دوباره مي ‌سازمت، دماغ!

[AvAstiN]

صحبت هايي مانند: "بيني ‌ام مثل بيني خوک شده!"، "چاله ‌هاي اطراف نوک بيني ‌ام توي ذوق مي زند!" و ... ، از جمله دلايلي است که خيلي ‌ها را براي جراحي ‌هاي دوم و سوم بيني به مطب جراحان پلاستيک و جراحان گوش، حلق و بيني مي‌ کشاند. خيلي از اين جراحي ‌هاي دوم و سوم، بسيار دشوارتر از عمل اول‌اند و گاهي شکل بيني پس از اين جراحي ‌ها هم خوب درنمي ‌آيد.
گفتگوي زير با دکتر محسن نراقي، متخصص گوش و حلق و بيني و عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشکي تهران درباره همين جراحي ‌هاي دوم و سوم بيني مي باشد.
آقاي دکتر! خيلي ‌ها پس از جراحي بيني دچار مشکلات تنفسي مي‌ شوند و دوباره بيني‌‌ شان را جراحي مي‌ کنند. چرا؟
چون سلامت بيني در يک جراحي، حتي با تغييرات ميلي ‌متري هم قابل تهديد است. بيني دو دريچه در مدخل خود دارد: دريچه خارجي يا همان سوراخ ‌هاي بيني که ممکن است در عمل جراحي بيني بيش از حد کوچک شده و موجب بروز مشکلات تنفسي گردد و دريچه داخلي بيني که در قسمت داخلي ‌تري قرار گرفته و تنگ ‌ترين قسمت بيني است، بنابراين کوچک ‌ترين دستکاري اين دريچه هم با تغييرات شديدي همراه است، طوري که کاهش قطر دريچه داخلي به نصف ميزان قبلي موجب مي ‌شود مقاومت نسبت به عبور هوا تا 16 برابر افزايش يابد که عواقب نامطلوبي براي سلامت افراد در پي دارد.
محروميت از اکسيژن کافي، سلامت ساير اعضاي بدن را نيز تحت تاثير قرار مي ‌دهد، تا حدي که حتي در رفتار و روابط اجتماعي افراد نيز تاثيرگذار است.
تورفتگي دو طرف نوک بيني هم براي بعضي‌ ها دردسرساز مي ‌شود.
بله، برداشتن بيش از حد غضروف ‌هاي بيني در جراحي زيبايي بيني به تورفتگي ‌هاي بيش از حد و ايجاد چاله ‌هاي عميق در دو طرف نوک بيني منجر مي ‌شود. اين تورفتگي ‌ها هم مانع از عبور جريان هوا از دريچه داخلي بيني مي ‌شود. اگر برداشتن بيش از حد غضروف ‌هاي بيني در پايين ‌ترين قسمت بيني باشد، موجب بسته شدن سوراخ‌ هاي بيني در هنگام دم مي ‌شود که در اين حالت، اشکال در دريچه خارجي بيني هم وجود دارد. اختلال تنفسي ناشي از اختلال دريچه داخلي بيني از شايع ‌ترين عوارض تنفسي در بيني ‌هايي است که بيش از حد کوچک شده‌اند.
براي اين که بيماران دچار اين مشکلات نشوند، چه بايد کرد؟
امروزه سعي بر اين است که حتي ‌الامکان از برداشتن بافت سوراخ ‌هاي بيني احتراز شود. برگرداندن سوراخ‌ هاي بيني به حالت قبل از عمل، از مشکل ‌ترين اقدامات در راينوپلاستي (RHINOPLASTY) يا جراحي پلاستيک بيني است. هيچ‌ گاه از جراح ‌تان درخواست نکنيد بيني ‌تان را تا بيشترين حد ممکن کوچک کند. داشتن بيني کمي ‌بزرگ ‌تر، ولي با تنفس بهتر بر بيني بسيار کوچک، ولي با عملکرد بد ارجحيت دارد.
دومين و سومين جراحي‌ هاي اصلاحي از اولين جراحي زيبايي بيني دشوارترند.

در جراحي‌ هاي دوم و سوم بيني براي اصلاح مشکلات آن، آيا نياز به برداشتن بافت از نقاط ديگر بدن و پيوند هم هست؟
به طور کلي در عوارضي که ناشي از برداشتن بيش از حد بافت ‌هاي بيني است، بايد به صورتي مناسب اين نقصان بافتي جبران شود. در اين حالات ممکن است لازم شود که بافت‌هايي از قسمت ‌هاي ديگر بيني يا از قسمت‌ هاي ديگر بدن براي پيوند مورد استفاده قرار گيرند. پيوند‌هايي ارجحيت دارند که از خود فرد، در همان زمان برداشته شوند، مثلا در فردي که دچار بسته شدن دريچه داخلي بيني شده، مي‌ توان با افزودن پيوندهاي غضروفي، تا حدي به باز شدن دريچه کمک کرد. در موارد تنگي خفيف تا متوسط دريچه داخلي بيني نيز اين پيوندها از خود بيني قابل حصول است، اما در موارد شديد ممکن است نياز به برداشتن پيوند از غضروف دنده باشد.
اگر سوراخ‌ هاي بيني بيش از حد کوچک شده باشند، چه ‌طور؟
در اينجا موضوع قدري مشکل ‌تر است. در مواردي که کمبود شديد پوست پره‌هاي بيني به علت بيش از حد برداشته شدن پره‌ها باشد، ممکن است لازم شود قسمتي از پوست گوش به عنوان پيوند مورد استفاده قرار گيرد.
اين جراحي‌ هاي اصلاحي دوم و سوم آسان ‌ترند، يا آن جراحي اول بيني؟
جراحي‌هاي دوم و سوم که اصلاحي ‌اند، به مراتب دشوارترند، زيرا برداشتن بافت آسان ‌تر از افزودن بافت به بيني است. مي ‌گويند مشکل‌ ترين جراحي پلاستيک در بدن، جراحي پلاستيک بيني است، زيرا عضوي است با عملکردهاي حياتي پيچيده.
بيني خوکي يعني چه؟
ظريف‌ ترين قسمت بيني، نوک آن است که ساختماني پيچيده‌ و مرکب از پوست، بافت همبندي و غضروف دارد. نسبت و ميزان اين بافت ‌ها در افراد مختلف، متفاوت است، به گونه‌اي که در هر فرد با يک آناتومي‌ مخصوص در نوک بيني مواجهيم. داربست غضروفي نوک بيني وظيفه حمايت و نگهداري از پوست نوک بيني و باز بودن سوراخ ‌هاي بيني را به عهده دارد. اين داربست از يک جفت غضروف تشکيل شده که طوري مجاور هم واقع شده‌اند که در هر طرف اجازه‌ ايجاد تونلي در زير خود مي‌ دهند. براي باريک کردن نوک بيني، قسمت ‌هايي از غضروف نوک بيني برداشته مي ‌شود تا حجم نوک بيني کاهش يابد. ممکن است کوچک کردن نوک بيني با استفاده از نزديک کردن غضروف سمت راست و چپ نوک بيني به کمک بخيه زدن دو غضروف به هم انجام شود. در هر صورت، در حين جراحي پلاستيک بيني بايد دقت زيادي از جانب جراح اعمال شود تا حمايت ايجاد شده توسط اين غضروف ‌ها تضعيف نشود. برداشتن بيش از حد اين غضروف ‌ها در جراحي، به تورفتگي بيش از حد نوک بيني و ايجاد چاله ‌هاي عميق در دو طرف نوک بيني منجر مي ‌شود. اگر ميزان برداشته شدن بافت از اين هم بيشتر باشد، موجب افتادگي پره‌هاي بيني و بسته شدن سوراخ‌ هاي بيني در هنگام دم مي ‌شود.
از طرف ديگر، برداشته شدن بيش از اندازه ‌اين بافت‌ ها موجب بالا رفتن بيش از حد نوک بيني و ايجاد نماي بيني خوکي شکل مي ‌شود.
بنابراين آن چه در جراحي نوک بيني اهميت دارد، احتياط کامل از جانب جراح و حفظ حمايت غضروفي نوک بيني است. داوطلب جراحي پلاستيک بيني نيز بايد با توقعات منطقي خود، ميزان باريک شدن نوک بيني را به جراح بسپارد.