شیزوفرنی چیست ؟

[zoh_reh]

شیزوفرنی چیست ؟


شیزوفرنی یک بیماری مزمن و تضعیف کننده مغز است. این حالت ممکنست باعث شود شما کاملاً از مردم و فعالیت های جهان کناره گیری کرده و به دنیایی از اوهام و واقعیت های مجزا بپردازید. شیزوفرنی یک نوع بیماری روحی است که در آن فکر تخریب می شود و برداشت انسان از واقعیت غیر عادی می گردد. جنون یکی از نشانه های عملکرد نامرتب مغز است. این بیماری تقریباً ۱% جمعیت جهان را تحت تاثیر قرار می دهد. شیزوفرنی در مردان نوعاً در سنین ده سالگی تا بیست سالگی روی می دهد. در بانوان، شروع شیزوفرنی در سنین ۲۰ سالگی یا اوایل ۳۰ سالگی است.معمولاً هیچ درمانی برای شیزوفرنی وجود ندارد اما از طریق ارتباط نزدیک با یک روانپزشک یا متخصصین سلامت مغزی شیزوفرنی با موفقیت کنترل می شود- به خصوص در صورت تشخیص سریع خوشبختانه به کمک داروهای جدیدتر همچنان این اختلال هر چه بیشتر قابل کنترل می شود.

علائم شیزوفرنی شامل موارد زیر است:
· توهم- اعتقادات شخصی که مبتنی بر واقعیت نیستند، از قبیل سوء ظن به اینکه مورد آزار واقع شده اید یا بر علیه شما توطئه چینی شده است.

· توهمات عجیب- به عنوان مثال اعتقاد به اینکه افراد مریخی مغز شما را کنترل می کنند.
· توهم بینایی، شنیداری- دیدن یا شنیدن چیزهایی که واقعیت ندارند، به عنوان مثال صداهای خیالی .
· ناسازگاری
· بی احساس بودن یا نشان دادن نامناسب احساسات
· احساس شدید به تحت نظر بودن
· اشکال در عملکرد در کار یا موقعیتهای اجتماعی
· انزوای اجتماعی
· مشکل داشتن با سلامتی شخصی
· حرکت های غیر هماهنگ و دست و پا چلفتی

عموماً، شیزوفرنی موجب پیشروندۀ آهسته تخریب در توانائی عملکرد در نقشهای مختلف به خصوص در شغل یا زندگی شخصی می شود. علائم شیزوفرنی بسیار متنوع هستند. شخص ممکنست در مواقع مختلف به طور مختلفی رفتار نماید. او ممکنست بسیار مشوش یا پریشان باشد یا در یک حالت از خود بیخودی، بیحرکت، بدون پاسخقرار گیرد، یا در بسیاری از مواقع رفتار عادی داشته باشد. علائمی که به طور پیوسته و پیشرفته اتفاق می افتد ممکنست اشاره به شیزوفرنی داشته باشد.

به طور عمومی، شیزوفرنی علائمی دارد که در سه دسته منفی، مثبت و شناختی تقسیم بندی می شوند.

علائم منفی

علائم منفی در شروع بیماری روی می دهد و ممکنست شخص فکر نکند که به درمان احتیاج دارد. به این دلیل منفی نامیده می شوند که اشاره به فقدان رفتاری یا ویژگی شخصیتی دارند. علائم منفی عموماً همراه با تخریب آرام عملکرد است که منجر به فعالیت اجتماعی کمتر می شود. چنین علائمی ممکنست شامل موارد زیر باشد:
· احساسات کند(فقدان ابراز)
· احساسات نامناسب(خندیدن به هنگام مشاهده صحنه های خطرناک)
· تغییر در کلام(صحبت کردن به صورت یکنواخت و کند)

علائم مثبت
علائم مثبت شامل توهم بینایی – شنیداری و توهم در افکار می شود. این موارد مثبت نامیده می شوند چون به رفتاری اشاره می کنند که به شخصیت افزوده می شود.
· توهم بینایی و شنیداری: توهمات بینایی و شنیداری وقتی اتفاق می افتند که شما چیزهایی حس می کنید که وجود ندارند. شایع ترین توهم در شیزوفرنی شنیدن اصوات است. شما ممکنست در مکالمه با صداهایی باشید که هیچکس دیگر نمی شنود. یا ممکنست شما حس کنید که آن صداها راهنمائی هایی به شما می دهند که چه کاری انجام دهید. توهمات دیداری شنیداری ممکنست منجر به صدمه زدن به دیگران گردد.
· توهم در افکار: توهمات در افکار عقاید شخصی سرسختانه هستند که در واقعیت وجود ندارند. شایع ترین نوع شیزوفرنی، شیروفرنی بدبینی (paraniod) است که در آن شما افکار غیر منطقی دارید که دیگران قصد آزار شما را دارند یا اینکه بر علیه شما توطئه چینی می کنند. به عنوان مثال، برخی افراد مبتلا به شیزوفرنی ممکنست اعتقاد داشته باشند که تلویزیون رفتارهای آنها را هدایت می کند یا اینکه نیروهای خارجی افکار آنها را کنترل می کنند.

علائم و نشانه های شناختی
این علائم نافذتر از علائم مثبت و منفی هستند. علائم ادراکی ممکنست شامل موارد زیر باشد:
· مشکل در فهم اطلاعات ورودی
· مشکل در توجه
· مشکلات حافظه ای

اشتباهات در تشخیص شیزوفرنی
شیزوفرنی ممکنست به تنهایی یا توام با سایر حالت های روانپزشکی یا پزشکی باشد. اشتباه در شناخت شیزوفرنی و ارتباط آن با سایر بیماریهای ذهنی بسیار فراوان است. واقعیت های زیر کمک به روشن شدن این مساله می کنند که کدامیک شیزوفرنی است و کدامیک نیست:· شیزوفرنی با تجزیه شخصیت یا چند شخصیتی بودن یکسان نیست. چند شخصیتی بودن یک اختلال جداگانه و نادر می باشد.
· با وجود آنکه برخی افراد دارای شیزوفرنی گرایشهای خشونت آمیزی دارند، بیشتر آنها چنین رفتاری ندارند خیلی از آنها به داخل خود فرومی روند تا اینکه با دیگران مباشرت کنند.
· هر کسی که رفتار بدبینانه یا بی اعتمادی دارد شیزوفرنی ندارد. برخی افراد اختلال شخصیتی بدبینی دارند و آن عبارتست از بدبینی یا بی اعتمادی به دیگران بدون دیگر ویژگی های شیزوفرنی.
· هر کسی که صداهایی می شنود دارای شیزوفرنی نیست برخی افراد دارای افسردگی ممکنست صداهایی بشنوند. شنیدن صداها ممکنست ناشی از یک بیماری پزشکی جدی یا از اثرات دارو باشد.
استفاده از مواد مخدر و شیزوفرنی
با وجود آنکه استفاده از مواد مخدر یکی از علائم شیزوفرنی نیست، استفاده از مواد مخدر در افراد دارای شیزوفرنی شایع تر است. نیکوتین شایعترین ماده مخدر مورد استفاده در افراد دارای شیزوفرنی است. تخمین زده می شود که ۷۵درصد تا ۹۰درصد افراد دارای شیزوفرنی سیگار می کشند، در مقایسه با یک چهارم کل جمعیت معمول متأسفانه برخی از مواد مخدر از قبیل امفتامین، کوکائین و ماری جوانا، می توانند علائم شیزوفرنی را بدتر کنند. مواد مخدر دیگر، مانند نیکوتین می توانند با داروهای شیزوفرنی تداخل داشته باشند.


عللبا وجود آنکه محققین اعتقاد دارند که عامل ژنتیکی در شیزوفرنی نقش بازی می کند، آنها هنوز علت یا علل شیزوفرنی را نیافته اند. در مقایسه با ۱۰درصد افرادی که یک فرد نزدیک خانواده شان بیماری شیزوفرنی دارد، حدود ۱درصد کل جمعیت دچار شیزوفرنی می شوند. ساختار ناشناخته یا شیمیایی غیرعادی مغز ممکنست به ایجاد بیماری کمک کند.
چه موقع باید به دنبال توصیه های پزشکی بود
شیزوفرنی در ماهیت خودش، غالباً بیماری نیست که شخص احتمال داشته باشد که داوطلبانه به دنبال درمان باشد. برای شخصی که شیزوفرنی دارد، توهمات بینایی و شنیداری و توهمات در افکار خود را واقعی می پندارد و اغلب اعتقاد دارد که به کمک پزشکی نیاز ندارد. اگر شما عضوی از خانواده یا دوست شخصی هستید که علایم احتمالی شیزوفرنی یا یک بیماری دیگر را نشان می دهد، ممکنست لازم باشد خودتان آن فردی باشید که او را برای بررسی به یک متخصص پزشکی می برد. به علاوه، افراد دارای شیزوفرنی بیشتر احتمال خودکشی دارند، بنابراین اگر شخص محبوب شما در مورد اقدام به خودکشی سوال می کند، سریعاً به دنبال کمک پزشکی باشید.

غربالگری و تشخیص

پیش از تشخیص شیزوفرنی، احتمالاً پزشک شما سایر عواملی که ممکنست علائم شیزوفرنی را ایجاد کنند بررسی می نماید. ممکنست سایر بیماری های مغزی یا فیزیکی علت هایی شبیه به شیزوفرنی ایجاد کنند.
پزشک شما می خواهد با خانواده شما و تاریخچه پزشکی شما به بحث بپردازد و یک بررسی فیزیکی انجام دهد. پزشک شما ممکنست نمونه های خون یا ادرار شما را بخواهد تا ببیند داروها، مواد مخدر یا یک بیماری فیزیکی دیگر سبب بروز علائم شیزوفرنی در شما نباشد.
در میان بیماری های مغزی دیگر که ممکنست نسبتاً شبیه شیزوفرنی باشند می توان از افسردگی اختلال دو قطبی، جنون های (psychoses) دیگر و استفاده از الکل یا مخدرهای دیگر را نام برد همچنین ممکنست بیماری های فیزیکی از قبیل عفونت ها، سرطان ها، اختلالات سیستم عصبی، اختلالات تیروئیدی و اختلالات سیستم ایمنی می تواند موجب علائم جنون آمیز شود. جنون همچنین می تواند عارضه جانبی برخی داروها می باشد.

درمان
داروهای ضد جنون، که داروهای neuroleptics نیز نامیده می شوند، اساس درمان را تشکیل می دهند. تا سال ۱۹۹۰، داروهای ضد جنون در کنترل علائم مثبت بیش از علائم منفی مؤثر بودند. نسل جدید داروهای ضد جنون مدیریت مؤثرتری برای علائم مثبت و منفی را تأمین می کند.
این داروهای ضد جنون شامل clozapine(Clozaril)،risperidone(Risperdal)، olanzapine(Zyprexa)، quetiapine (Seroquel)، ziprasidone(Geodon) وaripiprazole (Abilify) می شوند.
مطابق انجمن دیابت آمریکا، برخی داروهای ضد جنون می توانند خطر دیابت، چاقی و بالابودن فشار خون را افزایش دهند. به این دلیل، افرادی که Clozaril، Risperdal، Zyprexa، Seroquel، Geodon یا Abilify را مصرف می کنند باید توسط پزشکان به دقت تحت نظر و آزمایش قرار گیرد.

افراد سیگاری ممکنست به دوزهای بالاتری از داروهای ضد جنون احتیاج داشته باشند چرا که نیکوتین با این داروها تداخل دارد.

داروهای ضد جنون جدیدتر آثار جانبی کمتری دارند. به عنوان مثال، برای اغلب مردم دیسکنزی تأخیری(tardive dyskinesia (TD)) با داروهای جدید کمتر از داروهای قدیمی روی می دهد.


TD منجر به حرکات غیر ارادی دهان، لب ها، زبان و دیگر اعضاء بدن می گردد. از دیگر عوارض جانبی داروهای قدیمی، تداخل با داروهای دیگر، احتمال صرع و کاهش تعداد گلبولهای سفید را می توان نام برد. داروهای جدید پیشرفت چشمگیری در درمان شیزوفرنی بازی می کنند و باعث عدم وابستگی بیشتر و کیفیت بالاتر زندگی برای بسیاری از افراد دارای شیزوفرنی شده اند. به طور کلی، هدف درمان توسط داروهای ضد جنون کنترل مؤثر علائم در کمترین دوز ممکن می باشد. دارو و دوز مناسب از فردی تا فرد دیگر به شدت تغییر می کند. حتی با درمان خوب ممکنست بیماری شما عود کند علی رغم اینکه به دارو درمانی ادامه می دهید ولی داروها ممکنست فرکانس عود کردن ها را کاهش دهد.

عدم استفاده از داروها مشکل ساز است.
با وجود آنکه داروهای نسل جدید عوارض جانبی کمتر و نرخ پذیرش بهتری دارند، عدم پذیرش برنامه زمانبندی داروئی یک مشکل اساسی باقی می ماند. متاسفانه، برخی از افراد دارای شیزوفرنی به توصیه های درمانی خود عمل نمی کنند و وجود هر گونه مشکلی را انکار می کنند. طبیعت این بیماری مانع از کمک گرفتن این افراد و اینکه خودشان به تنهایی به برنامه درمانی عمل کنند می گردد.

درمان های غیر دارویی

با وجود آنکه درمان دارویی درمان اصلی برای کاهش علائم می باشد، بسیاری از افراد دارای شیزوفرنی از درمان های غیر داروئی بهره می گیرند. این درمان ها عبارتند از:

· درمان فردی:
شناخت درمانی به این صورت است که یک درمانگر به شما کمک می کند نحوه برخورد با افکار و شرایط ایجاد کننده اضطراب را یاد بگیرید و خطر عود بیماریتان را کاهش دهید. شما ممکنست یادبگیرید که الگوهای منفی افکار و رفتارتان را تحت کنترل قرار دهید. بیماری شما می تواند در زندگی روزمره تان، کارهایی که افراد بدون شیزوفرنی در نظر دارند را مشکل تر سازد. متخصص درمان شناسی همچنین می تواند به شما کمک کند تا از برنامه دارویی خود پیروی کنید.


· درمان خانوادگی:
هر دو شما و اعضاء خانواده تان می توانید از درمانی که حمایت و آموزش را برای خانواده ها مهیامی کند، بهره گیرید. چنانچه اعضاء خانواده شما بیماری شما و شرایط ایجاد کننده اضطراب را که ممکن است باعث عود بیماری شوند را درک کنند و به شما کمک کنند تا به برنامه داروئی خود عمل کنید، در اینصورت شما شانس بیشتری برای پیشرفت خواهید داشت. به طور عکس، اگر خانواده شما از شما دوری جویند و کمتر شما را درک کرده و بیشتر از بیماری شما انتقاد کنند، شما به خوبی عمل نخواهید کرد.

· توانبخشی:آموزش مهارتهای اجتماعی و شغلی لازم برای زندگی مستقل، بخش مهمی از درمان می باشد. به کمک یک درمانگر، شما می توانید مهارتهای اجتماعی از قبیل بهداشت خوب، آشپزی و مسافرت را فرابگیرید. افراد دارای شیزوفرنی که تحت برنامه های آموزشی مهارتهای اجتماعی یا مشاغل قرار می گیرند- و به آنها کمک می شود تا شغلی پیدا کنند و شغلشان را حفظ کنند- در مقایسه با افرادی که مهارت های اجتماعی و شغلی را دریافت نمی کنند، بهبود بیشتری در علائم خود تجربه می کنند.

امروزه افراد کمی که دارای شیزوفرنی هستند به بستری شدن دراز مدت در بیمارستان نیاز دارند چرا که افراد بیشتری به دارو درمانی یا شکل های دیگر درمان پاسخ مثبت می دهند.

مهارتهای لازم برای مواجهه با بیماری:

برای افراد خانواده و دوستان فرد مبتلا به شیزوفرنی، مواجهه با بیماری ممکن است شامل درگیری قابل توجه از نظر زمان و کوشش باشد.


گروه های حمایتی
گروه های حمایتی که شامل متخصصین مراقبت های بهداشتی، خانواده، دوستان و محلی برای عبادات مذهبی است می تواند جزء با ارزشی از شبکه حمایت اجتماعی گسترده تری باشد.گروه های حمایتی، افراد، خانواده ها و دوستانی که با مشکلات سلامتی مختلف فیزیکی یا فکری درگیر هستند را گردهم می آورد. گروه های حمایتی شیزوفرنی فرصتی فراهم می سازد که افراد می توانند در مشکلات مشترکشان سهیم باشند و به یکدیگر یاری رسانند.
از پزشکتان درباره گروه های حمایتی که ممکن است در مجامع شما وجود داشته باشد سوال کنید. گروه سلامت محلی، کتابخانه عمومی، دفترچه راهنمای تلفن و اینترنت نیز می توانند منابع خوبی برای یافتن یک گروه حمایتی در محله شما باشد.


پیگیری
شما به عنوان عضوی از خانواده یا دوست کسی که شیزوفرنی دارد می توانید تفاوت عمده ای در موفقیت درمان ایجاد کنید. استفاده از داروهای ضد سایکوز مهمترین درمان شیزوفرنی است.همچنانکه روشهای غیر دارویی نیز از اهمیت خود برخوردارند. از طریق کمک به شخص دارای شیزوفرنی جهت حفظ برنامه دارویی و تداوم آن مانع از عود بیماری می شود.در مورد رفتارهای غیرعادی یا علائم عود بیماری که ممکنست نیاز به توجه سریع پزشکی احتیاج داشته باشد هوشیار باشید. به خاطر داشته باشید که حمایت مثبت و تشویق می تواند بسیار بهتر از انتقاد و فشار موثر باشد.

http://www.pezeshkan.org