آموزش سرمایه گذاری در بورس

[ریپورتر]

نکات مهم قبل از ورود به بازار بورس (بخش اول)


1- بررسي موشكافانه بلند مدت از سهام مورد علاقه خود داشته باشيد:

به ياد داشته باشيد كه وقتي مي‌خواهيد سرمايه‌گذاري كنيد ديدگاه واقع‌بينانه خود را در مورد سرمايه‌گذاري به نمايش مي‌گذاريد.

تحقيقات نشان داده است كه مدت زماني را كه شما صرف نگهداري سهام در دست خود و ماندن در بازار سهم مي‌كنيد، بسيار با اهميت‌تر از زمان واقعي ورود شما به بازار است. بررسي بلندمدتي از نقاط بالا و پايين سهم مورد علاقه خود داشته باشيد، اين مي‌تواند كمك بسياري به نقطه نظر شما كند.

نزول قيمت سهم در مدتي كوتاه نيز بايد از ديدگاه شما دور نماند. اينكه چه عاملي باعث شده اين تفسير قيمت ايجاد شود خود از اهميت ويژه‌اي برخوردار مي‌باشد.

2- مواظب كاهش ارزش سهام مورد علاقه خود باشيد:

همواره دو گروه از عوامل هستند كه در كاهش ارزش سهام دخالت دارند. گروه اول كه بسيار با اهميت مي‌باشد، وضعيت كلي اقتصاد و در دوره مورد بررسي است. مواردي مانند نرخ بهره، نوسان در ارزش پول و سطح عمومي اعتماد به سهم مورد نظر در جامعه.

گروه دوم كاملا به شركت‌ها و موسسات عرضه‌كننده سهام باز مي‌گردد. بازتاب‌هاي صورت‌هاي مالي شركت‌ها اثرات ويژه در صعود و نزول قيمت‌هاي سهام در بازار سرمايه‌ دارند.

مواردي مانند جريان نقدينگي شركت، توانايي ساختار مديريت شركت، تاريخ شروع و فعاليت شركت، رقبا و سطح بدهي شركت و ميزان تاثير آن در عملكرد شركت، تماما به صورت مستقيم در ارزش يك سهم تاثير دارند.

زماني كه قيمت سهام يك شركت كاهش مي‌يابد، بهتر است سهامداران يا آناني كه در حال مطالعه هستند، موارد بالا را مورد مطالعه قرار دهند تا مشخص گردد كه آيا عامل نزول قيمت وضعيت عمومي بازار بوده يا اينكه شرايط خاص موسسه يا شركت عامل آن مي‌باشد. مهمترين سوال سهامداران يا علاقه‌مندان از خودشان اين است: آيا وضعيت چهره موسسه را دگرگون مي‌سازد؟ و اين خوشايند است؟ آيا ديگر سهام موجود در تابلوي اعلانات سهام نيز به همين اندازه دچار تغيير خواهند شد؟ اگر برداشت شما از اين وضعيت زيان پايدار مي‌باشد، سريع تصميم بگيريد.

زمان فروش و تعويض سهام فرا رسيده است. زمان‌سنجي و سرعت عمل در خريد و فروش بسيار بااهميت مي‌باشد.

3- هرگز تمامي تخم‌مرغ‌ها را در يك سبد نريزيد:

انتخاب‌هاي گوناگون و يا تمام تخم‌مرغ‌ها را در يك سبد نريختن، به شما كمك مي‌كند كه ريسك كمتري در سرمايه‌گذاري داشته باشيد.

دارايي‌هاي متفاوت در حوزه (نقدينگي، سهام، اوراق مشاركت، وسايل) شامل اين نظريه مي‌شود.

به اين ترتيب كه شما عملكردهاي متفاوت در پاسخ‌گويي به پيشامدهاي گوناگون از خودشان خواهيد داد. اين ديدگاه در واقع همان نظريه جديد سبد سرمايه‌گذاري يا پرتفوليو مي‌باشد. انتخابي از سهام گوناگون يا دارايي‌هاي گوناگون در يك سبد.

خوب حال بايد ببينيم اين مكانيزم در انتخاب چگونه ريسك سرمايه‌گذاري را كاهش مي‌دهد.

سبد سرمايه‌گذاري به اين معني است كه همه سهام مورد انتخاب با همديگر افزايش و يا كاهش نمي‌يابند.

شركت‌ها همگي فعاليت‌هاي منحصر به فرد ويژه‌اي دارند و در زمان‌هاي گوناگون نيز تغيير مي‌يابد.

با خريداري سهام شركت‌هاي متفاوت شما ريسك خود را كاهش خواهيد داد، زيرا اگر در يك سهام خريداري شده دچار زيان شويد، با سود ساير شركت‌ها اين زيان جبران خواهد شد.

در صورتي كه پول شما اجازه نمي‌دهد به اين صورت انتخاب سهام داشته باشيد، بهترين توصيه خريد سهام شركت‌هاي سرمايه‌گذاري است. شركت‌هاي سرمايه‌گذاري اكثرا داراي سبد سهام هستند و اگر به روند ارائه صورت‌هاي مالي آنها نگاه كنيد، همواره ارقام قابل اعتمادي را ارائه مي‌دهند. سود ارائه شركاي آنها نيز قابل اعتماد مي‌باشد.

[ریپورتر]

نکات مهم قبل از ورود به بازار بورس (بخش دوم)

- همواره اهداف سرمايه‌گذاري خود را به خاطر داشته باشيد:

به مانند همه سرمايه‌گذاري‌ها، اول بايد اهداف موردنظر خود را در سرمايه‌گذاري مشخص نماييد. اين اهداف شامل ريسك و بازده مورد قبول شما، مدت زمان مورد نظر، بودجه و نوع بازده مورد نظرتان (به صورت سهم جايزه يا نقدي) و موارد ديگر مي‌گردد. انتخاب شما از سهام بستگي مستقيم به اهداف شما دارد. بسياري از سهام داراي ريسك‌هاي بالايي هستند و به همين خاطر سود پيشنهادي آنها بسيار بالاست و در مقابل بسياري از سهام از حالت پايدارتري برخوردار بوده و سود پيشنهادي پايين‌تري دارند. به خاطر داشته باشيد كه سرمايه‌گذاري با ديدگاه طولاني مدت كه وجوه جاري خود را صرف خريد سهام كرده و در طولاني‌ترين زمان ممكن به انتظار بازده مي‌نشيند، نفع بسيار مي‌برند و اين يك قانون است.

اگر به تمام اين موارد گفته شده اطمينان نداريد از يك بنگاه مشاوره سهام كمك بگيريد يا از كسي كه در اين مورد تجربه بسيار دارد درخواست مشاوره نماييد.

5- ارزش مقداري يك سهم چيست؟

قيمت يك سهم نقش اساسي در تصميم سرمايه‌گذاري بازي مي‌كند. ولي اين سوال بسيار با اهميت است كه چه مقدار براي پرداخت يك سهم مناسب است. البته شما با توجه به درآمدهاي آينده يك سهم را با قيمت پيشنهادي مي‌خريد و در آينده نزديك نيز صاحب آن منفعت خواهيد شد ولي بايد توجه داشت كه به مثابه آن مثال معروف كه <هر چه پول بدهيد آش مي‌خوريد> هر چه سرمايه‌‌گذاري شما در يك سهام پويا بيشتر باشد، منفعت بيشتري انتظار شما را خواهد كشيد.

كار بعدي شما يافتن يك ارتباط منطقي ميان عملكرد شركت و قيمت بازار سهام آن است. استفاده از ساير اطلاعات صادره شركت‌ها در مورد هر سهم كمك زيادي به شما مي‌كند. نگاه نزديكي به موارد زير داشته باشيد:

سود هر سهم چه مقدار است؟

خالص دارايي‌هاي مشهود براي هر سهم چه مقدار است؟

نسبت سود به قيمت سهم چه مقدار است؟

به خاطر داشته باشيد كه اين موارد را در صورت‌هاي مالي ارائه شده توسط شركت‌ها به دست خواهيد آورد. اگر قيمت بازار سهام شما بالاتر از قيمت سهم پيشنهادي باشد، بهترين زمان خريد الان است و درست برعكس اگر اين دو مكان عوض شود بهترين زمان فروش است.

6- چگونه مي‌توانيم عملكرد اين شركت را ارزيابي كنيم؟

براي ارزيابي سودمندي و ساير توانمندي‌هاي بالقوه يك شركت نياز به تحقيق ويژه‌اي داريم. اين تحقيق ويژه شامل موارد زير مي‌شود:

الف - عملكرد مالي گذشته و برنامه‌ ملي پيش‌بيني شده شركت را مورد ارزيابي قرار دهيد. اين ارزيابي مطمئنا با نسبت‌هاي مالي شركت براي به‌دست آوردن روند حركتي شركت و مقايسه آن با ساير شركت‌ها همراه خواهد بود. نسبت‌هاي مهم عبارتند از: نسبت‌هاي سرمايه در گردش (نسبت بدهي به حقوق صاحبان سهام و خالص پوشش بهره). نسبت بازگشت و سودمندي (بازگشت برروي حقوق صاحبان سهام و بازگشت برروي دارايي‌ها). خالص دريافت هر سهم و ساير نسبت‌هاي عملكردي بازار نظير قيمت حاصل شده PER، سود سهام تقسيم شده و خالص دارايي مشهود نسبت به هر سهم. اگر در رابطه با به دست آوردن اين اطلاعات از هر نظر مشكل داريد، پيشنهاد مي‌گردد كه با يك مشاور در ارتباط باشيد.

ب - سهم بالقوه شركت در بازار را مورد شناسايي قرار دهيد. اينكه يك شركت چه سهمي از بازار را در اختيار دارد از اهميت برخوردار است.

ج - ميزان رقابت‌پذيري محصولات يا خدمات ارائه شده توسط شركت را ارزيابي كنيد.

ز- ساختار مديريتي شركت را از لحاظ كيفيت، تجربه و خوشنامي شناسايي كنيد.

ه - امتيازات ويژه‌اي را كه شركت دارا مي‌باشد و امكان داشتن آن براي رقبا نيست را موردنظر داشته باشيد. اين امتيازات نظير: چشم‌انداز اقتصادي شركت، روش‌هاي خاص توليد، تحقيق و توسعه مقتدر يا محصولات غيرقابل كپي شدن و ... مي‌باشند. اين امتيازات در روزنامه‌هاي اقتصادي و ويژه‌نامه‌هاي بورس منتشر مي‌گردد.

واحد آموزش بورس اوراق بهادار

[ریپورتر]

نکات مهم قبل از ورود به بازار بورس (بخش سوم)



7- در گزارش ساليانه به‌دنبال چه چيزي باشيم؟

- پيشنهادات و ملاحظات شركت را در مورد نحوه فعاليت در حوزه دادوستد تجاري مورد مطالعه قرار دهيم.

- نقاط قوت و ضعف شركت را مورد شناسايي قرارداده و آنها را مورد ارزيابي قرار دهيم.

- اطلاعات حسابرسي مالي شامل گزارش سود و زيان ساليانه، ترازنامه و صورت جريان نقدينگي شركت شامل كليه دريافت‌ها، پرداخت‌ها، تعهدات و ... براي يكسال مالي را مورد مطالعه قرار دهيم.

- براي اينكه به اين سوال كه شركت براي آينده من چه برنامه‌اي دارد، گزارشات ساليانه را مورد بررسي قرار دهيد.

كمك بسياري به شما مي‌كند. خصوصا موارد ذيل را از نظر دور نكنيد:

- مديريت: در صورت توانايي به گروه مديران توجه كنيد. آيا از قابليت كافي براي هدايت شركت برخوردار هستند؟ آيا هدف شركت به صورت روشن تعيين شده است.

- تاريخ شركت:‌ شركت چند ساله است؟ آيا عملكرد قابل دفاعي در گذشته دارد؟ آيا از گذشته تاكنون به صورت ثابت باقي مانده و يا برنامه اجرايي توسعه داشته است؟ اگر توسعه پيدا كرده در اين راه موفق بوده يا خير؟

- تقسيم سود: آيا تا حالا شركت به صورت واقعي سود سهام پرداخت كرده يا خير. از مطالعه عملكرد شركت در گذشته به راحتي قابل برداشت مي‌باشد.

- بدهي‌ها: آيا تغييري در ميزان بدهي‌هاي شركت صورت گرفته است؟ شركت‌هايي كه بدهي دارند حتما سرمايه‌گذاران بدي نخواهند بود. سازمان‌ها نيز مانند ساير افراد ميزان بدهي خود را افزايش مي‌دهند تا سرمايه‌گذاري‌هاي تازه ايجاد كنند و سود بيشتر به‌دست آورند. ولي بايد به خاطر داشت ميزان بدهي از دارايي بيشتر نشود.

- رقابت: آيا شركت مورد بررسي بر كل بازار چيره شده و يا سهم زيادي از بازار را از آن خود كرده است. به‌دنبال شركت‌هاي بزرگ قدرتمند باشيد. شركت‌هاي تازه سرمايه‌گذاري‌هاي جديد هستند و اصولا حركت قابل توجهي با يكديگر ندارند. شركت‌هاي قديمي بزرگ اكثرا كوچك‌ها را كنار مي‌زنند. عملكرد شركت را با ديگر رقبا مورد ارزيابي و مقايسه قرار دهيد.

-ريسك: عمده ريسك و مخاطره شركت چيست؟ آيا قادر است به راحتي آن را مديريت كند، يا در اين رابطه مشكلي وجود دارد؟ در اين جا بهتر است براي مطمئن شدن بيشتر دوباره به گزارشات بازگشت داشته باشيم. نظرات مديريت در اين مرحله بسيار روشن كننده است. اينكه شركت در برابر آينده چه عرض اندامي خواهد داشت.

- سوالات زير شما را در بخش ريسك شركت ياري مي‌كند:

- آيا شركت در سال گذشته سود يا زيان داده است؟ آيا سال جاري از سال گذشته بهتر است يا بدتر؟ دلايل اين تغيير وضعيت چيست؟

- سود پيش‌بيني شده هر سهم به چه سويي مي‌رود؟ چگونه شباهتي ميان اين سود پيش‌بيني شده و سال قبل وجود دارد؟

- جريان نقدينگي ارائه شده در گزاراشات سال گذشته شركت چگونه ايجاد شده است؟ آيا از عمليات خاص شرك ايجاد شده است؟ اين گزارش را با گزارش سودآوري ارائه شده مقايسه كنيد. اگر جريان نقدينگي از گزارش سودآوري شركت كمتر بود، حتما شركت در ميزان بدهي‌ها دچار مشكل شده است.

- به ترازنامه شركت نگاهي بيندازيد. ببينيد چه مقدار بدهي و چه مقدار دارايي دارد؟ شايد شركت با داشتن بدهي زياد در معرض خطر باشد. خوب با توجه به كليه موارد بالا كه سعي شد بيشتر روايي باشد و از معادلات و رابطه رياضي استفاده نشود. شما مي‌توانيد تصميم بگيريد كه سهام يك شركت را بخريد يا نخريد و يا درصورت كلي وارد بازار سرمايه بشويد يا نشويد.مطمئن باشيد افراد موفق در بازار سرمايه، همين موارد را از نظر گذرانده‌اند.

واحد آموزش بورس اوراق بهادار

[ریپورتر]

مفاهیم اولیه بورس اوراق بهادار (قسمت اول)


بورس و مفهوم آن
Bourse کلمه ای فرانسوی است که معنای آن در زبان فرانسه "کیف پول " می باشد.
سهم
نشان دهنده مالکیت یک فرد (حقیقی یا حقوقی) در یک شرکت می باشد.
بازار اولیه دارایی هایی که برای اولین بار توسط شرکت ها یا دولت عرضه می شونددر این بازار پذیره نویسی می شوند.در واقع پذیره نویسی سهام و افزایش سرمایه توسط شرکت ها فعالیت در بازار اولیه است.
بازار ثانویه
دارایی هایی که ابتدا در بازار اولیه مورد معامله قرار گرفته است در بازار ثانویه مورد معامله مجدد قرار می‌گیرد که این فعالیت عمدتاً در بورس اوراق بهادار صورت می‌گیرد.
نکته :توجه کنید که بازار بورس بازار ثانویه است ، یعنی در بورس اوراق بهادار شرکتی تاسیس نمی‌شود و فقط سهام شرکت های پذیرفته شده ( که قبلاً تاسیس شده اند ) مورد معامله قرار می‌گیرند. به همین دلیل بازار بورس، بازار ثانویه است.
شرکت سهامی خاص
شرکتی است که سهام آن در اختیار عده محدودی است
شرکت سهامی عام
شرکتی است که خرید سهام آن برای عموم آزاد است. شرکت های حاضر در بورس باید حتماً سهامی عام باشند.
قیمت اسمی
قیمت اولیه سهم در بازار اولیه است که در حال حاضر در بورس تهران قیمت اسمی سهام 100 تومان می باشد. این قیمت فقط قیمت اسمی سهم می باشد، یعنی شرکت در روز نخست قیمت هر سهم خود را 100 تومان تعیین کرده است و سهامداران این مبلغ را برای خرید هر سهم شرکت پرداخته اند.
سرمایه‌گذاری
سرمایه‌گذاری یعنی صرف نظر کردن از مصرف در زمان حال به امید مصرف بیشتر در آینده.
سرمایه‌گذاری در بورس اوراق بهادار به معنای خرید سهام معمولاً با دو دیدگاه انجام می‌شود. بهره‌بردن از افزایش قیمت آن و یا سرمایه‌گذاری برای بهره بردن از سود سالیانه سهم
دیدگاه‌های سرمایه‌گذاری
بر این اساس دیدگاه‌های سرمایه‌گذاری به 3 دسته تقسیم می شوند: کوتاه مدت، میان مدت، بلند‌مدت
معمولاً به سرمایه‌گذاری با دید 3 تا 4 ماه کوتاه‌مدت گفته می‌شود و به سرمایه‌گذاری با دید 3 ماهه الی یکسال میان‌مدت و به سرمایه‌گذاری با دید بیش از یکسال معمولاً بلند‌مدت گفته می‌شود.
پرتفوی
عبارتست از سبد سهامی که برای کاهش ریسک سرمایه‌گذاری تهیه می‌شود.
کارگزار
بنگاه‌های معاملاتی هستند که خرید و فروش سهام توسط آنها صورت می‌گیرد. در این معاملات ، کارگزار وکیل تام‌الاختیار فروشنده و خریدار هستند.
سال مالی
عبارتست از یک سال که ابتدای آن شروع فعالیت مالی و انتهای آن پایان فعالیت مالی است .
در پایان هر دوره مالی هیات مدیره موظف به ارائه گزارش عملکرد خود در دوره گذشته و طرح‌های آتی خود می‌باشند.
سهامداران برای محاسبه سود و زیان یک شرکت دوره خاص را انتخاب می‌کنند که در پایان آن دوره هیات مدیره موظف به گزارش دادن عملکرد خود در آن دوره و طرح‌های خود در دوره آتی می‌باشد. این دوره هر زمانی بر اساس موافقت اکثر سهامداران می‌تواند باشد،ولی آنچه در کشور ما و در بورس ما مرسوم است یک سال کامل است که به آن سال مالی گفته می‌شود. در برخی از شرکت ها در سایر بورس‌های جهان دیده شده است که از فصل مالی و یا شش ماه مالی نیز استفاده شده است. ایام مالی طولانی تر باعث تعدیلات بیشتر در سود های اعلامی در ابتدای دوره توسط شرکت ها می‌شود. و هیچ تاثیر خاصی ( در بازار کارا ) بر روند قیمت شرکت ندارد.
واحد آموزش بورس اوراق بهادار

[ریپورتر]

مفاهیم اولیه بورس اوراق بهادار (قسمت دوم)


برای سرمایه‌گذاری در هر بورسی باید قبل از ورود وضعیت آن بررسی شود و روند سوددهی آن در سال‌های قبل بررسی شود برای این بررسی شاخص‌های مختلفی وجود دارد که به هر کدام جداگانه می‌پردازیم.
شاخصهااعدادی که وضعیت بازار را طی دوره‌های قبل و جاری نشان می‌دهد.
برای سرمایه‌گذاری در هر بورسی باید قبل از ورود وضعیت آن بررسی شود و روند سوددهی آن در سال‌های قبل بررسی شود برای این بررسی شاخص‌های مختلفی وجود دارد که به هر کدام جداگانه می‌پردازیم.

شاخص کل
عددی است که نشان دهنده بازدهی بازار است و تغییر آن به منفی یا مثبت نشان دهنده تغییر مثبت یا منفی کل بازار است.
برای محاسبه بازدهی بازار مثلاً طی ماه گذشته می‌توان درصد رشد شاخص را از ابتدا تا انتهای ماه در نظر گرفت.
شاخص مالی
عبارت است از روند بازدهی شرکت‌های سرمایه‌گذاری
شاخص صنعتی
عبارت است از بازدهی شرکت‌های غیر سرمایه‌گذاری یعنی شاخص کل منهای شاخص مالی
شاخص 50 شرکت فعالتر
بورس هر چند وقت یکبار ( معمولاً بصورت فصلی) بر اساس وضعیت معامله شرکت‌ها و نقدشوندگی آنها 50 شرکت فعالتر یا برتر را اعلام می‌کند این شاخص روند رشد آنها را بازگو می‌کند.
شاخص بازده نقدی
عبارت است از بازدهی شرکت‌ها به جهت بازده سود خالص
شاخص بازده نقدی و قیمت
عبارت است از بازدهی شرکت‌ها به جهت بازده سود خالص و قیمت
واحد آموزش بورس اوراق بهادار

[ریپورتر]

نکات مهم قبل از ورود به بازار بورس (بخش سوم)




7- در گزارش ساليانه به‌دنبال چه چيزي باشيم؟

- پيشنهادات و ملاحظات شركت را در مورد نحوه فعاليت در حوزه دادوستد تجاري مورد مطالعه قرار دهيم.

- نقاط قوت و ضعف شركت را مورد شناسايي قرارداده و آنها را مورد ارزيابي قرار دهيم.

- اطلاعات حسابرسي مالي شامل گزارش سود و زيان ساليانه، ترازنامه و صورت جريان نقدينگي شركت شامل كليه دريافت‌ها، پرداخت‌ها، تعهدات و ... براي يكسال مالي را مورد مطالعه قرار دهيم.

- براي اينكه به اين سوال كه شركت براي آينده من چه برنامه‌اي دارد، گزارشات ساليانه را مورد بررسي قرار دهيد.

كمك بسياري به شما مي‌كند. خصوصا موارد ذيل را از نظر دور نكنيد:

- مديريت: در صورت توانايي به گروه مديران توجه كنيد. آيا از قابليت كافي براي هدايت شركت برخوردار هستند؟ آيا هدف شركت به صورت روشن تعيين شده است.

- تاريخ شركت:‌ شركت چند ساله است؟ آيا عملكرد قابل دفاعي در گذشته دارد؟ آيا از گذشته تاكنون به صورت ثابت باقي مانده و يا برنامه اجرايي توسعه داشته است؟ اگر توسعه پيدا كرده در اين راه موفق بوده يا خير؟

- تقسيم سود: آيا تا حالا شركت به صورت واقعي سود سهام پرداخت كرده يا خير. از مطالعه عملكرد شركت در گذشته به راحتي قابل برداشت مي‌باشد.

- بدهي‌ها: آيا تغييري در ميزان بدهي‌هاي شركت صورت گرفته است؟ شركت‌هايي كه بدهي دارند حتما سرمايه‌گذاران بدي نخواهند بود. سازمان‌ها نيز مانند ساير افراد ميزان بدهي خود را افزايش مي‌دهند تا سرمايه‌گذاري‌هاي تازه ايجاد كنند و سود بيشتر به‌دست آورند. ولي بايد به خاطر داشت ميزان بدهي از دارايي بيشتر نشود.

- رقابت: آيا شركت مورد بررسي بر كل بازار چيره شده و يا سهم زيادي از بازار را از آن خود كرده است. به‌دنبال شركت‌هاي بزرگ قدرتمند باشيد. شركت‌هاي تازه سرمايه‌گذاري‌هاي جديد هستند و اصولا حركت قابل توجهي با يكديگر ندارند. شركت‌هاي قديمي بزرگ اكثرا كوچك‌ها را كنار مي‌زنند. عملكرد شركت را با ديگر رقبا مورد ارزيابي و مقايسه قرار دهيد.

-ريسك: عمده ريسك و مخاطره شركت چيست؟ آيا قادر است به راحتي آن را مديريت كند، يا در اين رابطه مشكلي وجود دارد؟ در اين جا بهتر است براي مطمئن شدن بيشتر دوباره به گزارشات بازگشت داشته باشيم. نظرات مديريت در اين مرحله بسيار روشن كننده است. اينكه شركت در برابر آينده چه عرض اندامي خواهد داشت.

- سوالات زير شما را در بخش ريسك شركت ياري مي‌كند:

- آيا شركت در سال گذشته سود يا زيان داده است؟ آيا سال جاري از سال گذشته بهتر است يا بدتر؟ دلايل اين تغيير وضعيت چيست؟

- سود پيش‌بيني شده هر سهم به چه سويي مي‌رود؟ چگونه شباهتي ميان اين سود پيش‌بيني شده و سال قبل وجود دارد؟

- جريان نقدينگي ارائه شده در گزاراشات سال گذشته شركت چگونه ايجاد شده است؟ آيا از عمليات خاص شرك ايجاد شده است؟ اين گزارش را با گزارش سودآوري ارائه شده مقايسه كنيد. اگر جريان نقدينگي از گزارش سودآوري شركت كمتر بود، حتما شركت در ميزان بدهي‌ها دچار مشكل شده است.

- به ترازنامه شركت نگاهي بيندازيد. ببينيد چه مقدار بدهي و چه مقدار دارايي دارد؟ شايد شركت با داشتن بدهي زياد در معرض خطر باشد. خوب با توجه به كليه موارد بالا كه سعي شد بيشتر روايي باشد و از معادلات و رابطه رياضي استفاده نشود. شما مي‌توانيد تصميم بگيريد كه سهام يك شركت را بخريد يا نخريد و يا درصورت كلي وارد بازار سرمايه بشويد يا نشويد.مطمئن باشيد افراد موفق در بازار سرمايه، همين موارد را از نظر گذرانده‌اند.

واحد آموزش بورس اوراق بهادار

[ریپورتر]

مفاهیم اولیه بورس اوراق بهادار (قسمت چهارم)

افزایش سرمایه
تجهیز منابع مالی از طریق آورده سهامداران یا سود انباشته و منابع اندوخته شده شرکت افزایش سرمایه نام دارد.

افزایش سرمایه به روش جایزه
افزایش سرمایه از محل اندوخته های شرکت و بدون پرداخت پول می باشد. هیات مدیره می تواند قسمتی از سود را اندوخته کند و سپس افزایش سرمایه از محل اندوخته را انجام دهد. در این روش چون سهامدار پولی پرداخت نمی کند به آن افزایش سرمایه بصورت جایزه می‌گویند.

افزایش سرمایه از محل آورده
افزایش سرمایه‌ای است که از محل دریافت قیمت اسمی سهام به ازای هر سهم از سهامدار صورت می‌گیرد.

حق تقدم
فرمی است که بعد از اعمال افزایش سرمایه برای سهامداران قبلی ارسال می گردد تا در خصوص حق تقدم سهام خود تصمیم‌گیری نمایند. در این حالت سهامدار مختار است تا قیمت حق تقدم را پرداخت نماید(100 تومان به ازای هر سهم جدید) تا صاحب سهام موردنظر گردد. همچنین دارنده حق تقدم می تواند حق تقدم خود را در بازار بفروشد و چنانچه هیچ کاری در مورد حق تقدم خود انجام ندهد شرکت اقدام به فروش حق تقدم در بازار نموده و مبلغ آن را به حساب فرد واریز می‌کند.
قیمت حق تقدم معمولاً بیش از 100 تومان کمتر از قیمت سهم در بازار می باشد. علت آن هم این است که دارنده حق تقدم باید 100 تومان به ازای هر سهم پرداخت کند تا برگه سهم جدید برای او منتشر شود بعلاوه پس از واریز مبلغ حق تقدم از سوی سهامدار جدید باید حدود 1 الی 5 ماه صبر کند تا برگه سهام جدید برای او صادر شود و امکان فروش حق تقدم قبل از تبدیل به برگه سهم وجود ندارد(ریسک نقدینگی) بنابراین قیمت حق تقدم کمی بیشتر از 100 تومان کمتر از قیمت سهم است.

یک مثال :
فرض کنید شرکتی که قیمت سهام آن در بازار 300 تومان است اقدام به افزایش سرمایه از محل آورده نقدی می نماید.چنانچه شما سهامدار این شرکت باشید برگه حق تقدم برای شما صادر می‌شود و شما می توانید به ازای هر سهم جدید که به شما تعلق می گیرد 100 تومان پرداخت کنید و در افزایش سرمایه شرکت کنید. ولی اگر تمایلی به شرکت در افزایش سرمایه نداشته باشید می توانید حق تقدم خود را در بورس بفروشید مثلاً به قیمت 270 تومان که از این مبلغ 100 تومان به شرکت منتقل می‌شود و مابقی پس از کسر هزینه های قانونی به شما تعلق دارد. چنانچه به هر دلیل اطلاعی از افزایش سرمایه شرکت نداشته باشید یا اقدامی نکنید شرکت از سوی شما اقدام به فروش حق تقدم می کند و پس از کسر 100 تومان به ازای هر سهم جدید مابقی را به حساب شما واریز می‌کند.
حال چنانچه شما تاکنون سهامدار این شرکت نبوده‌اید و مایل به خرید حق تقدم این شرکت می‌باشید، می‌توانید با خرید حق تقدم این سهم به قیمت 270 تومان سهامدار این شرکت شوید (البته باید مدتی صبر کنید تا حق تقدم شما به برگه سهم تبدیل شود). از 270 تومان پرداخت شده توسط شما مبلغ 100 تومان در اختیار شرکت قرار می‌گیرد تا در افزایش سرمایه مصرف شود و مابقی آن پس از کسر هزینه های قانونی در اختیار سهامدار قبلی شرکت که از حق تقدم خود استفاده نکرده است قرار می گیرد.


افزایش سرمایه از محل صرف سهام
افزایش سرمایه‌ای است که از محل دریافت قیمت بازار سهم به طریق پذیره نویسی از سهامدار جدید صورت می‌گیرد. منافع سهامدار قدیمی از مابه‌التفاوت قیمت اسمی و قیمت بازار تامین می‌شود



واحد آموزش بورس اوراق بهادار

[ریپورتر]

مفاهیم اولیه بورس اوراق بهادار (قسمت پنجم)

قیمت نهایی روزانه سهام
قیمت نهایی سهم که در پایان روز محاسبه می‌شود میانگینی از قیمت‌های مورد معامله شده آن روز براساس حجم مبنا می‌باشد.

حد نوسان قیمت سهم و حق تقدم
بر‌اساس قوانین بورس اوراق بهادار،حداکثر نوسان قیمت یک سهم از مثبت 2 درصد تا منفی 2درصد طی یک روز می‌تواند باشد و بر همین اساس حداکثر نوسان قیمت حق تقدم یک سهم از مثبت 10 درصد تا منفی 10 درصد می‌تواند باشد.البته در روز باز شدن سهم یا حق تقدم،حد نوسان وجود ندارد.
حجم مبناحداقل تعداد سهامی است که باید مورد معامله قرار گیرد تا سهم در پایان روز در قیمتی به ثبت برسد.

حجم مبنا برای کنترل رشد بی‌رویه قیمت سهام در سال 1382 تصویب شد. بر این اساس و در ابتدای این قانون اساس بر این بود که 15 درصد از کل سهام یک شرکت طی یکسال مورد معامله قرار گیرد و روزهای کاری سال 250 روز فرض شده بود که بر آن اساس حجم مبنای روزانه یک سهم 0006/0 (شش ده هزارم)کل سهام شرکت می شد. اما در سال 1383 نحوه محاسبه تغییر کرد و از 15 درصد به 20 درصد افزایش یافت و حجم مبنا به 0008/0(هشت ده هزارم)کل سهام افزایش یافت.

بعنوان مثال چنانچه تعداد سهام شرکتی 200 میلیون باشد حجم مبنای آن 160 هزار سهم خواهد بود. حال اگر حداقل 160 هزار سهم شرکت معامله شود،قیمت پایانی سهم برابر با میانگین موزون قیمت‌های معاملات خواهد بود و اگر کمتر از 160 هزار سهم معامله شود قیمت پایانی با استفاده از نسبت حجم مبنا پوشش داده شده محاسبه می‌شود. مثلاً اگر میانگین موزون قیمت سهام نسبت به روز قبل 40 تومان افزایش یافته است و میزان سهام معامله‌شده 80 هزار سهم است ،قیمت پایانی(بسته شدن)سهم 20 تومان افزایش خواهد یافت.

عرضه و تقاضا
به درخواست‌هایی که برای خرید وارد سامانه بورس می‌شوند تقاضا و به درخواست‌هایی که برای فروش وارد می شوند عرضه گفته می‌شود. عرضه و تقاضای یک سهم تعیین‌کننده قیمت آن است.

واحد آموزش بورس اوراق بهادار

[ریپورتر]

مفاهیم اولیه بورس اوراق بهادار (قسمت ششم)



شرکت‌های هلدینگشرکت‌هایی که در چند شرکت که در یک زمینه مشترک فعال هستند سرمایه‌گذاری می کنند. بطور کلی هر شرکتی که سهام مدیریتی یک یا چند شرکت دیگر را در اختیار داشته باشد هلدینگ است. به عنوان مثال شرکت سیمان فارس و خوزستان هلدینگ صنعت سیمان است.
معاملات چرخشی
معاملاتی هستند که خریدار و فروشنده دارای یک هویت
حقوقی هستند.اینگونه معاملات به جهت بازارسازی اتفاق می افتد و در گزارش شفافیت توسط بورس اعلام می‌گردد.
سهامدار عمده
طبق قانون به شخص حقیقی یا حقوقی که بیش از 5 درصد سهام یک واحد تجاری را دارا باشد سهامدار عمده می‌گویند.
در ادبیات بورس هنگامی که صحبت از سهامدار عمده است منظور شخص حقیقی یا حقوقی است که مالک بیشترین درصد از سهام یک شرکت می باشداماهنگامی که صحبت از سهامداران عمده است،منظور کلیه اشخاصی است که مالک بیش از 5 درصد سهام آن واحد می باشند.
سهامدار جزء
طبق قانون به شخص حقیقی یا حقوقی که مالک کمتر از 5 درصد سهام یک شرکت باشد سهامدار جزء گفته می‌شود.
هیات مدیرهمجموعه ای بین 5 تا 9 نفر که به پیشنهاد سهامداران عمده یک شرکت برای اداره آن معرفی می‌شوند.
مدیر عامل
شخصی که بالاترین سمت را در یک شرکت دارد و می‌تواند یکی از اعضای‌هیات مدیره‌باشد. مدیر عامل مجری تصمیمات هیات مدیره است و معمولاً از سوی سهامدار عمده شرکت پیشنهاد می‌شود.
اطلاعات میان دوره ای
شامل اطلاعات تولید و فروش و مسائل مالی شرکت است که در دوره‌ها و فصول مختلف توسط شرکت‌ها ارائه می‌شود.
واحد آموزش بورس اوراق بهادار

[ریپورتر]

استفاده از peg در تحلیل قیمت سهام


گفتیم که يكي از معيارهاي اصلي تصميم‌ گيري در تعيين قيمت سهام و اين كه ارزش بازار سهام بيشتر يا كمتر از ارزش ذاتي آن باشد، استفاده از نسبت قيمت به سود (p/e) است. ولی تجربه تاريخي نشان مي دهد شركت هايي كه p/e بالا داشته اند اغلب نتوانسته اند خواسته هاي سهامداران خود را برآورده سازند و البته باید این واقعیت را نیز پذيرفت كه عوامل گوناگوني بر قيمت سهام تاثير دارند و نمي توان ادعا كرد كه سهمي با p/e بالا براي نگهداري در بلند مدت گزينه مناسبي نيست.

امروزه p/e نیاز سرمایه گذاران را ارضا نمی کند. با استفاده از p/e به همراه نرخ رشد، اطلاع مفيدتري به نام peg به دست مي آيد كه شاخص قوي تري از ارزش گذاري قيمت سهام بر پایه p/e است. قبل از ورود به بحث اصلي اجازه دهيد كه یک بار دیگر نسبت p/e را باهم مرور بکنیم. گفتیم نسبت قیمت به سود (p/e) را با رابطه زیر محاسبه می کنند:

قیمت به سود = ارزش بازار هر سهم تقسیم بر سود هر سهم (eps)

دو جزء اصلي نسبت فوق، ارزش بازار (قيمت) هر سهم و دیگری سود شركت است. سود مهمترين شاخص در عملكرد شركت است. از اين رو مهمترين متغير در تعيين ارزش سهام يك شركت به حساب می آید. در واقع سود یک مؤسسه، انعكاس نتايج عملكرد آن مؤسسه است.

سود نتيجه تهاتر موارد گوناگونی در حسابداري است: درآمدها، بهاي تمام شده كالاي فروش رفته، حقوق و دستمزد، اجاره و غيره. تمام اين اقلام براي ادامه فعاليت يك شركت ضروري است. اگر شركت از منابع در اختيار خود، حداكثر استفاده را نكند نمي‌تواند سود كسب كند و با مشكل ادامه فعاليت رو به ‌رو مي‌شود. علي‌ رغم پذيرش سود به عنوان يك معيار اساسي عملكرد، عوامل ديگري هستند كه بر ارزش سهام شركت اثر دارند. چند نمونه از اين عوامل عبارتند از:

آوازه شرکت
نام كالا يا نام شركت ممكن است داراي ارزش باشد و بر تصميمات سرمايه‌گذاران اثر زيادي دارد. براي مثال امروزه شركت‌هاي بزرگي همچون ايران خودرو، جنرال موتور ، گوگل و... در بازار محبوبيت خاصي دارند.

سرمايه انساني
لياقت و شايستگي كاركنان شركت و تخصص‌شان براي شركت ارزش افزوده ايجاد مي‌كند. اين موضوع را نمي‌توان در بازار سرمايه ناديده گرفت.

انتظارات
ارزش بازار سهام مبتني بر انتظارات از آينده است. زماني اقدام به خريد سهام مي‌كنيم كه انتظارات قوي از سودهاي آتي آن سهام داريم و نه آنچه كه شركت در گذشته به آن دست يافته است. انتظارات از سودهاي آتي شركت از متغيرهاي موثر در بازار سرمايه است.

قدرت رقابت
يك شركت براي رقابت در بازار بايد برنامه و استراتژیی را دنبال كند كه موفقيت آن را در بلند مدت تضمين كند. براي مثال شركت‌هاي زنجيره‌اي با ايجاد كانال‌هاي وسيع توزيع توانستند‌ مشتريان زيادي را جلب كنند، به طوري كه خريد محصول از رقباي اين فروشگاه‌هاي زنجيره‌اي براي مشتريان در مقام مقايسه، گران‌تر است.



نسبت peg چيست؟
تمام عواملی را که شمردیم بر رشد سود آوري شركت اثر دارد، اما واقعیت این است که فرمول نسبت p/e هيچ ‌يك از اين عوامل را منعكس نمي‌كند و اغلب با استناد به داده‌هاي تاريخي محاسبه مي‌شود. ارتباط بين نسبت قيمت به سود و نرخ رشد، اطلاعات كامل تري از p/e را به ما مي‌دهد. اين نسبت كه در مديريت سرمايه گذاري از آن به عنوان peg نام برده مي‌شود به شرح زير است:

نسبت peg = قيمت به سود تقسیم بر رشد سالانه سود

عدد مورد استفاده براي رشد سالانه سود را از طرق گوناگوني مي‌توان محاسبه كرد. مثلا اين عدد را مي‌توان ميانگين رشد سود طي پنج سال گذشته محاسبه كرد يا حتی آن را مستقل از سال‌هاي گذشته پيش‌بيني كرد.

تحليل از نسبت peg مثل تحليل ما درمورد نسبت p/e است. هرچه peg كمتر باشد ممكن است ارزش بازار سهام كمتر از ارزش ذاتي آن باشد و هرچه peg بيشتر باشد ممكن است ارزش بازار، بيشتر از ارزش ذاتي آن قيمت ‌گذاري شده باشد.

نسبت peg (قیمت به سود تقسیم بر رشد سود سالانه) ابزاري مفيد براي سهامي است كه كمتر از ارزش ذاتي خود در بازار قيمت خورده است. در مقايسه با نسبت‌هاي ديگر، اين نسبت، رشد سود هر سهم در سال‌هاي آتي را نيز در قيمت ‌گذاري سهام لحاظ مي‌كند. از اين رو اطلاعات بيشتري به سرمايه‌ گذاران می دهد.

نسبت peg، نسبت قيمت به سود را با نرخ رشد مي سنجد و اگر نسبت peg برابر با يك باشد نشان مي‌دهد كه بازار در قيمت ‌گذاري سهام با در نظر گرفتن نرخ رشد سود هر سهم واقع ‌بين بوده و اشتباهي را مرتكب نشده است. چنين وضعيتي حداقل در تئوري كاملا نرمال تلقي مي شود زيرا در بازار منطقي و كارا، نرخ رشد سود در سال هاي آتي، در p/e کاملا لحاظ شده است.

اما اگر نسبت peg بزرگ‌تر از يك باشد نشان مي‌دهد كه احتمالا سهم شركت بيشتر از واقع قيمت ‌گذاري شده است، يا بازار انتظار دارد كه رشد سود سهم در سال‌هاي آتي بسيار بيشتر از ميزان پيش‌بيني شده باشد. (پيش بيني نرخ رشد سود در سال هاي آتي از عواملي است كه سرمايه گذاران را متقاعد مي كند كه بهاي بيشتري براي خريد سهام بپردازند و از این رو گاهی p/e شركت به گونه‌اي غيرقابل تصور بالا مي‌رود.)

اما اگر نسبت peg كمتر از يك باشد به اين معني است كه احتمالا سهام شركت كمتر از ارزش ذاتي آن در بازار قيمت‌گذاري شده است يا آن كه بازار انتظار دارد كه شركت نمي‌تواند به اهداف از پيش تعيين شده خود در دستيابي به سود پيش‌بيني شده برسد.

Peg در صورتي به زير يك سقوط مي‌كند كه سرمايه‌گذاران پيش‌بيني كنند كه شركت از پتانسيل‌هاي رشد بالقوه در آينده برخوردار نخواهد بود. به عبارت ديگر اين نسبت نشان مي‌دهد كه انتظارات سرمايه‌گذاران از آهنگ رشد سود شركت كمتر از آنچه هست كه در رسانه‌هاي جمعي اعلام مي‌شود.

بايد توجه كرد كه نسبت peg را نمي‌توان به تنهايي مبناي تصميم‌گيري قرار داد. سرمايه‌گذاران تحليل های ديگر نسبت های مالی، فرصت‌هاي رشد و سود آوري در سال‌هاي آتي، روند عمليات شركت، متغيرهاي بنيادي و ديگر متغيرها را نیز بايد مورد توجه قرار دهند. اگر سرمايه گذاران به اين نتيجه رسيده اند كه ارزش بازار سهام شركت با ارزش ذاتي آن تفاوت دارد بايد p/e و peg را به صورت مقايسه‌اي با شركت‌هاي مشابه و كل بازار مورد بررسی قرار دهند.