تاپيك هاي ماندگار " موش و گربه؛ اثري فاخر از عبيد زاكاني "

[مدیر تالار ادبیات]

از تاپيك هايي كه در راستاي معرفي تاپيك هاي ماندگار مي توان به آن اشاره كرد، تاپيك " موش و گربه؛ اثري فاخر از عبيد زاكاني " است كه در شهريور ماه 1392 با همت 4 تن از عزيزان شامل سركار خانم ها Sa.n، setayesh7777 ، سونای69 ویاسمین5454 شكل گرفت و با پست گذاري منظم و روزانه، تا مهر ماه 1392 ادامه داشت.

منظومه موش و گربه قصیده‌ معروف انتقادی و طنز منسوب به عبید زاکانی است. در این منظومه، گربه‌های کرمان پس از بستن عهد و فریب موشان، عهد خود را می‌شکنند و جنگ بین موشان و گربه‌ها در بیابان‌های فارس درمی‌گیرد. لشکر موشان پیروز شده و شاه گربه‌ها را گرفتار کرده و فراری می‌دهند.

عبيد زاكاني شاعر و نويسنده طنز پرداز و شوخ طبع سده هشتم در قزوين از خانواده هاي مورد احترام و عربي الاصل به دنيا آمد. عبيد با امراي «آل اينجوي» فارس پيوندي نزديك داشت و قصايد و قطعاتي در ستايش آنان مي گفته است. هر چند كه درباره روابطش با حافظ روايتي در دست نيست ولي تنها اين واقعيت كه مردي با صفات و مشخصات او مدتي با حافظ در يك دربار در شيراز روزگار به سر مي كرده و در آنجا فعاليت داشته، كافي است كه احتمال وجود رابطه ميان آن دو را به يقين مبدل مي سازد. عبيد زاكاني، شوخ طبعي، آگاه بود. او مرد بيداري بود كه اوضاع زمانه را ابداً نمي پسنديد. سخنان طنز آميز عبيد اغلب خنده آور است، اما در آن پيامي اصلاح جويانه و خيرخواهانه نهفته است كه از چشم روشن بينان پنهان نمي ماند. اشعار او به دو بخش جدي و شوخي تقسيم مي شود كه بخش طنز آميز آن از او چهره ادبي ممتازي ساخته است كه به نظم و نثر است و از ميان آنها «موش و گربه» اهميت خاصي دارد كه چاپهاي سنگي ارزان قيمت آن ميان عموم مردم دست به دست مي گردد. داستان موش و گربه جريان سياسي است كه در آن حاكمان و قاضيان مورد انتقاد قرار گرفته اند و چه بسا مقصود او «ابواسحاق اينجو» بوده باشد در برابر فرمانرواي كرمان از ديگر آثار طنزآميز عبيد زاكاني: اخلاق الاشراف، صد پند، رساله دلگشا، رساله تعريفات است. اخلاق الاشراف از نظر هنري، بسيار پرارج و از نظر جامعه شناسي و همچنين مردم شناسي بي نظير است. عبيد آثار ديگري چون مقامات فارسي، سنگ تراش و ... دارد.
عبيد در سال (772 ه‍ ق) درگذشت.


با سپاس از اين عزيزان و آرزوي كاميابي در تمامي مراحل زندگي.

" موش و گربه؛ اثري فاخر از عبيد زاكاني "

[مدیر تالار ادبیات]

بیت‌های مقدمه:

اگر داری تو عقل و دانش و هوش / بیا بشنو حدیث گربه و موش

بخوانم از برایت داستانی / که در معنای آن حیران بمانی




دو بیت مؤخره:

جان من پندگیر از این قصه / که شوی در زمانه شادانا

غرض از موش و گربه بر خواندن / مدعا فهم کن پسر جانا