می باشد و از آنجا که هسته زیتون تلخ دارای سوراخ است ، از آن برای درست کردن نوعی تسبیح استفاده می کنند و به همین علت در فرانسه و انگلیس به این درخت ، درخت تسبیح نیز می گویند.

زیتون تلخ درختی است زیبا به ارتفاع 7 تا 15 متر. گرچه در شرایط خاص ممکن است به 45 متر هم برسد. برگ های آن مرکب از 5 یا هفت برگچه نوک تیز است. گل های آن معطر و به رنگ آبی مایل به بنفش و به صورت خوشه مرکب است که در هر گل آن، 5 یا 6 گلبرگ باریک، به حالت افتاده و 10 تا 12 پرچم وجود دارد. گلبرگ های آن در پایه قسمت لوله ای شکل به هم پیوسته اند. گلهای بنفش رنگ و معطر این درخت در اردیبهشت ظاهر می شوند و نمای زیبایی به درخت می دهند. میوه های زیتون تلخ که در تابستان ظاهر می شوند شبیه به زیتون اما سمی هستند و به مدت طولانی حتی تا پاییز و زمستان بر روی شاخه ها باقی می مانند، از این رو از کاشت این درخت در پارکها و محل های بازی کودکان باید اجتناب کرد.

این درخت ، درختی مقاوم میباشد که آب و هوای کویری را تحمل می کند و سرمای شدید نیز به آن صدمه نمیزند . به طور کلی دمایی بین 9 تا 28 درجه برای این درخت دمایی مطبوع می باشد. به رطوبت نیاز ندارد و تحمل خشکی را دارد . خاک لومی و یا شنی خشک و عمیق خوب زهکشی شده ، خاک مناسب برای این گیاه میباشد. بهتر است در جای آفتابی یا نیمسایه کاشته شود .

میوه های این درخت اگر به مقدار زیاد خورده شود بسیار سمی است البته برای پرندگان این میوه ها قابل خوردن میباشند. علائم مسمومیت چند ساعت بعد از خوردن نمایان میشود که شامل تهوع ، استغراغ ، اسهال و ضعف عمومی است و بعد از گذشت 24 ساعت ممکن است به مرگ طرف منجر شود .

تکثیر این گیاه از طریق کاشتن بذر در بهار و یا قلمه زدن در تابستان امکان پذیر است.

- - - به روز رسانی شده - - -