نبرد دمیانسک ، دفاع سرسختانه نازی ها

[M@hdi42]

نبرد دمیانسک ، دفاع سرسختانه نازی ها

نبرد دمیانسک ، دفاع سرسختانه نازی ها در مقابل حمله ای عظیم و نیرویی نابرابر
نبرد دمیانسک نامی است که به محاصره نیروهای آلمانی توسط شوروی در منطقه دمیانسک واقع در جنوب لنینگراد،در جنگ جهانی دوم و جبهه شرقی داده شده است.قسمت اصلی این محاصره از ۸ آپریل تا ۲۱ فوریه ۱۹۴۲ به طول انجامید.در ۱۰۰ کیلومتری جنوب غربی این محاصره،در منطقه خلم،به طور همزمان محاصره کوچکتر دیگری نیز در جریان بود.هردوی این محاصره ها در نتیجه عقب نشینی نیروهای آلمانی از مسکو شکل گرفته بودند.
دفاع موفق آلمان در دمیانسک به خاطر استفاده این کشور از تاکتیک پل هوایی بود که تحول بزرگی در نبردهای مدرن به حساب می آید.البته این محاصره نه تنها شکست خورد بلکه باعث شد نیروی هجومی شوروی در چند جبهه دیگر کاهش یابد.از تاکتیکی که شوروی در این محاصره به کار گرفت،در نبرد استالینگراد نیز استفاده شد که البته در استالینگراد باعث پیروزی شوروی شد.

نقشه حمله شوروی (خطوط آبی:خطوط دفاعی آلمانی ها — فلش های قرمز:نیروهای حمله کننده شوروی)

محاصره شکل میگیرد
حمله برای محاصره نیروهای آلمانی در دمیانسک از ۷ ژانویه الی ۲۰ می ۱۹۴۲ به فرماندهی ژنرال پاول کوروچکین،فرمانده ارتش شمال غرب،به طول انجامید.قرار بر این بود که نیروهای شوروی ارتباط بین نیروهای آلمانی در دمیانسک و راه آهن استارایا روسا را که خطوط ارتباطی ارتش ۱۶ بود را قطع کنند.با این حال،به خاطر وجود زمین های باتلاقی و زمین پوشیده از درخت و همچنین به خاطر برف سنگین،و همچنین مقاومت خیره کننده آلمانی ها،پیشروی اولیه بسیار ناچیز بود.
در ۸ ژانویه،حمله جدیدی به نام حمله استراتژیک رژو ویازما آغاز شد.این عملیات گازانبری همزمان با حمله توروسپتس-خلم عملیات گازانبری شمالی را تشکیل میدادند.که باعث محاصره شدن بخشی از ارتش شانزدهم آلمان،یعنی لشکر دوم ارتش شانزدهم در زمستان ۱۹۴۲ میشد.

نیروهایی که به دام افتاده و محاصره شدند شامل لشکرهای ۱۲،۳۰،۳۲،۱۲۳ و ۲۹۰ و همچنین لشکر توتنکامف اس اس که جمعا شامل ۹۰,۰۰۰ نفر میشد، به اضافه ۱۰ هزار نفر از نیروهای پلیس نظامی،نیروهای RAD و تعمیر و نگهداری Todt میشد.فرماندهی همه این نیروهای که جمعا به ۱۰۰,۰۰۰ نفر میرسیدند بر عهده ژنرال والتر گراف فون بروکدورف آکلفلدت بود.
حمله جبهه شمال غرب
قصد از این حمله در واقع به محاصره در آوردن کل ارتش ۱۶ آلمان بود که لشکر دوم فقط بخش کوچکی از آن را تشکیل میداد.فرمانده نیروهای شوروی امید داشت بتواند بعد از این حمله و موفقیت در آن،جبهه را متحرک نگه دارد و به پیشروی ادامه دهد.

حمله اول توسط ارتش یکم،ارتش یکم شوک،و لشکر های یکم و دوم گارد تفنگدار آغاز شد.در ۱۲ فوریه حمله دوم توسط ارتش های سوم و چهارم شوک،آغاز شد که وظیفه اضافی این ارتش ها حمله مستقیم به نیروهای آلمانی محاصره شده نیز بود که باید ۲ تیپ هوابرد را برای حمایت از حمله ارتش ۳۴ قرار میدادند.

نیروهای آلمانی در دمیانسک

بعد از اینکه آلمانی ها مطمئن شدند لوفت وافه میتواند روزی ۲۴۰ تن سوخت و مهمات به لشکرهای محاصره شده برساند،آدولف هیتلر دستور داد که نیروهای محاصره شده تمام مواضع خود را تا قبل از خارج شدن از محاصره نگه دارند و از مواضع خود عقب ننشینند.قسمت های محاصره شده دو فرودگاه قابل استفاده داشتند که یکی در خود دمیانسک و دیگری در پسکی بود.از اواسط فوریه آب و هوای منطقه به طور قابل توجهی بهتر شد،برف سنگینی همچنان بر روی زمین باقی بود،ولی با توجه به حضور بسیار ضعیف نیروی هوایی شوروی در این منطقه،عملیات مهمات و سوخت رسانی به خوبی توسط نیروی هوایی آلمان انجام میشد.اما عملیات تامین نیروهای محاصره شده تمام هواپیماهای باربری و حتی بمب افکن آلمان در آن منطقه را مشغول کرده بود.
وضعیت جبهه شمال غربی رفته رفته شوروی را از درهم شکستن نیروهای محاصره شده ناامید میکرد،و در طول زمستان و بهار تمام حملاتی که برای قطع کردن ارتباط دمیانسک با خطوط راه آهن استارایا روسا انجام میشد عقب رانده میشدند.در مجموع،۵ ارتش شوروی،شامل ۱۸ لشکر تفنگدار،و سه تیپ ۴ ماه تمام مشغول حمله بودند که هیچ کدام موفق نبود.
با این حال، با پایان ماه مه،نیروهای شوروی رفته رفته توجه خود را به سمت مسکو معطوف کردند به این دلیل که احتمال میدادند در طول تابستان آلمان حمله دیگری به مسکو بکند.
محاصره می شکند
در ۲۱ مارس ۱۹۴۲ نیروهای آلمانی تحت فرمان ژنرال والتر گراف فون بروکدورف آکلفلدت تصمیم گرفتند از طریق گذرگاه راموشوو از دمیانسک خارج شوند.طی چندین هفته بعدی،این گذرگاه گسترده تر شد.در ۲۱ آپریل یک ارتش قادر بود از گذرگاه گذشته و از محاصره خارج شود و این کار را هم کرد ولی تلفات نبرد سنگین بود.در حدود ۱۰۰,۰۰۰ نفر محاصره شده بودند که ۳,۳۳۵ نفر از آنان کشته و ۱۰,۰۰۰ نفر دیگر نیز زخمی شده بودند.با این حال مقاومت سنگین آلمانی ها باعث شد که واحدهای زیادی از نیروهای شوروی درگیر نبرد شوند،واحد هایی که میتوانستند در جاهای دیگر استفاده شوند.لازم به ذکر است در این نبرد برای اولین بار از سلاح STG-44 استفاده شد.
بین اوایل ماه فوریه که محاصره شکل گرفت تا ماه می که آلمانی ها از منطقه خارج شدند،این دو محاصره(خلم و دمیانسک)،۵۹,۰۰۰ تن مهمات و سوخت،۳۱,۰۰۰ نیروی جایگزین دریافت کردند و ۳۶,۰۰۰ زخمی نیز از این مناطق خارج شدند.لوفت وافه ۲۶۵ هواپیما از دست داد،شامل ۱۰۶ یونکر۵۲ ، ۱۷ هینکل ۱۱۱،و ۲ فروند یونکر ۸۶ میشد.در مجموع،۳۸۷ خلبان کشته شدند.نیروی هوایی شوروی وضعیت بهتری نداشت.این نیرو در مجموع ۴۰۸ هواپیما از دست داد که ۲۴۳ فروند از آنها جنگنده بودند.

نیروهای محاصره شده آلمانی در حال دریافت مهمات و سوخت از هواپیمای کمک رسان لوفت وافه

مبارزه در این منطقه تا ۲۸ فوریه سال ۱۹۴۳ ادامه داشت.شوروی تا قبل از ۱ مارس ۱۹۴۳ نتوانست دمیانسک را تصرف کند تا اینکه آلمانی ها از این منطقه عقب نشینی کردند و منطقه به تصرف شوروی در آمد.

به خاطر مقاومت عالی و نبرد بدون عقب نشینی و قاطع در این منطقه، فرمانده لشکر سوم اس اس توتنکامف،تئودور ایک،هشتاد و هشتمین نفری شد که موفق به کسب مدال صلیب شوالیه با برگ بلوط در ۲۰ می ۱۹۴۲ شد.

تئودور ایک

موفقیت لوفت وافه در این عملیات ، هرمان گورینگ و آدولف هیتلر را متقاعد کرد که لوفت وافه میتواند عملیات های هوایی موثری در جبهه شرقی انجام دهد.گورینگ از عملیات مشابهی برای کمک به ارتش ششم ، زمانی که در استالینگراد محاصره شده بود،استفاده کرد.از لحاظ تئوری این عملیات اینبار هم میتوانست موفق باشد ولی اینبار شوروی تمام تلاش خود را کرد و تمام نیروی خود را به کار گرفت تا ارتش ششم در محاصره بماند.برای اینکه مقدار نیروهایی که در استالینگراد و دمیانسک به دام افتاده بودند بسیار متفاوت بود.در حالی که در دمیانسک فقط یک گروه(تقریبا یک سوم یک ارتش)به دام افتاده بود،در استالینگراد یک ارتش کامل به دام افتاده و محاصره شده بود.در دمیانسک لوفت وافه تنها باید روزانه ۲۶۵ تن مهمات و سوخت به نیروهای محاصره شده میرساند در حالی که در استالینگراد ، این مقدار به ۸۰۰ تن میرسید به علاوه اینکه لوفت وافه بر خلاف دمیانسک ، در استالینگراد با یک نیروی عظیم از نیروی هوایی شوروی مواجه بود.تا نبرد استالینگراد نیروی هوایی آلمان صدمات زیادی دید و دیگر قادر به کمک رسانی قدرتمند نبود و همچنین منابع مورد نیاز برای کمک رسانی را نیز در اختیار نداشت.

نتیجه نبرد:
پیروزی دفاعی آلمان نازی

فرماندهان نبرد دمیانسک:
آلمان نازی:
والتر گراف فون بروکدورف آکلفلدت — والتر فون سیدلیتز کورزباچ

شوروی:
پاول کوروچکین

نیروهای درگیر در نبرد دمیانسک:
آلمان نازی:
۱۰۰,۰۰۰ (در ابتدا)

شوروی:
۴۰۰,۰۰۰ (در ابتدا)

تلفات طرفین درگیر:
آلمان نازی:
۱۱,۷۷۷ کشته — ۲,۷۳۹ گم شده — ۴۰,۰۰۰ زخمی

شوروی:
۸۸,۹۰۸ کشته — ۱۵۶,۶۰۳ زخمی — تعداد نامعلومی گم شده

نویسنده و مترجم : Kaveh